0114-KDIP4-2.4012.42.2020.1.AS - Brak prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją projektu.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 8 kwietnia 2020 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0114-KDIP4-2.4012.42.2020.1.AS Brak prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją projektu.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 22 stycznia 2020 r. (data wpływu 31 stycznia 2020 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją projektu pn.: "..." - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 31 stycznia 2020 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją projektu pn.: "...".

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Spółdzielnia Mieszkaniowa planuje złożyć wniosek o przyznanie dofinansowania na realizację projektu pn. "..." w ramach osi priorytetowej 3 Konkurencyjność Przedsiębiorstw, działania 3.5 Bon na Doradztwo Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2014-2020 konkurs nr....

W ramach realizacji ww. Projektu Wnioskodawca wykona nw. usługi specjalistyczne:

* wykonanie audytów energetycznych,

* analiza zastosowania ekoinnowacji wraz z katalogiem rozwiązań i dobrych praktyk,

* opracowanie i przeprowadzenie usługi termowizji oraz obliczeń mocy zamówionej na podstawie sporządzonej analizy usługi obliczeń mocy zamówionej oraz termowizji dla wybranych budynków mieszkalnych oraz przekazanie pracownikom.

Realizacja ww. usług dotyczyć będzie wyłącznie budynków mieszkalnych, będących w zasobach Wnioskodawcy i ma na celu utrzymanie ww. budynków mieszkalnych, w należytym stanie technicznym i poprawę stanu energetycznocieplnego ww. budynków mieszkalnych.

Zatem beneficjentami końcowymi ww. usług będą członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali mieszkalnych oraz właściciele lokali mieszkalnych, zarówno będący członkami spółdzielni, jak i nie będący członkami spółdzielni.

Nabyte w ramach ww. Projektu towary i usługi nie będą wykorzystywane przez Wnioskodawcę do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Na fakturach dokumentujących zakup towarów i usług, nabywanych w ramach realizacji ww. Projektu jako Nabywca wskazywany będzie Wnioskodawca.

Wnioskodawca jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawcy przysługiwać będzie prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku nauczonego od poniesionych przez Wnioskodawcę wydatków, związanych z realizacją projektu pn. "..." w ramach osi priorytetowej 3 Konkurencyjność Przedsiębiorstw, działania 3.5 Bon na Doradztwo Regionalnego Programu operacyjnego województwa na lata 2014-2020 konkurs nr...?

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z przepisami art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 174 z późn. zm.), Wnioskodawcy nie będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od poniesionych przez Wnioskodawcę wydatków na realizację projektu pn. "..." w ramach osi priorytetowej 3 Konkurencyjność Przedsiębiorstw, działania 3,5 Bon na Doradztwo Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2014-2020 Konkurs nr....

W ramach ww. Projektu wykonane zostaną usługi specjalistyczne, polegające na opracowaniu audytów energetycznych oraz na analizę zastosowania ekoinnowacji wraz z katalogiem rozwiązań i dobrych praktyk, i na opracowaniu i przeprowadzeniu szkolenia z zakresu termowizji oraz obliczeń mocy zamówionej na podstawie sporządzonej analizy usługi obliczeń mocy zamówionej oraz termowizji dla wybranych budynków mieszkalnych będących w zasobach Wnioskodawcy.

Przepisy ww. art. 86 ust. 1 ww. ustawy o podatku od towarów i usług stanowią bowiem, że w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ww. ustawy przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z ww. przepisu wynika zatem, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje osobie zarejestrowanej jako czynny podatnik podatku VAT, w sytuacji gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Z ww. przepisu wynika zatem a contratio, że nie ma możliwości obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli gdy są one wykorzystywane do czynności niepodlegających opodatkowaniu lub czynności zwolnionych z podatku.

Nabyte przez wnioskodawcę w ramach ww. projektu towary i usługi w postaci:

* audytów energetycznych.

* analizy zastosowania ekoinnowacji wraz z katalogiem rozwiązań i dobrych praktyk,

* opracowanie i przeprowadzenie szkolenia z zakresu termowizji oraz obliczeń mocy zamówionej na podstawie sporządzonej analizy usługi obliczeń mocy zamówionej oraz termowizji dla wybranych budynków mieszkalnych będących w zasobach wnioskodawcy,

mają na celu utrzymanie ww. budynków mieszkalnych, będących w zasobach Wnioskodawcy w należytym stanie technicznym i poprawę stanu energetycznocieplnego ww. budynków mieszkalnych.

Na pokrycie wydatków związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości będących w zasobach Spółdzielni Wielomieszkaniowej pobierane są opłaty od członków spółdzielni i właścicieli lokali na podstawie art. 4 ust. 1, 2, 3, 4, 5 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 845 z późn. zm.)

Zgodnie natomiast z przepisami art. 41 ust. 1 pkt 11 ww. ustawy o podatku od towarów i usług ww. opłaty, o których mowa w art. 4 ust. 1, 2, 3, 4, 5 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych zwolnione są od podatku VAT.

Skoro zatem nabyte przez Wnioskodawcę w ramach ww. Projektu towary i usługi będą wykorzystywane przez Wnioskodawcę do czynności zwolnionych z podatku VAT, to tym samym Wnioskodawcy zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług nie będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją projektu pn. "..." w ramach osi priorytetowej 3 Konkurencyjność Przedsiębiorstw, działania 3,5 Bon na Doradztwo Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2014-2020 Konkurs nr....

Podobne stanowisko zajął Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 13 listopada 2019 r. 0112-KDIL2-2.4012.570.2019.1.LS: "Z informacji zawartych w opisie sprawy wynika bowiem, że w ramach projektu zostaną przeprowadzone następujące prace: wykonanie audytów energetycznych dla budynków, wyliczenie mocy zamówionych przed i po termomodernizacji dla tych budynków. Usługi zostaną przeprowadzone w nieruchomościach budynkowych obejmujących lokale mieszkalne. Mienie powstałe w wyniku realizacji projektu nie będzie wykorzystywane przez spółdzielnię do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Nabywane towary i usługi związane z realizacją projektu nie będą służyły czynnościom opodatkowanym. Tym samym - pomimo że wnioskodawca jest podatnikiem VAT czynnym - nie będzie on miał prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych w ramach realizacji przedmiotowego projektu, ponieważ nie będzie spełniona wskazana w art. 86 ust. 1 ustawy przesłanka związku zakupów ze sprzedażą opodatkowaną podatkiem VAT."

Również w interpretacji indywidualnej z dnia 9 sierpnia 2019 r. 0113-KDIPT1-3.4012.352.2019.2.MJ Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził: "Mając na uwadze wskazane okoliczności sprawy oraz obowiązujące przepisy należy stwierdzić, że rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86. ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie zostanie spełniony, ponieważ - jak wskazał Wnioskodawca - systemy produkcji energii elektrycznej z paneli fotowoltanicznych będą wykorzystywane do czynności zwolnionych z opodatkowania podatkiem od towarów i usług. W związku z powyższym, Wnioskodawcy nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu realizacji zadania."

Wskazując zatem na wszystkie ww. okoliczności, w ocenie Wnioskodawcy - uzasadnione jest stanowisko wnioskodawcy przedstawione w niniejszym wniosku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r. poz. 106), zwanej dalej ustawą, zgodnie z tym przepisem w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy - kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z powyższych regulacji wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Na podstawie przepisu art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go - dla tej czynności - za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza - według art. 15 ust. 2 ustawy - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca (Spółdzielnia), będący czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, planuje złożyć wniosek o przyznanie dofinansowania na realizację projektu pn. "..." Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2014-2020. W ramach realizacji ww. Projektu Wnioskodawca wykona usługi specjalistyczne: wykonanie audytów energetycznych, analiza zastosowania ekoinnowacji wraz z katalogiem rozwiązań i dobrych praktyk, opracowanie i przeprowadzenie usługi termowizji oraz obliczeń mocy zamówionej na podstawie sporządzonej analizy usługi obliczeń mocy zamówionej oraz termowizji dla wybranych budynków mieszkalnych. Realizacja ww. usług dotyczyć będzie wyłącznie budynków mieszkalnych, będących w zasobach Wnioskodawcy i ma na celu utrzymanie ww. budynków mieszkalnych, w należytym stanie technicznym i poprawę stanu energetycznocieplnego ww. budynków mieszkalnych. Beneficjentami końcowymi ww. usług będą członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali mieszkalnych oraz właściciele lokali mieszkalnych, zarówno będący członkami spółdzielni, jak i nie będący członkami spółdzielni. Nabyte w ramach ww. Projektu towary i usługi nie będą wykorzystywane przez wnioskodawcę do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Na fakturach dokumentujących zakup towarów i usług, nabywanych w ramach realizacji ww. Projektu jako Nabywca wskazywany będzie Wnioskodawca.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją ww. projektu.

Jak wynika z powołanych powyżej przepisów prawa, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą opodatkowaną. W omawianej sprawie związek taki nie występuje. Z informacji zawartych w opisie sprawy wynika bowiem, że w ramach projektu zostaną wykonane usługi specjalistyczne, polegające na opracowaniu audytów energetycznych, analizie zastosowania ekoinnowacji wraz z katalogiem rozwiązań i dobrych praktyk i na opracowaniu i przeprowadzeniu szkolenia z zakresu termowizji oraz obliczeń mocy zamówionej na podstawie sporządzonej analizy usługi obliczeń mocy zamówionej oraz termowizji dla wybranych budynków mieszkalnych będących w zasobach Wnioskodawcy. Realizacja ww. usług dotyczyć będzie wyłącznie budynków mieszkalnych. Nabywane towary i usługi związane z realizacją projektu nie będą służyły czynnościom opodatkowanym.

Tym samym, Wnioskodawca nie będzie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych w ramach realizacji przedmiotowego projektu, ponieważ nie będzie spełniona wskazana w art. 86 ust. 1 ustawy przesłanka związku zakupów ze sprzedażą opodatkowaną podatkiem VAT.

Podsumowując, Wnioskodawca nie będzie miał prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków związanych z projektem pn.: "...".

Zatem stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Należy przy tym zaznaczyć, że niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie sprawy będącej przedmiotem wniosku, w zakresie zadanego przez Wnioskodawcę pytania i stanowiska przedstawionego w odniesieniu do zadanego pytania. Inne kwestie, nieobjęte pytaniem nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa - rozpatrzone. W szczególności istotna dla przyjętego rozstrzygnięcia była informacja, że nabyte przez Wnioskodawcę w ramach Projektu towary i usługi nie będą służyły sprzedaży opodatkowanej i mają związek ze sprzedażą zwolnioną.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1.

z zastosowaniem art. 119a;

2.

w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3.

z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...) w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2019 r. poz. 2325, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Bieg powyższego terminu nie rozpoczyna się do dnia zakończenia okresu stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID (art. 15zzs ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID - 19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374 i 567) dodany przez art. 1 ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 568)).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl