0114-KDIP1-1.4012.659.2017.1.AM - Opodatkowanie podatkiem VAT premii od agenta ubezpieczeniowego.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 25 stycznia 2018 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0114-KDIP1-1.4012.659.2017.1.AM Opodatkowanie podatkiem VAT premii od agenta ubezpieczeniowego.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 23 listopada 2017 r. (data wpływu 4 grudnia 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania premii należnej od Agenta za czynność niepodlegającą opodatkowaniu - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 grudnia 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania premii należnej od Agenta za czynność niepodlegającą opodatkowaniu.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług w związku z wykonywaną na terytorium Polski działalnością gospodarczą. W ramach prowadzonej podstawowej działalności gospodarczej Spółka świadczy na rzecz swoich klientów usługi leasingu oraz oddaje przedmioty do używania na podstawie umów leasingu finansowego. Na podstawie zawieranych z klientami (dalej: Korzystający) umów leasingu, Spółka przekazuje do używania i pobierania pożytków środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne (dalej: przedmioty leasingu).

Przez okres trwania umowy leasingu, Korzystający, jako podmiot rzeczywiście używający przedmiot leasingu, jest odpowiedzialny za wykonywanie szeregu określonych czynności związanych z poprawnym użytkowaniem przedmiotów leasingu oraz pobieraniem z tego tytułu korzyści. W tym zakresie, Korzystający jest zobowiązany m.in. do ubezpieczenia przedmiotów leasingu, tj. do zawarcia we własnym imieniu umowy ubezpieczenia z wybranym zakładem ubezpieczeń (jako ubezpieczający). Korzystający jest również zobowiązany ponosić wszelkie koszty związane z ubezpieczeniem przedmiotu leasingu przez cały czas trwania umowy. Alternatywnie, Korzystający może skorzystać z ochrony wynikającej z umowy ubezpieczenia zawartej przez Spółkę (jako ubezpieczającego) i pokryć koszty składki ubezpieczeniowej uiszczanej przez Spółkę na rzecz zakładu ubezpieczeń.

Na podstawie umowy zawartej z agentem ubezpieczeniowym, Spółka ułatwia Korzystającym - w przypadku gdy to oni zawierają umowę ubezpieczenia - proces obejmowania przez nich ochroną ubezpieczeniową przedmiotów leasingu. W zakres wykonywanej przez Spółkę działalności wchodzi także pośrednictwo ubezpieczeniowe, w ramach którego Spółka podejmuje działania mające na celu doprowadzenie do powiązania dwóch stron i zawarcia umowy ubezpieczeniowej pomiędzy zakładem ubezpieczeń oraz Korzystającym (jako osobą poszukującą ochrony ubezpieczeniowej). Przedmiotowe czynności Spółka wykonuje na zlecenie agenta ubezpieczeniowego i obejmują one:

1.

pozyskiwanie klientów, w tym poprzez promowanie zakupu polis danego zakładu ubezpieczeń oraz udzielanie Korzystającym szczegółowych wyjaśnień i informacji o warunkach polis ubezpieczeniowych, w celu doprowadzenia do zawarcia umowy o ochronę ubezpieczeniową,

2.

wykonywanie czynności przygotowawczych zmierzających do zawierania umów ubezpieczenia pomiędzy zakładem ubezpieczeń a Korzystającym,

3.

uczestniczenie w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia poprzez np. prezentację wysokości należnej składki ubezpieczeniowej, przyjmowanie należności z tego tytułu oraz terminowe wpłacanie na właściwe konto składek ubezpieczeniowych pobranych od Korzystających na rzecz zakładu ubezpieczeń.

Z tytułu świadczenia powyższych usług Wnioskodawca otrzymuje od agenta wynagrodzenie w formie prowizji, obliczanej jako określony procent wynagrodzenia otrzymywanego przez zakład ubezpieczeń w związku z zawartymi polisami ubezpieczeniowymi. Wynagrodzenie Spółki jest zależne wyłącznie od efektywności działań Spółki, w szczególności od efektywnego pozyskiwania klientów i przeprowadzania czynności zmierzających do zawarcia przez Korzystających umów ubezpieczeń.

Mając na uwadze ustawę z 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1170 z późn. zm.; dalej: UoDUiR), Spółka rozważa rezygnację ze świadczenia usług na rzecz agenta ubezpieczeniowego. Zgodnie z art. 18 ust. 1 UoDUiR " (...) ubezpieczający nie może otrzymywać wynagrodzenia lub innych korzyści w związku z oferowaniem możliwości skorzystania z ochrony ubezpieczeniowej lub czynnościami związanymi z wykonywaniem umowy ubezpieczenia Z kolei art. 18 ust. 2 UoDUiR ustanawia zakaz otrzymywania wynagrodzenia lub innych korzyści dla osób działających na rzecz lub w imieniu ubezpieczającego. W świetle powoływanych przepisów UoDUiR, w ocenie Spółki, czynności wykonywane przez nią na rzecz agenta mogą prowadzić do konfliktu interesów, któremu zapobiegać mają te przepisy. Ponadto, zbliżony skutek może również wystąpić w związku z wejściem w życie ustawy o dystrybucji ubezpieczeń (w szczególności art. 8 ust. 2 projektu tej ustawy), która ma zastąpić obecnie obowiązującą ustawę z 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym (druk sejmowy nr 1781).

W związku z powyższym Spółka zaprzestanie świadczenia jakichkolwiek usług na rzecz agenta ubezpieczeniowego - w szczególności, pracownicy Spółki, którzy podejmowali działania zmierzające do doprowadzenia do zawarcia umowy ubezpieczenia pomiędzy Korzystającym i zakładem ubezpieczeń, zostaną zatrudnieni bezpośrednio przez agenta. Pracownicy ci będą wykonywać czynności, które wykonywali dotychczas w związku z zawieraniem przez Korzystających umów ubezpieczenia, niemniej jednak, jako pracownicy agenta, będą je wykonywać bezpośrednio na jego rzecz (a tym samym agent będzie wykonywał te czynności samodzielnie, nie korzystając już ze wsparcia Spółki w tym zakresie).

Konsekwentnie, Spółka zaprzestanie wszelkich czynności związanych z pozyskiwaniem klientów dla zakładu ubezpieczeń, wykonywaniem czynności przygotowawczych zmierzających do zawarcia umowy ubezpieczenia pomiędzy zakładem ubezpieczeń a Korzystającym, a także przestanie uczestniczyć w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia zawartych przez Korzystających (poprzez pobieranie i przekazywanie składek ubezpieczeniowych). Stąd też, Spółka nie będzie już uprawniona do wynagrodzenia (prowizji) od agenta.

Biorąc jednak pod uwagę, że przedmioty leasingu nabywane przez Spółkę, które później są przedmiotem umowy ubezpieczenia, korzystnie wpływają na wysokość wynagrodzenia należnego agentowi od zakładów ubezpieczeń, agent jest skłonny wypłacać na rzecz Spółki premię pieniężną (Premia), której kwota będzie pochodną kwoty składek otrzymanych przez zakłady ubezpieczeniowe od Korzystających, którzy nabyli polisy ubezpieczeniowe oferowane przez te zakłady (tj. Spółka otrzyma od agenta Premię obliczoną jako pewien procent składek wpłaconych przez Korzystających do zakładów ubezpieczeniowych).

Umowa o wypłatę premii pieniężnej nie będzie przewidywać, że Spółka zobowiązuje się wobec agenta do wykonywania jakichkolwiek świadczeń. Wysokość Premii należnej Spółce od agenta będzie zależna wyłącznie od wartości zainkasowanych przez właściwego ubezpieczyciela składek ubezpieczeniowych, dotyczących przedmiotów leasingu nabytych przez Spółkę i wpłaconych przez Korzystających. Co więcej umowa o wypłatę Premii nie będzie przewidywać zobowiązania Spółki do współpracy z agentem na zasadzie wyłączności - de facto bowiem takiej współpracy nie będzie, gdyż otrzymanie przez Spółkę Premii będzie uzależnione jedynie od tego jak efektywnie dokonuje ona sprzedaży leasingu (czyli jak efektywnie prowadzi swoją podstawową działalność gospodarczą). Premia należna będzie w związku z samym faktem, że przedmioty-leasingu są nabywane przez Spółkę i ubezpieczane w określonych zakładach ubezpieczeń. Wypłata Premii przez agenta na rzecz Spółki nie będzie uzależniona od jakiegokolwiek świadczenia zwrotnego na rzecz agenta, a tylko i wyłącznie wynikać z ilości i wartości przedmiotów leasingu oddanych przez Spółkę Korzystającym. Działania takie stanowić będą wyłącznie wykonywanie przez Spółkę podstawowej działalności operacyjnej, a nie usług wykonywanych na rzecz agenta, tym bardziej, że osoby, które dotychczas podejmowały po stronie Spółki działania z zakresu pośrednictwa ubezpieczeniowego (na zlecenie agenta), staną się pracownikami agenta i wykonywać będą przedmiotowe czynności bezpośrednio na jego rzecz.

Podsumowując, działania Spółki - po zakończeniu współpracy z agentem na dotychczasowych zasadach - będą służyć wyłącznie zwiększeniu wolumenu ilości przedmiotów leasingu, oddawanych przez Spółkę Korzystającym (a więc działaniom, które Spółka wykonuje na swoją rzecz) i nie będą w żaden sposób wynagradzane poprzez przekazanie Premii od agenta. Jedynym celem działalności Spółki jest bowiem oddawanie przedmiotów leasingu do odpłatnego korzystania, które samo w sobie nie stanowi świadczenia zwrotnego na rzecz agenta w zamian za otrzymaną Premię.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Premia należna Spółce od agenta, o której mowa w opisie powyższego zdarzenia przyszłego, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Premia, o której mowa w opisie zdarzenia przyszłego, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (dalej: VAT).

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, o której mowa w wyżej wymienionym przepisie, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy o VAT).

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, świadczenie usług to każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towaru. Warunkiem opodatkowania świadczonych przez podatnika usług jest odpłatność za nie. W drodze wyjątku, art. 8 ust. 2 ustawy o VAT za odpłatne świadczenie usług uznaje również nieodpłatne świadczenie usług dla celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Mimo iż pojęcie "odpłatnej usługi" jako czynności podlegającej opodatkowaniu zostało na gruncie ustawy o VAT zdefiniowane w sposób bardzo szeroki, nie każda czynność wykonywana w sferze stosunków cywilnych i gospodarczych może zostać uznana za opodatkowaną VAT. Dla wystąpienia czynności podlegającej opodatkowaniu niezbędne jest bowiem zaistnienie określonych przesłanek ściśle związanych z wykonywaniem danej czynności.

W kwestii uznania danej czynności za usługę opodatkowaną podatkiem VAT wypowiadał się wielokrotnie Trybunał Sprawiedliwości UE (dalej: TSUE). Dla przykładu w orzeczeniu w sprawie C-16/93 R.J.Tolsma z 3 marca 1994 r. TSUE stwierdził, iż "świadczenie usługi jest odpłatne i podlega opodatkowaniu tylko wówczas, gdy istnieje związek prawny pomiędzy usługodawcą i usługobiorcą, w wykonaniu którego następuje świadczenie wzajemne, a wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktyczną za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy".

Natomiast w orzeczeniu TSUE w sprawie 102/86 Apple and Pear Development Council z 8 marca 1988 r. stwierdzono, iż "koncepcja odpłatnego świadczenia usług zakłada istnienie bezpośredniego związku pomiędzy świadczoną usługą i uzyskanym wynagrodzeniem." Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. W świetle tego orzeczenia świadczenie usług zakłada swoistą wymianę świadczeń obu stron i w konsekwencji ma miejsce jedynie wówczas, kiedy pomiędzy świadczeniem jednej a świadczeniem drugiej strony stosunku prawnego istnieje bezpośredni i ścisły związek.

Z kolei w wyroku TSUE w sprawie 154/80 Association "Cooperatieve Aardappelenbewaarplaats GA" wyrażony został pogląd Trybunału, zgodnie z którym "konieczne jest, aby wynagrodzenie za usługę dawało się wyrazić w pieniądzu".

Podsumowując, zgodnie z orzecznictwem TSUE dane świadczenie może podlegać opodatkowaniu wyłącznie w sytuacji, gdy:

i. świadczącego i otrzymującego świadczenie łączy stosunek prawny,

ii. świadczenie jest wykonywane na podstawie istniejącego stosunku prawnego,

iii. relacja jest wzajemna, tj. za świadczenie uzyskiwany jest ekwiwalent w postaci wynagrodzenia,

iv. pomiędzy wynagrodzeniem a świadczeniem występuje bezpośredni związek,

v. wynagrodzenie można wyrazić w wartościach pieniężnych.

Analiza stosownych przepisów ustawy o VAT oraz orzecznictwa TSUE prowadzi do wniosku, że opodatkowaniu VAT podlegać mogą jedynie takie czynności (usługi), które spełniają powyższe warunki, w szczególności, gdy istnieje bezpośredni i trwały związek pomiędzy czynnościami jednej strony a wynagrodzeniem wypłacanym przez drugą stronę.

W zaprezentowanym stanie faktycznym ww. warunki nie są spełnione.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że otrzymywane przez Wnioskodawcę wynagrodzenie (tj. Premia) nie będzie uzależnione od wykonania jakichkolwiek czynności na rzecz Agenta przez Wnioskodawcę (wszelkie czynności z zakresu pośrednictwa ubezpieczeniowego, wykonywane dotychczas zostaną zarzucone przez Spółkę jako że wykonywać je będą pracownicy agenta). Wartość Premii zależeć będzie tylko i wyłącznie od ilości i wartości przedmiotów leasingu oddanych przez Spółkę do odpłatnego korzystania oraz wolumenu sprzedaży ubezpieczeń, generowanego przez agenta. Zaznaczyć należy, że celem prowadzonej przez Spółkę działalności od wielu lat jest właśnie oddawanie przedmiotów leasingu Korzystającym do używania i osiąganie zysku z tego tytułu - jest to podstawowa działalność Spółki, która będzie wykonywana niezależnie od tego czy agent zdecyduje się wypłacać na rzecz Spółki jakąkolwiek Premię, czy też nie. W celu zwiększenia wolumenu swojej sprzedaży Spółka podejmuje szereg działań (np. zwiększających jej konkurencyjność na rynku jako finansującego), lecz działania te służą bezpośrednio zwiększeniu sprzedaży Spółki i są podejmowane przez Spółkę wyłącznie we własnym imieniu i na własny rachunek.

W szczególności nie można uznać, że Spółka prowadzi swoją podstawową działalność (tj. nabywa i oddaje przedmioty leasingu Korzystającym do używania) po to, by uzyskać Premię od agenta. Wnioskodawca dokonywałby takich czynności, we własnym imieniu i na własny rachunek niezależnie od faktu, iż ilość i wartość przedmiotów leasingu oddanych do używania może przyczynić się do uzyskania Premii - jest to bowiem podstawowym celem działalności prowadzonej przez Spółkę.

Dodatkowo, należy podkreślić, że to agent - za pomocą własnych pracowników - uczestniczyć będzie w sprzedaży polis ubezpieczeniowych na rzecz Korzystających, przy czym działania te wynikać będą wyłącznie z relacji agenta z zakładami ubezpieczeń, na rzecz których działa.

Kwota Premii, którą miałaby otrzymywać Spółka od agenta będzie więc wypadkową jej podstawowej działalności polegającej na nabywaniu środków trwałych (przedmiotów leasingu) i świadczeniu usług leasingu, jak i działań agenta, który świadczy usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego na rzecz zakładów ubezpieczeń (za pomocą własnych pracowników).

Mając na uwadze, że Spółka nie będzie zobowiązana do podejmowania jakichkolwiek działań na rzecz agenta, a kwota Premii, którą miałaby otrzymywać Spółka będzie uzależniona od rozmiarów jej podstawowej działalności (tj. ilości i wartości środków trwałych oddawanych do używania Korzystającym), nie sposób dopatrzeć się bezpośredniego związku między należnym od agenta wynagrodzeniem a jakimikolwiek działaniami Spółki na rzecz tego agenta. Można stwierdzić, że wynagrodzenie to jest skutkiem samego faktu funkcjonowania Spółki i prowadzenia jej podstawowej działalności polegającej na nabywaniu środków trwałych i świadczeniu usług leasingu - działalność tę Spółka prowadziła i będzie nadal prowadziła niezależnie od tego czy agent zapłaci na jej rzecz Premię. Dodatkowo, Spółka nie zobowiązuje się współpracować z agentem na zasadzie wyłączności - nie można więc uznać, że Spółka świadczy na jego rzecz usługę zaniechania/powstrzymania się od określonych działań w rozumieniu ustawy o VAT (jako że zobowiązania takie nie mają miejsca).

Zatem, wynagrodzenie, które będzie należne Wnioskodawcy od agenta pełni de facto rolę premii pieniężnej, która nie będzie związana z jakąkolwiek konkretną usługą, a tym bardziej nie będzie związana z dostawą towarów ani ze świadczeniem usług w rozumieniu przepisów o podatku VAT. Tym samym, otrzymywane wynagrodzenie nie będzie wywoływało skutków na gruncie przepisów ustawy o VAT. Premie takie stanowią bowiem swoistą nagrodę za uzyskanie rezultatu polegającego - w analizowanym przypadku - na uzyskaniu przez Spółkę określonej wartości oddanych do używania przedmiotów leasingu w powiązaniu ze sprzedażą produktów ubezpieczeniowych przez agenta, który działa w tym zakresie na rzecz zakładu ubezpieczeń i otrzymuje z tego tytułu prowizję ubezpieczeniową i tym samym, należna Premia nie będzie stanowiła odpłatności za świadczenie przez Spółkę usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT - nie można bowiem uznać, że usługą taką byłoby dokonywanie przez Spółkę we własnym imieniu i na własny rachunek nabycia środków trwałych i oddawanie ich Korzystającym do używania na podstawie umów leasingu, która to działalność jest, co do zasady, podstawową działalnością Spółki.

Stanowisko, zgodnie z którym wynagrodzenie o charakterze premii pieniężnej nie stanowi - w analogicznych sytuacjach - wynagrodzenia za świadczenie usług, znajduje jednoznaczne potwierdzenie w licznych orzeczeniach sądów administracyjnych, w tym m.in. w wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego (dalej: NSA z 6 lutego 2007 r. o sygn. I FSK 94/06, z 23 września 2008 r. o sygn. I FSK 998/08, z 26 lutego 2009 r. o sygn. I FSK 1067/08, z 17 lutego 2010 r. o sygn. I FSK 2137/08, z 21 stycznia 2010 r. o sygn. I FSK 1806/08, z 11 maja 2010 r. o sygn. I FSK 699/09, z 11 marca 2010 r. o sygn. I FSK 191/09, z 11 czerwca 2010 r. o sygn. I FSK 968/09 oraz I FSK 972/09, z 5 sierpnia 2010 r. o sygn. I FSK 1318/09.

Przykładowo w orzeczeniu z 5 sierpnia 2010 r. (sygn. I FSK 1318/09) NSA zgodził się ze stanowiskiem wyrażanym we wcześniejszych orzeczeniach sądów administracyjnych, według którego "wypłacana nabywcy przez dostawcę premia pieniężna jedynie z tytułu osiągnięcia przez niego satysfakcjonującej dostawcę wielkości obrotów, nieodnosząca się do konkretnych transakcji, stanowi nagrodę za osiągnięcie tego rezultatu, a nie odpłatność (wynagrodzenie) za świadczenie usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.)

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie również w licznych interpretacjach prawa podatkowego wydawanych z upoważnienia Ministra Finansów, a dotyczących bezpośrednio zagadnienia premii pieniężnych wypłacanych np. przez agenta bądź brokera ubezpieczeniowego na rzecz podmiotu dokonującego nabycia usług ubezpieczeniowych (od określonych ubezpieczycieli). Przykładowo, w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 6 grudnia 2011 r. (sygn. IPPP1/443-1395/11-2/MP), organ wskazał: "wypłacane przez Agenta na rzecz Wnioskodawcy premie pieniężne nie są w żaden sposób związane ze spełnieniem przez Wnioskodawcę świadczenia wzajemnego, gdyż za takie świadczenie me można uznać zrealizowanej przez Zainteresowanego określonej wartości kwot opłacanych składek w miesięcznym okresie rozliczeniowym. Wnioskodawca jako otrzymujący premie nie świadczy na rzecz Agenta usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, a zatem, premie pieniężne wypłacane Wnioskodawcy przez Agenta z tytułu przystępowania przez Spółkę do indywidualnych umów ubezpieczenia zawartych z Zakładem ubezpieczeń nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. "

Analogiczne stanowisko wyrażone zostało w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 30 czerwca 2011 r. (sygn. IPPP1-443-801/11-4/IGo), interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 7 grudnia 2011 r. (sygn. ILPP4/443-617/11-2/EWW), interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 2 października 2012 r. (nr IPPP3/443–705/12-2/SM), a także interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie wydanej 6 grudnia 2011 r. (sygn. IPPP1/443-1395/11-2/MP). W tym zakresie należy zwrócić szczególną uwagę na najnowszą interpretację indywidualną dotyczącą tego zagadnienia, wydaną przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej 21 kwietnia 2017 r. (sygn. 1462-IPPP1.4512.103.2017.1.k.c.) - w interpretacji tej organ potwierdził, iż premia pieniężna nie będzie wynagrodzeniem za czynności opodatkowane VAT w odniesieniu do sytuacji, w której premia ta również była pochodną prowadzonej przez podatnika podstawowej działalności gospodarczej (dystrybucja samochodów).

Neutralność otrzymywanej premii potwierdził również Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 20 grudnia 2013 r. (sygn. IPPP3/443-356/11/13-5/S/JK), dotyczącej wypłaty przez wynajmującego kwoty stanowiącej zachętę do zawarcia przez najemcę umowy najmu (a tym samym dokonywania zakupów usług najmu). W interpretacji tej organ stwierdził m.in., że "aby czynność ta podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi istnieć związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym w ten sposób, że wynagrodzenie stanowi należność za wykonaną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Wynagrodzenie powinno być konsekwencją wykonania świadczenia." W dalszej części przedmiotowej interpretacji organ powołał się na konkluzje wyrażone przez TSUE w wyroku z 9 października 2001 r. w sprawie C-409/98 (Mirror Group plc), w którym TSUE ponownie podkreślił, że nie każda płatność otrzymywana przez podatnika stanowi wynagrodzenie za świadczenie usług przez tego podatnika - aby można było taką płatność potraktować jako wynagrodzenie za usługę, musi ono być ekwiwalentem za konkretne świadczenie. Natomiast w analizowanym przypadku takiego świadczenia ze strony Wnioskodawcy nie można się doszukać.

Podsumowując zatem, w ocenie Wnioskodawcy Premia, która miałaby być należna od agenta, której nie towarzyszyłyby ze strony Spółki jakiekolwiek działania na rzecz agenta (ani jakichkolwiek innych podmiotów), nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT.

W świetle powyższego Spółka wnosi o uznanie jej stanowiska za prawidłowe.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, w świetle którego, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1.

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2.

zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3.

świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca (Spółka) jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług w związku z wykonywaną na terytorium Polski działalnością gospodarczą. W ramach prowadzonej podstawowej działalności gospodarczej Spółka świadczy na rzecz swoich klientów usługi leasingu oraz oddaje przedmioty do używania na podstawie umów leasingu finansowego. Na podstawie zawieranych z klientami (Korzystający) umów leasingu, Spółka przekazuje do używania i pobierania pożytków środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne (dalej: przedmioty leasingu).

Przez okres trwania umowy leasingu, Korzystający jest zobowiązany m.in. do ubezpieczenia przedmiotów leasingu, tj. do zawarcia we własnym imieniu umowy ubezpieczenia z wybranym zakładem ubezpieczeń (jako ubezpieczający). Korzystający jest również zobowiązany ponosić wszelkie koszty związane z ubezpieczeniem przedmiotu leasingu przez cały czas trwania umowy. Alternatywnie, Korzystający może skorzystać z ochrony wynikającej z umowy ubezpieczenia zawartej przez Spółkę (jako ubezpieczającego) i pokryć koszty składki ubezpieczeniowej uiszczanej przez Spółkę na rzecz zakładu ubezpieczeń.

Na podstawie umowy zawartej z agentem ubezpieczeniowym, Spółka ułatwia Korzystającym - w przypadku gdy to oni zawierają umowę ubezpieczenia - proces obejmowania przez nich ochroną ubezpieczeniową przedmiotów leasingu. W zakres wykonywanej przez Spółkę działalności wchodzi także pośrednictwo ubezpieczeniowe, w ramach którego Spółka podejmuje działania mające na celu doprowadzenie do powiązania dwóch stron i zawarcia umowy ubezpieczeniowej pomiędzy zakładem ubezpieczeń oraz Korzystającym (jako osobą poszukującą ochrony ubezpieczeniowej). Przedmiotowe czynności Spółka wykonuje na zlecenie agenta ubezpieczeniowego i obejmują one:

1.

pozyskiwanie klientów, w tym poprzez promowanie zakupu polis danego zakładu ubezpieczeń oraz udzielanie Korzystającym szczegółowych wyjaśnień i informacji o warunkach polis ubezpieczeniowych, w celu doprowadzenia do zawarcia umowy o ochronę ubezpieczeniową,

2.

wykonywanie czynności przygotowawczych zmierzających do zawierania umów ubezpieczenia pomiędzy zakładem ubezpieczeń a Korzystającym,

3.

uczestniczenie w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia poprzez np. prezentację wysokości należnej składki ubezpieczeniowej, przyjmowanie należności z tego tytułu oraz terminowe wpłacanie na właściwe konto składek ubezpieczeniowych pobranych od Korzystających na rzecz zakładu ubezpieczeń.

Z tytułu świadczenia powyższych usług Wnioskodawca otrzymuje od agenta wynagrodzenie w formie prowizji, obliczanej jako określony procent wynagrodzenia otrzymywanego przez zakład ubezpieczeń w związku z zawartymi polisami ubezpieczeniowymi. Wynagrodzenie Spółki jest zależne wyłącznie od efektywności działań Spółki, w szczególności od efektywnego pozyskiwania klientów i przeprowadzania czynności zmierzających do zawarcia przez Korzystających umów ubezpieczeń.

Spółka planuje zaprzestanie świadczenia jakichkolwiek usług na rzecz agenta ubezpieczeniowego - w szczególności, pracownicy Spółki, którzy podejmowali działania zmierzające do doprowadzenia do zawarcia umowy ubezpieczenia pomiędzy Korzystającym i zakładem ubezpieczeń, zostaną zatrudnieni bezpośrednio przez agenta. Pracownicy ci będą wykonywać czynności, które wykonywali dotychczas w związku z zawieraniem przez Korzystających umów ubezpieczenia, niemniej jednak, jako pracownicy agenta, będą je wykonywać bezpośrednio na jego rzecz (a tym samym agent będzie wykonywał te czynności samodzielnie, nie korzystając już ze wsparcia Spółki w tym zakresie).

Konsekwentnie, Spółka zaprzestanie wszelkich czynności związanych z pozyskiwaniem klientów dla zakładu ubezpieczeń, wykonywaniem czynności przygotowawczych zmierzających do zawarcia umowy ubezpieczenia pomiędzy zakładem ubezpieczeń a Korzystającym, a także przestanie uczestniczyć w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia zawartych przez Korzystających (poprzez pobieranie i przekazywanie składek ubezpieczeniowych). Stąd też, Spółka nie będzie już uprawniona do wynagrodzenia (prowizji) od agenta.

Biorąc jednak pod uwagę, że przedmioty leasingu nabywane przez Spółkę, które później są przedmiotem umowy ubezpieczenia, korzystnie wpływają na wysokość wynagrodzenia należnego agentowi od zakładów ubezpieczeń, agent jest skłonny wypłacać na rzecz Spółki premię pieniężną (Premia), której kwota będzie pochodną kwoty składek otrzymanych przez zakłady ubezpieczeniowe od Korzystających, którzy nabyli polisy ubezpieczeniowe oferowane przez te zakłady (tj. Spółka otrzyma od agenta Premię obliczoną jako pewien procent składek wpłaconych przez Korzystających do zakładów ubezpieczeniowych).

Umowa o wypłatę premii pieniężnej nie będzie przewidywać, że Spółka zobowiązuje się wobec agenta do wykonywania jakichkolwiek świadczeń. Wysokość Premii należnej Spółce od agenta będzie zależna wyłącznie od wartości zainkasowanych przez właściwego ubezpieczyciela składek ubezpieczeniowych, dotyczących przedmiotów leasingu nabytych przez Spółkę i wpłaconych przez Korzystających. Co więcej umowa o wypłatę Premii nie będzie przewidywać zobowiązania Spółki do współpracy z agentem na zasadzie wyłączności, zatem takiej współpracy nie będzie, gdyż otrzymanie przez Spółkę Premii będzie uzależnione jedynie od tego jak efektywnie dokonuje ona sprzedaży leasingu (czyli jak efektywnie prowadzi swoją podstawową działalność gospodarczą). Premia należna będzie w związku z samym faktem, że przedmioty-leasingu są nabywane przez Spółkę i ubezpieczane w określonych zakładach ubezpieczeń. Wypłata Premii przez agenta na rzecz Spółki nie będzie uzależniona od jakiegokolwiek świadczenia zwrotnego na rzecz agenta, a tylko i wyłącznie wynikać z ilości i wartości przedmiotów leasingu oddanych przez Spółkę Korzystającym. Działania takie stanowić będą wyłącznie wykonywanie przez Spółkę podstawowej działalności operacyjnej, a nie usług wykonywanych na rzecz agenta, tym bardziej, że osoby, które dotychczas podejmowały po stronie Spółki działania z zakresu pośrednictwa ubezpieczeniowego (na zlecenie agenta), staną się pracownikami agenta i wykonywać będą przedmiotowe czynności bezpośrednio na jego rzecz.

Działania Wnioskodawcy - po zakończeniu współpracy z agentem na dotychczasowych zasadach - będą służyć wyłącznie zwiększeniu wolumenu ilości przedmiotów leasingu, oddawanych przez Spółkę Korzystającym (a więc działaniom, które Spółka wykonuje na swoją rzecz) i nie będą w żaden sposób wynagradzane poprzez przekazanie Premii od agenta. Jedynym celem działalności Spółki jest oddawanie przedmiotów leasingu do odpłatnego korzystania, które samo w sobie nie stanowi świadczenia zwrotnego na rzecz agenta w zamian za otrzymaną Premię.

Wnioskodawca ma wątpliwości, czy Premia należna Spółce od Agenta, o której mowa w opisie powyższego zdarzenia przyszłego, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Katalog czynności, które podlegają opodatkowaniu VAT, zawarty w art. 5 ustawy o VAT, wymienia m.in. odpłatne świadczenie usług. Definicja świadczenia usług ma jednocześnie charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatnika w ramach działalności gospodarczej.

Zatem każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

* w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

* świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Co istotne, oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność (usługa) podlegała opodatkowaniu VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

W rozpatrywanej sprawie przedmioty oddawane przez Wnioskodawcę w leasing klientom (Korzystającym), które później są przedmiotem umowy ubezpieczenia, korzystnie wpływają na wysokość wynagrodzenia należnego agentowi od zakładów ubezpieczeń. Agent jest skłonny wypłacać na rzecz Spółki premię pieniężną (Premia), której kwota będzie pochodną kwoty składek otrzymanych przez zakłady ubezpieczeniowe od Korzystających, którzy nabyli polisy ubezpieczeniowe oferowane przez te zakłady.

Umowa o wypłatę premii pieniężnej nie będzie przewidywać, że Spółka zobowiązuje się wobec Agenta do wykonywania jakichkolwiek świadczeń. Wysokość Premii należnej Spółce od Agenta będzie zależna wyłącznie od wartości zainkasowanych przez właściwego ubezpieczyciela składek ubezpieczeniowych, dotyczących przedmiotów leasingu nabytych przez Spółkę i wpłaconych przez Korzystających. Umowa o wypłatę Premii nie będzie przewidywać zobowiązania Spółki do współpracy z Agentem na zasadzie wyłączności, gdyż otrzymanie przez Spółkę Premii będzie uzależnione jedynie od tego jak efektywnie dokonuje ona sprzedaży leasingu (czyli jak efektywnie prowadzi swoją podstawową działalność gospodarczą).

Jedyną czynnością jaką wykona Wnioskodawca bądź Klienci w związku z działalnością Agenta będzie zakup usług ubezpieczenia od zakładów ubezpieczeń. Agent będzie wypłacał Wnioskodawcy premię, która będzie ustalana niezależnie od spełnienia jakichkolwiek warunków czy działań Wnioskodawcy. Spółka otrzyma od agenta Premię obliczoną jako pewien procent składek wpłaconych przez Korzystających do zakładów ubezpieczeniowych.

Zatem, wypłacana przez Agenta premia pieniężna na rzecz Wnioskodawcy, nie będzie w żaden sposób związana ze spełnieniem przez niego świadczenia wzajemnego, gdyż za takie nie będzie można uznać zawarcia przez niego umów ubezpieczenia z zakładami ubezpieczeń. Należy więc stwierdzić, że w niniejszej sprawie Wnioskodawca, jako otrzymujący premie pieniężne, nie będzie świadczył na rzecz wypłacającego je Agenta usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, a w konsekwencji premie pieniężne, które będzie otrzymywał nie będą stanowiły wynagrodzenia za świadczenie usług podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tym samym wypłata premii pieniężnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1.

z zastosowaniem art. 119a;

2.

w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy przedstawionego przez Wnioskodawcę zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty opis sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2017 r. poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl