1061-IPTPB1.4511.268.2016.2.AP - PIT w zakresie obowiązków płatnika w związku z wypłaconym odszkodowaniem na rzecz byłego pracownika.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 14 czerwca 2016 r. Izba Skarbowa w Łodzi 1061-IPTPB1.4511.268.2016.2.AP PIT w zakresie obowiązków płatnika w związku z wypłaconym odszkodowaniem na rzecz byłego pracownika.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 16 marca 2016 r. (data wpływu 18 marca 2016 r.), uzupełnionym pismem z dnia 16 marca 2016 r. (data wpływu 18 marca 2016 r.) oraz pismem z dnia 10 maja 2016 r. (data wpływu 16 maja 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku z wypłaconym odszkodowaniem na rzecz byłego pracownika - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 marca 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wniosek ten nie spełniał wymogów, o których mowa w art. 14b § 1 i § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.), w związku z czym pismem z dnia 28 kwietnia 2016 r., Nr 1061-IPTPB1.4511.268.2016.1.AP, na podstawie art. 169 § 1 i § 2 w zw. z art. 14h wymienionej ustawy, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie do uzupełnienia ww. wniosku wysłano w dniu 18 kwietnia 2016 r. (data doręczenia 5 maja 2016 r.). Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek pismem z dnia 10 kwietnia 2016 r. (data wpływu 16 maja 2016 r.), nadanym za pośrednictwem..... dnia 10 maja 2016 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W drugiej połowie czerwca 2014 r. Wnioskodawca zawarł z pracownikiem umowę o pracę na czas nieokreślony Termin rozpoczęcia pracy określono na 15 lipca 2014 r. Na początku grudnia 2014 r. Wnioskodawca, działając na podstawie art. 32 § 1 pkt 3 Kodeksu pracy (k.p.), rozwiązał wskazaną wyżej umowę o pracę z zachowaniem dwutygodniowego okresu wypowiedzenia. Podstawą zastosowania dwutygodniowego okresu wypowiedzenia był art. 36 § 1 pkt 1 k.p., zgodnie z którym w przypadku zatrudniania pracownika krócej niż 6 miesięcy na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, okres wypowiedzenia wynosi dwa tygodnie.

W związku z zakwestionowaniem decyzji Wnioskodawcy, pracownik wniósł do sądu pracy pozew o uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne. W wyniku złożonego powództwa, w ramach postępowania sądowego, na rozprawie sądowej w dniu 23 września 2015 r. Wnioskodawca zawarł z byłym pracownikiem ugodę sądową, na mocy której Wnioskodawca zobowiązał się wypłacić byłemu pracownikowi kwotę 45 600,00 zł tytułem odszkodowania w terminie do dnia 6 października 2015 r. Podstawę przyznania odszkodowania stanowił art. 45 § 1 i 2 k.p. w zw. z art. 471 k.p. (art. 45 § 2 k.p. stanowi: "Sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe, w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu"; art. 471 k.p. stanowi: "Odszkodowanie, o którym mowa w art. 45, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia"). W treści ugody sądowej tryb rozwiązania umowy o pracę nie uległ zmianie (zatem stosunek pracy uległ rozwiązaniu w trybie wypowiedzenia złożonego przez pracodawcę - Wnioskodawcę ze skutkiem na dzień 27 grudnia 2014 r.), w szczególności strony nie uzgodniły rozwiązania umowy o pracę w trybie porozumienia stron. Kierując się określonymi w art. 45 i 471 k.p. zasadami ustalania odszkodowania, czyli przyjmując za podstawę wysokość miesięcznego wynagrodzenia za pracę pracownika, Wnioskodawca zobowiązał się w ugodzie sądowej do zapłaty odszkodowania przewyższającego wskazane w ww. przepisie zakresy, albowiem wypłacona kwota 45 600,00 zł stanowiła 6-krotność miesięcznego wynagrodzenia byłego pracownika, z którym zawarto ugodę sądową. Odszkodowanie to ustalono w oparciu o wysokość miesięcznego wynagrodzenia pracownika. Wnioskodawca wypłacił byłemu (w chwili wypłaty) pracownikowi w dniach 7 października 2015 r. i 27 października 2015 r. łącznie kwotę 41 496,00 zł tytułem odszkodowania. Na poczet zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych zatrzymano kwotę 4 104,00 zł, którą następnie Wnioskodawca jako płatnik wpłacił we właściwym terminie na konto urzędu skarbowego. Kwota 4 104,00 zł została przez Wnioskodawcę pobrana i odprowadzona tytułem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od kwoty odszkodowania w części przewyższającej trzykrotność wynagrodzenia miesięcznego przysługującego pracownikowi w trakcie obowiązywania umowy.

Wnioskodawca przyjął zatem, że kwotą wolną od podatku dochodowego od osób fizycznych jest kwota stanowiąca część odszkodowania w wysokości trzykrotności wynagrodzenia miesięcznego przysługującego pracownikowi w trakcie obowiązywania umowy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy na Wnioskodawcy, jako płatniku podatku dochodowego od osób fizycznych, spoczywa obowiązek obliczenia, pobrania i wpłacenia we właściwym terminie organowi podatkowemu podatku dochodowego od osób fizycznych od kwoty odszkodowania w części przewyższającej trzykrotność wynagrodzenia miesięcznego przysługującego pracownikowi w trakcie obowiązywania umowy, w świetle treści przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, nie miał On obowiązku obliczenia, pobrania i wpłacenia we właściwym terminie organowi podatkowemu podatku dochodowego od osób fizycznych od kwoty odszkodowania w części przewyższającej trzykrotność wynagrodzenia miesięcznego przysługującego pracownikowi w trakcie obowiązywania umowy.

Zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych; dalej jako: "PIT", wolna od tego podatku jest kwota odszkodowania w pełnej wysokości 45 600,00 zł, jako odszkodowania wynikającego z zawartej ugody sadowej.

Wnioskodawca jest płatnikiem w rozumiem art. 8 ustawy - Ordynacja podatkowa, zgodnie z którym płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu, albowiem na podstawie art. 31 ustawy o PIT, będąc pracodawcą (zakładem pracy) zobowiązany jest obliczać pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od zakładu przychody m.in. ze stosunku pracy.

Zgodnie z art. 12 ustawy o PIT, za przychody ze stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależne od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Do powyższego katalogu należy również zaliczyć odszkodowanie wypłacone byłemu pracownikowi na podstawie art. 45 § 2 k.p., co potwierdza dyrektywa zawarta w orzeczeniu NSA z dnia 26 marca 1993 r. (III SA 2219/92, ONSA 1993, Nr 3, poz. 83): "O tym, czy świadczenie jest przychodem ze stosunku pracy (i innych stosunków wymienionych w art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych), decyduje okoliczność, czy może je otrzymać wyłączny pracownik w rozumieniu ust. 4 (osoba pozostająca w stosunku pracy) tego artykułu, czy także inna osoba, niezwiązana (aktualnie lub w przeszłości) z pracodawcą (publ. LEX nr 23077). W niniejszym stanie faktycznym, świadczenie w postaci odszkodowania wypłacanego na podstawie art. 45 § 2 k.p. mógł wyłącznie otrzymać były pracownik, a nie inna osoba niezwiązana wcześniej z zakładem pracy Wnioskodawcy, w związku z czym świadczenie to stanowi przychód ze stosunku pracy Niemniej jednak, przedmiotowe odszkodowanie, mimo że stanowi przychód ze stosunku pracy jest zwolnione od podatku dochodowego na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g."

Wnioskodawca, mimo że pobrał zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych w wysokości 4 104, 00 zł od kwoty odszkodowania w części przewyższającej trzykrotność wynagrodzenia miesięcznego przysługującego pracownikowi w trakcie obowiązywania umowy, a następnie ją wpłacił do urzędu skarbowego, co wynika ze stanu faktycznego przedstawionego powyżej, stoi na stanowisku, że należność wypłacona pracownikowi na podstawie ugody sądowej tytułem odszkodowana, podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych w całości, a więc również w części przewyższającej (przekraczającej) trzykrotność wynagrodzenia miesięcznego. Po przeanalizowaniu przepisów, Wnioskodawca stwierdza, że nie miał obowiązku pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych w wysokości 4 104, 00 zł od kwoty odszkodowania w części przewyższanej trzykrotność wynagrodzenia miesięcznego przysługującego pracownikowi w trakcie obowiązywania umowy. Wnioskodawca z racji tego, że jest płatnikiem i spoczywa na nim generalny obowiązek prawidłowego obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu (i ponosi z tego tytułu odpowiedzialność karno-skarbową), jedynie z ostrożności pobrał i odprowadził na rzecz urzędu skarbowego kwotę 4 104,00 zł tytułem zaliczki na PIT od kwoty odszkodowania w części przewyższającej trzykrotność wynagrodzenia miesięcznego przysługującego pracownikowi w trakcie obowiązywania umowy.

Zgodnie z przepisem art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), z wyjątkiem:

a.

określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,

b.

odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,

c.

odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,

d.

odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,

e.

odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarcza,

f.

odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,

g.

odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Z powyższego wynika, że zwolnienie może zostać przyznane, o ile wypłacone świadczenie spełnia łącznie trzy przesłanki:

a.

jest odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem,

b.

jest przysporzeniem, o którym mowa w lit. a - g) ww. przepisu,

c.

jego wysokość lub zasady ustalania wynikają z przepisów odrębnych.

W pierwszej kolejności Wnioskodawca wskazuje, że wypłacone byłemu pracownikowi świadczenie należy uznać za odszkodowanie, albowiem z samej treści ugody sądowej wynika, że Wnioskodawca zobowiązał się do wypłaty kwoty 45 600,00 zł tytułem odszkodowania. Poza tym, za przyjęciem, że świadczenie stanowi odszkodowanie przemawia również fakt, że rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło w trybie wypowiedzenia umowy o pracę wbrew woli pracownika (co również wynika wprost z treści ugody), nie zaś na podstawie porozumienia stron, a wypłacone świadczenie rekompensuje niezgodne z prawem zakończenie stosunku pracy. Nie budzi również wątpliwości, że zawarta ugoda jest ugodą sądową, gdyż Wnioskodawca dysponuje protokołem z rozprawy z dnia 23 września 2015 r. Zdaniem Wnioskodawcy, spełniona została również trzecia przesłanka warunkująca zastosowanie zwolnienia z podatku. Wysokość i zasady ustalania odszkodowania wynikają z odrębnych przepisów, a mianowicie przepisów Kodeksu pracy, które pozwalają na przyznanie byłemu pracownikowi odszkodowania w razie nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę (art. 45 § 1 i 2, art. 471, art. 50 Kodeksu pracy).

W przedmiotowej sprawie, odszkodowanie przyznano na podstawie ugody zawartej przed sądem. Należy przy tym stwierdzić, że nie było to odszkodowanie, którego zasady ustalania wynikają wprost z przepisów Kodeksu pracy, regulujących konsekwencje nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę poprzez wypowiedzenie. Jak wskazano w opisanym stanie faktycznym, pracownikowi wypłacono odszkodowane, do czego uprawniły wprost reguły określone w art. 471 Kodeksu pracy. Podstawą ustalenia odszkodowania była wysokość miesięcznego wynagrodzenia pracownika.

Potwierdzeniem zaprezentowanego przez Wnioskodawcę stanowiska jest także treść interpretacji indywidualnej, wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 10 czerwca 2014 r., Nr ITPB2/415-282/14/IB, w której Organ za zasadne uznał zwolnienie z opodatkowani PIT, odszkodowania wypłaconego pracownikowi z tytułu zgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę na podstawie art. 45 w zw. z art. 471 Kodeksu pracy. Podobne stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji z dnia 30 kwietna 2015 r., Nr IPTPB2/4511-42/15-4/JR wskazując, że " (...) opisane we wniosku odszkodowanie w sprawie o uznanie wypowiedzenia stosunku pracy za bezskuteczne i przywrócenie do pracy, przyznane na podstawie ugody sądowej, jest świadczeniem, którego wysokość i zasady ustalana wynikają wprost z przepisów Kodeksu pracy. Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego, należy stwierdzić, że odszkodowanie otrzymane przez Wnioskodawczynię, wypłacone na podstawie ugody sądowej korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem jego wysokość oraz zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, tj. z powołanych regulacji Kodeksu pracy."

Według Wnioskodawcy, przyznane w ugodzie sądowej odszkodowanie jako ustalone, zgodnie z regułami określonymi w Kodeksie pracy, podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych w całości, niezależnie od wysokości tego odszkodowania. Przywołany przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT, mówi o "wysokości lub zasadach ustalania odszkodowania, które wynikają wprost z przepisów odrębnych". Z racji tego, że przepis posługuje się spójnikiem "lub", co wskazuje na alternatywę, do spełnienia przesłanek zwolnienia z opodatkowania PIT wystarczające jest, że spełniony jest jeden z elementów takiej alternatywy. W niniejszej sprawie spełniona jest przesłanka zasad ustalania tego odszkodowania na podstawie odrębnych przepisów. Potwierdzeniem takiej tezy jest stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 5 października 2007 r., wydane w sprawie oznaczonej sygn. akt III SA/Wa 872/07, (publ. LEX, nr 361205), wedle którego art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f. stanowi nie o zwolnieniu odszkodowań do wysokości wynikającej z przepisów odrębnych ustaw (...), lecz o zwolnieniu odszkodowań, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw (...). W przepisie tym nie chodzi więc o wysokość faktycznie otrzymanego odszkodowania, lecz o jego istotę. Dodać także należy, iż w myśl art. 184 Kodeksu postępowania cywilnego (k.p.c.), ugody sądowe podlegają kontroli sądu, którego obowiązkiem jest uznanie ugody za niedopuszczalną, jeżeli jej treść jest niezgodna z prawem, zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa. Dodatkowo w sprawach pracowniczych, sąd jest zobowiązany do badania ugody, by ta nie naruszała słusznego interesu pracownika art. - 469 k.p.c."

Mając na względzie powyższe, skoro zasady ustalania odszkodowania przyznanego pracownikowi w ugodzie sądowej wynikają wprost z przepisów odrębnej ustawy, tj. Kodeksu pracy, i równocześnie odszkodowanie to nie zostało wymienione w jednym z wyjątków określonych w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a-g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie ma podstaw do przyjęcia, że zwolnieniu z opodatkowania PIT podlega wyłącznie odszkodowanie wypłacone z tytułu nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę w kwocie do wysokości przewidzianej w Kodeksie pracy, tj. jedynie w kwocie w wysokości trzykrotności wynagrodzenia miesięcznego przysługującego pracownikowi w trakcie trwania umowy.

Zdaniem Wnioskodawcy, zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega również kwota wypłaconego pracownikowi odszkodowania w części przewyższającej (przekraczającej) trzykrotność miesięcznego wynagrodzenia, a co za tym idzie, Wnioskodawca jako płatnik, nie miał obowiązku pobrać zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych w wysokości 4 104,00 zł od kwoty odszkodowania w części przewyższającej trzykrotność wynagrodzenia miesięcznego przysługującego pracownikowi w trakcie obowiązywania umowy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.), płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Z uwagi na powyższe na płatniku ciążą trzy podstawowe obowiązki podatkowe, tj.:

1.

obliczenie,

2.

pobranie,

3.

wpłacenie

- podatku, zaliczki lub raty.

Z kolei płatnik, który nie wykonał obowiązków określonych w art. 8 ustawy - Ordynacja podatkowa, odpowiada za podatek niepobrany lub podatek pobrany a niewpłacony, o czym stanowi art. 30 § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa.

Zgodnie z generalną zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 1 cytowanej ustawy, źródłem przychodów jest stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych (art. 12 ust. 1 ww. ustawy).

Użyte w tym przepisie sformułowanie "w szczególności" oznacza, że przepis zawiera tylko przykładowe wyliczenie przychodów, ze stosunku pracy, za które uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne dokonane przez pracodawcę.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

a.

określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,

b.

odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,

c.

odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,

d.

odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,

e.

odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,

f.

odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,

g.

odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Natomiast w przypadku, gdy wysokość lub zasady ustalania odszkodowania nie wynikają wprost z odrębnych ustaw lub aktów wykonawczych wydanych na podstawie tych odrębnych ustaw, a podstawą ich otrzymania jest wyrok lub ugoda sądowa, wówczas odszkodowanie takie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a i b) ustawy.

Zgodnie bowiem z art. 21 ust. 1 pkt 3b cytowanej ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

a.

otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,

b.

dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Warunkiem wystarczającym do powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych na zasadach przewidzianych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych będzie więc niezrealizowanie choćby jednej ze wskazanych wyżej przesłanek.

W myśl art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej "zakładami pracy", są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

W złożonym wniosku wskazano, że w drugiej połowie czerwca 2014 r. Wnioskodawca zawarł z pracownikiem umowę o pracę na czas nieokreślony Termin rozpoczęcia pracy określono na 15 lipca 2014 r. Na początku grudnia 2014 r. Wnioskodawca, działając na podstawie art. 32 § 1 pkt 3 Kodeksu pracy (k.p.), rozwiązał wskazaną wyżej umowę o pracę z zachowaniem dwutygodniowego okresu wypowiedzenia. Podstawą zastosowania dwutygodniowego okresu wypowiedzenia był art. 36 § 1 pkt 1 k.p., zgodnie z którym w przypadku zatrudniania pracownika krócej niż 6 miesięcy na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, okres wypowiedzenia wynosi dwa tygodnie. W związku z zakwestionowaniem decyzji Wnioskodawcy, pracownik wniósł do sądu pracy pozew o uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne. W wyniku złożonego powództwa, w ramach postępowania sądowego, na rozprawie sądowej w dniu 23 września 2015 r. Wnioskodawca zawarł z byłym pracownikiem ugodę sądową, na mocy której Wnioskodawca zobowiązał się wypłacić byłemu pracownikowi kwotę 45 600,00 zł tytułem odszkodowania w terminie do dnia 6 października 2015 r. W treści ugody sądowej tryb rozwiązania umowy o pracę nie uległ zmianie (zatem stosunek pracy uległ rozwiązaniu w trybie wypowiedzenia złożonego przez pracodawcę - Wnioskodawcę ze skutkiem na dzień 27 grudnia 2014 r.), w szczególności strony nie uzgodniły rozwiązania umowy o pracę w trybie porozumienia stron. Wnioskodawca zobowiązał się w ugodzie sądowej do zapłaty odszkodowania przewyższającego wskazane w ww. przepisie zakresy, albowiem wypłacona kwota 45 600,00 zł stanowiła sześciokrotność miesięcznego wynagrodzenia byłego pracownika, z którym zawarto ugodę sądową. Odszkodowanie to ustalono w oparciu o wysokość miesięcznego wynagrodzenia pracownika. Wnioskodawca wypłacił byłemu (w chwili wypłaty) pracownikowi w dniach 7 października 2015 r. i 27 października 2015 r. łącznie kwotę 41 496,00 zł tytułem odszkodowania. Na poczet zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych zatrzymano kwotę 4 104,00 zł, którą następnie Wnioskodawca jako płatnik wpłacił we właściwym terminie na konto urzędu skarbowego.

Kwestie zasad i podstawy do wypłaty odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę reguluje ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502, z późn. zm.).

Stosownie do postanowień art. 45 § 1 ustawy - Kodeks pracy, w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu. W myśl art. 45 § 2 ustawy - Kodeks pracy, sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu. Odszkodowanie, o którym mowa w art. 45 ustawy - Kodeks pracy, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia (art. 471 ustawy - Kodeks pracy).

Odnosząc się do możliwości zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych odszkodowania wypłaconego przez Wnioskodawcę na rzecz byłego pracownika na podstawie zawartej ugody sądowej, należy wskazać, że zgodnie z art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380), przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, zauważyć należy, że umowa ta może być zawarta wyłącznie w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że z ustępstwem mamy do czynienia, gdy ktoś rezygnuje z jakiegoś warunku, wymagania, zmniejsza swoje żądania, czy też odstępuje od nich. Ustępstwa mogą polegać m.in. na zrzeczeniu się uprawnień, czy też zarzutów, zaciąganiu zobowiązań, obniżeniu świadczenia itp.

Zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego (w omawianym stanie faktycznym stosunku pracy) stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

Zatem, opisane we wniosku odszkodowanie w sprawie o uznanie wypowiedzenia stosunku pracy za bezskuteczne, przyznane na podstawie ugody sądowej, jest świadczeniem, którego wysokość i zasady ustalania wynikają wprost z przepisów Kodeksu pracy.

Mając na uwadze stan faktyczny przedstawiony przez Wnioskodawcę oraz powołane wyżej przepisy prawa stwierdzić należy, że wypłacone przez Niego byłemu pracownikowi odszkodowanie z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę w części przewyższającej trzykrotność wynagrodzenia miesięcznego przysługującego pracownikowi w trakcie obowiązywania umowy korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem jego wysokość oraz zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, tj. Kodeksu pracy.

W konsekwencji, od kwoty ww. odszkodowania Wnioskodawca jako płatnik nie miał obowiązku obliczenia, pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji indywidualnej.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego......, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl