0115-KDWT.4011.38.2021.2.KG - Ustalenie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 10 czerwca 2021 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0115-KDWT.4011.38.2021.2.KG Ustalenie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a pkt 1 oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r. poz. 1325 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 1 kwietnia 2021 r. uzupełnionym w dniu 1 czerwca 2021 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 1 kwietnia 2021 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej.

Wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r. poz. 1325, z późn. zm.), w związku z powyższym pismem z dnia 25 maja 2021 r., Nr 0115-KDWT.4011.38.2021.1.KG, wezwano Wnioskodawczynię, na podstawie art. 13 § 2a, art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ustawy - Ordynacja podatkowa, do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłane zostało w dniu 25 maja 2021 r. (skutecznie doręczone w dniu 31 maja 2021 r.). W dniu 1 czerwca 2021 r. za pośrednictwem platformy ePUAP wpłynęło uzupełnienie wniosku.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W 2016 r. zostało rozwiązane przez rozwód małżeństwo Wnioskodawczyni z S. O. ojcem córki Wnioskodawczyni. Od tego czasu Wnioskodawczyni mieszka sama wraz z córką. W wyniku rozwodu wykonanie władzy rodzicielskiej zostało powierzone obojgu rodzicom, a miejsce zamieszkania dziecka ustalone przy Wnioskodawczyni. Nie zostały ustalone kontakty ojca z córką. Już w pierwszych dniach po rozwodzie Wnioskodawczyni przekonała się, że nie może liczyć na pomoc ojca w opiece, gdy nie zjawił się na spotkanie z córką. W 2017 r. Wnioskodawczyni wystąpiła z wnioskiem do Sądu o uregulowanie kontaktów małoletniej z ojcem. Wnioskodawczyni wraz z byłym mężem podpisali ugodę. Wynika z niej, że ojciec będzie spędzał z córką każdy pierwszy i trzeci weekend miesiąca, miesiąc wakacji oraz święta w co drugim roku. Pomimo dobrowolnie podpisanej ugody S. O. nie zrealizował żadnego kontaktu. Spotkania z córką nadal są bardzo sporadycznie i przypadkowe. Nierzadko przerwy między nimi wynoszą jeden, dwa czy nawet trzy miesiące. Nie spędził żadnych wakacji z córką. W roku 2019 i 2020 nie spędził z dzieckiem ani jednego dnia świąt, jej urodzin czy z innej okazji. W 2019 stawił się w urzędzie wojewódzkim żeby podpisać wniosek na paszport dziecka. Wypełnienie wniosku, wizytę u fotografa oraz opłatę Wnioskodawczyni dokonała osobiście. W 2020 podpisał córce dokumenty do liceum. W grudniu 2020 napisał do Wnioskodawczyni, żeby w jego imieniu kupiła dla dziecka prezent świąteczny z alimentów, które płaci. W całym 2020 córka nie dostała od ojca żadnego prezentu. Córka Wnioskodawczyni to skryta w sobie nastolatka i niechętnie opowiada o relacjach z tatą. Zdarzyło się, że popłakała się z tęsknoty za nim. Na spotkaniach ojciec jej nie słucha i jest zamyślony. Często realizuje swoje własne interesy jak zakupy, wyjazd na giełdę samochodową czy finalizuje transakcje z portalu.... Córka nie nocuje u niego. Ojciec nie dzieli się z nią swoim osobistym życiem. Nie przygotował dziecka na narodziny rodzeństwa. O samym fakcie narodzin córka dowiedziała się od babci ze strony ojca. Przed Wnioskodawczynią również ukrył fakt ciąży partnerki uniemożliwiając Jej przygotowanie dziecka na zmianę sytuacji.

Informacja o nowych dzieciach była dla córki bardzo bolesna. S. O. w marcu 2020 r. złożył do Sądu pozew o obniżenie alimentów. Przyznał, że ograniczył kontakty z córką do telefonicznych, gdyż nie ma warunków. Nie zgodził się na zaproponowaną ugodę. W wyniku rozprawy pozew został oddalony. Ojciec złożył apelację, która również została oddalona. W październiku 2020 r. Wnioskodawczyni otrzymała z. Urzędu Skarbowego w... wezwanie do skorygowania swojego zeznania podatkowego, gdyż została pobrana ulga prorodzinna ponad limit tj. Wnioskodawczyni odpisała 100%, a były mąż 50%. Za lata 2016, 2017, 2018 Wnioskodawczyni odpisywała całą ulgę wypełniając załącznik 0 do PIT-37 korzystała z wyjaśnień broszury na stronie MF. Wnioskodawczyni wie, że były mąż za rok 2016 też odliczył 100% ulgi, ale został wezwany i skorygował zeznanie. Dlatego Wnioskodawczyni nie przypuszczała, że jeszcze kiedykolwiek będzie odliczał ulgę. Tym bardziej, że niewiele uwagi poświęca córce. Wnioskodawczyni nigdy wcześniej nie była wzywana do składania korekty. Na owe wezwanie Wnioskodawczyni złożyła wyjaśnienie opisując swoją sytuację. W odpowiedzi Wnioskodawczyni otrzymała drugie wezwanie do korekty. Podkreślone było, że Naczelnik Urzędu Skarbowego nie może rozstrzygać o tym komu i w jakiej części należy się ulga prorodzinna. Nie pierwszy raz ojciec pobrał świadczenie związane z dzieckiem. W 2018 bez informowania Wnioskodawczyni pobrał świadczenie "...". Nie powiedział o tym także córce. Faktyczną opiekę nad dzieckiem sprawuje Wnioskodawczyni, tym samym sprawuje nad nią władzę rodzicielską i realizuje 24 godziny na dobę. To Wnioskodawczyni jako matka podejmuje decyzje związane z jej codziennym życiem. Wnioskodawczyni chodzi do lekarza rodzinnego, ortodonty i do innych specjalistów jeśli zaistnieje taka potrzeba. Wnioskodawczyni jeździ na zakupy, do fryzjera, fotografa, wyraża zgodę na udział w wycieczkach szkolnych. Opiekuje się dzieckiem gdy jest chore i czegoś potrzebuje. Wnioskodawczyni zapewnia odzież, wyżywienie, podręczniki szkolne, artykuły papiernicze, rozrywkę i inne rzeczy potrzebne nastolatce. To do Wnioskodawczyni zwraca się córka gdy czegoś potrzebuje. Wnioskodawczyni chodzi na zebrania szkolne i z Nią kontaktuje się wychowawca, inni nauczyciele i pani pedagog. Wnioskodawczyni spędza razem każde wakacje. Wnioskodawczyni organizuje dla siebie i córki wyjazdy urlopowe. Nawet gdy Wnioskodawczyni jest w pracy, ma kontakt z córką. Cały trud wychowawczy spoczywa na barkach Wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni informuje ojca o problemach wychowawczy, potrzebach dziecka, ale nie otrzymuje od niego wsparcia i pomocy. Oprócz płaconych alimentów nie dokłada się do dodatkowych kosztów.

W uzupełnieniu do wniosku Wnioskodawczyni doprecyzowała, że wniosek dotyczy również roku 2017, data urodzenia córki to 23 lipca 2006 r. Nie ukończyła ona jeszcze 18 lat i nie uzyskała żadnych dochodów. Córka Wnioskodawczyni w okresie podatkowym będącym przedmiotem zapytania uczyła się, w 2020 r. przeszła ze szkoły podstawowej do średniej, planuje ona kontynuować naukę na uczelni wyższej do 25 roku życia. Jeśli córka będzie się uczyć i jednocześnie nie przekroczy dochodu 3.089 zł rocznie to Wnioskodawczyni będzie chciała korzystać z ulgi prorodzinnej. We wskazanym okresie nie były zastosowane wobec Wnioskodawczyni lub jej córki przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawczyni i jej córka nie prowadziły działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem liniowym. Wnioskodawczyni uzyskała dochody ze stosunku pracy (umowa o pracę, umowa zlecenie). Od orzeczenia rozwodu stan cywilny Wnioskodawczyni nie uległ zmianie i posiadała Ona status osoby samotnie wychowującej dziecko, mieszka jedynie z córką. W poprzednich latach, w okresie podatkowym, którego dotyczy przedmiotowy wniosek Wnioskodawczyni była osobą samotnie wychowującą dziecko. Jej dochody nie przekroczyły kwoty 112.000 zł. Wnioskodawczyni nie jest matką ani opiekunem prawnym innych dzieci niż wymieniona w treści wniosku córka. Pomiędzy Wnioskodawczynią a ojcem córki nie zostało/nie zostanie zawarte porozumienie w sprawie korzystania ulgi prorodzinnej w okresie podatkowym będącym przedmiotem zapytania, to Wnioskodawczyni w całości wykonuje obowiązki rodzicielskie nad córką, Wnioskodawczyni nie zgadza się by ojciec dziecka odliczał połowę ulgi, z kolei ojciec dziecka nie chce się zgodzić na mniejszą część niż 50%. Córka Wnioskodawczyni w okresie podatkowym będącym przedmiotem zapytania nie otrzymywała zasiłku pielęgnacyjnego i renty socjalnej. Po ukończeniu przez córkę Wnioskodawczyni 18 roku życia, w okresie podatkowym będącym przedmiotem zapytania Wnioskodawczyni będzie wykonywała ciążący na Niej obowiązek alimentacyjny poprzez osobiste starania w kwestii wychowania i utrzymania córki, gdyż córka będzie kontynuować naukę.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy w opisanej sytuacji Wnioskodawczyni ma prawo w całości skorzystać z ulgi prorodzinnej za swoje dziecko za lata 2016, 2017, 2018, 2019, 2020?

2. Czy Wnioskodawczyni może skorzystać w całości z ulgi prorodzinnej na swoje dziecko w przyszłych (kolejnych) latach?

Zdaniem Wnioskodawczyni, powołującej się na wydane interpretacje 0114-KDIP3-3.4011.520.2018.2.MS, 0115- KDIT2-2.4011.107.2019.1.MU, 0114-KDIP3-2.4011.609.2020.4.MS i art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, prawo do ulgi przysługuje rodzicowi, który w roku podatkowym wykonywał władzę rodzicielską w stosunku do małoletnich dzieci. Dla nabycia praw do przedmiotowej ulgi nie wystarczy więc posiadanie władzy rodzicielskiej. Prawo takie daje dopiero wykonywanie takiej władzy. Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka. Art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1426, z późn. zm.) od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1.

wykonywał władzę rodzicielską;

2.

pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;

3.

sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka. Samo tylko uiszczanie alimentów na rzecz niepełnoletniego dziecka (nierzadko wymuszonych orzeczeniem sądowym) czy też sporadyczne spotkania z dzieckiem nie wypełniają tak rozumianego określenia wykonywanie władzy rodzicielskiej (wyrok NSA z dnia 27 lipca 2016 r., sygn....; wyrok NSA z dnia 5 lutego 2020, sygn. akt...). Stan od 2016 r. jak i stan faktyczny wskazuje na utrzymywanie sporadycznych kontaktów ojca z dzieckiem, znikomy procent uczestnictwa w życiu córki. Obowiązek alimentacyjny jest niezależny od władzy rodzicielskiej, a co za tym idzie spoczywa także na rodzicach pozbawionych władzy rodzicielskiej. Zdaniem Wnioskodawczyni w przypadku rodzica małoletnich dzieci o prawie do ulgi decyduje faktycznie sprawowana władza rodzicielska, a nie alimentacyjna, sporadyczne kontakt czy podpisywanie koniecznych dokumentów. Stąd samo posiadanie władzy rodzicielskiej bez jej wykonywania jest niewystarczające do zastosowania odliczenia ulgi prorodzinnej. Były mąż Wnioskodawczyni odlicza ulgę twierdząc, że skoro on i Wnioskodawczyni nie porozumieli się w tej kwestii (a on nie ma takiego obowiązku) należy się każdemu po połowie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

W myśl art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1426, z późn. zm.), od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1.

wykonywał władzę rodzicielską;

2.

pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;

3.

sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Natomiast, zgodnie z art. 27f ust. 2 ww. ustawy, odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1.

jednego małoletniego dziecka - kwota 92 zł 67 gr, jeżeli dochody podatnika:

a.

pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,

b.

niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;

2.

dwojga małoletnich dzieci - kwota 92 zł 67 gr na każde dziecko;

3.

trojga i więcej małoletnich dzieci - kwota:

a.

92 zł 67 gr odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,

b.

166 zł 67 gr na trzecie dziecko,

c.

225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.

Zgodnie z art. 27f ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka (art. 27f ust. 2b ww. ustawy).

W myśl art. 27f ust. 2c ustawy, odliczenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

1.

na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych,

2.

wstąpiło w związek małżeński.

W przypadku, gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem (art. 27 ust. 3 ww. ustawy).

Z przepisu art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Na podstawie art. 27f ust. 5 ww. ustawy, odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1.

odpis aktu urodzenia dziecka;

2.

zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;

3.

odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;

4.

zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Zgodnie z art. 27f ust. 7 ww. ustawy, przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.

W myśl art. 6 ust. 8 ww. ustawy, sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Zgodnie z art. 6 ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c, w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359), dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską (art. 92 ww. Kodeksu). Władza rodzicielska, co do zasady, przysługuje obojgu rodzicom (art. 93 § 1 ww. Kodeksu). Obejmuje ona w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka (art. 95 ww. Kodeksu). W myśl art. 96 § 1 ww. Kodeksu rodzice wychowują dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską i kierują nim. Obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania (art. 97 § 1 ww. Kodeksu).

Natomiast, jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd opiekuńczy może zmienić orzeczenie o władzy rodzicielskiej i sposobie jej wykonywania zawarte w wyroku orzekającym rozwód, separację bądź unieważnienie małżeństwa, albo ustalającym pochodzenie dziecka (art. 106 ww. Kodeksu). Zgodnie zaś z treścią art. 107 § 1 ww. Kodeksu, jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu, sąd opiekuńczy może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania i utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Sąd pozostawia władzę rodzicielską obojgu rodzicom, jeżeli przedstawili zgodne z dobrem dziecka pisemne porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia. W braku porozumienia, o którym mowa w § 1, sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia (art. 107 § 2 ww. Kodeksu).

Podkreślenia przy tym wymaga, że separacja bądź rozwód rodziców nie są równoznaczne z utratą przez rodzica prawa do wykonywania władzy rodzicielskiej. Sąd rodzinny, ogłaszając separację bądź rozwiązując związek małżeński określa także prawa rodzicielskie. Jeżeli zatem nie pozbawia tego prawa jednego z rodziców, to uznaje, że rodzice są zdolni do porozumienia w sprawach dotyczących dziecka.

Warunkiem niezbędnym do zastosowania ulgi na dzieci w stosunku do małoletniego dziecka jest wykonywanie władzy rodzicielskiej (a nie samo jej posiadanie). Nie można utożsamiać pojęcia "wykonywanie władzy rodzicielskiej" z pojęciem "przysługiwanie władzy rodzicielskiej". Należy mieć na uwadze, że do nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej konieczne jest zarówno posiadanie przez rodzica władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem, jak i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Należy przy tym odróżnić treść władzy rodzicielskiej od jej wykonywania, gdyż samo posiadanie władzy rodzicielskiej nie oznacza jej wykonywania.

Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka. Przy czym przez wychowywanie należy rozumieć zapewnianie stałej opieki, prowadzącej do uzyskania pełnego rozwoju fizycznego i psychicznego. Chodzi zatem o aktywne uczestniczenie w wychowywaniu dziecka i realny wpływ na rozwój jego osobowości. Realizacja prawa wykonywania władzy rodzicielskiej może następować przykładowo poprzez osobiste kontakty z nauczycielami, interesowanie się stanem zdrowia dziecka i pomoc w jego leczeniu, zapewnianie wsparcia w nauce, interesowanie się sposobem spędzania wolnego czasu.

W konsekwencji, wykonywanie obowiązku alimentacyjnego, czyli fakt płacenia alimentów na dzieci, nie jest rozstrzygający dla uznania, że rodzic wykonuje władzę rodzicielską. Obowiązek alimentacyjny jest bowiem niezależny od władzy rodzicielskiej, a więc spoczywa także na rodzicach, którzy zostali pozbawieni tej władzy.

Stąd ulga na dzieci przysługuje tym rodzicom, którzy faktycznie sprawują pieczę nad osobą i majątkiem dziecka. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje formalnie obojgu rodzicom, a tylko jeden z rodziców faktycznie ją wykonuje, to z odliczenia całości kwoty może skorzystać tylko ten rodzic. Jeżeli rodzic dziecka pomimo posiadania praw rodzicielskich nie zajmuje się dzieckiem albo jego kontakty są sporadyczne należy uznać, że nie wykonuje władzy rodzicielskiej i w związku z tym nie ma prawa do ulgi.

Powyższe potwierdza Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 27 lipca 2016 r., sygn. akt. II FSK 2378/15, stwierdzając; " (...) dla nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej, konieczne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek, to jest posiadanie władzy rodzicielskiej (nawet ograniczonej na podstawie wyroku sądowego) i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Czym innym jest bowiem posiadanie władzy a czym innym jej wykonywanie, a to oznacza, że utożsamianie ich na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajduje uzasadnienia. W celu nabycia prawa do przedmiotowej ulgi podatnik powinien wykazać zatem, że w danym roku podatkowym wykonywał, a nie tylko posiadał władzę rodzicielską (...)."

Zatem, o wykonywaniu władzy rodzicielskiej nie świadczy tylko sam fakt jej posiadania, czy spełniania obowiązku alimentacyjnego, ani sporadyczne kontakty z dzieckiem. Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka. Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka.

Z przytoczonych regulacji wynika, że wysokość odliczenia z tytułu ulgi na dzieci, o której mowa w art. 27f ustawy, została określona na dziecko, przy czym rodzicom dziecka ustawodawca przyznał jeden wspólny limit. Jeżeli zatem w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska i władza ta jest wykonywana przez oboje rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującej kwoty ulgi. Powyższe oznacza, że suma miesięcznych odliczeń dokonanych przez oboje rodziców względem tego samego dziecka nie może przekroczyć kwoty obliczonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ww. ustawy. Co istotne, kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej, z tym że, biorąc pod uwagę umiejscowienie w przepisach ustawy sformułowania lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej, tj. po wyrazach kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych, należy przyjąć, że podstawową formą podziału przysługującego odliczenia pomiędzy rodziców - z których każdy ma prawo do zastosowania ulgi - jest podział tej kwoty w częściach równych. Tym samym, możliwość skonsumowania kwoty ulgi przez rodziców dziecka w inny sposób niż w proporcji pół na pół, należy traktować w kategorii przywileju (wyjątku od generalnej zasady) wymagającego zgody obojga rodziców.

Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych, czy będących w separacji.

Zatem, ustawodawca dał rodzicom możliwość wyboru, w jaki sposób dokonają odliczeń kwoty przysługującej im ulgi prorodzinnej. Istotne jest jednak to, aby odliczona kwota przez oboje rodziców nie przekroczyła rocznego limitu ulgi określonego ustawą. W związku z tym możliwe jest skorzystanie z odliczenia od podatku przez jednego z rodziców, przy czym konieczne jest w tym zakresie uzyskanie porozumienia pomiędzy osobami uprawnionymi, gdyż to im ustawodawca pozostawił decyzję w tym względzie. Natomiast w sytuacji braku takiego porozumienia odliczenie przysługuje w częściach równych.

Porozumienie rodziców co do wysokości dokonywanego odliczenia nie jest natomiast wymagane w przypadku, gdy rodzic spełnia warunki do zastosowania odliczenia na podstawie art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i odliczenia tego dokonuje w wysokości 50% kwoty ulgi określonej zgodnie z art. 27f ust. 2 tej ustawy.

Podkreślić należy, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego oraz jego uzupełnienia wynika, że małżeństwo Wnioskodawczyni zostało rozwiązane w czerwcu 2016 r. Wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi sąd powierzył obojgu rodzicom, ustalając miejsce pobytu małoletniego dziecka w miejscu zamieszkania matki, nie zostały ustalone kontakty ojca z córką. W 2016 r., 2017 r., 2018 r., 2019 r. i 2020 r. córka Wnioskodawczyni uczęszczała i nadal uczęszcza do szkół, o których mowa w przepisach regulujących system oświaty. Od 2016 r. Wnioskodawczyni sama wychowuje córkę i nie jest matką ani opiekunem prawnym żadnych innych dzieci. W 2017 r. Wnioskodawczyni wystąpiła z wnioskiem do Sądu o uregulowanie kontaktów małoletniej z ojcem. W wyniku ugody ojciec ma prawo do spotkań z córką w każdy pierwszy i trzeci weekend miesiąca, miesiąc wakacji oraz święta w co drugim roku. Pomimo dobrowolnie podpisanej ugody ojciec dziecka nie zrealizował żadnego kontaktu. Spotkania z córką nadal są bardzo sporadycznie i przypadkowe. Nierzadko przerwy między nimi wynoszą jeden, dwa czy nawet trzy miesiące. Nie spędził żadnych wakacji z córką. To Wnioskodawczyni jako matka podejmuje decyzje związane z codziennym życiem córki. Wnioskodawczyni chodzi do lekarza rodzinnego, ortodonty i do innych specjalistów jeśli zaistnieje taka potrzeba. Wnioskodawczyni jeździ na zakupy, do fryzjera, fotografa, wyraża zgodę na udział w wycieczkach szkolnych. Opiekuje się dzieckiem gdy jest chore i czegoś potrzebuje. Wnioskodawczyni zapewnia odzież, wyżywienie, podręczniki szkolne, artykuły papiernicze, rozrywkę i inne rzeczy potrzebne nastolatce. To do Wnioskodawczyni zwraca się córką gdy czegoś potrzebuje. Wnioskodawczyni chodzi na zebrania szkolne i z Nią kontaktuje się wychowawca, inni nauczyciele i pani pedagog. Wnioskodawczyni spędza razem każde wakacje. Wnioskodawczyni organizuje dla siebie i córki wyjazdy urlopowe. Nawet gdy Wnioskodawczyni jest w pracy ma kontakt z córką. Cały trud wychowawczy spoczywa na barkach Wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni informuje ojca o problemach wychowawczych, potrzebach dziecka, ale nie otrzymuje od niego wsparcia i pomocy. Oprócz płaconych alimentów nie dokłada się do dodatkowych kosztów.

Z okoliczności opisanych we wniosku wynika, że w stosunku do dziecka tylko Wnioskodawczyni wykonywała władzę rodzicielską, sprawując nad nimi faktyczną i samodzielną pieczę w sposób zapewniający mu prawidłowy rozwój, jednocześnie mieszkając z nim.

Z opisu sprawy jednoznacznie wynika, że ojciec dziecka nie uczestniczył w wychowaniu dziecka i opiece na co dzień, nie ingerował w sprawy codzienne.

W sytuacji, gdy jak twierdzi Wnioskodawczyni ojciec dziecka nie wywiązywał się w ogóle z podstawowych obowiązków rodzicielskich jakie na nim ciążą, przede wszystkim nie interesował się córką, nie uczestniczył w jej wychowywaniu, nie sprawował władzy i opieki nad nią, ograniczał się jedynie do płacenia alimentów, okazjonalnych, nieregularnych spotkań, nie sposób uznać, że wykonywał on władzę rodzicielską w rozumieniu art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, pomimo jej posiadania.

W przypadku, gdy władza rodzicielska przysługuje formalnie obojgu rodzicom, a tylko jeden z rodziców faktycznie ją wykonuje, to z odliczenia całości kwoty może skorzystać tylko ten rodzic.

Samo dysponowanie prawem wykonywania władzy rodzicielskiej nie jest bowiem wystarczające do skorzystania z ulgi na dzieci. Jeżeli rodzic dziecka pomimo posiadania praw rodzicielskich nie zajmuje się dzieckiem, a jego kontakty z dzieckiem są sporadyczne, należy uznać, że nie wykonuje władzy rodzicielskiej i w związku z tym nie ma prawa do ulgi.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy prawa oraz przedstawiony stan faktyczny i zdarzenie przyszłe stwierdzić należy, że w 2016 r., 2017 r., 2018 r., 2019 r. i 2020 r. główny ciężar związany z wykonywaniem władzy rodzicielskiej w stosunku do małoletniego dziecka spoczywał na Wnioskodawczyni, która wykonywała władzę rodzicielską bez udziału drugiego rodzica. Zatem, przysługuje Jej prawo do odliczenia ulgi z tytułu wychowywania dziecka w pełnej wysokości. W związku z tym za lata 2016-2020 oraz lata następne (o ile zmianie nie ulegnie stan faktyczny i prawny) Wnioskodawczyni przysługuje wyłączne prawo (po spełnieniu wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania) do dokonania odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej wnikającej z art. 27f ust. 1 ww. ustawy tj. w wysokości 100% kwoty ustalonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawczyni w odniesieniu do przedstawionego stanu faktycznego należało uznać za prawidłowe. Zaznaczyć należy jednak, że w przypadku pełnoletniego dziecka jednym z wymogów warunkujących dokonywanie odliczeń w ramach omawianej ulgi jest utrzymywanie pełnoletniego dziecka. W związku z tym, gdy córka Wnioskodawczyni skończy 18 lat, a ojciec uiszczając na córkę alimenty będzie wykonywać wobec niej obowiązek alimentacyjny, to - w przypadku braku porozumienia rodziców co do wysokości dokonywanego odliczenia - Wnioskodawczyni będzie miała możliwość odliczenia wyłącznie połowy przysługującej kwoty ulgi.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Końcowo należy wskazać, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku - nie prowadzi postępowania dowodowego. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe jest zgodne ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. Pełna weryfikacja prawidłowości stanowiska Wnioskodawcy może być dokonana jedynie w toku ewentualnego postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego organu kontroli celno-skarbowej, będącego poza zakresem instytucji interpretacji indywidualnej, do której zastosowanie mają przepisy określone w art. 14h (w zamkniętym katalogu) ustawy - Ordynacja podatkowa.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1.

z zastosowaniem art. 119a;

2.

w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3.

z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2019 r. poz. 2325, z późn. zm.).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl