0114-KDIP4-3.4012.246.2020.3.DM - Zwolnienie z VAT pożyczek.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900 z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 26 maja 2020 r. (data wpływu 26 maja 2020 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku transakcji udzielania pożyczek - jest prawidłowe.

W dniu 26 maja 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku transakcji udzielania pożyczek.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe:

(...) (dalej: "Wnioskodawca", "Pożyczkodawca" lub "Spółka"), będąca spółką akcyjną notowaną na Giełdzie Papierów Wartościowych (...), jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: "VAT"). Spółka jest spółką dominującą grupy kapitałowej (...), do której zaliczają się spółki sektora elektroenergetycznego zajmujące się w ramach prowadzonej działalności operacyjnej przede wszystkim (...) na rynku (...). W skład grupy kapitałowej wchodzą również spółki zajmujące się działalnością pomocniczą i wspierającą podstawową działalność grupy.

Wnioskodawca jako spółka dominująca w grupie prowadząca działalność właściwą dla firm centralnych (head offices) i holdingowych (...), jak również między innymi działalność w zakresie usług finansowych, tj. działalność holdingów finansowych (...), pozostałą finansową działalność usługową z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszy emerytalnych (...), pozostałe pośrednictwo pieniężne (...).

Przedmiotem działalności operacyjnej Wnioskodawcy oraz głównym źródłem jego przychodów jest sprzedaż (...). Ponadto spółka świadczy różnego rodzaju usługi wsparcia dla spółek z grupy kapitałowej (...), które pomagają uzyskiwać przewagi konkurencyjne na rynku (...). W celu ograniczenia kosztów finansowania w (...) i poprawienia rentowności inwestycji kluczowych dla Spółki i bezpieczeństwa energetycznego realizowanych przez (...), zostały opracowane strategiczne wytyczne obejmujące m.in. centralizację finansowania.

W związku z powyższym, Spółka jako podmiot dominujący w grupie, pozyskuje finansowanie zewnętrzne, w szczególności od instytucji finansowych, a następnie udziela finansowania spółkom, w których jest bezpośrednim udziałowcem (akcjonariuszem).

W Spółce istnieje wyodrębniony departament - (...). W ramach (...) funkcjonuje Wydział Zarządzania Finansami, w którego zakresie odpowiedzialności są między innymi:

* Sporządzanie wytycznych w zakresie pozyskania finansowania dla (...),

* Tworzenie rekomendacji odnośnie konieczności pozyskania finansowania oraz propozycja wyboru źródła finansowania dla (...),

* Decydowanie odnośnie finansowań pozyskiwanych na poziomie linii biznesowych i finansowań wewnątrzgrupowych oraz udzielanie rekomendacji odnośnie dopuszczalnych klauzul i zabezpieczeń,

* Negocjowanie i zawieranie umów finansowych przez Spółkę,

* Uruchamianie źródeł finansowania i pozyskiwanie środków finansowych na poziomie Spółki,

* Udostępnianie środków finansowych wewnątrzgrupowo.

Ponadto Spółka zgodnie z prowadzoną polityką rachunkowości ma wyodrębnione konta księgowe, na których ewidencjonuje udzielane pożyczki oraz ich spłaty. Wnioskodawca zamierza rozszerzyć krąg spółek powiązanych, którym udzielałby finansowania. Chodzi o udzielanie pożyczek spółkom "wnuczkom" lub "prawnuczkom", w których Wnioskodawca pośrednio posiada udział w kapitale zakładowym. Jednocześnie Wnioskodawca nie udziela i nie zamierza udzielać finansowania innym podmiotom niż spółki należące do (...). Udzielanie pożyczek dla spółek pośrednio zależnych z (...) byłoby realizowane identycznie jak to udzielane spółkom "córkom".

Pożyczki udzielane przez Wnioskodawcę oparte są na następujących zasadach: Przed zawarciem pożyczki, zarówno Pożyczkodawca, jak i spółka zależna (dalej: "Pożyczkobiorca") muszą uzyskać stosowne zgody korporacyjne na zawarcie umowy pożyczki. Warunki umowy każdorazowo są określone w pisemnej umowie. Umowa określa limit kwotowy, który w zależności od potrzeb konkretnego Pożyczkobiorcy może mieć charakter odnawialny, lub też nie. Oprocentowanie poszczególnych pożyczek kalkulowane jest na bazie stałej lub zmiennej stopy procentowej opartej na stawce referencyjnej WIBOR, skorelowanej z okresem na jaki została wypłacona pożyczka lub transza pożyczki i powiększonej o marżę. Marża jako cena udzielonego finansowania, ustalana jest w zależności od okresu, na jaki dana umowa pożyczki została zawarta. Tym samym stopa procentowa w stosunku rocznym w odniesieniu do okresu danej pożyczki albo jej transzy jest równa sumie właściwej stopy referencyjnej, np. WIBOR oraz stałej marży uzależnionej od ratingu Pożyczkobiorcy i okresu na jaki jest zawierana pożyczka lub wypłacana transza. Wszelkie odsetki i opłaty naliczane są codziennie i ustalane na podstawie liczby dni, które faktycznie upłynęły i roku trwającego 365 dni.

Z uwagi na to, że pożyczki zawierane są pomiędzy podmiotami powiązanymi kapitałowo w rozumieniu przepisów o cenach transferowych, Spółka dokłada najwyższej staranności, by wynagrodzenie każdorazowo było określane na warunkach rynkowych. W tym celu Spółka bada rating wnioskodawcy oraz corocznie weryfikuje i aktualizuje poziom marż do poziomu, jaki stosowany jest przez podmioty niepowiązane. W przypadku opóźnienia w spłacie pożyczki, Pożyczkodawca jest uprawniony do naliczenia, od niespłaconych należnych kwot, odsetek w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych. Naliczanie odsetek za opóźnienie nie wyłącza prawa Pożyczkodawcy do bieżącego naliczania należnego oprocentowania od niespłaconego kapitału pożyczki.

Ponadto umowa pożyczki określa inne istotne postanowienia dotyczące między innymi kwestii wypowiedzenia, poufności, czy ochrony danych osobowych. Powyższe zasady miałyby zastosowanie w przypadku zawierania umów pożyczek ze spółkami pośrednio powiązanymi z Wnioskodawcą. W przypadku udzielania pożyczek spółkom bezpośrednio powiązanym, brak opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych (dalej: "p.c.c.") wynika zarówno z przepisu art. 9 pkt 10 lit. i) ustawy p.c.c., jak również art. 2 pkt 4 ustawy p.c.c. W przypadku udzielania pożyczek spółkom pośrednio powiązanym, brak opodatkowania p.c.c. na podstawie art. 9 pkt 10 lit. i ustawy nie będzie miał zastosowania.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy udzielenie pożyczek przez Wnioskodawcę podmiotom powiązanym stanowi odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, które jest zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług w świetle art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r. poz. 106 z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą VAT", opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

By uznać dane świadczenia za podlegające podatkowi VAT należy w pierwszej kolejności ustalić, czy ma ono charakter odpłatny.

Z odpłatnym świadczeniem mamy do czynienia, gdy istnieje stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, w wyniku którego w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem musi być na tyle bezpośredni, by z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Następnie należy wykazać, że dana czynność, np. usługa, została wykonana przez podatnika, działającego w tym zakresie w ramach prowadzonej przez niego samodzielnej działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy VAT).

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będą przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji.

Umowa pożyczki, to umowa nazwana uregulowana w art. 720-724 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145).

Zgodnie z art. 720 kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki, dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Istota pożyczki sprowadza się do czasowego korzystania z określonego przedmiotu, przy czym od woli stron zależy czas tego korzystania. Przedmiotem umowy pożyczki mogą być wszelkie rzeczy ruchome, oznaczone tylko co do gatunku, oraz pieniądze, rozumiane wszakże jako jednostki pieniężne, wyrażające wartość ekonomiczną.

Co do zasady czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W przypadku pożyczek udzielanych przez podatnika podatku od towarów i usług spełnione są przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu pożyczkobiorcy. Czynność udzielenia pożyczki w zamian za wynagrodzenie w postaci odsetek lub prowizji z tytułu korzystania z udostępnionego kapitału, w ramach prowadzonej samodzielnie działalności gospodarczej jest świadczeniem usług w rozumieniu ustawy VAT.

Jak przedstawiono w opisie sprawy, Wnioskodawca, jako czynny podatnik VAT, prowadzi samodzielnie działalność gospodarczą, w ramach której udziela za odpłatnością pożyczek podmiotom powiązanym. Spółka jako podmiot centralny jest swego rodzaju bankiem wewnętrznym dla całej (...). Wnioskodawca organizuje i pozyskuje finansowanie zewnętrzne, a następnie udzielając pożyczek udostępnia finansowanie spółkom z grupy.

Wynagrodzenie należne Spółce zależy od ratingu pożyczkobiorcy oraz okresu na jaki jest udzielona pożyczka.

W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie powołanych powyżej przepisów ustawy VAT, czynność udzielenia przez Pożyczkodawcę oprocentowanych pożyczek spółkom powiązanym bezpośrednio, jak i udzielanie w przyszłości pożyczek tym podmiotom oraz podmiotom pośrednio powiązanym z Wnioskodawcą, stanowi i będzie stanowić odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy VAT. W związku z tym podlega i będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT - zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

W odniesieniu do przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego, należy wskazać, że czynność udzielenia przez Wnioskodawcę odpłatnych pożyczek (i przyszłych pożyczek), przez Pożyczkodawcę podmiotom powiązanym bezpośrednio lub pośrednio stanowi czynność mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu VAT, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy VAT. Z uwagi na to, że usługi te mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa w cyt. art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT, jako wymienione wprost w tym przepisie - usługi udzielania pożyczek przez Pożyczkodawcę korzystać będą ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawca wskazuje wydane w ostatnim czasie niżej wymienione interpretacje podatkowe (dotyczące podatku od towarów i usług):

* 0111-KDIB3-1.4012.213.2020.1.ABU z 28 kwietnia 2020 r.

* 0112-KDIL1-3.4012.14.2020.3.AKR z 19 marca 2020 r.

* 0111-KDIB3-1.4012.25.2020.1.ASY z 5 marca2020 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Ponadto wskazać należy, że niniejsza interpretacja rozstrzyga przedstawiony stan faktyczny oraz przedstawione zdarzenie przyszłe wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług. W zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...), za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.