0114-KDIP1-1.4012.390.2019.1.KBR - Brak opodatkowania zbycia udziału w prawie do roszczenia odszkodowawczego przysługującego spółce na podstawie ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 15 lipca 2019 r. (data wpływu 22 lipca 2019 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania zbycia udziału w prawie do roszczenia odszkodowawczego przysługującego Spółce na podstawie art. 98 ustawy o gospodarce nieruchomościami - jest prawidłowe.

W dniu 22 lipca 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania zbycia udziału w prawie do roszczenia odszkodowawczego przysługującego Spółce na podstawie art. 98 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (dalej A.) jest czynnym podatnikiem VAT. Przedmiotem podstawowej działalności Wnioskodawcy była sprzedaż hurtowa i detaliczna wyrobów tekstylnych, głównie bielizny. W dniu 25 sierpnia 2015 r. Sąd Rejonowy Wydział Gospodarczy dla spraw upadłościowych i naprawczych ogłosił upadłość Spółki obejmującą likwidację majątku i wyznaczył syndyka.

W skład masy upadłości wchodzi przyszła wierzytelność w postaci odszkodowania na podstawie art. 98 ustawy o gospodarce nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997 r., powstała w sposób opisany poniżej.

W ramach umowy sprzedaży objętej aktem notarialnym z dnia 28 lipca 2014 r. ("Umowa Sprzedaży") zostało zbyte m.in. prawo użytkowania wieczystego nieruchomości, obejmującej działki gruntu o nr ewidencyjnych 35 i 36, wraz z prawem własności budynku dwukondygnacyjnego i innych obiektów posadowionych na nieruchomości ("Nieruchomość").

Przed zawarciem Umowy Sprzedaży prawo do Nieruchomości przysługiwało trzem współwłaścicielom: W. (40/100 udziału w prawie - 40%), E. (40/100 udziału w prawie - 40%) oraz Wnioskodawcy (A. S.A. z siedzibą w W.) ("A. "); 20/100 udziału w prawie - 20%. Nieruchomość stanowiła siedzibę Wnioskodawcy.

Część Nieruchomości w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego przyjętym Uchwałą Rady Miasta z dnia 22 listopada 2012 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego została przeznaczona na cele publiczne.

W związku z przeznaczeniem tej części wydzielonej nieruchomości na cele publiczne, właścicielowi Nieruchomości, po przeprowadzeniu procedury podziałowej działek o nr 35 i 36 przysługuje roszczenie odszkodowawcze w trybie art. 98 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

W ramach Umowy Sprzedaży Nabywca - jako właściciel Nieruchomości (po jej nabyciu) we właściwych proporcjach przeniósł na rzecz W., E. oraz A., roszczenie przyszłe, dotyczące uzyskania odszkodowania na podstawie art. 98 ustawy o gospodarce nieruchomościami - w przypadku podziału tych nieruchomości, w kwocie netto, stanowiącej różnicę pomiędzy kwotą netto przyszłego odszkodowania a kwotą 1.146.509,65 zł.

Roszczenie zostało przeniesione na nabywców w proporcji: W. - 40%, E. - 40% oraz A. - 20% - za łącznym wynagrodzeniem 10.000,00 zł.

Co do kwoty ponad którą sprzedający Nieruchomość nabyli roszczenie odszkodowawcze (1.146.509,65 zł), należy wyjaśnić, że zgodnie z Umową Sprzedaży w ramach realizacji inwestycji Nabywca mógł według własnego uznania ponieść nakłady na wybudowanie zbywanych naniesień części Nieruchomości - przeznaczonej w Miejscowym Planie na cele publiczne, związane z koniecznością wybudowania infrastruktury technicznej oraz urządzeń drogi, wjazdów i zjazdów. Jednocześnie, w umowie Nabywca potwierdził sprzedającym Nieruchomość, że koszt wykonania naniesień, o których mowa powyżej, wg oferty (z uwzględnieniem 10% narzutu za koordynację prac na Publicznej Części Nieruchomości) został wyceniony na kwotę 1.146.509,65 zł netto.

Nabywca zobowiązał się do niezbywania praw do Nieruchomości do dnia uzyskania ostatecznej i prawomocnej decyzji zatwierdzającej projekt podziału Nieruchomości w celu wydzielania Publicznej Części Nieruchomości.

Nabywca zobowiązał się w terminie 24 miesięcy od dnia zawarcia Umowy Sprzedaży do złożenia wniosku o podział Nieruchomości oraz w terminie 7 dni od dnia złożenia ww. wniosku do zawiadomienia organu zobowiązanego do wypłaty odszkodowania za wywłaszczenie Publicznej Części Nieruchomości o dokonaniu przelewu roszczenia.

Nabywca zobowiązał się przyznać nabywcom roszczenia odszkodowawczego wyłączność na prowadzenie postępowania o podział geodezyjny Nieruchomości, rokowań i postępowania dotyczącego wywłaszczenia Publicznej Części Nieruchomości na jakiejkolwiek podstawie prawnej.

W ramach realizacji obowiązków wynikających z zawartej Umowy sprzedaży, w związku z wydzieleniem części działek jako przeznaczonych pod inwestycję publiczną, w dniu 2 czerwca 2016 r. Nabywca wystąpił do Urzędu Miasta o podział Nieruchomości.

Po rozpoznaniu sprawy, w dniu 7 listopada 2016 r. została wydana decyzja zatwierdzająca projekt podziału Nieruchomości na:

* działkę nr 35/3 o powierzchni 0,1501 ha (pod drogę publiczną - plac miejski 4 KD-PM);

* działkę nr 35/4 o powierzchni 0,0833 ha (pod drogę publiczną - 7 KDL);

* działkę nr 35/5 o powierzchni 0,2066 ha;

razem 0.4400 ha (działka nr 35);

* działkę nr 36/3 o powierzchni 0,0851 ha (pod drogę publiczną 7 KDL);

* działkę nr 36/4 o powierzchni 0,0082 ha (pod drogę publiczną - plac miejski 5 KD-PM);

* działkę nr 36/5 o powierzchni 0,1286 ha;

razem 0,2219 ha (działka nr 36).

W oparciu o wskazaną decyzję, Syndyk w dniu 11 stycznia 2017 r. wystąpił z pisemnym wnioskiem o podjęcie procedury negocjacyjnej, celem ustalenia wysokości odszkodowania w trybie art. 98 ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2018 r. poz. z późn. zm.).

Pomimo wielokrotnych ponagleń i kilkukrotnych spotkań w tej sprawie - wskazany wyżej wniosek Syndyka dotychczas nie został jeszcze rozpoznany, a sprawie ustalenia wysokości odszkodowania nie nadano jeszcze właściwego biegu. W trakcie kolejnych spotkań z urzędnikami Delegatury Biura Gospodarki Nieruchomościami, które odbywały się w sprawie nadania biegu w sprawie, Syndyk uzyskiwał jedynie szczątkowe informacje odnośnie tego, że podobnych spraw jest bardzo wiele i są one rozpoznane według kolejności wpływu. Prawdopodobny termin ustalenia wysokości odszkodowania nie jest natomiast możliwy. Tym samym, przyjęcie jakiejkolwiek prognozy co do prawdopodobnego terminu rozpatrzenia sprawy wszczętej wnioskiem Syndyka z dnia 11 stycznia 2017 r. także nie jest możliwe.

W związku natomiast z okolicznością, że proces likwidacyjny majątku spółki A. S.A. w upadłości został już praktycznie ukończony (oprócz wskazanego wyżej udziału w roszczeniu, do zlikwidowania pozostają jedynie drobne ruchomości w postaci wyposażenia komputerowego i sprzętu biurowego), Syndyk podjął decyzję, że najbardziej efektywnym sposobem likwidacji aktywa stanowiącego przedmiot niniejszego wniosku będzie doprowadzenie do jego sprzedaży. Kierując się bowiem uzasadnionym interesem wierzycieli Upadłego należy przeprowadzić działania likwidacyjne ukierunkowane na sprawne upłynnienie pozostałego - niesprzedanego dotychczas majątku.

W dniu 21 października 2016 r. na zlecenie Syndyka został sporządzony dokument, w którym biegły rzeczoznawca majątkowy określił wartość przyszłego odszkodowania stanowiącego przedmiot niniejszego wniosku, według dwóch parametrów - wartości rynkowej oraz wartości likwidacyjnej. Aktualna na datę sporządzenia oszacowania wartość rynkowa udziału w roszczeniu odszkodowawczym nabytym przez A. S.A. w upadłości likwidacyjnej, zgodnie z umową sprzedaży z dnia 28 lipca 2014 r. (Rep. X) wynosi 725.000,00 zł (słownie: siedemset dwadzieścia pięć tysięcy złotych). Wartość likwidacyjna tego prawa wynosi z kolei 497.000,00 zł (słownie: czterysta dziewięćdziesiąt siedem tysięcy złotych).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy sprzedaż przyszłej wierzytelności, stanowiącej odszkodowanie na podstawie 98 ustawy o gospodarce nieruchomościami, będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, sprzedaż przyszłej wierzytelności nie podlega ustawie o podatku od towarów i usług i jako taka powinna zostać objęta podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Bez względu na to, czy przedmiot sprzedaży zostanie potraktowany jako wierzytelność własna (mimo, iż prawo do roszczenia odszkodowania zostało nabyte przez Wnioskodawcę, jest to skutek sprzedaży majątku przedsiębiorstwa a nie przedmiot działalności Wnioskodawcy) czy też inne prawo, nie mieści się ona w dyspozycji art. 2 ust. 6 określającego co należy rozumieć pod pojęciem towaru jak również nie znajdują w stosunku do niej zastosowania zapisy art. 8 określającego, co należy rozumieć przez świadczenie usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r. poz. 2174, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej "podatkiem", podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Towarami natomiast w myśl art. 2 pkt 6 cyt. ustawy - są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Ze złożonego wniosku wynika, że Wnioskodawca pozostaje w stanie upadłości i jest czynnym podatnikiem VAT. W skład masy upadłości wchodzi przyszła wierzytelność w postaci odszkodowania na podstawie art. 98 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Wnioskodawca jako współwłaściciel (20/100 udziału w prawie - 20%) w dniu 28 lipca 2014 r. dokonał sprzedaży m.in. prawa użytkowania wieczystego nieruchomości obejmującej działki gruntu wraz z prawem własności budynku dwukondygnacyjnego i innych obiektów posadowionych na nieruchomości.

W związku z przeznaczeniem części sprzedanej nieruchomości na cele publiczne, nabywcy Nieruchomości, po przeprowadzeniu procedury podziałowej działek o nr 35 i 36 przysługuje roszczenie odszkodowawcze w trybie art. 98 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

W ramach Umowy Sprzedaży Nabywca - jako właściciel Nieruchomości (po jej nabyciu) we właściwych proporcjach przeniósł na rzecz Udziałowców, w tym Wnioskodawcy roszczenie przyszłe, dotyczące uzyskania odszkodowania.

Na podstawie decyzji zatwierdzającej podział Nieruchomości, Syndyk wystąpił z pisemnym wnioskiem o podjęcie procedury negocjacyjnej, celem ustalenia wysokości odszkodowania w trybie art. 98 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Na dzień złożenia wniosku nie została wydana decyzja w niniejszej sprawie. W dniu 21 października 2016 r. na zlecenie Syndyka został sporządzony dokument, w którym biegły rzeczoznawca majątkowy określił wartość przyszłego odszkodowania stanowiącego przedmiot niniejszego wniosku, według dwóch parametrów - wartości rynkowej oraz wartości likwidacyjnej.

W świetle powyższych okoliczności wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia czy sprzedaż przyszłej wierzytelności, stanowiącej odszkodowanie na podstawie 98 ustawy o gospodarce nieruchomościami będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

Wskazać należy, że wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145, z późn. zm.).

Podstawą do dokonania cesji wierzytelności jest art. 509 ustawy - Kodeks cywilny. Stosownie do treści art. 509 § 1 kodeksu cywilnego, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki - art. 509 § 2 kodeksu cywilnego.

Z kolei art. 510 § 1 kodeksu cywilnego stanowi, że umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Nadmienić należy, że istotą przelewu wierzytelności jest umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na mocy której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności, prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw.

Celem i skutkiem ww. przelewu jest przejście wierzytelności na nabywcę. W wyniku ww. czynności przechodzi na nabywcę ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. Wierzytelność przechodzi na nabywcę w takim stanie, w jakim była w chwili zawarcia umowy o przelew, a więc ze wszystkimi związanymi z nią prawami i brakami (np. przedawnieniem). W przypadku sprzedaży wierzytelności własnej (przez pierwszego wierzyciela) nie można zakładać, że czynność ta może być wykonywana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Czynność zbycia wierzytelności pozostaje poza zakresem opodatkowania jeżeli cesja (przelew) dotyczyła w rzeczywistości wierzytelności własnych Wnioskodawcy i była przedmiotem prawnie skutecznej umowy

W analizowanej sprawie, planowane jest przeniesienie prawa do przyszłych wierzytelności wynikających z decyzji Miasta wydanej w trybie art. 98 ustawy o gospodarce nieruchomościami, za odszkodowaniem, z przeznaczeniem na realizację celów publicznych. Tym samym zbycie praw do roszczenia w postaci odszkodowania przysługującego na podstawie art. 98 ustawy o gospodarce nieruchomościami należy uznać za czynność zbycia wierzytelności własnych.

W świetle powołanych przepisów prawa należy stwierdzić, że czynności polegającej na zbyciu wierzytelności własnych nie można uznać za dostawę towaru, gdyż wierzytelność stanowi prawo majątkowe, które nie mieści się w dyspozycji art. 2 pkt 6 ustawy, określającego co należy rozumieć na potrzeby podatku od towarów i usług, pod pojęciem towaru.

Zbycie wierzytelności własnych nie stanowi również świadczenia usługi, ponieważ jest ono jedynie przejawem wykonania prawa własności w stosunku do wierzytelności powstałej z innego tytułu (odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości). W konsekwencji, transakcja, której przedmiotem jest zbycie wierzytelności własnych pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Reasumując, sprzedaż wierzytelności własnych w postaci prawa do roszczenia z tytułu odszkodowania przysługującego Spółce (w udziale 20%), na podstawie art. 98 ustawy o gospodarce nieruchomościami nie będzie stanowić dla Wnioskodawcy dostawy towarów ani odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu przepisów ustawy. Zatem czynność ta nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W związku z tym, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty opis sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2018 r. poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.