0114-KDIP3-3.4011.504.2019.1.AK - Skutki podatkowe otrzymania odszkodowania.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 18 grudnia 2019 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0114-KDIP3-3.4011.504.2019.1.AK Skutki podatkowe otrzymania odszkodowania.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 15 października 2019 r. (data wpływu 17 października 2019 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania odszkodowania - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 października 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania odszkodowania.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Firma, w której Wnioskodawczyni była zatrudniona na czas nieokreślony wypowiedziała Jej umowę o pracę, nie powołując się na jakikolwiek paragraf Kodeksu pracy. W dokumencie nazwanym "rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem" Wnioskodawczyni otrzymała następujące informacje: "niniejszym rozwiązuję z panią umowę o pracę na czas nieokreślony zawartą w dniu 31 maja 2005 r., z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, który upłynie 31 grudnia 2018 r. Przyczyną wypowiedzenia pani umowy o pracę jest osiągnięcie wieku emerytalnego. W związku z osiągnięciem wieku emerytalnego otrzyma pani odprawę pieniężną w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia."

Ponieważ według Wnioskodawczyni wypowiedzenie umowy o pracę ze względu na osiągnięcie wieku emerytalnego zgodnie z art. 45 Kodeksu pracy nie stanowi usprawiedliwionej przyczyny wypowiedzenie umowy o pracę, co więcej stanowi dyskryminację ze względu na wiek zgodnie z art. 18 pkt 3d Kodeksu pracy, Wnioskodawczyni wystąpiła z pozwem do sądu pracy o orzeczenie bezskuteczności wypowiedzenia umowy o pracę i przywrócenie do pracy. Sąd pracy po zapoznaniu się ze wszystkimi przedstawionymi dokumentami zasądził stronom spotkanie mediacyjne i wskazał mediatora. Na spotkaniu mediacyjnym poinformowano Wnioskodawczynię o braku możliwości przywrócenia do pracy. W związku z tym Wnioskodawczyni zażądała odszkodowania za dyskryminowanie Jej ze względu na wiek i związane z tym bezpodstawne zwolnienie z pracy.

Biorąc pod uwagę różne, bieżące zobowiązania finansowe sytuacja materialna Wnioskodawczyni uległa nagłemu pogorszeniu, w związku z tym Wnioskodawczyni zażądała odszkodowania, które przynajmniej w części pokryje Jej straty oraz bieżące zobowiązania. W drodze negocjacji spotkanie zakończyło się podpisaniem ugody, następującej treści: "W celu polubownego zakończenia sporu zawisłego przed Sądem oraz wszystkich innych istniejących sporów pomiędzy powódką a pozwaną, strony postanowiły, czyniąc sobie wzajemne ustępstwa, zawrzeć ugodę wyczerpującą wszelkie wzajemne roszczenia, o treści jak poniżej:

1. Strony zgodnie postanawiają, że celem zakończenia toczącego się postępowania pozwana: Zapłaci powódce kwotę brutto tytułem odszkodowania za rozwiązanie umowy o pracę (odszkodowanie).

Cofa oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia z dnia 25 września 2018 r., na co powódka wyraża zgodę. Strony uznają, że łącząca ich umowa o pracę rozwiązała się na mocy porozumienia stron, z dniem 31 grudnia 2018 r.

Wystawi powódce referencje w treści uzgodnionej przez strony.

Ugoda została zatwierdzona postanowieniem Sądu z dnia 15 kwietnia 2019 r.

"W ocenie sądu analiza treści ugody wskazuje jednoznacznie, że jej treść nie sprzeciwia się prawu ani zasadom współżycia społecznego, nie zmierza do obejścia prawa, a także nie jest niezrozumiała i nie zawiera sprzeczności. Mając na uwadze powyższe, należało uznać, że ugoda zawarta przez strony przed mediatorem w dniu 26 marca 2018 r. podlega zatwierdzeniu w całości."

Pracodawca nie wypełnił postanowienia sądu i warunków ugody. Bezpodstawnie podzielił ustaloną kwotę odszkodowania na "odszkodowanie" i "rekompensatę" i od części nazwanej rekompensatą odprowadził podatek dochodowy. Podział kwoty odszkodowania i nazwanie jej części rekompensatą jest niezgodne z ustaleniami na spotkaniu mediacyjnym, zapisami ugody zatwierdzonej postanowieniem sądu.

Według opinii ustnej otrzymanej w Urzędzie Skarbowym zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odszkodowania oraz zadośćuczynienia uzyskane w związku z zawarciem ugody sądowej są wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy pracodawca powinien odprowadzić podatek dochodowy od wypłaty odszkodowania, wynikającego z ugody sądowej?

Zdaniem Wnioskodawczyni, Jej stanowisko jest zgodne z otrzymaną w Urzędzie Skarbowym oraz w obsługującej Ją Kancelarii prawnej informacją, że zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT, odszkodowanie otrzymane na podstawie ugody sądowej jest wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Stosownie do art. 11 ust. 1 przywołanej ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot "w szczególności" oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Odszkodowanie stanowi, co do zasady, przychód w rozumieniu cytowanego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, określonym w art. 21 ust. 1 cyt. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że firma, w której Wnioskodawczyni była zatrudniona na czas nieokreślony wypowiedziała Jej umowę o pracę, nie powołując się na jakikolwiek paragraf Kodeksu pracy. W dokumencie nazwanym "rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem" Wnioskodawczyni otrzymała następujące informacje: "niniejszym rozwiązuję z panią umowę o pracę na czas nieokreślony zawartą w dniu 31 maja 2005 r., z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, który upłynie 31 grudnia 2018 r. Przyczyną wypowiedzenia pani umowy o pracę jest osiągnięcie wieku emerytalnego. W związku z osiągnięciem wieku emerytalnego otrzyma pani odprawę pieniężną w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia". Wnioskodawczyni wystąpiła z pozwem do sądu pracy o orzeczenie bezskuteczności wypowiedzenia umowy o pracę i przywrócenie do pracy. Sąd pracy po zapoznaniu się ze wszystkimi przedstawionymi dokumentami zasądził stronom spotkanie mediacyjne i wskazał mediatora. Na spotkaniu mediacyjnym poinformowano Wnioskodawczynię o braku możliwości przywrócenia do pracy. W związku z tym Wnioskodawczyni zażądała odszkodowania za dyskryminowanie Jej ze względu na wiek i związane z tym bezpodstawne zwolnienie z pracy. W drodze negocjacji spotkanie zakończyło się podpisaniem ugody, w której wskazano, że w celu polubownego zakończenia sporu zawisłego przed Sądem oraz wszystkich innych istniejących sporów pomiędzy powódką a pozwaną, strony postanowiły, czyniąc sobie wzajemne ustępstwa, zawrzeć ugodę wyczerpującą wszelkie wzajemne roszczenia. Wskazano, że Strony zgodnie postanawiają, że celem zakończenia toczącego się postępowania Pozwana zapłaci Powódce kwotę brutto tytułem odszkodowania za rozwiązanie umowy o pracę (odszkodowanie). Ponadto w ugodzie wskazano, że Pozwana cofa oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia z dnia 25 września 2018 r., na co Powódka wyraża zgodę. Strony uznały, że łącząca ich umowa o pracę rozwiązała się na mocy porozumienia stron, z dniem 31 grudnia 2018 r. Ugoda została zatwierdzona postanowieniem Sądu z dnia 15 kwietnia 2019 r. Ponadto wskazano, że w ocenie sądu analiza treści ugody wskazuje jednoznacznie, że jej treść nie sprzeciwia się prawu ani zasadom współżycia społecznego, nie zmierza do obejścia prawa, a także nie jest niezrozumiała i nie zawiera sprzeczności. Ugoda zawarta przez strony przed mediatorem w dniu 26 marca 2018 r. podlega zatwierdzeniu w całości.

Wnioskodawczyni powzięła wątpliwość, czy kwota otrzymanego przez Nią odszkodowania podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do treści art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 1040 i 1043), z wyjątkiem:

a.

określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,

b.

odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,

c.

odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,

d.

odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,

e.

odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,

f.

odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,

g.

odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Należy zaznaczyć, że powyższym zwolnieniem, objęte są tylko odszkodowania i zadośćuczynienia i to tylko te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, bądź z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy - Kodeks pracy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a-g) zacytowanego przepisu.

Zgodnie z art. 9 § 1 ustawy - Kodeks pracy - ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

Podkreślić należy, że wyżej przytoczone zwolnienie jest wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, co oznacza, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. W związku z tym, tylko otrzymanie odszkodowania lub zadośćuczynienia opisanego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, pozwala na zastosowanie przedmiotowego zwolnienia.

Zatem, korzystanie ze zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa stwierdzić należy, że zastosowanie zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wymaga łącznego spełnienia następujących warunków:

1.

otrzymane świadczenie musi być odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem,

2.

odszkodowanie lub zadośćuczynienie musi być przyznane na podstawie:

a.

ustawy,

b.

przepisów wykonawczych do ustawy,

c.

układów zbiorowych pracy lub innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy - Kodeks pracy,

3.

wysokość bądź zasady ustalania odszkodowania lub zadośćuczynienia muszą wprost wynikać z ww. aktów,

4.

nie mogą zachodzić wyłączenia, o jakich mowa w lit. a-g art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie należy zauważyć, że w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nie zdefiniował pojęcia odszkodowania czy zadośćuczynienia. Nie oznacza to jednak dowolności w ich rozumieniu. Jak wynika bowiem z orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 kwietnia 2011 r. sygn. akt SK 62/08, jeśli określony sposób rozumienia przepisu ustawy utrwalił się już w sposób oczywisty, a zwłaszcza jeśli znalazł jednoznaczny i autorytatywny wyraz w orzecznictwie Sądu Najwyższego bądź Naczelnego Sądu Administracyjnego, to należy uznać, że przepis ten - w praktyce swego stosowania - nabrał takiej właśnie treści. Jednocześnie względy spójności systemu prawa uzasadniają, aby kryteria rozumienia pojęć niezdefiniowanych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, miały w pierwszej kolejności charakter kryteriów ustawowych. Konieczne staje się zatem zastosowanie wykładni systemowej zewnętrznej i odwołanie się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145, z późn. zm.).

Odwołując się zatem do prawa cywilnego należy stwierdzić, że świadczenie odszkodowawcze to najogólniej świadczenie mające na celu naprawienie wyrządzonej szkody. Szkodą jest uszczerbek jakiego doznał poszkodowany wbrew jego woli we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Uszczerbek niemajątkowy jest określany terminem "krzywda". Pod tym pojęciem należy rozumieć wszelkie negatywne przeżycia człowieka wyrażające się zarówno w cierpieniu fizycznym, jak i psychicznym, wywołane czynem niedozwolonym. Do naprawienia krzywdy odnosi się termin "zadośćuczynienie", natomiast "odszkodowanie" wiąże się z naprawieniem uszczerbku majątkowego.

W Kodeksie cywilnym świadczenie odszkodowawcze wynika głównie z tytułu odpowiedzialności deliktowej (art. 415 i następne) lub odpowiedzialności kontraktowej (art. 471 i następne), a co za tym idzie jest następstwem czynu niedozwolonego lub niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania.

Powyższe regulacje mają również zastosowanie do przepisów prawa pracy, choć w ograniczonym zakresie. Jak stanowi bowiem art. 300 Kodeksu pracy, w sprawach nieuregulowanych przepisami prawa pracy, stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy. Powyższe oznacza, że przepisy Kodeksu cywilnego wybrane do zastosowania w prawie pracy (stosunku pracy) nie mogą się sprzeciwiać ogólnym normom prawa pracy, mającym podstawowe znaczenie dla regulacji stosunków pracy.

Przepisy Kodeksu pracy, posługują się terminami "odszkodowanie" oraz "zadośćuczynienie" w odniesieniu do konkretnych świadczeń pracowniczych, do których uprawniony jest pracownik lub były pracownik (np. w art. 183d, art. 361, art. 45, art. 50 § 1 i § 3, art. 56, art. 943 § 3, art. 99, art. 1012 Kodeksu pracy).

W kontekście rozwiązania umowy o pracę ustawodawca przewiduje odszkodowanie, w sytuacji gdy wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas określony narusza przepisy o wypowiadaniu takiej umowy o pracę (art. 50 § 3 Kodeksu pracy), przepisy o wypowiadaniu warunków pracy i płacy (art. 50 § 1 w zw. z art. 42 § 1 Kodeksu pracy) bądź rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie (art. 56 Kodeksu pracy).

Zgodnie z art. 50 § 3 Kodeksu pracy, jeżeli wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas określony nastąpiło z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu takiej umowy, pracownikowi przysługuje wyłącznie odszkodowanie. Odszkodowanie, o którym mowa w § 3, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do upływu którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za 3 miesiące (art. 50 § 4 kodeksu pracy).

Funkcję odszkodowawczą w Kodeksie pracy oraz Kodeksie cywilnym pełnią wyłącznie te świadczenia, których celem jest zrekompensowanie pracownikowi skutków zdarzeń, które noszą cechy czynu niedozwolonego lub zawinionego przez pracodawcę. Potwierdza to wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 listopada 2007 r., sygn. akt SK 18/05, w którym Trybunał Konstytucyjny uznał, że odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy o pracę nie jest odszkodowaniem sensu stricto, lecz sui generis świadczeniem majątkowym, pełniącym funkcję sankcji (ustawowej kary pieniężnej) wobec pracodawcy za bezprawne działanie. W orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreśla się również, że odszkodowanie należne pracownikowi z tytułu bezprawnego rozwiązania stosunku pracy lub bezprawnego wypowiedzenia dotychczasowych warunków pracy i płacy nie pozostaje w żadnej relacji do ewentualnej szkody, co oznacza, że przysługuje za samo bezprawne działanie pracodawcy, niezależnie od tego, czy jakakolwiek szkoda po stronie pracownika powstała. Odszkodowania takie traktowane są bowiem jak szczególny rodzaj odszkodowania ustawowego, należnego bez względu na to, czy pracownik - na skutek niezgodnego z prawem postępowania pracodawcy-poniósł szkodę w ogóle, lub poniósł ją w większym lub mniejszym rozmiarze, niż odszkodowanie przysługujące w kwocie z góry określonej w przepisach Kodeksu pracy. W judykaturze przypisuje się zresztą temu odszkodowaniu charakter kompensacyjno-sankcyjny, wynikający z unormowania zabezpieczającego pracownika przed bezprawnym działaniem pracodawcy.

W myśl art. 45 § 1 ww. ustawy, w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo odszkodowaniu.

Na podstawie art. 45 § 2 cyt. ustawy, sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe, w takim przypadku sąd orzeka o odszkodowaniu.

Odszkodowanie, o którym mowa w art. 45 powyższej ustawy, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia (art. 471 Kodeksu pracy).

Stosownie do treści art. 30 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy, umowę o pracę rozwiązuje się na mocy porozumienia stron. Jednakże należy zauważyć, że przepisy Kodeksu pracy nie przewidują wypłaty odszkodowania w sytuacji rozwiązania umowy za porozumieniem stron. Konsekwencją tego jest brak możliwości sprecyzowania na gruncie powołanych wyżej przepisów Kodeksu pracy ustalenia wysokości odszkodowania.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni zawarła z byłym pracodawcą ugodę sądową wyczerpującą wszelkie wzajemne roszczenia. W ugodzie Strony uznały, że łącząca ich umowa o pracę rozwiązała się na mocy porozumienia stron.

Zgodnie z art. 917 Kodeksu cywilnego, strony zawierające ugodę, czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Wobec tego, zawarta między Wnioskodawczynią, a byłym pracodawcą ugoda sądowa stanowi ugodę w rozumieniu art. 917 Kodeksu cywilnego.

Uwzględniając powyższe stwierdzić należy, że kwota wypłacona Wnioskodawczyni ma charakter umowny, gdyż wynika jedynie z ustaleń pomiędzy stronami ugody, a jej wysokość uwzględnia interesy obu stron. Wysokość odszkodowania nie wynika z przepisów ustaw, układów zbiorowych pracy lub innych opartych na ustawie porozumieniach zbiorowych regulujących wzrost wysokość lub zasady ustalania odszkodowania. Ponadto w zawartej ugodzie nie stwierdzono naruszenia przepisów prawa pracy traktujących o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem. Doszło natomiast do zawarcia ugody, na mocy której pracodawca zobowiązał się do zapłaty stosownej kwoty tytułem odszkodowania za rozwiązanie umowy o pracę. Zatem w przedmiotowej sprawie nie można mówić o bezprawności działania pracodawcy, bez względu na to, czy pracownik poniósł jakąkolwiek szkodę.

W związku z tym należy uznać, że określone w ugodzie świadczenie przyznane Wnioskodawczyni przez byłego pracodawcę nie jest odszkodowaniem wynikającym z przepisów odrębnych ustaw, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem, przedmiotowe świadczenie nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie ww. artykułu.

Natomiast w przypadku, gdy wysokość lub zasady ustalania odszkodowania nie wynikają wprost z odrębnych ustaw lub aktów wykonawczych wydanych na podstawie tych odrębnych ustaw, a podstawą ich otrzymania jest wyrok lub ugoda sądowa, wówczas odszkodowanie takie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a i b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle art. 21 ust. 1 pkt 3b cytowanej ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

a.

otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,

b.

dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Warunkiem wystarczającym do powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych na zasadach przewidzianych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych będzie więc niezrealizowanie choćby jednej ze wskazanych wyżej przesłanek.

Podstawowym warunkiem zwolnienia świadczenia od opodatkowania na podstawie przytoczonego przepisu jest jego odszkodowawczy charakter. Wyżej wymieniony przepis zwalnia od podatku jedynie takie odszkodowania, które nie stanowią ekonomicznego przysporzenia ponad stan majątkowy będący w posiadaniu podatnika przed ich wypłatą. Odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszystkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. W praktyce szkoda może obejmować stratę polegającą na ubytku w majątku - wskutek doznania tej straty poszkodowany staje się uboższy niż był dotychczas, lub może dotyczyć utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógłby się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono - wówczas poszkodowany nie staje się bogatszy, jakkolwiek mógł liczyć na wzbogacenie się.

Na podstawie ww. przepisu (art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) opodatkowaniu podatkiem dochodowym - jako wyłączone ze zwolnienia - podlega odszkodowanie otrzymane (na podstawie wyroku lub ugody sądowej) z tytułu utraconych korzyści, które podatnik mógł otrzymać gdyby mu szkody nie wyrządzono. Opodatkowanie to wynika stąd, że gdyby podatnik osiągnął spodziewane korzyści, to korzyści te podlegałyby opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Kwota odszkodowania wynikająca z ustaleń zawartych między stronami ugody (ugody w rozumieniu art. 917 Kodeksu cywilnego), której wysokość uwzględnia interesy obu stron wynikające z łączącego strony stosunku pracy, ma rekompensować pracownikowi utracone przez niego, w wyniku rozwiązania umowy o pracę, spodziewane korzyści w postaci wynagrodzenia za pracę.

Określone w ugodzie sądowej odszkodowanie stanowi dla Wnioskodawczyni należność za odstąpienie przez Wnioskodawczynię od roszczeń zawartych w pozwie wobec pracodawcy w związku z wypowiedzeniem przez pracodawcę stosunku pracy. W konsekwencji otrzymana przez Wnioskodawczynię kwota jest zapłatą za zrzeczenie się przez Wnioskodawczynię wszelkich roszczeń w stosunku do pracodawcy w związku z rozwiązaniem stosunku pracy, a jej wysokość została ustalona w oparciu o porozumienie pomiędzy Wnioskodawczynią a pracodawcą. Jednocześnie wypłata przedmiotowego świadczenia stanowi dla pracodawcy gwarancję, że Wnioskodawczyni nie będzie składała jakichkolwiek roszczeń w związku z wypowiedzeniem umowy o pracę.

Zatem, wypłacona przez byłego pracodawcę na rzecz Wnioskodawcy kwota odszkodowania nie jest rekompensatą za szkodę z tytułu bezpodstawnego (krzywdzącego) sposobu rozwiązania umowy o pracę, jeśli rozwiązanie umowy nastąpiło w efekcie za porozumieniem stron (czyli za zgodą byłego pracownika). Odszkodowanie to ma tak naprawdę zrekompensować zarobek, jaki Wnioskodawczyni mogłaby otrzymać, gdyby do rozwiązania umowy nie doszło. W związku z powyższym, otrzymana kwota na podstawie ugody sądowej dotyczy korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W związku z tym, wypłacona przez byłego pracodawcę na rzecz Wnioskodawczyni kwota nie będzie również korzystała ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Powyższe znajduje potwierdzenie m.in. w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 20 października 2016 r., sygn. akt III SA/Wa 2827/15 oraz w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 stycznia 2015 r., sygn. akt. II FSK 2918/12.

Mając na uwadze przedstawiony opis stanu faktycznego oraz przywołane wyżej przepisy prawa stwierdzić należy, że kwota wypłaconego przez byłego pracodawcę na rzecz Wnioskodawczyni świadczenia ma rekompensować Jej utracone w wyniku rozwiązania umowy o pracę, spodziewane korzyści, a zatem winna być zakwalifikowana do przychodu ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegająca opodatkowaniu tym podatkiem, ponieważ wypłata tegoż świadczenia miała swe źródło w uprzednio łączącym Wnioskodawczynię z pracodawcą stosunku pracy. Gdyby tego stosunku nie było - Wnioskodawczyni nie miałaby podstaw występować z roszczeniem przeciwko pracodawcy o zasądzenie odszkodowania za nieuzasadnione wypowiedzenie umowy o pracę. Tym samym wypłacone świadczenie na podstawie ugody sądowej zawartej z byłym pracodawcą stanowi dla Wnioskodawczyni przychód ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu. W konsekwencji, były pracodawca zobowiązany był obliczyć, pobrać i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wystawić informację PIT-11 za 2019 r., natomiast Wnioskodawczyni ww. kwotę (całą kwotę otrzymaną w wyniku zawarcia ugody sądowej) winna wykazać w zeznaniu podatkowym o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) za rok podatkowy 2019 łącznie z pozostałymi dochodami osiągniętymi w danym roku podatkowym.

W związku z powyższym, stanowisko Wnioskodawczyni jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Ponadto wyjaśnić należy, że w toku postępowania w sprawie wydania interpretacji upoważniony organ nie przeprowadza jakiegokolwiek postępowania dowodowego, a informacje niezbędne do wydania interpretacji czerpie wyłącznie z przedstawionego przez stronę opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie się różnił od stanu występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego. Należy też zauważyć, że na podatniku spoczywa obowiązek udowodnienia w toku ewentualnego postępowania podatkowego okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1.

z zastosowaniem art. 119a;

2.

w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3.

z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w... za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2018 r. poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl