0114-KDIP1-3.4012.311.2018.2.JG - Zwolnienie z VAT opłat pobieranych przez spółdzielnię mieszkaniową.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r. poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 11 czerwca 2018 r. (data wpływu 15 czerwca 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania opłat na Fundusz gruntowy, Fundusz remontowy i na eksploatację miejsca postojowego w opłacie eksploatacyjnej - jest prawidłowe.

W dniu 11 czerwca 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania opłat na Fundusz gruntowy, Fundusz remontowy i na eksploatację miejsca postojowego w opłacie eksploatacyjnej.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W zasobach Wnioskodawcy znajduje się jedna zabudowana nieruchomość gruntowa objęta umową dzierżawy zawartą z gminą i budynek mieszkalny wybudowany na tejże nieruchomości gruntowej. W budynku tym znajdują się lokale mieszkalne, lokale użytkowe i miejsca postojowe usytuowane w wielostanowiskowym lokalu garażowym położonym na kondygnacji podziemnej. Członkom Spółdzielni oraz osobom niebędącym członkami Spółdzielni przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do miejsc postojowych w wielostanowiskowym lokalu garażowym, jak również do lokali mieszkalnych i użytkowych. W Spółdzielni nie zawierano umów ustanowienia odrębnej własności dla miejsc postojowych, lokali mieszkalnych i użytkowych ze względu na nieuregulowany status prawa rzeczowego do gruntu. Miejsca postojowe mogą być przedmiotem oddzielnego obrotu gospodarczego, o czym świadczą zawierane akty notarialne sprzedaży miejsca postojowego niezależnie od lokalu mieszkalnego.

Spółdzielnia na podstawie art. 167 § 2 Ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo Spółdzielcze utworzyła Fundusz celowy do gromadzenia środków finansowych na pokrycie kosztów uzyskania prawa użytkowania wieczystego lub/i prawa własności do gruntu, na którym posadowiona jest nieruchomość budynkowa Spółdzielni (dalej jako: "Fundusz gruntowy"). Środki finansowe zgromadzone na Funduszu gruntowym zostaną wydatkowane wyłącznie na wykup prawa użytkowania wieczystego gruntu lub/i wykup prawa własności do gruntu, na którym posadowiony jest budynek należący do Spółdzielni. Według obecnego stanu faktycznego zakup prawa użytkowania wieczystego / prawa własności do gruntu nie nastąpił.

Osoby posiadające spółdzielcze własnościowe prawo do miejsca postojowego, lokalu mieszkalnego oraz lokalu użytkowego obciążane są wymiarem opłaty na Fundusz gruntowy stanowiącym podstawę do dokonywania wpłat na ten Fundusz. Każde z naliczeń dotyczących miejsc postojowych Spółdzielnia opodatkowuje 23% stawką VAT, w tym również zaliczki na Fundusz gruntowy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy naliczenie opłaty na Fundusz gruntowy w opłacie eksploatacyjnej dotyczącej miejsc postojowych podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług VAT w stawce 23%?

2. Czy naliczenie opłaty na Fundusz remontowy w opłacie eksploatacyjnej dotyczącej miejsc postojowych podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług VAT w stawce 23%?

3. Czy naliczenie opłaty za eksploatację miejsca postojowego w opłacie eksploatacyjnej dotyczącej miejsc postojowych podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług VAT w stawce 23%?

Zdaniem Wnioskodawcy, moment naliczenia opłaty eksploatacyjnej obciążającej właścicieli miejsc postojowych stanowi sprzedaż po stronie Spółdzielni zgodnie z art. 5 i art. 8 Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z dyspozycją art. 43 ust. 1 pkt 11 Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług zwolnienie od podatku obejmuje czynności wykonywane na rzecz członków spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali mieszkalnych, członków spółdzielni będących właścicielami lokali mieszkalnych lub na rzecz właścicieli lokali mieszkalnych niebędących członkami spółdzielni, za które są pobierane opłaty, zgodnie z art. 4 ust. 1, 2, 4 i 5 Ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych.

Tak więc zwolnienie od podatku od towarów i usług obejmuje czynności Spółdzielni, za które pobiera ona opłaty i które dotyczą samodzielnych lokali mieszkalnych wraz z pomieszczeniami przynależnymi, zaspokajającymi w sposób funkcjonalny podstawowe potrzeby mieszkaniowe osób, takimi jak: strych, komórka, piwnica.

Czynności Spółdzielni, za które pobierane są opłaty i które dotyczą miejsc postojowych powinny być opodatkowane 23% stawką VAT od sprzedaży, ponieważ miejsca postojowe w Spółdzielni nie służą zaspokajaniu podstawowych potrzeb mieszkaniowych osób. Miejsca postojowe w Spółdzielni mogą stanowić ponadto przedmiot niezwiązanego z lokalem mieszkalnym obrotu gospodarczego, co świadczy o braku ich przynależności do lokalu mieszkalnego.

Dlatego też zarówno naliczenia opłaty na Fundusz gruntowy, Fundusz remontowy, jak i na eksploatację miejsca postojowego w opłacie eksploatacyjnej dotyczącej miejsc postojowych w Spółdzielni powinny być opodatkowane 23% stawką VAT od sprzedaży.

W przypadku naliczenia opłaty na Fundusz gruntowy w opłacie eksploatacyjnej dotyczącej miejsc postojowych, nie stanowi podstawy do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług fakt, że środki zgromadzone na Funduszu gruntowym nie zostały jeszcze spożytkowane na wykup prawa użytkowania wieczystego gruntu lub / i wykup prawa własności do gruntu zgodnie z celem tego Funduszu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221 z późn. zm.) zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 pkt 6 i 7 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

* oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste,

* zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem (towarem - w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy o VAT) na rzecz użytkownika wieczystego, co sprawia, że może on rozporządzać nim jak właściciel. Znajduje to wyraz zarówno w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków w sposób niemalże taki jak w przypadku właściciela tego gruntu, jak i w możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot, jak przy dokonywaniu sprzedaży gruntu przez właściciela.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Jak stanowi art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Natomiast stosownie do art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110 wynosi 23%.

Podkreślić także należy, że w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Na mocy art. 43 ust. 1 pkt 11 ustawy, zwalnia się od podatku czynności wykonywane na rzecz członków spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali mieszkalnych, członków spółdzielni będących właścicielami lokali mieszkalnych lub na rzecz właścicieli lokali mieszkalnych niebędących członkami spółdzielni, za które są pobierane opłaty, zgodnie z art. 4 ust. 1, 2, 4 i 5 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych.

Zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (Dz. U. z 2015 r. poz. 736 z późn. zm.), zwalnia się od podatku czynności wykonywane na rzecz osób niebędących członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali mieszkalnych, za które są pobierane opłaty zgodnie z art. 4 ust. 1, 2, 4 i 5 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1222, oraz z 2015 r. poz. 201).

Powołany powyżej przepis art. 4 ust. 1, ust. 2, ust. 4 i ust. 5 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1222 z późn. zm.). stanowi, że:

Z powołanych przepisów jednoznacznie wynika, że ww. zwolnienie od podatku VAT odnosi się do czynności wykonywanych na rzecz członków spółdzielni mieszkaniowych, a także osób niebędących członkami spółdzielni. Muszą być oni właścicielami lokali mieszkalnych, lub musi im przysługiwać spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego. Rodzaje opłat wymienionych w ustawie o spółdzielniach mieszkaniowych dotyczą wszelkich opłat. Jednakże przepisy art. 43 ust. 1 pkt 11 ustawy oraz § 3 ust. 1 pkt 9 cyt. wyżej rozporządzenia, wyraźnie wskazują na właścicieli lokali mieszkalnych, członków spółdzielni i osoby niebędące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa lub prawa własności do lokali mieszkalnych.

Zarówno ustawa o podatku od towarów i usług jak też przepisy wykonawcze do tej ustawy nie zawierają definicji lokalu mieszkalnego i lokalu użytkowego.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 1892), samodzielny lokal mieszkalny, a także lokal o innym przeznaczeniu, zwane dalej lokalami, mogą stanowić odrębne nieruchomości.

W świetle art. 2 ust. 2 tej ustawy, samodzielnym lokalem mieszkalnym, w rozumieniu ustawy, jest wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych. Przepis ten stosuje się odpowiednio również do samodzielnych lokali wykorzystywanych zgodnie z przeznaczeniem na cele inne niż mieszkaniowe.

Stosownie natomiast do ust. 4 powołanego artykułu, do lokalu mogą przynależeć, jako jego części składowe, pomieszczenia, choćby nawet do niego bezpośrednio nie przylegały lub były położone w granicach nieruchomości gruntowej poza budynkiem, w którym wyodrębniono dany lokal, a w szczególności: piwnica, strych, komórka, garaż, zwane dalej "pomieszczeniami przynależnymi".

Ponadto rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1422) w § 3 pkt 14 określa lokal użytkowy jako pomieszczenie lub zespół pomieszczeń, wydzielone stałymi przegrodami budowlanymi, niebędące mieszkaniem, pomieszczeniem technicznym albo pomieszczeniem gospodarczym. Pod pojęciem pomieszczenia technicznego - zgodnie z § 3 pkt 12 wskazanego wyżej rozporządzenia - należy rozumieć pomieszczenie przeznaczone dla urządzeń służących do funkcjonowania i obsługi technicznej budynku. Natomiast przez pomieszczenie gospodarcze - pomieszczenie znajdujące się poza mieszkaniem lub lokalem użytkowym, służące do przechowywania przedmiotów lub produktów żywnościowych użytkowników budynku, materiałów lub sprzętu związanego z obsługą budynku, a także opału lub odpadów stałych (§ 3 pkt 13 cyt. rozporządzenia).

Na podstawie powyższych uregulowań można stwierdzić, że kondygnacja budynku mieszkalnego, w części w której znajdują się konkretne garaże lub miejsca postojowe, nie mieści się ani w pojęciu pomieszczenia technicznego, ani pomieszczenia gospodarczego, w związku z czym, stanowi lokal użytkowy. Także garaże zlokalizowane w odrębnych od budynku mieszkalnego budynkach nie stanowią lokali mieszkalnych, nie są również pomieszczeniami technicznymi czy gospodarczymi, zatem stanowią lokale użytkowe.

W tym miejscu należy ponownie podkreślić, że zwolnienie od podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku od towarów i usług oraz w § 3 ust. 1 pkt 9 rozporządzenia z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień, odnosi się do czynności związanych z lokalami mieszkalnymi. Zwolnienie dotyczy wyłącznie czynności - za które są pobierane opłaty zgodnie z art. 4 ust. 1, 2, 4, i 5 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych - związanych z lokalami mieszkalnymi, nie dotyczy zaś czynności związanych z lokalami użytkowymi.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca posiada jedną zabudowaną nieruchomość gruntową objętą umową dzierżawy zawartą z gminą i budynek mieszkalny wybudowany na tejże nieruchomości gruntowej. W budynku tym znajdują się lokale mieszkalne, lokale użytkowe i miejsca postojowe usytuowane w wielostanowiskowym lokalu garażowym położonym na kondygnacji podziemnej. Członkom Spółdzielni oraz osobom niebędącym członkami Spółdzielni przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do miejsc postojowych w wielostanowiskowym lokalu garażowym, jak również do lokali mieszkalnych i użytkowych. W Spółdzielni nie zawierano umów ustanowienia odrębnej własności dla miejsc postojowych, lokali mieszkalnych i użytkowych ze względu na nieuregulowany status prawa rzeczowego do gruntu. Miejsca postojowe mogą być przedmiotem oddzielnego obrotu gospodarczego, o czym świadczą zawierane akty notarialne sprzedaży miejsca postojowego niezależnie od lokalu mieszkalnego.

Spółdzielnia na podstawie art. 167 § 2 Ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo Spółdzielcze utworzyła Fundusz celowy do gromadzenia środków finansowych na pokrycie kosztów uzyskania prawa użytkowania wieczystego lub/i prawa własności do gruntu, na którym posadowiona jest nieruchomość budynkowa Spółdzielni (dalej jako: "Fundusz gruntowy"). Środki finansowe zgromadzone na Funduszu gruntowym zostaną wydatkowane wyłącznie na wykup prawa użytkowania wieczystego gruntu lub/i wykup prawa własności do gruntu, na którym posadowiony jest budynek należący do Spółdzielni. Według obecnego stanu faktycznego zakup prawa użytkowania wieczystego / prawa własności do gruntu nie nastąpił.

Osoby posiadające spółdzielcze własnościowe prawo do miejsca postojowego, lokalu mieszkalnego oraz lokalu użytkowego obciążane są wymiarem opłaty na Fundusz gruntowy stanowiącym podstawę do dokonywania wpłat na ten Fundusz. Każde z naliczeń dotyczących miejsc postojowych Spółdzielnia opodatkowuje 23% stawką VAT, w tym również zaliczki na Fundusz gruntowy.

Wątpliwości Spółdzielni sprowadzają się do rozstrzygnięcia kwestii opodatkowania pobieranych przez Spółdzielnię opłat na Fundusz gruntowy i Fundusz remontowy oraz za eksploatację miejsc postojowych w opłacie eksploatacyjnej dotyczącej miejsc postojowych.

Analiza okoliczności przedstawionych przez Wnioskodawcę oraz obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa prowadzi do wniosku, że realizowane przez Spółdzielnię czynności, z racji otrzymywanej odpłatności (opłata eksploatacyjna stanowi swego rodzaju cenę za świadczoną usługę), stanowią świadczenie usług w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, podlegające opodatkowaniu tym podatkiem na mocy art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy. Jak z wniosku wynika miejsca postojowe mogą być przedmiotem oddzielnego obrotu gospodarczego niezależnie od lokalu mieszkalnego. Członkom Spółdzielni oraz osobom niebędącym członkami Spółdzielni przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do miejsc postojowych w wielostanowiskowym lokalu garażowym, jak również do lokali mieszkalnych i użytkowych. Wnioskodawca utworzył Fundusz celowy do gromadzenia środków finansowych w celu wykupu prawa użytkowania wieczystego gruntu, na którym posadowiony jest budynek należący do Spółdzielni. Jak wskazał Wnioskodawca, miejsca postojowe mogą być przedmiotem oddzielnego obrotu gospodarczego niezależnie od lokalu mieszkalnego, co świadczy o braku ich przynależności do lokalu mieszkalnego, a zatem należy stwierdzić, że naliczanie opłaty na Fundusz gruntowy, Fundusz remontowy, w opłacie eksploatacyjnej dotyczącej miejsc postojowych, zarówno na rzecz członków Spółdzielni jak na rzecz osób niebędących członkami Spółdzielni, nie korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 11 ustawy. Także pozostałe przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze do tej ustawy nie przewidują zwolnienia od podatku VAT opłat eksploatacyjnych dotyczących czynności związanych z eksploatacją miejsc postojowych, usytuowanych w wielostanowiskowym lokalu garażowym, ponieważ czynności te nie służą zaspokajaniu podstawowych potrzeb mieszkaniowych.

Mając na uwadze obowiązujące przepisy prawa podatkowego oraz opis sprawy należy stwierdzić, że naliczanie opłat na Fundusz gruntowy i remontowy, oraz za eksploatacje miejsc postojowych, niezależnie od tego czy jest dokonywane na rzecz mieszkańców, czy osób nieposiadających zasobów mieszkaniowych w Spółdzielni, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT wg stawki 23% zgodnie z art. 41 ust. 1 w związku z art. 146a pkt 1 ustawy, zatem spółdzielnia postępuje prawidłowo naliczając do świadczonych usług podatek od towarów i usług według stawki podstawowej, tj. 23%.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany z przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Podkreślenia wymaga, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2017 r. poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.