0114-KDIP1-3.4012.213.2018.1.JF - Wystawienie faktury oraz określenie podstawy opodatkowania dla świadczonej usługi wynikającej z zawartego porozumienia.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 13 marca 2018 r. (data wpływu 20 marca 2018 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku wystawienia faktury oraz określenia podstawy opodatkowania dla świadczonej usługi wynikającej z zawartego porozumienia (pytanie nr 2) - jest prawidłowe.

W dniu 20 marca 2018 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku wystawienia faktury oraz określenia podstawy opodatkowania dla świadczonej usługi wynikającej z zawartego porozumienia (pytanie nr 2).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Spółka (Wnioskodawca) jest spółką posiadającą siedzibę w Polsce. Przedmiotem działalności SPÓŁKI jest realizacja projektów budowlanych w charakterze inwestora (działalność deweloperska) oraz późniejszy wynajem i zarządzanie wzniesionymi budynkami lub ich sprzedaż. W ramach prowadzonej działalności, Spółka nabywa również nieruchomości w celu późniejszego ich wynajmu. Spółka jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: VAT).

W dniu 15 stycznia 2014 r. Spółka nabyła dwie hale magazynowe od Zbywcy Nieruchomości wraz z wszelkimi prawami z gwarancji, rękojmi oraz zabezpieczeń wynikających z umów zawartych przez Zbywcę Nieruchomości z poszczególnymi wykonawcami robót budowlanych.

Funkcję generalnego wykonawcy prac zrealizowanych w ramach inwestycji obejmującej budowę przedmiotowych hal magazynowych pełnił Generalny Wykonawca.

Generalny Wykonawca jest spółką posiadającą siedzibę w Polsce oraz czynnym podatnikiem VAT. Przedmiotem działalności Generalnego Wykonawcy jest prowadzenie robót budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków, budową dróg i autostrad, wykonywaniem prac wykończeniowych, jak również prowadzenie rozbiórek budynków i wykonywanie dodatkowych instalacji funkcjonalnych budynków (przykładowo elektrycznych, wodno-kanalizacyjnych).

Na podstawie ustaleń pomiędzy Generalnym Wykonawcą a Zbywcą Nieruchomości, prace budowlane realizowane przez Generalnego Wykonawcę objęte były gwarancją, z której uprawnienia zostały przeniesione w momencie zakupu hal magazynowych na SPÓŁKĘ. W związku z powyższym, w przypadku stwierdzenia wad w bryle nieruchomości wybudowanej przez Generalnego Wykonawcę, Spółce przysługiwało odszkodowanie z tytułu gwarancji.

W 2016 r. SPÓŁKA stwierdziła usterki w konstrukcji poszycia dachowego w jednym z nabytych budynków. SPÓŁKA stwierdziła, że ich przyczyną było wadliwe wykonanie przez Generalnego Wykonawcę zleconych mu prac. SPÓŁKA zawiadomiła Generalnego Wykonawcę o ujawnieniu się przedmiotowych wad, wzywając go jednocześnie do ich usunięcia na podstawie udzielonej gwarancji. Niemniej, ze względu na to, że kwestie dotyczące istnienia wad, przyczyn ich powstania i podmiotu odpowiedzialnego z tego tytułu były przedmiotem sporu pomiędzy Stronami, Generalny Wykonawca nie podjął działań w tym zakresie.

Z uwagi jednakże na chęć szybkiego usunięcia usterek i niezwłocznego przywrócenia funkcjonalności budynku, SPÓŁKA dokonała naprawy dachu nieruchomości we własnym zakresie, nabywając w tym celu usługi od zewnętrznych wykonawców.

Następnie, w dniu 26 października 2016 r. zostało zawarte Porozumienie trójstronne pomiędzy Stronami oraz podmiotem zarządzającym projektem, zgodnie z którym "w celu zakończenia powstałego między nimi sporu dotyczącego Wad, SPÓŁKA na własny koszt i ryzyko doprowadzi do ich usunięcia, natomiast Generalny Wykonawca zobowiązuje się pokryć połowę kosztów netto (bez podatku VAT), które poniesie SPÓŁKA w tym celu. (...) Drugą połowę pokryje SPÓŁKA." (dalej: Porozumienie). Dodatkowo, Strony zgodnie przyjęły, że nawet w przypadku gdyby rzeczywiste Koszty poniesione przez SPÓŁKĘ przekroczyły ustalone w treści Porozumienia kwoty " (...) Generalny Wykonawca pozostanie zobowiązana do zapłaty wskazanej w niniejszym ustępie kwoty równej Udziałowi Generalny Wykonawca w Kosztach (ryzyko wzrostu obciąża w całości SPÓŁKA)."

Strony ustaliły również, że uiszczenie przedmiotowej płatności przez Generalnego Wykonawcę będzie skutkować zwolnieniem Generalnego Wykonawcy z dalszych obowiązków wynikających z udzielonej przez niego gwarancji i w konsekwencji - wygaśnięciem wszelkich dotychczasowych i przyszłych roszczeń SPÓŁKI wobec Generalnego Wykonawcy, jakie mogłyby przysługiwać w związku z zaistniałymi wadami poszycia dachowego (jak wskazano wprost w treści Porozumienia: z dniem jego zawarcia SPÓŁKA bezwarunkowo i nieodwołalnie zrzeka się wszelkich dotychczasowych i przyszłych roszczeń wobec Generalnego Wykonawcy mogących mu przysługiwać w związku z wadami (zdefiniowanymi jako wspomniane wady poszycia dachowego. Co więcej, Porozumienie stanowi, iż "terminowa zapłata przez Generalnego Wykonawcę na rzecz SPÓŁKI Udziału Generalnego Wykonawcy w Kosztach oznaczać będzie należyte wykonanie przez Generalnego Wykonawcę wszystkich zobowiązań wobec SPÓŁKI objętych niniejszym Porozumieniem".

Przy czym, zgodnie z treścią Porozumienia, jego zawarcie nie stanowi przyznania się przez Generalnego Wykonawcę ani SPÓŁKA do przyczynienia się do wystąpienia przedmiotowych wad. Ponadto, w treści Porozumienia Strony wskazały, iż "w przypadku gdyby w drodze prawomocnego wyroku Sądu zostało ustalone, że Wady są następstwem okoliczności, za które wyłączną odpowiedzialność ponosi SPÓŁKA, SPÓŁKA zwróci Generalnemu Wykonawcy całość zapłaconego Udziału Generalnemu Wykonawcy w Kosztach".

Dodatkowo, Strony zobowiązały się współpracować w celu ustalenia przyczyn powstania przedmiotowych wad. Jednocześnie, w przypadku gdyby za powstanie wad odpowiadał jakikolwiek podmiot trzeci lub wady powstały z winy podmiotu trzeciego (w szczególności producenta użytego poszycia dachowego), SPÓŁKA i Zarządzający Projektem zadeklarowali współpracę z Generalnym Wykonawcą w celu uzyskania przez Generalnego Wykonawcę odszkodowania od podmiotu trzeciego, odpowiadającego za powstanie wad.

Zgodnie z zamiarem Stron kwota, którą Generalny Wykonawca zobowiązał się uiścić na rzecz SPÓŁKI w ramach Porozumienia powinna efektywnie pokryć połowę kosztów netto poniesionych przez SPÓŁKĘ na naprawę dachu. Wskazuje na to sens Porozumienia, zgodnie z którym Strony podzieliły się kosztami netto (bez podatku VAT) poniesionymi przez SPÓŁKĘ po połowie. Strony nie wykluczają, że w tym zakresie Porozumienie zostanie w przyszłości doprecyzowane, przy czym pierwotny zamiar Stron, zgodnie z którym każda ze Stron powinna ponieść efektywnie połowę ciężaru kosztów naprawy zostanie zachowany.

W związku z zaistniałymi wątpliwościami co do prawidłowej kwalifikacji płatności wynikającej z zawartego Porozumienia na gruncie przepisów w zakresie VAT, Spółka zdecydowała się na wystąpienie z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej.

Na dzień złożenia niniejszego wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej przedmiotowa płatność nie została jeszcze uiszczona.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania (oznaczonego we wniosku jako pytanie nr 2):

Czy SPÓŁKA powinna wystawić fakturę dokumentującą przedmiotowe świadczenie usług, traktując ustaloną w treści Porozumienia kwotę należną SPÓŁCE od Generalnego Wykonawcy jako podstawę opodatkowania (kwotę netto), powiększając ją następnie o kwotę VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy:

SPÓŁKA powinna wystawić fakturę dokumentującą przedmiotowe świadczenie usług, traktując ustaloną w treści Porozumienia kwotę należną SPÓŁCE od Generalnego Wykonawcy jako podstawę opodatkowania (kwotę netto), powiększając ją następnie o kwotę VAT.

Udokumentowanie przedmiotowego świadczenia w świetle ustawy o VAT

a. Obowiązek wystawienia faktury

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą m.in. sprzedaż. Z kolei zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 22 ustawy o VAT, przez sprzedaż rozumie się między innymi "odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju".

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że opisane w stanie faktycznym zdarzenie wypełnia definicję odpłatnego świadczenia usług na terytorium kraju i w konsekwencji - skutkuje obowiązkiem wystawienia przez SPÓŁKĘ faktury VAT z tego tytułu.

W pierwszej kolejności należy bowiem podkreślić, iż w przedmiotowej sytuacji doszło pomiędzy Stronami do świadczenia usług w rozumieniu przepisów o VAT.

Ponadto, jako że obydwie Strony posiadają siedzibę na terytorium Polski, jak również posiadają status podatnika w rozumieniu ustawy o VAT i działały w takim charakterze w przedmiotowej sprawie, zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy o VAT miejsce świadczenia usług powinno zostać ustalone jako miejsce, w którym usługobiorca (w analizowanym przypadku - Generalny Wykonawca) ma siedzibę działalności gospodarczej, czyli terytorium Polski. Świadczenie usług miało zatem miejsce na terytorium kraju.

Również odpłatność za to świadczenie nie budzi, w ocenie Wnioskodawcy, żadnych wątpliwości - zrzeczenie się wszelkich roszczeń z tytułu ujawnienia wad poszycia dachowego nastąpiło bowiem w zamian za wypłatę określonej kwoty przez Generalnego Wykonawcę. Mając na względzie powyższe, w opinii Wnioskodawcy, Spółka będzie obowiązana do wystawienia na rzecz Generalnego Wykonawcy faktury dokumentującej przedmiotowe świadczenie usług,

b. Traktowanie kwoty wynikającej z Porozumienia jako podstawy opodatkowania (kwoty netto)

Zgodnie z treścią Porozumienia przytoczoną w opisie stanu faktycznego, Generalny Wykonawca zobowiązuje się pokryć połowę kosztów netto (bez podatku VAT), które poniesie SPÓŁKA w celu naprawy dachu. Zgodnie z zamiarem Stron kwota, którą Generalny Wykonawca zobowiązał się do uiszczenia na rzecz SPÓŁKI w ramach Porozumienia powinna efektywnie pokryć połowę kosztów netto poniesionych przez SPÓŁKĘ na naprawę dachu. Wskazuje na to sens Porozumienia, zgodnie z którym Strony podzieliły się kosztami netto (bez podatku VAT) poniesionymi przez SPÓŁKĘ po połowie.

Intencją Stron było zatem obciążenie Generalnego Wykonawcy efektywnie połową kosztów netto faktycznie poniesionych przez SPÓŁKĘ. Mając na uwadze, iż Strony są podatnikami VAT czynnymi, założenie, iż Strony powinny efektywnie pokryć połowę kosztów netto poniesionych przez SPÓŁKĘ na naprawę dachu implikuje, iż kwota do zapłaty na podstawie Porozumienia powinna być potraktowana jako podstawa opodatkowania (kwota netto). W przeciwnym bowiem wypadku, czyli w razie potraktowania tejże płatności jako kwoty brutto, ciężar efektywnie podziału poniesionych kosztów na Strony nie byłby równy (efektywnie SPÓŁKA poniósłby większą część kosztów poprzez brak zwrotu części kwoty dotyczącej VAT), co byłoby niezgodne z zamiarem Stron.

Warto również zauważyć, iż zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy. Biorąc pod uwagę brzmienie analizowanego przepisu, przedmiotowa płatność powinna zostać potraktowana jako kwota netto (stanowiąca podstawę opodatkowania), gdyż stanowi ona całość zapłaty za usługę.

Ponadto, zgodnie z art. 29a ust. 6 pkt 1 ustawy o VAT, podstawa opodatkowania obejmuje "podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku". Mając na względzie powyższe, podstawa opodatkowania uwzględnia wszystkie elementy wymienione w tym przepisie, i jednocześnie nie powinna zawierać kwoty podatku VAT.

Podsumowując, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż przedmiotowa płatność, w kwocie określonej w Porozumieniu, powinna być traktowana jako podstawa opodatkowania (kwota netto), do której powinien być doliczony należny podatek VAT w wysokości zgodnej z zastosowaną stawką VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, że wynikającą z wniosku płatność dokonaną przez Generalnego Wykonawcę na rzecz SPÓŁKI na podstawie zawartego Porozumienia uznano za wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT (pytanie nr 1 wniosku) - interpretacja z dnia 25 kwietnia 2018 r. nr 0114-KDIP1-3.4012.141.2018.1.JF.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221, z późn. zm.) zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak wynika z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, dokonywanych przez podatnika na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Wskazany powyżej przepis zawiera katalog transakcji, które powinny być dokumentowane fakturą. Wśród tych transakcji wymienione są m.in. dostawa towarów i świadczenie usług.

Należy podkreślić, że celem wystawienia faktury jest przede wszystkim udokumentowanie rzeczywistego przebiegu zdarzeń gospodarczych. Pełni ona bowiem szczególną rolę dowodową w prawidłowym wymiarze podatku VAT. Faktura jest dokumentem stwierdzającym wystąpienie u podatnika okoliczności powodujących powstanie obowiązku podatkowego.

Z kolei na podstawie art. 29a ust. 1 ustawy podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Zgodnie z art. 29a ust. 6 ustawy podstawa opodatkowania obejmuje:

Jednocześnie, zgodnie z art. 29a ust. 6 pkt 1 ustawy podstawa opodatkowania obejmuje podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku.

Powołany art. 29a ustawy odnosi się do wszystkiego, co stanowi zapłatę (pomniejszona w wartość podatku) obejmując swym zakresem każdą formę zapłaty otrzymaną przez sprzedawcę z tytułu dostawy towarów lub wykonania usługi. Pojęcie zapłaty użyte przez ustawodawcę powinno być rozumiane jako należność za daną czynność opodatkowaną, jako kwota bądź wartość, na którą strony się umówiły, czyli kwota, którą podatnik efektywnie ma otrzymać od nabywcy towarów lub usług lub osób trzeciej.

Wskazać należy, że podatnik ma prawo swobodnie układać swoje interesy oraz kształtować treść umów w granicach wyznaczonych przez obowiązujące przepisy prawa, w tym także przepisy prawa podatkowego. Wynika to z przepisów prawa cywilnego, a bezpośrednio z art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r. poz. 45), zgodnie z którym strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

W związku z tym na stronach zawartej umowy spoczywa obowiązek określenia wartości (ceny) świadczonych usług w taki sposób, aby obie strony mogły jednoznacznie określić czy wartość ta zawiera podatek VAT czy też jest to wartość netto, do której należy podatek doliczyć. W sytuacji gdy z umowy nie wynika, że wartość usługi stanowi kwotę netto należy przyjąć, że zgodnie z art. 29a ust. 1 i ust. 6 ustawy cena, którą usługobiorca jest zobowiązany zapłacić zawiera w sobie podatek VAT, a więc stanowi kwotę brutto.

W rozpatrywanej sprawie Wnioskodawca w wykonaniu zawartego Porozumienia ma otrzymać zwrot połowy kosztów netto naprawy dachu dokonanej przez zewnętrznego wykonawcę na zlecenie Wnioskodawcy. Jak Wnioskodawca podnosi, że zgodnie z zamiarem Stron kwota, którą Generalny Wykonawca zobowiązał się uiścić na rzecz SPÓŁKI w ramach Porozumienia powinna efektywnie pokryć połowę kosztów netto poniesionych przez SPÓŁKĘ na naprawę dachu. Wskazuje na to sens Porozumienia, zgodnie z którym Strony podzieliły się kosztami netto (bez podatku VAT) poniesionymi przez SPÓŁKĘ po połowie. Strony nie wykluczają, że w tym zakresie Porozumienie zostanie w przyszłości doprecyzowane, przy czym pierwotny zamiar Stron, zgodnie z którym każda ze Stron powinna ponieść efektywnie połowę ciężaru kosztów naprawy zostanie zachowany.

Wątpliwość Wnioskodawcy dotyczy obowiązku wystawienia faktury dokumentującej świadczenie usług polegające na wykonaniu zawartego Porozumienia, traktując ustaloną w treści Porozumienia kwotę należną od Generalnego Wykonawcy jako podstawę opodatkowania (kwotę netto).

Jak wskazano wcześniej, to Strony umowy zobowiązane są do prawidłowego określenia ceny świadczonej usługi. Skoro w Porozumieniu Strony wskazały, że otrzymana płatność pokrywa wyłącznie koszty netto, to należy uznać, że faktura dokumentująca przedmiotowe świadczenie usługi powinna zawierać ustaloną w treści Porozumienia kwotę należną SPÓŁCE od Generalnego Wykonawcy jako kwotę netto, do której należy doliczyć kwotę podatku VAT.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Wskazać należy, że w zakresie rozliczenia podatku z tytułu wykonania zawartego porozumienia w dniu 25 kwietnia 2018 r. została wydana interpretacja nr 0114-KDIP1-3.4012.141.2018.1.JF.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Podkreślenia wymaga, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4 0/0, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2017 r. poz. 1369 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.