0114-KDIP3-3.4011.92.2017.2021.11.S.JM

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej po ponownym rozpatrzeniu sprawy w związku z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z 21 czerwca 2018 r. sygn. akt III SA/Wa 2743/17 (data wpływu prawomocnego orzeczenia 13 września 2021 r.), stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 2 kwietnia 2017 r. (data wpływu 10 kwietnia 2017 r.) uzupełnionym pismem z 25 maja 2017 r. (data nadania 25 maja 2017 r., data wpływu 25 maja 2017 r.) na wezwanie z 24 maja 2017 r. Nr 0114-KDIP3-3-3.4011.92.2017.1.JK3 (data nadania 24 maja 2017 r., data doręczenia 24 maja 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu z tytułu przedawnionej wierzytelności - jest prawidłowe.

W dniu 10 kwietnia 2017 r. do tutejszego organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu z tytułu przedawnionej wierzytelności.

Z uwagi na braki formalne, pismem Nr 0114-KDIP3-3-3.4011.92.2017.1.JK3 z 24 maja 2017 r. (data nadania 24 maja 2017 r., data doręczenia 24 maja 2017 r.) tutejszy organ wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia przedmiotowego wniosku. Pismem z 25 maja 2017 r. (data nadania 25 maja 2017 r., data wpływu 25 maja 2017 r.) Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie.

Dotychczasowy przebieg postępowania.

W dniu 29 maja 2017 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał dla Wnioskodawcy interpretację Nr 0114-KDIP3-3.4011.92.2017.2.JK3, w której uznał stanowisko Wnioskodawcy w zakresie opodatkowania przychodu z tytułu przedawnionej wierzytelności za nieprawidłowe.

W interpretacji tej stwierdzono, że jeżeli w przypadku Wnioskodawcy doszło do przedawnienia zobowiązania, a wierzyciel - z uwagi na przedawnienie roszczenia - nie ma możliwości skutecznego wyegzekwowania tej wierzytelności, wówczas Wnioskodawca osiąga realne przysporzenie majątkowe, które - jako przychód z innych źródeł - podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. W związku z powyższym, wierzyciel ma obowiązek sporządzić informację PIT-8C na imię Wnioskodawcy, w którym jako przychód z innych źródeł wykaże wartość przedawnionego zobowiązania.

Interpretacja została doręczona Wnioskodawcy w dniu 29 maja 2017 r.

W związku z powyższym rozstrzygnięciem, Wnioskodawca wniósł 29 maja 2017 r. wezwanie do usunięcia naruszenia prawa (data wpływu 30 maja 2017 r.). Pismem z 27 czerwca 2017 r. Nr 0114-KDIP3-3.4011.92.2017.3.JK3 (data doręczenia 27 czerwca 2017 r.) stwierdzono brak podstaw do zmiany ww. indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Wnioskodawca złożył na interpretację indywidualną przepisów prawa podatkowego z 29 maja 2017 r. Nr 0114-KDIP3-3.4011.92.2017.2.JK3 skargę (data wpływu 20 lipca 2017 r.) do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny wyrokiem z 3 sierpnia 2018 r. sygn. akt III SA/Wa 2743/17, uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną z 29 maja 2017 r. Nr 0114-KDIP3-3.4011. 92.2017.2.JK3. Od powyższego wyroku 5 września 2018 r. została złożona skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Wyrokiem z 27 maja 2021 r. Naczelny Sąd Administracyjny sygn. akt II FSK 3519/18 oddalił skargę kasacyjną Organu. W związku z powyższym, wyrok z 3 sierpnia 2018 r. sygn. akt III SA/Wa 2743/17 stał się prawomocny od 27 maja 2021 r. Prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wraz z aktami wpłynął do tut. Organu 13 września 2021 r.

W myśl art. 153 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2018 r. poz. 1302 z późn. zm.), ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że przepisy prawa uległy zmianie.

Wskutek powyższego, wniosek Strony w zakresie skutków podatkowych sprzedaży udziału w nieruchomości wymaga ponownego rozpatrzenia przez tut. organ.

We wniosku i jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

Pismem z 2 lutego 2016 r. Kancelaria Prawna, (...) (dokument w załączeniu), działający w imieniu mocodawcy P. wezwała dłużnika do zapłaty kwoty 33.039,98 zł z tytułu braku spłaty zadłużenia umowy numer (...) z 19 sierpnia 2008 r. zawartej z Bankiem. Dług od Banku został odkupiony przez P. dnia 30 grudnia 2010 r. (dokument w załączeniu - druga strona) następnie 18 lutego 2016 r. powód - P. wniósł pozew o zapłatę do Sądu.

Dnia 26 lutego 2016 r. Sąd Rejonowy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, sygn. akt I Nc 256/16, (dokument w załączeniu). Wymieniony nakaz zapłaty uprawomocnił się po 14 dniach w wyniku nie złożenia zarzutów przez dłużnika. Następnie pozwany - dłużnik 9 maja 2016 r. wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty wydanego w sprawie toczącej się przed Sądem Rejonowym (sygnatura akt I Nc 256/16). Sąd uwzględnił sprzeciw pozwanego i uchylił nakaz zapłaty wydany 26 lutego 2016 r. W wyniku skutecznego wniesienia sprzeciwu przez pozwanego - dłużnika Sąd nadał nową sygnaturę pod numerem I C 1177/16, (poprzednia sygnatura I Nc 256/16) i rozpoczął się normalny proces z powództwa P.

Dnia 27 czerwca 2016 r. pozwany - dłużnik wniósł do Sądu zarzuty o przedawnieniu roszczenia w stosunku do wniesionego pozwu powoda - P.

Dnia 5 września 2016 r., przed rozpoczęciem rozprawy, pełnomocnik powoda - P. cofnął powództwo bez zrzeczenia się roszczenia (dokument w postaci Postanowienia Sądu wraz z uzasadnieniem w załączeniu). Następnie jak wynika z Postanowienia Sądu z 25 października 2016 r. Sąd Rejonowy wydał postanowienie o umorzeniu sprawy wobec cofnięcia pozwu o zapłatę przez powoda P. (2 postanowienia Sądu w załączeniu).

Następnie firma X. działająca w imieniu P. wysłała 24 lutego 2017 r. na adres zameldowania Wnioskodawcy pismo druk PIT-8C w celu rozliczenia się z Urzędem Skarbowym.

W uzupełnieniu, Wnioskodawca wskazał, że umowa była zawarta pomiędzy Wnioskodawcą a Bankiem 19 sierpnia 2008 r. Umowa była rodzajem kredytu gotówkowego. Z firmą X., która działa w imieniu i na rzecz P. Wnioskodawca nigdy nie zawierał żadnej umowy kredytu - pożyczki i nigdy nie była podpisana żadna ugoda co do spłaty kredytu. Dłużnik nie dokonał całkowitej spłaty kredytu w Banku, czego efektem było wypowiedzenie umowy kredytu i 30 grudnia 2010 r. dług zakupił P. od Banku - dowód w załączonym wniosku z 2 kwietnia 2017 r. Głównym postanowieniem zawartej z Wnioskodawcą umowy dnia 19 sierpnia 2008 r. z Bankiem było udzielenie kredytu w wysokości 20.000 zł na okres spłaty 60 rat kapitałowo - odsetkowych. PIT - 8C wystawiła firma X., która działa w imieniu i na rzecz P. z tytułu przedawnienia wierzytelności - dowód w załączonym wniosku z 2 kwietnia 2017 r. Według Wnioskodawcy, firma X. nie była uprawniona do wystawienia druku PIT-8C z tytułem przedawnienia wierzytelności.

Po analizie treści wniosku oraz mając na względzie zakres kompetencji przyznanej tut. organowi i treść przepisu art. 14b ustawy - Ordynacja podatkowa przyjęto, że intencją Wnioskodawcy było uzyskanie odpowiedzi na pytanie.

Czy X. powinien wystawić Wnioskodawcy PIT-8C i czy po stronie Wnioskodawcy wystąpiło zobowiązanie podatkowe?

Zdaniem Wnioskodawcy, X. nie był uprawniony do wystawienia PIT-8C za 2016 r., ponieważ w 2016 r. nie miało miejsce umorzenia kredytu w firmie P. odkupionego od Banku, czego dowodem jest uzasadnienie w wydanym postanowieniu Sądu Rejonowego z dnia 25 października 2016 r. (dowód w załączeniu). We wniosku z 2 maja 2017 r. - pełnomocnik P. dnia 5 września 2016 r. wniósł do Sądu Rejonowego wniosek o wycofanie pozwu (powództwa) bez zrzeczenia się roszczenia przed rozpoczęciem rozprawy, a więc w ocenie Sądu nie było żadnego umorzenia kredytu a jedynie wycofanie pozwu w Sądzie przez P. wobec dłużnika. P. nadal jest wierzycielem długu odkupionego od Banku i może cały czas podejmować próby w celu odzyskania zakupionego długu poprzez wysyłanie wezwań do zapłaty do dłużnika, a także może ponownie wystąpić na drogę sądową w celu odzyskania swoich należności.

W przedmiotowej sprawie nie nastąpiło w 2016 r. umorzenie długu wobec dłużnika, a tym samym nie wystąpiło zobowiązanie podatkowe z tytułu umorzenia kredytu na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, że niniejszą interpretację oparto na przepisach prawa podatkowego obowiązujących w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym, bowiem niniejsza interpretacja stanowi ponowne rozstrzygnięcie tej samej sprawy w wyniku orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z 3 sierpnia 2018 r., sygn. akt III SA/Wa 2743/17.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2032 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów ustawy - Ordynacja podatkowa zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Rodzaje źródeł przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie między innymi w pkt 9 wymieniono "inne źródła".

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Istotą sporu jest to, czy w momencie przedawnienia roszczenia z tytułu umowy kredytu gotówkowego dłużnik (kredytobiorca) uzyskuje przychód, w przypadku gdy wierzyciel wobec podniesienia przez dłużnika (pozwanego) zarzutu przedawnienia - cofnął pozew bez zrzeczenia się roszczenia.

Pojęcie przychodu zostało zdefiniowane w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi, że przychodem są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Instytucja przedawnienia uregulowana została w art. 117-125 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r. poz. 459 z późn. zm.). Zgodnie z art. 117 § 1 ww. Kodeksu, z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Przy czym, w myśl art. 117 § 2 ww. Kodeksu, po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne.

Przedawnienie roszczenia jest zdarzeniem prawnym, powodującym określone skutki w zakresie możliwości dochodzenia zobowiązań. Istota przedawnienia polega zatem na tym, że po upływie określonego w ustawie terminu, ten przeciwko komu kieruje się roszczenie (dłużnik) może uchylić się od jego zaspokojenia. Skutkiem tego - roszczenie przedawnione nie gaśnie, a jedynie nie będzie mogło być przymusowo zrealizowane; sąd bowiem oddali powództwo uprawnionego w razie upływu terminu przedawnienia i gdy dłużnik podniesie zarzut przedawnienia. Jednakże roszczenie takie nadal uznawane jest za prawnie istniejące. Znajduje to przede wszystkim wyraz w tym, że dłużnik, który po upływie terminu przedawnienia spełnił świadczenie, nie może następnie żądać jego zwrotu, chociażby nie był świadomy upływu terminu przedawnienia i związanych z tym skutków prawnych. Spełnił on bowiem należne w świetle prawa zobowiązanie.

W związku z powyższym, przedawnia się roszczenie, a zatem możliwość egzekwowania uprawnienia przez wierzyciela - nie przedawnia się zaś obowiązek dłużnika. Przedawnienie roszczenia z prawnego punktu widzenia modyfikuje sytuację wierzyciela cywilnoprawnego (niemożność przymusowego wyegzekwowania świadczenia - o ile dłużnik podniesie zarzut przedawnienia).

Pomimo przedawnienia, zobowiązanie cywilnoprawne (odmiennie niż podatkowe) nadal istnieje, więc dłużnik nadal pozostaje dłużnikiem - zobowiązanym do spełnienia świadczenia. Wierzyciel co prawda nie może już skutecznie wyegzekwować roszczenia na drodze przymusu (o ile oczywiście dłużnik podniesie zarzut przedawnienia), ale nie jest to jednoznaczne z tym, że dłużnik uzyskał przysporzenie, a zatem przychód.

Zdaniem Sądu, skoro zobowiązania cywilnoprawne - inaczej niż podatkowe - nie wygasają na skutek przedawnienia, to nie można twierdzić, aby samo przedawnienie rodziło dla dłużnika wymierną korzyść. Prawo podatkowe nie może całkowicie abstrahować od cywilnoprawnej sytuacji dłużnika. Z tych powodów w związku z samym przedawnieniem roszczenia wierzyciela, nie następuje u dłużnika trwałe przysporzenie majątkowe i nie powstaje przychód podlegający opodatkowaniu.

Na skutek przedawnienia, i w tym właśnie momencie, dłużnik nie uzyskuje żadnej realnej i definitywnej korzyści majątkowej, ponieważ formalnie nadal jest zobowiązany do wykonania tego świadczenia (zobowiązanie na skutek przedawnienia przeradza się w tzw. zobowiązanie naturalne). Tym samym, u dłużnika nie powstaje przychód z nieodpłatnego świadczenia w świetle art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w rezultacie wierzyciel nie jest zobowiązany do sporządzenia informacji PIT-8C.

Reasumując, mając na uwadze obowiązujące uregulowania prawne oraz wskazania zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z 3 sierpnia 2018 r. sygn. akt III SA/Wa 2743/17, a także w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 27 maja 2021 r., sygn. akt II FSK 3519/18, uznać należy, że samo przedawnienie roszczenia z tytułu udzielonego kredytu gotówkowego nie powoduje powstania przychodu z nieodpłatnego świadczenia w świetle art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wierzyciel - X. nie powinien wystawiać Wnioskodawcy PIT-8C.

W związku z powyższym, stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 z późn. zm.).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.