0114-KDWP.4011.23.2020.1.PP - Określenie skutków podatkowych spłaty wierzytelności nabytej w drodze umowy darowizny.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900 z poźn.zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 10 kwietnia 2020 r. (data wpływu 21 kwietnia 2020 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych spłaty wierzytelności nabytej w drodze umowy darowizny - jest prawidłowe.

W dniu 21 kwietnia 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych spłaty wierzytelności nabytej w drodze umowy darowizny.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną, polskim rezydentem podatkowym. Planowane jest zawarcie umowy darowizny, na podstawie której na rzecz Wnioskodawcy przeniesiona zostanie własność wierzytelności względem podmiotu trzeciego. Darowizna ta będzie korzystać ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn. Dłużnik wierzytelności będącej przedmiotem darowizny dokona jej spłaty na rzecz Wnioskodawcy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy otrzymanie przez Wnioskodawcę spłaty z tytułu wierzytelności otrzymanej w drodze darowizny stanowić będzie dla niego przychód podlegający opodatkowaniu, w części dotyczącej kwoty głównej wierzytelności?

Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymanie spłaty z tytułu wierzytelności otrzymanej w drodze darowizny nie będzie stanowić dla niego przychodu podlegającego opodatkowaniu, w części dotyczącej kwoty głównej wierzytelności.

Orzecznictwo potwierdza, że w przypadku spłaty darowanej wierzytelności nie podlega opodatkowaniu kwota główna, a jedynie odsetki.

Przekazana w drodze darowizny wierzytelność, w części dotyczącej odsetek, nie jest bowiem wierzytelnością "czystą", gdyż jako należność o nieokreślonej wysokości nie mogła - przeciwieństwie do należności głównej - podlegać opodatkowaniu "z góry" u darczyńcy. Potencjalny obowiązek podatkowy jest zatem immanentną cechą tej części darowanej wierzytelności, do czasu jej ewentualnego spełnienia. Obdarowany nie mógł bowiem otrzymać więcej, aniżeli posiadał darczyńca w sposób wolny od obciążeń. (Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 17 października 2017 r. I SA/Rz 510/17).

Brak opodatkowania należności głównej uzasadniony jest tym, że w przeciwnym wypadku doszłoby do podwójnego opodatkowania przysporzenia majątkowego: raz podatkiem od darowizn (fakt zwolnienia z opodatkowania nie ma znaczenia), a drugi raz podatkiem dochodowym. Ponadto doszłoby do sytuacji, w której otrzymanie spłaty przez wierzyciela i darowanie tych środków byłoby neutralne podatkowo, natomiast darowanie wierzytelności i spłata do obdarowanego byłaby opodatkowana.

Podobnie m.in. interpretacja indywidualna z dnia 24 października 2016 r., ILPB1-1/4511-1-100/16-3/KS.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Powyższa definicja przychodów ma charakter ogólny i znajduje zastosowanie, o ile w przepisach szczególnych ustawodawca nie uregulował tej kwestii odmiennie. Zatem zgodnie z tą definicją, do przychodów zalicza się wszelkie przysporzenia o charakterze pieniężnym, jak i niepieniężnym, w tym wartość otrzymanych nieodpłatnych świadczeń.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca planuje zawarcie umowy darowizny, na podstawie której na Jego rzecz przeniesiona zostanie własność wierzytelności względem podmiotu trzeciego. Darowizna ta będzie korzystać ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn. Dłużnik wierzytelności będącej przedmiotem darowizny dokona jej spłaty na rzecz Wnioskodawcy.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia "darowizna", dlatego należy w tym zakresie odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Celem darowizny jest dokonanie nieodpłatnego przysporzenia na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. Może ona polegać zarówno na przesunięciu do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych formach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów. Świadczenie darczyńcy jest bezpłatne wtedy, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Zatem podstawowym elementem darowizny, niezbędnym do uznania, że dane świadczenie jest darowizną, jest jej nieodpłatność. Świadczenie jest nieodpłatne wówczas, gdy otrzymujący świadczenie nie świadczy nic w zamian, ani też nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w przyszłości. Jedynym celem, jaki leży u podstaw darowizny, jest chęć przysporzenia majątkowego na rzecz drugiej strony.

W tym miejscu należy wyjaśnić, że w myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2018 r. poz. 644, z późn. zm.), podatkowi od spadków i darowizn, podlega nabycie przez osoby fizyczne m.in. własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny.

Do praw majątkowych można zaliczyć: prawa rzeczowe (prawo własności, użytkowanie wieczyste, prawa rzeczowe ograniczone), wierzytelności, czyli prawa wierzyciela do żądania od dłużnika pewnego zachowania się, prawa na dobrach niematerialnych o charakterze majątkowym (ich przedmiotem są dobra niematerialne, np. utwory, wynalazki), prawa rodzinne o charakterze majątkowym (np. prawo do świadczeń alimentacyjnych), prawo do spadku.

Wierzytelność jest to przysługujące wierzycielowi wobec dłużnika uprawnienie do żądania spełnienia świadczenia z określonego stosunku zobowiązaniowego. Wierzytelność stanowi więc podstawę roszczeń kierowanych wobec drugiej strony stosunku obligacyjnego. Jest to swego rodzaju prawo podmiotowe istniejące po stronie wierzyciela, składające się z szeregu uprawnień węższych, funkcjonalnie ze sobą powiązanych.

Jak już wspomniano wyżej, wierzytelność jest to prawo przysługujące wierzycielowi wobec dłużnika do żądania spełnienia świadczenia z określonego stosunku zobowiązaniowego. Jest to więc podstawa roszczeń kierowanych wobec drugiej strony stosunku obligacyjnego. Przekazanie przedmiotowej wierzytelności w formie darowizny na inna osobę przenosi zatem na obdarowanego prawo do żądania od dłużnika spełnienia wynikającego z niej świadczenia.

Tym samym, późniejsza spłata na rzecz Wnioskodawcy należności wynikających z wierzytelności otrzymanej w ramach darowizny nie będzie stanowiła dla Wnioskodawcy odrębnego przychodu - nie będzie to bowiem dla niego odrębne przysporzenie, a jedynie techniczne następstwo przyjęcia darowizny wierzytelności. W wyniku tej czynności, posiadane przez Wnioskodawcę aktywo w postaci wierzytelności zostanie zastąpione środkami pieniężnymi. Spłata wierzytelności jest więc jedynie realizacją uprawnień otrzymanych przez Wnioskodawcę na podstawie umowy darowizny.

Reasumując, spłata wierzytelności w części dotyczącej kwoty głównej otrzymanej w ramach darowizny nie wiąże się z jakimkolwiek przysporzeniem po stronie Wnioskodawcy. Tym samym otrzymanie przez niego kwoty wynikającej z ww. spłaty w części dotyczącej kwoty głównej nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowo należy wskazać, że tutejszy organ nie dokonał oceny stanowiska Wnioskodawcy odnośnie skutków podatkowych otrzymania odsetek, gdyż nie było to przedmiotem zapytania.

Biorąc pod uwagę powyższe stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2019 r. poz. 2325, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.