0115-KDIT2.4011.155.2020.1.KC - Obowiązki płatnika PIT z tytułu wypłat udziałów członkowskich w banku.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 4 lutego 2020 r. (data wpływu 11 lutego 2020 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika z tytułu wypłat udziałów członkowskich w Banku (...)

* dla współmałżonka pozostającego w ustawowej wspólności majątkowej, gdy nabycie udziałów nastąpiło z majątku wspólnego - jest nieprawidłowe;

* w pozostałym zakresie - jest prawidłowe.

W dniu 11 lutego 2020 r. wpłynął do tutejszego organu wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika z tytułu wypłat udziałów członkowskich w Banku (...).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Bank w (...) jako spółdzielnia przyjmuje członków do banku na podstawie deklaracji podpisanej przez przystępujących. Deklaracja zawiera imię i nazwisko, PESEL, miejsce zamieszkania oraz ilość zadeklarowanych udziałów, nr rejestru udziałowego, modulo. Członkowie mają obowiązek zadeklarować i wpłacić udziały oraz wpisowe.

Przystępujący może w deklaracji przystąpienia do banku... lub w pisemnym oświadczeniu złożonym bankowi, wskazać osobę, której po jego śmierci należy wypłacić udziały oraz inne należności związane z jego udziałami. Wypłata udziałów po zmarłym członku, osobie wskazanej na wypadek śmierci pomniejszana jest o należny podatek dochodowy od osób fizycznych, który odprowadzany jest przez Bank do właściwego Urzędu Skarbowego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy wypłata udziałów po zmarłym Członku banku, osobie wskazanej na wypadek śmierci powinna zostać opodatkowana podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy wypłata udziału po osobie zmarłej, stanowi przychód z praw majątkowych. Podlega on opodatkowaniu na zasadach ogólnych (tj. wedle skali podatkowej). Bank wypłacając ten przychód (stawiając go do dyspozycji) jest płatnikiem zaliczki na podatek od tego przychodu. Powyższe oznacza, że kwota wypłacana tytułem zwrotu udziałów osobie uprawnionej wskazanej w dyspozycji na wypadek śmierci nie jest elementem (częścią) spadku. Osoba otrzymująca te kwoty nie otrzymuje ich tytułem spadkobrania, lecz odrębnym tytułem jakim jest dyspozycja na wypadek śmierci. W związku z powyższym - do kwoty wypłacanej na tej podstawie (jako zwrot udziałów członkowskich wypłacanych osobie uprawnionej) nie ma zastosowania ustawa o podatku od spadków i darowizn, tylko ustawa o podatku dochodowym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego w zakresie wypłaty dla współmałżonka pozostającego w ustawowej wspólności majątkowej, gdy nabycie udziałów przez Członka banku nastąpiło z majątku wspólnego - jest nieprawidłowe, natomiast w pozostałym zakresie - jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Natomiast z treści art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy wynika, że źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c.

Przepis art. 11 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Ponadto, stosownie do treści art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw.

Zacytowany powyżej przepis nie podaje normatywnej definicji przychodów z praw majątkowych i nie stanowi katalogu zamkniętego, na co wskazuje wyrażenie "w szczególności". Tą kategorią został objęty każdy przychód osiągnięty przez podatnika w związku z posiadaniem przez niego praw o charakterze majątkowym.

Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego czy są one spadkobiercami (art. 922 § 2 Kodeksu cywilnego). Reguła ta dotyczy praw majątkowych z tytułu udziałów członkowskich w Banku (...).

Stosownie do art. 16 § 3 ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze (Dz. U. z 2020 r. poz. 275 z późn. zm.), członek może w deklaracji lub w odrębnym pisemnym oświadczeniu złożonym spółdzielni wskazać osobę, której spółdzielnia obowiązana jest po jego śmierci wypłacić udziały. Prawo z tego tytułu nie należy do spadku.

Na podstawie przepisów Prawa spółdzielczego i statutu spółdzielni, członkowie spółdzielni są zobowiązani do dokonania wpłaty udziałów członkowskich. Warunkiem przyjęcia w poczet członków spółdzielni jest złożenie deklaracji, w której (lub w odrębnym pisemnym oświadczeniu) członkowie spółdzielni mogą wskazać osobę, której spółdzielnia obowiązana jest po śmierci członka wypłacić udziały. Przepisy określają, że prawo z tego tytułu nie należy do spadku.

Kwota wypłacona na podstawie art. 16 § 3 ustawy - Prawo spółdzielcze stanowi przychód z praw majątkowych, o którym mowa w art. 18 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jako spółdzielnia przyjmuje członków banku na podstawie deklaracji podpisanej przez przystępujących. Deklaracja zawiera imię i nazwisko, PESEL, miejsce zamieszkania oraz ilość zadeklarowanych udziałów, nr rejestru udziałowego, modulo. Członkowie mają obowiązek zadeklarować i wpłacić udziały oraz wpisowe. Przystępujący może w deklaracji przystąpienia do Banku (...) lub w pisemnym oświadczeniu złożonym bankowi wskazać osobę, której po jego śmierci należy wypłacić udziały oraz inne należności związane z jego udziałami. Wypłata udziałów po zmarłym członku, osobie wskazanej na wypadek śmierci pomniejszana jest o należny podatek dochodowy od osób fizycznych, który odprowadzany jest przez Bank do właściwego Urzędu Skarbowego. W związku z tym wątpliwość Wnioskodawcy budzi kwestia dotycząca obowiązku opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych wypłaty udziałów po zmarłym Członku banku, osobie wskazanej na wypadek śmierci członka Banku.

Co do zasady wypłaty udziałów po zmarłym członku banku na rzecz osób, wskazanych w deklaracjach członkowskich, stanowią przychód z praw majątkowych, o którym mowa w art. 18 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten nie korzysta ze zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, które obejmuje swoim zakresem przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów w spółdzielni, do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni.

Zgodnie natomiast z art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4 - 9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.

W myśl art. 42 ust. 1 płatnicy, o których mowa w art. 41, przekazują kwoty pobranych zaliczek na podatek oraz kwoty zryczałtowanego podatku w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki (podatek) - na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika wykonuje swoje zadania, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby. Jednakże w przypadku gdy podatek został pobrany zgodnie z art. 30a ust. 2a, płatnicy, o których mowa w art. 41 ust. 10, przekazują kwotę tego podatku na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Z treści art. 42 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy wynika, że płatnicy są obowiązani przesłać podatnikom, o których mowa w art. 3 ust. 1, oraz urzędom skarbowym przy pomocy których naczelnicy urzędów skarbowych właściwi według miejsca zamieszkania podatnika wykonują swoje zadania - imienne informacje o wysokości dochodu, o którym mowa w art. 41 ust. 1, sporządzone według ustalonego wzoru.

Z powyższego wynika zatem, że co do zasady na Wnioskodawcy ciąży obowiązek pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych bowiem wypłata udziałów stanowi przychód z praw majątkowych, o którym mowa w art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegający opodatkowaniu.

Niemniej jednak w sytuacji gdy osobą uprawnioną do wypłaty udziałów jest współmałżonek, który pozostawał ze zmarłym w ustroju wspólności majątkowej, gdzie źródłem finansowania udziałów był majątek wspólny małżonków zastosowanie znajduje art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 50 ww. ustawy znajdzie więc zastosowanie wówczas, gdy wpłacony udział zostanie zwrócony do majątku, z którego wcześniej został uiszczony. W takiej sytuacji nie można bowiem uznać, że zwrot udziału stanowił dla podatnika jakiekolwiek przysporzenie, co uzasadnia kierowanie się zasadą neutralności przy ocenie podatkowych skutków wniesienia i zwrotu udziału do spółdzielni.

Prawo z tytułu wypłaty udziałów po śmierci członka spółdzielni nie należy do spadku, co wynika z art. 16 § 3 Prawa spółdzielczego, a zatem nie ma w tym zakresie mowy o następstwie prawnym w rozumieniu przepisów ustawy - Ordynacja podatkowa. Nie stanowi to jednak przeszkody uniemożliwiającej zastosowanie w rozpatrywanej sprawie zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wprawdzie użyte w tym przepisie sformułowanie "przychody otrzymane w związku ze zwrotem (...) udziałów w spółdzielni (...)" sugeruje tożsamość podmiotową (udział ma być zwrócony na rzecz osoby, która go wniosła), to jednak zwolnienie to nie ma charakteru podmiotowego. W takiej sytuacji zasadne jest poszukiwanie tożsamości źródła, z którego udział został uiszczony i następnie, do którego został zwrócony (wypłacony).

Oznacza to, że jeśli osobą uprawnioną do wypłaty udziałów jest małżonek, który był związany ze zmarłym ustrojem małżeńskiej wspólności majątkowej i źródłem finansowania wkładu do spółdzielni był majątek wspólny, utworzony na zasadach określonych w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2019 r. poz. 2086 z późn. zm.) to wypłata udziałów dokonana na podstawie art. 16 § 3 Prawa spółdzielczego, nie stanowi odrębnej formy od zwrotu udziałów, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 50 cytowanej ustawy podatkowej, lecz stanowi szczególną formę tego zwrotu. W wyniku wypłaty udziałów środki finansowe służące nabyciu udziału w spółdzielni zostaną bowiem zwrócone do majątku, z którego pierwotnie pochodziły.

W świetle powyższego należy przyjąć, że jeśli udziały zostaną zwrócone do majątku, z którego wcześniej zostały sfinansowane, to w konsekwencji wypłata udziałów na podstawie dyspozycji art. 16 § 3 Prawa spółdzielczego stanowi formę ich zwrotu w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym kwota zwrotu nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zatem, Wnioskodawca nie jest zobowiązany do pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, jeśli wypłata udziałów następuje na rzecz współmałżonka pozostającego w ustroju ustawowej wspólności majątkowej ze zmarłym Członkiem banku, gdzie środki na zakup udziałów pochodziły z majątku wspólnego małżonków, gdyż wypłacona kwota korzysta ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast, jeśli wypłata udziałów następuje na rzecz osoby innej niż wyżej wskazana to na Wnioskodawcy ciąży obowiązek pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, gdyż otrzymana wypłata stanowi przychód z praw majątkowych, o których mowa w art. 18 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy należy uznać w zakresie wypłaty dla współmałżonka pozostającego w ustawowej wspólności majątkowej, gdy nabycie udziałów przez Członka banku nastąpiło z majątku wspólnego - za nieprawidłowe, natomiast w pozostałym zakresie - za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem.

Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2019 r. poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy) z zastrzeżeniem art. 15zzs ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID - 19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374 z późn. zm.). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.