0114-KDIP4-1.4012.441.2023.2.DP - VAT od nabywania i odsprzedaży energii elektrycznej oraz gazu

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

10 sierpnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 8 sierpnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych nabywania i odsprzedaży energii elektrycznej oraz gazu na zasadach określonych art. 145e ustawy o podatku od towarów i usług.

Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 18 września 2023 r. (wpływ 21 września 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego

Spółka S.A. (dalej jako: "Spółka", "Wnioskodawca") jest podmiotem posiadającym siedzibę na terytorium Polski i podlegającym w Polsce opodatkowaniu od całości dochodów bez względu na miejsce ich osiągnięcia (polski rezydent podatkowy) oraz czynnym podatnikiem VAT. Wnioskodawca należy do grupy A. Grupa A jest jedną z największych grup przemysłowych w Polsce. Specjalizuje się w produkcji (...).

W ramach prowadzonej przez siebie działalności Spółka nabywa od podmiotów niepowiązanych (będących zarejestrowanymi czynnymi podatnikami VAT) energię elektryczną w systemie elektroenergetycznym oraz gaz w systemie gazowym. Przedmiotowy gaz oraz energia elektryczna są nabywane m.in. od Domu Maklerskiego (dalej: "Dom maklerski") na giełdzie towarowej w rozumieniu przepisów o giełdach towarowych. Wszyscy dostawcy zewnętrzni, od których Spółka nabywa gaz oraz energię elektryczną, posiadają właściwe koncesje, wydane przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE) na podstawie ustawy - Prawo Energetyczne na obrót tymi towarami. Dodatkowo, również Wnioskodawca posiada wydaną przez Prezesa URE koncesję na obrót energią elektryczną oraz gazem. Nabyty gaz w systemie gazowym, jak i również energia elektryczna w systemie elektroenergetycznym mierzona jest w megawatogodzinach (MWh).

Nabywana przez Spółkę energia elektryczna oraz gaz wykorzystywane są do prowadzenia przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej opodatkowanej VAT. Niemniej jednak niezużyty przez Spółkę na potrzeby własne gaz oraz energia elektryczna, są odsprzedawane przez Spółkę m.in. do Domu maklerskiego. Procent zużycia przez Spółkę na potrzeby własne zakupionej od wszystkich dostawców zewnętrznych energii elektrycznej w poszczególnych miesiącach 2023 r. prezentował się następująco:

1. Styczeń 2023 r. - 3,94%,

2. Luty 2023 r. - 3,89%,

3. Marzec 2023 r. - 3,75%,

4. Kwiecień 2023 r. - 3,65%,

5. Maj 2023 r. - 3,60%,

6. Czerwiec 2023 r. - 4,26%,

Średnie zużycie własne w tym okresie wynosiło 3,84% nabytej energii elektrycznej.

Natomiast procent zużycia przez Spółkę na potrzeby własne zakupionego od wszystkich dostawców zewnętrznych gazu w 2023 r. wyglądał następująco:

1. Styczeń 2023 r. - 2,91%,

2. Luty 2023 r. - 3,19%,

3. Marzec 2023 r. - 2,22%,

4. Kwiecień 2023 r. - 1,62%,

5. Maj 2023 r. - 0,90%,

6. Czerwiec 2023 r. - 1,01%,

Średnie zużycie własne w tym okresie wynosiło 2,03% nabytego gazu.

Ponadto, Wnioskodawca zakłada również, iż zużycie własne energii elektrycznej oraz gazu w Spółce w przyszłości będzie kształtować się na poziomie zbliżonym do wartości wskazanych powyżej, niemniej nawet w przypadku jego wzrostu (czego Wnioskodawca nie zakłada), własne zużycie nie powinno przekraczać 5% ogółu zakupionej energii elektrycznej oraz ogółu zakupionego gazu.

Jednocześnie niezużyta na potrzeby własne część energii elektrycznej oraz gazu jest odsprzedawana przez Wnioskodawcę do Domu maklerskiego (oraz do pozostałych odbiorców końcowych).

Na mocy ustawy z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r. poz. 556) do Ustawy o VAT wprowadzone zostały przepisy przewidujące czasowe (tj. w okresie od dnia 1 kwietnia 2023 r. do dnia 28 lutego 2025 r.) odwrotne obciążenie podatkiem VAT m.in. gazu w systemie gazowym i energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym, w odniesieniu do transakcji dostawy towarów spełniających warunki wymienione we wprowadzonych przepisach. Jednym z tych warunków jest stwierdzenie, że nabywcą jest podatnik zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4, którego główna działalność w odniesieniu do nabywania gazu lub energii elektrycznej polega na ich odsprzedaży i którego własne zużycie tych towarów jest nieznaczne. Nowelizacja Ustawy o VAT w tym zakresie weszła w życie z dniem 1 kwietnia 2023 r.

W związku z powyższą regulacją Wnioskodawca, który jest zarówno nabywcą jak i sprzedawcą towarów wskazanych powyżej, przedstawia pytania dotyczące interpretacji przepisu wprowadzającego mechanizm odwrotnego obciążenia do rozliczania podatku VAT z tytułu dostaw, o którym mowa powyżej.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego

Główna działalność Spółki w odniesieniu do nabywania gazu oraz energii elektrycznej polega na ich odsprzedaży przez Spółkę. Przykładowo w pierwszej połowie 2023 r. (styczeń-czerwiec) średnie zużycie energii elektrycznej na potrzeby własne Spółki wynosiło 3,84% ogółu nabytej energii elektrycznej natomiast pozostała część energii elektrycznej podlegała odsprzedaży. Analogicznie w pierwszym półroczu roku 2023 średnie zużycie nabytego przez Spółkę gazu na potrzeby własne Spółki wynosiło 2,03% ogółu nabytego przez Spółkę gazu, a pozostała część podlegała odsprzedaży.

Dom maklerski jest podmiotem, którego główna działalność polega na odsprzedaży towarów. Spółka wskazuje, że w odniesieniu do nabywania gazu oraz energii elektrycznej główna działalność Domu maklerskiego polega na ich odsprzedaży, a własne zużycie nabytego gazu oraz energii elektrycznej przez Dom maklerski jest nieznaczne.

Pytania

1. Czy zawarty w przepisie art. 145e ust. 1 pkt 1 warunek po stronie nabywcy, w przypadku którego to podmiotu główna działalność w odniesieniu do nabywania gazu lub energii elektrycznej powinna polegać na ich odprzedaży oraz wymóg nieznacznego zużycia własnego należy odnosić do całości działalności nabywcy w odniesieniu do nabywania i odprzedaży tych towarów?

2. Czy zużycie własne energii elektrycznej oraz gazu, ustalone zgodnie z metodologią opisaną w pytaniu 1, kształtujące się dotychczas odpowiednio na poziomie 3,84% oraz 2,03% lub kształtujące się w przyszłości na podobnym poziomie, jednak nieprzekraczającym 5% ogółu zakupionego gazu oraz energii elektrycznej stanowi nieznaczne zużycie w rozumieniu art. 145e ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT?

3. Czy przepis art. 145e Ustawy o VAT znajdzie zastosowanie do wskazanej wyżej przez Wnioskodawcę transakcji kupna od Domu maklerskiego gazu oraz energii elektrycznej, jak również do transakcji odsprzedaży energii elektrycznej i gazu do Domu maklerskiego, a tym samym w przypadku (i) kupna przez Spółkę od Domu maklerskiego energii elektrycznej oraz gazu podatnikiem podatku VAT będzie Spółka, a w przypadku (ii) odsprzedaży ww. towarów przez Spółkę do Domu maklerskiego, podatnikiem podatku VAT będzie Dom maklerski?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 1

Zdaniem Wnioskodawcy, zawarty w przepisie art. 145e ust. 1 pkt 1 warunek po stronie nabywcy, w przypadku którego to podmiotu główna działalność w odniesieniu do nabywania gazu lub energii elektrycznej powinna polegać na ich odprzedaży oraz wymóg nieznacznego zużycia własnego należy odnosić do całości działalności nabywcy w odniesieniu do nabywania i odprzedaży tych towarów.

Ad 2

Zdaniem Wnioskodawcy, zużycie własne energii elektrycznej oraz gazu, ustalone zgodnie z metodologią wskazaną w pytaniu 1, kształtujące się dotychczas odpowiednio na poziomie 3,84% oraz 2,03% lub kształtujące się w przyszłości na podobnym poziomie, jednak nieprzekraczającym 5% ogółu zakupionego gazu oraz energii elektrycznej stanowi nieznaczne zużycie w rozumieniu art. 145e ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT.

Ad 3

W ocenie Wnioskodawcy, przepis art. 145e Ustawy o VAT znajdzie zastosowanie do wskazanej wyżej przez Wnioskodawcę transakcji kupna od Domu maklerskiego gazu oraz energii elektrycznej, jak również do transakcji odsprzedaży energii elektrycznej i gazu do Domu maklerskiego, a tym samym w przypadku (i) kupna przez Spółkę od Domu maklerskiego energii elektrycznej oraz gazu podatnikiem podatku VAT będzie Spółka, a w przypadku (ii) odsprzedaży ww. towarów przez Spółkę do Domu maklerskiego, podatnikiem podatku VAT będzie Dom maklerski.

Państwa stanowiska

Ad 1

Ustawą z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 556) do Ustawy o VAT wprowadzono mechanizm odwrotnego obciążenia m.in. na rynku energii elektrycznej oraz gazu.

Stosownie do art. 145e ust. 1 Ustawy o VAT w okresie od dnia 1 kwietnia 2023 r. do dnia 28 lutego 2025 r. w przypadku dostawy gazu w systemie gazowym, dostawy energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym i świadczenia usług w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, o których mowa w ustawie z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1092, 1576, 1967 i 2687), podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące nabywcą tego gazu, tej energii lub usługobiorcą tych uprawnień, jeżeli łącznie są spełnione następujące warunki:

Wprowadzona ustawą zmieniającą regulacja dotycząca mechanizmu odwrotnego obciążenia dla dostaw wymienionych w tych przepisach towarów nie wskazuje, jak rozumieć wskazane w art. 145e ust. 1 pkt Ustawy o VAT pojęcie "głównej działalności w odniesieniu do nabywania gazu lub energii elektrycznej polegającej na ich odprzedaży" zawarte w tym przepisie, jednak w ocenie Wnioskodawcy, literalna wykładnia art. 145e ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT wskazuje, że pojęcie to należy odnosić do całości działalności nabywcy w odniesieniu do nabywania i odsprzedaży towarów (a nie odrębnie do poszczególnych kontraktów/umów).

Analogicznie, w ocenie Wnioskodawcy sformułowanie "którego własne zużycie tych towarów jest nieznaczne" również należy rozpatrywać ogółem w skali wszystkich transakcji nabycia towarów, a nie odrębnie dla każdej pojedynczej transakcji zawieranej przez nabywcę lub tylko w odniesieniu do transakcji z jednym kontrahentem.

Konsekwentnie, w ocenie Spółki, podatnikiem w odniesieniu do transakcji zakupu towarów może być Spółka jako nabywca (po spełnieniu pozostałych warunków), tylko w przypadku, gdy co do zasady nabywa ona gaz oraz energię elektryczną głównie w celu ich odprzedaży tj. gdy główna działalność Spółki w odniesieniu do nabywania tych towarów polegałaby na ich odsprzedaży i w sytuacji, w której zużycie tych towarów na własne potrzeby jest nieznaczne - przy czym należy to rozpatrywać ogółem w skali wszystkich zawartych umów/kontraktów, a nie odrębnie każdej umowy/kontraktu lub tylko w odniesieniu do transakcji z jednym kontrahentem.

Potwierdzenie powyższej konkluzji można znaleźć również w Interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 27 czerwca 2023 r., znak: 0113-KDIPT1-1.4012.226.2023.2.RG, w uzasadnieniu do której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że: "analiza art. 145e ust. 1 pkt 1 ustawy wskazuje, że zawarty w tym przepisie wymóg prowadzenia głównej działalności nabywcy, która polega na odsprzedaży energii i gazu oraz nieznaczne własne zużycie tych towarów należy odnosić do całości działalności nabywcy w odniesieniu do nabywania i odsprzedaży mediów (a nie odrębnie do poszczególnych kontraktów/umów)".

Ad 2

W myśl art. 145e ust. 1 pkt 1 oraz pkt 3-4 ustawy o VAT, w okresie od dnia 1 kwietnia 2023 r. do dnia 28 lutego 2025 r. w przypadku dostawy gazu w systemie gazowym, dostawy energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym (...) podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące nabywcą tego gazu, tej energii lub usługobiorcą tych uprawnień, jeżeli łącznie są spełnione następujące warunki:

W tym miejscu Wnioskodawca wskazuje, iż ustawodawca wprowadzając do Ustawy o VAT przepisy o czasowym odwrotnym obciążeniu podatkiem nie zdecydował się na zdefiniowanie pojęcia "nieznacznego zużycia" w ramach tych przepisów. Pojęcie to nie jest również zdefiniowane w pozostałej części Ustawy o VAT. Dodatkowo, przedmiotowe pojęcie nie zostało również zdefiniowane w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, która w art. 199a wskazuje, że państwa członkowskie mogą wprowadzić mechanizm odwrotnego obciążenia m.in. w przypadku niektórych transakcji dotyczących obrotu energią i gazem oraz praw do emisji.

Powyższe, w ocenie Wnioskodawcy oznacza, iż ustawodawca projektując w ten sposób przepisy pozostawił podatnikom miejsce na własną interpretację przepisu art. 145e ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT.

Tym samym, Spółka w odniesieniu do pojęcia "nieznacznego zużycia" wskazuje, iż zgodnie z definicją prezentowaną w internetowym Słowniku Języka Polskiego PWN (https://sjp.pwn.pl/) "nieznaczny" oznacza m.in: niewielki pod względem ilości, natężenia. W świetle powyższego, w ocenie Wnioskodawcy, ustawodawca poprzez wskazanie w przepisie art. 145e ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, iż jednym z warunków do zastosowania odwrotnego obciążenia podatkiem jest nieznaczne własne zużycie towarów, wskazał że stosunek pomiędzy ilością konsumowanej energii i gazu, a ilością odsprzedawanej energii lub gazu nie powinien być istotny.

Natomiast jak zostało wskazane przez Wnioskodawcę w opisie stanu faktycznego dotyczącego przedmiotowego wniosku o wydanie interpretacji, zużycie przez Spółkę zakupionej energii elektrycznej na potrzeby własne w pierwszym półroczu 2023 r. wynosiło 3,84% ogółu zakupionej przez Spółkę energii elektrycznej, natomiast w odniesieniu do zakupionego gazu, zużycie własne gazu przez Spółkę w pierwszym półroczy 2023 r. wynosiło 2,03% ogółu nabytego gazu. Jednocześnie, Wnioskodawca szacuje również, że w przyszłości zużycie własne gazu oraz energii elektrycznej powinno kształtować się na zbliżonym poziomie, przy czym nie powinno ono przekraczać wartości 5% ogółu zakupionego przez Wnioskodawcę gazu oraz energii elektrycznej.

W ocenie Wnioskodawcy, ww. wartości jednoznacznie wskazują, iż Spółka spełnia warunek określony w art. 145e ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, tj. główna działalność w odniesieniu do nabywania gazu lub energii elektrycznej w polega na ich odprzedaży, a własne zużycie tych towarów w Spółce jest nieznaczne, gdyż nie sposób zaprzeczyć, iż zużycie własne kształtujące się odpowiednio na poziomie 3,84% oraz 2,03% ogółu zakupionej energii elektrycznej oraz gazu jest niewielkie w stosunku do pozostałej części ogółu zakupionej energii elektrycznej oraz gazu, która podlega odprzedaży przez Spółkę. Jednocześnie, w ocenie Wnioskodawcy, za nieznaczne zużycie własne można uważać zużycie, które będzie kształtowało się na poziomie nieprzekraczającym 5% ogółu zakupionej energii elektrycznej oraz ogółu zakupionego gazu.

Ad 3

Natomiast w zakresie zastosowania przepisu art. 145e ust. 1, Wnioskodawca wskazuje, iż dopiero łączne spełnienie wszystkich przesłanek wskazanych w art. 145e ust. 1 Ustawy o VAT pozwala na objęcie danych transakcji mechanizmem odwrotnego obciążenia, a w efekcie uznaniem za podatnika podatku VAT podmiotu nabywającego gaz w systemie gazowym, energię elektryczną w systemie elektroenergetycznym. W rezultacie powyższego, w przypadku dostawy gazu lub energii za nabywcę-podatnika uznawany jest podmiot:

Jednocześnie, w art. 145e ust. 2 Ustawy o VAT zawarto otwarty katalog podmiotów, które "w szczególności" stanowią nabywcę lub usługobiorcę, o którym mowa w art. 145e ust. 1 pkt 1 i 2. W świetle tego przepisu za nabywcę lub usługobiorcę, uważa się w szczególności podatnika zarejestrowanego zgodnie z art. 96 ust. 4:

W związku z powyższym, art. 145e ust. 1 oraz ust. 2 Ustawy o VAT powinny być rozpatrywane łącznie, jako przepisy od siebie zależne, a w konsekwencji dopiero spełnienie wszystkich wskazanych w art. 145e ust. 1 tego przepisu przesłanek może wygenerować skutek w postaci uznania za podatnika podatku VAT nabywcy towarów lub usług, który został wymieniony w ust. 2 tego przepisu.

Tym samym, w celu ustalenia czy podmiot wskazany w art. 145e ust. 2 Ustawy o VAT może być uznany za podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 145e ust. 1 tej ustawy, zasadne jest dokonanie weryfikacji spełnienia wszystkich wymienionych w art. 145e ust. 1 Ustawy o VAT przesłanek. Natomiast, niespełnienie jednej z nich skutkuje brakiem możliwości objęcia danego nabywcy mechanizmem odwrotnego obciążenia. Za powyższym przemawia prawidłowo przeprowadzona wykładnia językowa art. 145e ust. 1 Ustawy o VAT.

Należy wskazać, iż w art. 145e ust. 1 ustawodawca wskazał, że status podatnika VAT przysługuje osobom prawnym, jednostkom organizacyjnym niemającym osobowości prawnej oraz osobom fizycznym będącym nabywcami energii elektrycznej oraz gazu w przypadku łącznego spełnienia warunków określonych w art. 145e ust. 1 pkt 1, 3 i 4 Ustawy o VAT.

Tym samym, w zakresie transakcji nabycia przez Spółkę gazu oraz energii elektrycznej od Domu maklerskiego, Wnioskodawca wskazuje, iż w ocenie Spółki zostaną spełnione łącznie warunki wskazane w art. 145e ust. 1 pkt 1, 3 i 4 Ustawy o VAT, tj.:

Dodatkowo, Spółka posiadać będzie również koncesję wydaną przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki na podstawie ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne, umożliwiającą obrót energią elektryczną oraz gazem o jakiej jest mowa w art. 145e ust. 2 pkt 5 Ustawy o VAT.

Tym samym, w świetle powyższego, w ocenie Wnioskodawcy zostaną spełnione wszystkie warunki określone w art. 145e ust. 1 Ustawy o VAT do uznania, iż w ramach transakcji nabycia gazu oraz energii elektrycznej przez Spółkę od Domu maklerskiego zastosowanie będzie miało odwrotne obciążenie podatkiem, o którym mowa w art. 145e ust. 1 Ustawy o VAT.

Jednocześnie, Spółka wskazuje również, iż w ocenie Wnioskodawcy odwrotne obciążenie podatkiem będzie miało zastosowanie również do transakcji zbycia przez Spółkę energii elektrycznej oraz gazu na rzecz Domu maklerskiego, gdyż w ocenie Wnioskodawcy w ramach przedmiotowej transakcji również zostaną spełnione warunki wynikające z art. 145e ust. 1 pkt 1, 3 i 4 Ustawy o VAT, tj.:

* nabywca (Dom maklerski) będzie czynnym podatnikiem podatku VAT, dodatkowo, w związku z tym, że Dom maklerski jest podmiotem profesjonalnym, zajmującym się głownie handlem towarami, należy uznać, że główna działalność w odniesieniu do nabywania gazu lub energii elektrycznej przez Dom maklerski polega na ich odprzedaży, a zużycie własne gazu oraz energii elektrycznej przez Dom maklerski jest nieznaczne,

* dostawa energii elektrycznej oraz gazu nastąpi w ramach transakcji zawartej bezpośrednio lub za pośrednictwem uprawnionego podmiotu na giełdzie towarowej w rozumieniu przepisów o giełdach towarowych,

* dostawcą będzie podatnik VAT czynny (Wnioskodawca), u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT.

Dodatkowo, po stronie Domu maklerskiego spełnione będą również niektóre z przesłanek wskazanych w art. 145e ust. 2 Ustawy o VAT, tj. Dom maklerski jest towarowym domem maklerskim lub domem maklerskim w rozumieniu przepisów o giełdach towarowych o jakim jest mowa w art. 145e ust. 2 pkt 2 Ustawy o VAT, a ponadto Dom maklerski posiada koncesję wydaną przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki na podstawie ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne, umożliwiającą obrót energią elektryczną oraz gazem, o jakiej jest mowa w art. 145e ust. 2 pkt 5 Ustawy o VAT.

Tym samym, w ocenie Wnioskodawcy, w związku ze spełnieniem warunków określonych w art. 145e ust. 1 Ustaw o VAT, odwrotne obciążenie podatkiem o jakim jest mowa w ww. przepisie będzie mieć zastosowanie zarówno do transakcji nabycia przez Spółkę energii elektrycznej oraz gazu od Domu maklerskiego, jak i do transakcji zbycia na rzecz Domu maklerskiego energii elektrycznej oraz gazu.

Reasumując, mając na względzie wszystkie przytoczone powyżej argumenty, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż wymóg prowadzenia przez nabywcę działalności, która w odniesieniu do nabywania energii i gazu polega głownie na ich odsprzedaży, należy odnosić do całości działalności nabywcy w odniesieniu do nabywania i odsprzedaży energii elektrycznej oraz gazu, a ponadto prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, iż zużycie własne energii elektrycznej oraz gazu kształtujące się na poziomie 3,84% oraz 2,03%, lub nieprzekraczające 5% ogółu zakupionej energii elektrycznej oraz ogółu zakupionego gazu stanowi nieznaczne zużycie o jakim jest mowa w art. 145e ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, natomiast w związku ze spełnieniem przesłanek wynikających z art. 145e ust. 1 Ustawy o VAT odwrotne obciążenie podatkiem będzie mieć zastosowanie zarówno do transakcji nabycia energii elektrycznej oraz gazu od Domu maklerskiego, jak i do transakcji zbycia energii elektrycznej oraz gazu przez Wnioskodawcę do Domu maklerskiego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Zasady opodatkowania podatkiem od towarów i usług reguluje ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 z późn. zm.), zwana dalej "ustawą".

Artykuł 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (...) podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Artykuł 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Artykuł 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Artykuł 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usługi w rozumieniu art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W analizowanej sprawie zastosowanie znajdą przepisy Działu XIII Rozdziału 1c ustawy, dotyczące czasowego odwrotnego obciążenia podatkiem gazu w systemie gazowym, energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym i usług w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych.

Artykuł 145e ust. 1 ustawy:

W okresie od dnia 1 kwietnia 2023 r. do dnia 28 lutego 2025 r. w przypadku dostawy gazu w systemie gazowym, dostawy energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym i świadczenia usług w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, o których mowa w ustawie z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1092, 1576, 1967 i 2687), podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące nabywcą tego gazu, tej energii lub usługobiorcą tych uprawnień, jeżeli łącznie są spełnione następujące warunki:

Za nabywcę lub usługobiorcę, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 lub 2, uważa się w szczególności podatnika zarejestrowanego zgodnie z art. 96 ust. 4:

1. W przypadku czynności, o których mowa w art. 145e ust. 1, dostawca lub usługodawca nie rozlicza podatku należnego.

2. W przypadku czynności, o których mowa w art. 145e ust. 1, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 1, stanowi kwota podatku należnego z tytułu nabycia towaru lub usługi.

3. W przypadku obniżenia podstawy opodatkowania dla czynności, o których mowa w art. 145e ust. 1, nabywca lub usługobiorca jest obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym dokonał korekty podstawy opodatkowania.

Pozostałe uregulowania wskazano w art. 145g-145k ustawy.

Przepisy art. 145e-145k zostały wprowadzone ustawą z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r. poz. 556).

Wprowadzając powyższe przepisy ustawodawca skorzystał z przysługujących uprawnień wskazanych w Dyrektywie Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347, str. 1 z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE.

Zgodnie z art. 199a Dyrektywy 2006/112/WE:

1. Państwa członkowskie mogą postanowić, do dnia 31 grudnia 2026 r., że osobą zobowiązaną do zapłaty VAT jest podatnik, na rzecz którego wykonywana jest dowolna usługa lub dostarczany dowolny towar spośród poniżej wymienionych:

1a. Państwa członkowskie mogą określić warunki stosowania mechanizmu, o którym mowa w ust. 1.

1b. Stosowanie mechanizmu przewidzianego w ust. 1 do dostaw wszelkich towarów lub usług wymienionych w lit. c-j) tego ustępu jest uzależnione od wprowadzenia właściwych i skutecznych obowiązków sprawozdawczych dla podatników dostarczających towary lub usługi, do których ma zastosowanie mechanizm, o którym mowa w ust. 1.

Artykuł 38 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE:

Do celów ust. 1 "podatnik-pośrednik" oznacza podatnika, którego główna działalność w odniesieniu do zakupu gazu, energii elektrycznej, energii cieplnej lub chłodniczej polega na odsprzedaży tych produktów i którego własna konsumpcja tych produktów jest nieznaczna.

Zgodnie z ww. art. 145e ust. 1 ustawy mechanizm odwrotnego obciążenia znajduje zastosowanie w odniesieniu m.in. do dostawy gazu w systemie gazowym i dostawy energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym dokonywanych bezpośrednio lub za pośrednictwem uprawnionego podmiotu na giełdzie towarowej, rynku regulowanym lub OTF w okresie od dnia 1 kwietnia 2023 r. do dnia 28 lutego 2025 r.

W przypadku dostaw gazu w systemie gazowym i energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym, do rozliczenia podatku należnego obowiązane są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące nabywcą gazu lub energii elektrycznej.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo polskim rezydentem podatkowym oraz czynnym podatnikiem VAT. Posiadają Państwo koncesję na obrót energią elektryczną oraz gazem, wydaną przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.

W ramach swojej działalności nabywają Państwo od podmiotów niepowiązanych (będących zarejestrowanymi czynnymi podatnikami VAT) energię elektryczną w systemie elektroenergetycznym oraz gaz w systemie gazowy. Gaz oraz energia elektryczna nabywane są m.in. od Domu maklerskiego na giełdzie towarowej w rozumieniu przepisów o giełdach towarowych. Wszyscy dostawcy zewnętrzni, od których nabywają Państwo gaz oraz energię elektryczną, posiadają właściwe koncesje, wydane przez Prezesa URE. W odniesieniu do nabywania gazu oraz energii elektrycznej Państwa główna działalność polega na ich odsprzedaży.

Sformułowali Państwo wątpliwości dotyczące stosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia w przypadku, gdy są Państwo nabywcą energii elektrycznej lub gazu, a także w sytuacji, gdy odsprzedają Państwo niezużytą energię na rzecz Domu maklerskiego.

Artykuł 145e ust. 1 ustawy zawiera warunki, których łączne spełnienie warunkuje stosowanie do dostaw energii i gazu mechanizmu odwrotnego obciążenia, tj.:

* dostawa tych towarów lub świadczenie tych usług są dokonywane w ramach transakcji zawartej bezpośrednio lub za pośrednictwem uprawnionego podmiotu na:

* giełdzie towarowej w rozumieniu przepisów o giełdach towarowych,

* rynku regulowanym lub OTF w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi;

* dostawcą lub usługodawcą jest podatnik zarejestrowany na potrzeby podatku od towarów i usług, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy.

Powyższy przepis zawiera także dodatkowy warunek dla zastosowania odwrotnego obciążenia, tj. aby nabywcą był podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT czynny, którego główna działalność w odniesieniu do nabywania gazu lub energii elektrycznej polega na ich odsprzedaży i którego własne zużycie tych towarów jest nieznaczne.

Jest to warunek wywodzący się ze wskazanych powyżej przepisów art. 38 ust. 2 w związku z art. 199a ust. 1 lit. e Dyrektywy 2006/112/WE, gdzie zdefiniowano w ten sposób podatnika-pośrednika. W ślad za regulacjami Dyrektywy 2006/112/WE przewidziano wskazany powyżej warunek.

Analizując konieczność zastosowania w przypadku danej transakcji mechanizmu odwrotnego obciążenia należy również zwrócić uwagę na regulację zawartą w art. 145e ust. 2 ustawy. Przepis ten należy interpretować jako rozwiązanie ułatwiające zdefiniowanie, w jaki sposób powinno dojść do rozliczenia podatku. Jak wynika z brzmienia tego przepisu, wymienione w art. 145e ust. 2 ustawy podmioty spełniają warunek bycia podatnikiem, o którym mowa w art. 145e ust. 1 pkt 1 ustawy, jeśli tylko zostały zarejestrowane jako czynni podatnicy VAT. Należy to wiązać z uznaniem, że wyszczególnione tam kategorie podmiotów spełniają warunek posiadania statusu podatnika-pośrednika, o którym mowa w art. 145e ust. 1 pkt 1 ustawy.

A zatem posiadanie koncesji wydanej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki na podstawie ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne, umożliwiającej obrót towarami, których obrót został objęty czasowym odwrotnym obciążeniem podatkiem, stanowi o spełnieniu wymogu bycia podatnikiem-pośrednikiem na potrzeby stosowania tego mechanizmu. Oznacza to, że nabywca gazu lub energii elektrycznej, posiadający taką koncesję, wypełnia warunki bycia podatnikiem, o których mowa w art. 145e ust. 1 pkt 1 ustawy.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości należy zauważyć, że z wniosku wynika, że:

* nabywają Państwo gaz oraz energię elektryczną na giełdzie towarowej w rozumieniu przepisów o giełdach towarowych m.in. od Domu Maklerskiego,

* wszyscy dostawcy zewnętrzni, od których nabywają Państwo gaz oraz energię elektryczną, posiadają właściwe koncesje na obrót tymi towarami, wydane przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE) na podstawie ustawy - Prawo Energetyczne,

* również Państwo posiadają wydaną przez Prezesa URE koncesję na obrót energią elektryczną oraz gazem,

* odsprzedają Państwo niezużyty na własne potrzeby gaz i energię elektryczną m.in. do Domu maklerskiego.

Zatem, skoro nabywając energię elektryczną i gaz od Domu maklerskiego są Państwo podmiotem, o którym mowa w art. 145e ust. 2 pkt 5 ustawy, to sprzedaż na Państwa rzecz tych towarów podlega odwrotnemu obciążeniu. Podmioty wymienione w art. 145e ust. 2 pkt 5 ustawy spełniają bowiem warunek bycia podatnikami, o których mowa w art. 145e ust. 1 pkt 1 ustawy. Inaczej rzecz ujmując, skoro są Państwo podmiotem, o którym mowa w art. 145e ust. 2 pkt 5 ustawy, to oznacza, że spełniają Państwo warunki określone w art. 145e ust. 1 pkt 1 ustawy. Zatem, w odniesieniu do transakcji zakupu tych towarów przez Państwa, podatnikiem są Państwo jako nabywca i są Państwo zobowiązani do rozliczenia podatku należnego.

Również odsprzedaż przez Państwa energii elektrycznej i gazu do Domu maklerskiego, czyli na rzecz podmiotu, o którym mowa w art. 145e ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT, podlega odwrotnemu obciążeniu. Podmioty wymienione w art. 145e ust. 2 ustawy spełniają bowiem warunek bycia podatnikami, o których mowa w art. 145e ust. 1 pkt 1 ustawy.

Państwa stanowisko opiera się o analizę poszczególnych przesłanek zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia zawartych w art. 145e ust. 1 ustawy, dotyczących głównej działalności w odniesieniu do nabywania gazu lub energii polegającej na ich odprzedaży oraz nieznacznego zużycia własnego. Jednakże w Państwa przypadku obowiązek stosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia wynika z art. 145e ust. 1 pkt 1 w związku z ust. 2 pkt 5 ustawy. Są Państwo jednym z podmiotów określonych w art. 145e ust. 2 ustawy, co oznacza spełnienie wszystkich wymogów, o których mowa w art. 145e ust. 1 pkt 1 ustawy, pozwalających uznać Państwa za podatnika zobowiązanego do rozliczenia podatku z tytułu nabycia energii elektrycznej i gazu.

Jakkolwiek zatem w okolicznościach przedstawionych we wniosku:

(i) będą Państwo podatnikiem w przypadku, gdy będą Państwo kupować energię elektryczną oraz gaz od Domu maklerskiego,

(ii) Dom maklerski będzie podatnikiem w przypadku, gdy będą Państwo odsprzedawać do niego energię elektryczną oraz gaz,

prawidłowe stanowisko należy wywodzić ze spełnienia art. 145e ust. 2 ustawy, tj. pozostawania jednym z podmiotów wymienionych w tym przepisie.

Zatem obowiązek zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia w tej sytuacji wynika z faktu, że są Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT i posiadają Państwo koncesję wydaną przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, umożliwiającą obrót energią elektryczną lub gazem, co wypełnia przesłanki zawarte w art. 145e ust. 2 pkt 5 ustawy i na tej podstawie należy uznać, że są Państwo podatnikiem, o którym mowa w art. 145e ust. 1 pkt 1 ustawy.

Ponadto obowiązek zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia w sytuacji odsprzedaży energii elektrycznej i gazu przez Państwa do Domu maklerskiego wynika z faktu, że Dom maklerski jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT i wypełnia przesłanki zawarte w art. 145e ust. 2 ustawy i w związku z tym należy uznać, że to Dom maklerski jest podatnikiem, o którym mowa w art. 145e ust. 1 pkt 1 ustawy, zobowiązanym do rozliczenia podatku należnego.

W konsekwencji Państwa stanowisko w zakresie pytań 1-3 należy uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili, i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili, i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

* Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

* Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

* Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 z późn. zm.; dalej jako "p.p.s.a.").

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

* w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

* w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).