0115-KDIT1.4011.21.2020.4.MR - Przychód z tytułu inwestycji na platformie giełdowej.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 10 kwietnia 2020 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0115-KDIT1.4011.21.2020.4.MR Przychód z tytułu inwestycji na platformie giełdowej.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 5 stycznia 2020 r. (data wpływu), uzupełnionym w dniu 5 marca 2020 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie:

* kwalifikacji uzyskiwanych przychodów w związku z inwestowaniem na platformie - jest prawidłowe;

* możliwości uznania wydatku na zakup wierzytelności za koszt uzyskania przychodu - jest prawidłowe;

* pozostałym zakresie - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 5 stycznia 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych w związku z inwestowaniem na platformie.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest przedsiębiorcą prowadzącym od 23 sierpnia 2017 r. jednoosobową działalność gospodarczą pod nazwą..., z siedzibą pod adresem:. (w maju 2019 r. zmienił miejsce prowadzenia działalności, wcześniejsza lokalizacja to...). Głównym profilem prowadzonej przez niego działalności jest prowadzenie szkoleń informatycznych oraz przeprowadzanie egzaminów (od 2013 r. jest egzaminatorem) kwalifikowanych w ramach kodu PKD 85.59.B - Pozostałe pozaszkolne formy edukacji, gdzie indziej niesklasyfikowane. Podkreślenia wymaga fakt, iż nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Niektóre z prowadzonych przez niego szkoleń spełniają bowiem definicję szkoleń, kształcenia i przekwalifikowania zawodowego, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy o VAT, a z uwagi, iż są finansowane ze środków publicznych, powyższa usługa może korzystać ze zwolnienia przedmiotowego od podatku VAT. Jednocześnie podkreślenia wymaga, że jego firma nie jest jednostką objętą systemem oświaty w rozumieniu przepisów o systemie oświaty i nie posiada akredytacji w rozumieniu tych przepisów. Szkolenia nie obejmują i nie będą obejmowały nauki języków obcych i nie będą prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach od ustawy o podatku od towarów i usług. W myśl art. 113 ust. 1 ustawy o VAT korzysta również ze zwolnienia podmiotowego. We wrześniu 2019 r. poszerzył zakres swojej działalności o najem nieruchomości. Ponadto, jest polskim rezydentem podatkowym podlegającym w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Przychody z działalności gospodarczej opodatkowane są na zasadach ogólnych, a formą prowadzenia księgowości jest księga przychodów i rozchodów. W księdze przychodów i rozchodów (KPiR) ujęciu podlegają wszystkie przychody oraz koszty związane z przedmiotem działalności, otrzymane lub poniesione w okresie jej prowadzenia. Od maja 2018 r. jako osoba prywatna regularnie inwestuje również środki finansowe na platformie pożyczkowej, znajdującej się pod adresem..... Platforma to internetowy rynek pożyczek o globalnym zasięgu, gdzie można inwestować w pożyczki udzielane przez pozabankowe firmy pożyczkowe z całego świata. Łącznie na platformie obecnych jest ok.... firm z sektora pozabankowego z całego świata, w tym również z Polski, które oferują takie produkty jak m.in pożyczki osobiste, pożyczki hipoteczne, pożyczki rolne, leasing czy faktoring. Aby inwestować za pośrednictwem niniejszego portalu internetowego należy dokonać elektronicznej rejestracji w serwisie, zaakceptować regulamin oraz zweryfikować konto za pośrednictwem weryfikacji tożsamości. Następnie można dodać środki pieniężne m.in. przy pomocy przelewu bankowego do swojego konta na portalu. Zasady działania platformy są następujące: Pożyczkobiorca ubiega się o pożyczkę u pierwotnego pożyczkodawcy. Następnie pierwotny pożyczkodawca ocenia wniosek, określa wysokość oprocentowania i pożycza pieniądze z własnych środków. Kolejno pożyczki są wystawiane na platformie, gdzie można wybrać, w które pożyczki chce się zainwestować. W konsekwencji Inwestorzy otrzymują co miesiąc płatności składające się z należności głównej i odsetek. Platforma jest więc niejako platformo-giełdą, która kojarzy firmy pożyczkowe i osoby chcące ulokować swoje pieniądze w taki sposób. Na ww. platformie istnieje możliwość inwestowania w różnych walutach. Aktualnie posiada inwestycje w następujących walutach: PLN, EUR, GBP, RUB. Platforma oferuje trzy różne sposoby inwestowania w pożyczki - tzw. ręczne inwestowanie, narzędzie... oraz..... Osobiście korzysta jedynie z ręcznych inwestycji, które pozwalają mu dowolnie wybierać pożyczki, w których chce ulokować środki.

Podkreślenia wymaga również, że środki inwestuje jedynie w pożyczki "z gwarancją odkupu". Polega ona na tym, iż jeśli klient firmy pożyczkowej nie odda pieniędzy w terminie, to dana firma pożyczkowa spłaca część kapitału zainwestowanego przez Inwestora oraz należne odsetki. Większość środków wpłaconych i zarobionych cały czas reinwestuje na platformie, jedynie sporadycznie zleca ich wypłatę na swoje konto bankowe. Dodatkowo podkreślenia wymaga, że platforma nie wystawia deklaracji PIT-11 z dochodów uzyskanych w ramach inwestycji, z tego względu wyliczenie zysku należy do inwestora na podstawie raportów generowanych z konta utworzonego na platformie. Serwis nie pełni funkcji płatnika i nie pobiera zaliczek na podatek dochodowy z tytułu odsetek. W 2018 r. zainwestował w ok. 600 pożyczek, z których uzyskał przychód z odsetek w łącznej kwocie 1659,88 zł oraz 47,89 euro. Zysk z inwestycji w walutach obcych przeliczał po kursie walut z dnia poprzedzającego uzyskany zysk, co dało kwotę 206,22 zł. Zatem łączny zysk wyniósł 1866,10 zł. Środki zarobione na platformie w 2018 r. rozliczył wykazując kwotę 354,56 zł (1866,10 zł x 19%) w PIT-36 w pozycji M - Zryczałtowany podatek dochodowy, o którym mowa w art. 29, 30 i 30a ustawy, jeżeli podatek ten nie został pobrany przez płatnika z wyjątkiem podatku wykazanego w poz. 332-335 oraz w części N.

W uzupełnieniu wniosku podano, że czynności inwestowania na platformie podejmowane są w celu zarobkowym, we własnym imieniu i na własny rachunek, bez względu na rezultat. Inwestowanie w pożyczki jest prowadzone w sposób zorganizowany i ciągły (nieprzerwanie od maja 2018 r.), jednakże dotychczas wykonywał je jako osoba prywatna nie ujmując tych inwestycji jako przedmiotu działalności. Idea funkcjonowania firm pożyczkowych na platformach tego typu wynika z faktu, że firmy pożyczkowe w przeciwieństwie do banków nie mogą przyjmować depozytów. Zabrania tego prawo w całej Europie. Platforma rozwiązuje ten problem, bowiem firmy pożyczkowe same w sobie mają ograniczone możliwości udzielania pożyczek na dużą skalę. Mogą pożyczyć tylko tyle ile wynosi ich własny kapitał. Natomiast dzięki wystawieniu pożyczki na giełdzie mogą one za ok. 15% rocznie pozyskać pieniądze na udzielanie kolejnych pożyczek. Firma pożyczkowa zyskuje, bowiem ma możliwość udzielenia większej ilości pożyczek, zaś inwestor otrzymując wyższe oprocentowanie również zyskuje (zarabiając na odsetkach). Na platformie wdrożono system zarządzania ryzykiem. Platforma, zanim dopuści firmę pożyczkową na rynek, przeprowadza całą serię bardzo dokładnych kontroli i na bieżąco śledzi jej wyniki. W oparciu o wstępną i bieżącą analizę, każdej firmie pożyczkowej przyznawany jest rating platformy. Ratingi te pomagają ocenić stabilność finansową firmy pożyczkowej i podjąć świadome decyzje inwestycyjne. Platforma wykorzystuje również koncepcję odpowiedzialności własnej, odnoszącą się do sytuacji, gdy właściciel (e) lub kierownictwo wyższego szczebla w przypadku inwestycji wymagających zewnętrznych inwestorów angażują także swój kapitał. Dzięki temu interesy właściciela danego aktywa są powiązane z interesami inwestorów, ponieważ obie strony mają udziały w inwestycji. Wszyscy pierwotni pożyczkodawcy na platformie są więc zobowiązani do zatrzymania na swoim koncie określonego udziału procentowego z każdej pożyczki. Tylko zarejestrowani użytkownicy, którzy zawarli umowę z platformą, są uprawnieni do korzystania z usług oferowanych przez Portal. Zatem, aby móc inwestować po zarejestrowaniu się na platformie otrzymał umowę zawierającą ogólne warunki umowy użytkownika portalu (w formacie PDF, udostępnioną w systemie). Technicznie inwestowanie na platformie wygląda w ten sposób, że poprzez inwestowanie w pożyczki, jako Inwestor Wnioskodawca nabywa prawa roszczenia wobec pożyczkobiorcy na podstawie umowy cesji. Umowa cesji jest generowana przy każdej inwestycji (umowa zawierana w języku angielskim, bez podpisów, przedstawiana jedynie w systemie w formacie PDF). Inwestując w każdej umowie Wnioskodawca widnieje jako cesjonariusz, definiowany w niej jako Użytkownik określony w warunkach podstawowych, który zakupił od cedenta roszczenie zgodnie z umową cesji. Inwestorzy mają dostęp do pewnej ilości informacji na temat pożyczkobiorców na giełdzie, w tym jaką kwotę pożyczyli oraz w jakim celu. Ze względów bezpieczeństwa oraz zgodności z przepisami dotyczącymi ochrony danych, nie ujawniane są pełne nazwy ani adresy pożyczkobiorców. W umowie cesji nie widnieją zatem szczegółowe dane, a jedynie identyfikator użytkowników z systemu (Wnioskodawcy jako cesjonariusza oraz pierwotnego pożyczkodawcy (cedenta)) oraz warunki na jakich zawierana jest umowa (w tym m.in. poziom oprocentowania). Podkreślić należy, że może zainwestować swoje środki finansowe w całą pożyczkę lub wykupić jedynie udział procentowy w pożyczce. Jako Inwestor Wnioskodawca po zawarciu umowy cesji nabywa prawo roszczenia wobec pożyczkobiorcy i staje się właścicielem wierzytelności z tytułu pożyczki (całości lub odpowiedniej części), tj. uzyskuje prawo do spłat części kapitału i odsetek należnych z tytułu pożyczki. Niejednokrotnie w umowie cesji znajduje się informacja, że cesjonariusz nie jest jedynym wierzycielem danej pożyczki, bowiem nabył jedynie pewien jej udział. Podkreślenia wymaga również, że większość firm pożyczkowych gwarantuje odkup inwestycji (tzw. pożyczki z gwarancją odkupu), gdyby pożyczkobiorca spóźnił się ze spłatą więcej niż 60 dni. Wówczas pożyczka zostaje automatycznie wykupiona od inwestora przez pierwotnego pożyczkodawcę, po wartości nominalnej należności głównej, powiększonej o naliczone przychody odsetkowe. Jako Inwestor nie musi martwić się windykacją dłużnika i niespłaconą pożyczką. W celu ograniczenia ryzyka utraty środków finansowych inwestuje właśnie w takie pożyczki, tj. pożyczki z gwarancją odkupu. Oprócz odsetek zgodnie z ustaloną wysokością oprocentowania, odsetek za zwłokę w płatności, czy premii np. za polecenie Portalu nie uzyskuje innych korzyści (przysporzeń majątkowych). Na platformie istnieją dwa rodzaje pożyczek: pożyczki z zabezpieczeniem oraz pożyczki bez żadnego zabezpieczenia. W przypadku pożyczek zabezpieczonych, zabezpieczeniem może być nieruchomość w przypadku pożyczek hipotecznych, pojazd w przypadku pożyczki samochodowej, lub sprzęt w przypadku pożyczki na działalność gospodarczą, jak również wiele innych rodzajów zabezpieczeń, zgodnie ze wskazaniem w ramach każdej pożyczki. Prawo do ustanowienia zastawu na zabezpieczeniu zawsze zapisane jest na pierwotnego pożyczkodawcę. Gdy zrealizowana została inwestycja w pożyczkę, inwestor upoważnia do tego pierwotnego pożyczkodawcę, a pierwotny pożyczkodawca przyjmie odpowiedzialność za nadzorowanie zastawu w interesie inwestora. Zarabianie na inwestycjach polega na tym, że każdy pożyczkobiorca dokonuje płatności miesięcznych zgodnie ze swoją umową kredytową. Płatność taka może składać się z należności głównej, odsetek i odsetek za zwłokę, lub dowolnej kombinacji powyższych składników. Zasadnicza część płatności zmniejsza wartość bilansową inwestycji w pożyczkę, a odsetki i część opłaty za zwłokę w spłacie są traktowane jako dochód Wnioskodawcy (dochód Inwestora). Część płatności, która jest obliczana na podstawie jego inwestycji w konkretną pożyczkę, zostaje dodana do jego konta na platformie po przetworzeniu płatności. Wówczas może zdecydować o zainwestowaniu funduszy w więcej niż jedną pożyczkę lub o zwrocie ich z powrotem na własny rachunek bankowy. Inwestując na platformie ponosi koszty zainwestowania środków w kapitał danej pożyczki (udział w niej). Dodatkowo, inwestując w walutach obcych oprócz kosztów kapitału pożyczki dochodzą również tzw. opłaty serwisowe obejmujące prowizję od wymiany walut. Koszty te mają bezpośredni związek z uzyskiwanymi przychodami, bowiem w zależności od dokonanych inwestycji o określonym oprocentowaniu uzyskuje zysk w postaci odsetek lub/oraz odsetek za zwłokę w płatności. Uzyskiwane przychody każdorazowo wynikają z zawartej umowy cesji, w której to wskazywany jest poziom oprocentowania danej pożyczki. Podkreślenia wymaga również, że na wypadek mało prawdopodobnego zaprzestania działalności przez pierwotnego pożyczkodawcę platforma przygotowała rozwiązania, dzięki którym inwestorzy będą otrzymywać płatności z tytułu pożyczek, w które zainwestowali poprzez platformę. Na platformie dostępne są dwa rodzaje pożyczek - pożyczki o strukturze bezpośredniej i pośredniej. W ramach swoich inwestycji, Wnioskodawca inwestuje zarówno w jedne, jak i w drugie. Struktura bezpośrednia polega na tym, że inwestując w pożyczkę, Inwestor kupuje prawa roszczeń w stosunku do pożyczkobiorcy na podstawie umowy cesji. Pożyczkobiorcy dokonują spłaty swoich pożyczek na rzecz danego pierwotnego pożyczkodawcy, a następnie pierwotny pożyczkodawca oraz platforma przekazują płatności inwestorom. W przypadku, gdy pierwotny pożyczkodawca staje się niewypłacalny, umowy cesji pozostają wiążące i nienaruszone. Zgodnie z umową cesji i umową współpracy z platformą w przypadku niewypłacalności pierwotnego pożyczkodawcy platforma, jako pełnomocnik inwestora, przejmuje zarządzanie roszczeniem od pierwotnego pożyczkodawcy i wycofuje upoważnienie wystawione przez inwestora pierwotnemu pożyczkodawcy. Oznacza to, że pierwotny pożyczkodawca nie będzie dalej zarządzał płatnościami pożyczkobiorców. Po przejęciu zarządzania wierzytelnością od pierwotnego pożyczkodawcy platforma będzie uprawniona do przeniesienia zarządzania wierzytelnością na dowolną osobę trzecią wedle własnego uznania. Oznacza to, że platforma jako pełnomocnik inwestora poinformuje pożyczkobiorcę o cesji i kontynuowanych bezpośrednich płatnościach na rzecz platformy lub osób trzecich wyznaczonych przez platformę według własnego uznania. Czas trwania tego procesu zależy od zobowiązań prawnych pierwotnego pożyczkodawcy. Struktura pośrednia polega na tym, że w przypadku pożyczek o strukturze pośredniej bezpośrednie roszczenie zgłaszane jest do pierwotnego pożyczkodawcy, a nie pożyczkobiorcy, a na pożyczkach udzielanych pożyczkobiorcom jest ustanowiony zastaw w imieniu... lub..... Jeżeli pierwotny pożyczkodawca zbankrutuje, platforma ma podpisane z nim odpowiednie umowy oraz zastaw komercyjny, dzięki czemu inwestorzy z platformy jako pierwsi otrzymają swoje środki z masy upadłościowej. W takiej sytuacji platforma będzie ściśle zaangażowana w postępowanie sądowe, a wszystkie otrzymane środki od pierwotnego pożyczkodawcy zostaną podzielone pomiędzy inwestorów proporcjonalnie do dokonanych inwestycji. Czas uzyskania tych środków będzie zależał od postępowania sądowego i innych zewnętrznych czynników związanych z pierwotnym pożyczkodawcą.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych:

Czy zysk uzyskany z inwestycji poczynionych na platformie Wnioskodawca prawidłowo zakwalifikował do źródła przychodów jakim są kapitały pieniężne, zgodnie z art. 10 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, czy jednak prowadząc jednoosobową działalność gospodarczą, przychody z tytułu poczynionych inwestycji należy zakwalifikować do pozarolniczej działalności gospodarczej w myśl art. 5a pkt 6 ww. ustawy (kwalifikując zainwestowane środki jako koszt uzyskania przychodu, natomiast jako przychód środki finansowe otrzymane w ramach spłaty pożyczek - m.in. rata, odsetki, opłaty za opóźnienia) i księgować je w KPiR z datą wystąpienia danego zdarzenia?

Zdaniem Wnioskodawcy, prowadząc działalność gospodarczą błędnie zakwalifikował zysk z inwestycji w pożyczki do źródła przychodów jakim są kapitały pieniężne, zgodnie z art. 10 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem uwzględniając podstawowe cechy działalności gospodarczej regularne inwestycje w pożyczki na platformie powinny zostać rozliczane w ramach działalności gospodarczej. Definicja działalności gospodarczej przywołana w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje, że jest to działalność zarobkowa:

a)

wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa,

b)

polegająca na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,

c)

polegająca na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych - prowadzona we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art.

10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 (który to w ust. 7 wśród innych źródeł przychodów wskazuje kapitały pieniężne i prawa majątkowe).

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się odsetki od pożyczek. Jak natomiast stanowi art. 30a ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy, od uzyskanych dochodów (przychodów) z odsetek od pożyczek z wyjątkiem, gdy udzielanie pożyczek jest przedmiotem działalności gospodarczej, pobiera się 19% zryczałtowanego podatku dochodowego Powyższe wskazywać by mogło, że rozliczenie zysków z inwestycji w pożyczki może zostać zakwalifikowane dwojako, a kluczowym dla ustalenia właściwego źródła przychodów z odsetek od udzielonej pożyczki jest zbadanie czy ma to miejsce w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Wykładnia przepisu definiującego działalność gospodarczą wskazuje, że jest to działalność zarobkowa, czyli służąca osiąganiu zysków, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły, co oznacza, że jest to działalność przygotowana i uporządkowana, ma charakter powtarzalny oraz prowadzona we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek. Biorąc powyższe pod uwagę należy uznać, że czynności związane z inwestycjami przez niego w pożyczki za pośrednictwem internetowego portalu noszą znamiona pozarolniczej działalności gospodarczej. Czynności podejmowane są w celu zarobkowym, we własnym imieniu i na własny rachunek. Inwestowanie w pożyczki jest prowadzone również w sposób zorganizowany. Aby móc inwestować musiał się bowiem podporządkować regułom wyznaczonym przez serwis, a przy tym posiadać sprzęt komputerowy, dostęp do Internetu, itp. Należałoby to uznać więc za przygotowane i zorganizowane przedsięwzięcie. Natomiast o ciągłym wykonywaniu działalności świadczy fakt, że w 2018 r. zainwestował w ok. 600 pożyczek, z których uzyskał przychód z odsetek w łącznej kwocie 1659,88 zł oraz 47,89 euro, co w sposób jednoznaczny wskazuje na to, że nie ma w tym przypadku mowy o sporadycznym, czy jednorazowym zdarzeniu. Mając na uwadze, zestawienia (raporty) inwestycji dokonanych za pośrednictwem platformy zawierające m.in. informacje o dacie dokonania transakcji, wysokości środków zainwestowanych w daną pożyczkę, jak też zidentyfikowaniu konkretnych pożyczek walutowych objętych daną inwestycją oraz zastosowaniu przeliczenia po kursie z dnia poprzedzającego uzyskany zysk publikowanym przez NBP, uprawniają go do zaklasyfikowania udokumentowanych wydrukami z systemu (platformy) wydatków jako kosztów uzyskania przychodów, przy spełnieniu ogólnych warunków, o których mowa w art. 22 ust. 1 Ustawy o PIT. Zgodnie z tym artykułem, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ust. 1 Ustawy o PIT. W odniesieniu do powyższego podkreślenia wymaga, że czynności, których dokonuje nie są spłatą pożyczek, a jedynie inwestycją w pożyczki zawarte pomiędzy pierwotnym pożyczkodawcą a pożyczkobiorcą, co rozumieć można jako zakup wierzytelności na platformie poprzez uzyskanie roszczenia w danej pożyczce. W jego sprawie istotne jest to, że koszty bezpośrednie obejmują wydatki, które są ściśle (bezpośrednio) związane ze źródłem przychodu i uzyskanym z tego źródła przychodem. Źródłem tym jest pożyczka, do której roszczenia nabywa na podstawie umowy cesji. Przychodem zaś jest kwota odzyskana od pożyczkobiorcy wraz z odsetkami na poziomie określonym przez cedenta. Zatem wydatek na nabycie pożyczki powinien, jego zdaniem, stanowić koszt uzyskania przychodów, a przychód środki zwrócone na platformie (rata wraz z odsetkami oraz ewentualnymi odsetkami za opóźnienia). Orzecznictwo oraz doktryna definiując koszty uzyskania przychodu wskazują, że aby dany wydatek został zaklasyfikowany jako koszt uzyskania przychodu musi on spełniać następujące cechy: * musi być poniesiony przez podatnika; * musi być definitywnie dokonany; * musi mieć na celu uzyskanie przychodów, ewentualnie zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów; * powinien mieć związek z działalnością gospodarczą podatnika; * powinien być udokumentowany; * nie może zostać wymieniony w art. 23 ust. 1 Ustawy o PIT. Zgodnie z powyższym, jako koszty uzyskania przychodów uznaje się wszystkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z działalnością gospodarczą prowadzoną przez podatnika, których celem jest uzyskanie przychodów lub zabezpieczenie albo zachowanie źródła przychodów z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ust. 1 Ustawy o PIT. By wydatek mógł być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów konieczne jest także udokumentowanie przez podatnika danego wydatku. Jednocześnie podkreślenia wymaga, że art. 22 ani żadne inne przepisy Ustawy o PIT nie wskazują jasno określonych i precyzyjnych wymogów prawidłowej formy dokumentowania wydatków. W jego opinii, w przypadku analizowanej sytuacji spełnione zostały powyższe warunki, a stosownie do art. 180 § 1 Ordynacji podatkowej, jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem, zatem wydruk raportu z systemu lub zrzutu ekranu i stworzenie na jego podstawie dowodu wewnętrznego niezbędnego do ujęcia przychodów i wydatków w KPiR uznane powinno zostać za postępowanie prawidłowe. Podsumowując, w jego opinii mając na uwadze, że inwestowanie w pożyczki na platformie odbywało się we własnym imieniu, w sposób zorganizowany i ciągły, który wiąże się z planowanym charakterem działań i realizacją poszczególnych zamierzeń, a ponadto z zamiarem dalszego inwestowania, to przychód uzyskany z inwestycji w ww. pożyczki należy zaliczyć do pozarolniczej działalności gospodarczej. W jego opinii, wydatki poniesione na zakup roszczenia do pożyczki powinny być księgowane w KPiR na podstawie dowodu wewnętrznego w momencie ich poniesienia, zaś zyski z inwestycji powinny być księgowane na podstawie dowodów wewnętrznych w dniu zwrotu środków na platformie (a nie fizycznego przelewu środków na rachunek bankowy), a w przypadku transakcji walutowych przeliczając po kursie walut publikowanym przez NBP z dnia poprzedzającego uzyskany zysk. Odsetki z tytułu udzielonej pożyczki są bowiem przychodem podatkowym w momencie ich faktycznego otrzymania. Na kwalifikację odsetek z pożyczki jako przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej wskazuje również m.in. treść interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 17 maja 2019 r., nr 0114-KDIP3-1.4011.179.2019.3.MJ, gdzie możemy przeczytać: "Mając powyższe na względzie, stwierdzić należy, że skoro - jak wynika z treści wniosku - udzielanie przez Wnioskodawczynię pożyczek odbywało się we własnym imieniu, w sposób zorganizowany i ciągły, czyli w sposób stały, nie okazjonalny, profesjonalny, metodyczny, systematyczny i uporządkowany, który wiąże się z planowanym charakterem działań i realizacją poszczególnych zamierzeń, a ponadto Wnioskodawczyni nie wyklucza, że w przyszłości zawrze kolejne umowy pożyczek, to przychód z tytułu uzyskanych odsetek od pożyczki, o której mowa w stanie faktycznym, należy zaliczyć do źródła przychodów określonego w art. 10 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, tj. do pozarolniczej działalności gospodarczej".

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego w zakresie:

* kwalifikacji uzyskiwanych przychodów w związku z inwestowaniem na platformie - jest prawidłowe;

* możliwości uznania wydatku na zakup wierzytelności za koszt uzyskania przychodu - jest prawidłowe;

* pozostałym zakresie - jest nieprawidłowe.

Na wstępie zaznaczyć należy, że z uwagi na fakt, że niniejszy wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczy zaistniałego stanu faktycznego w kwestii skutków podatkowych w związku z inwestowaniem na platformie w 2018 r., przedmiotowa interpretacja zostanie wydana w oparciu o przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych obowiązujące w tym okresie.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 3 i 7 ww. ustawy źródłami przychodów są:

* pozarolnicza działalność gospodarcza (pkt 3),

* kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c (pkt 7).

W myśl art. 5a pkt 6 ustawy ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej oznacza to działalność zarobkową:

a.

wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,

b.

polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,

c. polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych * prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.

Ponadto, w świetle art. 5b ust. 1 ww. ustawy za pozarolniczą działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

1.

odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich wykonywanie, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, ponosi zlecający wykonanie tych czynności;

2.

są one wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonych przez zlecającego te czynności;

3.

wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie odnosi się w sposób bezpośredni do cesji wierzytelności.

Cesja wierzytelności uregulowana została w przepisach art. 509-518 ustawy - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145 z późn. zm.). Stosownie do przepisu art. 509 § 1 ww. ustawy, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

W myśl art. 509 § 2 ww. ustawy, wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Zgodnie z art. 510 § 1 powyższej ustawy, umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

W świetle powyższych przepisów, przeniesienie wierzytelności polega na tym, że prawa przysługujące zbywcy (dotychczasowemu wierzycielowi) przechodzą na nabywcę wierzytelności. Właściwość zobowiązania, uprawnienia wierzyciela i zobowiązania dłużnika pozostają bez zmian, gdyż w wyniku umowy cesji wierzytelności zmienia się tylko wierzyciel.

W wyniku przeniesienia (przelewu, cesji) wierzytelności wygasa u dotychczasowego wierzyciela (cedenta) stosunek zobowiązaniowy z dłużnikiem, powstają natomiast nowe stosunki zobowiązaniowe w rozumieniu cywilnoprawnym pomiędzy nabywcą wierzytelności (cesjonariuszem) a dłużnikiem oraz pomiędzy zbywcą a nabywcą wierzytelności, jeżeli przeniesienie wierzytelności jest odpłatne.

Treść powyższych przepisów wskazuje zatem, że wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Zatem, przeniesienie wierzytelności rodzi skutki podatkowe, również w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jeżeli podatnik prowadzi działalność gospodarczą w zakresie obrotu wierzytelnościami, we własnym imieniu i na własny rachunek, w sposób zorganizowany i ciągły kupuje wierzytelności, celem ich wyegzekwowania lub odsprzedaży, to przychody uzyskane z tytułu wyegzekwowania zakupionej wcześniej wierzytelności lub jej zbycia są przychodami ze źródła przychodów, jakim jest wskazana w art. 10 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pozarolnicza działalność gospodarcza.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawca od maja 2018 r. jako osoba prywatna regularnie inwestuje środki finansowe na platformie pożyczkowej, znajdującej się pod adresem..... Poprzez inwestowanie w pożyczki, jako Inwestor Wnioskodawca nabywa prawa roszczenia wobec pożyczkobiorcy na podstawie umowy cesji. Umowa cesji jest generowana przy każdej inwestycji (umowa zawierana w języku angielskim, bez podpisów, przedstawiana jedynie w systemie w formacie PDF). Inwestując w każdej umowie Wnioskodawca widnieje jako cesjonariusz, definiowany w niej jako Użytkownik określony w warunkach podstawowych, który zakupił od cedenta roszczenie zgodnie z umową cesji. Jako Inwestor Wnioskodawca po zawarciu umowy cesji nabywa prawo roszczenia wobec pożyczkobiorcy i staje się właścicielem wierzytelności z tytułu pożyczki (całości lub odpowiedniej części), tj. uzyskuje prawo do spłat części kapitału i odsetek należnych z tytułu pożyczki. Czynności inwestowania na platformie podejmowane są w celu zarobkowym, we własnym imieniu i na własny rachunek, bez względu na rezultat. Inwestowanie w pożyczki jest prowadzone w sposób zorganizowany i ciągły (nieprzerwanie od maja 2018 r.), jednakże dotychczas wykonywał je jako osoba prywatna nie ujmując tych inwestycji jako przedmiotu działalności.

Biorąc pod uwagę obowiązujące przepisy prawa oraz opisany we wniosku stan faktyczny stwierdzić należy, że czynności zakupu i spłaty wierzytelności z tytułu pożyczek spełniają obiektywne przesłanki wskazane w art. 5a pkt 6 przywołanej ustawy. Zatem, uzyskane przez Wnioskodawcę przychody z tytułu spłaty tych wierzytelności stanowią przychód ze źródła przychodów określonego w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. z pozarolniczej działalności gospodarczej.

W myśl zasady wyrażonej w art. 14 ust. 1 ww. ustawy, za przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Jednocześnie zgodnie z art. 14 ust. 1c ww. ustawy za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 1, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 1e, 1h-1j i 1n-1p, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

1.

wystawienia faktury albo

2.

uregulowania należności.

Przy czym, w myśl ust. 1i ww. przepisu w przypadku otrzymania przychodu z działalności gospodarczej, do którego nie stosuje się ust. 1c, 1e i 1 h (przepisy ust. 1c i 1 h nie znajdują zastosowania w przedmiotowej sprawie), za datę powstania przychodu uznaje się dzień otrzymania zapłaty.

Według art. 11a ust. 1 ustawy przychody w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu.

Ustalenie momentu uzyskania przychodu w przypadku podatników prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą uzależnione jest zatem od rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej w odniesieniu do tytułu (przedmiotu) uzyskania tego przychodu.

W przypadku podmiotów gospodarczych prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą polegającą na windykacji nabytych uprzednio wierzytelności na własny rachunek, nie powstaje sytuacja, w której nominalna wartość nabytych wierzytelności stanowiłaby przychód należny, o którym mowa w art. 14 ust. 1 ww. ustawy. Pomimo, że nabywca wierzytelności staje się wierzycielem, to jednak do czasu faktycznej realizacji wierzytelności nie uzyskuje on przychodu. Przychód w tym przypadku powstanie dopiero w momencie wyegzekwowania wierzytelności od dłużnika i będzie nim każda wpłata otrzymana przez wierzyciela (art. 14 ust. 1i ww. ustawy). Oznacza to, że przychodem z tytułu windykacji uprzednio nabytych wierzytelności będzie każda kwota zapłacona przez dłużnika, w tym również częściowa zapłata.

Natomiast w odniesieniu do kosztów uzyskania przychodu zauważyć trzeba, że na mocy art. 22 ust. 1 ustawy kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Zgodnie z generalną zasadą zawartą w cytowanym przepisie, aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, to pomiędzy tym wydatkiem a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek tego typu, że poniesienie wydatku ma, lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów.

Zatem podatnik ma możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wszelkich wydatków pod warunkiem:

* poniesienia wydatku,

* istnienia związku przyczynowego pomiędzy wydatkiem a przychodami,

* braku dokonanego wydatku na liście negatywnej, zawartej w art. 23 ustawy,

* odpowiedniego udokumentowania wydatku (w tym określenia jego wysokości - kwoty wydatku).

Przy czym obowiązek wskazania związku przyczynowego pomiędzy poniesionym wydatkiem a przychodem uzyskanym z działalności gospodarczej, zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów, spoczywa na podatniku.

Mając powyższe na względzie stwierdzić należy, że wydatki na zakup wierzytelności nabywanych we własnym imieniu i na swój rachunek, następnie windykowanych (spłacanych) mogą, co do zasady, stanowić koszty uzyskania przychodu prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności, o ile są należycie udokumentowane. Wydatki na nabycie wierzytelności w tym przypadku nie stanowią kosztów uzyskania przychodów w momencie ich poniesienia - wszelkie wydatki ponoszone na nabycie wierzytelności podlegającej windykacji przez nabywcę będą stanowiły koszt uzyskania przychodów dopiero w momencie otrzymania przychodu (w dacie uregulowania wierzytelności przez dłużnika), ponieważ dopiero wówczas pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z uzyskanym przychodem. Przy czym, jeżeli w różnych okresach czasu podatnik uzyska przychody z tytułu częściowej realizacji wierzytelności, to koszty uzyskania tych przychodów powinien rozliczyć proporcjonalnie do uzyskanego przychodu przypadającego na daną wyegzekwowaną wierzytelność.

Reasumując, w sytuacji spłaty przez dłużnika (pożyczkobiorcę) całości lub części wierzytelności z tytułu pożyczek, które Wnioskodawca nabył w drodze cesji przychód powstanie w dniu otrzymania zapłaty, zgodnie z treścią art. 14 ust. 1i ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychodem z tytułu spłaty uprzednio nabytych wierzytelności pożyczkowych będzie każda kwota zapłacona przez dłużnika, w tym również tytułem odsetek i innych należności. W odniesieniu do pożyczek walutowych przychód ten, zgodnie z przepisem art. 11a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy przeliczyć na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu (otrzymania spłaty wierzytelności).

Natomiast koszt uzyskania przychodu ze spłaty powyższej wierzytelności będzie stanowić wydatek poniesiony na jej nabycie dopiero w momencie jej realizacji, bowiem dopiero wówczas możliwe jest zidentyfikowanie związku przyczynowo-skutkowego poniesionego wydatku, czyli oceny czy wskazany wydatek spełnia warunki uznania go za koszt uzyskania przychodu. Natomiast w sytuacji częściowej spłaty tej wierzytelności kosztem uzyskania przychodu będzie wydatek na jej nabycie w wysokości proporcjonalnej do uzyskanej spłaty wierzytelności zgodnie z zasadą współmierności.

W odniesieniu do kwestii dokumentowania zdarzeń związanych z inwestycją na platformie wskazać należy, że w przypadku, gdy podatnik ewidencjonuje zdarzenia gospodarcze w podatkowej księdze przychodów i rozchodów katalog dokumentów stanowiących podstawę do księgowania określa rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. z 2017 r. poz. 728, z późn. zm.).

Stosownie do treści § 12 ust. 3 powołanego rozporządzenia, podstawą zapisów w księdze są dowody księgowe, którymi są:

1.

faktury, faktury VAT RR, rachunki oraz dokumenty celne, zwane dalej "fakturami", wystawione zgodnie z odrębnymi przepisami, lub dokumenty określające zmniejszenie kosztów uzyskania przychodów lub zwiększenie przychodów na podstawie art. 22p ustawy o podatku dochodowym, zawierające co najmniej:

a.

datę wystawienia dokumentu oraz miesiąc, w którym dokonuje się zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów lub zwiększenia przychodów,

b.

wskazanie faktury, a jeżeli nie istniał obowiązek wystawienia faktury, wskazanie umowy albo innego dokumentu, stanowiących podstawę do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztów związanych z płatnościami dokonanymi bez pośrednictwa rachunku płatniczego,

c.

wskazanie kwoty, o którą podatnik zmniejsza koszty uzyskania przychodów lub zwiększa przychody,

d.

podpis osoby sporządzającej dokument, lub

2.

inne dowody, wymienione w § 13 i 14, stwierdzające fakt dokonania operacji gospodarczej zgodnie z jej rzeczywistym przebiegiem i zawierające co najmniej:

a.

wiarygodne określenie wystawcy lub wskazanie stron (nazwę i adresy) uczestniczących w operacji gospodarczej, której dowód dotyczy,

b.

datę wystawienia dowodu oraz datę lub okres dokonania operacji gospodarczej, której dowód dotyczy, z tym że jeżeli data dokonania operacji gospodarczej odpowiada dacie wystawienia dowodu, wystarcza podanie jednej daty,

c.

przedmiot operacji gospodarczej i jego wartość oraz ilościowe określenie, jeżeli przedmiot operacji jest wymierny w jednostkach naturalnych,

d.

podpisy osób uprawnionych do prawidłowego udokumentowania operacji gospodarczych

e.

oznaczone numerem lub w inny sposób umożliwiający powiązanie dowodu z zapisami księgowymi dokonanymi na jego podstawie.

Natomiast § 13 ww. rozporządzenia stanowi, że za dowody księgowe uważa się również:

1.

dzienne zestawienia dowodów (faktur dotyczących sprzedaży) sporządzone do zaksięgowania ich zbiorczym zapisem;

2.

noty księgowe, sporządzone w celu skorygowania zapisu dotyczącego operacji gospodarczej, wynikającej z dowodu obcego lub własnego, otrzymane od kontrahenta podatnika lub przekazane kontrahentowi;

3.

dowody przesunięć;

4.

dowody opłat pocztowych i bankowych;

5.

inne dowody opłat, w tym dokonywanych na podstawie książeczek opłat, oraz dokumenty zawierające dane, o których mowa w § 12 ust. 3 pkt 2.

Ponadto, zgodnie z § 14 ust. 1 ww. rozporządzenia, na udokumentowanie zapisów w księdze, dotyczących niektórych kosztów (wydatków), mogą być sporządzone dokumenty zaopatrzone w datę i podpisy osób, które bezpośrednio dokonały wydatków (dowody wewnętrzne), określające: przy zakupie - nazwę towaru oraz ilość, cenę jednostkową i wartość, a w innych przypadkach - przedmiot operacji gospodarczych i wysokość kosztu (wydatku). Przy czym, możliwość dokumentowania wydatków dowodami wewnętrznymi została ograniczona wyłącznie do wydatków enumeratywnie wskazanych w ww. rozporządzeniu.

Stosownie do treści § 14 ust. 2 ww. rozporządzenia, dowodami wewnętrznymi można udokumentować jedynie:

1.

zakup, bezpośrednio od krajowego producenta lub hodowcy, produktów roślinnych i zwierzęcych, nieprzerobionych sposobem przemysłowym lub przerobionych sposobem przemysłowym, jeżeli przerób polega na kiszeniu produktów roślinnych lub przetwórstwie mleka albo na uboju zwierząt rzeźnych i obróbce poubojowej tych zwierząt;

2.

zakup od ludności, sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU), surowców roślin zielarskich i ziół dziko rosnących leśnych, jagód, owoców leśnych i grzybów leśnych (PKWiU ex 02.30.40.0);

3.

wartość produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy lub hodowli prowadzonej przez podatnika;

4.

zakup w jednostkach handlu detalicznego materiałów pomocniczych;

5.

koszty diet i innych należności za czas podróży służbowej pracowników oraz wartość diet z tytułu podróży służbowych osób prowadzących działalność gospodarczą i osób z nimi współpracujących;

6.

zakup od ludności odpadów poużytkowych, stanowiących surowce wtórne, z wyłączeniem zakupu (skupu) metali nieżelaznych oraz przeznaczonych na złom samochodów i ich części składowych;

7.

wydatki związane z opłatami za czynsz, energię elektryczną, telefon, wodę, gaz i centralne ogrzewanie, w części przypadającej na działalność gospodarczą; podstawą do sporządzenia tego dowodu jest dokument obejmujący całość opłat na te cele;

8.

opłaty sądowe i notarialne;

8a. opłaty skarbowej uiszczanej znakami tej opłaty do dnia 31 grudnia 2008 r.; 9. wydatki związane z parkowaniem samochodu w sytuacji, gdy są one poparte dokumentami niezawierającymi danych, o których mowa w § 12 ust. 3 pkt 2; podstawą wystawienia dowodu wewnętrznego jest bilet z parkometru, kupon, bilet jednorazowy załączony do sporządzonego dowodu.

W świetle wskazanych wyżej uregulowań prawnych, dokumentem będącym podstawą do ujęcia w podatkowej księdze przychodów i rozchodów operacji gospodarczych, dotyczących przychodów i kosztów z prowadzonej działalności gospodarczej powinna być, co do zasady, faktura, bądź rachunek, o których mowa w § 12 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

W przypadku braku faktury, rachunku, dokumentami stanowiącymi podstawę wpisu do podatkowej księgi przychodów i rozchodów ww. operacji gospodarczych mogą być również inne dowody wskazane w § 13 pkt 5 ww. rozporządzenia, tj. dokumenty zawierając dane wymienione w § 12 ust. 3 pkt 2 tego rozporządzenia.

Co do zasady, rozporządzenie w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów zawiera odpowiednie regulacje prawne określające, jakie dokumenty są właściwe dla zapisów w księgach podatkowych prowadzonych przez podatnika, bądź też jakie warunki musi spełnić taki dokument, aby mógł stanowić podstawę do zaksięgowania przychodu, czy też kosztu. Jeśli posiadany przez podatnika dokument nie spełnia takich obligatoryjnych warunków wówczas nie można uznać go za dowód w rozumieniu ww. aktu prawnego.

Wskazać należy, że podatkowa księga przychodów i rozchodów jest uproszczoną i sformalizowaną formą ewidencjonowania zdarzeń gospodarczych, dlatego też można dokonywać w niej zapisów wyłącznie na podstawie ściśle określonych dokumentów, takich jak na przykład faktury czy rachunki.

Z tych względów dokumenty w postaci wydruku raportu z systemu lub zrzutu ekranu - jako niewymienione w rozporządzeniu w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów - nie stanowią dowodów księgowych w rozumieniu przepisów ww. rozporządzenia, zatem nie mogą stanowić podstawy zaewidencjonowania przychodów oraz kosztów uzyskania przychodów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów. Sporządzone dowody wewnętrzne na bazie tych dokumentów nie mieszczą się w kategorii dokumentów wskazanych enumeratywnie w § 14 ust. 2 ww. rozporządzenia.

Podkreślić jednak należy, że brak możliwości zaewidencjonowania danych przychodów, czy wydatków w podatkowej księdze przychodów i rozchodów - z uwagi na brak posiadania przez podatnika wymaganej w rozporządzeniu formy ich udokumentowania - nie oznacza automatycznego braku możliwości uznania ich odpowiednio za przychód oraz koszt uzyskania przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy bowiem pamiętać, że o tym, co stanowi przychód podatnika oraz koszt podatkowy nie decydują regulacje zawarte w rozporządzeniu w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, ale przepisy ustawy podatkowej. Jeżeli nawet dany dokument nie stanowi dowodu księgowego w rozumieniu przepisów rozporządzenia, nie oznacza to, że nie może on dokumentować uzyskanego przychodu, czy też poniesienia kosztu podatkowego.

Jeśli zatem został wygenerowany przychód z działalności gospodarczej oraz dany wydatek spełnia definicję kosztu, o której mowa w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a jednocześnie odpowiedni organ podatkowy w toku prowadzonego postępowania dokona oceny zebranego materiału dowodowego i w konsekwencji uzna, że dany dokument - mimo iż nie spełnia warunków określonych rozporządzeniem w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów - jest jednak wystarczający dla obiektywnego uznania, iż przychód został przez podatnika osiągnięty, czy też wydatek został faktycznie przez niego poniesiony, to będzie to skutkowało prawem do zaliczenia takiego przysporzenia do przychodów oraz takiego wydatku do kosztów podatkowych.

Zauważyć należy, że dowód księgowy jest dokumentem potwierdzającym przeprowadzenie danej operacji gospodarczej. Na podatniku spoczywa więc ciężar udowodnienia, że osiągnął przychód o określonej wysokości oraz że poniósł określony wydatek, który jest jego kosztem uzyskania przychodu.

Stosownie do art. 180 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Dowodami w postępowaniu podatkowym, zgodnie z art. 181 ww. ustawy, mogą być w szczególności księgi podatkowe, deklaracje złożone przez stronę, zeznania świadków, opinie biegłych, materiały i informacje zebrane w wyniku oględzin, informacje podatkowe oraz inne dokumenty zgromadzone w toku działalności analitycznej Krajowej Administracji Skarbowej, czynności sprawdzających, kontroli podatkowej lub kontroli celno-skarbowej oraz materiały zgromadzone w toku postępowania karnego albo postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe.

Użyte przez ustawodawcę sformułowanie "w szczególności" wskazuje, że katalog dowodów jest otwarty. Wskazane jest zatem posiadanie (pod kątem ewentualnego postępowania kontrolnego lub podatkowego) wszelkich dowodów, potwierdzających zaistnienie danego zdarzenia gospodarczego.

Przechodząc na grunt analizowanej sprawy, mając na uwadze powyższe wyjaśnienia, należy uznać, że fakt, iż wydruk raportu z systemu lub zrzutu ekranu, o których mowa we wniosku - jako niewymienione w rozporządzeniu w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów - nie stanowią dowodu księgowego w rozumieniu przepisów ww. rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, nie przesądza o braku możliwości zaliczenia udokumentowanych nimi przysporzeń do przychodów oraz wydatków do kosztów uzyskania przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej.

Przy czym należy wskazać, że w interpretacji indywidualnej nie można jednoznacznie przesądzić, co będzie zdecydowanie wystarczającym dokumentem do zaksięgowania danego przysporzenia do przychodu, czy też wydatku w koszty podatkowe. Ostateczna ocena, czy przychód, czy też wydatek został prawidłowo udokumentowany, leży w kompetencjach organów podatkowych właściwych dla Wnioskodawcy w danej sprawie w toku odpowiedniego postępowania. Organ wydający interpretację indywidualną nie może natomiast dokonać takiej oceny materiału dowodowego.

Podkreślić ponadto należy, że interpretacja podatkowa to odpowiedź na konkretne pytanie dotyczące podatków, dlatego wywołuje ona wyłącznie skutki w sferze podatkowej, a nie żadnej innej. Zgodnie z przepisami, organ podatkowy jest przy tym związany treścią wniosku; nie ma uprawnień, ani nawet możliwości badania prawdziwości faktów czy stwierdzeń podawanych przez Wnioskodawcę. Formułując odpowiedź organ podatkowy polega więc wyłącznie na tym, co napisano we wniosku i nie sprawdza legalnych aspektów działalności Wnioskodawcy. Uzyskanie interpretacji podatkowej nie rozstrzyga więc o legalności danej działalności.

W odniesieniu do powołanej przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnej należy wskazać, że została ona wydana w indywidualnej sprawie, a zatem nie ma ona zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1.

z zastosowaniem art. 119a;

2.

w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3.

z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2019 r. poz. 2325). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Bieg powyższego terminu nie rozpoczyna się do dnia zakończenia okresu stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID (art. 15zzs ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID - 19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374 z późn. zm.) dodany przez art. 1 ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 568)).

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl