0114-KDIP3-2.4011.260.2020.2.AK - Opodatkowanie przychodu z tytułu otrzymanego odszkodowania.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 11 marca 2020 r. (data wpływu 13 marca 2020 r.) uzupełnionym pismem z dnia 8 czerwca 2020 r. (data nadania 8 czerwca 2020 r., data wpływu 15 czerwca 2020 r.) na wezwanie Nr 0114-KDIP3-2.4011.260.2020.1.AK z dnia 25 maja 2020 r. (data nadania 25 maja 2020 r., data doręczenia 1 czerwca 2020 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania odszkodowania - jest nieprawidłowe.

W dniu 13 marca 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania odszkodowania.

Z uwagi na braki formalne, pismem z dnia 25 maja 2020 r. Nr 0114-KDIP3-2.4011.260.2020.1.AK (data nadania 25 maja 2020 r., data doręczenia 1 czerwca 2020 r.), wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku.

Pismem z dnia 8 czerwca 2020 r. (data nadania 8 czerwca 2020 r., data wpływu 15 czerwca 2020 r.) Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie.

We wniosku i uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

W 2016 r. Wnioskodawca został bezprawnie zwolniony dyscyplinarnie z pracy (załącznik Nr 1).

Z tego powodu Wnioskodawca złożył pozew w Sądzie Pracy przeciwko byłemu pracodawcy.

W 2017 r. przed Sądem Pracy została zawarta ugoda, na mocy której pracodawca miał zmienić tryb rozwiązania umowy o pracę z wypowiedzenia dyscyplinarnego na wypowiedzenie za porozumieniem stron (załącznik Nr 2 i Nr 3) i za bezprawne zwolnienie z pracy, tytułem odszkodowania, wypłacić Wnioskodawcy żądaną przez Wnioskodawcę kwotę w dwóch ratach.

Pracodawca po wypłaceniu żądanej kwoty przysłał Wnioskodawcy PIT-11. Z dokumentu tego wynika (załącznik Nr 4), że pracodawca wypłacając Wnioskodawcy żądaną kwotę odprowadził także podatek. Tym samym dokumentem tym wykazał rzekomy przychód Wnioskodawcy.

W związku z tym, Wnioskodawca w zeznaniu podatkowym jest zmuszony wykazać zgodnie z otrzymanym dokumentem od pracodawcy PIT-11 jego rzekomy dochód, którego Wnioskodawca faktycznie nie osiągnął.

Od dnia 18 sierpnia 2016 r. Wnioskodawca nie pozostaje (zgodnie z załącznikiem Nr 2) w żadnym stosunku pracy z byłym pracodawcą, a wypłacona kwota jest związana z zawartą ugodą przez Sądem Pracy.

Tym samym, pracodawca wysyłając taki dokument (PIT-11) powiększył dochód Wnioskodawcy, którego Wnioskodawca w rzeczywistości nie osiągnął.

W uzupełnieniu Wnioskodawca doprecyzował stan faktyczny o następujące informacje:

Wnioskodawca został zwolniony dyscyplinarnie z pracy w 2016 r. W zakładzie tym był zatrudniony na umowę o pracę na czas nieokreślony.

W związku z tym, że zdaniem Wnioskodawcy zwolnienie było bezprawne, Wnioskodawca wystąpił z pozwem sądowym w stosunku do byłego pracodawcy. W pozwie Wnioskodawca domagał się przywrócenia do pracy i wypłaty odszkodowania za krzywdy moralne.

Pracodawca podczas procesu sądowego zaproponował cofnięcie wypowiedzenia dyscyplinarnego i przywrócenie do pracy lub wypłatę odszkodowania w kwocie 50.000 zł i rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron.

Wnioskodawca zgodził się na rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron i wypłatę odszkodowania tylko, że w kwocie około dwukrotnie wyższej, w dwóch ratach. Pierwszą do dnia 30 stycznia 2018 r., natomiast drugą ratę, o której Wnioskodawca pisze, do dnia 30 stycznia 2019 r. Zatem zdarzenie, o którym Wnioskodawca pisze miało miejsce w dniu 30 stycznia 2019 r. i wtedy to wypłacono Wnioskodawcy drugą transzę odszkodowania.

Po akceptacji przez byłego pracodawcę żądań Wnioskodawcy, została spisana w sądzie ugoda sądowa, w której rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło za porozumieniem stron. W związku z tym nie mogła znaleźć się w niej informacja, że umowa została rozwiązana z naruszeniem przepisów prawa.

Kwota wypłaconego świadczenia została ustalona na podstawie porozumienia z byłym pracodawcą i nie wynika z zawartych ustaleń w układzie zbiorowym. Wysokość kwoty wynika z ryciny szkód moralnych jakie Wnioskodawca poniósł w związku z bezprawnym (zdaniem Wnioskodawcy) zwolnieniem z pracy, a były pracodawca przystał na żądania Wnioskodawcy.

W ugodzie sądowej istnieje zapis, że ugoda wyczerpuje wszelkie roszczenia Wnioskodawcy w stosunku do pracodawcy.

Wypłacone świadczenie nie miało rekompensować zarobku, lecz było wypłatą odszkodowania w kwocie jakiej Wnioskodawca żądał.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy odszkodowanie z tytułu zwolnienia z pracy wypłacone na podstawie ugody sądowej jest zwolnione z podatku?

2. Czy tego typu wypłata może być zaliczona do dochodu pracownika, czy nie powinna być ona w ogóle ujmowana w zeznaniu rocznym podatkowym, gdyż nie może być traktowana jako dochód Wnioskodawcy?

3. Czy kwotę jaką pracodawca wypłacił Wnioskodawcy z tytułu odszkodowania na podstawie ugody sądowej, Wnioskodawca powinien wykazać w zeznaniu podatkowym?

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z prawem, z tego co przeczytał Wnioskodawca, otrzymane z tytułu wyroków sądowych na zasadzie ugody sądowej, nie mogą być traktowane jako dochód pracownika.

Nie mogą w związku z tym powiększać jego dochodu i tym samym nie powinno się ich w ogóle wykazywać w rozliczeniu rocznym podatkowym.

Pracodawca nie powinien tez płacić żadnego podatku, gdyż tego typu wypłaty nie podlegają opodatkowaniu.

Stanowisko Wnioskodawcy potwierdzają e-maile jakie otrzymał.

Zgodnie z informacją jaką Wnioskodawca otrzymał od Sądu na Sali rozpraw oraz z informacji jakie otrzymał w e-mailu z Krajowej Informacji Skarbowej, wszelkie odszkodowania wypłacone w związku z wyrokiem sądu lub zawartej przed sądem ugody sądowej w wyniku wcześniejszego zwolnienia z pracy przez pracodawcę są zwolnione od podatku. W związku z tym, kwotę jaką pracodawca wypłacił Wnioskodawcy, nie powinna być wpisana do rocznego zeznania podatkowego. Tym samym otrzymane odszkodowanie nie powinno być brane do rocznych dochodów Wnioskodawcy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Stosownie do art. 11 ust. 1 przywołanej ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot "w szczególności" oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Odszkodowanie stanowi, co do zasady, przychód w rozumieniu cytowanego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, określonym w art. 21 ust. 1 cyt. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że w 2016 r. Wnioskodawca został bezprawnie zwolniony dyscyplinarnie z pracy. Z tego powodu Wnioskodawca złożył pozew w Sądzie Pracy przeciwko byłemu pracodawcy. W 2017 r. przed Sądem Pracy została zawarta ugoda, na mocy której pracodawca miał zmienić tryb rozwiązania umowy o pracę z wypowiedzenia dyscyplinarnego na wypowiedzenie za porozumieniem stron i za bezprawne zwolnienie z pracy, tytułem odszkodowania, wypłacić Wnioskodawcy żądaną przez Wnioskodawcę kwotę w dwóch ratach. Pracodawca podczas procesu sądowego zaproponował cofnięcie wypowiedzenia dyscyplinarnego i przywrócenie do pracy lub wypłatę odszkodowania w kwocie 50.000 zł i rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron. Wnioskodawca zgodził się na rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron i wypłatę odszkodowania tylko, że w kwocie około dwukrotnie wyższej, w dwóch ratach. Pierwszą do dnia 30 stycznia 2018 r., natomiast drugą ratę do dnia 30 stycznia 2019 r. Po akceptacji przez byłego pracodawcę żądań Wnioskodawcy, została spisana w sądzie ugoda sądowa, w której rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło za porozumieniem stron. W związku z tym nie mogła znaleźć się w niej informacja, że umowa została rozwiązana z naruszeniem przepisów prawa. Kwota wypłaconego świadczenia została ustalona na podstawie porozumienia z byłym pracodawcą i nie wynika z zawartych ustaleń w układzie zbiorowym. W ugodzie sądowej istnieje zapis, że ugoda wyczerpuje wszelkie roszczenia Wnioskodawcy w stosunku do pracodawcy.

Pracodawca po wypłaceniu żądanej kwoty przysłał Wnioskodawcy PIT-11. Z dokumentu tego wynika, że pracodawca wypłacając Wnioskodawcy żądaną kwotę odprowadził także podatek.

Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy kwota otrzymanego przez Niego odszkodowania podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do treści art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 1040 i 1043), z wyjątkiem:

Należy zaznaczyć, że powyższym zwolnieniem, objęte są tylko odszkodowania i zadośćuczynienia i to tylko te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, bądź z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy - Kodeks pracy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a-g) zacytowanego przepisu.

Zgodnie z art. 9 § 1 ustawy - Kodeks pracy - ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

Podkreślić należy, że wyżej przytoczone zwolnienie jest wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, co oznacza, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. W związku z tym, tylko otrzymanie odszkodowania lub zadośćuczynienia opisanego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, pozwala na zastosowanie przedmiotowego zwolnienia.

Zatem, korzystanie ze zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa stwierdzić należy, że zastosowanie zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wymaga łącznego spełnienia następujących warunków:

Jednocześnie należy zauważyć, że w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nie zdefiniował pojęcia odszkodowania czy zadośćuczynienia. Nie oznacza to jednak dowolności w ich rozumieniu. Jak wynika bowiem z orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 kwietnia 2011 r. sygn. akt SK 62/08, jeśli określony sposób rozumienia przepisu ustawy utrwalił się już w sposób oczywisty, a zwłaszcza jeśli znalazł jednoznaczny i autorytatywny wyraz w orzecznictwie Sądu Najwyższego bądź Naczelnego Sądu Administracyjnego, to należy uznać, że przepis ten - w praktyce swego stosowania - nabrał takiej właśnie treści. Jednocześnie względy spójności systemu prawa uzasadniają, aby kryteria rozumienia pojęć niezdefiniowanych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, miały w pierwszej kolejności charakter kryteriów ustawowych. Konieczne staje się zatem zastosowanie wykładni systemowej zewnętrznej i odwołanie się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145, z późn. zm.).

Odwołując się zatem do prawa cywilnego należy stwierdzić, że świadczenie odszkodowawcze to najogólniej świadczenie mające na celu naprawienie wyrządzonej szkody. Szkodą jest uszczerbek jakiego doznał poszkodowany wbrew jego woli we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Uszczerbek niemajątkowy jest określany terminem "krzywda". Pod tym pojęciem należy rozumieć wszelkie negatywne przeżycia człowieka wyrażające się zarówno w cierpieniu fizycznym, jak i psychicznym, wywołane czynem niedozwolonym. Do naprawienia krzywdy odnosi się termin "zadośćuczynienie", natomiast "odszkodowanie" wiąże się z naprawieniem uszczerbku majątkowego.

W Kodeksie cywilnym świadczenie odszkodowawcze wynika głównie z tytułu odpowiedzialności deliktowej (art. 415 i następne) lub odpowiedzialności kontraktowej (art. 471 i następne), a co za tym idzie jest następstwem czynu niedozwolonego lub niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania.

Powyższe regulacje mają również zastosowanie do przepisów prawa pracy, choć w ograniczonym zakresie. Jak stanowi bowiem art. 300 Kodeksu pracy, w sprawach nieuregulowanych przepisami prawa pracy, stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy. Powyższe oznacza, że przepisy Kodeksu cywilnego wybrane do zastosowania w prawie pracy (stosunku pracy) nie mogą się sprzeciwiać ogólnym normom prawa pracy, mającym podstawowe znaczenie dla regulacji stosunków pracy.

Przepisy Kodeksu pracy, posługują się terminami "odszkodowanie" oraz "zadośćuczynienie" w odniesieniu do konkretnych świadczeń pracowniczych, do których uprawniony jest pracownik lub były pracownik (np. w art. 183d, art. 361, art. 45, art. 50 § 1 i § 3, art. 56, art. 943 § 3, art. 99, art. 1012 Kodeksu pracy).

W kontekście rozwiązania umowy o pracę ustawodawca przewiduje odszkodowanie, w sytuacji gdy wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas określony narusza przepisy o wypowiadaniu takiej umowy o pracę (art. 50 § 3 Kodeksu pracy), przepisy o wypowiadaniu warunków pracy i płacy (art. 50 § 1 w zw. z art. 42 § 1 Kodeksu pracy) bądź rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie (art. 56 Kodeksu pracy).

Zgodnie z art. 50 § 3 Kodeksu pracy, jeżeli wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas określony nastąpiło z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu takiej umowy, pracownikowi przysługuje wyłącznie odszkodowanie. Odszkodowanie, o którym mowa w § 3, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do upływu którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za 3 miesiące (art. 50 § 4 kodeksu pracy).

Funkcję odszkodowawczą w Kodeksie pracy oraz Kodeksie cywilnym pełnią wyłącznie te świadczenia, których celem jest zrekompensowanie pracownikowi skutków zdarzeń, które noszą cechy czynu niedozwolonego lub zawinionego przez pracodawcę. Potwierdza to wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 listopada 2007 r., sygn. akt SK 18/05, w którym Trybunał Konstytucyjny uznał, że odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy o pracę nie jest odszkodowaniem sensu stricto, lecz sui generis świadczeniem majątkowym, pełniącym funkcję sankcji (ustawowej kary pieniężnej) wobec pracodawcy za bezprawne działanie. W orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreśla się również, że odszkodowanie należne pracownikowi z tytułu bezprawnego rozwiązania stosunku pracy lub bezprawnego wypowiedzenia dotychczasowych warunków pracy i płacy nie pozostaje w żadnej relacji do ewentualnej szkody, co oznacza, że przysługuje za samo bezprawne działanie pracodawcy, niezależnie od tego, czy jakakolwiek szkoda po stronie pracownika powstała. Odszkodowania takie traktowane są bowiem jak szczególny rodzaj odszkodowania ustawowego, należnego bez względu na to, czy pracownik - na skutek niezgodnego z prawem postępowania pracodawcy-poniósł szkodę w ogóle, lub poniósł ją w większym lub mniejszym rozmiarze, niż odszkodowanie przysługujące w kwocie z góry określonej w przepisach Kodeksu pracy. W judykaturze przypisuje się zresztą temu odszkodowaniu charakter kompensacyjno-sankcyjny, wynikający z unormowania zabezpieczającego pracownika przed bezprawnym działaniem pracodawcy.

W myśl art. 45 § 1 ww. ustawy, w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo odszkodowaniu.

Na podstawie art. 45 § 2 cyt. ustawy, sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe, w takim przypadku sąd orzeka o odszkodowaniu.

Odszkodowanie, o którym mowa w art. 45 powyższej ustawy, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia (art. 471 Kodeksu pracy).

Stosownie do treści art. 30 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy, umowę o pracę rozwiązuje się na mocy porozumienia stron. Jednakże należy zauważyć, że przepisy Kodeksu pracy nie przewidują wypłaty odszkodowania w sytuacji rozwiązania umowy za porozumieniem stron. Konsekwencją tego jest brak możliwości sprecyzowania na gruncie powołanych wyżej przepisów Kodeksu pracy ustalenia wysokości odszkodowania.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca zgodził się na rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron i wypłatę odszkodowania w dwóch ratach. Pierwszą do dnia 30 stycznia 2018 r., natomiast drugą ratę do dnia 30 stycznia 2019 r. Po akceptacji przez byłego pracodawcę żądań Wnioskodawcy, została spisana w sądzie ugoda sądowa, w której rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło za porozumieniem stron. W związku z tym nie mogła znaleźć się w niej informacja, że umowa została rozwiązana z naruszeniem przepisów prawa. Kwota wypłaconego świadczenia została ustalona na podstawie porozumienia z byłym pracodawcą i nie wynika z zawartych ustaleń w układzie zbiorowym. W ugodzie sądowej istnieje zapis, że ugoda wyczerpuje wszelkie roszczenia Wnioskodawcy w stosunku do pracodawcy. Pracodawca po wypłaceniu żądanej kwoty przysłał Wnioskodawcy PIT-11. Z dokumentu tego wynika, że pracodawca wypłacając Wnioskodawcy żądaną kwotę odprowadził także podatek.

Zgodnie z art. 917 Kodeksu cywilnego, strony zawierające ugodę, czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Wobec tego, zawarta między Wnioskodawcą, a byłym pracodawcą ugoda sądowa stanowi ugodę w rozumieniu art. 917 Kodeksu cywilnego.

Uwzględniając powyższe stwierdzić należy, że kwota wypłacona Wnioskodawcy ma charakter umowny, gdyż wynika jedynie z ustaleń pomiędzy stronami ugody, a jej wysokość uwzględnia interesy obu stron. Wysokość odszkodowania nie wynika z przepisów ustaw, układów zbiorowych pracy lub innych opartych na ustawie porozumieniach zbiorowych regulujących wysokość lub zasady ustalania odszkodowania. Ponadto w zawartej ugodzie nie stwierdzono naruszenia przepisów prawa pracy traktujących o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem. Doszło natomiast do zawarcia ugody, na mocy której pracodawca zobowiązał się do zapłaty stosownej kwoty tytułem odszkodowania za rozwiązanie umowy o pracę. Zatem w przedmiotowej sprawie nie można mówić o bezprawności działania pracodawcy, bez względu na to, czy pracownik poniósł jakąkolwiek szkodę.

W związku z tym należy uznać, że określone w ugodzie świadczenie przyznane Wnioskodawcy przez byłego pracodawcę nie jest odszkodowaniem wynikającym z przepisów odrębnych ustaw, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem, przedmiotowe świadczenie nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie ww. artykułu.

Natomiast w przypadku, gdy wysokość lub zasady ustalania odszkodowania nie wynikają wprost z odrębnych ustaw lub aktów wykonawczych wydanych na podstawie tych odrębnych ustaw, a podstawą ich otrzymania jest wyrok lub ugoda sądowa, wówczas odszkodowanie takie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a i b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle art. 21 ust. 1 pkt 3b cytowanej ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

Warunkiem wystarczającym do powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych na zasadach przewidzianych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych będzie więc niezrealizowanie choćby jednej ze wskazanych wyżej przesłanek.

Podstawowym warunkiem zwolnienia świadczenia od opodatkowania na podstawie przytoczonego przepisu jest jego odszkodowawczy charakter. Wyżej wymienione przepisy zwalniają od podatku jedynie takie odszkodowania, które nie stanowią ekonomicznego przysporzenia ponad stan majątkowy będący w posiadaniu podatnika przed ich wypłatą. Odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszystkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. W praktyce szkoda może obejmować stratę polegającą na ubytku w majątku - wskutek doznania tej straty poszkodowany staje się uboższy niż był dotychczas, lub może dotyczyć utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógłby się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono - wówczas poszkodowany nie staje się bogatszy, jakkolwiek mógł liczyć na wzbogacenie się.

Na podstawie ww. przepisu (art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) opodatkowaniu podatkiem dochodowym - jako wyłączone ze zwolnienia - podlega odszkodowanie otrzymane (na podstawie wyroku lub ugody sądowej) z tytułu utraconych korzyści, które podatnik mógł otrzymać gdyby mu szkody nie wyrządzono. Opodatkowanie to wynika stąd, że gdyby podatnik osiągnął spodziewane korzyści, to korzyści te podlegałyby opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Kwota odszkodowania wynikająca z ustaleń zawartych między stronami ugody (ugody w rozumieniu art. 917 Kodeksu cywilnego), której wysokość uwzględnia interesy obu stron wynikające z łączącego strony stosunku pracy, ma rekompensować pracownikowi utracone przez niego, w wyniku rozwiązania umowy o pracę, spodziewane korzyści w postaci wynagrodzenia za pracę.

Określone w ugodzie sądowej odszkodowanie stanowi dla Wnioskodawcy należność za odstąpienie przez Wnioskodawcę od roszczeń wobec pracodawcy w związku z wypowiedzeniem przez pracodawcę stosunku pracy. W konsekwencji otrzymana przez Wnioskodawcę kwota jest zapłatą za zrzeczenie się przez Wnioskodawcę wszelkich roszczeń w stosunku do pracodawcy w związku z rozwiązaniem stosunku pracy, a jej wysokość została ustalona w oparciu o porozumienie pomiędzy Wnioskodawcą a pracodawcą. Jednocześnie wypłata przedmiotowego świadczenia stanowi dla pracodawcy gwarancję, że Wnioskodawca nie będzie składał jakichkolwiek roszczeń w związku z wypowiedzeniem umowy o pracę.

Zatem, wypłacona przez byłego pracodawcę na rzecz Wnioskodawcy kwota odszkodowania nie jest rekompensatą za szkodę z tytułu bezpodstawnego (krzywdzącego) sposobu rozwiązania umowy o pracę, jeśli rozwiązanie umowy nastąpiło w efekcie za porozumieniem stron (czyli za zgodą byłego pracownika). Odszkodowanie to ma tak naprawdę zrekompensować zarobek, jaki Wnioskodawca mógłby otrzymać, gdyby do rozwiązania umowy nie doszło. W związku z powyższym, otrzymana kwota na podstawie ugody sądowej dotyczy korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć.

W związku z tym, wypłacona przez byłego pracodawcę na rzecz Wnioskodawcy kwota nie będzie również korzystała ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Powyższe znajduje potwierdzenie m.in. w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 20 października 2016 r., sygn. akt III SA/Wa 2827/15 oraz w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 stycznia 2015 r., sygn. akt. II FSK 2918/12.

Przyznanie przez pracodawcę (byłego pracodawcę) różnorodnych dodatkowych świadczeń - nawet jeśli nazywane są przez strony umowy "odszkodowaniem" - nie oznacza, że takie świadczenia mają każdorazowo charakter odszkodowawczy, zmierzają do naprawienia szkody. Nie nazwa, lecz rzeczywisty charakter świadczenia decyduje o tym, czy przybiera ono cechy odszkodowania, czy też nie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w prawomocnym wyroku z dnia 13 lutego 2019 r., sygn. akt III SA/Wa 1008/18 wskazał, że: "(...) Nazwanie świadczenia odszkodowaniem nie oznacza, że obiektywnie posiada ono taki charakter i zawiera się w pojęciu odszkodowania lub zadośćuczynienia korzystającego ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f. Skoro bowiem odszkodowanie jest świadczeniem, którego zasadniczym celem jest naprawienie wyrządzonej szkody, która nastąpiła wbrew woli uprawnionego, natomiast zadośćuczynienie jest świadczeniem z tytułu wyrządzonej szkody niematerialnej (krzywdy), to nie można przyjąć, że uzyskane przez skarżącego świadczenie wypełnia cechy tak rozumianego odszkodowania lub zadośćuczynienia. (...)"

Wojewódzki Sąd Administracyjny potwierdził swoje stanowisko także w wyroku z dnia 26 lipca 2017 r., sygn. akt III SA/Wa 2219/16: "dokonując wykładni art. 21 ust. 1 pkt 3 i 3b u.p.d.o.f należy wreszcie mieć na uwadze, że o charakterze danego świadczenia nie przesądza sama jego nazwa, a rzeczywisty charakter świadczenia. Na gruncie zastosowania tego przepisu należy badać, oprócz jego podstawy prawnej także charakter i funkcje świadczenia, żeby ocenić, czy jest ono zwolnione od podatku. Kwota wynikająca z zawartej ugody, nazwana przez strony odszkodowaniem, nie musi mieć rzeczywiście charakteru odszkodowawczego i odwrotnie - nie sprecyzowanie, że dane świadczenie jest odszkodowaniem, nie determinuje takiego charakteru tegoż świadczenia."

Zatem, otrzymane przez Wnioskodawcę świadczenie nie może korzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 lub 3b ww. ustawy. W konsekwencji, były pracodawca postąpił prawidłowo potrącając od przedmiotowego świadczenia zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Otrzymane przez Wnioskodawcę świadczenie stanowi dla Niego przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ wypłata tegoż świadczenia miała swe źródło w uprzednio łączącym Wnioskodawcę z byłym pracodawcą stosunku pracy. Przychód ten należy wykazać w zeznaniu o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) składanym za rok podatkowy, w którym nastąpiła wypłata ww. świadczenia.

Stanowisko Wnioskodawcy jest zatem nieprawidłowe.

Organ podatkowy informuje, że załączniki dołączone do wniosku nie były przedmiotem oceny. Należy zwrócić uwagę na fakt, że interpretacja indywidualna stanowi ocenę stanowiska Wnioskodawcy dokonaną na podstawie przedstawionego we wniosku stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Dlatego też załączone pisma nie miały zastosowania w niniejszej sprawie.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Ponadto wyjaśnić należy, że w toku postępowania w sprawie wydania interpretacji upoważniony organ nie przeprowadza jakiegokolwiek postępowania dowodowego, a informacje niezbędne do wydania interpretacji czerpie wyłącznie z przedstawionego przez stronę opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny/zdarzenie przyszłe będzie się różnił od stanu występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Należy też zauważyć, że na podatniku spoczywa obowiązek udowodnienia w toku ewentualnego postępowania podatkowego okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w... w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2019 r. poz. 2325, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.