0114-KDIP3-2.4011.360.2022.2.MJ - PIT od świadczeń na zaspokojenie potrzeb rodziny otrzymanych od męża za pośrednictwem komornika

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

18 marca 2022 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania środków otrzymywanych od współmałżonka.

Uzupełniła go Pani - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 24 maja 2022 r. (data wpływu 27 maja 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W październiku 2019 r. wyprowadziła się Pani z domu i złożyła Pani pozew o rozwód z orzekaniem o winie. Pierwsza rozprawa rozwodowa odbyła się w lutym 2020 r. i wtedy też zostało wydane postanowienie Sądu o zabezpieczeniu potrzeb rodziny w kwocie 1.500 zł na córkę oraz 2.000 zł na Panią, które Pani mąż miał uiszczać co miesiąc. W związku małżeńskim nie posiadaliście rozdzielności majątkowej, więc zgodnie z przepisami, przy istniejącej między Wami wspólności ustawowej małżeńskiej kwota zabezpieczenia była wymianą środków między małżonkami i nie podlegała opodatkowaniu. Sytuacja zmieniła się, gdy na wniosek Pani męża Sąd Rejonowy 2 sierpnia 2021 r. orzekł między Wami rozdzielność majątkową z datą wsteczną od października 2019 r., czyli od momentu kiedy nie zamieszkuje Pani z mężem.

Od sierpnia 2021 r. (momentu wydania postanowienia Sądu o rozdzielności majątkowej) oczywistym jest dla Pani, że przy istniejącej wspólności majątkowej, zabezpieczenie na Panią podlega opodatkowaniu ponad kwotę 700 zł, czyli od kwoty 1.400 zł.

Obecnie sprawa rozwodowa jest dalej w toku, Sąd nie orzekł jeszcze rozwodu.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego

Z uwagi na fakt, że zabezpieczenie, o którym mowa we wniosku jest egzekwowane przez komornika sądowego pierwsze wpływy na Pani konto miały miejsce w maju 2020 r.

Okres podatkowy którego dotyczy zapytanie to maj 2020 r. - sierpień 2021 r.

Pytanie

W związku z przedstawioną sytuacją, od kiedy ciąży na Pani obowiązek opłacenia podatku dochodowego od wypłacanego na Panią zabezpieczenia, tj. czy z chwilą wydania prawomocnego postanowienia Sądu w zakresie rozdzielności majątkowej, czyli od sierpnia 2021 r., czy wstecznie i wymaga korekty PIT?

Pani stanowisko w sprawie

Z uwagi na fakt, że w okresie wypłaty zabezpieczenia potrzeb rodziny między Panią i mężem istniała wspólność ustawowa małżeńska, od zabezpieczenia nie był należny podatek dochodowy. Celem ustanowionego przez Sąd zabezpieczenia jest ochrona rodziny i jej potrzeb i na taki cel środki te w całości zostały wykorzystane. Decyzja Sądu o rozdzielności majątkowej z datą wsteczną (niemalże 2 lata) nie powinna godzić w dobro matki z dzieckiem.

W Pani opinii zabezpieczenie na Panią, w tym przypadku podlega opodatkowaniu od sierpnia 2021 r., czyli od daty wydania postanowienia ustanawiającego rozdzielność majątkową.

W Pani ocenie obowiązek podatkowy wystąpił dopiero z datą wydania prawomocnego wyroku Sądu ustanawiającego rozdzielność majątkową, czyli od sierpnia 2021 r.

W PIT-37 za rok 2021 uwzględniła Pani kwoty zabezpieczenia podlegające opodatkowaniu po tej dacie. W Pani opinii nie powstaje okoliczność wymagająca dokonania korekty zaznania PIT za rok 2020 i 2021.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 z późn. zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści tego przepisu wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy, bądź od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Rodzaje źródeł przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie między innymi w pkt 9 wymieniono "inne źródła".

Zgodnie natomiast z art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania "w szczególności" wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w tym przepisie. Zatem o przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Natomiast, zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przepisów tej ustawy nie stosuje się do świadczeń na zaspokojenie potrzeb rodziny, o których mowa w art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, objętych wspólnością majątkową małżeńską.

Z literalnego brzmienia powołanego przepisu wynika zatem, że wyłączeniu spod działania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają wyłącznie świadczenia na zaspokojenie potrzeb rodziny, o których mowa w art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, objęte wspólnością majątkową małżeńską.

Kwestie stosunków majątkowych w małżeństwie reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 z późn. zm.).

Stosownie do art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Zadośćuczynienie temu obowiązkowi może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o wychowanie dzieci i na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym.

Obowiązek ten - jako wynikający z przepisu powszechnie obowiązującego - powstaje z chwilą zawarcia małżeństwa i gaśnie z chwilą jego ustania, orzeczenia separacji lub unieważnienia. Rodzaj i zakres potrzeb, które powinny zostać zaspokojone, zależą od uzasadnionych indywidualnych okoliczności dotyczących każdego z członków rodziny.

Zgodnie z art. 31 § 1 ww. Kodeksu:

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

W myśl art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej.

Według art. 52 § 2 ww. Kodeksu:

Rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu.

Możliwość skorzystania z wyłączenia określonego w art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uzależniona jest od łącznego spełnienia wszystkich zawartych w tym przepisie przesłanek, a mianowicie:

- przyznane świadczenie musi być przeznaczone na zaspokojenie potrzeb rodziny,

- potrzeby rodziny muszą być zgodne z określonymi w art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego,

- świadczenie musi być objęte wspólnością majątkową małżeńską.

Wszelkie wyłączenia i zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, a przepisy ich dotyczące powinny być interpretowane ściśle, zgodnie przede wszystkim z ich wykładnią językową. Wykluczone jest w tym przypadku zastosowanie wykładni rozszerzającej, jak i zawężającej.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że:

1. W październiku 2019 r. wyprowadziła się Pani z domu i złożyła Pani pozew o rozwód z orzekaniem o winie.

2. Pierwsza rozprawa rozwodowa odbyła się w lutym 2020 r. i wtedy też zostało wydane postanowienie Sądu o zabezpieczeniu potrzeb rodziny w kwocie 1500 zł na córkę oraz 2000 zł na Panią, które Pani mąż miał uiszczać co miesiąc.

3. W związku małżeńskim nie posiadaliście rozdzielności majątkowej.

4. Na wniosek Pani męża Sąd Rejonowy 2 sierpnia 2021 r. orzekł między Wami rozdzielność majątkową z datą wsteczną od października 2019 r., czyli od momentu kiedy nie zamieszkuje Pani z mężem.

5. Obecnie sprawa rozwodowa jest dalej w toku, Sąd nie orzekł jeszcze rozwodu.

W Pani sprawie nie zachodzą przesłanki do wyłączenia z opodatkowania na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskanego przez Panią świadczenia z tytułu zaspokajania potrzeb rodziny, bowiem zgodnie z wyrokiem Sądu z 2 sierpnia 2021 r. ustanowiona została rozdzielność majątkowa pomiędzy Panią i Pani mężem, która obowiązuje od października 2019 r. Fakt wydania przez Sąd ww. orzeczenia wyklucza więc istnienie między małżonkami wspólności majątkowej, a zatem nie został spełniony jeden z warunków koniecznych dla skorzystania z ww. wyłączenia.

W konsekwencji, uzyskiwane od męża po ustanowieniu rozdzielności majątkowej przez Panią świadczenie na zaspokajanie potrzeb rodziny, stanowi dla Pani przychód z innych źródeł określony w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ze względu na to, że zgodnie z art. 52 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia, to datą, od której powstał u Pani obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu ww. przychodu jest październik 2019 r., który został wskazany przez Sąd w wyroku z 2 sierpnia 2021 r. ustanawiającym rozdzielność majątkową pomiędzy małżonkami. Zatem, stosownie do art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskiwane przez Panią świadczenia na zaspokojenie potrzeb rodziny otrzymywane od męża za pośrednictwem komornika od maja 2020 r., podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Uzyskany przychód zobowiązana była Pani wykazać w zeznaniu podatkowym składanym za rok, w którym doszło do wypłaty ww. świadczeń.

Odnosząc się do kwestii skorygowania zeznania podatkowego w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zauważa się, że zgodnie z art. 81 § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa:

Jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy, płatnicy i inkasenci mogą skorygować uprzednio złożoną deklarację.

Na mocy art. 3 pkt 5 ustawy - Ordynacja podatkowa:

Ilekroć w ustawie jest mowa o deklaracjach rozumie się przez to również zeznania, wykazy, zestawienia, sprawozdania oraz informacje, do których składania obowiązani są, na podstawie przepisów prawa podatkowego, podatnicy, płatnicy i inkasenci.

Na mocy art. 81 § 2 ustawy - Ordynacja podatkowa:

Skorygowanie deklaracji następuje przez złożenie korygującej deklaracji.

Korekta deklaracji ma na celu poprawienie błędu, który został popełniony przy poprzednim jej sporządzeniu i może dotyczyć każdej jej pozycji - o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej. Skorygowanie deklaracji polega więc na ponownym - poprawnym już - wypełnieniu jej formularza z zaznaczeniem, że w tym przypadku mamy do czynienia z korektą uprzednio złożonej deklaracji.

Przepisy ustawy - Ordynacja podatkowa nie określają szczególnych terminów, w których przysługuje powyższe uprawnienie. Należy więc powiązać tę możliwość z zobowiązaniem podatkowym, którego deklaracja (zeznanie) dotyczy. Prawo do korekty deklaracji (zeznania) istnieje tak długo, jak długo istnieje zobowiązanie podatkowe, czyli 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku (art. 70 § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa). Okoliczności skutkujące przerwaniem lub zawieszeniem biegu przedawnienia wymienione zostały w art. 70 i art. 70a ww. ustawy.

Zatem, skoro w złożonym zeznaniu za 2020 rok nie wykazała Pani kwot świadczenia na zaspokojenie potrzeb rodziny otrzymanych od męża za pośrednictwem komornika, natomiast w 2021 r. wykazała Pani te świadczenia tylko od sierpnia 2021 r., to powinna Pani złożyć korekty tych zeznań.

Tym samym, stanowisko Pani należy uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pani sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i musi się Pani zastosować do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 z późn. zm.; dalej jako "p.p.s.a.").

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.).