0114-KDIP4-1.4012.18.2022.2.MK - Dofinansowanie z NCBiR jako nieobjęte VAT-em

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 21 kwietnia 2022 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0114-KDIP4-1.4012.18.2022.2.MK Dofinansowanie z NCBiR jako nieobjęte VAT-em

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

10 stycznia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 3 stycznia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania dotacji otrzymanej od NCBiR w związku z realizacją projektu oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług związanych z realizacją projektu.

Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 18 marca 2022 r. (wpływ 23 marca 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Instytut (dalej jako: "Instytut", "Wnioskodawca", "Konsorcjant" lub "Członek Konsorcjum") jest instytutem badawczym, działającym w obszarze transportu (...). Instytut posiada osobowość prawną oraz jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej jako: "VAT"). Przedmiotem podstawowej działalności Instytutu jest inicjowanie i prowadzenie badań naukowych i prac badawczo-rozwojowych w dziedzinie pozostałych nauk przyrodniczych i technicznych (PKD 72.19.Z), przystosowywanie wyników badań naukowych i prac rozwojowych do potrzeb praktyki oraz wdrażanie ich w przedsiębiorstwach, w dziedzinie infrastruktury (...) i miejskiego transportu (...). Rzeczone badania naukowe oraz prace badawczo-rozwojowe ukierunkowane są na: (...)

Zakresem działań, o których mowa powyżej, ukierunkowanych na wdrażanie i upowszechnianie prowadzonych prac w praktyce przedsiębiorstw przemysłowych są następujące obszary: (...)

Do działań podejmowanych przez Instytut należą w szczególności: (...)

Instytut może prowadzić również inną działalność, o której mowa w art. 2 ust. 4 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych (tekst jedn.: Dz. U. z 2020 r. poz. 1383 z późn. zm.) w zakresie działalności usługowej, handlowej, wytwórczej.

Instytut nie prowadzi badań podstawowych. Przez badania podstawowe Instytut rozumie zgodnie z art. 4 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r. poz. 478 z późn. zm., dalej jako: "Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce") prace empiryczne lub teoretyczne mające przede wszystkim na celu zdobywanie nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne. Tym samym, realizowane badania są wykonywane zawsze w ramach działalności Instytutu z nastawieniem na skomercjalizowanie ewentualnie wykreowanych wyników prac.

Wskazane powyżej czynności są realizowane przez Instytut w myśl ogólnych zasad opodatkowania podatkiem od towarów i usług, w związku z czym generują sprzedaż opodatkowaną VAT. Przy czym, w przypadku prowadzenia różnego rodzaju prac badawczych, do opodatkowania efektów tychże prac dochodzi dopiero w przypadku ich komercjalizacji tj. w przypadku podpisywania przez Instytut umów cywilnoprawnych, na podstawie których są sprzedawane kontrahentom efekty prac powstałe w trakcie badań, co również stanowi jeden z przedmiotów działalności Instytutu.

Zatem źródłami przychodów Wnioskodawcy są przede wszystkim:

- wynagrodzenia otrzymywane od kontrahentów za realizację odpłatnych zleceń (np. pochodzące ze sprzedaży badań realizowanych na zamówienie),

- wynagrodzenia pochodzące ze sprzedaży licencji, patentów, sprzedaży publikacji, organizacji odpłatnych konferencji,

- dotacje i subwencja otrzymywane - do 1 października 2018 r. - zgodnie ustawą z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 87), a od 1 października 2018 r. - zgodnie z ustawą - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, na realizację określonych w statucie zadań związanych m.in. z prowadzonymi przez Instytut badaniami naukowymi lub pracami rozwojowymi.

W dniu 30 marca 2020 r. Instytut zawarł umowę konsorcjum (dalej jako: "Umowa Konsorcjum") wraz z dwoma podmiotami:

- Liderem Konsorcjum - A. S. A. (dalej jako: "Spółka P", "Członek Konsorcjum" lub "Lider Konsorcjum"),

- B. Sp. z o.o. (dalej jako: "Spółka E", "Konsorcjant" lub "Członek Konsorcjum")

(Lider Konsorcjum i Konsorcjanci dalej łącznie jako: "Strony", "Konsorcjum" lub "Członkowie Konsorcjum").

Zgodnie z Umową Konsorcjum, cel Stron stanowi złożenie do Narodowego (...) (dalej jako: "NCBiR" lub "Instytucja Pośrednicząca") wniosku o dofinansowanie realizacji projektu pt: "(...)" (dalej jako: "Przedsięwzięcie" lub "Projekt"), a w przypadku otrzymania dofinansowania na realizację Projektu od NCBIR - wspólna realizacja Projektu.

W dniu 20 kwietnia 2020 r. Konsorcjum złożyło wniosek o dofinansowanie Projektu (dalej jako: "Wniosek o dofinansowanie"), który został rozpatrzony pozytywnie, co skutkowało zawarciem z NCBiR umowy o dofinansowanie Projektu w dniu 29 września 2020 r. (dalej jako: "Umowa o dofinansowanie") w ramach Poddziałania 1.1.1 Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014- 2020 współfinansowanego z środków Europejskiego Funduszu Regionalnego. Zgodnie z Umową o dofinansowanie pod pojęciem dofinansowania należy rozumieć wartość wsparcia przyznanego Liderowi Konsorcjum oraz Konsorcjantom na podstawie Umowy o dofinansowanie (dalej jako: "Dofinansowanie"). Konsorcjum na dzień złożenia niniejszego wniosku jest w trakcie wspólnej realizacji Przedsięwzięcia.

Projekt i rola Instytutu w Projekcie

Zgodnie z złożonym Wnioskiem o dofinansowanie, celem Projektu jest opracowanie nowatorskiego produktu - efektywnego energetycznie Systemu zabezpieczającego sieć trakcyjną przed obladzaniem i oszranianiem. Wykorzystanie go na infrastrukturze (...) umożliwi zniwelowanie ryzyka opóźnień związanych z niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi.

Aby skutecznie wdrożyć rozwiązanie, rozważono następujące wyzwania technologiczne, wraz z podaniem sposobu w jaki zostaną rozwiązane:

- dobór odpowiedniego natężenia prądu do rodzaju sieci trakcyjnej;

- opracowanie systemu sterowania zamykającego i otwierającego pętlę prądową;

- opracowanie algorytmów;

- konstrukcja przekształtnika o zadanych wymaganiach technicznych i funkcjonalnych;

- dostosowanie urządzeń na podstacjach trakcyjnych do nowych trybów i warunków pracy;

- wysyłanie komunikatów o konieczności załączenia przekształtnika w zależności od panujących warunków atmosferycznych;

- integracja wszystkich elementów.

W ramach Przedsięwzięcia Konsorcjum przewidziało 8 etapów prac przypisanych poszczególnym Stronom:

- Etap 1, w którym należy określić możliwe tryby pracy prototypu systemu oraz opracować algorytmy sterowania zapobiegające (...) jezdnej na podstawie określonych założeń i oczekiwanej funkcjonalności.

- Etap 2, którego celem jest określenie optymalnej metody odladzania sieci jezdnej na podstawie przeprowadzonych badań, symulacji i analiz.

- Etap 3, którego celem jest dobór odpowiedniej lokalizacji testowej, która musi spełniać wszystkie wymagania, aby móc potraktować planowany do przeprowadzenia pilotaż Systemu za miarodajny na skalę całego kraju i wszystkich typów sieci jezdnej.

- Etap 4, którego celem będzie przeprowadzenie badań wszystkich elementów prototypu Systemu w warunkach operacyjnych na zgodność z wymaganiami dla urządzeń pracujących na (...) w Polsce.

- Etap 5, w którym po zakończeniu postępowania przetargowego na elementy do budowy przekształtnika wraz z niezbędnymi elementami towarzyszącymi, zostanie on dostarczony przez wyłonionego dostawcę na teren wybranej podstacji trakcyjnej.

- Etap 6, w tym etapie nastąpi implementacja algorytmów sterowania i systemu opomiarowania oraz przewidywania oblodzenia na realnym, testowym odcinku sieci trakcyjnej oraz obiekcie elektroenergetycznym odpowiedzialnym za zapobieganie oblodzeniu tego odcinka.

- Etap 7, w którym zostaną przeprowadzone próby eksploatacyjne prototypu systemu na wytypowanym (...).

- Etap 8, podczas którego dojdzie do weryfikacji poprawności działania wypracowanych urządzeń w warunkach rzeczywistych.

Zgodnie ze złożonym Wnioskiem o dofinansowanie, Instytut będzie wykonawcą etapów nr 2, 4 i 7.

Rezultatem końcowym Projektu będzie innowacyjny system zabezpieczający sieć trakcyjną przed obladzaniem i oszranianiem.

Bezpośrednimi odbiorcami rezultatów Projektu będą zarządcy infrastruktury (...) - przy czym w Polsce można wyróżnić 15 podmiotów legitymujących się uprawnieniami do prowadzenia usług zarządcy infrastruktury (...).

Cechy innowacji pozwolą ograniczyć koszty utrzymania infrastruktury (...). Zgodnie z Wnioskiem o dofinansowanie, wpływ oblodzenia trakcji na działalność zarządców infrastruktury (...) ma wymierne i negatywne skutki ekonomiczne - konieczne jest bowiem zapewnienie stałej gotowości zespołów utrzymania do mechanicznego odladzania sieci trakcyjnej.

Mając na uwadze długość eksploatowanej (...) - koszty ponoszone każdego roku są wysokie, w okresie od wczesnej jesieni do późnej wiosny. Dodatkowo, aktualnie stosowane rozwiązania mają głównie reaktywny charakter - podejmowane są niekiedy zbyt późno by uniknąć awarii sieci trakcyjnej. Powyższe może wiązać się z opóźnieniami a w konsekwencji ze stratami generowanymi przez przewoźników, którzy należą do kolejnej grupy odbiorców rezultatu Projektu.

Pośrednią, ale najliczniejszą grupą odbiorców wyników prac badawczych będą jednak sami podróżujący. Zgodnie z treścią Wniosku o dofinansowanie, podnoszenie jakości świadczonych usług powinno opierać się nie tylko na coraz nowocześniejszej infrastrukturze przewozowej, ale też na terminowej realizacji przejazdów, niezależnie od warunków atmosferycznych.

Dodatkowo, Projekt ma wpływ na środowisko naturalne. Poprzez wyższą jakość świadczonych usług (...) może zachęcić do wybrania właśnie tego środka transportu, zamiast np. transportu drogowego.

Umowa o dofinansowanie

Umowa o dofinansowanie określa zasady udzielenia przez NCBiR Dofinansowania realizacji Projektu oraz prawa i obowiązki Stron z tym związane. Zgodnie z treścią Umowy o dofinansowanie Lider Konsorcjum oraz Konsorcjant są zobowiązani do osiągnięcia założonych celów i wskaźników określonych we Wniosku o dofinansowanie. W świetle Umowy o dofinansowanie, Konsorcjum jest zobowiązane do realizacji pełnego zakresu rzeczowego Projektu oraz do wdrożenia wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych albo prac rozwojowych (jeśli Projekt obejmował wyłącznie prace rozwojowe) w okresie trzech lat od zakończenia realizacji Projektu. Pod pojęciem prac rozwojowych Umowa o dofinansowanie rozumie się eksperymentalne prace rozwojowe, o których mowa w art. 2 pkt 86 rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu. Z kolei przez prace przedwdrożeniowe należy rozumieć działania przygotowawcze do wdrożenia wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych w działalności gospodarczej, umożliwiające doprowadzenie rozwiązania będącego przedmiotem Projektu do etapu, kiedy będzie można je skomercjalizować (w szczególności opracowanie dokumentacji wdrożeniowej, usługi rzecznika patentowego, testy, certyfikacja, badania rynku).

Umowa o dofinansowanie przewiduje następujące formy wdrożenia wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych (jeśli Projekt przewiduje tylko te drugie) realizowanych w ramach Projektu:

i. wprowadzenie wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych do własnej działalności gospodarczej Lidera Konsorcjum lub Konsorcjanta poprzez rozpoczęcie produkcji lub świadczenia usług na bazie uzyskanych wyników, lub wprowadzenie innowacji procesowej lub

ii. udzielenie licencji na korzystanie z przysługujących Liderowi Konsorcjum lub Konsorcjantowi praw do wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych w działalności gospodarczej prowadzonej przez innego przedsiębiorcę (spoza Konsorcjum), lub

iii. sprzedaż praw do wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych w celu wprowadzenia ich do działalności gospodarczej innego przedsiębiorcy (spoza Konsorcjum).

Jednocześnie, na podstawie Umowy o dofinansowanie za wdrożenie wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych nie uznaje się zbycia praw do wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych w celu ich dalszej sprzedaży. Sprzedaż praw do wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych lub udzielenie licencji na korzystanie z przysługujących Liderowi Konsorcjum lub Konsorcjantowi praw do wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych w działalności gospodarczej prowadzonej przez innego przedsiębiorcę powinno zostać dokonane po cenie rynkowej.

Zgodnie z Umową o dofinansowanie, Konsorcjum zobowiązuje się do:

1. realizacji Projektu, w zakresie określonym w budżecie Projektu, zgodnie z:

a. Umową o dofinansowanie i jej załącznikami, w szczególności z opisem zawartym we Wniosku o dofinansowanie;

b.

obowiązującymi przepisami prawa krajowego i Unii Europejskiej, w szczególności zasadami polityk unijnych, w tym dotyczących konkurencji, zamówień publicznych oraz zrównoważonego rozwoju i równych szans;

c.

wytycznymi, o których mowa w art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014 - 2020, obowiązującymi na dzień dokonania danej czynności związanej z realizacją Projektu;

d.

przewodnikiem kwalifikowalności kosztów, będącym załącznikiem do regulaminu konkursu.

2.

osiągnięcia założonych celów i wskaźników określonych we Wniosku o dofinansowanie;

Z kolei do obowiązków Lidera Konsorcjum należy:

1.

reprezentowanie pozostałych Konsorcjantów we wszystkich sprawach związanych z wykonaniem Umowy o dofinansowanie;

2.

niezwłoczne informowanie NCBiR o zmianach w Umowie Konsorcjum wpływających na realizację Projektu przez Konsorcjantów oraz przedstawienie kopii aneksów do Umowy Konsorcjum;

3.

zapewnienie prawidłowej realizacji Projektu przez Konsorcjantów oraz należyte wykonywanie przez nich wszelkich obowiązków, które są niezbędne do realizacji Umowy o dofinansowanie;

4.

ponosi odpowiedzialność za działania lub zaniechania Konsorcjantów - w zakresie obowiązków Lidera Konsorcjum wynikających z Umowy o dofinansowanie.

Zgodnie z Umową o dofinansowanie, pomoc publiczną w Projekcie, z przeznaczeniem na badania przemysłowe, prace rozwojowe lub prace przedwdrożeniowe otrzymują przedsiębiorcy. Na warunkach określonych w Umowie o dofinansowanie, NCBiR przyznaje dofinansowanie w kwocie stanowiącej 56,67% całkowitych wydatków kwalifikujących się do objęcia wsparciem w ramach Projektu. W przypadku Instytutu, wysokość dofinansowania wynosi 100% wydatków Instytutu kwalifikujących się do objęcia wsparciem w ramach Projektu - tj., obejmujących koszty kwalifikowane badań przemysłowych i prac rozwojowych. Instytut nie otrzymuje przy tym środków stanowiących pomoc publiczną.

Zgodnie z Umową o dofinansowanie, jednostka naukowa realizuje Projekt w ramach działalności niegospodarczej, w myśl Komunikatu Komisji - Zasady ramowe dotyczące pomocy państwa na działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną (...) (...). Instytut nie otrzymuje żadnych środków na prowadzenie badań podstawowych - nie prowadzi bowiem badań podstawowych.

Wydatki wykraczające poza całkowitą kwotę kosztów kwalifikowalnych, w tym wydatki wynikające ze wzrostu kosztu całkowitego realizacji Projektu po zawarciu Umowy o dofinansowanie, są ponoszone przez Lidera Konsorcjum lub Konsorcjanta i są kosztami niekwalifikowalnymi. Lider Konsorcjum lub Konsorcjant jest zobowiązany do zapewnienia sfinansowania kosztów stanowiących wymagany wkład własny oraz kosztów niekwalifikowalnych niezbędnych do realizacji Projektu we własnym zakresie W przypadku zmiany kwoty wydatków kwalifikujących się do objęcia wsparciem, wynikającej ze zmiany zakresu Projektu, kwota przyznanego Dofinansowania może ulec zmniejszeniu, po wyrażeniu zgody przez NCBiR. W przypadku rozwiązania Umowy o dofinansowanie, NCBiR może uznać wszystkie poniesione przez Konsorcjum koszty w ramach Projektu lub część tych kosztów za niekwalifikowalne. Środki uzyskane w ramach Projektu będą w całości wykorzystane na działania związane z realizacją Projektu i przeznaczone zostaną na pokrycie kosztów jego przeprowadzenia.

Stosownie do postanowień Umowy o dofinansowanie, Lider Konsorcjum jest zobowiązany do składania wniosków o płatność w terminach określonych przez NCBiR, nie rzadziej niż raz na 3 miesiące licząc od dnia zawarcia Umowy o dofinansowanie. Dofinansowanie jest przekazywane Liderowi Konsorcjum w formie zaliczki lub refundacji poniesionych wydatków kwalifikowalnych, które są wypłacane w wysokości określonej w harmonogramie płatności Projektu na podstawie złożonych przez Lidera Konsorcjum i zaakceptowanych przez NCBiR wniosków o płatność.

Na podstawie Umowy o dofinansowanie, każdy wydatek kwalifikowalny powinien zostać ujęty we wniosku o płatność przekazywanym do NCBiR w terminie do 3 miesięcy od dnia jego poniesienia, pod warunkiem, że dotyczy faktycznie dostarczonych towarów lub zrealizowanych usług.

Wnioski o płatność należy składać za pośrednictwem (...) ((...) to aplikacja główna centralnego systemu teleinformatycznego, która służy m.in. do wspierania procesów związanych z obsługą Projektu od dnia podpisania Umowy o dofinansowanie).

Zgodnie z Umową o dofinansowanie, Lider Konsorcjum będzie miał obowiązek składania do NCBiR różnych - podlegających ocenie - informacji / sprawozdań celem umożliwienia monitorowania i weryfikacji poprawnego realizowania Umowy o dofinansowanie. Składając wniosek o płatność końcową, Lider Konsorcjum przedkłada NCBiR informację końcową z realizacji Projektu, potwierdzającą wykonanie prac zaplanowanych we Wniosku o dofinansowanie.

Zgodnie z Umową o dofinansowanie, w ramach Konsorcjum, w ramach realizacji rzeczonej Umowy, Lider Konsorcjum oraz Konsorcjanci nie mogą zlecać sobie nawzajem realizacji usług, dostaw lub robót budowlanych.

Lider Konsorcjum zobowiązany jest do niezwłocznego złożenia wniosku o płatność końcową w przypadku, gdy w trakcie realizacji Projektu okaże się, że dalsze badania przemysłowe i prace rozwojowe, albo prace rozwojowe nie doprowadzą do osiągnięcia zakładanych wyników, bądź gdy po zakończeniu realizacji Projektu wdrożenie okaże się bezcelowe z ekonomicznego punktu widzenia.

Zakres praw majątkowych do wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych będących rezultatem Projektu przysługuje Liderowi Konsorcjum i Konsorcjantom w proporcji odpowiadającej faktycznemu ich udziałowi w całkowitej kwocie kosztów kwalifikowanych określonej w Umowie o dofinansowanie. Umowy zawarte z podwykonawcami nie mogą naruszać reguły określonej w zdaniu poprzedzającym. Przekazanie posiadanych praw majątkowych do wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych będących rezultatem Projektu pomiędzy Liderem Konsorcjum lub Konsorcjantami następuje za wynagrodzeniem odpowiadającym wartości rynkowej tych praw.

Umowa o dofinansowanie przewiduje możliwość jej zmiany, a także wypowiedzenia. Ponadto, w szeregu przypadku określonych w Umowie o dofinansowanie, NCBiR będzie mógł wstrzymać Dofinansowanie lub rozwiązać tę umowę - w tym np. w razie stwierdzenia, że Konsorcjum zaprzestało realizacji Projektu, uchybia obowiązkom przewidzianym w Umowie o dofinansowanie, realizuje Projekt w sposób sprzeczny z tą umową lub z naruszeniem prawa. W przypadku rozwiązania Umowy o dofinansowanie, w określonych sytuacjach Liderowi Konsorcjum, ani Konsorcjantom nie przysługuje odszkodowanie, a dodatkowo NCBiR wezwie Lidera Konsorcjum do zwrotu całości lub części otrzymanego Dofinansowania (w tym kwot przekazanych Konsorcjantom) wraz z odsetkami. Analogiczny skutek będzie miało uznanie przez NCBiR rozliczonych wydatków za koszty niekwalifikowalne.

Umowa Konsorcjum

Relacje pomiędzy Stronami, ich obowiązki i uprawnienia w związku z realizacją Projektu oraz zasady rozliczeń zostały uszczegółowione w podpisanej przez Członków Konsorcjum Umowie Konsorcjum. Zgodnie z jej postanowieniami, Lider Konsorcjum jest głównym wykonawcą i koordynuje wykonanie Projektu, z zastrzeżeniem, że każda ze Stron odpowiada za koordynację wewnętrzną swojego zakresu prac w ramach Projektu. Konsorcjanci upoważnili Lidera Konsorcjum m.in. do następujących czynności:

a)

złożenia Wniosku o dofinansowanie w imieniu Konsorcjum;

b)

reprezentowania Konsorcjum w kontaktach z NCBiR;

c)

zawarcia na rzecz i w imieniu własnym oraz Konsorcjantów Umowy o dofinansowanie;

d)

dokonywania zmian w Umowie o dofinansowanie;

e)

reprezentowania Konsorcjanta w związku z wykonywaniem Umowy o dofinansowanie;

f)

pośredniczenia w przekazywaniu Konsorcjantowi środków finansowych otrzymanych z NCBiR i ich rozliczaniu;

g)

wnoszenia w imieniu Konsorcjanta jak i Konsorcjum przysługujących środków ochrony prawnej;

h)

składania sprawozdań oraz rozliczeń Projektu do NCBiR.

Umowa Konsorcjum wskazuje na szereg szczegółowych obowiązków Członków Konsorcjum w zależności od etapu współpracy:

- od momentu zawarcia Umowy Konsorcjum do momentu złożenia Wniosku o dofinansowanie;

- od złożenia Wniosku o dofinansowanie do momentu zawarcia Umowy o dofinansowanie;

- od momentu zawarcia Umowy o dofinansowanie, a także

- w zakresie wdrożenia wyników Projektu.

Od momentu zawarcia Umowy Konsorcjum do momentu złożenia Wniosku o dofinansowanie, obowiązki Członków Konsorcjum kształtują się w następujący, niżej opisany sposób:

Zgodnie z treścią Umowy Konsorcjum, Strony zobowiązują się współpracować w celu sporządzenia Wniosku o dofinansowanie zgodnego z wymaganiami określonymi w regulaminie konkursu, jak również:

a)

harmonogramie realizacji Projektu, którego kopia - po sporządzeniu - stanowić będzie załącznik do Umowy Konsorcjum;

b)

harmonogramu rzeczowo - finansowego, którego kopia - po sporządzeniu - stanowić będzie załącznik do Umowy Konsorcjum.

Przed terminem złożenia wniosku o dofinansowanie określonym w regulaminie konkursu Strony mogą wspólnie podjąć decyzję o rezygnacji z jego złożenia. W takim przypadku, jak również w przypadku, gdy Lider Konsorcjum nie złoży wniosku o dofinansowanie w terminie określonym w regulaminie konkursu, Umowa Konsorcjum wygasa w dacie, odpowiednio, podjęcia przez Strony decyzji o rezygnacji ze złożenia wniosku o dofinansowanie albo upływu terminu na złożenie wniosku o dofinansowanie.

Od momentu złożenia wniosku o dofinansowanie do momentu zawarcia Umowy o dofinansowanie, obowiązki Członków Konsorcjum kształtują się w następujący, niżej opisany sposób:

Strony zobowiązują się współdziałać na etapie oceny złożonego wniosku o dofinansowanie, w tym w szczególności uczestniczyć w spotkaniu z członkami panelu przeprowadzanym w ramach oceny merytorycznej Wniosku o dofinansowanie. W przypadku wybrania przez NCBiR Projektu do dofinansowania, Strony zobowiązują się współdziałać w celu zgromadzenia, weryfikacji prawidłowości oraz przekazania NCBiR, zgodnie z regulaminem konkursu, wszelkich dokumentów niezbędnych do zawarcia Umowy o dofinansowanie. W takim przypadku Lider Konsorcjum zobowiązany jest do zawarcia na rzecz i w imieniu własnym oraz Konsorcjanta Umowy o dofinansowanie.

W przypadku wybrania przez Instytucję Pośredniczącą Projektu do dofinansowania, Konsorcjant zobowiązuje się do ustanowienia zabezpieczenia realizacji Umowy o dofinansowanie wobec Lidera Konsorcjum w wysokości procentowego udziału Konsorcjanta w Projekcie (w formie gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej), jeżeli wniesienie zabezpieczenia należytego wykonania Umowy o dofinansowanie przez Lidera Konsorcjum będzie wymagane w wysokości nie wyższej łącznie niż wysokość zabezpieczenia wymagana w Umowie o dofinansowanie (każdy z Konsorcjantów proporcjonalnie do swojego udziału w Konsorcjum). Jeżeli Konsorcjant nie ustanowi na rzecz Lidera Konsorcjum zabezpieczenia, Lider Konsorcjum ma prawo odmówić zawarcia Umowy o dofinansowanie bez ponoszenia żadnej odpowiedzialności.

Od momentu zawarcia Umowy o dofinansowanie, obowiązki Członków Konsorcjum kształtują się w następujący, niżej opisany sposób.

Strony zobowiązane są do:

a)

realizacji Projektu zgodnie z prawem oraz Umową o dofinansowanie.

b)

osiągnięcia założonych celów i wskaźników określonych we Wniosku o dofinansowanie.

c)

realizacji pełnego zakresu rzeczowego Projektu oraz do wdrożenia wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych (jeżeli Projekt obejmuje wyłącznie prace rozwojowe) w okresie 3 lat od zakończenia realizacji części badawczej Projektu tj. badań przemysłowych i prac rozwojowych zgodnie z Wnioskiem o dofinansowanie.

d)

realizacji w ramach Projektu prac przypisanych we Wniosku o dofinansowanie zgodnie z harmonogramem realizacji Projektu.

e)

niezlecania sobie nawzajem realizacji usług, dostaw lub robót budowlanych w ramach realizacji Projektu.

f)

ponoszenia kosztów kwalifikowanych zgodnie z harmonogramem rzeczowo - finansowym i wyłącznie w okresie kwalifikowalności wydatków określonych w Umowie o dofinansowanie.

g)

zaangażowania własnych środków finansowych (poza środkami wymaganymi na podstawie przepisów o pomocy publicznej) w realizację Projektu i wdrożenie jego rezultatów, w tym do zapewnienia sfinansowania kosztów stanowiących wymagany Umową o dofinansowanie wkład własny oraz kosztów niekwalifikowalnych niezbędnych do realizacji Projektu we własnym zakresie.

h)

zapewnienia, że wkład finansowy do Projektu pochodzący ze środków publicznych nie spowoduje znacznej utraty miejsc pracy (minimum 100) w istniejących lokalizacjach Strony na terytorium Unii Europejskiej.

i)

prowadzenia, zgodnie z Umową o dofinansowanie, wyodrębnionej ewidencji księgowej wydatków Projektu w sposób przejrzysty i rzetelny - tak, aby możliwa była identyfikacja poszczególnych operacji związanych z Projektem.

j)

stosowania zryczałtowanej procentowej stawki dochodu dla sektora B+R w wysokości 20% na potrzeby monitorowania dochodu w Projekcie.

k)

przechowywania, każda w swojej siedzibie, w sposób gwarantujący należyte bezpieczeństwo informacji wszelkich danych związanych z realizacją Projektu, w szczególności dokumentacji związanej z zarządzaniem finansowym, technicznym, procedurami zawierania umów z wykonawcami, przez określony okres.

l)

udostępniania na żądanie uprawnionych organów dokumentów o których mowa w pkt powyżej, jak również terenów i pomieszczeń w których realizowany jest Projekt, związanych z tym Projektem systemów teleinformatycznych oraz wszystkich dokumentów elektronicznych związanych z Projektem.

m)

zapewnienia możliwości kontroli oraz audytu w zakresie realizacji Projektu w określonym okresie oraz składania wszelkich informacji, wyjaśnień i dokumentów na żądanie uprawnionych organów a także do wykonywania zaleceń pokontrolnych oraz do ewentualnego wyjaśniania przyczyn niewykonania ich w terminie.

n)

współpracy w zakresie oceny śródokresowej Projektu, w tym do uczestnictwa w spotkaniu z ekspertami Instytucji Pośredniczącej.

o)

współpracy w okresie realizacji Projektu oraz w okresie jego trwałości, określonym w Umowie o dofinansowanie, z Instytucją Pośredniczącą lub inną upoważnioną instytucją a w szczególności do udzielania tym podmiotom wszelkich informacji dotyczących Projektu, przedkładania informacji o efektach ekonomicznych i innych korzyściach powstałych w wyniku realizacji Projektu oraz uczestnictwa w wywiadach, ankietach oraz udostępniania informacji koniecznych dla ewaluacji.

p)

informowania opinii publicznej o fakcie otrzymania dofinansowania na realizację Projektu ze środków programu zarówno w trakcie realizacji Projektu jak i po jego zakończeniu.

q)

nieprzenoszenia w okresie kwalifikowalności wydatków oraz w okresie trwałości Projektu, określonych w Umowie o dofinansowanie na inny podmiot obowiązków lub wierzytelności wynikających z Umowy bez uprzedniej zgody Instytucji Pośredniczącej.

r)

zachowania trwałości efektów Projektu przez okres 5 lat od dnia dokonania płatności końcowej na rzecz Lidera Konsorcjum.

Zgodnie z Umową Konsorcjum, każda ze Stron zobowiązana jest do realizacji w ramach Projektu prac przypisanych jej we Wniosku o dofinansowanie zgodnie z harmonogramem realizacji Projektu. Strony zobowiązane są nie zlecać sobie nawzajem realizacji usług, dostaw lub robót budowalnych w ramach realizacji Projektu

Strony są również uprawnione do ponoszenia kosztów kwalifikowalnych wyłącznie na potrzeby realizacji prac przypisanych we Wniosku o dofinansowanie. Z kolei w przypadku ubiegania się przez Strony o zwiększenie intensywności wsparcia na badania przemysłowe lub prace rozwojowe z tytułu szerokiego rozpowszechniania wyników badań przemysłowych lub prac rozwojowych, Strony zobowiązane są do rozpowszechniania przedmiotowych wyników w sposób określony w Umowie Konsorcjum.

Ponadto, Konsorcjum ma obowiązki informacyjne względem swoich członków, w przypadku zaistnienia określonych okolicznościach (np. informowanie o zamiarze dokonania zmian prawno - organizacyjnych).

Dodatkowo, Konsorcjant zobowiązany jest:

a)

dostarczać Liderowi Konsorcjum, w formie wymaganej Umową o dofinansowanie lub uzgodnionej przez Strony, wszelkie informacje niezbędne do prawidłowej realizacji Umowy o dofinansowanie, w szczególności informacje niezbędne do przygotowania wniosków o płatność, raportów z realizacji etapów, informacji końcowej, sprawozdania z wdrożenia, informacji o efektach społecznych i gospodarczych wdrożenia oraz sprawozdania z rozpowszechniania wyników badań przemysłowych lub prac rozwojowych, w terminie umożliwiającym należyte wykonanie przez Lidera Konsorcjum obowiązków ciążących na nim na podstawie Umowy o dofinansowanie, każdorazowo jednak nie później niż na 5 dni roboczych przed upływem terminu na wykonanie przez Lidera Konsorcjum danego obowiązku określonego w Umowie o dofinansowanie;

b)

niezwłocznie, nie później niż w ciągu 5 dni roboczych, dostarczać Liderowi Konsorcjum potwierdzone za zgodność z oryginałem kopie informacji pokontrolnych, zaleceń pokontrolnych oraz innych równoważnych dokumentów sporządzonych przez instytucje kontrolujące, jeżeli wyniki kontroli dotyczą Projektu;

c)

dostarczać Liderowi Konsorcjum, w formie wymaganej Umową o dofinansowanie lub uzgodnionej przez Strony, potwierdzone za zgodność z oryginałem kopie dokumentów dotyczących poniesionych w ramach realizacji projektu kosztów w tym wydatków kwalifikowalnych (nie dotyczy kosztów ogólnych rozliczanych metodą ryczałtową), w terminie umożliwiającym należyte wykonanie przez Lidera Konsorcjum obowiązków ciążących na nim na podstawie Umowy o dofinansowanie, każdorazowo jednak nie później niż na 5 dni roboczych przed upływem terminu na wykonanie przez Lidera Konsorcjum danego obowiązku określonego w Umowie o dofinansowanie oraz w terminie umożliwiającym ujęcie wydatków we wniosku o płatność przekazywanym do NCBiR w terminie do 3 miesięcy od poniesienia wydatku (pod warunkiem, że dotyczy faktycznie dostarczonych towarów lub zrealizowanych usług);

d)

przekazywać Liderowi Konsorcjum, w formie elektronicznej, w każdym roku realizacji Umowy o dofinansowanie oraz w okresie trwałości Projektu, określonym w Umowie o dofinansowanie, kopię sprawozdania o działalności badawczej i rozwojowej za rok poprzedni (sprawozdania B+R), składanego w Głównym Urzędzie Statystycznym.

Należy podkreślić, że w świetle postanowień Umowy Konsorcjum, jej Strony zobowiązują się do wdrożenia wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych realizowanych w ramach Projektu poprzez:

a)

wprowadzenie wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych do własnej działalności Lidera Konsorcjum lub Konsorcjanta poprzez rozpoczęcie produkcji lub świadczenia usług na bazie uzyskanych wyników Projektu lub

b)

udzielenie licencji na korzystanie z przysługujących Liderowi Konsorcjum lub Konsorcjantowi praw własności intelektualnej w działalności gospodarczej prowadzonej przez innego przedsiębiorcę, lub

c) sprzedaż praw do wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych w celu wprowadzenia ich do działalności gospodarczej innego przedsiębiorcy - z uwzględnieniem w szczególności określonych postanowień Umowy o dofinansowanie.

Strony wspólnie podejmą decyzję w przedmiocie formy lub form wdrożenia wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych realizowanych w ramach Projektu, przy czym na etapie negocjowania warunków Umowy Konsorcjum, Strony uzgodniły, że Lider Konsorcjum wprowadzi wyniki badań przemysłowych i prac rozwojowych do własnej działalności poprzez rozpoczęcie produkcji lub świadczenia usług na bazie uzyskanych wyników Projektu.

Niezależnie od sposobu wdrożenia wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych realizowanych w ramach Projektu Strony zobowiązują się współdziałać w celu przygotowania i złożenia przez Lidera Konsorcjum do Instytucji Pośredniczącej sprawozdania z wdrożenia, w tym w szczególności zobowiązują się pozyskać od przedsiębiorców, którym udzieliły licencji na korzystanie z przysługujących Liderowi Konsorcjum lub Konsorcjantowi praw własności intelektualnych albo sprzedały prawa do wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, informacje niezbędne do przygotowania sprawozdania z wdrożenia nie później niż w terminie 20 dni od dnia zakończenia przez tych przedsiębiorców wdrożenia.

Jeżeli wdrożenie wyników projektu przyjmuje formę sprzedaży praw do wyników lub udzielania licencji na korzystanie z praw do wyników, przeniesienie tych praw nastąpi za wynagrodzeniem odpowiadającym wartości rynkowej tych praw. W przypadku zawarcia umowy licencyjnej/umowy sprzedaży praw do wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych zawartej z licencjobiorcą/nabywcą praw do wyników tychże badań i prac oraz aneksów do takich umów, Konsorcjant zobowiązany jest do doręczenia Liderowi Konsorcjum potwierdzonej za zgodności z oryginałem kopii takich dokumentów w terminie 5 dni od daty zawarcia.

Konsorcjanci są również zobowiązani do dostarczania Liderowi Konsorcjum oświadczeń o wprowadzeniu wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych albo prac rozwojowych do działalności gospodarczej nabywców/licencjobiorców w terminie 5 dni od otrzymania stosownej informacji od tychże nabywców/licencjobiorców. Każde takie oświadczenie sporządzone zostanie w formie pisemnej.

Na podstawie Umowy Konsorcjum, Lider Konsorcjum zobowiązany jest każdorazowo do przekazania Konsorcjantowi, na rachunek bankowy przez niego wskazany, Dofinansowania otrzymanego od NCBiR, w części przypadającej Konsorcjantowi, w terminie 5 dni roboczych od daty wpływu środków na rachunek bankowy Lidera Konsorcjum. Do czasu otrzymania Dofinansowania na podstawie Umowy o dofinansowanie, Członkowie Konsorcjum zobowiązani są do finansowania Projektu ze środków własnych. Konsorcjanci zobowiązani są do przekazywania Liderowi Konsorcjum posiadanych przez siebie informacji i dokumentów niezbędnych do rozliczenia każdorazowo otrzymanego od NCBiR Dofinansowania.

Wszelkie prawa własności intelektualnej, które każda ze Stron posiadała lub którymi dysponowała przed rozpoczęciem obowiązywania Umowy Konsorcjum, pozostają jej własnością także w trakcie realizacji Umowy Konsorcjum jak i po zakończeniu współpracy w ramach Projektu, chyba że Strony dokonają w zakresie powyższych praw odrębnych regulacji w drodze pisemnej umowy.

W przypadku, gdy w ramach realizacji Projektu powstanie przedmiot praw własności intelektualnej, będzie on stanowił współwłasność Stron na zasadach wskazanych w Umowie Konsorcjum.

Członek Konsorcjum może, na potrzeby realizacji Projektu, bez obowiązku uzyskania uprzedniej zgody pozostałych Członków Konsorcjum oraz bez obowiązku zapłaty jakiegokolwiek wynagrodzenia z tego tytułu korzystać z utworów lub opracowań utworów na wszystkich znanych w chwili zawarcia Umowy polach eksploatacji.

Każda ze Stron może, po uzyskaniu uprzedniej zgody pozostałych Stron, lecz bez obowiązku zapłaty na ich rzecz jakiegokolwiek wynagrodzenia z tego tytułu, udzielić na rzecz swojego podwykonawcy w ramach Projektu niewyłącznej i nieprzenoszalnej licencji na korzystanie z utworów w celu realizacji powierzonych prac i z zastrzeżeniem poufności na następujących polach eksploatacji:

a)

w przypadku utworów stanowiących program komputerowy:

1.

trwałe lub czasowe zwielokrotnianie programu komputerowego w całości lub w części jakimikolwiek środkami i w jakiejkolwiek formie;

2.

tłumaczenie, przystosowywanie, zmiany układu lub jakiekolwiek inne zmiany w programie komputerowym;

- w celu realizacji powierzonej podwykonawcy przez daną Stronę części projektu; b) w przypadku utworów niestanowiących programu komputerowego: w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu - wytwarzanie dowolną techniką egzemplarzy utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową - w celu powierzonej podwykonawcy przez daną Stronę części Projektu.

Udzielenie przez Stronę osobie trzeciej licencji wyłącznej na korzystanie z utworów lub opracowań utworów w jakimkolwiek zakresie, a także obciążenie autorskich praw majątkowych lub praw do wykonywania i zezwalania na wykonywanie autorskich praw zależnych do utworów lub opracowań utworów (w szczególności ustanowienie ograniczonego prawa rzeczowego na tych prawach lub udziałach w nich), lub zawarcie umowy dzierżawy tych praw albo udziałów w nich, każdorazowo wymaga uprzedniej, pisemnej pod rygorem nieważności, zgody każdej Strony.

Wyniki badań przemysłowych i prac rozwojowych będących rezultatem Projektu obejmują całość praw własności przemysłowej wypracowanych w wyniku tychże badań i prac (zwanych dalej "Przedmiotem"). Prawa do przedmiotów stanowiących własność przemysłową (w rozumieniu ustawy prawo własności przemysłowej) oraz innych rezultatów realizacji Projektu nie podlegających takiej ochronie będą przysługiwać Stronom w proporcji odpowiadającej faktycznemu ich udziałowi w całkowitej kwocie kosztów kwalifikowanych. Strona udzieli pozostałym stronom bezterminowej, niewyłącznej licencji na korzystanie ze stworzonych Przedmiotów na zasadach rynkowych. Szczegółowe zasady udzielania licencji Strony ustalą w odrębnej umowie.

Umowa Konsorcjum wchodzi w życie z dniem jej zawarcia i obowiązuje do daty wygaśnięcia na jakiejkolwiek podstawie Umowy o dofinansowanie.

Każdy z Członków Konsorcjum może rozwiązać Umowę konsorcjum z zachowaniem trzymiesięcznego wypowiedzenia pod warunkiem uprzedniego wyrażenia zgody przez NCBiR na zmianę Umowy o dofinansowanie w zakresie jej stron. Członek Konsorcjum który rozwiązuje umowę, w okresie wypowiedzenia zobowiązany jest dopełnić wszelkich działań faktycznych i prawnych, umożliwiających pozostałym Członkom Konsorcjum kontynuowanie realizacji Projektu.

Członek Konsorcjum, w stosunku do którego rozwiązano Umowę konsorcjum zobowiązany jest w szczególności do:

a)

zwrotu otrzymanych środków finansowych na realizację Projektu;

b)

poniesienia wszelkich kosztów związanych z rozwiązaniem Umowy konsorcjum;

c)

pokrycia wszelkich szkód związanych z rozwiązaniem Umowy konsorcjum na zasadach ogólnych;

d)

przekazania Liderowi Konsorcjum lub ostatniemu pozostałemu Konsorcjantowi, jeżeli ten będzie dalej realizował Projekt samodzielnie, wszelkich dokumentów oraz informacji związanych z realizacją Projektu.

Biorąc pod uwagę zaprezentowany opis okoliczności faktycznych, Wnioskodawca, występując z wnioskiem o interpretację indywidualną prawa podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług, chce upewnić się co do poprawności mających nastąpić w związku z wykonywanym Projektem rozliczeń podatkowych na gruncie ustawy o VAT.

Uzupełnienie wniosku

W odpowiedzi na wezwanie uzupełnili Państwo wniosek, udzielając odpowiedzi na zadane pytania:

1. Czy, w przypadku gdyby nie otrzymali Państwo dofinansowania z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju na realizację opisanego Projektu, Projekt ten byłby realizowany?

W przypadku braku dofinansowania z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju na Projekt, Wnioskodawca nie podjąłby się realizacji Projektu.

2. Czy otrzymane przez Państwa dofinansowanie mogło być przeznaczone wyłącznie na przedmiotowy Projekt, czy też mogło być przeznaczone na inną działalność prowadzoną przez Państwa?

Instytut chce zwrócić uwagę, że odnosił się do przedmiotowej okoliczności już w treści Wniosku. Wskazał wówczas że: Wydatki wykraczające poza całkowitą kwotę kosztów kwalifikowalnych, w tym wydatki wynikające ze wzrostu kosztu całkowitego realizacji Projektu po zawarciu Umowy o dofinansowanie, są ponoszone przez Lidera Konsorcjum lub Konsorcjanta i są kosztami niekwalifikowalnymi. Lider Konsorcjum lub Konsorcjant jest zobowiązany do zapewnienia sfinansowania kosztów stanowiących wymagany wkład własny oraz kosztów niekwalifikowalnych niezbędnych do realizacji Projektu we własnym zakresie. W przypadku zmiany kwoty wydatków kwalifikujących się do objęcia wsparciem, wynikającej ze zmiany zakresu Projektu, kwota przyznanego Dofinansowania może ulec zmniejszeniu, po wyrażeniu zgody przez NCBiR. W przypadku rozwiązania Umowy o dofinansowanie, NCBiR może uznać wszystkie poniesione przez Konsorcjum koszty w ramach Projektu lub część tych kosztów za niekwalifikowalne. Środki uzyskane w ramach Projektu będą w całości wykorzystane na działania związane z realizacją Projektu i przeznaczone zostaną na pokrycie kosztów jego przeprowadzenia.

Odnosząc się do przedmiotowego pytania Organu, uszczegóławiając ww. wypowiedź, Instytut wskazuje ponadto w szczególności na następujące postanowienia Umowy o dofinansowanie i Umowy Konsorcjum dotyczące kwestii wydatkowania środków otrzymanych w ramach Dofinansowania:

Umowa o dofinansowanie:

- Ilekroć w Umowie jest mowa o: kosztach kwalifikowalnych - należy przez to rozumieć koszty kwalifikowalne zgodne z Wytycznymi w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014-2020 oraz Przewodnikiem kwalifikowalności kosztów, będącym załącznikiem do Regulaminu konkursu, stanowiącym katalog możliwych do poniesienia kosztów kwalifikowalnych.

- Warunkiem uznania kosztów za kwalifikowalne jest faktyczne poniesienie ich przez Lidera Konsorcjum lub konsorcjanta w związku z realizacją Projektu, zgodnie z Umową i w okresie, o którym mowa w ust. 1.

- Wydatki wykraczające poza całkowitą kwotę kosztów kwalifikowanych określoną w ust. 2, w tym wydatki wynikające ze wzrostu kosztu całkowitego realizacji Projektu po zawarciu Umowy, są ponoszone przez Lidera konsorcjum lub konsorcjanta i są kosztami niekwalifikowanymi.

- Lider konsorcjum lub konsorcjant jest zobowiązany do zapewnienia sfinansowania kosztów stanowiących wymagany wkład własny oraz kosztów niekwalifikowanych niezbędnych do realizacji Projektu we własnym zakresie.

- W przypadku zmiany wydatków kwalifikujących się do objęcia wsparciem, wynikającej ze zmiany zakresu Projektu, kwota przyznanego dofinansowania może ulec zmniejszeniu po wyrażeniu zgody przez Instytucję Pośredniczącą.

Umowa Konsorcjum:

- koszty kwalifikowalne - koszty kwalifikowalne zgodne z "Wytycznymi w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014-2020", "Wytycznymi w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014-2020" oraz "Przewodnikiem kwalifikowalności kosztów dla Działań 1.1, 1.2 oraz Poddziałań 4.1.1, 4.1.2, 4.1.4 Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój", będącym załącznikiem nr 2 do " (...)" (dalej zwanego "Regulaminem Konkursu"), stanowiącym katalog możliwych do poniesienia kosztów kwalifikowalnych;

- Każda ze Stron uprawniona jest do ponoszenia kosztów kwalifikowanych wyłącznie na potrzeby realizacji Prac przypisanych jej we wniosku o dofinansowanie.

3. Czy w przypadku niezrealizowania Projektu, o którym mowa we wniosku, zobowiązani byli Państwo do zwrotu otrzymanych środków pieniężnych?

Odnosząc się do przedmiotowego pytania, należy w pierwszej kolejności zauważyć, że Wnioskodawca odnosił się do wskazanej kwestii już w treści Wniosku: Umowa o dofinansowanie przewiduje możliwość jej zmiany, a także wypowiedzenia. Ponadto, w szeregu przypadku określonych w Umowie o dofinansowanie, NCBiR będzie mógł wstrzymać Dofinansowanie lub rozwiązać tę umowę - w tym np. w razie stwierdzenia, że Konsorcjum zaprzestało realizacji Projektu, uchybia obowiązkom przewidzianym w Umowie o dofinansowanie, realizuje Projekt w sposób sprzeczny z tą umową lub z naruszeniem prawa. W przypadku rozwiązania Umowy o dofinansowanie, w określonych sytuacjach Liderowi Konsorcjum, ani Konsorcjantom nie przysługuje odszkodowanie, a dodatkowo NCBiR wezwie Lidera Konsorcjum do zwrotu całości lub części otrzymanego Dofinansowania (w tym kwot przekazanych Konsorcjantom) wraz z odsetkami. Analogiczny skutek będzie miało uznanie przez NCBiR rozliczonych wydatków za koszty niekwalifikowalne.

Uzupełniając, treść Wniosku w świetle ww. pytania przedstawionego przez Organ, Instytut chce zwrócić uwagę między innymi na następujące, w jego ocenie najistotniejsze w omawianym temacie, postanowienia Umowy o dofinansowanie:

- W przypadku rozwiązania Umowy na podstawie § 15 ust. 1-4, z zastrzeżeniem ust. 2 i ust. 8 oraz § 18, Lider konsorcjum zobowiązany jest do zwrotu całości lub części otrzymanego dofinansowania (również przekazanego konsorcjantowi), w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania, wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych, liczonymi od dnia przekazania środków na rachunek bankowy Lidera konsorcjum do dnia ich zwrotu oraz wraz z odsetkami bankowymi narosłymi od dofinansowania przekazanego w formie zaliczki.

- Zgodnie z art. 207 ust. 1 ufp w przypadku:

1.

wykorzystania dofinansowania niezgodnie z przeznaczeniem,

2.

wykorzystania dofinansowania z naruszeniem procedur, o których mowa w art. 184 ufp,

3.

pobrania dofinansowania niezależnie lub w nadmiernej wysokości

- stosuje się tryb dochodzenia zwrotu środków tam określony.

- W przypadku stwierdzenia okoliczności, o których mowa w ust. 2, Instytucja Pośrednicząca wzywa Lidera Konsorcjum do:

1.

zwrotu środków lub

2.

wyrażenia zgody na pomniejszenie kolejnych płatności, zgodnie z art. 207 ust. 2 ufp,

W terminie 14 dni od doręczenia wezwania

- W przypadku gdy niepowodzenie realizacji Projektu związane było z wystąpieniem siły wyższej i przeprowadzona analiza wykaże, że niepowodzenie realizacji Projektu nie nastąpiło na skutek nieuprawnionego działania lub zaniechania Lidera konsorcjum lub konsorcjanta, w zakresie wskazanym przez Instytucję Pośredniczącą, nie będzie zobowiązany do zwrotu dofinansowania. W takim wypadku zwrotowi na zasadach opisanych w niniejszym paragrafie podlegać będą wyłącznie kwoty niewydatkowane do dnia rozwiązania Umowy.

- Umowa może zostać rozwiązana przez każdą ze Stron, z zachowaniem miesięcznego okresu wypowiedzenia. Wypowiedzenie następuje w formie pisemnej pod rygorem nieważności i musi zawierać przyczyny, z powodu których Umowa zostaje rozwiązana.

- Instytucja Pośrednicząca może wstrzymać dofinansowanie albo rozwiązać Umowę z zachowaniem miesięcznego okresu wypowiedzenia w szczególności w przypadku gdy (...).

- Instytucja Pośrednicząca może wstrzymać dofinansowanie albo rozwiązać Umowę ze skutkiem natychmiastowym, w przypadku, gdy:

1) Lider konsorcjum lub konsorcjant nie rozpoczął realizacji Projektu przez okres dłuższy niż 3 miesiące od ustalonej daty rozpoczęcia realizacji Projektu określonej w Umowie;

2) Lider konsorcjum lub konsorcjant zaprzestał realizacji Projektu lub realizuje go w sposób sprzeczny z Umową lub z naruszeniem prawa;

3) brak jest postępów w realizacji Projektu w stosunku do terminów określonych we wniosku o dofinansowanie, co sprawia, że można mieć uzasadnione przypuszczenia, że Projekt nie zostanie zrealizowany w całości lub jego cel nie zostanie osiągnięty;

(...)

8) nie został osiągnięty cel Projektu;

9) Lider konsorcjum lub konsorcjant dokonał zakupu towarów lub usług w sposób sprzeczny z zasadami określonymi w Umowie;

(...)

11) Lider konsorcjum lub konsorcjant wykorzystał dofinansowanie niezgodnie z przeznaczeniem, pobrał dofinansowanie nienależnie lub nadmiernej wysokości;

(...)

16) Lider konsorcjum nie przedłożył Instytucji Pośredniczącej informacji końcowej, sprawozdania z wdrożenia lub informacji o efektach społecznych i gospodarczych wdrożenia;

17) Lider konsorcjum lub konsorcjant, bez zgody Instytucji Pośredniczącej, nie zrealizował badań przemysłowych, prac rozwojowych lub prac przedwdrożeniowych zaplanowanych we wniosku o dofinansowanie lub zrealizował je w niepełnym zakresie;

18) Lider konsorcjum lub konsorcjant, bez zgody Instytucji Pośredniczącej, nie wdrożył wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych (jeśli Projekt przewiduje tylko te drugie) lub wdrożył je w innym zakresie, niż określony we wniosku o dofinansowanie;

(...)

20) Lider konsorcjum nie przekazał Instytucji Pośredniczącej kopii umowy sprzedaży wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych albo prac rozwojowych lub kopii umowy licencyjnej dotyczącej tych wyników lub jej aneksów lub zmiana umowy sprzedaży/umowy licencyjnej uniemożliwia prawidłową realizację Umowy;

21) Instytucja Pośrednicząca powzięła informacja, że nabywca/licencjobiorca wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych powstałych w ramach Projektu nie wdrożył ich do własnej działalności gospodarczej poprzez rozpoczęcie produkcji lub świadczenia usług na bazie tych wyników, w terminie wyznaczonym w umowie sprzedaży/udzielenia licencji zawartej z Liderem konsorcjum lub konsorcjantem lub, w przypadku umowy sprzedaży, odsprzedał te wyniki podmiotowi trzeciemu;

(...).

Przy czym, analizując pozostałe postanowienia Umowy o dofinansowanie zauważyć należy również między innymi, że:

- Lider konsorcjum oraz konsorcjant zobowiązują się do realizacji Projektu z należytą starannością i wykorzystania dofinansowania na zasadach określonych w Umowie oraz umowie konsorcjum.

- Lider konsorcjum składając wniosek o płatność końcową przedkłada Instytucji Pośredniczącej informację końcową z realizacji Projektu (dalej: "informacja końcowa"), potwierdzającą wykonanie prac zaplanowanych we wniosku o dofinansowanie.

- Informacja końcowa weryfikowana jest przez Instytucję Pośredniczącą pod kątem zachowania przez Lidera konsorcjum oraz konsorcjanta należytej staranności oraz postępowania zgodnie z Umową przy realizacji projektu.

- Lider konsorcjum zobowiązany jest do niezwłocznego złożenia wniosku o płatność końcową w przypadku, gdy w trakcie realizacji Projektu okaże się, że dalsze badania przemysłowe i prace rozwojowe, albo prace rozwojowe nie doprowadzą do osiągnięcia zakładanych wyników, bądź gdy po zakończeniu realizacji Projektu wdrożenie okaże się bezcelowe z ekonomicznego punktu widzenia.

- Lider konsorcjum oraz konsorcjant realizujący Projekt nie są zobowiązani do kontynuowania badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych, bądź do drożenia wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych, gdy dokumenty, o których mowa w ust. 5, nie potwierdzą celowości kontynuowania tychże badań prac, bądź wdrożenia wyników tychże badań i prac na skutek zaistnienia okoliczności, o których mowa w ust. 14, a Instytucja Pośrednicząca po dokonaniu analizy dokumentów, o których mowa w ust. 5, potwierdzi bezcelowość dalszej realizacji Projektu mając na uwadze wystąpienie okoliczności niezależnych od Lidera konsorcjum oraz konsorcjanta przy zachowaniu przez nich należytej staranności oraz postępowaniu zgodnie z Umową.

- W sytuacji, o której mowa w ust. 15, realizację Projektu uznaje się za zakończoną, a Lider konsorcjum oraz konsorcjant otrzymują dofinansowanie proporcjonalne do zakresu zrealizowanych prac z zachowaniem reguły, zgodnie z którą kwota dofinansowania obliczana jest na podstawie faktycznie poniesionych przez Lidera konsorcjum oraz konsorcjanta kosztów kwalifikujących się do objęcia wsparciem, wykazanych we wniosku o płatność i zatwierdzonych przez Instytucję Pośredniczącą z uwzględnieniem poziomów intensywności wsparcia oraz maksymalnych wysokości dofinansowania.

- W przypadku stwierdzenia przez Instytucję Pośredniczącą na etapie weryfikacji wniosku o płatność końcową, że cel Projektu został osiągnięty, ale nie osiągnięto wartości zakładanych w Projekcie wskaźników produktu, Instytucja Pośrednicząca może pomniejszyć dofinansowanie proporcjonalnie do stopnia nieosiągnięcia tych wskaźników.

- W przypadku stwierdzenia przez Instytucję Pośredniczącą, że nie osiągnięto wartości zakładanych we wniosku o dofinansowanie wskaźników rezultatu, Instytucja Pośrednicząca może pomniejszyć dofinansowanie proporcjonalnie do stopnia nieosiągnięcia tych wskaźników, pod warunkiem osiągnięcia celu Projektu.

- W przypadku, o którym mowa w ust. 11 lub 12, Instytucja Pośrednicząca może uznać wszystkie lub odpowiednią część wydatków dotychczas rozliczonych w ramach Projektu za niekwalifikowalne, przy czym pomniejszenia dokonanego na podstawie ust. 11 Lider konsorcjum, na wezwanie Instytucji Pośredniczącej, zobowiązany jest do zwrotu środków uznanych za niekwalifikowalne zgodnie z § 16 ust. 2 Umowy.

4) Czy w przypadku gdy, wdrożenie wyników projektu przyjmie formę sprzedaży praw do wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych w celu wprowadzenia ich do działalności gospodarczej innego przedsiębiorcy lub udzielenia licencji na korzystanie z przysługujących Liderowi Konsorcjum lub Konsorcjantowi praw własności intelektualnej w działalności gospodarczej prowadzonej przez innego przedsiębiorcę i przeniesienie tych praw nastąpi za wynagrodzeniem odpowiadającym wartości rynkowej tych praw, to czy: - gdyby nie otrzymali Państwo ww. dofinansowania, wysokość wynagrodzenia za przeniesienie praw do wyników Projektu uległaby zmianie?

W nawiązaniu do odpowiedzi na pytanie oznaczone nr 1, Wnioskodawca zwraca uwagę, że w przypadku braku dofinansowania z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju na Projekt, Wnioskodawca nie podjąłby się realizacji Projektu.

5) Czy poza formą sprzedaży przewidują Państwo inne formy wdrożenia praw do wyników Projektu np. nieodpłatne przekazanie?

W odpowiedzi na powyższe pytanie Instytut podnosi, że w treści Wniosku wskazał już na formy wdrożenia wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych przewidziane Umową o dofinansowanie:

Umowa o dofinansowanie przewiduje następujące formy wdrożenia wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych (jeśli Projekt przewiduje tylko te drugie) realizowanych w ramach Projektu:

i. wprowadzenie wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych do własnej działalności gospodarczej Lidera Konsorcjum lub Konsorcjanta poprzez rozpoczęcie produkcji lub świadczenia usług na bazie uzyskanych wyników, lub wprowadzenie innowacji procesowej lub

ii. udzielenie licencji na korzystanie z przysługujących Liderowi Konsorcjum lub Konsorcjantowi praw do wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych w działalności gospodarczej prowadzonej przez innego przedsiębiorcę (spoza Konsorcjum), lub

iii. sprzedaż praw do wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych w celu wprowadzenia ich do działalności gospodarczej innego przedsiębiorcy (spoza Konsorcjum).

Jednocześnie, na podstawie Umowy o dofinansowanie za wdrożenie wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych nie uznaje się zbycia praw do wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych w celu ich dalszej sprzedaży. Sprzedaż praw do wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych lub udzielenie licencji na korzystanie z przysługujących Liderowi Konsorcjum lub Konsorcjantowi praw do wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych w działalności gospodarczej prowadzonej przez innego przedsiębiorcę powinno zostać dokonane po cenie rynkowej.

Uszczegółowiając powyższe, można również zwrócić uwagę, że Umowa Konsorcjum stanowi że:

- Strony zobowiązują się do wdrożenia wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych realizowanych w ramach Projektu poprzez:

a)

wprowadzenie wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych do własnej działalności Lidera konsorcjum lub Konsorcjanta poprzez rozpoczęcie produkcji lub świadczenia usług na bazie uzyskanych wyników Projektu lub

b)

udzielenie licencji na korzystanie z przysługujących Liderowi konsorcjum lub Konsorcjantowi praw własności intelektualnej w działalności gospodarczej prowadzonej przez innego przedsiębiorcę, lub

c) sprzedaż praw do wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych w celu wprowadzenia ich do działalności gospodarczej innego przedsiębiorcy

z uwzględnieniem w szczególności postanowień § 3 ust. 8, 11 i 12 Umowy o dofinansowanie.

- Strony wspólnie podejmują decyzję w przedmiocie formy lub form wdrożenia wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych realizowanych w ramach Projektu, przy czym na etapie negocjowania warunków niniejszej Umowy Strony uzgodniły, że Lider Konsorcjum wprowadzi wyniki badań przemysłowych i prac rozwojowych do własnej działalności poprzez rozpoczęcie produkcji lub świadczenia usług na bazie uzyskanych wyników Projektu

- Jeżeli wdrożenie wyników projektu przyjmie formę sprzedaży praw do wyników lub udzielenia licencji na korzystanie z praw do wyników, przeniesienie tych praw nastąpi za wynagrodzenie odpowiadającym wartości rynkowej tych praw.

6) W jaki sposób została ustalona wartość dofinansowania przysługująca Konsorcjum, a w szczególności Wnioskodawcy?

Wnioskodawca wskazuje, że na etapie przygotowywania Wniosku o dofinansowanie projektu, Członkowie Konsorcjum określają koszty realizacji poszczególnych zadań / etapów wchodzących w skład określonego projektu.

Każdy z Członków Konsorcjum określa niezbędną pracochłonność realizacji swoich zadań i jej koszt (biorąc pod uwagę wynagrodzenia poszczególnych pracowników i inne wewnętrzne regulacje, związane wynagrodzeniami pracowników realizujących tego typu projekty), koszt zakupu materiałów i usług oraz ewentualne koszty podwykonawstwa zgodnie z regulaminem konkursu o dofinansowanie. Koszty realizacji zadań wykonywanych przez każdego Członka Konsorcjum (koszty bezpośrednie) są wykazywane we wniosku o dofinasowanie. Do kosztów bezpośrednich są doliczane koszty ogólne realizacji projektu na zasadach określonych w regulaminie konkursu o dofinansowanie.

Wniosek o dofinansowanie jest oceniany przez NCBiR. W wyniku przeprowadzonej oceny wniosku, NCBiR może przyznać wnioskowaną kwotę dofinansowania lub zaproponować niższą.

Dodatkowo, Wnioskodawca zwraca uwagę, że zgodnie z regulaminem konkursu o dofinansowanie: Poziom dofinansowania dla jednostek naukowych na realizację badań przemysłowych i eksperymentalnych prac rozwojowych wynosi do 100% kosztów kwalifikowalnych, gdy jednostki realizują projekt w ramach swojej działalności niegospodarczej. Jednostki naukowe nie mogą ubiegać się o dofinansowanie prac przedwdrożeniowych.

W niniejszej odpowiedzi wszelkie terminy pisane przez Instytut wielką literą i nie stanowiące cytatów, które nie zostały tu odrębnie zdefiniowane, należy rozumieć zgodnie z ich definicjami przyjętymi we Wniosku.

Pytania

1. Czy kwota Dofinansowania otrzymanego od NCBiR przez Instytut jako Członka Konsorcjum w związku z realizacją Projektu będzie podlegać opodatkowaniu na gruncie ustawy o VAT?

2. Czy na tle tak przedstawionego stanu faktycznego, Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do pomniejszenia kwoty podatku VAT należnego o pełną kwotę VAT naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług w ramach i na cele realizacji Projektu?

Państwa stanowisko w sprawie

1. Kwota Dofinansowania przekazana przez NCBiR na rzecz Instytutu za pośrednictwem Lidera Konsorcjum w związku z realizowanym Projektem nie będzie podlegać opodatkowaniu na gruncie ustawy o VAT. Otrzymane Dofinansowanie jest przeznaczone na pokrycie kosztów realizacji Projektu, a zatem powinno być traktowane jako refundacja działalności kosztowej Instytutu. Nie każde dofinansowanie jest bowiem tym, które należy ująć w podstawie opodatkowania VAT na mocy art. 29a ustawy o VAT;

2. W przedstawionym stanie faktycznym, Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do pomniejszenia kwoty podatku VAT należnego o pełną kwotę VAT naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług w ramach i na cele realizacji Projektu, a które zostaną sfinansowane ze środków pieniężnych pochodzących z Dofinansowania.

UZASADNIENIE stanowiska Wnioskodawcy

Ad 1

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT, podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT, w tym również:

1.

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2.

zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3.

świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z powyższego wynika, że pod pojęciem świadczenia usług należy rozumieć każde świadczenie, na które składać się może zarówno działanie, jak i zaniechanie.

W świetle art. 8 ust. 1 ustawy o VAT w związku z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy stwierdzić należy, że co do zasady, opodatkowaniu VAT podlegają usługi świadczone odpłatnie, przy czym związek pomiędzy otrzymaną odpłatnością a świadczeniami na rzecz dokonującego płatności, musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje za to świadczenie. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy jej wykonaniem, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną czynność w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być więc konsekwencją wykonania świadczenia.

W celu przybliżenia, co należy rozumieć pod pojęciem "świadczenia usług", w ocenie Wnioskodawcy warto odwołać się do orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej jako: "Trybunał" lub "TSUE"), zgodnie z którym:

- w ramach danego stosunku prawnego muszą istnieć co najmniej dwa podmioty, z których jeden będzie świadczył usługi, drugi zaś będzie ich konsumentem (przesłanka ta wynika przykładowo z wyroku TSUE z 29 lutego 1996 r. w sprawie C- 15/94 Jurgen Mohr przeciwko Finanzamt Bad Segeberg),

- stosunek prawny łączący usługodawcę i usługobiorcę opiera się na zasadzie wzajemności (przykładowo wyrok TSUE z 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93 R. J. Tolsma przeciwko Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden),

- pomiędzy daną usługą a otrzymanym w zamian za jej wykonanie wynagrodzeniem istnieje bezpośredni i czytelny związek (przykładowo wyrok TSUE z 5 lutego 1981 r. w sprawie C- 154/80 Staatssecretaris van Financien przeciwko Association cooperative "Coóperatieve Aardappelenbewaarplaats GA").

W świetle przytoczonych wyroków TSUE można wywnioskować, że czynność uznaje się za odpłatną, gdy są spełnione następujące warunki:

- istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,

- wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,

- istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie nabywcy towaru lub usługi,

- odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,

- istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu VAT musi więc zaistnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy jej wykonaniem, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną czynność w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. Zgodnie z definicją zawartą w internetowym wydaniu Słownika języka polskiego, "wynagrodzenie" - to zapłata za pracę, (https://sjp.pwn.pl/szukaj/wynagrodzenie.html)

Zatem pod pojęciem odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu sprzedającego towar lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

Mając na uwadze powyższe, zauważyć należy, że w zawartej Umowie Konsorcjum nie przyjęto jakiegokolwiek postanowienia, które stanowiłoby o obowiązku wykonania usługi/ usług w ramach Projektu i wdrażania wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych Projektu przez Instytut bezpośrednio na rzecz NCBiR, Lidera Konsorcjum czy też Konsorcjanta. Zarówno Umowa o dofinansowanie jak i Umowa Konsorcjum stanowią, że Strony zobowiązane są nie zlecać sobie nawzajem realizacji usług, dostaw lub robót budowalnych w ramach realizacji Projektu. Brak też postanowień o obowiązku uiszczenia jakichkolwiek innych środków pieniężnych poza dystrybucją Dofinansowania, które będzie stanowić wyłącznie pokrycie określonych poniesionych kosztów w związku z wykonywanym Projektem.

W ocenie Wnioskodawcy, Dofinansowanie otrzymane przez Instytut za pośrednictwem Lidera Konsorcjum nie może być uznane za wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług w postaci realizacji Projektu na rzecz NCBiR, jako że Projekt nie jest realizowany na rzecz NCBiR, a jedynie za pośrednictwem NCBiR i Lidera Konsorcjum dystrybuowane są środki publiczne przeznaczone na jego realizację. Powyższe dowodzi, że otrzymane Dofinansowanie nie powinno być traktowane jako konsekwencja wykonania świadczenia, a jedynie zwrot poniesionych kosztów.

Cel Członków Konsorcjum stanowi bowiem złożenie do NCBiR wniosku o dofinansowanie realizacji Projektu, a w przypadku otrzymania przedmiotowego finansowania - wspólna realizacja Projektu. Stąd, należy zauważyć, że obowiązki Instytutu ujęte w Umowie Konsorcjum stanowią jedynie zadania o charakterze funkcjonalnym, niezbędnym do prawidłowego procesowania wymogów koniecznych dla uzyskania Dofinansowania od NCBiR i realizacji Projektu. Korzyść w formie Dofinansowania, otrzymana przez Instytut z NCBiR za pośrednictwem Lidera Konsorcjum, nie może być rozpatrywana jako forma odpłatności za jakąkolwiek usługę.

Bezpośrednimi odbiorcami rezultatów Projektu będą bowiem zarządcy infrastruktury - przy czym w Polsce można wyróżnić 15 podmiotów legitymujących się uprawnieniami do prowadzenia usług zarządcy infrastruktury. Najliczniejszą, choć nie bezpośrednią grupą odbiorców wyników Projektu będą również sami podróżujący (...). Bowiem zgodnie z treścią wniosku o dofinansowanie, podnoszenie jakości świadczonych usług powinno opierać się nie tylko na coraz nowocześniejszej infrastrukturze przewozowej, ale też na terminowej realizacji przejazdów, niezależnie od warunków atmosferycznych.

W konsekwencji powyższych rozważań, w rozpatrywanej sprawie nie mamy również do czynienia z ceną, definiowaną według internetowego wydania Słownika języka polskiego jako wartość czegoś wyrażana w pieniądzach (https://sjp.pwn.pi/sjp/cena:2447431.html). Realizując Przedsięwzięcie, Instytut bezpośrednio wykonuje część zadań, które składają się na pewną większą całość, a mianowicie wykonanie Projektu w ramach Poddziałania 1.1.1 Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014-2020 współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Regionalnego. Zatem Dofinansowanie nie ma bezpośrednio wpływu na cenę konkretnego towaru czy też usługi, brak jest bowiem czynności podlegającej opodatkowaniu VAT, z którą mogłoby zostać ono powiązane. Otrzymane przez Instytut Dofinansowanie nie powinno być zatem traktowane jako konsekwencja wykonania świadczenia, a jedynie zwrot poniesionych kosztów.

Mając na uwadze powyższe warto wskazać również na wyrok NSA z 13 lutego 2019 r., sygn. I FSK 593/17, gdzie przedmiot sporu stanowiły skutki podatkowe w obszarze VAT związane z otrzymaniem dofinansowania od NCBiR w ramach Konsorcjum. Jak podniósł NSA, w tego rodzaju sprawach, w pierwszej kolejności należy rozstrzygać, czy wykonana została usługa w rozumieniu przepisów ustawy o VAT. Dopiero konsekwencją odpowiedzi na to pytanie będzie kwalifikacja dotacji, tzn. rozstrzygnięcie, czy uzyskane środki pieniężne powinny zostać włączone do podstawy opodatkowania. W sytuacji, kiedy nie dochodzi do świadczenia rzeczywistej usługi, wówczas zagadnienie kalkulacji podstawy opodatkowania staje się bezprzedmiotowe. W kontekście powyższego NSA orzekł, że dofinansowania nie można uznać za wynagrodzenie, gdyż stanowi jedynie zwrot kosztów, poniesionych w związku z realizacją projektu: "Opis zdarzenia przyszłego nie pozwalał zatem przyjąć - odmiennie niż wywodził autor skargi kasacyjnej - aby Skarżący świadczył usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 u.p.t.u. Przede wszystkim nie wskazano we wniosku "interpretacyjnym", aby istniał konkretny usługobiorca tego, co miał wykonać Skarżący jako współwykonawca projektu realizując tylko jego fazę badawczą. Wręcz przeciwnie wprost we wniosku tym podano, że takiego odbiorcy w ogóle nie ma, a rezultat metodyczny ostatecznie ujęty w Y. finalnie będzie mógł być powszechnie wykorzystywany w skali kraju przez inne podmioty. Zabrakło więc cechy pozwalającej przypisać mające powstać opracowania, w drodze realizacji badań, jako wykonane na rzecz wprost identyfikowalnego odbiorcy, który tworzyłby ze Skarżącym prawną relację usługobiorca-usługodawca (...) Podsumowując, okoliczność wykonania określonych czynności przez Skarżącego, które miały się wyrażać docelowo rezultatem w postaci powstania specjalistycznych metodyk ujętych w Y., ale bez cechy wyświadczenia tego wszystkiego w ramach działań na rzecz konkretnego podmiotu jako usługobiorcy, nie upoważniała do przyjęcia, że wystąpiło świadczenie usług w znaczeniu właściwym dla sfery podatku VAT. Skoro zatem nie mieliśmy do czynienia ze "świadczeniem usług", o których mowa w art. 8 ust. 1 u.p.t.u., to badanie kwestii ewentualnej »odpłatności« uzyskanej przez Skarżącego za czynności wykonane w ramach projektu - czemu dużą uwagę poświęcił Sąd pierwszej instancji - okazywało się bezprzedmiotowe. Skarżący miał pozyskać dotację na częściowe sfinansowanie swoich prac, ale płatność za nie nie była elementem mogącym ukształtować »odpłatne świadczenie usług«, a więc w jakikolwiek sposób wpłynąć na wykreowanie czynności opodatkowanej w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u. W konsekwencji wykluczone stało się odnoszenie do rzeczonej dotacji postanowień zawartych w art. 29a ust. 1 u.p.t.u. Wykluczenie zastosowania tego ostatniego, co przyjął Sąd w zaskarżonym wyroku, na tle wniosku Skarżącego było w konsekwencji prawidłowe".

W świetle powyższego, rozpatrywane Dofinansowanie będzie zatem dofinansowaniem o charakterze ogólnym, które jako takie, stanowi jedynie zwrot kosztów faktycznie poniesionych przez Instytut w ramach realizacji Projektu.

Natomiast, w myśl art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Tym samym, opodatkowanie dotacji stanowi wyjątek od zasad ogólnych wspólnego systemu VAT. Nie wszystkie dotacje zwiększają obrót, a w konsekwencji stanowić będą element podstawy opodatkowania VAT. Dotacjami zwiększającymi podstawę opodatkowania w VAT są jedynie te, które związane są bezpośrednio z ceną dostawy towarów, czy ceną świadczonych usług. Wyjątek ten, zgodnie z zasadami wykładni prawniczej, należy zawsze interpretować w sposób ścisły. Wskazać należy, że ścisła wykładnia art. 29a ust. 1 ustawy o VAT prowadzi do wniosku, że tylko dotacje bezpośrednio wpływające na cenę transakcji stanowią element podstawy opodatkowania VAT. Tym samym, inne dotacje nie stanowią elementu podstawy opodatkowania, a w konsekwencji nie podlegają opodatkowaniu VAT. Stąd, dla prawidłowej wykładni art. 29a ust. 1 ustawy o VAT i określenia podstawy opodatkowania istotnym pozostaje wyjaśnienie pojęcia "dotacji bezpośrednio związanej z ceną".

Mając na uwadze powyższe, wskazać należy, że jeżeli uzyskana dotacja jest w sposób zindywidualizowany i policzalny związana z ceną danego świadczenia (tj. świadczenie dzięki dotacji ma cenę niższą o konkretną kwotę) to wówczas dotacja taka stanowi element podstawy opodatkowania VAT. Natomiast, jeśli związek tego rodzaju nie występuje i równocześnie dotacja nie jest elementem wynagrodzenia związanego z danymi dostawami towarów lub świadczeniem usług, wówczas należy potraktować ją jako płatność niepodlegającą opodatkowaniu VAT.

Wnioskodawca chce jednocześnie podkreślić, że na moment otrzymania Dofinansowania nie istnieje konkretna dostawa lub usługa bezpośrednio powiązane z otrzymanymi środkami finansowymi, a wyniki prowadzonych prac mogą się okazać nieefektywne z ekonomicznego punktu widzenia i nie nadawać się do ich dalszego wykorzystania.

W sytuacji, w której podatnik w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub konkretnego świadczenia usług otrzymuje od innego podmiotu dofinansowanie np. w postaci dotacji stanowiącej dopłatę do ceny towaru lub usługi - tego rodzaju dofinansowanie stanowi, obok ceny, uzupełniający ją element podstawowy opodatkowania z tytułu takiej dostawy lub świadczenia. Natomiast dotacje mające na celu dofinansowanie ogólnych kosztów działalności, niedające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a więc takie, które nie są uzależnione od ilości i wartości dostarczanych towarów lub świadczonych usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT. W konsekwencji nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stąd, w ocenie Wnioskodawcy, mając na względzie cel otrzymanego Dofinansowania oraz charakter zadań sfinansowanych tymi środkami, nie można przyjąć, że otrzymane środki pieniężne mają bezpośredni wpływ na jakąkolwiek cenę usługi/dostawy towarów. Instytut nie będzie bowiem wykonywał jakiejkolwiek usługi czy też dostawy towarów na rzecz Lidera Konsorcjum, NCBiR lub innego podmiotu w ramach realizacji Projektu. W konsekwencji, nie sposób zidentyfikować ekonomicznej i wyraźnej zależności między Dofinansowaniem, a ostateczną wartością/ceną usługi czy dostawy towarów, które w przedmiotowym stanie faktycznym nie wystąpią. W istocie rzeczy, przedmiotowe Dofinansowanie mieć będzie niejako charakter dopłaty do kosztów Projektu. Otrzymane środki pieniężne pokryją bowiem wydatki ponoszone podczas realizacji Projektu i nie będą miały charakteru cenotwórczego. Tym samym elementem cenotwórczym nie są wydatki, których poniesienie przez Instytut dotowane będzie ze środków pozyskanych z Dofinansowania.

Nie każda dotacja (subwencja) / dofinansowanie traktowana jest jako element podstawy opodatkowania VAT w świetle art. 29a ustawy o VAT. W przedmiotowej sprawie należy położyć nacisk na charakter kosztów refundowanych przez NCBiR. Według Wnioskodawcy przedmiotowe koszty stanowić będą w ramach Projektu koszty ogólne, które nie wchodzą do podstawy opodatkowania VAT. Wynika to z faktu, że jak wspomniano powyżej, nie kształtują one ostatecznej ceny z uwagi na brak zaistnienia jakiegokolwiek świadczenia, które stanowiłoby usługę/dostawę towaru.

W ocenie Wnioskodawcy, z uwagi na całokształt Projektu opisanego w niniejszym wniosku i fakt, że środki finansowe w postaci Dofinansowania przeznaczone będą wyłącznie na pokrycie kosztów realizowanego Projektu, uznać należy, że w przedmiotowej sprawie nie wystąpi dotacja mająca bezpośredni wpływ na cenę świadczonej usługi czy dostawy towarów. Zatem kwota Dofinansowania przekazywana przez NCBiR za pośrednictwem Lidera Konsorcjum do Instytutu odpowiada jedynie wysokości określonych kosztów. Dodatkowo, zgodnie z Umową o dofinansowanie, pomoc publiczną w Projekcie, z przeznaczeniem na badania przemysłowe, prace rozwojowe lub prace przedwdrożeniowe otrzymują przedsiębiorcy, podczas gdy Instytut otrzymuje dofinansowanie obejmujące koszty kwalifikowane badań przemysłowych i prac rozwojowych, nie otrzymując przy tym środków stanowiących pomoc publiczną. Dodatkowo, Instytut nie otrzymuje żadnych środków na prowadzenie badań podstawowych - nie prowadzi bowiem badań podstawowych. W konsekwencji, Dofinansowanie z NCBiR stanowić będzie swego rodzaju refundację ponoszonych przez Wnioskodawcę kosztów. To dzięki Dofinansowaniu, Instytut będzie miał zapewnione pokrycie kosztów odnoszących się do całokształtu prac prowadzonych, w ramach realizowanego Projektu. Zaangażowanie się Instytutu w Projekt, z uwagi na zbyt duże obciążenia kosztowe, nie byłoby bowiem możliwe bez ww. formy refundacji.

Mając na względzie cel otrzymanego Dofinansowania oraz charakter zadań sfinansowanych tymi środkami, nie można przyjąć, że otrzymane środki pieniężne mają bezpośredni wpływ na jakąkolwiek cenę usługi/dostawy towarów nie sposób zidentyfikować ekonomicznej i wyraźnej zależności między Dofinansowaniem, a ostateczną wartością/ceną usługi czy dostawy towarów, które w przedmiotowym stanie faktycznym nie wystąpią. W istocie rzeczy, przedmiotowe Dofinansowanie mieć będzie niejako charakter dopłaty do kosztów Projektu. Otrzymane środki pieniężne pokryją bowiem wydatki ponoszone podczas realizacji Projektu i nie będą miały charakteru cenotwórczego. Tym samym elementem cenotwórczym nie są wydatki, których poniesienie przez Instytut dotowane będzie ze środków pozyskanych z Dofinansowania.

W kontekście powyższych spostrzeżeń, warto wskazać, że tematyka charakteru dotacji udzielanych w związku z realizacją projektów badawczych, była niejednokrotnie przedmiotem wykładni NSA oraz wojewódzkich sądów administracyjnych (dalej jako: "WSA"). W orzecznictwie wielokrotnie prezentowane było stanowisko, według którego dotacje otrzymane przez podatnika, a dotyczące pokrycia kosztów realizowanego przez niego projektu, mają charakter zakupowy (kosztowy). Takie dotacje są bowiem przeznaczone na wydatki niezbędne do wykonania projektu, w konsekwencji, brak jest uzasadnienia dla stanowiska, że zwiększają one obrót w rozumieniu przepisów ustawy o VAT. Sądy wielokrotnie uchylały również rozstrzygnięcia organów podatkowych, które w stanach faktycznych / zdarzeniach przyszłych zbliżonych do przedstawionego przez Wnioskodawcę w niniejszym wniosku, dopatrywały się bezpośredniego związku dopłaty ze świadczeniem realizowanym na rzecz nabywcy majątkowych praw własności intelektualnej, z pominięciem szerokiego kontekstu i celów projektu. Przykładowo, zauważyć należy, że:

- W wyroku z 28 czerwca 2019 r., sygn. I FSK 566/19, NSA orzekł, że: "(...) za prawidłowe należało uznać stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, wyrażone w zaskarżonym wyroku, że dofinansowanie przekazane przez N. ma za zadanie sfinansować prowadzone przez lidera i członków konsorcjum prace rozwojowe i badania naukowe na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa. Tym samym dofinansowanie pokrywa koszty z nimi związane. Nie stanowi ono dotacji, subwencji ani innej dopłaty o podobnym charakterze mającej bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika (...) Okoliczności opisane we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej oraz jego uzupełnieniu, nie dawały podstaw do stwierdzenia, że dofinansowanie otrzymywane przez spółkę jako partnera konsorcjum, stanowi wynagrodzenie za świadczone usługi. Zasadnie Sąd pierwszej instancji podsumował, że w sytuacji, gdy efekt zakończonych prac będzie stanowił przedmiot podlegający przepisom o prawie autorskim, wówczas z chwilą zakończenia projektu, spółka zobligowana jest do przeniesienia na Skarb Państwa wszelkich praw (nieodpłatnie) i że w takim przypadku nie można mówić o świadczeniu wzajemnym. Skoro omawiana dotacja nie stanowi wynagrodzenia (dopłaty do wynagrodzenia) za świadczone na rzecz zamawiającego usługi, to prawidłowo także ocenił Sąd pierwszej instancji, że przeniesienie praw nie może być utożsamiane z odpłatną usługą wykonaną przez spółkę (...)".

- W wyroku z 15 listopada 2018 r., sygn. I FSK 1947/16, NSA podniósł, że: "Naczelny Sąd Administracyjny podziela stanowisko Sądu pierwszej instancji, że organ podatkowy wydał omawianą interpretację w oderwaniu od przyjętych w zawartej przez partnerów konsorcjum umowie celów i zasad realizacji wspólnego przedsięwzięcia ograniczając się do jednego tylko aspektu, tj. rozliczenia kosztów i przychodów oraz związanego z tym rozliczeniem dokonywanym poprzez noty obciążeniowe i uznaniowe pomiędzy Liderem a konsorcjantami, czyli pomiędzy uczestnikami jednego, wspólnego przedsięwzięcia. Tymczasem określony w umowie podział wszystkich wydatków i uzyskanych przychodów dokonywany przez Lidera Konsorcjum nie może zostać uznany za odsprzedaż usług przez jeden podmiot innym podmiotom wchodzącym w skład Konsorcjum, gdy jego partnerzy w ogóle nie korzystają z tak wykonywanych usług, nie są ich usługobiorcami, a wręcz odwrotnie, występują zbiorowo w charakterze usługodawców, których reprezentuje Lider. Zatem błędnie organ przyjął, że czynności te będą czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a otrzymana nań dotacja wejdzie do podstawy opodatkowania. Jak słusznie stwierdził Sąd pierwszej instancji dotacja jest przyznawana konsorcjum świadczącemu usługi na rzecz K. która nie ma wpływu na jej cenę. Nie byłaby ona wyższa w przypadku braku dotacji, gdyż nie łączy się z usługą świadczoną na rzecz K. Pokrywa własne koszty konsorcjantów ponoszone w ramach 50% realizowanego przedsięwzięcia, a K. nie czerpie korzyści z dotacji".

- W wyroku z 5 lutego 2015 r., sygn. I FSK 821/1, NSA stwierdził, że: "Przyznana dotacja na dofinansowanie tego projektu stanowi określony w umowie z instytucją pośredniczącą procent całkowitych wydatków kwalifikowanych projektu. Wypłacana ona jest w formie zaliczki w wysokości określonej w harmonogramie płatności i przeznaczona jest na pokrycie ściśle określonych wydatków ponoszonych przez organizatora projektu. Z powyższego wynika, że otrzymana przez skarżącą dotacja dotyczy bezpośrednio realizowanego przez skarżącą projektu i ma charakter zakupowy. Dotacja jest bowiem przeznaczona na wydatki niezbędne do wykonania projektu (...). Mając na uwadze to, że przyznana skarżącej dotacja przeznaczona jest na wydatki niezbędne do wykonania całego realizowanego przez skarżąca projektu, to nie jest ona wbrew temu co przyjął Sąd pierwszej instancji związana bezpośrednio z usługą szkoleniową wykonywaną przez skarżącą. Nie ma więc uzasadnienia stanowisko Sądu pierwszej instancji, by dotacja ta zwiększała obrót w rozumieniu art. 29 ust. 1 u.p.t.u. To, że uczestnik szkolenia w rezultacie ponosi niższe koszty szkolenia wbrew temu co przyjął Sąd pierwszej instancji nie ma większego wpływu na ocenę czy dotacja stanowi obrót w rozumieniu art. 29 ust. 1 u.p.t.u. czy też nie. Istotne jest bowiem to, czy ma ona bezpośredni wpływ na cenę danej usługi. Skoro otrzymana dotacja pokrywa koszty realizacji projektu, to jak słusznie podnoszą obie strony stanowi ona zwrot kosztów poniesionych w związku z zarządzaniem projektem i realizacją szkoleń. Otrzymana przez skarżącą dotacja nie spełnia więc przesłanki określonej w art. 29 ust. 1 u.p.t.u. tj. nie wpływa bezpośrednio na cenę usługi świadczonej przez skarżącą".

- W wyroku z 17 stycznia 2017 r. sygn. I SA/Łd 938/16, WSA w Łodzi wskazał, iż: "Deklarowany cel nie ma charakteru komercyjnego, służyć będzie realizacji zadań publicznych wynikających z regulacji prawnych, to przyznana dotacja nie będzie stanowiła dopłaty do ceny świadczonych usług, lecz zwrot poniesionych kosztów. Oznacza to, że przedmiotowa dotacja będzie miała charakter zakupowy. W konsekwencji, w związku z realizacją umowy uniwersytet nie otrzyma sfinansowanego dotacją wynagrodzenia za świadczone usługi w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, lecz refundację poniesionych kosztów (...). Z uwagi na przedstawiony opis sprawy i powołane wyżej przepisy należy stwierdzić, że uniwersytet realizując zadania umowy wraz z innymi podmiotami wykonuje je otrzymując od Narodowego Centrum dotację, która nie stanowi obrotu, bowiem jest dotacją skierowaną na pokrycie kosztów zadania zawartego w umowie". Wnioskodawca zauważa, że w przedmiotowej sprawie 13 lutego 2019 r. NSA oddalił skargę kasacyjną organu podatkowego i przyznał rację podatnikowi o braku konieczności opodatkowania VAT otrzymanego dofinansowania.

Konkluzje zbieżne ze stanowiskiem Wnioskodawcy ujęte zostały również m.in. w wyroku NSA z 21 marca 2019 r., sygn. I FSK 1363/18, w wyroku WSA w Warszawie z 24 sierpnia 2018 r., sygn. III SA/Wa 3651/17, w wyroku WSA w Warszawie z 22 lutego 2018 r., sygn. III SA/Wa 944/17, w wyroku WSA w Krakowie z 23 stycznia 2018 r., sygn. I SA/Kr 1226/17, a także w wyroku WSA w Warszawie z 18 września 2019 r., sygn. III SA/Wa 493/19 oraz wyroku WSA w Warszawie z 29 maja 2019 r., sygn. III SA/Wa 2961/18. Wyroki te wydane zostały w stanach faktycznych/zdarzeniach przyszłych zbliżonych do stanu stanowiącego przedmiot niniejszego wniosku.

Instytut chciałby również wskazać, że otrzymał interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej 31 października 2019 r., sygn. 0114-KDIP4.4012.502.2019.2.BS, w której w pokrewnym stanie faktycznym organ podatkowy uznał za prawidłowe stanowisko Instytutu zgodnie, z którym otrzymane w związku z realizowanym przedsięwzięciem dofinansowanie nie będzie podlegać opodatkowaniu na gruncie ustawy o VAT: "W okolicznościach przedmiotowej sprawy otrzymywane z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju Dofinansowanie nie jest dokonywane w celu sfinansowania konkretnej oznaczonej czynności opodatkowanej (tj. dopłatą do ceny sprzedaży praw lub udzielania licencji). Dofinansowanie z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju to środki niestanowiące refundacji całości lub części ceny, tym samym nie powinny być one zaliczane do podstawy opodatkowania. Otrzymana kwota Dofinansowania transferowana przez Spółkę będącą liderem konsorcjum, od NCBiR, na rzecz Instytutu - w części jemu przynależnej - nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług".

Dofinansowanie na realizację Przedsięwzięcia przyznane przez NCBiR i transferowane od NCBiR za pośrednictwem Lidera Konsorcjum nie może być zatem traktowane jako stanowiące element podstawy opodatkowania VAT, nie jest bowiem bezpośrednio powiązane z ceną stanowiącą element wynagrodzenia za jakąkolwiek usługę bądź dostawę towaru. Przeznaczone jest bowiem w całości na refundację kosztów przeprowadzenia Projektu.

Wnioskodawca uważa, że w ww. stanie faktycznym brak jest argumentów, które w świetle art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, pozwalałyby stwierdzić konieczność włączenia Dofinansowania otrzymanego od NCBiR za pośrednictwem Lidera Konsorcjum do podstawy opodatkowania. Wynika to z faktu, że przedmiotowe dofinansowanie stanowi w rzeczywistości zwrot kosztów poniesionych w związku z realizacją Projektu.

Ad 2

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Regulacja ta stanowi implementację art. 168 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U.UE. L. z 2006 r. Nr 347, str. 1 z późn. zm., dalej jako: "Dyrektywa VAT"). Generalnie zgodnie z tym przepisem, jeżeli towary i usługi wykorzystywane są na potrzeby opodatkowanych transakcji podatnika, podatnik jest uprawniony, w państwie członkowskim, w którym dokonuje tych transakcji, do odliczenia następujących kwot od kwoty VAT, którą jest zobowiązany zapłacić.

Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje zasadniczo, jeśli zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik VAT oraz gdy nabyte towary i usługi, od których naliczony został podatek są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Od dnia 1 stycznia 2016 r. na podstawie przepisu art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 605) do ustawy o VAT dodane zostały m.in. przepisy art. 86 ust. 2a-2h. Nowelizacja ta spowodowała zmiany w sposobie odliczania podatku naliczonego w związku z dokonywaniem nabyć towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie.

W konsekwencji, w myśl przywołanych regulacji zasadniczym kluczem podziału dokonywanych przez podatnika nabyć towarów i usług, jest ich przeznaczenie na szeroko rozumianą działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza, a prawo do odliczenia VAT nie odnosi się do obrotu niepodlegającego opodatkowaniu VAT, lecz do czynności, które związane są z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Dla realizacji prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego niezbędne jest zatem istnienie związku między dokonywanymi zakupami towarów i usług, a prowadzoną działalnością gospodarczą. Ustawodawca jednak nie precyzuje, w jakim zakresie i w jaki sposób towary i usługi muszą być wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, aby pozwoliło to podatnikowi na odliczenie podatku VAT naliczonego. Przyjmuje się więc, że związek dokonywanych zakupów z działalnością podatnika może mieć charakter pośredni lub bezpośredni.

O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy nabywane towary służą np. dalszej odsprzedaży - towary handlowe lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów lub usług będących przedmiotem dostawy; bezpośrednio więc wiążą się z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika. Natomiast, ze związkiem pośrednim nabywanych towarów i usług z działalnością podatnika mamy do czynienia w sytuacji, gdy ponoszone wydatki nie mają bezpośredniego odzwierciedlenia w osiąganych obrotach, jakkolwiek ich ponoszenie warunkuje uzyskanie obrotu opodatkowanego VAT.

Należy zauważyć, że ustawodawca formułując w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, nie uzależnił prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności gospodarczej.

Zatem, w VAT obowiązuje zasada tzw. "niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego". Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia, nie musi czekać aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności gospodarczej.

Przez działalność gospodarczą - w myśl art. 15 ust. 2 ustawy o VAT - rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Co istotne, ustawodawca nie uzależnił zatem faktu prowadzenia działalności gospodarczej od jej rezultatu. Oznacza to, że ma ona miejsce nawet wówczas, gdy nie przyniosła żadnych widocznych efektów finansowych. W szczególności pozwala to na uznanie, że prowadzenie działalności gospodarczej obejmuje także podjęcie czynności przygotowawczych do jej faktycznego uruchomienia (rozpoczęcia), czy też, jak ma to miejsce w przypadku Instytutu, do kreowania wiedzy i przeprowadzania badań naukowych celem późniejszego wykorzystania efektów naukowych w działalności opodatkowanej VAT. Należy jednak zwrócić uwagę na charakterystykę niniejszego Projektu, która w swojej istocie wskazuje na przeznaczenie komercyjne.

Wskazane normy prawne wyrażają jedną z podstawowych konstrukcyjnych zasad w VAT, tj. zasadę neutralności, w następstwie której VAT nie powinien obciążać tych podatników uczestniczących w obrocie towarami i usługami, którzy nie są ich ostatecznymi odbiorcami, albowiem ciężarem "ogólnego podatku konsumpcyjnego" powinien być obciążony ostateczny beneficjent, czyli konsument jako odbiorca towaru lub usługi na ostatnim etapie obrotu gospodarczego.

Ponadto, zaznaczyć należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy o VAT. Przepis ten określa bowiem katalog wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Bez znaczenia dla odliczenia podatku naliczonego pozostaje źródło finansowania wydatków. Rolą prawa do odliczenia podatku jest bowiem uwolnienie podatnika prowadzącego działalność gospodarczą od finansowego ciężaru podatku. Liczy się jedynie obiektywny fakt przeznaczenia towarów i usług obciążonych podatkiem do działalności opodatkowanej. Takie wnioski wynikają także z orzecznictwa Trybunału. Przykładowo w wyroku z 6 października 2005 r., w sprawie C-204/03 Komisja Wspólnot Europejskich vs. Królestwu Hiszpanii, TSUE jednoznacznie stwierdził, że nie można wprowadzić do przepisów krajowych przepisów, które ograniczałyby możliwość odliczenia VAT od zakupów finansowanych subwencjami. Stwierdzić zatem należy, że niezależnie od źródła finansowania danego wydatku, podatek od towarów i usług może być od niego odliczony, jeśli dany zakup będzie związany z działalnością opodatkowaną. Z kolei w wyroku TSUE, sygn. C-74/08 w sprawie PARAT Automotive Cabrio Textiltetóket Gyartó kft przeciwko Adó-es Penzugyi Ellenórzesi Hivatal Hatósagi Fóosztaly Eszak-magyarorszagi Kihelyezett Hatósagi Osztaly, TSUE orzekł, iż: "ujednoliconą podstawę wymiaru podatku należy interpretować w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie uregulowaniu krajowemu, które w przypadku nabycia towarów subwencjonowanych z funduszy publicznych, dopuszcza odliczenie związanego z tym podatku od wartości dodanej jedynie do wysokości części nieobjętej subwencją".

W przedmiotowym stanie faktycznym, Instytut, będący czynnym podatnikiem VAT już w momencie nabycia towarów i usług dla celów realizacji Projektu posiada wiedzę, że będą one co najmniej pośrednio, wykorzystane do działalności gospodarczej. Pracownicy Instytutu prowadząc różnego rodzaju próby, testy lub analizy nabędą bowiem wiedzę i doświadczenie, które wpłynie na ogólne funkcjonowanie Wnioskodawcy jako całości, tym samym pośrednio przyczyniając się do realizacji działalności gospodarczej i osiąganych w przyszłości przychodów, w tym świadczenia czynności opodatkowanych na gruncie ustawy o VAT. Dodatkowo, Wnioskodawca ma odpowiednie podstawy aby sądzić, że efekt końcowy Projektu, z uwagi na swoją charakterystykę i treść zawartych umów, zostanie skomercjalizowany (tj. wykorzystany do celów działalności gospodarczej).

Wszystkie realizowane przez Instytut działania nastawione są co do zasady na ich komercjalizację - wszystkie wyniki badań były i będą ukierunkowane - bezpośrednio lub pośrednio - na ich sprzedaż i osiągnięcie przychodu. Działalność Instytutu polega na przeniesieniu wyników badań do praktyki gospodarczej (badania są realizowane na podstawie zleceń od kontrahentów, których intencją jest wprowadzenie wyników badań do swoich przedsiębiorstw). W ramach działalności statutowej wynikającej z ustawy o instytutach badawczych, Instytut prowadzi badania i prace rozwojowe, które mają być przeznaczone na cele gospodarcze.

Co ważne, powyższa konstatacja znajduje swoje odzwierciedlenie również w praktyce innych instytutów badawczych o profilu zbliżonym do działalności Wnioskodawcy w tym w interpretacjach indywidualnych wydawanych na ich rzecz przez organy podatkowe, przykładowo w:

- interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 23 listopada 2016 r., sygn. 1462-IPPP1.4512.774.2016.1.AS - Jak wskazał Wnioskodawca, nie prowadzi żadnych badań podstawowych (bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne), wszystkie wyniki badań były i będą ukierunkowane na ich sprzedaż. Tym samym są one wykonywane w ramach działalności gospodarczej i związane z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług. Wobec powyższego, należy stwierdzić, że w omawianej sprawie warunki uprawniające do odliczenia będą spełnione",

- interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 8 czerwca 2016 r., sygn. ILPP1/4512-1-186/16-4/AWa - " (...) należy wskazać, że badania, które mają charakter komercyjny, tzn. zakładane jest osiągnięcie wyników, które będą przedmiotem sprzedaży (niezależnie od rzeczywistego efektu, bowiem specyfika "komercjalizacji" badań naukowych powoduje, że tylko niektóre z nich kończą się finansowym sukcesem), prowadzone są w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy (...) Wobec powyższego należy stwierdzić, że skoro Wnioskodawca nie wykonuje czynności służących celom innym niż działalność gospodarcza, a wszystkie zakupy służą wyłącznie prowadzonej działalności gospodarczej, to - w przedmiotowej sprawie - nie znajduje zastosowania art. 86 ust. 2a ustawy".

Wnioskodawca chce także zwrócić uwagę na wyrok sądu administracyjnego, wydany w zbliżonym stanie faktycznym, wskazujący że stanowisko Instytutu zaprezentowane we wniosku w przedmiotowej kwestii powinno zostać uznane za prawidłowe, tj. wyrok WSA w Warszawie z dnia 21 stycznia 2020 r., sygn. III SA/Wa 783/19, w którym orzeczono, że instytutowi, będącemu skarżącym przysługuje pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabyć towarów/usług dokonywanych w ramach realizowanego projektu, ponieważ Instytut ten wykazał związek tego prawa do odliczenia ze sprzedażą opodatkowaną. Sąd wskazał, że związek ten jest co prawda pośredni, ale udostępniana w ramach konsorcjum infrastruktura badawcza nie przestanie mieć związku z prowadzoną przez ów Instytut działalnością gospodarczą. WSA podkreślił, że w tym kontekście należy zauważyć, że art. 86 ust. 2 ustawy o VAT odnosi się do zakupów wykorzystywanych do celów wykonywanej działalności gospodarczej a nie sprzedaży opodatkowanej.

