0114-KDIP1-3.4012.316.2021.2.KF - VAT od sprzedaży nieruchomości przez osobę fizyczną
Pismo z dnia 23 lipca 2021 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0114-KDIP1-3.4012.316.2021.2.KF VAT od sprzedaży nieruchomości przez osobę fizyczną
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r. poz. 1325 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 10 maja 2021 r. (data wpływu 17 maja 2021 r.) uzupełnione pismem z 9 czerwca 2021 r. (data wpływu 15 czerwca 2021 r.) w odpowiedzi na wezwanie Organu z 31 maja 2021 r. nr 0114-KDIP1-3.4012.316.2021.1.KF (doręczone Stronie 1 czerwca 2021 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie nieuznania Wnioskodawcy za podatnika z tytułu sprzedaży działki niezabudowanej - jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 17 maja 2021 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, uzupełniony pismem z 9 czerwca 2021 r. (data wpływu 15 czerwca 2021 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z 31 maja 2021 r. nr 0114-KDIP1-3.4012.316.2021.1.KF (doręczone 1 czerwca 2021 r.), dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie nieuznania Wnioskodawcy za podatnika z tytułu sprzedaży działki niezabudowanej.
We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:
Wnioskodawca jest właścicielem niezabudowanej nieruchomości, położonej w miejscowości (...) (dla której Sąd Rejonowy we (...) Wydział VI Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW nr (...)) o numerze 1 obręb (...) o powierzchni 0,4800 ha.
Wnioskodawca nabył nieruchomość wraz ze swoim współmałżonkiem w ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej od rodziców małżonki - umową dożywocia - Aktem notarialnym Rep. A (...) z dnia 1 marca 1979 r.
Wnioskodawca jest osobą fizyczną, nie jest ani nie był zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT. Obecnie nie prowadzi działalności rolniczej na tym terenie ani innej działalności gospodarczej. Wnioskodawca pobiera teraz emeryturę z KRUS i ZUS.
Przedmiotowa nieruchomość nigdy nie była przedmiotem dzierżawy.
Gmina (...) jest zainteresowana nabyciem działki nr 1 o powierzchni 0,4800 ha. Działka położona jest na terenie, dla którego nie obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Dla działki nie była wydawana przez Urząd Miejski w (...) decyzja o warunkach zabudowy.
Dnia 29 kwietnia 2020 r. został podpisany pomiędzy Wnioskodawcą a Gminą (...) protokół uzgodnień dotyczący transakcji sprzedaży, w którym wskazano, że Gmina (...) daną nieruchomość chce nabyć na cel publiczny w rozumieniu art. 6 pkt 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, na budowę publicznych urządzeń służących do przesyłania, oczyszczania i odprowadzania ścieków - kolektor deszczowy. Transakcja została przeprowadzona w dniu 8 grudnia 2020 r. - Rep A (...).
W zakresie potencjalnej sprzedaży wskazanego gruntu Wnioskodawca nie podejmował żadnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, nabywca - Gmina (...) zgłosiła się do niego sama.
Z uwagi na przejście Wnioskodawcy na emeryturę z KRUS i ZUS w 2018 r. Wnioskodawca wraz z małżonką dokonał dwóch rozporządzeń:
1. Na rzecz córki (...) - darowizny gruntów na podstawie aktu notarialnego Rep. A (...) z 25 lipca 2018 r.
2. Na rzecz osób trzecich - sprzedaży gruntów na podstawie aktu notarialnego Rep. A (...) z 23 maja 2018 r.
Czynności te były rozporządzeniem majątku prywatnego Wnioskodawcy i Jego małżonka i umotywowane były przekazaniem ziemi aby nie leżała odłogiem w związku z przejściem na emeryturę.
W uzupełnieniu do wniosku Wnioskodawca wskazał, że:
* Działka została sprzedana - umowa sprzedaży z dnia 7 grudnia 2020 r.,
* Zdarzenie - stan faktyczny,
* Działka nr 1 stanowi jedną niezabudowaną działkę gruntu, nigdy nie była dzielona,
* Wnioskodawca ani Kupujący nigdy nie wystąpili o plan zagospodarowania przestrzennego dla przedmiotowej działki,
* Wnioskodawca ani Kupujący nie występowali o wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu,
* Nieruchomość została nabyta na cel publiczny w rozumieniu art. 6 pkt 3 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2020 r. poz. 65 z późn. zm.) na budowę publicznych urządzeń służących do przesyłania, oczyszczania i odprowadzania ścieków - kolektor deszczowy.
* Wnioskodawca jest rolnikiem emerytem, posiadał status rolnika ryczałtowego,
* Działka nr 1 była wykorzystywana do celów rolniczych (na potrzeby własne),
* Działka nr 1 nie była przedmiotem umowy najmu ani żadnej wiążącej umowy,
* Wnioskodawca nigdy nie występował o wydanie zgody na wybudowanie przyłączy mediów,
* Do momentu sprzedaży Wnioskodawca nie podejmował żadnych czynności, ani nie angażował żadnych środków mających podnieść wartość gruntu,
* Nie były podejmowane żadne aktywne działania marketingowe dotyczące sprzedaży gruntu. Kupujący zgłosił się sam,
* Wnioskodawca nie udzielał pełnomocnictw do działania w Jego imieniu,
* Nie była sporządzana umowa przedwstępna dotycząca sprzedaży,
* Wnioskodawca nie posiada innych nieruchomości przeznaczonych na sprzedaż,
* Wnioskodawca sprzedał jedną nieruchomość niezabudowaną o powierzchni 2 ha w maju 2018 r. Nieruchomość Wnioskodawca wraz z żoną otrzymał 1 marca 1979 r. Aktem notarialnym - umową o dożywocie - sporządzonym w Państwowym Biurze Notarialnym we (...) Repertorium A Nr (...),
* Przez cały okres posiadania Wnioskodawca wraz z żoną prowadził gospodarstwo rolne,
* Przyczyną sprzedaży był stan zdrowia i wiek,
* Wnioskodawca z tytułu sprzedaży nie był zobligowany do odprowadzenia podatku VAT.
W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:
Czy sprzedaż przedmiotowej działki gruntu jest objęta podatkiem od towarów i usług, nie podlega temu podatkowi, jest z niego wyłączona, odbyła się poza zakresem czynności objętych ustawą o podatku od towarów i usług, jest zbyciem majątku w okolicznościach, których nie można uznać za dokonanych w ramach działalności gospodarczej, ani dokonanych w charakterze podatnika, w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ww. ustawy o podatku od towarów i usług, skoro grunt nie był wykorzystywany do prowadzenia działalności rolniczej Wnioskodawcy ani innej działalności gospodarczej?
Zdaniem Wnioskodawcy:
Sprzedaż przedmiotowej niezabudowanej nieruchomości gruntowej - działki nr 1, nie będzie objęta podatkiem od towarów i usług, nie będzie podlegała temu podatkowi, będzie z niego wyłączona.
Będzie czynnością spoza czynności objętych zakresem ustawy o podatku od towarów i usług.
Będzie zbyciem majątku prywatnego w okolicznościach, których nie można uznać za dokonane w ramach działalności gospodarczej, ani dokonanych w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ww. ustawy o podatku od towarów i usług.
Sprzedana niezabudowana nieruchomość gruntowa jest towarem zgodnie z art. 2 pkt 7 ww. ustawy o podatku od towarów i usług.
Sprzedaż nieruchomości gruntowej, co do zasady, jest uznawana za dostawę towarów, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Nie każda jednak sprzedaż, nawet jeżeli jej przedmiotem jest towar w rozumieniu ww. ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.
W zakresie sprzedaży wskazanego gruntu Wnioskodawca nie podejmował żadnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, nabywca - Gmina (...) która planuje nabycie przedmiotowego gruntu na cel publiczny w rozumieniu art. 6 pkt 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, na budowę publicznych urządzeń służących do przesyłania, oczyszczania i odprowadzania ścieków - kolektor deszczowy, zgłosiła się do Niego sama.
Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem zaś takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze.
Przy czym na tego rodzaju aktywność handlową wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.
Problem odnoszący się do rozstrzygnięcia, czy sprzedaż działek jest sprzedażą majątku osobistego, czy też stanowi sprzedaż realizowaną przez podatnika prowadzącego w tym zakresie działalność gospodarczą, był przedmiotem orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10). TSUE w sprawach C-180/10 i C-181/10 orzekł, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie zdaniem Trybunału okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.
W powołanym wyżej orzeczeniu TSUE wskazał, że inaczej jest w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L, Nr 347, str. 1, z późn. zm.). Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Chodzi tu przykładowo o nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług developerskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność handlową wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.
Sprzedaż działki stanowiła zatem sprzedaż majątku prywatnego.
Stanowisko Wnioskodawcy o niepodleganiu podatkowi od towarów i usług sprzedaży w takich okolicznościach i dokonaniu sprzedaży nie w charakterze podatnika, wyraźnie wynika z orzecznictwa sądowego.
Szczególnie ważny jest tu wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z dnia 15 września 2011 r., sygnatura C-180/10 i 181/10, opublikowany www.eur-lex.europa.eu "dostawę gruntu przeznaczonego pod zabudowę należy uznać za objętą podatkiem od wartości dodanej na podstawie prawa krajowego państwa członkowskiego, jeżeli państwo to skorzystało z możliwości przewidzianej w art. 12 ust. I dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zmienionej dyrektywą Rady 2006/138/WE z dnia 19 grudnia 2006 r., niezależnie od częstotliwości takich transakcji oraz od kwestii, czy sprzedawca prowadzi działalność producenta, handlowca lub usługodawcy. Pod warunkiem, że transakcja ta nie stanowi jedynie czynności związanej ze zwykłym wykonywaniem prawa własności."
Osoby fizycznej, która nie prowadzi działalności gospodarczej nie można uznać za podatnika podatku VAT, gdyż transakcja jest jedynie rozporządzeniem majątku prywatnego i nie jest dokonywana w ramach działalności gospodarczej.
Reasumując, sprzedaż działki nr 1 nie będzie podlegać podatkowi od towarów i usług.
Nie można bowiem uznać, że sprzedaż była dokonana przez podatnika w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Jest ona zwykłym wykonywaniem prawa własności przez Wnioskodawcę.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Towarami, w myśl art. 2 pkt 6 ustawy, są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).
W oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy należy przyjąć, że zbycie nieruchomości gruntowych (działek), traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.
Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).
Towarem jest także udział w prawie własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), zwanej dalej "Dyrektywą 2006/112/WE", państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy:
określone udziały w nieruchomości,
prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości,
udziały i inne równoważne udziałom tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części.
Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 z późn. zm.).
Ze współwłasnością mamy do czynienia wtedy, gdy własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom (art. 195 Kodeksu cywilnego). W przypadku współwłasności nieruchomości określonej w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w nieruchomości.
Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności (art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego).
Podkreślić należy, że współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli (art. 198 ustawy - Kodeks cywilny). Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.
Należy w tym miejscu zauważyć, że kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359).
Stosownie do art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez obojga małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).
W świetle art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.
W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.
Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zgoda drugiego małżonka jest potrzebna m.in. do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.
Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 cyt. Kodeksu oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
Należy więc przyjąć, że na podstawie definicji zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości dokonywane przez podatnika, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Wskazać należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, bądź świadczenie usług zdefiniowane w art. 8 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Z treści art. 15 ust. 1 ustawy wynika, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Na mocy art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem "podatnik" tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Dla uznania określonych zachowań danego podmiotu za działalność gospodarczą istotne znaczenie ma ich zorganizowany charakter. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania. Dopiero czerpanie dochodów z tak wykorzystywanego składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej. Ponadto działalność gospodarcza powinna cechować się stałością i niezależnością jej wykonywania, ponieważ powinna być ona związana z profesjonalnym obrotem gospodarczym.
Zatem dostawa towarów (w tym gruntów) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującego tej dostawy, można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu przez niego statusu podatnika.
Ponadto w kwestii opodatkowania dostawy gruntów istotne znaczenie ma fakt, czy w świetle zaprezentowanego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego Wnioskodawca w celu dokonania sprzedaży gruntu podjął aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawców w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania Go za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpi w ramach zarządu majątkiem prywatnym.
W tym miejscu należy podkreślić, że pojęcie "majątku prywatnego" nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika ono z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych.
"Majątek prywatny" to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.
Odwołując się do treści przepisów ustawy, w przypadku osób fizycznych, które dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej, należy szczególnie wnikliwie przeanalizować okoliczności, w jakich będzie realizowana transakcja. Co do zasady osoby fizyczne, które dokonują transakcji w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykluczone są z grona podatników podatku od towarów i usług.
Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu, jako że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy. Natomiast okoliczność podjęcia m.in. takich czynności jak uzbrojenie terenu, wydzielenie dróg wewnętrznych, uzyskanie przed sprzedażą decyzji o warunkach zagospodarowania terenu (zabudowy), wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru oraz działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, stanowią o takiej aktywności w zakresie obrotu nieruchomościami, które mogą wskazywać, że czynności sprzedającego przybierają formę zawodową (profesjonalną), a w konsekwencji zorganizowaną. Przy czym, na tego rodzaju aktywność "handlową" wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.
Problem odnoszący się do rozstrzygnięcia, czy sprzedaż nieruchomości jest sprzedażą majątku osobistego, czy też stanowi sprzedaż realizowaną przez podatnika prowadzącego w tym zakresie działalność gospodarczą, była przedmiotem orzeczenia z dnia 15 września 2011 r. Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawach połączonych C-180/10 i C-181/10.
TSUE orzekł w tych sprawach, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L nr 347 z 11 grudnia 2006 r., s. 1, z późn. zm.), zwanej dalej "Dyrektywą", a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą.
Trybunał wyjaśnił, że inaczej jest w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Przykładowo podane zostały działania polegające na uzbrojeniu terenu albo na działaniach marketingowych. Działania takie nie należą do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.
Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej. Zatem jeśli osoba fizyczna dokonuje zbycia swojego majątku prywatnego, a czynność ta wykonywana jest jednorazowo lub okazjonalnie, w warunkach wskazujących, że działanie to nie jest czynione z zamiarem jego powtarzania (kontynuowania) i nie zmierza do nadania mu stałego charakteru, transakcja taka nie może być uznana za działalność gospodarczą, w rozumieniu cytowanego wyżej art. 15 ust. 2 ustawy.
Wobec powyższego należy stwierdzić, że uznanie, czy dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.
Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca był właścicielem niezabudowanej działki nr 1, położonej w miejscowości (...). Wnioskodawca nabył nieruchomość wraz ze swoją małżonką w ramach ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej od rodziców małżonki - umową dożywocia. Wnioskodawca jest osobą fizyczną, obecnie nieprowadzącą działalności rolniczej na tym terenie ani innej działalności gospodarczej. Wnioskodawca nie jest ani nie był zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT. Wnioskodawca jest rolnikiem emerytem, posiadał status rolnika ryczałtowego. Przedmiotowa nieruchomość nigdy nie była przedmiotem dzierżawy. Gmina (...) była zainteresowana nabyciem działki nr 1. Ww. działka jest położona na terenie, dla którego nie obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Dla działki nie była wydawana przez Urząd Miejski w (...) decyzja o warunkach zabudowy. Dnia 29 kwietnia 2020 r. został podpisany pomiędzy Wnioskodawcą a Gminą (...) protokół uzgodnień dotyczący transakcji sprzedaży, w którym wskazano, że Gmina (...) daną nieruchomość chce nabyć na cel publiczny, na budowę publicznych urządzeń służących do przesyłania, oczyszczania i odprowadzania ścieków - kolektor deszczowy. Transakcja została przeprowadzona 8 grudnia 2020 r. W odniesieniu do sprzedanego gruntu Wnioskodawca nie podejmował żadnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, nabywca zgłosił się do niego sam.
Działka nigdy nie była dzielona. Wnioskodawca ani Kupujący nigdy nie wystąpili o plan zagospodarowania przestrzennego dla przedmiotowej działki, jak również nie występowali o wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Działka nr 1 była wykorzystywana do celów rolniczych (na potrzeby własne). Działka nr 1 nie była przedmiotem dzierżawy, najmu ani żadnej wiążącej umowy. Wnioskodawca nigdy nie występował o wydanie zgody na wybudowanie przyłączy mediów. Do momentu sprzedaży Wnioskodawca nie podejmował żadnych czynności, ani nie angażował żadnych środków mających podnieść wartość gruntu. Nie były podejmowane żadne aktywne działania marketingowe dotyczące sprzedaży gruntu. Wnioskodawca nie udzielał pełnomocnictw do działania w Jego imieniu. Nie była sporządzana umowa przedwstępna dotycząca sprzedaży. Wnioskodawca nie posiada innych nieruchomości przeznaczonych na sprzedaż. Wnioskodawca sprzedał jedną nieruchomość niezabudowaną o powierzchni 2 ha w maju 2018 r., sprzedaż ta nie była opodatkowana podatkiem VAT. Przez cały okres posiadania działki Wnioskodawca wraz z żoną prowadził gospodarstwo rolne. Przyczyną sprzedaży był stan zdrowia i wiek.
Na tle przedstawionego opisu sprawy wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii, czy sprzedaż przedmiotowej działki gruntu jest objęta podatkiem od towarów i usług i czy z tytułu tej sprzedaży Wnioskodawcę należy uznać za podatnika podatku VAT.
Znaczenie dla opisanej we wniosku sprawy ma analiza całokształtu działań jakie Wnioskodawca podjął w odniesieniu do ww. działki przez cały okres jej posiadania. Jak wynika z opisu sprawy Wnioskodawca przedmiotową działkę nabył wraz ze swoją małżonką w ramach ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej od rodziców swojej małżonki w 1979 r. Przedmiotowa nieruchomość nigdy nie była przedmiotem dzierżawy, umowy najmu ani żadnej innej umowy. Wnioskodawca nigdy nie występował o wydanie zgody na wybudowanie przyłączy mediów. Do momentu sprzedaży Wnioskodawca nie podejmował żadnych czynności, ani nie angażował żadnych środków mających podnieść wartość gruntu. Nie były podejmowane żadne aktywne działania marketingowe dotyczące sprzedaży gruntu. Kupujący zgłosił się sam. Działka nigdy nie była dzielona. Wnioskodawca ani Kupujący nigdy nie wystąpili o plan zagospodarowania przestrzennego dla przedmiotowej działki, jak również nie występowali o wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Wnioskodawca nie udzielał pełnomocnictw do działania w Jego imieniu. Nie była sporządzana umowa przedwstępna dotycząca sprzedaży. Wnioskodawca jest rolnikiem emerytem, posiadał status rolnika ryczałtowego. Działka była wykorzystywana na potrzeby własne. Wnioskodawca nie posiada innych nieruchomości przeznaczonych na sprzedaż. Zatem w tym przypadku nie wystąpił taki ciąg zdarzeń, który wskazywałby na aktywność Wnioskodawcy w zakresie obrotu nieruchomościami. Z przedstawionego opisu sprawy nie wynika fakt wystąpienia takiej aktywności Wnioskodawcy, która wykraczałaby poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności.
Tym samym w analizowanej sprawie, nie wystąpią przesłanki świadczące o takiej aktywności Wnioskodawcy w przedmiocie zbycia opisanej działki, które byłyby porównywalne do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem (brak przesłanek zawodowego - stałego i zorganizowanego charakteru takiej działalności). Nie wystąpił bowiem ciąg zdarzeń, które jednoznacznie przesądzają, że sprzedaż ww. działki wypełniła przesłanki działalności gospodarczej. Wnioskodawca nie podejmował aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, które świadczyłyby o zaangażowaniu środków w sposób podobny do wykorzystywanych przez handlowców.
Podjęte przez Wnioskodawcę działania, polegające na korzystaniu z prawa do rozporządzania własnym majątkiem, oznaczają działanie w sferze prywatnej, do której nie mają zastosowania przepisy ustawy o podatku od towarów i usług. Tym samym sprzedaż ww. działki, nie podlegała przepisom ustawy, ponieważ przedmiotem transakcji był majątek osobisty.
Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis sprawy oraz powołane regulacje ustawy o podatku od towarów i usług stwierdzić należy, że dokonana sprzedaż działki nr 1 nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy, z uwagi na fakt, że Wnioskodawca z tytułu tej transakcji nie działał w charakterze - zdefiniowanego w art. 15 ust. 1 ustawy - podatnika VAT, prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.
W związku z tym, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.
Zaznaczenia wymaga, że Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego. Podkreślenia wymaga, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:
z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).
Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 2193 z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...) za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.
Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl