0114-KDIP4-3.4012.56.2022.3.MP - VAT od obrotu wierzytelnościami

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

- uznania nabycia wierzytelności połączonej ze świadczeniem Usług za czynność podlegającą opodatkowaniu,

- podstawy opodatkowania świadczonych Usług oraz

- braku prawa do zwolnienia od podatku świadczonych Usług na rzecz Dostawców

oraz nieprawidłowe w części dotyczącej obowiązku zapłaty ceny nabycia wierzytelności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności i wyłączenia odpowiedzialności solidarnej Wnioskodawcy za nierozliczony przez Dostawcę podatek od towarów i usług.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

31 stycznia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy uznania nabycia wierzytelności połączonej ze świadczeniem Usług za czynność podlegającą opodatkowaniu, podstawy opodatkowania świadczonych Usług, braku prawa do zwolnienia od podatku świadczonych Usług na rzecz Dostawców, obowiązku zapłaty ceny nabycia wierzytelności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności i wyłączenia odpowiedzialności solidarnej Wnioskodawcy za nierozliczony przez Dostawcę podatek od towarów i usług.

Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 29 kwietnia 2022 r. (wpływ 29 kwietnia 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca (zwany w treści niniejszego wniosku również "Inwestorem") jest rezydentem podatkowym w Rzeczypospolitej Polskiej w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r. poz. 1800 z późn. zm.; dalej: "ustawa o CIT"). W związku z tym podlega w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. Wnioskodawca jest ponadto czynnym podatnikiem VAT w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 2174 z późn. zm., dalej "ustawa VAT"). Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w branży IT. Wnioskodawca zamierza korzystać w przyszłości z platformy internetowej o roboczej nazwie...., zwanej dalej "Platformą". W ramach Platformy możliwe będzie między innymi nabywanie niewymagalnych i bezspornych wierzytelności z odroczonym terminem płatności w celu uzyskania wynagrodzenia od zbywcy wierzytelności za usługę zwolnienia z ciężaru dochodzenia wierzytelności oraz zapewnienia środków finansowych przed terminem płatności faktury dokumentującej wierzytelność. Platforma udostępniać będzie również szereg rozwiązań i narzędzi automatyzujących, usprawniających i ułatwiających zawarcie umów pomiędzy poszczególnymi stronami transakcji: wystawcą faktury z odroczonym terminem płatności (zwanym dalej "Dostawcą"), podmiotem zobowiązanym do zapłaty faktury wobec Dostawcy (zwanym dalej "Kupującym") oraz podmiotem zainteresowanym udzieleniem finansowania Kupującemu na przedterminową spłatę faktury lub ewentualnie nabyciem wierzytelności wobec Kupującego (zwanym dalej "Inwestorem").

Wnioskodawca zamierza korzystać z Platformy w charakterze Inwestora nabywającego wierzytelności od Dostawców za cenę nominalną (obejmującą kwotę netto i podatek od towarów i usług). Wnioskodawca przewiduje wyłącznie nabywanie wierzytelności bezspornych i niewymagalnych. Przewiduje się przy tym, że ryzyko braku spłaty wierzytelności przez Dostawcę będzie niewielkie. Dodatkowo, w przypadku niespłacenia wierzytelności przez Kupującego, Wnioskodawca będzie miał możliwość roszczenia regresowego wobec Dostawców albo odstąpienia od umowy przelewu wierzytelności. Wierzytelności będą nabywane w celu ich późniejszego odzyskania od Kupujących. W stosunku do Kupujących Wnioskodawca podejmował będzie działania zmierzające do spłaty wierzytelności we własnym imieniu i na własny rachunek. Wnioskodawca nie przewiduje dalszego zbywania wierzytelności. Wierzytelności nabywane będą na mocy umowy przelewu w rozumieniu art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego zawieranej na Platformie. Umowy zawierane na Platformie przez Wnioskodawcę i Dostawców, oprócz samego przelewu wierzytelności za cenę odpowiadającą jej wartości nominalnej, zawierać będą również dodatkowe postanowienia dotyczące świadczenia usług. W zamian za usługę zwolnienia Dostawcy z ciężaru dochodzenia wierzytelności oraz zapewnienia środków finansowych przed terminem płatności faktury przewidzianym dla Kupującego (dalej "Usługa"), Wnioskodawcy przysługiwać będzie wynagrodzenie. Kwota wynagrodzenia zostanie w umowie wskazana oddzielnie i niezależnie od ceny zbycia wierzytelności. Wynagrodzenie może przybierać różne formy: wyrażona procentowo wartość wierzytelności, kwota zryczałtowana, kwota obliczana z uwzględnieniem innych parametrów. Płatność wynagrodzenia będzie odbywać się wedle ustaleń stron - przelewem na rachunek bankowy w banku mającym siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo przez potrącenie. Przebieg transakcji będzie ułatwiany, usprawniany i automatyzowany przez Platformę.

Usługi świadczone przez Wnioskodawcę (Inwestora) wobec Dostawców przejawiać się będą na następujących płaszczyznach ekonomicznych:

1) Na skutek zawarcia umowy przelewu wierzytelności z Inwestorem, Dostawca otrzyma środki pieniężne wcześniej, niż otrzymałby od Kupującego z tytułu transakcji podstawowej z odroczonym terminem płatności. W tym kontekście warto zaznaczyć, że z uwagi na planowane wdrożenie w ramach Platformy szeregu funkcji oraz rozwiązań technicznych, otrzymanie zapłaty za zbywaną Wierzytelność w przewidzianym terminie odbędzie się z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością.

2) Dostawca zostanie zwolniony z ciężaru dochodzenia wierzytelności, przykładowo: monitorowania terminu płatności, egzekwowania wewnętrznych procedur windykacyjnych służących przypominaniu o terminie płatności, wypełniania ewentualnych dodatkowych warunków formalnych/technicznych otrzymania zapłaty. W celu skorzystania z Platformy Wnioskodawca zobowiązany będzie między innymi do zaakceptowania regulaminu Platformy. Zgodnie z treścią regulaminu, czynności w nim wykonywane będą z poziomu wydzielonej dla Inwestora części Platformy (dalej "Konto"). Regulamin Platformy będzie musiał zostać zaakceptowany przez innych uczestników, w tym przez Dostawcę.

Dodatkowo należy zwrócić uwagę, że:

1) Wszystkie strony transakcji przeprowadzanych na Platformie przez Wnioskodawcę: Wnioskodawca (Inwestor), Dostawca oraz Kupujący będą zarejestrowanymi czynnymi podatnikami podatku VAT oraz polskimi rezydentami podatkowymi w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy CIT lub art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 z późn. zm.; dalej "ustawa PIT"). Wnioskodawca nie zamierza uczestniczyć w transakcjach z udziałem podmiotów zagranicznych - niespełniających wyżej wymienionych kryteriów.

2) Wierzytelności będą dotyczyć wyłącznie transakcji krajowych w rozumieniu ustawy VAT.

3) Zapłaty, o których mowa we wniosku będą dokonywały się w złotych polskich.

4) Wnioskodawca będzie nabywał od Dostawców wyłącznie ich wierzytelności własne, powstałe w ramach prowadzonej przez Dostawców działalności gospodarczej, udokumentowane fakturą VAT. Wierzytelności dotyczyć będą dostaw towarów lub świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i nieobjętych zwolnieniem z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

5) Wierzytelności nie będą stanowić należności umorzonych, przedawnionych lub odpisanych jako nieściągalne oraz nie będą w stosunku do nich dokonywane odpisy aktualizujące stanowiące koszty uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy CIT oraz ustawy PIT.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego

Umowy zawierać będą następujące postanowienia dotyczące cesji i świadczenia usług:

- Dostawca posiada niewymagalne wierzytelności z umów handlowych, w ramach których dostarczył towary lub wykonał usługi (dalej " Umowy handlowe"). Dostawca przenosi wierzytelności z Umów handlowych, wskazane w załączniku nr 1 do Umowy (dalej "Wierzytelności"), wraz ze związanymi z nimi prawami, na Inwestora, w zamian za co Inwestor zapłaci Dostawcy umówioną cenę.

- Z tytułu zwolnienia z ciężaru dochodzenia wierzytelności (ale nie później niż do dnia określonego w pkt III Umowy) oraz zapewnienia środków finansowych przed terminem płatności sprzedanych Wierzytelności, Dostawca zapłaci Inwestorowi wynagrodzenie nazwane premią.

Świadczenie Inwestora wobec Dostawcy sprowadza się zatem do wcześniejszego zapewnienia środków finansowych oraz do zwolnienia z ciężaru dochodzenia wierzytelności.

Zwolnienie z ciężaru dochodzenia wierzytelności obejmuje przykładowo zwolnienie Dostawcy z podejmowania czynności wymaganych do obsługi i egzekucji roszczeń, w tym w szczególności z monitorowania terminu płatności, egzekwowania wewnętrznych procedur windykacyjnych służących przypominaniu o terminie płatności, wypełniania ewentualnych dodatkowych warunków formalnych/technicznych otrzymania zapłaty.

Przedmiotem pytania nr 1 we wniosku jest świadczenie wyżej opisanych Usług: zwolnienie z ciężaru dochodzenia wierzytelności (ale nie później niż do dnia określonego w pkt III Umowy) oraz zapewnienia środków finansowych przed terminem płatności sprzedanych Wierzytelności.

Dostawcy zawierają umowę z operatorem Platformy. Zawarcie umowy odbywa się przez akceptację Regulaminu Platformy. Treść umowy zawarta jest w poszczególnych postanowieniach Regulaminu. Obecnie z tytułu korzystania z Platformy nie jest przewidziane wynagrodzenie dla operatora Platformy od Dostawców. Zobowiązania Dostawców wynikające z umowy (Regulaminu) będą miały charakter niepieniężny i służyć będą w szczególności zagwarantowaniu poprawnego działania Platformy (zobowiązanie do przestrzegania Regulaminu) pomiędzy użytkownikami oraz spełnieniu szeregu obowiązków regulacyjnych o charakterze niepodatkowym).

Pytania

1) Jakie skutki podatkowe w zakresie podatku od towarów i usług wywoła nabycie przez Wnioskodawcę od Dostawców za cenę odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności, połączone ze świadczeniem Usług?

2) Czy podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług z tytułu świadczenia Usług przez Wnioskodawcę wobec Dostawców stanowić będzie kwota Wynagrodzenia?

3) Według jakiej stawki podatku od towarów i usług opodatkowane będzie świadczenie Usług przez Wnioskodawcę wobec Dostawców?

4) Czy zapłata ceny nabycia wierzytelności przez Wnioskodawcę wobec Dostawców z wykorzystaniem mechanizmu podzielonej płatności, wyłącza odpowiedzialność solidarną Wnioskodawcy za nierozliczony przez Dostawcę podatek od towarów i usług, wynikający z dostawy towarów lub świadczenia usług pomiędzy Dostawcą a Kupującym?

5) W przypadku odpowiedzi pozytywnej na pytanie 4. - czy wyłączenie odpowiedzialności solidarnej będzie aktualne również w przypadku dokonania potrącenia wynagrodzenia przysługującego Wnioskodawcy od Dostawcy za Usługi z częścią ceny zbycia wierzytelności wraz z podatkiem VAT, należnych Dostawcy wobec Usługodawcy?

Państwa stanowisko w sprawie

Odnośnie pytania 1

Zdaniem Wnioskodawcy, świadczenie polegające na zbyciu wierzytelności przez Dostawcę na rzecz Wnioskodawcy nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, w konsekwencji czego wobec Wnioskodawcy nie wystąpią skutki podatkowe, jakie ustawa VAT przewiduje w odniesieniu do odbiorcy usług. Natomiast nabycie wierzytelności rozumieć należy jako świadczenie usług w rozumieniu ustawy VAT, przy czym Wnioskodawca (Inwestor - nabywca wierzytelności) występuje w tym stosunku jako usługodawca, a Dostawca (zbywca wierzytelności), jako usługobiorca.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, przy czym przez towary, stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl przepisu art. 8 ust. 1 ustawy VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym wskazano, że Wnioskodawca zamierza zawierać za pośrednictwem Platformy umowy, których przedmiotem będzie między innymi nabycie niewymagalnych, bezspornych wierzytelności, których prawdopodobieństwo odzyskania od dłużników (Kupujących) jest wysokie. Cena nabycia wierzytelności odpowiadać będzie ich wartości nominalnej.

Jak wynika z cytowanych wyżej przepisów ustawy VAT, przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu niebędące dostawą towarów. Jak przykładowo wskazano w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 28 listopada 2018 r., nr 0112-KDIL1-2.4012.657.2018.1.AW " (...) pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym." W kontekście powyższego należy zwrócić uwagę, że:

Z powyższych względów zbycie wierzytelności własnych na warunkach wskazanych wyżej nie podlega opodatkowaniu VAT. W konsekwencji, nabycie wierzytelności nie spowoduje dla Wnioskodawcy skutków na gruncie ustawy VAT, które ustawa przewiduje w stosunku do odbiorcy usługi. Analogiczne stanowisko prezentowane jest również przez organy podatkowe. Jak przykładowo wskazał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 22 marca 2017 r., sygn. 1462-IPPP1.4512.89.2017.1.k.r.: "Z uwagi na powołane przepisy oraz przedstawiony opis zdarzenia przyszłego stwierdzić należy, że czynności polegającej na zbyciu wierzytelności własnych nie można uznać za dostawę towaru, gdyż wierzytelność stanowi prawo majątkowe, które nie mieści się w dyspozycji art. 2 pkt 6 ustawy, określającego co należy rozumieć na potrzeby podatku od towarów i usług, pod pojęciem towaru. Zbycie wierzytelności nie stanowi również świadczenia usługi, ponieważ jest ono jedynie przejawem wykonania prawa własności w stosunku do wierzytelności powstałej z innego tytułu (dostawy towaru lub świadczenia usługi). W konsekwencji, transakcja, której przedmiotem jest zbycie wierzytelności własnych pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Reasumując, sprzedaż wierzytelności własnych (roszczeń) nie będzie stanowić dla Wnioskodawcy dostawy towarów ani odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu przepisów ustawy. Zatem czynność ta nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług." Analogiczne stanowisko wyrażono również w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 17 maja 2018 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.219.2018.1.MP: "wierzytelność jest prawem jednego podmiotu do żądania od drugiego podmiotu pewnego zachowania się zwanego świadczeniem (wyrażalnym pieniężnie). Wierzytelność jest więc prawem majątkowym, będącym przedmiotem obrotu gospodarczego. Przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności jest skutkiem rozporządzenia tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności. (...) czynności polegającej na zbyciu wierzytelności nie można uznać za dostawę towaru, gdyż wierzytelność stanowi prawo majątkowe, które nie mieści się w dyspozycji art. 2 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług. Zbycie wierzytelności nie stanowi również świadczenia usługi, ponieważ jest ono jedynie przejawem wykonania prawa własności w stosunku do wierzytelności powstałej z innego tytułu (dostawy towaru lub świadczenia usługi)."

Niezależnie od niepodlegania VAT zbycia wierzytelności na warunkach wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego, skutki w zakresie podatku od towarów i usług rozpatrywać należy z perspektywy Wnioskodawcy jako usługodawcy. Jak wskazano w powołanej wyżej interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 17 maja 2018 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.219.2018.1.MP: "(...) zakup wierzytelności stanowi usługę polegającą na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności (cedentem), a jej nabywcą (cesjonariuszem). Oznacza to, że w takim przypadku nabywca wierzytelności świadczy na rzecz jej zbywcy usługę, której celem jest uwolnienie sprzedawcy od ciężaru egzekwowania wierzytelności. Jednakże jak wskazano na wstępie ww. usługa podlega opodatkowaniu wówczas, gdy jest świadczona odpłatnie. (...) nabywanie wierzytelności przez Wnioskodawcę 2 od Zbywcy (Wnioskodawcy 1), za cenę wartości nominalnej, dokonywane przez Wnioskodawcę 2 w celu windykacji tych wierzytelności we własnym imieniu i na własne ryzyko, będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy."

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym Usługa Wnioskodawcy będzie posiadać bardziej złożony charakter niż w sprawie będącej przedmiotem powołanej wyżej interpretacji indywidualnej. Jak wyżej wskazano, Usługi polegać będą z jednej strony na zwolnieniu Dostawcy z ciężaru dochodzenia wierzytelności, a z drugiej strony na zapłacie ceny zbycia wierzytelności wcześniej, niż termin zapłaty faktury dokumentującej wierzytelności. W ocenie Wnioskodawcy, tak definiowane Usługi stanowią świadczenie podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Odnośnie pytania 2

W ocenie Wnioskodawcy, należna mu kwota wynagrodzenia z tytułu świadczenia Usług wobec Dostawców stanowić będzie co do zasady podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Należy zwrócić uwagę, że zgodnie z treścią art. 29a ust. 1 ustawy VAT, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, na podstawie umowy zawartej na Platformie, z tytułu świadczenia Usług wobec Dostawców, Wnioskodawcy przysługiwać będzie wynagrodzenie. Kwota wynagrodzenia zostanie w umowie wskazana oddzielnie i niezależnie od ceny zbycia wierzytelności. Wynagrodzenie może przybierać różne formy: wyrażona procentowo wartość wierzytelności, kwota zryczałtowana, kwota obliczana z uwzględnieniem innych parametrów. W ocenie Wnioskodawcy, należna mu kwota wynagrodzenia stanowić będzie podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Analogiczne stanowisko w odniesieniu do usługi polegającej na zwolnieniu z ciężaru dochodzenia długu świadczonej przez nabywcę wierzytelności wyrażone zostało w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 17 maja 2018 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.219.2018.1.MP: "podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Kluczowa dla zrozumienia konstrukcji podstawy opodatkowania jest zatem analiza pojęcia wynagrodzenia rozumianego jako wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług. Jak wskazano w opisie sprawy, Nabywca wyświadczy na rzecz Zbywcy usługę, której celem jest zwolnienie Zbywcy z ciężaru dochodzenia Wierzytelności. Z tytułu opisanej usługi Nabywcy przysługiwać będzie od Zbywcy wynagrodzenie, które ustalono odrębnie od ceny sprzedaży wierzytelności i do którego zostanie doliczony należny VAT według odpowiedniej stawki. Strony umowy ustaliły więc należność dla Nabywcy z tytułu świadczenia dla Zbywcy opisanej usługi, którą jest Wynagrodzenie z doliczonym należnym VAT według odpowiedniej stawki. W tej sytuacji wskazane Wynagrodzenie, w świetle przywołanego wcześniej przepisu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT stanowić będzie podstawę opodatkowania dla świadczonej przez Nabywcę usługi (...)."

Odnośnie pytania 3

W ocenie Wnioskodawcy świadczenia z tytułu Umów o Świadczenie Usług zawartych pomiędzy Wnioskodawcą (Inwestorem) a Dostawcami będą podlegały opodatkowaniu według stawki podstawowej, wynoszącej obecnie 23%. W odniesieniu do świadczeń nie znajduje zastosowania żaden przepis przewidujący obniżone stawki VAT, ani zwolnienie z VAT. Jak wynika z powołanych wyżej przepisów definiujących "świadczenie usług" w rozumieniu ustawy VAT, opisane wyżej Usługi świadczone przez Wnioskodawcę wobec Dostawców na podstawie umowy zawartej za pośrednictwem Platformy, w przeciwieństwie do samego zbycia wierzytelności, będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy VAT, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zwolnienia z podatku od towarów i usług są ponadto określone w treści art. 43 ustawy VAT.

W świetle art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy VAT, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2, art. 110 i art. 138i ust. 4, wynosi obecnie 23%.

W kontekście powyższego należy zaznaczyć, że jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego Wnioskodawca (Inwestor) zamierza nabywać na Platformie od Dostawców niewymagalne i bezsporne wierzytelności wobec Kupujących oraz płacić za nabyte wierzytelność przed terminem wymagalności tej wierzytelności. Świadczenie Inwestora wobec Dostawcy sprowadza się zatem do wcześniejszego zapewnienia środków finansowych oraz do zwolnienia z ciężaru dochodzenia wierzytelności. W ocenie Wnioskodawcy, wobec tego rodzaju Usług świadczonych przez Wnioskodawcę wobec Inwestora nie znajdują zastosowania zwolnienia przedmiotowe z podatku od towarów i usług, o których mowa w art. 43 ustawy VAT, ani inne okoliczności uzasadniające stosowanie stawki VAT innej niż podstawowa. W konsekwencji powyższego zasadne jest twierdzenie, że usługi świadczone przez Wnioskodawcę wobec Dostawcy nie będą korzystały ze zwolnienia przedmiotowego z podatku od towarów i usług. Usługi te będą opodatkowane według stawki podstawowej, wnoszącej obecnie 23%.

Analogiczne stanowisko w odniesieniu do usługi polegającej na zwolnieniu z ciężaru dochodzenia długu wyrażone zostało w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 17 maja 2018 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.219.2018.1.MP.

Odnośnie pytania 4

W ocenie Wnioskodawcy, zapłata ceny nabycia wierzytelności przez Wnioskodawcę wobec Dostawców z wykorzystaniem mechanizmu podzielonej płatności w ten sposób, że na rachunek VAT Dostawcy zostanie przekazana całość podatku VAT z tytułu transakcji pomiędzy Dostawcą a Kupującym, wyłącza odpowiedzialność solidarną Wnioskodawcy za nierozliczony przez Dostawcę podatek od towarów i usług, wynikający z dostawy towarów lub świadczenia usług pomiędzy dostawcą a Kupującym.

Jak stanowi art. 108a ustawy VAT:

1. Podatnicy, którzy otrzymali fakturę z wykazaną kwotą podatku, przy dokonywaniu płatności kwoty należności wynikającej z tej faktury mogą zastosować mechanizm podzielonej płatności.

1a. Przy dokonywaniu płatności za nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, udokumentowane fakturą, w której kwota należności ogółem przekracza kwotę 15 000 zł lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej, podatnicy są obowiązani zastosować mechanizm podzielonej płatności. Do przeliczania na złote kwot wyrażonych w walucie obcej stosuje się zasady przeliczania kwot stosowane w celu określenia podstawy opodatkowania. (...)

1d. W przypadku dokonania potrącenia wierzytelności przepisów ust. 1a i 1b nie stosuje się w zakresie, w jakim kwoty należności są potrącane (...).

2) Zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności polega na tym, że:

5) W przypadku gdy płatność zostanie dokonana w sposób określony w ust. 2 na rzecz podatnika innego niż wskazany na fakturze, o której mowa w ust. 3 pkt 3, podatnik, na rzecz którego dokonano tej płatności, odpowiada solidarnie wraz z dostawcą tych towarów lub usługodawcą za nierozliczony przez dostawcę towarów lub usługodawcę podatek wynikający z tej dostawy towarów lub tego świadczenia usług do wysokości kwoty otrzymanej na rachunek VAT.

6) Odpowiedzialność solidarna podatnika, o którym mowa w ust. 5, jest wyłączona w przypadku dokonania przez tego podatnika płatności na rachunek VAT dostawcy towarów lub usługodawcy wskazanego na fakturze, o której mowa w ust. 3 pkt 3, albo zwrotu otrzymanej płatności na rachunek VAT podatnika, od którego otrzymano tę płatność, niezwłocznie po powzięciu informacji o jej otrzymaniu, w kwocie otrzymanej na rachunek VAT. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio.

Jak wynika z treści powołanego wyżej art. 108a ust. 5 ustawy VAT, Wnioskodawca jako nabywca Wierzytelności, w przypadku otrzymania zapłaty od Kupującego w formie podzielonej płatności, będzie ponosił solidarną odpowiedzialność za VAT Dostawcy do wysokości kwoty otrzymanej na rachunek VAT. W świetle art. 108a ust. 5 ustawy VAT, odpowiedzialność Wnioskodawcy będzie jednak wyłączona, w przypadku dokonania przez Wnioskodawcę płatności na rachunek VAT Dostawcy. W kontekście powyższego należy zwrócić uwagę, że Wnioskodawca (Inwestor) będzie dokonywał płatności wobec Dostawcy na podstawie umowy przelewu wierzytelności tytułem ceny za zbycie wierzytelności. Na tym etapie Wnioskodawcy nie będzie znana ostateczna kwota, jaką otrzyma od Kupującego tytułem spłaty nabytej wierzytelności. Sama umowa przelewu wierzytelności w odniesieniu do zbywcy (Dostawcy), nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, w związku z czym Wnioskodawca nie otrzyma od Dostawcy faktury VAT. W ocenie Wnioskodawcy, jest on uprawniony w takim przypadku do dokonania wobec Dostawcy płatności z tytułu ceny zbycia wierzytelności z użyciem mechanizmu podzielonej płatności. Dokonanie płatności w ten sposób, że na rachunek VAT Dostawcy zostanie przekazana całość podatku VAT z tytułu transakcji pomiędzy Dostawcą a Kupującym, wyłączy solidarną odpowiedzialność Wnioskodawcy za VAT Dostawcy, o której mowa w art. 108a ust. 5 ustawy VAT.

W kontekście powyższego warto zwrócić uwagę, że zaprezentowane stanowisko Wnioskodawcy jest zbieżne z praktyką interpretacyjną. Jak przykładowo wskazał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 8 sierpnia 2018 r., sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.368.2018.2.JSZ: "(...) w przepisach art. 108a-108d ustawy ustawodawca reguluje szczególne kwestie związane ze stosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. Jego istotą będzie rozdzielenie płatności za nabyty towar lub usługę w taki sposób, że część zapłaty odpowiadająca wartości sprzedaży netto jest płacona przez nabywcę na "zwykły" rachunek bankowy lub w inny sposób, zaś pozostała część odpowiadająca kwocie podatku VAT - na specjalne konto tzw. rachunek VAT. Z ww. przepisów określających mechanizm podzielonej płatności w istocie nie wynika, że płatności realizowane z wykorzystaniem mechanizmu podzielonej płatności dokonywane muszą być na rachunki VAT sprzedawców. W związku z tym, w przypadku płatności dokonywanych dla podmiotów innych niż sprzedawcy, mechanizm podzielonej płatności będzie mógł być wykorzystywany poprzez dokonywanie wpłat na rachunki VAT tych podmiotów. Jak wynika z wyżej powołanego zapisu art. 108a ust. 5 ustawy - w przypadku gdy płatność zostanie dokonana przy zastosowaniu mechanizmu podzielonej płatności na rzecz podatnika innego niż wskazany na fakturze w związku z którą dokonywana jest płatność, podatnik, na rzecz którego dokonano tej płatności, odpowiada solidarnie wraz z dostawcą tych towarów lub usługodawcą za nierozliczony przez dostawcę towarów lub usługodawcę podatek wynikający z tej dostawy towarów lub tego świadczenia usług do wysokości kwoty otrzymanej na rachunek VAT. Ustawodawca przewidział jednak sytuacje, w których odpowiedzialność solidarna, o której mowa w art. 108a ust. 5 ustawy jest wyłączona. Jak wynika z art. 108a ust. 6 ustawy, jeżeli podatnik (na rzecz którego nabywca towarów lub usług dokonał płatności z zastosowaniem procedury split payment) niezwłocznie po otrzymaniu tej należności dokona przelewu z zastosowaniem podzielonej płatności kwoty otrzymanej na rachunek VAT w całości tej kwoty na rachunek VAT dostawcy towarów lub usługodawcy to odpowiedzialność solidarna zostanie wyłączona."

Odnośnie pytania 5

W ocenie Wnioskodawcy, wyłączenie odpowiedzialności solidarnej za VAT Dostawcy w zakresie wskazanym w pytaniu 4. będzie aktualne również w przypadku dokonania potrącenia wynagrodzenia przysługującego Wnioskodawcy od Dostawcy za Usługi z częścią ceny zbycia wierzytelności obejmującą również podatek od towarów i usług, należnej Dostawcy wobec Usługodawcy. Jak stanowi art. 108a ust. 1d ustawy VAT, w przypadku dokonania potrącenia wierzytelności przepisów ust. 1a i 1b nie stosuje się w zakresie, w jakim kwoty należności są potrącane. Powołany przepis wyłącza zatem obowiązek zastosowania mechanizmu podzielonej płatności w sytuacji, gdy zapłata wynagrodzenia następuje przez potrącenie. W ocenie Wnioskodawcy przepis ten znajduje zastosowanie również do sytuacji, gdy potrącenie dokonywane jest przez nabywcę wierzytelności i obejmuje w części także podatek VAT. Na skutek takiego potrącenia, Wnioskodawca przelewałby na rachunek VAT Dostawcy kwotę podatku od towarów i usług wynikającą z faktury VAT wystawionej przez Dostawcę Kupującemu pozostałą po potrąceniu kwoty podatku od towarów i usług z tytułu przysługującego od Dostawcy wynagrodzenia za Usługi.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Ad 1.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą,

opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 i w art. 8 ustawy.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy,

przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy

towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie natomiast do art. 8 ust. 1 ustawy,

przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Pod pojęciem usługi należy zatem rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy. Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem co do zasady usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

- w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

- świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Z opisu sprawy wynika, że zamierzają Państwo korzystać z Platformy internetowej w charakterze Inwestora nabywającego wierzytelności od Dostawców za cenę nominalną (obejmującą kwotę netto i podatek od towarów i usług). Przewidują Państwo nabywanie wierzytelności bezspornych i niewymagalnych. Dodatkowo, w przypadku niespłacenia wierzytelności przez Kupującego, będą mieli Państwo możliwość roszczenia regresowego wobec Dostawców albo odstąpienia od umowy przelewu wierzytelności. Wierzytelności będą nabywane w celu ich późniejszego odzyskania od Kupujących. W stosunku do Kupujących będą podejmowali Państwo działania zmierzające do spłaty wierzytelności we własnym imieniu i na własny rachunek, nie przewidują Państwo dalszego zbywania wierzytelności. Wierzytelności nabywane będą na mocy umowy przelewu w rozumieniu art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego zawieranej na Platformie. Umowy zawierane na Platformie przez Państwa i Dostawców, oprócz samego przelewu wierzytelności za cenę odpowiadającą jej wartości nominalnej, zawierać będą również dodatkowe postanowienia dotyczące świadczenia usług. W zamian za usługę zwolnienia Dostawcy z ciężaru dochodzenia wierzytelności oraz zapewnienia środków finansowych przed terminem płatności faktury przewidzianym dla Kupującego (dalej "Usługa"), przysługiwać będzie Państwu wynagrodzenie. Kwota wynagrodzenia zostanie w umowie wskazana oddzielnie i niezależnie od ceny zbycia wierzytelności. Wynagrodzenie może przybierać różne formy: wyrażona procentowo wartość wierzytelności, kwota zryczałtowana, kwota obliczana z uwzględnieniem innych parametrów. Płatność wynagrodzenia będzie odbywać się wedle ustaleń stron - przelewem na rachunek bankowy w banku mającym siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo przez potrącenie. Przebieg transakcji będzie ułatwiany, usprawniany i automatyzowany przez Platformę.

Na tle przedstawionych okoliczności sprawy, Państwa wątpliwości dotyczą m.in. kwestii skutków podatkowych w zakresie podatku od towarów i usług, jakie wywoła nabycie przez Państwa wierzytelności połączone ze świadczeniem opisanych usług.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości wskazać należy, że wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 z późn. zm.).

Podstawą do dokonania cesji wierzytelności jest art. 509 ww. ustawy - Kodeks cywilny.

Stosownie do treści art. 509 § 1 tej ustawy,

wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

W myśl art. 509 § 2 cyt. ustawy,

wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Z kolei art. 510 § 1 ww. ustawy stanowi, że:

umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Zatem wierzytelność jest prawem jednego podmiotu do żądania od drugiego podmiotu pewnego zachowania się zwanego świadczeniem (wyrażalnym pieniężnie). Wierzytelność jest więc prawem majątkowym, będącym przedmiotem obrotu gospodarczego. Przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności jest skutkiem rozporządzenia tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności.

W świetle powyższych przepisów stwierdzić należy, że czynności polegającej na zbyciu wierzytelności nie można uznać za dostawę towaru, gdyż wierzytelność stanowi prawo majątkowe, które nie mieści się w dyspozycji art. 2 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług. Zbycie wierzytelności nie stanowi również świadczenia usługi, ponieważ jest ono jedynie przejawem wykonania prawa własności w stosunku do wierzytelności powstałej z innego tytułu (dostawy towaru lub świadczenia usługi).

W tym miejscu wskazać należy, że w przypadku zbycia wierzytelności własnych o świadczeniu usług można mówić jedynie w odniesieniu do nabywcy tych wierzytelności.

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja będzie miała charakter odpłatny).

Umowa cesji wierzytelności wypełnia znamiona określone w art. 8 ust. 1 ustawy, polega bowiem na przeniesieniu prawa do wartości niematerialnych i prawnych, w związku z tym stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Z punktu widzenia nabywcy wierzytelności do świadczenia usług dochodzi już w momencie samego nabycia wierzytelności, obojętnie czy nabycie zostało dokonane w celu windykacji tej wierzytelności przez samego nabywcę, czy też innego jej wykorzystania do celów prawno-gospodarczych. Zatem zakup wierzytelności stanowi usługę polegającą na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności (cedentem), a jej nabywcą (cesjonariuszem). Oznacza to, że w takim przypadku nabywca wierzytelności świadczy na rzecz jej zbywcy usługę, której celem jest uwolnienie sprzedawcy od ciężaru egzekwowania wierzytelności. Jednakże jak wskazano na wstępie ww. usługa podlega opodatkowaniu wówczas, gdy jest świadczona odpłatnie.

Jak wynika z przedstawionych okoliczności sprawy, umowy zawierane na Platformie przez Państwa oraz Dostawców, oprócz samego przelewu wierzytelności za cenę odpowiadającą jej wartości nominalnej, zawierać będą również dodatkowe postanowienia dotyczące świadczenia usług. W zamian za usługę zwolnienia Dostawcy z ciężaru dochodzenia wierzytelności oraz zapewnienia środków finansowych przed terminem płatności faktury przewidzianym dla Kupującego, przysługiwać Państwu będzie wynagrodzenie. Kwota wynagrodzenia zostanie w umowie wskazana oddzielnie i niezależnie od ceny zbycia wierzytelności.

W analizowanej sprawie mamy zatem do czynienia ze świadczeniem usług przez Państwa (nabywcę wymagalnych wierzytelności) na rzecz Dostawców, polegającą z jednej strony na zwolnieniu Dostawcy z ciężaru dochodzenia wierzytelności oraz na wcześniejszym dostarczeniu środków finansowych z tytułu transakcji z odroczonym terminem płatności, przeprowadzonej przez Dostawcę z Kupującym.

Wobec powyższego należy uznać, że w odniesieniu do wymagalnych wierzytelności nabywanych wg wartości nominalnej, nabycie tych wierzytelności w okolicznościach wskazanych we wniosku połączone ze świadczeniem ww. usług będzie stanowiło odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, a tym samym będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy.

Stanowisko Państwa w ww. zakresie jest prawidłowe.

Ad 2.

Wątpliwości Państwa dotyczą również określenia podstawy opodatkowania dla usług świadczonych na rzecz Dostawców.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy,

podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2,3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Z przytoczonych powyżej przepisów wynika, że podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Kluczowa dla zrozumienia konstrukcji podstawy opodatkowania jest zatem analiza pojęcia wynagrodzenia rozumianego jako wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług.

Jak wskazano w opisie sprawy, w zamian za usługę zwolnienia Dostawcy z ciężaru dochodzenia wierzytelności oraz zapewnienia środków finansowych przed terminem płatności faktury przewidzianym dla Kupującego, przysługiwać będzie Państwu wynagrodzenie. Kwota wynagrodzenia zostanie w umowie wskazana oddzielnie i niezależnie od ceny zbycia wierzytelności. Wynagrodzenie może przybierać różne formy: wyrażona procentowo wartość wierzytelności, kwota zryczałtowana, kwota obliczana z uwzględnieniem innych parametrów. Płatność wynagrodzenia będzie odbywać się wedle ustaleń stron - przelewem na rachunek bankowy w banku mającym siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo przez potrącenie. Przebieg transakcji będzie ułatwiany, usprawniany i automatyzowany przez Platformę.

W tej sytuacji, należna Państwu kwota wynagrodzenia, o której mowa wyżej, w myśl przywołanego art. 29a ust. 1 ustawy, stanowić będzie podstawę opodatkowania z tytułu świadczonych przez Państwa usług na rzecz Dostawców.

Stanowisko Państwa w ww. zakresie jest prawidłowe.

Ad 3.

Wątpliwości Państwa dotyczą sposobu opodatkowania świadczonych na rzecz Dostawców usług.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług zwolnienie od podatku. Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy,

zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Zgodnie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy,

zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Powyższe zwolnienia uregulowane zostały w ustawie o podatku od towarów i usług wskutek odzwierciedlenia odpowiednich przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U.UE.L z 2006 r. Nr 347 str. 1 z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady. Zgodnie z regulacją zawartą w art. 135 ust. 1 lit. b i d Dyrektywy 2006/112/WE

państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje:

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, winny być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek od towarów i usług pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu VAT.

W myśl art. 43 ust. 15 ustawy,

zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

Z treści powołanego wyżej art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, stanowiącego odzwierciedlenie regulacji unijnych w tym zakresie, wyraźnie wynika, że intencją ustawodawcy było objęcie zwolnieniem usług udzielania kredytów i pożyczek pieniężnych, zarówno tych wykonywanych przez banki, jak również świadczonych przez inne podmioty pośredniczące w ich udzielaniu. Należy stwierdzić, że wymienione zwolnienie ma charakter przedmiotowy, gdzie przede wszystkim istotną przesłanką do skorzystania ze zwolnienia jest rodzaj świadczonej usługi - cechy, które ją wyróżniają. Ustawodawca szczególny nacisk położył na stronę przedmiotową, nie dokonując zawężenia omawianego zwolnienia wyłącznie do określonej grupy podmiotów.

Zgodnie z art. 720 § 1 ustawy - Kodeks cywilny,

przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Z kolei w myśl art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 2021 r. poz. 2439 z późn. zm.),

przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Z uwagi na opis sprawy i obowiązujące przepisy prawa należy stwierdzić, że świadczone przez Państwa usługi polegające na zapewnieniu środków finansowych przed terminem płatności sprzedanych wierzytelności oraz na zwolnieniu Dostawcy z ciężaru dochodzenia wierzytelności, za które otrzymywać będą Państwo wynagrodzenie, nie noszą znamion umowy kredytu czy pożyczki, zatem nie znajdzie tu zastosowania zwolnienie od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT. Charakter prawny zawartej umowy między Państwem a Dostawcami nie będzie bowiem tożsamy z tym, wynikającym z umowy pożyczki czy kredytu.

Odwołując się do wyżej powołanych przepisów należy stwierdzić, że usługi w zakresie długów, co do zasady, korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy. Jednakże w odniesieniu do usług, o których mowa w art. 43 ust. 15 ustawy, tj.m.in. w odniesieniu do usług ściągania długów, w tym factoringu, nie stosuje się zwolnienia od podatku.

Usługi ściągania długów i factoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych. Co do zasady, przez factoring rozumie się nabywanie przez faktora określonych wierzytelności, przysługujących przedsiębiorcy z tytułu dokonania sprzedaży lub wykonania usług w zamian za określoną kwotę, odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności, pomniejszonej o dyskonto uwzględniające wynagrodzenie faktora. Ponadto, dokonując nabycia wierzytelności faktor zobowiązuje się dodatkowo do świadczenia na rzecz faktoranta (przedsiębiorcy) różnorodnych czynności, które przykładowo mogą obejmować: przejmowanie ryzyka wypłacalności dłużników (przy factoringu właściwym), inkasowanie wierzytelności, finansowanie przez dyskonto, udzielanie pożyczek, księgowanie wierzytelności itp. Usługa tego typu polega więc na "wyręczeniu" klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu. W pojęciu usług ściągania długów i factoringu mieści się zatem m.in. skup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub odprzedaży. Usługa tego typu polegająca na "wyręczeniu" klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bez możliwości skorzystania ze zwolnienia.

W tym miejscu należy wskazać, że ustawa o podatku od towarów i usług nie uzależnia opodatkowania usług faktoringu od rodzaju umowy zawartej pomiędzy stronami, co oznacza, że każdy typ faktoringu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Faktoring na gruncie ustawy winien być traktowany analogicznie jak cesja wierzytelności.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego zamierzają Państwo nabywać na Platformie od Dostawców niewymagalne i bezsporne wierzytelności wobec Kupujących oraz płacić za nabyte wierzytelności przed terminem wymagalności tej wierzytelności. Planowane świadczenia wobec Dostawców sprowadzają się zatem do wcześniejszego zapewnienia środków finansowych oraz zwolnienia Dostawcy z ciężaru dochodzenia wierzytelności.

W analizowanej sprawie, świadczone przez Państwa usługi polegające na nabyciu wierzytelności przysługujących Dostawcy i uwolnieniu go od obowiązku egzekwowania tych wierzytelności potraktować należy jako usługę ściągania długów, która została wyłączona ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy o podatku od towarów i usług. W konsekwencji należy stwierdzić, że świadczone przez Państwa na rzecz Dostawców usługi nie będą mogły korzystać ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT i będą podlegały opodatkowaniu według właściwej stawki.

Stanowisko Państwa w zakresie braku prawa do zastosowania zwolnienia od podatku dla świadczonych na rzecz Dostawców usług jest prawidłowe.

Ad 4.

Wątpliwości Państwa dotyczą również zapłaty ceny nabycia wierzytelności na rzecz Dostawców z wykorzystaniem mechanizmu podzielonej płatności oraz wyłączenia odpowiedzialności solidarnej za nierozliczony przez Dostawcę podatek od towarów i usług.

Zgodnie z przepisem art. 103 ust. 1 ustawy,

podatnicy oraz podmioty wymienione w art. 108 są obowiązani, bez wezwania naczelnika urzędu skarbowego, do obliczania i wpłacania podatku za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy, na rachunek urzędu skarbowego, z zastrzeżeniem ust. 1a-4 oraz art. 33 i art. 33b.

Stosownie do art. 108a ust. 1 ustawy,

podatnicy, którzy otrzymali fakturę z wykazaną kwotą podatku, przy dokonywaniu płatności kwoty należności wynikającej z tej faktury mogą zastosować mechanizm podzielonej płatności.

Zgodnie z art. 108a ust. 1a ustawy,

przy dokonywaniu płatności za nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, udokumentowane fakturą, w której kwota należności ogółem przekracza kwotę 15.000 zł lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej, podatnicy są obowiązani zastosować mechanizm podzielonej płatności. Do przeliczania na złote kwot wyrażonych w walucie obcej stosuje się zasady przeliczania kwot stosowane w celu określenia podstawy opodatkowania.

W myśl art. 108a ust. 2 ustawy

zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności polega na tym, że:

Jak stanowi art. 108a ust. 3 ustawy,

zapłata z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności dokonywana jest w złotych polskich przy użyciu komunikatu przelewu udostępnionego przez bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową, przeznaczonego do dokonywania płatności w mechanizmie podzielonej płatności, w którym podatnik wskazuje:

Zgodnie z art. 108a ust. 5 ustawy,

w przypadku gdy płatność zostanie dokonana w sposób określony w ust. 2 na rzecz podatnika innego niż wskazany na fakturze, o której mowa w ust. 3 pkt 3, podatnik, na rzecz którego dokonano tej płatności, odpowiada solidarnie wraz z dostawcą tych towarów lub usługodawcą za nierozliczony przez dostawcę towarów lub usługodawcę podatek wynikający z tej dostawy towarów lub tego świadczenia usług do wysokości kwoty otrzymanej na rachunek VAT.

Na podstawie art. 108a ust. 6 ustawy,

odpowiedzialność solidarna podatnika, o którym mowa w ust. 5, jest wyłączona w przypadku dokonania przez tego podatnika płatności na rachunek VAT dostawcy towarów lub usługodawcy wskazanego na fakturze, o której mowa w ust. 3 pkt 3, albo zwrotu otrzymanej płatności na rachunek VAT podatnika, od którego otrzymano tę płatność, niezwłocznie po powzięciu informacji o jej otrzymaniu, w kwocie otrzymanej na rachunek VAT. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio.

Jak stanowi art. 105a ust. 1 ustawy,

podatnik, o którym mowa w art. 15, na rzecz którego dokonano dostawy towarów, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy, odpowiada solidarnie wraz z podmiotem dokonującym tej dostawy za jego zaległości podatkowe, w części podatku proporcjonalnie przypadającej na dostawę dokonaną na jego rzecz, jeżeli w momencie dokonania tej dostawy podatnik wiedział lub miał uzasadnione podstawy do tego, aby przypuszczać, że cała kwota podatku przypadająca na dokonaną na jego rzecz dostawę lub jej część nie zostanie wpłacona na rachunek urzędu skarbowego.

Jak wskazano w opisie sprawy, zamierzają Państwo korzystać z Platformy w charakterze Inwestora nabywającego wierzytelności od Dostawców za cenę nominalną (obejmującą kwotę netto i podatek od towarów i usług.) Na skutek zawarcia umowy przelewu wierzytelności z Inwestorem, Dostawca otrzyma środki pieniężne wcześniej, niż otrzymałby od Kupującego z tytułu transakcji podstawowej z odroczonym terminem płatności. Dostawca zostanie zwolniony z ciężaru dochodzenia wierzytelności, przykładowo: monitorowania terminu płatności, egzekwowania wewnętrznych procedur windykacyjnych służących przypominaniu o terminie płatności, wypełniania ewentualnych dodatkowych warunków formalnych/technicznych otrzymania zapłaty.

Wierzytelności będą nabywane w celu ich późniejszego odzyskania od Kupujących. W stosunku do Kupujących będą podejmowali Państwo działania zmierzające do spłaty wierzytelności we własnym imieniu i na własny rachunek.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości należy w pierwszej kolejności podkreślić, że obowiązek bezwzględnego stosowania mechanizmu podzielonej płatności wprowadzony przepisami obowiązującymi od 1 listopada 2019 r. dotyczy wyłącznie konkretnych towarów i usług enumeratywnie wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy

Biorąc pod uwagę opis analizowanej sprawy oraz przepisy ustawy o podatku od towarów i usług dotyczące metody podzielonej płatności, w sytuacji, gdy nabywają Państwo wierzytelność, o której mowa w opisie sprawy, nie mają Państwo obowiązku dokonywania płatności metodą podzielonej płatności, o której mowa w art. 108a ust. 1 ustawy.

Należy bowiem wskazać, że obowiązek zapłaty w podzielonej płatności nie dotyczy płatności z tytułu nabycia wierzytelności, nawet jeżeli wierzytelność ta dotyczy sprzedaży, do której zastosowanie ma obligatoryjna podzielona płatność. W takiej sytuacji dokonywana na rzecz Dostawcy płatność nie stanowi zapłaty za nabyte towary lub usługi. Istotą tych płatności jest finansowanie działalności Dostawcy, a nie zapłata za konkretne sprzedane towary lub usługi. W tym przypadku, w miejsce obowiązku zapłaty za nabyte towary lub usługi, wstępuje nowy tytuł płatności, płatność z tytułu nabytej wierzytelności. Mamy w tym przypadku do czynienia ze szczególnym charakterem relacji prawnej, który decyduje o braku zastosowania mechanizmu podzielonej płatności w płatnościach na rzecz Dostawców towarów i usług.

Podsumowując, zapłata dokonana przez Państwa na rzecz Dostawcy za zakupioną wierzytelność, nie będzie objęta obowiązkowym mechanizmem podzielonej płatności, o którym mowa w art. 108a ust. 1a ustawy. Jednocześnie nie będą ponosić Państwo odpowiedzialności solidarnej za nierozliczony przez Dostawcę podatek od towarów i usług, wynikający z dostawy towarów lub świadczenia usług pomiędzy Dostawcą a Kupującym na podstawie art. 105a ust. 1 ustawy.

Stanowisko Państwa w ww. zakresie należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

W związku uznaniem Państwa stanowiska w odniesieniu do pytania oznaczonego nr 4 za nieprawidłowe, rozpoznanie wniosku w zakresie pytania oznaczonego nr 5 stało się bezzasadne.

W odniesieniu do pytania oznaczonego we wniosku nr 3 niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie opodatkowania świadczonych przez Państwa usług, natomiast w zakresie ustalenia stawki podatku VAT dla świadczonych usług zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja dotyczy podatku od towarów i usług, natomiast w części dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2022 r. poz. 329 z późn. zm.; dalej jako "p.p.s.a.").

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.).