0461-ITPB4.4511.858.2016.1.JG - Opodatkowanie spłaty otrzymanej z tytułu działu spadku.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 5 grudnia 2016 r. (data wpływu 8 grudnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania spłaty otrzymanej z tytułu działu spadku - jest prawidłowe.

W dniu 8 grudnia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania spłaty otrzymanej z tytułu działu spadku.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 28 listopada 2015 r. zmarła matka Wnioskodawczyni. Na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w (...) z dnia 15 czerwca 2016 r. spadek po matce nabyła Wnioskodawczyni wraz ze swoim bratem w 1/2 części każdy. W skład masy spadkowej wchodziło spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położone w (...) przy ul. (...) o powierzchni użytkowej 45,50 m².

W dniu 31 października 2016 r. Wnioskodawczyni wraz z bratem zgłosiła na druku SD-Z2 (każde osobno) Naczelnikowi Urzędu Skarbowego w (...) nabycie nieruchomości w drodze spadku, który zaświadczeniem z dnia 4 listopada 2016 r. potwierdził zwolnienie Wnioskodawczyni oraz jej brata z podatku od spadków i darowizn w zakresie nabytego prawa współwłasności ww. nieruchomości.

Również w dniu 31 października 2016 r. Wnioskodawczyni wraz z bratem złożyła w Sądzie Rejonowym w (...) wniosek o zgodny dział spadku i zniesienie współwłasności. Zgodnie z wnioskiem Wnioskodawczyni zamierzała znieść współwłasność w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego w taki sposób, że jej brat przejąłby całe mieszkanie na własność, a Wnioskodawczyni otrzymałaby od niego spłatę będącą ekwiwalentem wartości jej udziału. Wartość mieszkania, zgodnie z operatem szacunkowym wykonanym przez licencjonowanego rzeczoznawcę majątkowego szacowana jest na 264.173 zł. Spłata udziału Wnioskodawczyni w wysokości 1/2 wartości mieszkania wyniosłaby 132.086,50 zł.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w wyniku zniesienia współwłasności, tj. 1/2 udziału w nieruchomości odziedziczonej w drodze spadku, w zamian za spłatę dokonaną przez brata, Wnioskodawczyni będzie zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych w sytuacji, gdy wartość spłaty nie przekroczy wartości odziedziczonego udziału?

Zdaniem Wnioskodawczyni, nie będzie ona zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego z tytułu odpłatnego zbycia udziału w odziedziczonym lokalu mieszkalnym gdyż suma otrzymanej spłaty od brata nie przekroczy wartości przysługującego jej udziału w spadku, otrzymana spłata będzie ekwiwalentna do posiadanego udziału w spadku.

Jak wynika z treści art. 212 § 2 Kodeksu cywilnego, gdy rzeczy nie da się podzielić, może być ona przyznana jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty. Wniosek o takiej treści w dniu 31 października 2016 r. złożyliśmy w Sądzie Rejonowym w (...). Odpłatne zbycie będzie naturalną konsekwencją nabytych praw w wyniku otrzymania spadku, które podlegało opodatkowaniu na podstawie przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn. Dokonana spłata w spadku będzie ekwiwalentna do posiadanego udziału w spadku. Nie wystąpi więc przysporzenie majątkowe względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej, co oznacza brak podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznym kwoty spłaty, którą Wnioskodawczyni otrzyma w wyniku sprzedaży udziałów.

Takie stanowisko potwierdzają zarówno orzeczenia sądów, np.:

* wyrok WSA w Łodzi z dnia 9 listopada 2011 r., sygn. akt I SA/Łd 1173/11,

* wyrok WSA w Poznaniu z dnia 5 marca 2011 r., sygn. akt I SA/Po 918/12,

jak również interpretacje indywidualne Dyrektorów Izb Skarbowych, np.:

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 10 kwietnia 2015 r., znak ITPB2/4511-64/15/TJ,

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 19 lipca 2016 r., znak ITPB2/4511-393/16/TJ,

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 24 marca 2015 r., znak ITPB2/4511-1/15/MU,

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 14 października 2014 r., znak ITPB2/415-700/14/IL,

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 13 września 2016 r., znak ILPB1-2/415-1-82/16-2/ES,

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 1 czerwca 2016 r., znak IBPB-2-2/4511-293/16/AK,

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 3 sierpnia 2016 r., znak IPPB4/4511-752/16-2/MS.

Taka interpretacja wynika również z treści odpowiedzi Ministra Finansów na interpelację poselską nr 9106/12.

W związku z powyższym Wnioskodawczyni uważa, że nie powstanie u niej obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych, jeśli otrzyma spłatę od brata w wysokości wartości przypadającej jej osobie udziału spadkowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego, stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2032) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c) przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Zatem dla podatku dochodowego istotna z punktu widzenia ustalenia daty nabycia nieruchomości będącej przedmiotem spadku jest data śmierci spadkodawcy.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Zgodnie z art. 1035 ustawy - Kodeks cywilny, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych.

Współwłasność jest instytucją prawa cywilnego polegającą na tym, że własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom (art. 195 Kodeksu cywilnego). W myśl art. 210 § 1 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności.

Natomiast zgodnie z art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.

Stosownie do art. 1037 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

Odnosząc się do zdarzenia przedstawionego we wniosku wyjaśnić należy, że okoliczność działu spadku, którego przedmiotem są nieruchomości lub prawa majątkowe określone w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, następująca ze spłatami na rzecz pozostałych spadkobierców, powoduje, że umowa ta ma charakter odpłatny z konsekwencjami wynikającymi z tego przepisu. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu takiego zbycia nieruchomości lub prawa majątkowego. Jeżeli suma spłaty nie przekracza wartości przysługującego spadkobiercy udziału spadkowego, nie powstaje przychód z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym w sytuacji, w której spłata jest ekwiwalentna do posiadanego przez podatnika udziału w spadku, podatnik nie uzyskuje w związku z czynnością działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej. W takim przypadku brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.

Mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz obowiązujące przepisy prawa należy stwierdzić, że otrzymanie przez Wnioskodawczynię spłaty od brata w wyniku zniesienia współwłasności, przedmiotem którego było spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nabyte w wyniku dziedziczenia po zmarłej matce, w wartości ekwiwalentnej do posiadanego udziału w spadku nie będzie skutkowało powstaniem przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nawet w sytuacji gdy nastąpi to przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiła śmierć spadkodawcy. W konsekwencji nie będzie ona zobowiązana do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...) po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718 z późn. zm.).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, 87-100 Toruń, ul. Św. Jakuba 20.