0114-KDIP3-3.4011.585.2018.4.AK - PIT w zakresie otrzymania spłaty w związku z działem spadku.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r. poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 1 grudnia 2018 r. (data wpływu 5 grudnia 2018 r.) uzupełnione pismem z dnia 22 stycznia 2019 r. (data nadania 23 stycznia 2019 r., data wpływu 25 stycznia 2019 r.) na wezwanie Nr 0114-KDIP3-3.4011.585.2018.3.AK z dnia 9 stycznia 2019 r. (data wysłania 10 stycznia 2019 r., data doręczenia 16 stycznia 2019 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie otrzymania spłaty w związku z działem spadku - jest nieprawidłowe.

W dniu 5 grudnia 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie otrzymania spłaty w związku z działem spadku.

Z uwagi na braki formalne, pismem z dnia 9 stycznia 2019 r. Nr 0114-KDIP3-3.4011.585.2018.3.AK (data wysłania 10 stycznia 2019 r., data doręczenia 16 stycznia 2019 r.) wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia braków formalnych wniosku.

Pismem z dnia 22 stycznia 2019 r. (data nadania 23 stycznia 2019 r., data wpływu 25 stycznia 2019 r.) Wnioskodawczyni uzupełniła wniosek w terminie.

We wniosku i uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 30 lipca 2017 r. zmarł ojciec Wnioskodawczyni, w wyniku czego Wnioskodawczyni nabyła w drodze spadku po zmarłym udział wynoszący 1/6 części w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego, o powierzchni użytkowej 37,5 m². Nabycie wyżej wymienionego spadku nastąpiło na mocy postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 23 kwietnia 2018 r. Nabycie spadku, o którym mowa powyżej zostało zwolnione z podatku od spadków i darowizn zgodnie z art. 4a ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2018 r. poz. 644).

Zaświadczenie o zwolnieniu zostało wydane przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w dniu 26 lipca 2018 r.

Lokal mieszkalny, do którego udział został nabyty przez Wnioskodawczynię, jest zamieszkiwany przez macochę Wnioskodawczyni. W związku z tym został sporządzony akt notarialny z umową o dział spadku. Macocha, Pan W.G. i Wnioskodawczyni oświadczyli, że dokonują działu spadku po zmarłym ojcu Wnioskodawczyni w ten sposób, że macocha Wnioskodawczyni w całości nabywa udział wynoszący 1/2 (jedną drugą) części w stanowiącym odrębną nieruchomość lokalu mieszkalnym (winno być: spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego) o wartości 120.000 zł (sto dwadzieścia tysięcy złotych), przy czym umowa ta następuje bez spłat i dopłat co do nabywanego składnika majątkowego przez macochę Wnioskodawczyni od Pana W. G. oraz ze spłatą w kwocie 40.000 zł (czterdzieści tysięcy złotych) na rzecz Wnioskodawczyni od Jej macochy.

Kwota została przekazana przelewem bankowym na konto Wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni zobowiązała się nie wnosić w przyszłości żadnych roszczeń z tego tytułu.

Zgodnie z posiadaną przez Wnioskodawczynię wiedzą lokal mieszkalny, do którego prawa Wnioskodawczyni zbyła, nie będzie przedmiotem sprzedaży.

W wystosowanym wezwaniu poproszono Wnioskodawczynię o doprecyzowanie stanu faktycznego o następujące informacje:

W uzupełnieniu Wnioskodawczyni doprecyzowała stan faktyczny o następujące informacje:

Ad. 1. Akt notarialny został sporządzony dnia 24 września 2018 r. (dwudziestego czwartego września dwa tysiące osiemnastego roku).

Ad. 2. Tytuł prawny w stosunku do nieruchomości - lokalu mieszkalnego, do którego udziały Wnioskodawczyni nabyła w drodze spadku, a następnie zbyła w drodze działu spadku to spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego.

Ad. 3. Otrzymana w wyniku działu spadku spłata jest zdaniem Wnioskodawczyni ekwiwalentna do posiadanego przez Nią udziału nabytego w drodze spadku.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy zwolnienie z podatku od spadków i darowizn obejmuje również sytuację opisaną jako zbycie udziału na rzecz macochy Wnioskodawczyni?

2. Czy w związku ze zbyciem udziału na rzecz macochy, Wnioskodawczyni jest zobowiązana do uiszczenia podatku dochodowego w wysokości 18% od kwoty spłaty za przekazanie praw wynikających z udziału Wnioskodawczyni, wynoszącej 40.000 zł?

3. Czy jeśli zbycie udziałów do lokalu mieszkalnego na rzecz macochy zostanie uznane za darowiznę, to czy Wnioskodawczyni jest zobowiązana do złożenia odpowiedniego oświadczenia w Urzędzie Skarbowym?

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest rozstrzygnięcie w zakresie pytania Nr 2. W zakresie pytania Nr 1 i Nr 3 zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawczyni, udział w lokalu został nabyty w wyniku spadku po zmarłym ojcu, co później skutkowało zbyciem tychże udziałów na rzecz macochy Wnioskodawczyni. Jako, że Wnioskodawczyni została zwolniona przez Naczelnika Urzędu Skarbowego z podatku od spadków i darowizn, to zgodnie z posiadaną przez Wnioskodawczynię wiedzą wnioskuje Ona, że zbycie udziałów na rzecz macochy można uznać albo za skutek spadku otrzymanego po zmarłym ojcu, który to został zwolniony z podatku, co zwalnia również Wnioskodawczynię z podatku dochodowego lub uznać za darowiznę na rzecz Wnioskodawczyni od Jej macochy, co również jako, że Wnioskodawczyni i Jej macocha są rodziną na zasadzie stosunku powinowactwa oraz należą do I grupy podatkowej zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest z niego zwolnione zgodnie z art. 4a, a jedyna formalność, która powinna zostać przez Wnioskodawczynię dopełniona to złożenie odpowiedniego oświadczenia do Urzędu Skarbowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1509, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji Podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie:

c. prawa wieczystego użytkowania gruntów, - jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz wymienionych praw majątkowych przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw majątkowych następuje po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a przychód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości i praw majątkowych w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Przy czym pod pojęciem odpłatnego zbycia należy rozumieć nie tylko sprzedaż, czy zamianę, ale każdą czynność prawną, w wyniku której dochodzi do przeniesienia prawa własności nieruchomości, jej części lub udziału w niej oraz praw majątkowych za odpłatnością, a więc co do zasady również dział spadku i odpłatne zniesienie współwłasności.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 30 lipca 2017 r. zmarł ojciec Wnioskodawczyni, w wyniku czego Wnioskodawczyni nabyła w drodze spadku po zmarłym udział wynoszący 1/6 części w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego. Lokal mieszkalny, do którego udział został nabyty przez Wnioskodawczynię, jest zamieszkiwany przez macochę Wnioskodawczyni. W związku z tym został sporządzony akt notarialny z umową o dział spadku. Macocha Wnioskodawczyni, Pan W.G. i Wnioskodawczyni oświadczyli, że dokonują działu spadku po zmarłym ojcu Wnioskodawcy w ten sposób, że macocha Wnioskodawczyni w całości nabywa udział wynoszący 1/2 (jedną drugą) części w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego o wartości 120.000 zł (sto dwadzieścia tysięcy złotych), przy czym umowa ta następuje bez spłat i dopłat co do nabywanego składnika majątkowego przez macochę Wnioskodawczyni od Pana W. G. oraz ze spłatą w kwocie 40.000 zł (czterdzieści tysięcy złotych) na rzecz Wnioskodawczyni od Jej macochy. Akt notarialny dotyczący działu spadku został sporządzony dnia 24 września 2018 r. Otrzymana w wyniku działu spadku spłata jest zdaniem Wnioskodawczyni ekwiwalentna do posiadanego przez Nią udziału nabytego w drodze spadku.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2018 r. poz. 1025, z późn. zm.), spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy.

Stosownie do art. 924 i art. 925 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia, potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Zgodnie z art. 1035 ustawy - Kodeks cywilny, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy praw wchodzących w skład spadku.

Stosownie do art. 1037 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego, dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

Natomiast stosownie do art. 210 § 1 ustawy - Kodeks cywilny, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Zaś zgodnie z art. 211 i art. 212 ww. ustawy, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych.

W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, przechodzą na nich, ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom. Z chwilą działu spadku jedni spadkobiercy tracą więc własność udziałów nabytych przez siebie w spadku, a własność tę dopiero z tą chwilą nabywają inni spadkobiercy. Dział spadku może nastąpić za odpłatnością w formie spłaty na rzecz pozostałych współwłaścicieli (współwłaściciela) lub nieodpłatnie bez żadnych spłat. Czynność działu spadku (tak jak i zniesienia współwłasności) w świetle prawa cywilnego stanowi formę zbycia, a jeżeli dział spadku następuje ze spłatą, wówczas mamy do czynienia z odpłatnym zbyciem udziału w nieruchomości, które wyczerpuje dyspozycję przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Bez znaczenia jest bowiem czy do odpłatnego zbycia dochodzi w drodze umowy sprzedaży, zamiany, działu spadku czy zniesienia współwłasności. Jak wyjaśniono powyżej termin "odpłatne zbycie" obejmuje swoim zakresem wszystkie czynności, w wyniku których dochodzi do przeniesienia prawa własności za odpłatnością.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że okoliczność, że dział spadku następuje ze spłatą od spadkobiercy nabywającego na wyłączną własność składniki majątkowe wchodzące w skład spadku na rzecz drugiego spadkobiercy powoduje, że czynność taka ma charakter odpłatny. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu otrzymania takiej spłaty. W sytuacji, w której kwota spłaty jest równa lub niższa od wartości udziału w spadku (nie przekracza wartości tego udziału), podatnik nie uzyskuje w związku z czynnością działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej. W takim przypadku, brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.

W przedmiotowym wniosku Wnioskodawczyni wskazała, że w zamian za przekazanie w ramach działu spadku na rzecz swojej macochy, przypadającego na Nią udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego, Wnioskodawczyni otrzymała spłatę w wysokości 40.000 zł. Zatem, Wnioskodawczyni nie uzyskała w związku z czynnością działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej. W takim przypadku, brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.

Mając na uwadze przedstawiony opis stanu faktycznego oraz obowiązujące przepisy prawa stwierdzić należy, że otrzymanie przez Wnioskodawczynię w wyniku działu spadku, którego przedmiotem będzie przypadający na Nią udział w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego, spłaty ekwiwalentnej do udziału otrzymanego w spadku po ojcu, nie będzie skutkować powstaniem przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 a)-b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Istotne znaczenie dla niniejszego rozstrzygnięcia ma okoliczność, że spłata nie przekroczyła wartości przysługującego Wnioskodawczyni udziału spadkowego, a umowa została zawarta wyłącznie między spadkobiercami. W konsekwencji, na Wnioskodawczyni nie ciąży obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu otrzymania spłaty w wysokości nieprzekraczającej udziału spadkowego w zamian za nabyty w spadku udział w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego.

Jednakże stanowiska Wnioskodawczyni nie można było uznać za prawidłowe, ponieważ brak opodatkowania otrzymanej spłaty w związku z działem spadku wynika, z faktu, że Wnioskodawczyni otrzymała spłatę ekwiwalentną do udziału nabytego w spadku po ojcu, a tym samym nie uzyskała żadnego przysporzenia majątkowego, a nie jak błędnie sądzi Wnioskodawczyni z konsekwencji uprzedniego skorzystania ze zwolnienia z tytułu nabycia spadku.

Zatem stanowisko Wnioskodawczyni uznano za nieprawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Ponadto wyjaśnić należy, że w toku postępowania w sprawie wydania interpretacji upoważniony organ nie przeprowadza jakiegokolwiek postępowania dowodowego, a informacje niezbędne do wydania interpretacji czerpie wyłącznie z przedstawionego przez stronę opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie się różnił od stanu występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2018 r. poz. 1302, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowanie jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.