0115-KDIT1-3.4012.59.2017.2.EB

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 27 lutego 2017 r. (data wpływu 9 marca 2017 r.), uzupełnionym w dniu 5 maja 2017 r. (data wpływu), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług w części dotyczącej braku opodatkowania czynności przeniesienia własności nieruchomości w związku z wywłaszczeniem bez odszkodowania - jest prawidłowe.

W dniu 9 marca 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek, uzupełniony w dniu 5 maja 2017 r., o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie podatku od towarów i usług w części dotyczącej braku opodatkowania czynności przeniesienia własności nieruchomości w związku z wywłaszczeniem bez odszkodowania.

We wniosku oraz jego uzupełnieniu, przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Gmina jest stroną prowadzonego przez Wojewodę postępowania w zakresie ustalenia odszkodowania za nieruchomość przejętą na podstawie ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1211 z późn. zm.). Na mocy decyzji Wojewody z dnia 3 czerwca 2015 r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej pn. "R...", nieruchomość położona w miejscowości T., oznaczoną w ewidencji gruntów jako działka nr 269/4 o pow. 0,0007 ha, nr 11/1 o pow. 0,0028 ha, nr 11/2 o pow. 0,0222 ha, nr 376/1 o pow. 0,0022 ha, nr 404 o pow. 0,0598 ha i nr 405 o pow. 0,0754 ha z obrębu 38, przeszła na własność Województwa.

Część działek w dniu wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji objęta była miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego i oznaczona była symbolem..., dla którego ustalono przeznaczenie podstawowe "komunikacja - droga publiczna - ulica główna". Pozostała część nieruchomości położona jest częściowo na obszarze, który nie był objęty miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Zgodnie ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego część ta położona była na obszarze oznaczonym jako system transportowy - ulica klasy G i ulica klasy Z.

Mając na uwadze fakt, że ww. działka jest objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego oraz studium uwarunkowań, stanowi ona teren budowlany w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Prawo własności przedmiotowych działek, zgodnie z wpisem w Dziale II księgi wieczystej, nabyte zostało przez Gminę na podstawie:

* działka nr 11/1 - umowa sprzedaży z dnia 19 maja 1999 r.,

* działka nr 11/2 - umowa sprzedaży z dnia 20 listopada 1997 r.,

* działka nr 269/4 - umowa o nieodpłatne przeniesienie własności z dnia 11 grudnia 1997 r.,

* działka nr 376/1 - umowa o nieodpłatne przeniesienie własności z dnia 27 maja 1998 r.

* działka nr 404 i 405 - decyzji Wojewody z dnia 2 września 1992 r.

W związku z nabyciem prawa własności działek nr 11/1 i 11/2 Gminie nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego. Działka nr 296/4 znajduje się na terenie, dla którego przed dniem wydania decyzji o zezwoleniu na realizacje inwestycji drogowej nie obowiązywał miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Działka ta objęta była studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego.

Zgodnie z opisem w protokole z 25 września 2015 r. sporządzonym przez rzeczoznawcę majątkowego, działki wchodzące w skład przedmiotowej nieruchomości wchodzą w skład pasa drogowego lub są położone w bezpośrednim sąsiedztwie obiektu drogowego. Działka nr 376/1 położona jest w sąsiedztwie obiektu handlowego, na części działki urządzony jest wjazd, a części działki jest niezabudowana i niezagospodarowana. Działki nr 404 i 405 wchodzą w skład pasa drogowego. Znajdują się na nich jezdnia, chodniki, wjazdy. Działki nr 11/1 i 11/2 położone są w sąsiedztwie budynku mieszkalnego. Urządzone są na nich wjazdy, chodniki oraz fragmenty wiaty przystankowej. Działka nr 269/4 jest niezabudowana i niezagospodarowana.

Ww. naniesienia budowlane stanowią budowle w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane.

Budowle znajdujące się na przedmiotowych działkach nie były przedmiotem świadczenia usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Nakłady inwestycyjne ponoszone przed dniem wydania decyzji przez Wojewodę nie dotyczyły ulepszenia tych obiektów i nie były wykorzystywane do czynności opodatkowanych, tj. obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Poniesione wydatki dotyczyły wyłącznie przygotowania do realizacji inwestycji drogowych, m.in. opracowanie koncepcji programowo-przestrzennych oraz dokumentacji projektowej.

Naniesienia znajdujące się na przedmiotowych działkach, w dniu uprawomocnienia się decyzji, były własnością Gminy.

W związku z wprowadzoną ustawą z dnia 27 października 2015 r. weszła w życie ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. (Dz. U. z 2015 r. poz. 1590) o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych oraz niektórych innych ustaw, na podstawie której dodano do art. 12 ustęp 7, zgodnie z którym, jeżeli przemawia za tym interes społeczny lub gospodarczy, Skarb Państwa albo jednostka samorządu terytorialnego mogą zrzec się w całości lub w części odszkodowania za nieruchomości przejęte na cele realizacji inwestycji drogowych. Zrzeczenie, o którym mowa wyżej nastąpić musi w formie pisemnej pod rygorem nieważności i składane jest organowi prowadzącemu postępowanie. Zgodnie z wprowadzoną nowelizacja ustawy, w przypadku zrzeczenia się odszkodowania za nieruchomość w trakcie postępowania ustalającego wysokość odszkodowania - postępowanie umarza się.

Gmina Miasta skłonna jest wystąpić z wnioskiem o zrzeczenie się odszkodowania za nieruchomość, o której mowa wyżej.

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytanie.

Czy przekazanie przedmiotowej nieruchomości w związku z wywłaszczeniem bez odszkodowania (zrzeszenie) stanowić będzie czynność objętą VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, z uwagi na fakt, że przy nabyciu przedmiotowej nieruchomości nie przysługiwało Gminie prawo obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, nieodpłatne przekazanie przedmiotowej działki nie będzie stanowić dostawy towarów i w konsekwencji nie będzie podlegać podatkowi od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej "podatkiem", podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary - stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy - rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Natomiast przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 - na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy - rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Należy podkreślić, że co do zasady, dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest "odpłatność" za daną czynność, co wynika wprost z treści przywołanego art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Z przywołanego przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że czynność polegająca na przeniesieniu z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (np. nieruchomości) w zamian za odszkodowanie stanowi dostawę towarów. W tej sytuacji bez znaczenia jest fakt, że dostawa nie jest, de facto, następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa. Odszkodowanie w tym przypadku pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną. W konsekwencji należy stwierdzić, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (w tym np. nieruchomości) w zamian za odszkodowanie - na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy - podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Należy przy tym zaznaczyć, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania.

Wynagrodzenie musi mieć zatem konkretny wymiar, a więc być konkretną wielkością wyrażalną w pieniądzu. Dostawę można uznać za dokonaną odpłatnie, dopiero gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru. Oznacza to, że przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów nabiera odpłatnego charakteru dopiero w momencie przyznania odszkodowania i ustalenia jego wysokości.

Zgodnie z art. 112 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2016 r. poz. 2147, z późn. zm.), wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości.

Stosownie do art. 7 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

* jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Jak wynika z cytowanego przepisu, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, a także wszelkie inne darowizny, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, jedynie wówczas, gdy podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

Analiza treści wniosku oraz przywołanych przepisów prawa podatkowego prowadzi do stwierdzenia, że w sytuacji, gdy Gmina dokona zrzeczenia się odszkodowania w związku z wywłaszczeniem nieruchomości, o której mowa we wniosku, z uwagi na fakt, że nie przysługiwało jej prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, czynność ta nie będzie stanowić odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Z okoliczności faktycznych sprawy wynika bowiem, że działki gruntu nr 11/1 i 11/2 zostały nabyte na podstawie umowy sprzedaży i Gminie nie przysługiwało przy ich nabyciu prawo do odliczenia podatku naliczonego, działki nr 269/4 i 376/1 zostały nabyte na podstawie umowy o nieodpłatnym przeniesieniu własności, a działki 404 i 405 zostały nabyte na podstawie decyzji (komunalizacja). Z treści wniosku nie wynika także, aby w stosunku do naniesień znajdujących się na ww. działkach (wjazd, jezdnia, chodniki, fragmenty wiaty przystankowej) Gminie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego. Zatem nieodpłatne przekazanie niniejszej nieruchomości, w myśl art. 7 ust. 2 ustawy, nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dodatkowo nadmienić należy, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionych we wniosku okoliczności, co oznacza, iż w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celnoskarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Końcowo należy wskazać, że kwestia zwolnienia od podatku czynności przeniesienia własności nieruchomości w związku z wywłaszczeniem za odszkodowaniem została załatwiona pismem znak: 0115-KDIT1-3.4012.210.2017.1.EB.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.