0114-KDIP1-2.4012.286.2017.1.PC - Opodatkowanie przychodu ze zbycia nieruchomości odziedziczonej po małżonku.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 27 czerwca 2017 r. (data wpływu 18 lipca 2017 r.) uzupełnione pismem z dnia 1 września 2017 r. (data wpływu 6 września 2017 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu ze zbycia nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 18 lipca 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie powstania przychodu ze zbycia nieruchomości.

Z uwagi na stwierdzone we wniosku braki formalne, pismem z dnia 23 sierpnia 2017 r. nr 0115 KDIT2-3.4011.52.2017.1.JG wezwano Wnioskodawczynię do ich usunięcia. Wniosek w zakresie objętym wezwaniem został uzupełniony pismem w dniu 6 września 2017 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 16 czerwca 2017 r. Wnioskodawczyni sprzedała nieruchomość zabudowaną, odziedziczoną w spadku po mężu, który zmarł 31 marca 2015 r.

Nieruchomość gruntowa nabyta była do wspólności majątkowej w roku 1977 i na niej Wnioskodawczyni wraz z mężem wybudowali dom letniskowy. Wnioskodawczyni była zmuszona sprzedać tę nieruchomość ze względu na długi, których nie była w stanie spłacić ze swojej emerytury (pożyczka w..., K.).Wnioskodawczyni zaznacza przy tym, że domek letniskowy budowała wraz z mężem przez wiele lat. Na decyzję o sprzedaży tej nieruchomości miał wpływ wiek Wnioskodawczyni - 77 lat i zły stan zdrowia. Wnioskodawczyni jest po alloplastyce stawu biodrowego, którego skutkiem jest jedna noga krótsza.

W tej sytuacji Wnioskodawczyni nie była w stanie właściwie dbać o dom i ogród.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawczyni ma obowiązek zapłacić podatek wg art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawczyni, podatek nie powinien być naliczony, ponieważ nieruchomość została zakupiona w ramach wspólności majątkowej, a od wspólnego nabycia i wybudowania domu wraz z mężem minęło 5 lat. Dlatego też nie powinna czekać kolejnych 5 lat od śmierci męża, aby nie płacić podatku dochodowego od przychodu uzyskanego ze sprzedaży 1/2 udziału w nieruchomości. Wnioskodawczyni uważa, że nabyła prawo własności nieruchomości z datą jej nabycia do wspólności majątkowej i w związku z tym nie może nabyć jej powtórnie, tj. w drodze dziedziczenia po zmarłym małżonku.

Identyczną sytuację rozstrzygnął WSA w Łodzi (wyrok WSA w Łodzi z 29 lipca 2015 r., sygn. akt I SA/Łd 569/15). Wojewódzki Sąd Administracyjny w tym wyroku wskazał na szczególną sytuację prawną małżonków objętych wspólnością ustawową. Polega ona na tym, że nabycie w czasie trwania "nieruchomości" (winno być: wspólności majątkowej) wiąże się z nabyciem przez każdego z małżonków tego prawa w całości, a nie w określonym ułamkowo udziale. Konsekwencją takiego rozwiązania, w przypadku sprzedaży tego prawa, jest uznanie, że każdy z małżonków zbywałby to prawo w całości, skoro nie w określonym udziale. Dlatego według WSA w Łodzi nie można przyjąć, że nabycie nieruchomości w warunkach ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej, skuteczne wobec całej nieruchomości na gruncie prawa rodzinnego i cywilnego - dla potrzeb podatku dochodowego powinno być ustalane w kontekście śmierci małżonka i zbycia nieruchomości. Dlatego nie stanowi "nabycia" w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych, nabycie w drodze spadku po współmałżonku, nieruchomości zakupionej do wspólnego majątku w ramach ustawowej wspólności majątkowej.

W takim przypadku nie można przyjąć, że pięcioletni termin biegnie od daty nabycia nieruchomości w drodze spadku.

Problem przedstawiony w tym wyroku dotyczy głównie osób zbywających majątek nabyty wiele lat wcześniej do wspólnego majątku, które następnie "nabywają" go w wyniku nie swoich działań, lecz losowego zdarzenia, jakim jest śmierć współmałżonka i pozostają w przekonaniu, że z tego tytułu nie muszą uiszczać podatku dochodowego.

Dostrzegł to również Rzecznik Praw Obywatelskich, który w piśmie skierowanym do Ministra Finansów wskazał, że stanowisko prezentowane przez fiskusa może być krzywdzące głównie dla osób starszych, które po śmierci współmałżonka niejednokrotnie decydują się na zbycie nieruchomości.

W tej sytuacji Wnioskodawczyni prosi o zajęcie tożsamego stanowiska, jakie zajął WSA w Łodzi.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2032, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie - art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw wynikających z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego.

Wobec powyższego, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości istotne znaczenie ma ustalenie daty nabycia tej nieruchomości.

W związku z powyższym wskazać należy, że zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r. poz. 459, z późn. zm.), prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast stosownie do przepisu art. 925 tej ustawy, spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Natomiast postanowienie Sądu o nabyciu spadku, czy też akt poświadczenia dziedziczenia potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Natomiast do sytuacji prawnej małżonków, których ustrój majątkowy objęty został wspólnością ustawową, zastosowanie znajduje art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r. poz. 682), zgodnie z którym z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Przedmiotami majątkowymi w rozumieniu tego przepisu są wszelkie prawa majątkowe - zarówno bezwzględne (prawo własności rzeczy oraz inne prawa rzeczowe), jak i względne (np. przysługujące małżonkom wierzytelności). Wspólność ustawowa obejmuje wszelkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Z ww. przepisu wynika, że wspólność małżeńska została ukształtowana jako wspólność łączna. Charakteryzuje się ona tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą więc rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością ustawową. Obojgu małżonkom przysługuje pełne prawo do całości majątku wspólnego. Zważywszy na tak ukształtowaną sytuację prawną małżonków objętych wspólnością ustawową, definitywne nabycie w czasie jej trwania nieruchomości oznacza nabycie przez każdego z małżonków tego prawa w całości, a nie w określonym ułamkowo udziale. Konsekwentnie, dla oceny skutków podatkowych zbycia tego prawa decydujący jest moment poniesienia wydatku na jego nabycie do majątku wspólnego i to, że tego wydatku - w momencie poniesienia - nie można przypisać jednemu bądź drugiemu małżonkowi w udziałach w określonej wielkości.

Zaprezentowane stanowisko znajduje odzwierciedlenie w podjętej przez Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale w składzie siedmiu sędziów z dnia 15 maja 2017 r., sygn. akt II FPS 2/17, w której sąd stwierdził, że dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) nabytych przez współmałżonka w wyniku dziedziczenia, datą ich nabycia lub wybudowania w rozumieniu tego przepisu jest dzień nabycia (wybudowania) tych nieruchomości i praw majątkowych do majątku wspólnego małżonków.

Biorąc zatem pod uwagę przedstawiony we wniosku stan faktyczny nabycie nieruchomości, która była przedmiotem umowy sprzedaży, nastąpiło w roku 1977, w związku z tym pięcioletni okres licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie upłynął 31 grudnia 1982 r.

Jak wynika z przytoczonych regulacji ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, źródłem przychodów podlegających opodatkowaniu tym podatkiem objęte zostało odpłatne zbycie wskazanych w przepisie nieruchomości i praw majątkowych przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie. Jak z powyższego wynika czynności odpłatnego zbycia dokonane po tym okresie nie są objęte obowiązkiem podatkowym w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując w opisanym stanie faktycznym sprzedaż nieruchomości w dniu 16 czerwca 2017 r. nie będzie stanowić źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu w podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli na Wnioskodawczyni nie będzie z tego tytułu spoczywał obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

W odniesieniu do powołanego przez Wnioskodawczynię wyroku sądowego, organ informuje, że został on wydany w indywidualnej sprawie i nie ma zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2017 r. poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.