0115-KDIT2.4011.597.2023.3.KC - Umorzenie wierzytelności kredytowej rezydenta brytyjskiego

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

15 grudnia 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 12 grudnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zaniechania poboru podatku. Uzupełnił go Pan - w odpowiedzi na wezwanie - pismami z 12 i 19 lutego 2024 r. (daty wpływu).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W 2007 r. wraz z żoną zaciągnął Pan kredyt hipoteczny (w walucie CHF) na sfinansowanie zakupu mieszkania wraz z garażem.

Zakup tych nieruchomości był na cele mieszkaniowe.

Jakiś czas temu otrzymał Pan od banku propozycję ugody polegającą na przewalutowaniu kredytu na walutę PLN oraz umorzeniu części zadłużenia (ok. (...) zł).

Propozycja wydała się Panu korzystna i podjął Pan z bankiem negocjacje w celu zawarcia tejże ugody.

Niestety pojawiły się niejasności związane z podatkiem należnym do zapłaty od umorzonej kwoty. Wie Pan, że po spełnieniu pewnych warunków - zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe - mógłby skorzystać z takowego umorzenia.

Pana sytuacja wygląda następująco:

- mieszkanie było zakupione na cele mieszkaniowe;

- nigdy wcześniej nie korzystał Pan z umorzenia podatku w podobnej sprawie.

Wie Pan również, iż umorzenie podatku przysługuje tylko na jedną nieruchomość.

Problem w Pana sytuacji polega na tym, że mieszkanie i garaż - pomimo finansowania jednym kredytem - posiadają oddzielne księgi wieczyste, a więc stanowią oddzielne nieruchomości, a garaż nie przynależy do mieszkania. W takim wypadku zgodnie z zapisami w rozporządzeniu Ministra Finansów powinien Pan zostać zwolniony z podatku za mieszkanie, a podatek za garaż powinien zostać wyliczony (należny do zapłaty) zgodnie z proporcjonalną wartością tego garażu względem ceny obu tych nieruchomości. Tu pojawia się kolejny kłopot, gdyż podczas zakupu, zarówno w akcie notarialnym jak i dokumentach kredytowych, nie posiada Pan oddzielnych cen za mieszkanie i za garaż, a tylko jedną wspólną kwotę za obie te nieruchomości.

Nie znając pierwotnej ceny garażu nie może Pan wyliczyć jaką proporcjonalną wartość stanowił garaż względem całości inwestycji. A więc, nie jest Pan w stanie wyliczyć kwotę podatku należnego do zapłaty za garaż.

W związku z tym, bank orzekł że musi zostać wystawiony PIT-11 na całość kwoty umorzenia, czyli ok. (...) zł.

Po konsultacji z doradcami podatkowymi otrzymał Pan radę, iż może oszacować cenę garażu korzystając z wyceny rzeczoznawcy majątkowego, nawet jeżeli to ma być wycena dotycząca wartości garażu z roku 2007.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego

Do zawarcia ugody z bankiem dojdzie w roku bieżącym, tj. w roku 2024.

Na moment umorzenia wierzytelności w związku z podpisaniem ugody z bankiem nie będzie Pan posiadał miejsca zamieszkania w Polsce. Od 2005 r. na stałe zamieszkuje i pracuje Pan w Wielkiej Brytanii i tam posiada rezydencję podatkową.

Kredyt, o którym mowa, został zabezpieczony hipoteką ustanowioną na nieruchomości.

Bank, w którym zawarł Pan kredyt w 2007 r. (X a obecnie Y), podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym.

Kredyt, o którym mowa, był kredytem mieszkaniowym. Kredyt był zaciągnięty na jedną inwestycję mieszkaniową.

Bank zwolni Pana z długu (umorzy Pana zadłużenie) w zakresie kwoty (...) zł. Na ww. kwotę składa się kwota (...) zł kapitału bieżącego (niewymagalnego), kwota (...) zł kapitału przeterminowanego (wymagalnego), kwota (...) zł odsetek zapadłych niespłaconych (wymagalnych), kwota (...) zł odsetek zapadłych podwyższonych (wymagalnych).

Nieruchomość, o której mowa położona jest w A.

Niestety nie posiada Pan dokumentu, w którym określona by była cena nabycia garażu, o którym mowa we wniosku. Cena zakupu mieszkania i garażu nie była rozdzielona. Na umowie zakupu widnieje jedna kwota obejmująca cała transakcję.

Pytanie:

Czy zaniechanie poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe uregulowane w rozporządzeniu Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. będzie miało zastosowanie do umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu w części przeznaczonej na zakup mieszkania z wyłączeniem garażu, którego wartość ustalona zostanie przez rzeczoznawcę?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie, spełnia on warunki określone w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 592 z późn. zm.) umożliwiające zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych i podatku dochodowego od osób prawnych, tj.:

Jednocześnie zaniechanie poboru podatku będzie miało zastosowanie do umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu w części przeznaczonej na zakup mieszkania, z wyłączeniem garażu, którego wartość ustalona zostanie przez rzeczoznawcę.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Pan przedstawił we wniosku, jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 z późn. zm.):

Osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

W myśl art. 3 ust. 1a ww. ustawy:

Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

Natomiast stosownie do art. 3 ust. 2a cytowanej ustawy:

Osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Jak wynika z art. 3 ust. 2b ww. ustawy:

Za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w ust. 2a, uważa się w szczególności dochody (przychody) z:

5a) umorzenia, odkupienia, wykupienia i unicestwienia w inny sposób tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych utworzonych na podstawie przepisów obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz odpłatnego zbycia tych tytułów uczestnictwa;

6) tytułu przeniesienia własności udziałów (akcji) w spółce, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną lub tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym, instytucji wspólnego inwestowania lub innej osobie prawnej i praw o podobnym charakterze lub z tytułu należności będących następstwem posiadania tych udziałów (akcji), ogółu praw i obowiązków, tytułów uczestnictwa lub praw - jeżeli co najmniej 50% wartości aktywów tej spółki, spółki niebędącej osobą prawną, tego funduszu inwestycyjnego, tej instytucji wspólnego inwestowania lub osoby prawnej, bezpośrednio lub pośrednio, stanowią nieruchomości położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa do takich nieruchomości;

6a) tytułu przeniesienia własności udziałów (akcji), ogółu praw i obowiązków, tytułów uczestnictwa lub praw o podobnym charakterze w spółce nieruchomościowej;

Przepis art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje na dwa warunki, od spełnienia których uzależnia się kwalifikację danej osoby jako mającej miejsce zamieszkania w Polsce. Powyższe przesłanki są rozdzielone spójnikiem "lub", co jest równoznaczne z tym, że wystarczy spełnienie którejkolwiek z nich, aby uznać, że osoba posiada miejsce zamieszkania w Polsce, a co za tym idzie - podlega w kraju nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, czyli opodatkowaniu od wszystkich osiąganych dochodów.

Jako pierwszy warunek pozwalający na uznanie osoby za mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przepis wskazuje posiadanie centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych). Przesłanka ta została skonstruowana w bardzo szeroki sposób, jeśli chodzi o zakreśloną grupę osób, które na potrzeby podatku dochodowego od osób fizycznych posiadają w Polsce ośrodek interesów życiowych. Wynikać może to z użycia w powołanym powyżej przepisie spójnika "lub" w sformułowaniu "centrum interesów osobistych lub gospodarczych" dla doprecyzowania kiedy uznaje się daną osobę za mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Przez "centrum interesów osobistych" należy rozumieć wszelkie powiązania rodzinne, tzn. ognisko domowe, aktywność społeczna, polityczna, kulturalna, obywatelska, przynależność do organizacji/klubów, uprawiane hobby itp. Z kolei "centrum interesów gospodarczych" to przede wszystkim miejsce prowadzenia działalności zarobkowej, źródła dochodów, posiadane inwestycje, majątek nieruchomy i ruchomy, polisy ubezpieczeniowe, zaciągnięte kredyty, konta bankowe itd.

Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej uważa się również osobę fizyczną, która przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. W świetle art. 3 ust. 1a analizowany warunek stanowi samodzielną podstawę do uznawania określonej kategorii osób za rezydentów, niezależną od omówionego powyżej posiadania na terytorium Polski centrum interesów życiowych.

Ustalenie miejsca zamieszkania podatnika decyduje o zakresie ciążącego na nim obowiązku podatkowego. Inaczej mówiąc, od miejsca zamieszkania zależy czy podatnik podlega nieograniczonemu, czy ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Nieograniczonym obowiązkiem podatkowym objęci są podatnicy, którzy w Polsce mają miejsce zamieszkania. Podlegają oni obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Natomiast, jeśli podatnik będzie miał miejsce zamieszkania za granicą, to w Polsce będzie płacił podatek tylko od dochodów (przychodów) uzyskanych w danym roku podatkowym w Polsce (ograniczony obowiązek podatkowy).

Jak stanowi art. 4a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Z opisu zdarzenia w szczególności wynika, że w 2007 r. wraz z żoną zaciągnął Pan kredyt hipoteczny (w walucie CHF) na sfinansowanie zakupu mieszkania wraz z garażem. Zakup tych nieruchomości był na cele mieszkaniowe. Nieruchomość, o której mowa położona jest w A. Jakiś czas temu otrzymał Pan od banku propozycję ugody polegającą na przewalutowaniu kredytu na walutę PLN oraz umorzeniu części zadłużenia (ok. (...) zł). Propozycja wydała się Panu korzystna i podjął Pan z bankiem negocjacje w celu zawarcia tejże ugody. Niestety pojawiły się niejasności związane z podatkiem należnym do zapłaty od umorzonej kwoty. Problem w Pana sytuacji polega na tym, że mieszkanie i garaż - pomimo finansowania jednym kredytem - posiadają oddzielne księgi wieczyste, a więc stanowią oddzielne nieruchomości, a garaż nie przynależy do mieszkania. Niestety nie posiada Pan dokumentu, w którym określona by była cena nabycia garażu, o którym mowa we wniosku. Cena zakupu mieszkania i garażu nie była rozdzielona. Na umowie zakupu widnieje jedna kwota obejmująca całą transakcję. Kredyt, o którym mowa został zabezpieczony hipoteką ustanowioną na nieruchomości. Bank, w którym zawarł Pan kredyt w 2007 r. (X a obecnie Y), podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym. Kredyt, o którym mowa, był kredytem mieszkaniowym. Kredyt był zaciągnięty na jedną inwestycję mieszkaniową. Bank zwolni Pana z długu (umorzy Pana zadłużenie) w zakresie kwoty (...) zł. Na ww. kwotę składa się kwota (...) zł kapitału bieżącego (niewymagalnego), kwota (...) zł kapitału przeterminowanego (wymagalnego), kwota (...) zł odsetek zapadłych niespłaconych (wymagalnych), kwota (...) zł odsetek zapadłych podwyższonych (wymagalnych). Do zawarcia ugody z bankiem dojdzie w roku bieżącym, tj. w roku 2024. Na moment umorzenia wierzytelności w związku z podpisaniem ugody z bankiem, nie będzie Pan posiadał miejsca zamieszkania w Polsce. Od 2005 r. na stałe zamieszkuje i pracuje Pan w Wielkiej Brytanii i tam posiada rezydencję podatkową.

Pana wątpliwości odnoszą się do możliwości skorzystania z zaniechania poboru podatku dochodowego uregulowanego w rozporządzeniu Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 592 z późn. zm.) do umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu w części przeznaczonej na zakup mieszkania z wyłączeniem garażu, którego wartość ustalona zostanie przez rzeczoznawcę.

Z uwagi na fakt, że posiada Pan miejsce zamieszkania w Wielkiej Brytanii i w Polsce posiada ograniczony obowiązek podatkowy, kwestie opodatkowania dochodów uzyskanych w związku z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu, o którym mowa we wniosku należy rozpatrywać z uwzględnieniem Konwencji zawartej między Rzecząpospolitą Polską a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od zysków majątkowych, podpisanej w Londynie dnia 20 lipca 2006 r. (Dz. U. z 2006 r. Nr 250, poz. 1840).

Zgodnie z art. 4 ust. 1 Konwencji:

W rozumieniu niniejszej Konwencji, określenie "osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie" oznacza każdą osobę, która według prawa tego Państwa podlega tam opodatkowaniu, z uwagi na jej miejsce zamieszkania, miejsce stałego pobytu, siedzibę zarządu, miejsce utworzenia albo inne kryterium o podobnym charakterze, i obejmuje również to Państwo oraz jakąkolwiek jego jednostkę terytorialną lub organ lokalny. Jednakże, określenie to nie obejmuje osoby, która podlega opodatkowaniu w tym Państwie tylko dlatego, że osiąga ona dochód lub zyski majątkowe ze źródeł w nim położonych.

W tym miejscu wskazać należy, że ww. Konwencja w swej treści nie zawiera przepisu, który regulowałby sposób opodatkowania dochodów w związku z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu, zatem zastosowanie znajdzie art. 21 tej Konwencji dotyczący opodatkowania tzw. "innych dochodów".

Zgodnie z art. 21 ust. 1 Konwencji polsko-brytyjskiej:

Części dochodu, inne niż dochód wypłacany przez trust lub z majątku spadkowego w wyniku zarządzania tym majątkiem, bez względu na to gdzie powstają, osiągane przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie, które nie zostały objęte postanowieniami poprzednich artykułów niniejszej Konwencji, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie.

W myśl art. 21 ust. 2 Konwencji:

Postanowienia ustępu 1 niniejszego artykułu nie mają zastosowania do dochodu, nie będącego dochodem z majątku nieruchomego, o którym mowa w artykule 6 ustęp 2 niniejszej Konwencji, jeżeli osoba osiągająca taki dochód, posiadająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie, prowadzi w drugim Umawiającym się Państwie działalność poprzez zakład w nim położony i gdy prawo lub majątek, z tytułu których dochód jest wypłacany, są faktycznie związane z działalnością takiego zakładu. W takim przypadku, stosuje się postanowienia artykułu 7 niniejszej Konwencji.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, że w związku z tym, że posiada Pan miejsce zamieszkania w Wielkiej Brytanii, to przychód jaki uzyska Pan z tytułu umorzenia wierzytelności, podlegał będzie opodatkowaniu tylko w tym państwie i nie będzie podlegał opodatkowaniu w Polsce.

W konsekwencji, zaniechanie poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe uregulowane w rozporządzeniu Ministra Finansów z 11 marca 2022 r., nie będzie miało w przedmiotowej sprawie zastosowania.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dacie wydania interpretacji.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

* Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

* Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

* Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 z późn. zm.; dalej jako "p.p.s.a.").

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

* w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

* w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 z późn. zm.).