0114-KDIP3-2.4011.619.2018.3.MM - Określenie skutków podatkowych otrzymania spłaty.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r. poz. 800, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 30 listopada 2018 r. (data wpływu 5 grudnia 2018 r.) uzupełniony pismem (data wpływu 24 stycznia 2019 r.) na wezwanie z dnia 10 stycznia 2019 r. Nr 0111-KDIB2-2.4015.137.2018.2.PB, Nr 0111-KDIB2-2.4014.301.2018.2.PB oraz Nr 0114-KDIP3-2.4011.619.2018.1.MM o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty - jest nieprawidłowe.

W dniu 5 grudnia 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca wskazał, że 9 czerwca 2017 r. zmarła jego mama. Po jej śmierci razem z siostrą Wnioskodawca nabył w spadku (każdy po 1/2) mieszkanie, które było własnością mamy. Nabycie spadku Wnioskodawca zgłosił do Urzędu Skarbowego w wymaganym terminie. Później Wnioskodawca uzgodnił z siostrą, że siostra go spłaci i zatrzyma mieszkanie. Tytułem spłaty Wnioskodawca otrzymał 60.000 zł, a siostra otrzymała na wyłączność mieszkanie. Mieszkanie nie zostało sprzedane i nadal jest własnością siostry.

Ponieważ złożony wniosek zawierał braki formalne, tutejszy organ podatkowy pismem z dnia 10 stycznia 2019 r. Nr 0111-KDIB2-2.4015.137.2018.2.PB, Nr 0111-KDIB2-2.4014.301.2018.2.PB oraz Nr 0114-KDIP3-2.4011.619.2018.1.MM, wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez m.in.:

1. Wskazanie w opisie stanu faktycznego, czy otrzymana wartość spłaty od siostry, odpowiada wartości mieszkania przysługującej Wnioskodawcy, przed dokonanym działem spadku, udziału we współwłasności mieszkania, a w związku z powyższym, czy spłata ta nie przekroczyła wartości udziału nabytego tytułem spadku po zmarłej matce?

2. Przedstawienie własnego stanowiska Wnioskodawcy, adekwatnego do zadanych pytań we wniosku.

3. Wskazanie konkretnych przepisów prawa podatkowego, wynikających z ustawy podatkowej, będących przedmiotem interpretacji indywidualnej właściwych dla przedstawionego stanu faktycznego (należy wskazać oznaczenie przepisów wraz z nazwą aktu prawnego każdego zaistniałego stanu faktycznego).

4. Uiszczenie dodatkowej opłaty w wysokości 40 zł lub jej wielokrotności, na rachunek Krajowej Informacji Skarbowej nr 25 1010 1212 0064 6422 3100 0000 w terminie 7 dni od dnia doręczenia niniejszego wezwania, jeżeli Wnioskodawca oczekuje interpretacji w zakresie więcej niż 1 zagadnienia (podatku).

Braki uzupełniono w wyznaczonym terminie (data nadania 19 stycznia 2019 r.). Wnioskodawca w uzupełnieniu wskazał, że wartość spłaty od siostry odpowiada wartości mieszkania przysługującej mu przed dokonanym działem spadku. Spłata nie przekroczyła wartości udziału nabytego tytułem spadku po zmarłej mamie. Spadek po zmarłej mamie, tj. mieszkanie własnościowe Wnioskodawca nabył z siostrą po 1/2 każde z nich. Wartość mieszkania wyniosła 120.000 zł. Wnioskodawca otrzymał od siostry spłatę jego części spadku, tj. 60.000 zł. Mieszkanie do obecnej chwili nie zostało sprzedane.

Ponadto Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko oraz uiścił opłatę w kwocie 40 zł.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy w tej sytuacji Wnioskodawca powinien zapłacić podatek od otrzymanej spłaty?

2. Jeśli tak to jaki i w jakiej wysokości?

Niniejsze rozstrzygnięcie dotyczy skutków podatkowych w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. Odnośnie podatku od czynności cywilnoprawnych oraz podatku od spadków i darowizn zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie Nr 0111-KDIB2-2.4015.137.2018.3.PB oraz 0111-KDIB2-2.4014.301.2018.3.PB.

Zdaniem Wnioskodawcy, w tym przypadku nie powinien on płacić podatku dochodowego, ponieważ otrzymane pieniądze są jego spadkiem po zmarłej mamie, a od spadku nie płaci się podatku. Nabycie spadku Wnioskodawca zgłosił w Urzędzie Skarbowym w wymaganym terminie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1509, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji Podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie:

c. prawa wieczystego użytkowania gruntów, - jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz wymienionych praw majątkowych przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw majątkowych następuje po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a przychód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości i praw majątkowych w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Przy czym pod pojęciem odpłatnego zbycia należy rozumieć nie tylko sprzedaż, czy zamianę, ale każdą czynność prawną, w wyniku której dochodzi do przeniesienia prawa własności nieruchomości, jej części lub udziału w niej oraz praw majątkowych za odpłatnością, a więc co do zasady również dział spadku i odpłatne zniesienie współwłasności.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że 9 czerwca 2017 r. zmarła mama Wnioskodawcy. Po jej śmierci razem z siostrą Wnioskodawca nabył w spadku (każdy po 1/2) mieszkanie, które było własnością mamy. Nabycie spadku Wnioskodawca zgłosił do Urzędu Skarbowego w wymaganym terminie. Później Wnioskodawca uzgodnił z siostrą, że siostra go spłaci i zatrzyma mieszkanie. Tytułem spłaty Wnioskodawca otrzymał 60.000 zł, a siostra otrzymała na wyłączność mieszkanie. Mieszkanie nie zostało sprzedane i nadal jest własnością siostry. Wartość spłaty od siostry odpowiada wartości mieszkania przysługującej Wnioskodawcy przed dokonanym działem spadku. Spłata nie przekroczyła wartości udziału nabytego tytułem spadku po zmarłej mamie. Spadek po zmarłej mamie, tj. mieszkanie własnościowe Wnioskodawca nabył z siostrą po 1/2 każde z nich. Wartość mieszkania wyniosła 120.000 zł.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2018 r. poz. 1025, z późn. zm.), spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy.

Stosownie do art. 924 i art. 925 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia, potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Zgodnie z art. 1035 ustawy - Kodeks cywilny, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy praw wchodzących w skład spadku.

Stosownie do art. 1037 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego, dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

Natomiast stosownie do art. 210 § 1 ustawy - Kodeks cywilny, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Zaś zgodnie z art. 211 i art. 212 ww. ustawy, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych.

W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, przechodzą na nich, ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom. Z chwilą działu spadku jedni spadkobiercy tracą więc własność udziałów nabytych przez siebie w spadku, a własność tę dopiero z tą chwilą nabywają inni spadkobiercy. Dział spadku może nastąpić za odpłatnością w formie spłaty na rzecz pozostałych współwłaścicieli (współwłaściciela) lub nieodpłatnie bez żadnych spłat. Czynność działu spadku (tak jak i zniesienia współwłasności) w świetle prawa cywilnego stanowi formę zbycia, a jeżeli dział spadku następuje ze spłatą, wówczas mamy do czynienia z odpłatnym zbyciem udziału w nieruchomości, które wyczerpuje dyspozycję przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Bez znaczenia jest bowiem czy do odpłatnego zbycia dochodzi w drodze umowy sprzedaży, zamiany, działu spadku czy zniesienia współwłasności. Jak wyjaśniono powyżej termin "odpłatne zbycie" obejmuje swoim zakresem wszystkie czynności, w wyniku których dochodzi do przeniesienia prawa własności za odpłatnością.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że okoliczność, że dział spadku następuje ze spłatą od spadkobiercy nabywającego na wyłączną własność składniki majątkowe wchodzące w skład spadku na rzecz drugiego spadkobiercy powoduje, że czynność taka ma charakter odpłatny. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu otrzymania takiej spłaty. W sytuacji, w której kwota spłaty jest równa lub niższa od wartości udziału w spadku (nie przekracza wartości tego udziału), podatnik nie uzyskuje w związku z czynnością działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej. W takim przypadku, brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.

W przedmiotowym wniosku Wnioskodawca wskazał, że w zamian za przekazanie w ramach działu spadku na rzecz swojej siostry, przypadającego na Niego udziału w lokalu mieszkalnym, Wnioskodawca otrzymał spłatę w wysokości 60.000 zł, która jest ekwiwalentna do zbywanego udziału. Zatem, Wnioskodawca nie uzyskał w związku z czynnością działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej. W takim przypadku, brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.

Mając na uwadze przedstawiony opis stanu faktycznego oraz obowiązujące przepisy prawa stwierdzić należy, że otrzymanie przez Wnioskodawcę w wyniku działu spadku, którego przedmiotem będzie przypadający na Niego udział w lokalu mieszkalnym, spłaty ekwiwalentnej do udziału otrzymanego w spadku po mamie, nie będzie skutkować powstaniem przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 a)-b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Istotne znaczenie dla niniejszego rozstrzygnięcia ma okoliczność, że spłata nie przekroczy wartości przysługującego Wnioskodawcy udziału spadkowego, a umowa zostanie zawarta wyłącznie między spadkobiercami. W konsekwencji, na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu otrzymania spłaty w wysokości nieprzekraczającej udziału spadkowego w zamian za nabyty w spadku udział w lokalu mieszkalnym.

Jednakże stanowiska Wnioskodawcy nie można było uznać za prawidłowe, ponieważ brak opodatkowania otrzymanej spłaty w związku z działem spadku wynika z faktu, że Wnioskodawca otrzymał spłatę ekwiwalentną do udziału nabytego w spadku po mamie, a tym samym nie uzyskał żadnego przysporzenia majątkowego, a nie jak błędnie sądzi Wnioskodawca, że otrzymane pieniądze są spadkiem po zmarłej mamie i nabycie spadku Wnioskodawca zgłosił w Urzędzie Skarbowym w wymaganym terminie.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy uznano za nieprawidłowe.

Tym samym, pytanie nr 2 we wniosku należy uznać za bezprzedmiotowe.

Należy w tym miejscu wskazać, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, w związku z czym niniejsza interpretacja jest wiążąca dla Wnioskodawczyni jako osoby występującej z wnioskiem. Natomiast nie wywiera ona skutku prawnego dla pozostałych spadkobierców.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej). Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2018 r. poz. 1302, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę do sądu administracyjnego wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.