1051/2016 - Placówki oświatowe na terenie RP realizujące program nauczania dla mniejszości narodowych

Odpowiadając na pytania postawione w zapytaniu poselskim w sprawie placówek oświatowych na terenie RP realizujących program nauczania dla mniejszości narodowych uprzejmie informuję, że w załączonym do niniejszej odpowiedzi w pliku (xlsx) zawarto wykaz wszystkich szkół w Polsce z podziałem na województwa, powiaty, gminy, w których prowadzone jest nauczanie języka mniejszości narodowej, mniejszości etnicznej lub języka regionalnego (kaszubskiego). Przy nazwie każdej szkoły wskazano konkretny język mniejszości lub język regionalny.

Odnosząc się do pytania o nauczanie historii, wyjaśniam, że jest ono prowadzone we wszystkich typach szkół zgodnie z obowiązującą podstawą programową 1 oraz rozporządzeniem w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych 2 ^, które określa minimalny wymiar godzin na danym etapie edukacyjnym przeznaczonych na realizację poszczególnych obowiązkowych zajęć edukacyjnych.

Dodatkowo uczniowie należący do mniejszości lub społeczności posługującej się językiem regionalnym mają prawo do nauki w szkole języka mniejszości lub języka regionalnego i nauki własnej historii i kultury, którą organizuje dyrektor szkoły, na pisemny wniosek rodziców ucznia, składany na zasadzie dobrowolności 3 ^.

Złożenie wniosku, o którym mowa wyżej jest równoznaczne z:

Szczegółowe kwestie dotyczące sposobu organizowania wspomnianych zajęć, ich statusu i wymiaru godzin określają przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 listopada 2007 r. w sprawie warunków i sposobu wykonywania przez przedszkola, szkoły i placówki publiczne zadań umożliwiających podtrzymywanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i językowej uczniów należących do mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym. 4

Zgodnie z przepisami określonymi w § 4 ww. rozporządzenia nauczanie języka mniejszości lub języka regionalnego może być organizowane:

Cele nauczania języka mniejszości i języka regionalnego, treści nauczania oraz oczekiwane wymagania, które musi uwzględnić nauczyciel opracowujący program nauczania wyznaczają cele kształcenia oraz treści nauczania ustalone w podstawie programowej. W szkołach lub oddziałach z nauczaniem w języku mniejszości lub języku regionalnym, w których zajęcia edukacyjne są prowadzone w tym języku minimalny tygodniowy wymiar nauki języka mniejszości lub języka regionalnego oraz nauki historii i kultury własnej wynosi od 2 do 5 godzin - w zależności od typu szkoły, etapu edukacji i sposobu organizacji nauczania 5 ^.

Ponadto szkoła może prowadzić naukę geografii państwa, z którego obszarem kulturowym utożsamia się mniejszość narodowa, w wymiarze po 15 godzin na II, III i IV etapie edukacyjnym, w ramach godzin do dyspozycji dyrektora szkoły, o których mowa w § 2 ust. 1 pkt 5 lit. b rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych, lub godzin, które może przyznać, na wniosek dyrektora szkoły, organ prowadzący szkołę.

Nauczanie języka mniejszości, języka regionalnego, własnej historii i kultury oraz geografii państwa, z którego obszarem kulturowym utożsamia się mniejszość narodowa, odbywa się na podstawie programów nauczania dopuszczonych do użytku w szkole przez dyrektora szkoły oraz podręczników dopuszczonych do użytku szkolnego przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, zgodnie z przepisami w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników 6 ^.

Odnosząc się do pytania o wymiar godzin nauki języka polskiego, uprzejmie informuję, że w klasach I-III w klasach szkoły podstawowej edukacja polonistyczna to zajęcia prowadzone w ramach edukacji wczesnoszkolnej (ogólny wymiar godzin przeznaczonych na realizację edukacji wczesnoszkolnej wynosi 1915 godzin, a podziału na poszczególne zajęcia dokonuje nauczyciel), w klasach IV-VI szkoły podstawowej to 16 godzin w trzyletnim okresie nauczania, w gimnazjum - 14 godzin, w liceum i technikum - 12 godzin, przy czym uczniowie liceum ogólnokształcącego i technikum oprócz zakresu podstawowego mają jeszcze możliwość wyboru języka polskiego nauczanego w zakresie rozszerzonym, na nauczanie którego przeznacza się dodatkowo 8 godzin w cyklu kształcenia.

Obowiązkowy wymiar godzin przeznaczonych na realizację zajęć języka obcego nowożytnego/języków obcych nowożytnych przedstawia poniższa tabela:

Funkcjonowanie biblioteki szkolnej jest przewidziane przepisami ustawy o systemie oświaty - art. 76 ust. 1 ustawy stanowi, że do realizacji zadań statutowych szkoła publiczna powinna zapewnić uczniom możliwość korzystania z biblioteki. Do zadań nauczyciela - bibliotekarza należy dbałość o księgozbiór szkolny oraz takie uzupełnienie jego zasobów, które będzie służyło realizacji zadań statutowych szkoły, a także rozwijania pasji i zainteresowań uczniów. Biblioteka szkolna może także dysponować publikacjami obcojęzycznymi, o ile mają one służyć ww. celom.

Dla przedmiotów historia i kultura własna oraz geografia państwa, z którego obszarem kulturowym utożsamia się mniejszość narodowa nie określono podstawy programowej, jednak autorzy podręczników i programów nauczania do tych przedmiotów są zobowiązani uwzględnić zalecenia dwustronnych komisji podręcznikowych oraz innych komisji i zespołów do spraw podręczników, działających na podstawie międzynarodowych umów dotyczących współpracy w zakresie edukacji lub porozumień komitetów narodowych UNESCO.

Weryfikacja treści książek, które włącza się do szkolnego księgozbioru (czy to w wyniku zakupu ze środków organu prowadzącego czy na skutek ich pozyskania z innych źródeł, np. darowizny rady rodziców) jest bez wątpienia zadaniem nauczyciela - bibliotekarza, który podlega nadzorowi dyrektora szkoły. Nauczyciel - bibliotekarz jest członkiem rady pedagogicznej, więc w przypadku wątpliwości co zasadności włączenia danej publikacji, zwłaszcza obcojęzycznej do szkolnego księgozbioru powinien skonsultować się, np. z nauczycielem danego języka, nauczycielem historii czy geografii.

Dyrektor szkoły kieruje działalnością szkoły i reprezentuje ją na zewnątrz, a także sprawuje nadzór pedagogiczny nad nauczycielami oraz dysponuje środkami określonymi w planie finansowym szkoły, co oznacza, że zatwierdza m.in. plan zakupów książek do szkolnej biblioteki.