0114-KDIP4-3.4012.368.2022.1.DS - Zwolnienie z VAT usług których przedmiotem są instrumenty finansowe

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 czerwca 2022 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy świadczonych przez Państwa Usług.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Spółka S.A. (dalej: "Bank" lub "Wnioskodawca") jest bankiem mającym siedzibę na terytorium Polski, wykonującym czynności bankowe w rozumieniu ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 2021 r. poz. 2439 z późn. zm.), czynnym, zarejestrowanym podatnikiem VAT.

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej, Bank świadczy na rzecz funduszy inwestycyjnych (w tym alternatywnych funduszy inwestycyjnych / alternatywnych spółek inwestycyjnych), funduszy emerytalnych, oraz innych klientów, usługi związane z wykonywaniem praw z tytułu papierów wartościowych zapisanych na rachunkach papierów wartościowych oraz w rejestrach zagranicznych papierów wartościowych prowadzonych przez Bank na rzecz klientów, związanych ze zdarzeniami korporacyjnymi. Papiery wartościowe oraz zagraniczne papiery wartościowe zwane są dalej łącznie: "Instrumentami Finansowymi".

Wykonywanie praw z Instrumentów Finansowych dotyczy udziałowych papierów wartościowych, np. akcji notowanych na giełdzie i nie notowanych, jak i dłużnych papierów wartościowych np. obligacji oraz innych instrumentów finansowych inkorporujących prawa, np. certyfikaty inwestycyjne funduszy.

W ramach usług Bank wykonuje czynności ustalania oraz wykonania praw z Instrumentów Finansowych przysługujących klientom podczas zdarzenia korporacyjnego, w zależności od rodzaju zdarzenia korporacyjnego: na podstawie instrukcji klienta Banku (uprawnionego z tych Instrumentów Finansowych) lub bez konieczności takiej instrukcji. Typowymi zdarzeniami korporacyjnymi są w szczególności:

(dalej łącznie: "Usługi").

Z tytułu świadczonych Usług Bankowi przysługuje od klienta stosowne wynagrodzenie określone w umowach łączących klienta z Bankiem (w tym w cennikach i tabelach opłat).

Niniejszy wniosek dotyczy Usług związanych z Instrumentami Finansowymi, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 861 z późn. zm.), które to instrumenty finansowe nie stanowią praw lub udziałów, o których mowa w art. 43 ust. 16 ustawy o VAT.

W celu uniknięcia wątpliwości niniejszy wniosek nie dotyczy usług związanych z udziałem klienta w walnym zgromadzeniu akcjonariuszy, takich jak reprezentowanie przez Bank klienta na walnym zgromadzeniu lub rejestrację klienta na walnym zgromadzeniu.

Pytanie

Czy świadczone przez Bank Usługi podlegają zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT, zwolnione z VAT są usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie o obrocie instrumentami finansowymi, z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.

Zatem w świetle treści cytowanego przepisu konieczne jest w pierwszej kolejności odwołanie się do treści art. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, który wskazuje, co należy uznawać za instrumenty finansowe w rozumieniu tej ustawy. Zgodnie z nim instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są:

Doprecyzować przy tym należy, że przez papiery wartościowe zgodnie z treścią art. 3 pkt 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi rozumie się przy tym:

Zatem, w świetle ww. obowiązującego przepisu należy stwierdzić, że Usługi, które to odnoszą się do instrumentów finansowych spełniają warunek wyjściowy zastosowania zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT. Usługi świadczone przez Bank są w sposób bardzo charakterystyczny i specyficzny związane z rynkiem kapitałowym. Ich istotą jest wykonywanie praw z instrumentów finansowych w sposób zgodny z prawem i skuteczny. Niniejszym, bezpośrednim przedmiotem Usług są instrumenty finansowe.

Jednocześnie świadczone Usługi nie mają charakteru usług przechowywania instrumentów finansowych ani zarządzania tymi instrumentami.

Wskazać należy, że przepisy ustanawiające określone zwolnienia stanowią przy tym pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu VAT. Powołany przepis stanowi przy tym implementację art. 135 ust. 1 lit. f Dyrektywy Rady 2006/112/WE z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE. L 2006 nr 347.1, dalej: "Dyrektywa VAT"). Z mocy Dyrektywy VAT przedmiotem zwolnienia objęte są transakcje (w tym pośrednictwo), których przedmiotem są akcje udziały, udziały w spółkach lub związkach, obligacje i inne papiery wartościowe. Natomiast z zakresu tego zwolnienia wyłączone są usługi przechowania i zarządzania instrumentami finansowymi.

Analizując ww. regulacje pod względem językowym zauważyć jednak należy, że użyte w art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT, pojęcia "usług zarządzania instrumentami finansowymi", jak i "przechowywania instrumentów finansowych" nie zostały prawnie zdefiniowanie. Z uwagi na to, w celu określenia ich zakresu przedmiotowego należy odwołać się do jego znaczenia w języku powszechnym.

Zgodnie ze Słownikiem języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego "zarządzać" to wydawać polecenie, kazać coś wykonać. W kontekście powyższego, czynności polegające na zarządzaniu instrumentami finansowymi powinny być rozumiane jako czynności polegające na podejmowaniu decyzji dotyczących postępowania z instrumentami finansowymi powierzonymi instytucji finansowej (zarządzającej) przez jej klientów w określonym horyzoncie czasowym, tj. ich zbywania, inwestowania, reinwestowania, itd. W ramach realizowania usług zarządczych, zarządzający ma zatem uprawnienia, aby samodzielnie (lecz w imieniu klienta) decydować, w jaki sposób instrumenty finansowe powinny być wykorzystywane.

W świetle powyższego, czynności polegające na "zarządzaniu instrumentami finansowymi" powinny być rozumiane jako czynności polegające na podejmowaniu decyzji dotyczących postępowania z instrumentami finansowymi powierzonymi instytucji finansowej (zarządzającej) przez jej klientów w określonym horyzoncie czasowym, tj. ich zbywania, inwestowania, reinwestowania, itd. W ramach realizowania usług zarządczych, zarządzający ma zatem uprawnienia, aby samodzielnie (lecz w imieniu klienta) decydować, w jaki sposób instrumenty finansowe powinny być wykorzystywane.

Opisane przez Wnioskodawcę Usługi, nie spełniają zatem powyższych warunków, gdyż opisane elementy, konieczne do uznania danych usług za usługi zarządzania instrumentami finansowymi, nie wchodzą w zakres usług objętych niniejszym wnioskiem. Wnioskodawca nie podejmuje sam bezpośrednio decyzji w zakresie dysponowania instrumentami finansowymi klientów ewidencjonowanymi na prowadzonych przez niego rachunkach oraz nie ma na te decyzje wpływu (np. poprzez świadczenie usług doradczych), a jedynie wykonuje dyspozycje klientów w tym zakresie, z tego też względu nie można uznać, że świadczone przez niego usługi są usługami zarządzania instrumentami finansowymi.

Wnioskodawca nie przygotowuje żadnych strategii inwestycyjnych dotyczących instrumentów finansowych, ani nie realizuje celów inwestycyjnych, z których jest rozliczany. Tego typu decyzje są podejmowane autonomicznie przez klientów tj. fundusze oraz innych klientów.

Należy więc stwierdzić, że będących przedmiotem zapytania Usług świadczonych przez Wnioskodawcę nie można uznać za "usługi zarządzania instrumentami finansowymi", o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT.

Ustalenie możliwości zwolnienia z VAT usług świadczonych przez Wnioskodawcę wymaga jednak również analizy w zakresie możliwości uznania ich za "usługi przechowywania instrumentów finansowych", o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT.

Jak wskazano powyżej, ustawa o VAT nie definiuje pojęcia przechowywania, zatem zasadne jest - w pierwszej kolejności - odniesienie się do znaczenia ww. pojęcia w rozumieniu języka powszechnego. Zgodnie z definicją "przechowywania" zawartą w Słowniku Języka Polskiego PWN, przechowywać to chronić coś przed zepsuciem, zniszczeniem, zaginięciem itp. przez umieszczenie w odpowiednich warunkach.

W odniesieniu do powyższego należy wskazać, że istota wykonywanej przez Bank usługi polega przy tym na podejmowaniu czynności faktycznych odnoszących się do określonego instrumentu finansowego (papieru wartościowego) zgodnie z obraną przez klienta strategią. Należy przy tym podkreślić, że nawet jeżeli zostanie podjęta decyzja o niedokonywaniu żadnych czynności co do określonego instrumentu finansowego przez określony czas, to Bank nie może sam skłonić zainteresowanej strony do podjęcia określonej decyzji, a tym samym zmiany jej sytuacji prawno-finansowej. Wnioskodawca, jak to zostało wskazane nie podejmuje bowiem sam bezpośrednio decyzji w zakresie dysponowania instrumentami finansowymi klientów ewidencjonowanymi na prowadzonych przez niego rachunkach oraz nie ma na te decyzje wpływu (np. poprzez świadczenie usług doradczych), a jedynie realizuje dyspozycje klientów w tym zakresie.

Co istotne, w interpretacji ogólnej Ministra Finansów z 20 stycznia 2020 r., nr: PT6.8101.4.2019 w sprawie zastosowania właściwej stawki podatku od towarów i usług w przypadku wykonywania czynności polegających na przechowywaniu instrumentów finansowych, Minister Finansów odwołuje się do przechowywania papierów wartościowych rozumianego jako depozyt, polegającego na prowadzeniu rejestrów i ewidencji, dokonywaniu zapisów na kontach depozytowych lub ewidencyjnych, które to przechowywanie nie zmienia sytuacji prawnej i finansowej pomiędzy stronami. Minister wskazał też, że usługa przechowywania może być również wykonywana z wykorzystaniem rachunków papierów wartościowych (wtedy to jest przechowywanie na rachunkach papierów wartościowych). Tak więc Usługi świadczone przez Bank i będące przedmiotem niniejszego wniosku nie noszą cech takiego przechowywania oraz nie zostały objęte interpretacją ogólną.

Podsumowując, bezpośrednim przedmiotem Usług są instrumenty finansowe - Usługi dotyczą ustalania oraz wykonania praw z instrumentów finansowych podczas zdarzenia korporacyjnego. Niniejszym, takie Usługi, objęte art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT, powinny podlegać zwolnieniu z VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą,

opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej "podatkiem" podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy,

przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast z art. 8 ust. 1 ustawy wynika, że

przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w rozumieniu art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Dana usługa podlega opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. W następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia, świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a beneficjentem, i w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Zatem pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Warto w tym miejscu wskazać, że kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. I tak, przykładowo w wyroku z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise, TSUE uznał, że określoną czynność można uznać za wykonaną odpłatnie, jeśli istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto gdy odpłatność za otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miała być opodatkowana VAT.

Na uwagę zasługuje tutaj orzeczenie w sprawie C-16/93 pomiędzy R. J. Tolsma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden (Holandia), gdzie Trybunał zauważył, że czynność "podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy".

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Natomiast, stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Wobec przytoczonych wyżej przepisów stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będą przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług stawki obniżone lub zwolnienie od podatku.

I tak, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy,

zwalnia się od podatku usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2021 r. poz. 328, 355, 680, 1505, 1595 i 2140), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.

Przepis art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy stanowi implementację zwolnienia przewidzianego w art. 135 ust. 1 lit. f Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r.s. 1 z późn. zm.), z którego wynika, że

państwa członkowskie zwalniają transakcje, łącznie z pośrednictwem, jednakże z wyłączeniem przechowywania i zarządzania, których przedmiotem są akcje, udziały w spółkach lub związkach, obligacje i inne papiery wartościowe, z wyłączeniem dokumentów ustanawiających tytuł prawny do towarów, oraz praw lub papierów wartościowych, o których mowa w art. 15 ust. 2.

Przy czym, jak stanowi art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 1500 z późn. zm.),

instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są:

W art. 3 pkt 1 ww. ustawy wskazano, że

przez papiery wartościowe rozumie się:

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy winny być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek od towarów i usług pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu VAT.

Stosownie do art. 43 ust. 15 ustawy,

zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

Zgodnie natomiast z art. 43 ust. 16 ustawy,

zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 40a i 41, nie ma zastosowania do usług dotyczących praw i udziałów odzwierciedlających:

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że są Państwo bankiem mającym siedzibę na terytorium Polski, wykonującym czynności bankowe w rozumieniu ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe, jak również czynnym, zarejestrowanym podatnikiem VAT.

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej, świadczą Państwo na rzecz funduszy inwestycyjnych (w tym alternatywnych funduszy inwestycyjnych/alternatywnych spółek inwestycyjnych), funduszy emerytalnych, oraz innych klientów, usługi związane z wykonywaniem praw z tytułu papierów wartościowych zapisanych na rachunkach papierów wartościowych oraz w rejestrach zagranicznych papierów wartościowych prowadzonych przez Państwa na rzecz klientów, związanych ze zdarzeniami korporacyjnymi.

Wykonywanie praw z Instrumentów Finansowych dotyczy udziałowych papierów wartościowych, np. akcji notowanych na giełdzie i nie notowanych, jak i dłużnych papierów wartościowych np. obligacji oraz innych instrumentów finansowych inkorporujących prawa, np. certyfikaty inwestycyjne funduszy.

W ramach usług wykonują Państwo czynności ustalania oraz wykonania praw z Instrumentów Finansowych przysługujących klientom podczas zdarzenia korporacyjnego, w zależności od rodzaju zdarzenia korporacyjnego: na podstawie instrukcji klienta Banku (uprawnionego z tych Instrumentów Finansowych) lub bez konieczności takiej instrukcji.

Typowymi zdarzeniami korporacyjnymi ("Usługi") są w szczególności:

Z tytułu świadczonych Usług przysługuje Państwu od klienta stosowne wynagrodzenie określone w umowach łączących klienta z Bankiem (w tym w cennikach i tabelach opłat).

Przy tak przedstawionym opisie sprawy, Państwa wątpliwości dotyczą kwestii zwolnienia od podatku VAT świadczonych przez Państwa Usług.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy powinny być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek od towarów i usług pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu VAT.

Z treści powołanych wyżej przepisów ustawy o VAT, stanowiących implementację regulacji unijnych w tym zakresie wyraźnie wynika, że zwolnieniem objęte są usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, zarówno te wykonywane przez fundusze inwestycyjne, banki, czy też inne instytucje wspólnego inwestowania, jak również świadczone przez inne podmioty pośredniczące w ich świadczeniu.

Należy stwierdzić, że wymienione zwolnienie ma charakter przedmiotowy, gdzie przede wszystkim istotną przesłanką do skorzystania ze zwolnienia jest rodzaj świadczonej usługi, cechy które ją rozróżniają. Ustawodawca szczególny nacisk położył na stronę przedmiotową, nie dokonując zawężenia omawianego zwolnienia wyłącznie do określonej grupy podmiotów.

Przy dokonywaniu interpretacji przepisów art. 43 ust. 1 pkt 7 i 38-41 ustawy o VAT uwzględnić należy również orzecznictwo TSUE dotyczące usług finansowych (w tym usług stanowiących element usług finansowych). Ze zwolnienia będą korzystały usługi stanowiące element usług, których przedmiotem są instrumenty finansowe wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 41, jeżeli takie zwolnienie wynika z orzecznictwa TSUE.

W tym miejscu należy przywołać wyrok TSUE z dnia z 28 lipca 2011 r. w sprawie C–350/10 Nordea Pankki Suomi Oyj, w którym Trybunał wypowiedział się w zakresie warunków uznania za zwolnione od VAT transakcji, których przedmiotem są papiery wartościowe. TSUE stwierdził, w odniesieniu do operacji dotyczących przelewów w rozumieniu art. 13 część B lit. d pkt 3 szóstej dyrektywy, że "świadczone usługi muszą skutkować przekazaniem środków pieniężnych oraz prowadzić do zmian prawnych i finansowych. Należy dokonać rozróżnienia między usługą zwolnioną w rozumieniu wspomnianej dyrektywy a dostarczeniem zwykłego świadczenia fizycznego lub technicznego, takiego jak udostępnienie bankowi systemu informatycznego". Przelew jest bowiem "operacją polegającą na realizacji dyspozycji przekazania określonej sumy pieniędzy z jednego konta na drugie. Cechuje się ona w szczególności tym, że powoduje zmianę sytuacji prawnej i finansowej istniejącej, z jednej strony, miedzy udzielającym dyspozycji a beneficjentem, a z drugiej strony, między nimi a bankiem". Trybunał wskazał, że powyższa analiza ma również zastosowanie odpowiednio do transakcji dotyczących papierów wartościowych.

Podobne stanowisko zostało przedstawione przez Trybunał w wyroku z 13 grudnia 2001 r. w sprawie C-235/00 CSC Financial Services Ltd. W wyroku tym TSUE stwierdził, że "obrót papierami wartościowymi polega na działaniach zmieniających sytuację prawną i finansową między stronami i działania te są porównywalne do przypadków przeniesienia lub płatności. Dostawa zwykłej usługi technicznej lub administracyjnej, nie zmieniającej sytuacji prawnej lub finansowej nie wydaje się więc być objęta zwolnieniem ustalonym w art. 13 część B lit. d pkt 5 Szóstej dyrektywy (...) Wynika z tego więc, że usługi o charakterze administracyjnym nie zmieniające prawnej bądź finansowej pozycji stron nie są objęte zwolnieniem ustalonym w art. 13 część B lit. d pkt 5".

Pogląd taki potwierdza orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku w sprawie C-2/95 pomiędzy Sparekassernes Datacenter (SDC) a Skatteministeriet (Dania), w którym Trybunał stwierdził, że: "zwolnienie dotyczące usług finansowych nie jest uzależnione od tego, czy usługa jest wykonywana przez instytucję, która wstępuje w prawny związek z końcowym odbiorcą. Fakt, że dana transakcja jest wykonywana przez osobę trzecią, ale z punktu widzenia końcowego odbiorcy wydaje się być usługą wykonywaną przez bank, nie wyklucza objęcia jej zwolnieniem".

W Państwa sprawie, usługi wykonywane na rzecz Klientów dotyczą udziałowych papierów wartościowych, np. akcji notowanych na giełdzie i nie notowanych, jak i dłużnych papierów wartościowych np. obligacji oraz innych instrumentów finansowych inkorporujących prawa, np. certyfikaty inwestycyjne funduszy. Jak wynika z opisu sprawy, w ramach świadczonych usług wykonują Państwo czynności ustalania oraz wykonania praw z Instrumentów Finansowych przysługujących klientom podczas zdarzenia korporacyjnego, w zależności od rodzaju zdarzenia korporacyjnego: na podstawie instrukcji klienta Banku (uprawnionego z tych Instrumentów Finansowych) lub bez konieczności takiej instrukcji. Typowymi zdarzeniami korporacyjnymi są w szczególności: podział zysku - co wiąże się z ustaleniem prawa do dywidendy i jej wypłatą, ustalenie wysokości i wypłata odsetek z tytułu posiadanych obligacji jak również odkup akcji lub wcześniejszy wykup obligacji - co wiąże się z wykonaniem instrukcji klienta w zakresie wykonania i rozliczenia tego prawa. Z powyższych informacji wynika zatem, że wykonywane przez Państwa usługi wpływają na sytuację finansową i prawną klienta dotyczą bowiem rozliczeń i dokonywania wypłat należnych z tytułu praw do papierów wartościowych. Przedmiotem świadczonych przez Państwa usług związanych z wykonywaniem praw z tytułu papierów wartościowych zapisanych na rachunkach papierów wartościowych oraz w rejestrach zagranicznych papierów wartościowych prowadzonych przez Bank na rzecz klientów, związanych ze zdarzeniami korporacyjnymi są więc instrumenty finansowe wskazane w art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. Należy zatem przyjąć, że usługi te wpisują się z zakres zwolnienia określonego przepisem art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT. Dodatkowo - jak wskazali Państwo we wniosku - w niniejszej sprawie nie zachodzą okoliczności wyłączające stosowanie tego zwolnienia określone w art. 43 ust. 16 ww. ustawy. Stwierdzić należy zatem, że świadczone przez Państwa usługi korzystają/będą korzystały ze zwolnienia od podatku na mocy art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy.

W konsekwencji, mając na uwadze przedstawiony opis sprawy w kontekście powołanych przepisów oraz orzecznictwa TSUE stwierdzić należy, że wykonywane przez Państwa czynności na rzecz Klientów, których przedmiotem są instrumenty finansowe, stanowią czynności określone w art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy, w związku z tym korzystają/będą korzystać ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie tego przepisu.

Tym samym Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

- stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia;

- zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2022 r. poz. 329 z późn. zm.; dalej jako "p.p.s.a.").

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.).