Instytut chciałby również wskazać, że otrzymał interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 31 października 2019 r., sygn. 0114-KDIP4.4012.502.2019.2.BS, w której w zbliżonym stanie faktycznym organ podatkowy uznał za prawidłowe stanowisko Instytutu mówiące, że niezależnie od końcowego wyniku projektu (powstanie praw majątkowych/know how lub ich brak) Instytutowi przysługiwało w całości prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego od nabytych w ramach projektu i na jego cel towarów i usług, które zostaną sfinansowane ze środków pieniężnych pochodzących z dofinansowania: "Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa należy stwierdzić, że zostały spełnione przesłanki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego. Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, a wydatki ponoszone na realizację przedmiotowego Przedsięwzięcia będą wykorzystywane wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych. Tym samym, Instytutowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług w ramach i na cele Projektu w przypadku sprzedaży wyników Projektu na rzecz Spółki na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy, pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług w ramach na cele Projektu przysługuje Wnioskodawcy także w przypadku braku wykreowania lub sprzedaży wyników Projektu na rzecz Spółki". 

Reasumując, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że w związku z nabyciem towarów i usług celem realizacji Projektu, które zostaną sfinansowane ze środków pieniężnych pochodzących z ww. Dofinansowania, będzie mu przysługiwać pełne prawo do obniżenia kwoty VAT należnego o kwotę VAT naliczonego. Zakupione towary lub usługi będą bowiem wykorzystywane w działalności Instytutu co najmniej pośrednio - wykorzystanie wiedzy i doświadczenia w ogólnej działalności gospodarczej. Dodatkowo, ze względu na charakterystykę Projektu, Instytut ma podstawy aby sądzić iż efekty Projektu zostaną skomercjalizowane w sposób bezpośredni.

Pozbawienie Instytutu pełnego prawa do obniżenia kwoty VAT należnego o kwotę VAT naliczonego tylko z powodu, że zakupy w ramach Projektu nie wiążą się od razu z czynnościami opodatkowanymi, stanowiłoby na gruncie podatku VAT zbyt daleko idące uproszczenie w ocenie ww. stanu faktycznego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Zasady opodatkowania podatkiem od towarów i usług definiuje ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 z późn. zm.), zwana dalej "ustawą".

Artykuł 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (...) podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Artykuł 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Artykuł 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Artykuł 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1.

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2.

zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3.

świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do "grona" usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Taka konstrukcja definicji świadczenia usług jest wyrazem zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji dokonywanych w ramach profesjonalnego obrotu gospodarczego.

Należy wskazać, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i są wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Pojęcie "dostawa towarów" w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel.

Z kolei każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi co do zasady usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

- w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

- świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem przez pojęcie świadczenia usług należy rozumieć przede wszystkim określone zachowanie się podatnika na rzecz innego podmiotu, które wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przy czym, o ile dane zachowanie podatnika mieści się w ustawowej definicji świadczenia usług, to - co do zasady - niezbędnym elementem do uznania tego zachowania za czynność podlegającą opodatkowaniu jest spełnienie przesłanki odpłatności.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Pod pojęciem odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu sprzedającego towar lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

Należy podkreślić, że przepisy dotyczące funkcjonowania podatku VAT w krajach członkowskich Unii Europejskiej podlegają harmonizacji na zasadach określonych w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347 str. 1 z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą.

Uszczegółowieniem zasad obowiązywania i funkcjonowania podatku VAT określonych w dyrektywie są wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE).

TSUE, w wyroku z dnia 27 października 2011 r. w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG wskazał, że " (...) w ramach systemu podatku VAT czynnościami podlegającymi opodatkowaniu są transakcje między stronami, przewidujące zapłatę ceny lub inne wynagrodzenie. Zatem jeżeli czynność polega jedynie na świadczeniu jednej ze stron, bez bezpośredniego wynagrodzenia, nie ma podstawy opodatkowania, w związku z czym świadczenie takie nie podlega podatkowi VAT (zob. wyrok z dnia 29 października 2009 r. w sprawie C-246/08 Komisja przeciwko Finlandii, Zb. Orz.s. I 10605, pkt 43. W tym świetle świadczenie usługi następuje "odpłatnie" w rozumieniu art. 2 pkt 1 szóstej dyrektywy VAT, a zatem podlega opodatkowaniu, tylko jeżeli pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdyż świadczenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości usługi świadczonej usługobiorcy (ww. wyrok w sprawie MKG-Kraftfahrzeuge-Factoring, pkt 47). Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem "świadczenie usług dokonywane odpłatnie" w rozumieniu art. 2 pkt 1 szóstej dyrektywy wymaga bezpośredniego związku między wyświadczoną usługą a otrzymanym wynagrodzeniem (wyrok z dnia 29 lipca 2010 r. w sprawie C-40/09 Astra Zeneca UK, Zb. Orz.s. 1 7505, pkt 27 i przytoczone orzecznictwo)" (pkt 17-19).

W wyroku z dnia 27 marca 2014 r. w sprawie C-151/13 Le Rayon d'Or SARL przeciwko Ministre de I'Économie et des Finances Trybunał wskazał, że " (...) aby świadczenie usług mogło być uznane za "odpłatne" w rozumieniu tej dyrektywy, nie wymaga ona, aby świadczenie wzajemne za taką usługę było uzyskane bezpośrednio od jej odbiorcy. Świadczenie wzajemne może pochodzić także od osoby trzeciej (zob. podobnie wyrok Loyalty Management UK i Baxi Group, C-53/09 i C-55/09, EU:C:2010:590, pkt 56)" (pkt 34).

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Zatem, aby dana czynność (usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Stosownie do art. 29a ust. 1 ww. ustawy o VAT:

Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

W świetle art. 29a ust. 6 ustawy, podstawa opodatkowania obejmuje:

1)

podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;

2)

koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Z treści tego przepisu wynika, że podstawę opodatkowania w podatku od towarów i usług stanowi wynagrodzenie, które dostawca lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów albo świadczenia usług. Wynagrodzenie to oznacza wartość rzeczywiście otrzymaną (lub która ma być otrzymana) w konkretnym przypadku.

Dla określenia, czy dane dotacje (subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze) są czy też nie są opodatkowane istotne są szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania.

Kryterium uznania dotacji za stanowiącą podstawę opodatkowania jest zatem stwierdzenie, że dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast dotacje nie dające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu przepisu art. 29a ust. 1 ustawy.

Włączenie do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze ma miejsce tylko wówczas, gdy jest to dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze związana bezpośrednio z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. Do podstawy opodatkowania zaliczane są tylko takie dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które są bezpośrednio przeznaczone na dofinansowanie konkretnego towaru czy też konkretnego rodzaju usługi. Nie jest więc podstawą opodatkowania ogólna dotacja (subwencja, inna dopłata o podobnym charakterze) uzyskana przez podatnika, niezwiązana z dostawą towaru lub świadczeniem usługi.

W przypadku natomiast, gdy podatnik otrzyma dofinansowanie, które będzie związane z dostawą lub świadczeniem usług, jako pokrycie części ceny konkretnego świadczenia lub rekompensatę z tytułu wykonania określonego świadczenia po cenach obniżonych, płatność taka będzie zaliczana do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Zatem podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług zwiększa się tylko o takie dotacje, które w sposób bezwzględny i bezpośredni są związane z daną dostawą towarów lub świadczeniem usług. Jeżeli jednak taki bezpośredni związek nie występuje, dofinansowanie ogólne - na pokrycie kosztów działalności nie zwiększa podstawy opodatkowania, a tym samym nie podlega opodatkowaniu.

Artykuł 29a ust. 1 ustawy jest odpowiednikiem art. 73 Dyrektywy, zgodnie z którym:

(...) podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.

Należy uznać, że opodatkowanie subwencji (dotacji) stanowi wyjątek od zasad ogólnych wspólnego systemu VAT. Nie wszystkie subwencje (dotacje) stanowią element podstawy opodatkowania VAT. Jedynie takie, które są subwencjami (dotacjami) związanymi bezpośrednio z ceną dostawy towarów czy ceną świadczenia usług. Wyjątek ten należy interpretować w sposób ścisły. Wykładnia ścisła prowadzi do wniosku, że tylko subwencje bezpośrednio wpływające na cenę transakcji podlegają opodatkowaniu. Natomiast inne subwencje (dotacje) nie wchodzą tym samym do podstawy opodatkowania, a w konsekwencji nie podlegają opodatkowaniu VAT.

Istotne zatem dla wykładni art. 29a ust. 1 ustawy, jest wyjaśnienie pojęcia "dotacja bezpośrednio związana z ceną".

W tym celu istotne znaczenie ma orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W szczególności wyroki w sprawach C-184/00 (Office des produits wallons ASBL v. Belgian State) oraz C-353/00 (Keeping Newcastle Warm Ltd.v. Commisioners of Customs and Excise, w skrócie KNW).

W wyroku C-184/00 Trybunał stwierdził, że pojęcie subwencji (dotacji) bezpośrednio związanych z ceną należy interpretować jako obejmujące wyłącznie subwencje, które stanowią całość lub część wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług, a które są wypłacane przez podmiot trzeci w stosunku do sprzedawcy lub świadczącego. Trybunał argumentował, że w celu ustalenia, czy dotacja stanowi wynagrodzenie, cena towarów i usług musi, co do zasady, być ustalana nie później, niż w momencie zdarzenia podlegającego opodatkowaniu. Zobowiązanie do zapłaty dotacji dokonane przez osobę, która jej udziela, rodzi korelat, jakim jest prawo beneficjenta do jej otrzymania, ponieważ dokonał on dostawy podlegającej opodatkowaniu. Ten związek pomiędzy dotacją a ceną musi być jednoznacznie widoczny na podstawie indywidualnej analizy okoliczności stanowiących podstawę wypłaty tego wynagrodzenia. Z drugiej strony nie jest konieczne, aby cena towarów lub usług bądź część tej ceny została ustalona. Wystarczy by możliwe było jej ustalenie. Cena jaką płaci nabywca musi być ustalana w taki sposób, że zmniejsza się ona w proporcji do dotacji przyznanej sprzedawcy towarów lub świadczącemu usługi, co zatem stanowi element ustalenia ceny, jakiej żąda ten ostatni. Trybunał w sprawie będącej przedmiotem rozpoznania wskazał sądowi odsyłającemu szereg wskazówek, stwierdzając, że sąd krajowy musi zbadać obiektywnie, czy fakt, iż dotacja jest wypłacana sprzedawcy lub świadczącemu pozwala mu sprzedawać towary lub świadczyć usługi po cenie niższej, niż musiałby on żądać w braku takiej dotacji. Nie jest konieczne, by dotacja odpowiadała bezpośrednio zmniejszeniu ceny dostarczanych towarów, wystarczy by relacja pomiędzy zmniejszeniem ceny a dotacją, która może być wyrażona ryczałtowo, była istotna.

W wyroku C-353/00 Trybunał wyraził pogląd, że niezależnie od tego, czy dofinansowanie spełnia warunek bezpośredniego związku z ceną, czy też nie spełnia takiego warunku, zwiększać będzie podstawę opodatkowania, jeśli osoba trzecia (także organ władzy publicznej) wpłaca pewną kwotę pieniędzy na poczet usług świadczonych na rzecz osoby fizycznej. Orzeczenie to dotyczyło dopłat wypłacanych firmie zajmującej się usługami związanymi z doradztwem w dziedzinie energetyki.

Związek dotacji z ceną nie został szczegółowo przeanalizowany w tym wyroku. Szersze uwagi na ten temat znalazły się natomiast w opinii rzecznika generalnego oraz pisemnym stanowisku rządu Wielkiej Brytanii, które zaaprobował Trybunał. Jak wskazuje rzecznik, dotacje mogą mieć różną formę i charakter. Zwykle przez dotacje (subwencje) rozumie się sumy wypłacane danemu podmiotowi z funduszy publicznych w interesie ogólnym. W praktyce dotacje mogą mieć postać dopłat ogólnych do działalności przedsiębiorstwa (i wówczas nie podlegają opodatkowaniu) albo też stanowić subsydia do konkretnych dostaw lub usług, umożliwiając nabycie ich ostatecznemu odbiorcy po niższej cenie (lub w ogóle bez odpłatności z jego strony). W tym ostatnim przypadku podlegają podatkowi VAT.

Tego rodzaju dotacje występowały w przypadku KNW. Istniał bezpośredni związek pomiędzy usługami podatnika a otrzymywanymi dotacjami (dotacje były korelatem usług i wypłacano je tylko w razie ich świadczenia; również kwotowo zależały od liczby usług). Wpływ na cenę również był oczywisty: ostateczny odbiorca nie musiał płacić za usługę właśnie z powodu pokrycia jej dotacją. Mimo, że dotacje oczywiście wpływały na działalność przedsiębiorstwa i w sensie ekonomicznym pokrywały część kosztów jego funkcjonowania, przede wszystkim były one związane z ceną. Dlatego też nie można było ich traktować jako pozostających poza podatkiem VAT.

Jeżeli otrzymywana dotacja jest w sposób zindywidualizowany i policzalny związana z ceną danego świadczenia (tj. świadczenie dzięki dotacji ma cenę niższą o konkretną kwotę), taka dotacja podlega VAT. Jeżeli natomiast związek tego rodzaju nie występuje i równocześnie dotacja nie jest elementem wynagrodzenia związanego z danymi dostawami towarów lub usług, wówczas można - i należy - potraktować ją jako płatność niepodlegającą podatkowi VAT.

W sytuacji zatem, gdy podatnik dla konkretnej dostawy towarów lub konkretnego świadczenia usług otrzymuje od innego podmiotu dofinansowanie, np. w postaci dotacji stanowiącej dopłatę do ceny towaru lub usługi - tego rodzaju dofinansowanie stanowi, obok ceny, uzupełniający ją element podstawy opodatkowania z tytułu tej dostawy lub świadczenia. Natomiast dotacje mające na celu dofinansowanie ogólnych kosztów działalności, nie dające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a więc nieuzależnione od ilości i wartości dostarczanych towarów lub świadczonych usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy, a zatem nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z art. 29a ust. 1 ustawy wynika, że nie ma znaczenia od kogo dostawca towaru lub świadczący usługę otrzymuje zapłatę - czy od nabywcy czy od osoby trzeciej, ważne jest aby było to wynagrodzenie za dane konkretne świadczenie lub za daną konkretną dostawę.

Wskazali Państwo, że w dniu 30 marca 2020 r. Instytut zawarł umowę konsorcjum (wraz z dwoma podmiotami: Liderem Konsorcjum - A. S. A. oraz B. Sp. z o.o.). Zgodnie z złożonym Wnioskiem o dofinansowanie, celem Projektu jest opracowanie nowatorskiego produktu - efektywnego energetycznie Systemu zabezpieczającego sieć trakcyjną przed obladzaniem i oszranianiem. Wykorzystanie go na infrastrukturze (...) umożliwi zniwelowanie ryzyka opóźnień związanych z niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi.

Zgodnie ze złożonym Wnioskiem o dofinansowanie, Instytut będzie wykonawcą następujących etapów: Etap, którego celem jest określenie optymalnej metody odladzania sieci jezdnej na podstawie przeprowadzonych badań, symulacji i analiz; Etap, którego celem będzie przeprowadzenie badań wszystkich elementów prototypu Systemu w warunkach operacyjnych na zgodność z wymaganiami dla urządzeń pracujących na (...) w Polsce; Etap, w którym zostaną przeprowadzone próby eksploatacyjne prototypu systemu na wytypowanym odcinku (...).

Rezultatem końcowym Projektu będzie innowacyjny system zabezpieczający sieć trakcyjną przed obladzaniem i oszranianiem. Bezpośrednimi odbiorcami rezultatów Projektu będą zarządcy infrastruktury (...) - przy czym w Polsce można wyróżnić 15 podmiotów legitymujących się uprawnieniami do prowadzenia usług zarządcy infrastruktury.

Zgodnie z treścią Umowy o dofinansowanie Lider Konsorcjum oraz Konsorcjant są zobowiązani do osiągnięcia założonych celów i wskaźników określonych we Wniosku o dofinansowanie. W świetle Umowy o dofinansowanie, Konsorcjum jest zobowiązane do realizacji pełnego zakresu rzeczowego Projektu oraz do wdrożenia wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych albo prac rozwojowych (jeśli Projekt obejmował wyłącznie prace rozwojowe) w okresie trzech lat od zakończenia realizacji Projektu.

Umowa o dofinansowanie przewiduje następujące formy wdrożenia wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych (jeśli Projekt przewiduje tylko te drugie) realizowanych w ramach Projektu:

i. wprowadzenie wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych do własnej działalności gospodarczej Lidera Konsorcjum lub Konsorcjanta poprzez rozpoczęcie produkcji lub świadczenia usług na bazie uzyskanych wyników, lub wprowadzenie innowacji procesowej lub

ii. udzielenie licencji na korzystanie z przysługujących Liderowi Konsorcjum lub Konsorcjantowi praw do wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych w działalności gospodarczej prowadzonej przez innego przedsiębiorcę (spoza Konsorcjum), lub

iii. sprzedaż praw do wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych w celu wprowadzenia ich do działalności gospodarczej innego przedsiębiorcy (spoza Konsorcjum).

Jednocześnie, na podstawie Umowy o dofinansowanie za wdrożenie wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych nie uznaje się zbycia praw do wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych w celu ich dalszej sprzedaży. Sprzedaż praw do wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych lub udzielenie licencji na korzystanie z przysługujących Liderowi Konsorcjum lub Konsorcjantowi praw do wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych w działalności gospodarczej prowadzonej przez innego przedsiębiorcę powinno zostać dokonane po cenie rynkowej.

Środki uzyskane w ramach Projektu będą w całości wykorzystane na działania związane z realizacją Projektu i przeznaczone zostaną na pokrycie kosztów jego przeprowadzenia.

Zgodnie z Umową o dofinansowanie, w ramach Konsorcjum, w ramach realizacji rzeczonej Umowy, Lider Konsorcjum oraz Konsorcjanci nie mogą zlecać sobie nawzajem realizacji usług, dostaw lub robót budowlanych. Lider Konsorcjum zobowiązany jest do niezwłocznego złożenia wniosku o płatność końcową w przypadku, gdy w trakcie realizacji Projektu okaże się, że dalsze badania przemysłowe i prace rozwojowe, albo prace rozwojowe nie doprowadzą do osiągnięcia zakładanych wyników, bądź gdy po zakończeniu realizacji Projektu wdrożenie okaże się bezcelowe z ekonomicznego punktu widzenia.

Zakres praw majątkowych do wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych będących rezultatem Projektu przysługuje Liderowi Konsorcjum i Konsorcjantom w proporcji odpowiadającej faktycznemu ich udziałowi w całkowitej kwocie kosztów kwalifikowanych określonej w Umowie o dofinansowanie. Przekazanie posiadanych praw majątkowych do wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych będących rezultatem Projektu pomiędzy Liderem Konsorcjum lub Konsorcjantami następuje za wynagrodzeniem odpowiadającym wartości rynkowej tych praw.

Umowa o dofinansowanie przewiduje możliwość jej zmiany, a także wypowiedzenia. Ponadto, w szeregu przypadkach określonych w Umowie o dofinansowanie, NCBiR będzie mógł wstrzymać Dofinansowanie lub rozwiązać tę umowę - w tym np. w razie stwierdzenia, że Konsorcjum zaprzestało realizacji Projektu, uchybia obowiązkom przewidzianym w Umowie o dofinansowanie, realizuje Projekt w sposób sprzeczny z tą umową lub z naruszeniem prawa. W przypadku rozwiązania Umowy o dofinansowanie, w określonych sytuacjach Liderowi Konsorcjum, ani Konsorcjantom nie przysługuje odszkodowanie, a dodatkowo NCBiR wezwie Lidera Konsorcjum do zwrotu całości lub części otrzymanego Dofinansowania (w tym kwot przekazanych Konsorcjantom) wraz z odsetkami. W przypadku wybrania przez Instytucję Pośredniczącą Projektu do dofinansowania, Konsorcjant zobowiązuje się do ustanowienia zabezpieczenia realizacji Umowy o dofinansowanie wobec Lidera Konsorcjum w wysokości procentowego udziału Konsorcjanta w Projekcie (w formie gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej), jeżeli wniesienie zabezpieczenia należytego wykonania Umowy o dofinansowanie przez Lidera Konsorcjum będzie wymagane w wysokości nie wyższej łącznie niż wysokość zabezpieczenia wymagana w Umowie o dofinansowanie (każdy z Konsorcjantów proporcjonalnie do swojego udziału w Konsorcjum). Jeżeli Konsorcjant nie ustanowi na rzecz Lidera Konsorcjum zabezpieczenia, Lider Konsorcjum ma prawo odmówić zawarcia Umowy o dofinansowanie bez ponoszenia żadnej odpowiedzialności.

Zgodnie z Umową Konsorcjum, każda ze Stron zobowiązana jest do realizacji w ramach Projektu prac przypisanych jej we Wniosku o dofinansowanie zgodnie z harmonogramem realizacji Projektu. Strony zobowiązane są nie zlecać sobie nawzajem realizacji usług, dostaw lub robót budowalnych w ramach realizacji Projektu

Strony są również uprawnione do ponoszenia kosztów kwalifikowalnych wyłącznie na potrzeby realizacji prac przypisanych we Wniosku o dofinansowanie. Z kolei w przypadku ubiegania się przez Strony o zwiększenie intensywności wsparcia na badania przemysłowe lub prace rozwojowe z tytułu szerokiego rozpowszechniania wyników badań przemysłowych lub prac rozwojowych, Strony zobowiązane są do rozpowszechniania przedmiotowych wyników w sposób określony w Umowie Konsorcjum.

Ponadto, Konsorcjum ma obowiązki informacyjne względem swoich członków, w przypadku zaistnienia określonych okolicznościach (np. informowanie o zamiarze dokonania zmian prawno - organizacyjnych).

Jeżeli wdrożenie wyników projektu przyjmuje formę sprzedaży praw do wyników lub udzielania licencji na korzystanie z praw do wyników, przeniesienie tych praw nastąpi za wynagrodzeniem odpowiadającym wartości rynkowej tych praw. W przypadku zawarcia umowy licencyjnej/umowy sprzedaży praw do wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych zawartej z licencjobiorcą/nabywcą praw do wyników tychże badań i prac oraz aneksów do takich umów, Konsorcjant zobowiązany jest do doręczenia Liderowi Konsorcjum potwierdzonej za zgodności z oryginałem kopii takiego dokumentów terminie 5 dni od daty zawarcia.

Wszelkie prawa własności intelektualnej, które każda ze Stron posiadała lub którymi dysponowała przed rozpoczęciem obowiązywania Umowy Konsorcjum, pozostają jej własnością także w trakcie realizacji Umowy Konsorcjum jak i po zakończeniu współpracy w ramach Projektu, chyba że Strony dokonają w zakresie powyższych praw odrębnych regulacji w drodze pisemnej umowy.

W przypadku, gdy w ramach realizacji Projektu powstanie przedmiot praw własności intelektualnej, będzie on stanowił współwłasność Stron na zasadach wskazanych w Umowie Konsorcjum.

Członek Konsorcjum może, na potrzeby realizacji Projektu, bez obowiązku uzyskania uprzedniej zgody pozostałych Członków Konsorcjum oraz bez obowiązku zapłaty jakiegokolwiek wynagrodzenia z tego tytułu korzystać z utworów lub opracowań utworów na wszystkich znanych w chwili zawarcia Umowy polach eksploatacji.

Wyniki badań przemysłowych i prac rozwojowych będących rezultatem Projektu obejmują całość praw własności przemysłowej wypracowanych w wyniku tychże badań i prac (zwanych dalej "Przedmiotem"). Prawa do przedmiotów stanowiących własność przemysłową (w rozumieniu ustawy prawo własności przemysłowej) oraz innych rezultatów realizacji Projektu nie podlegających takiej ochronie będą przysługiwać Stronom w proporcji odpowiadającej faktycznemu ich udziałowi w całkowitej kwocie kosztów kwalifikowanych. Strona udzieli pozostałym stronom bezterminowej, niewyłącznej licencji na korzystanie ze stworzonych Przedmiotów na zasadach rynkowych. Szczegółowe zasady udzielania licencji Strony ustalą w odrębnej umowie.

Państwa wątpliwości dotyczą kwestii, czy dofinansowanie otrzymane od NCBiR w związku z realizacją projektu będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

Wskazali Państwo, że celem Projektu jest opracowanie nowatorskiego produktu - efektywnego energetycznie Systemu zabezpieczającego sieć trakcyjną przed obladzaniem i oszranianiem. Wykorzystanie go na infrastrukturze (...) umożliwi zniwelowanie ryzyka opóźnień związanych z niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi.

Wprowadzenie wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych do własnej działalności gospodarczej Lidera Konsorcjum lub Konsorcjanta nastąpi poprzez rozpoczęcie produkcji lub świadczenia usług na bazie uzyskanych wyników, lub wprowadzenie innowacji procesowej.

Natomiast w przypadku gdy wdrożenie wyników projektu przyjmuje formę sprzedaży praw do wyników lub udzielania licencji na korzystanie z praw do wyników, Państwo jako strona konsorcjum zobowiązują się do przeniesienia tych praw za wynagrodzeniem odpowiadającym wartości rynkowej tych praw.

Ponadto, prawa do przedmiotów stanowiących własność przemysłową oraz innych rezultatów realizacji projektu nie podlegających takiej ochronie będą przysługiwać Stronom w proporcji odpowiadającej faktycznemu ich udziałowi w całkowitej kwocie kosztów kwalifikowanych.

Przekazanie posiadanych praw majątkowych do wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych będących rezultatem projektu pomiędzy Liderem Konsorcjum lub Konsorcjantami następuje za wynagrodzeniem odpowiadającym wartości rynkowej tych prac.

W konsekwencji otrzymane przez Państwa dofinansowanie z NCBiR na realizację badań przemysłowych i prac rozwojowych w ramach realizacji Projektu nie będzie miało wpływu na wysokość otrzymanego wynagrodzenia z tytułu ewentualnej sprzedaży praw do wyników Projektu lub udzielania licencji na korzystanie z praw do wyników ponieważ wynagrodzenie to zostanie ustalone na poziomie cen rynkowych.

W okolicznościach przedmiotowej sprawy otrzymywana z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju dotacja nie jest dokonywana w celu sfinansowania konkretnej oznaczonej czynności opodatkowanej (tj. dopłaty do ceny sprzedaży praw lub udzielania licencji). Dofinansowanie z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju to środki niestanowiące refundacji całości lub części ceny, tym samym nie powinny być one zaliczane do podstawy opodatkowania.

Otrzymana przez Państwa kwota dofinasowania od NCBiR za pośrednictwem Lidera Konsorcjum w związku z realizacją projektu nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 należało uznać za prawidłowe.

Państwa wątpliwości dotyczą także kwestii prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług w związku z realizacją projektu.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Artykuł 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a)

nabycia towarów i usług,

b)

dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Należy wskazać, że możliwość odliczenia podatku naliczonego jest podstawowym i fundamentalnym uprawnieniem, wynikającym z samej konstrukcji podatku od wartości dodanej. Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE wynika, że prawo do odliczenia podatku naliczonego w zasadzie nie może być ograniczone ani pod względem czasu, ani pod względem zakresu przedmiotowego. TSUE zwracał uwagę, że właśnie zasada odliczenia podatku naliczonego zapewnia uzyskanie neutralności podatku. System odliczeń podatku oznacza całkowite uwolnienie przedsiębiorcy od obciążeń z tytułu VAT zapłaconego lub należnego (do zapłaty) w prowadzonej działalności gospodarczej. Wspólny system podatku od wartości dodanej zapewnia, że jakakolwiek działalność gospodarcza, bez względu na jej cel oraz rezultat, o ile sama jest opodatkowana VAT, jest opodatkowana w sposób całkowicie neutralny. Pozwala to na zachowanie zasady potencjalności, która powinna być na gruncie ustawy o VAT rozumiana możliwie najszerzej. Oznacza to, że zawsze ma ona zastosowanie przy nabyciu towarów dokonanym z zamiarem wykorzystania ich w działalności opodatkowanej.

Ustawa o podatku od towarów i usług ustanawia zasadę tzw. niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego nie musi czekać aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej. Istotna jest intencja nabycia, jeśli dany towar ma służyć wykonywaniu czynności opodatkowanych wówczas - po spełnieniu wymienionych w art. 86 ustawy wymogów formalnych - odliczenie jest prawnie dozwolone, oczywiście jeżeli nie wyłączają go inne przepisy ustawy lub aktów wykonawczych. W każdym więc przypadku należy dokonać oceny, czy intencją określonej czynności, z którą łączą się skutki podatkowo-prawne było wykonywanie czynności opodatkowanych. Z ogólnie przyjętej definicji "zamiaru" wynika, że jest to projekt, plan czy intencja zrealizowania czegoś. Istotą zamiaru są intencje jakie przyświecają dokonywanym czynnościom, jak i cel, który dana osoba ma osiągnąć dokonując tych czynności.

Należy zatem stwierdzić, że każde nabycie towarów i usług przeznaczonych do czynności opodatkowanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej bez względu na to, jakie faktycznie będą efekty tej działalności należy uznać za związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych.

W wyroku TSUE w sprawie C-37/95 (orzeczenie z dnia 15 stycznia 1998 r., Belgische Staat v. Ghent Coal Terminal N.) Trybunał Sprawiedliwości stwierdził, że system odliczeń podatku oznacza całkowite uwolnienie przedsiębiorcy od obciążeń z tytułu VAT zapłaconego lub należnego (do zapłaty) w prowadzonej działalności gospodarczej. Wspólny system podatku od wartości dodanej zapewnia, że jakakolwiek działalność gospodarcza bez względu na jej cel oraz rezultat, o ile sama podlega VAT, jest opodatkowana w sposób całkowicie neutralny. W innych orzeczeniach podkreślano, że właśnie zasada odliczenia podatku naliczonego zapewnia uzyskanie neutralności podatku. Podkreśla się przy tym, że prawo do odliczenia związane jest z nabyciem statusu podatnika i nabywaniem towarów i usług, w tym charakterze (tzn. dla celów prowadzenia działalności gospodarczej), niezależnie od tego, czy faktycznie towary i usługi zostały wykorzystane do działalności opodatkowanej.

Zatem z orzecznictwa TSUE konsekwentnie wynika, że prawo do odliczenia podatku naliczonego w zasadzie nie może być ograniczane ani pod względem czasu, ani pod względem zakresu przedmiotowego.

Odliczyć zatem można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Wskazana zasada wyłącza tym samym możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu VAT. Jednocześnie z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności nieopodatkowanych podatkiem VAT.

Na mocy art. 86 ust. 2a ustawy, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej "sposobem określenia proporcji". Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Podatnik w celu odliczenia podatku naliczonego, w pierwszej kolejności ma obowiązek odrębnego określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu, czyli dokonania tzw. bezpośredniej alokacji. Jeżeli takie wyodrębnienie jest możliwe, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości przy nabyciu towarów i usług związanych ze sprzedażą opodatkowaną. Natomiast podatnikowi nie przysługuje takie prawo przy nabyciu towarów i usług związanych ze sprzedażą niepodlegającą opodatkowaniu albo zwolnioną od podatku.

W przypadku zakupów bezpośrednio związanych z działalnością opodatkowaną, podatnik, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy, odlicza podatek naliczony w całości. Natomiast w sytuacji, gdy takie przyporządkowanie nie jest możliwe, a wydatki służą zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, podatnik winien ustalić proporcję, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy.

Ponadto, podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Artykuł 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W niniejszej sprawie wskazali Państwo, że Strony na podstawie Umowy Konsorcjum ustaliły, że wdrożenie wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych albo prac rozwojowych realizowanych w ramach Projektu następować będzie w jednej z następujących form:

- wprowadzenie wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych do własnej działalności gospodarczej Lidera Konsorcjum lub Konsorcjanta poprzez rozpoczęcie produkcji lub świadczenia usług na bazie uzyskanych wyników, lub wprowadzenie innowacji procesowej lub

- udzielenie licencji na korzystanie z przysługujących Liderowi Konsorcjum lub Konsorcjantowi praw do wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych w działalności gospodarczej prowadzonej przez innego przedsiębiorcę (spoza Konsorcjum), lub

- sprzedaż praw do wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych w celu wprowadzenia ich do działalności gospodarczej innego przedsiębiorcy (spoza Konsorcjum).

Sprzedaż praw do wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych lub udzielenie licencji na korzystanie z przysługujących Liderowi Konsorcjum lub Konsorcjantowi praw do wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych w działalności gospodarczej prowadzonej przez innego przedsiębiorcę powinno zostać dokonane po cenie rynkowej. Przekazanie posiadanych praw majątkowych do wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych będących rezultatem projektu pomiędzy Liderem Konsorcjum lub Konsorcjantami następuje również za wynagrodzeniem odpowiadającym wartości rynkowej tych prac.

Jednocześnie wskazali Państwo, że realizowane badania są wykonywane zawsze w ramach działalności Instytutu z nastawieniem na skomercjalizowanie wykreowanych wyników prac.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa należy stwierdzić, że zostaną spełnione przesłanki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego. Są Państwo czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, a wydatki ponoszone na realizację przedmiotowego Przedsięwzięcia będą wykorzystywane wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych.

Tym samym, przysługuje Państwu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług w ramach i na cele Projektu na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy, pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)

z zastosowaniem art. 119a;

2)

w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)

z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako "p.p.s.a.").

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.).

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl