0113-KDIPT3.4011.440.2019.1.KK - Zwolnienie z PIT świadczeń ubezpieczeniowych.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 16 października 2019 r. (data wpływu 21 października 2019 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku z wypłatami świadczeń ubezpieczeniowych z tytułu zawartych umów ubezpieczeń osobowych - jest prawidłowe.

W dniu 21 października 2019 r. do tutejszego Organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

A (zwany dalej: "Wnioskodawcą"), jest zagranicznym zakładem ubezpieczeń wykonującym w Polsce działalność ubezpieczeniową w zakresie ubezpieczeń na życie w ramach oddziału przedsiębiorcy zagranicznego - A Spółka Akcyjna Oddział w Polsce z siedzibą w...... (zwanym dalej: "Oddziałem"). Wnioskodawca ma siedzibę w....

Stosownie do art. 206 ust. 1 ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz. U. z 2019 r. poz. 381, z późn. zm., zwanej dalej: "ustawą o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej"), po dokonaniu stosownej notyfikacji, zagraniczny zakład ubezpieczeń (z innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej) może wykonywać działalność ubezpieczeniową na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej poprzez oddział.

Wnioskodawca dokonał stosownej notyfikacji i poprzez Oddział zawiera umowy ubezpieczenia na życie oraz inne ubezpieczenia osobowe na terytorium Polski, które nie stanowią ubezpieczeń na życie związanych z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym wymienionych w grupie 3 Działu I załącznika do ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej.

W związku z prowadzoną działalnością, Wnioskodawca dokonuje wypłat świadczeń ubezpieczeniowych z tytułu zawartych umów ubezpieczenia (zwanymi dalej: "Świadczeniami"). Podstawą prawną do wypłaty Świadczeń są umowy ubezpieczenia zawierane przez Wnioskodawcę z określonymi osobami (zwanymi dalej: "Ubezpieczającymi"). Wnioskodawca dokonuje wypłat Świadczeń zgodnie z zasadami określonymi w ogólnych warunkach ubezpieczeń mających zastosowanie do przedmiotowych umów. Beneficjentami Świadczeń są z zasady osoby fizyczne, których życie i zdrowie jest objęte ochroną ubezpieczeniową (zwane dalej: "Ubezpieczonymi") lub osoby (w tym również osoby prawne), które są wskazane jako uprawnione do otrzymania Świadczenia na wypadek śmierci Ubezpieczonego (zwane dalej: "Uposażonymi"). W przypadku rozwiązania niektórych umów ubezpieczenia (na życie i dożycie) Świadczenie w postaci świadczenia w razie wypowiedzenia przez Ubezpieczającego umowy - może być również wypłacone Ubezpieczającemu.

Zgodnie z przepisem art. 28 ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, Wnioskodawca wypłaca Świadczenia na podstawie:

Z wyliczenia zawartego w powołanym wyżej przepisie wynika, że podstawowym sposobem wypłaty Świadczenia jest uznanie przez Wnioskodawcę roszczenia ubezpieczeniowego. W przypadku zajścia określonego zdarzenia losowego, uprawniony z umowy ubezpieczenia (Ubezpieczony albo Uposażony) występuje do Wnioskodawcy z roszczeniem o wypłatę Świadczenia. Wskutek otrzymania zawiadomienia, Wnioskodawca zobowiązany jest - zgodnie z przepisem art. 29 ust. 1 ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej - podjąć postępowanie dotyczące ustalenia stanu faktycznego zdarzenia losowego, zasadności zgłoszonych roszczeń i wysokości Świadczenia (zwane dalej: "postępowaniem likwidacyjnym"). Jeśli po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego, w opinii Wnioskodawcy Świadczenie przysługuje osobie uprawnionej, powiadamia on tę osobę i dokonuje wypłaty żądanego Świadczenia. Jeżeli jednak w ocenie Wnioskodawcy Świadczenie nie przysługuje osobie uprawnionej lub przysługuje ono w innej wysokości niż określona w zgłoszonym roszczeniu, Wnioskodawca informuje o tym ubezpieczającego, bądź osoby trzecie występujące z roszczeniem, wskazując na okoliczności oraz na podstawę prawną uzasadniającą całkowitą lub częściową odmowę wypłaty Świadczenia.

W przypadku, gdy osoba uprawniona zakwestionuje ustalenia Wnioskodawcy co do wysokości przyznanego Świadczenia, bądź odmowy jego wypłaty, może ona domagać się zapłaty Świadczenia w drodze procesu sądowego. W wyniku takiego procesu Wnioskodawca może zostać zobowiązany do wypłaty Świadczenia na podstawie prawomocnego orzeczenia lub jeżeli w toku postępowania pojawią się ku temu przesłanki na mocy ugody sądowej.

Możliwe jest również, na co wskazuje powołany już przepis art. 28 ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, dokonanie przez Wnioskodawcę wypłaty Świadczenia na podstawie ugody pozasądowej zawartej z osobą uprawnioną. Wnioskodawca, mając na względzie różnego rodzaju ryzyka, jakie mogą zaistnieć w przypadku ewentualnego postępowania sądowego, może zawrzeć z uprawnionym ugodę pozasądową. W takich sytuacjach (najczęściej, gdy istnieją wątpliwości faktyczne co do zakresu ochrony ubezpieczeniowej, przebiegu lub skutków zdarzenia losowego będącego podstawą wypłaty) wypłata dokonywana jest celem uniknięcia kosztów procesu sądowego, który przesądzałby o zakresie odpowiedzialności, zapobieżeniu poniesieniu strat wizerunkowych związanych z odmową uznania roszczenia oraz utrzymania pozytywnej relacji z Ubezpieczonym.

Mogą się również zdarzyć takie sytuacje, gdy uznanie roszczenia osoby uprawnionej będzie miało czysto wizerunkowy charakter i służyć będzie zasadniczo utrzymaniu pozytywnej opinii Wnioskodawcy na rynku ubezpieczeń. Za uznaniem w takim przypadku roszczeń osób uprawnionych mogą także przemawiać zasady współżycia społecznego, np. szczególna sytuacja danej osoby uprawnionej. W takich przypadkach, przyznawane Świadczenia stanowią tzw. świadczenia ex-gratia (zwane dalej: "Świadczeniami ex-gratia") wypłacane mimo iż w ocenie Wnioskodawcy, biorąc pod uwagę treść umowy ubezpieczenia, świadczenie ubezpieczeniowe co do zasady nie przysługuje. Są to więc kwoty wypłacane gdy świadczenie ubezpieczeniowe nie jest w ocenie Wnioskodawcy należne, ale Wnioskodawca uznaje, że z uwagi na zasady współżycia społecznego wypłata powinna być dokonana i ma charakter słusznościowy.

W relacji z Ubezpieczonymi, Ubezpieczonymi lub Uposażonymi, niezależnie od powyższych przypadków wypłaty Świadczeń lub Świadczeń ex-gratia, Wnioskodawca może także w pewnych przypadkach zaniechać dochodzenia roszczeń przysługujących mu przeciwko tym osobom (dalej: "Zaniechanie dochodzenia roszczeń"). W sytuacjach takich nie dochodzi jednak do zwolnienia wyżej wskazanych osób z długu w rozumieniu przepisu art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145, z późn. zm., zwanej dalej: "Kodeksem cywilnym"). Dług w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego w dalszym ciągu bowiem istnieje, ale z określonych względów Wnioskodawca nie zamierza go dochodzić od dłużnika. W szczególności sytuacje takie mogą się zdarzyć kiedy w wyniku pomyłki własnego pracownika Wnioskodawca wypłacił osobie uprawnionej Świadczenie w wysokości wyższej niż należna kwota (np. zamiast kwoty 4 000 złotych została wypłacona kwota 4 200 złotych albo zamiast kwoty 4 000 zł zostały dokonane dwie płatności na taką kwotę). W takiej sytuacji, Wnioskodawca z zasady domaga się zwrotu przez Ubezpieczonego albo Uposażonego kwoty stanowiącej różnicę między kwotą należną, a kwotą wypłaconą, ale w przypadku braku skuteczności tych działań, Wnioskodawca (z powodu wysokości kosztów związanych z sądowym dochodzeniem roszczeń oraz z przyczyn wizerunkowych) odstępuje od dochodzenia zwrotu nienależnych kwot na drodze sądowej.

Mogą zaistnieć także przypadki, kiedy Wnioskodawca przyzna Ubezpieczającym, Ubezpieczonym lub Uposażonym innego rodzaju rekompensaty (zwane dalej: "Rekompensatami"). W szczególności może się tak zdarzyć, gdy z różnych względów Wnioskodawca uzna reklamację złożoną przez Ubezpieczającego, Ubezpieczonego albo Uposażonego za zasadną (dotyczy to reklamacji złożonych zarówno w trakcie trwania umowy ubezpieczenia, jak i po jej rozwiązaniu/wygaśnięciu). W takich przypadkach, Wnioskodawca decyduje się na przyznanie Rekompensat głównie w celu zapobieżeniu poniesieniu strat wizerunkowych, utrzymaniu pozytywnej relacji z Ubezpieczonym, a także uniknięcia kosztów ewentualnego procesu sądowego. Z reklamacjami klientów Wnioskodawca może mieć do czynienia, gdy na skutek pomyłki (błąd ludzki), niedoskonałości systemu informatycznego, czy niefortunnego zbiegu wydarzeń, dyspozycja klienta nie zostanie zrealizowana w sposób poprawny (np. gdy klient wnosi o zmianę wysokości sumy ubezpieczenia w danym terminie, a realizacja jego prośby odbędzie się później i w związku z tym klient wskaże, że poniósł z tego tytułu uszczerbek w określonej kwocie).

Pojęcia Świadczeń, Świadczeń ex-gratia, Rekompensat oraz Zaniechania dochodzenia roszczeń nie obejmują odsetek za nieterminową wypłatę kwot należnych Ubezpieczającemu, Ubezpieczonemu lub Uposażonemu.

Świadczenia, Świadczenia ex-gratia, Rekompensaty, Zaniechanie dochodzenia roszczeń są przyznawane na podstawie lub w związku z umowami ubezpieczenia zawartymi przez Wnioskodawcę (ubezpieczenia osobowe).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy przyznawanie wskazanych w opisie stanu faktycznego Świadczeń, Świadczeń ex-gratia oraz Rekompensat, a także Zaniechanie dochodzenia roszczeń powoduje po stronie Wnioskodawcy powstanie obowiązku sporządzenia i przesłania podatnikowi (będącemu osobą fizyczną) i właściwemu organowi podatkowemu informacji o przychodach z innych źródeł oraz o dochodach i pobranych zaliczkach na podatek dochodowy (PIT-11), o której mowa w art. 42a ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387, z późn. zm.)?

Zdaniem Wnioskodawcy, przyznawanie wskazanych w opisie stanu faktycznego Świadczeń, Świadczeń ex-gratia oraz Rekompensat, a także Zaniechanie dochodzenia roszczeń nie powoduje po stronie Wnioskodawcy powstania obowiązku sporządzenia i przesłania do podatnika (będącego osobą fizyczną) i właściwego organu podatkowego informacji o przychodach z innych źródeł oraz o dochodach i pobranych zaliczkach na podatek dochodowy (PIT-11), o której mowa w art. 42a ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387, z późn. zm., zwanej dalej: "ustawą o PIT").

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

Natomiast, na podstawie art. 42a ust. 1 ustawy o PIT, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Artykuł 42a ust. 1 ustawy o PIT, przesądza więc jednoznacznie, że jeżeli świadczenie wypłacane przez dany podmiot podlega zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych, nie powstaje obowiązek sporządzania i przesłania do podatnika i właściwego organu podatkowego informacji o przychodach z innych źródeł oraz o dochodach i pobranych zaliczkach na podatek dochodowy (PIT-11).

W ocenie Wnioskodawcy, należy więc przeanalizować, czy wypłacane przez niego Świadczenia, Świadczenia ex-gratia oraz Rekompensaty, a także Zaniechanie dochodzenia roszczeń (zwane dalej łącznie: "Przysporzeniami") podlegają zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT.

Wspomniany przepis (ani żaden inny przepis ustawy o PIT) nie zawiera definicji kwot otrzymanych z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych. W związku z faktem, że ustawodawca zrezygnował ze zdefiniowania tego pojęcia, nie znajdzie zastosowania autonomia prawa podatkowego. Należy więc posłużyć się regułami wykładni przepisów prawnych.

W pierwszej kolejności, zgodnie z dyrektywami wykładni językowej, należy przywołać znaczenie tego sformułowania w języku powszechnym. Zgodnie z Wikipedią (encyklopedia internetowa) ubezpieczenie osobowe to rodzaj ubezpieczenia gospodarczego, w którym przedmiotem ochrony jest życie, zdrowie i zdolność człowieka do pracy. A zatem, zdaniem Wnioskodawcy, zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT należy wiązać z kwotami otrzymanymi w wyniku realizacji tego rodzaju ubezpieczenia gospodarczego.

Na gruncie wykładni systemowej (pełniącej subsydiarną rolę względem wykładni językowej) pojęcie "kwot otrzymanych z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych" ma takie samo znaczenie jak w języku powszechnym. Zgodnie bowiem z przepisem art. 805 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę ubezpieczenia należy rozumieć umowę, w której ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Istotą samego ubezpieczenia jest więc roszczenie ubezpieczonego względem ubezpieczyciela o spełnienie określonego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie zdarzenia. Precyzując charakter tego świadczenia przepisy Kodeksu cywilnego stanowią, że świadczenie ubezpieczyciela przy ubezpieczeniu osobowym polega w szczególności na zapłacie umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej (art. 805 § 2 pkt 2 Kodeksu cywilnego). Zdaniem Wnioskodawcy, zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT należy zatem wiązać z kwotami otrzymanymi w wyniku realizacji tego rodzaju ubezpieczenia.

W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawcy nie ulega wątpliwości, że tytułem przyznania przez Wnioskodawcę Przysporzeń są umowy ubezpieczenia przez Niego oferowane. Bez zawarcia umów ubezpieczenia nie doszłoby do przyznania żadnego z Przysporzeń, gdyż zawarcie takiej umowy jest warunkiem sine qua non przyznania Przysporzenia. Wnioskodawca nie przyznaje bowiem Przysporzeń wskazanych w opisie stanu faktycznego osobom, które nie są z Nim związane umową ubezpieczenia (a więc które nie są Ubezpieczającymi) lub które nie mają interesu prawnego wynikającego bezpośrednio z brzmienia tych umów (Ubezpieczeni lub Uposażeni).

W ocenie Wnioskodawcy, nie ulega więc wątpliwości, że Przysporzenia są kwotami z tytułu ubezpieczeń osobowych, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT.

Pozytywny warunek wskazany w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT (otrzymanie kwot z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych) jest więc spełniony w przypadku Przysporzeń.

Należy więc przeanalizować, czy Przysporzenia nie wpisują się w przesłanki negatywne warunkujące skorzystanie ze zwolnienia, a więc czy Przysporzenia nie stanowią odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c ustawy o PIT albo dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a ustawy o PIT.

Jak wynika z opisu stanu faktycznego zaprezentowanego przez Wnioskodawcę, Przysporzenia są związane z umowami ubezpieczenia osobowego, a więc nie zachodzi przeszkoda w skorzystaniu ze zwolnienia wskazana w art. 21 ust. 1 pkt 4 lit. a ustawy o PIT, która dotyczy ubezpieczeń majątkowych. Ponadto, Wnioskodawca nie oferuje w ramach ubezpieczeń osobowych ubezpieczeń na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym, a więc nie jest również wypełniona przesłanka wskazana w art. 21 ust. 1 pkt 4 lit. b ustawy o PIT.

Stanowisko prezentowane przez Wnioskodawcę znajduje również potwierdzenie w licznych interpretacjach indywidualnych wydanych przez organy podatkowe, m.in. w interpretacjach indywidualnych wydanych przez:

1. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia:

a. 12 kwietnia 2017 r., znak: 0114-KDIP3-3.4011.3.2017.1.JK3;

2. Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia:

3. Dyrektora Izby Skarbowej w Lodzi z dnia:

12 marca 2015 r., znak: IPTPB1/415-737/14-4/AP, IPTPB1/415-738/14-4/AP.

Podsumowując, przyznanie wskazanych w opisie stanu faktycznego Przysporzeń, nie powoduje po stronie Wnioskodawcy powstania obowiązku sporządzenia i przesłania do podatnika (będącego osobą fizyczną) i właściwego organu podatkowego informacji o przychodach z innych źródeł oraz o dochodach i pobranych zaliczkach na podatek dochodowy (PIT-11), o której mowa w art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W świetle powyższego przepisu, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie, bądź od których zaniechano poboru podatku.

W myśl natomiast art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z ogólnej definicji przychodów zawartej w art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że przychodami są w szczególności otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Przy czym, przez pojęcie "otrzymane" - zgodnie ze Słownikiem języka polskiego - należy rozumieć takie pieniądze i wartości pieniężne, które zostały podatnikowi dane. Mając na uwadze istnienie wielu form rozliczeń należy uznać, że otrzymane pieniądze to nie tylko wypłacona gotówka, ale również kwota, która wpłynęła na rachunek bankowy podatnika. Natomiast, "postawionymi do dyspozycji" są takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik - wykazując określoną aktywność - ma możliwość włączyć do swojego władztwa. Innymi słowy, podatnik ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy, a nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone środki do dyspozycji.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Na mocy art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy, źródłami przychodów są inne źródła.

Równocześnie, przepis art. 20 ust. 1 przytoczonej ustawy stanowi, że za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Zgodnie z art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Natomiast, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy zwalnia się od podatku kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych za wyjątkiem:

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawcą jest zagranicznym zakładem ubezpieczeń wykonującym w Polsce działalność ubezpieczeniową w zakresie ubezpieczeń na życie w ramach oddziału przedsiębiorcy zagranicznego. Wnioskodawca dokonał stosownej notyfikacji i poprzez Oddział zawiera umowy ubezpieczenia na życie oraz inne ubezpieczenia osobowe na terytorium Polski, które nie stanowią ubezpieczeń na życie związanych z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym wymienionych w grupie 3 Działu I załącznika do ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej. W związku z prowadzoną działalnością Wnioskodawca dokonuje wypłat świadczeń ubezpieczeniowych z tytułu zawartych umów ubezpieczenia (zwanymi dalej: "Świadczeniami"). Podstawą prawną do wypłaty Świadczeń są umowy ubezpieczenia zawierane przez Wnioskodawcę z określonymi osobami (zwanymi dalej: "Ubezpieczającymi"). Wnioskodawca dokonuje wypłat Świadczeń zgodnie z zasadami określonymi w ogólnych warunkach ubezpieczeń mających zastosowanie do przedmiotowych umów. Beneficjentami Świadczeń są z zasady osoby fizyczne, których życie i zdrowie jest objęte ochroną ubezpieczeniową (zwane dalej: "Ubezpieczonymi") lub osoby (w tym również osoby prawne), które są wskazane jako uprawnione do otrzymania Świadczenia na wypadek śmierci Ubezpieczonego (zwane dalej: "Uposażonymi"). W przypadku rozwiązania niektórych umów ubezpieczenia (na życie i dożycie) Świadczenie w postaci świadczenia w razie wypowiedzenia przez Ubezpieczającego umowy - może być również wypłacone Ubezpieczającemu.

Zgodnie z przepisem art. 28 ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, Wnioskodawca wypłaca Świadczenia na podstawie:

Z wyliczenia zawartego w powołanym wyżej przepisie wynika, że podstawowym sposobem wypłaty Świadczenia jest uznanie przez Wnioskodawcę roszczenia ubezpieczeniowego. W przypadku zajścia określonego zdarzenia losowego, uprawniony z umowy ubezpieczenia (Ubezpieczony albo Uposażony) występuje do Wnioskodawcy z roszczeniem o wypłatę Świadczenia. Wskutek otrzymania zawiadomienia Wnioskodawca zobowiązany jest - zgodnie z przepisem art. 29 ust. 1 ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej - podjąć postępowanie dotyczące ustalenia stanu faktycznego zdarzenia losowego, zasadności zgłoszonych roszczeń i wysokości Świadczenia (zwane dalej: "postępowaniem likwidacyjnym"). Jeśli po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego, w opinii Wnioskodawcy Świadczenie przysługuje osobie uprawnionej, powiadamia on tę osobę i dokonuje wypłaty żądanego Świadczenia. Jeżeli jednak w ocenie Wnioskodawcy Świadczenie nie przysługuje osobie uprawnionej lub przysługuje ono w innej wysokości niż określona w zgłoszonym roszczeniu, Wnioskodawca informuje o tym ubezpieczającego, bądź osoby trzecie występujące z roszczeniem, wskazując na okoliczności oraz na podstawę prawną uzasadniającą całkowitą lub częściową odmowę wypłaty Świadczenia. W przypadku, gdy osoba uprawniona zakwestionuje ustalenia Wnioskodawcy co do wysokości przyznanego Świadczenia, bądź odmowy jego wypłaty, może ona domagać się zapłaty Świadczenia w drodze procesu sądowego. W wyniku takiego procesu Wnioskodawca może zostać zobowiązany do wypłaty Świadczenia na podstawie prawomocnego orzeczenia lub jeżeli w toku postępowania pojawią się ku temu przesłanki na mocy ugody sądowej. Możliwe jest również, na co wskazuje przywołany już przepis art. 28 ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, dokonanie przez Wnioskodawcę wypłaty Świadczenia na podstawie ugody pozasądowej zawartej z osobą uprawnioną. Wnioskodawca, mając na względzie różnego rodzaju ryzyka, jakie mogą zaistnieć w przypadku ewentualnego postępowania sądowego, może zawrzeć z uprawnionym ugodę pozasądową. W takich sytuacjach (najczęściej, gdy istnieją wątpliwości faktyczne co do zakresu ochrony ubezpieczeniowej, przebiegu lub skutków zdarzenia losowego będącego podstawą wypłaty) wypłata dokonywana jest celem uniknięcia kosztów procesu sądowego, który przesądzałby o zakresie odpowiedzialności, zapobieżeniu poniesieniu strat wizerunkowych związanych z odmową uznania roszczenia oraz utrzymania pozytywnej relacji z Ubezpieczonym. Mogą się również zdarzyć takie sytuacje, gdy uznanie roszczenia osoby uprawnionej będzie miało czysto wizerunkowy charakter i służyć będzie zasadniczo utrzymaniu pozytywnej opinii Wnioskodawcy na rynku ubezpieczeń. Za uznaniem w takim przypadku roszczeń osób uprawnionych mogą także przemawiać zasady współżycia społecznego, np. szczególna sytuacja danej osoby uprawnionej. W takich przypadkach przyznawane Świadczenia stanowią tzw. świadczenia ex-gratia (zwane dalej: "Świadczeniami ex-gratia") wypłacane mimo iż w ocenie Wnioskodawcy, biorąc pod uwagę treść umowy ubezpieczenia, świadczenie ubezpieczeniowe co do zasady nie przysługuje. Są to więc kwoty wypłacane gdy świadczenie ubezpieczeniowe nie jest w ocenie Wnioskodawcy należne, ale Wnioskodawca uznaje, że z uwagi na zasady współżycia społecznego wypłata powinna być dokonana i ma charakter słusznościowy. W relacji z Ubezpieczonymi, Ubezpieczonymi lub Uposażonymi, niezależnie od powyższych przypadków wypłaty Świadczeń lub Świadczeń ex-gratia, Wnioskodawca może także w pewnych przypadkach zaniechać dochodzenia roszczeń przysługujących mu przeciwko tym osobom (dalej: "Zaniechanie dochodzenia roszczeń"). W sytuacjach takich nie dochodzi jednak do zwolnienia wyżej wskazanych osób z długu w rozumieniu przepisu art. 508 ustawy - Kodeks cywilny. Dług w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego w dalszym ciągu bowiem istnieje, ale z określonych względów Wnioskodawca nie zamierza go dochodzić od dłużnika. W szczególności sytuacje takie mogą się zdarzyć kiedy w wyniku pomyłki własnego pracownika Wnioskodawca wypłacił osobie uprawnionej Świadczenie w wysokości wyższej niż należna kwota. W takiej sytuacji Wnioskodawca z zasady domaga się zwrotu przez Ubezpieczonego albo Uposażonego kwoty stanowiącej różnicę między kwotą należną a kwotą wypłaconą, ale w przypadku braku skuteczności tych działań, Wnioskodawca (z powodu wysokości kosztów związanych z sądowym dochodzeniem roszczeń oraz z przyczyn wizerunkowych) odstępuje od dochodzenia zwrotu nienależnych kwot na drodze sądowej. Mogą zaistnieć także przypadki, kiedy Wnioskodawca przyzna Ubezpieczającym, Ubezpieczonym lub Uposażonym innego rodzaju rekompensaty (zwane dalej: "Rekompensatami"). W szczególności może się tak zdarzyć, gdy z różnych względów Wnioskodawca uzna reklamację złożoną przez Ubezpieczającego, Ubezpieczonego albo Uposażonego za zasadną (dotyczy to reklamacji złożonych zarówno w trakcie trwania umowy ubezpieczenia, jak i po jej rozwiązaniu/wygaśnięciu). W takich przypadkach, Wnioskodawca decyduje się na przyznanie Rekompensat głównie w celu zapobieżeniu poniesieniu strat wizerunkowych, utrzymaniu pozytywnej relacji z Ubezpieczonym, a także uniknięcia kosztów ewentualnego procesu sądowego. Z reklamacjami klientów Wnioskodawca może mieć do czynienia, gdy na skutek pomyłki (błąd ludzki), niedoskonałości systemu informatycznego, czy niefortunnego zbiegu wydarzeń, dyspozycja klienta nie zostanie zrealizowana w sposób poprawny. Pojęcia Świadczeń, Świadczeń ex-gratia, Rekompensat oraz Zaniechania dochodzenia roszczeń nie obejmują odsetek za nieterminową wypłatę kwot należnych Ubezpieczającemu, Ubezpieczonemu lub Uposażonemu. Świadczenia, Świadczenia ex-gratia, Rekompensaty, Zaniechanie dochodzenia roszczeń są przyznawane na podstawie lub w związku z umowami ubezpieczenia zawartymi przez Wnioskodawcę (ubezpieczenia osobowe).

Ogólne warunki, zasady podejmowania i prowadzenia działalności w zakresie ubezpieczeń majątkowych i osobowych określa ustawa z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz. U. z 2019 r. poz. 381, z późn. zm.).

Na podstawie art. 28 ww. ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie lub świadczenie na podstawie uznania roszczenia uprawnionego z umowy ubezpieczenia w wyniku ustaleń dokonanych w przeprowadzonym przez siebie postępowaniu, o którym mowa w art. 29, zawartej z nim ugody lub prawomocnego orzeczenia sądu.

Z treści art. 805 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145, z późn. zm.) wynika, że przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie:

Zgodnie z art. 822 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej jest rodzajem ubezpieczenia majątkowego, o którym mowa w art. 822 ustawy - Kodeks cywilny. Świadczenie należne od ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia OC ma wyrównywać uszczerbek majątkowy powstały już w wyniku wystąpienia zdarzenia wyrządzającego szkodę osobie trzeciej.

Stosownie do art. 829 § 1 ustawy - Kodeks cywilny, ubezpieczenie osobowe może w szczególności dotyczyć:

Należy zauważyć, że przez kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń, objęte dyspozycją art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych rozumie się świadczenia do wypłaty, których zobowiązany jest ubezpieczyciel w związku z zawartą umową ubezpieczenia.

Wskazać należy, że poprzez użycie w art. 21 ust. 1 pkt 4 tej ustawy wyrazu "otrzymane" należy rozumieć nie tylko kwoty wypłacone, ale również otrzymanie świadczenia nieodpłatnego w postaci zaniechania dochodzenia roszczeń (odstąpienie od żądania zwrotu nienależnie pobranego świadczenia).

Mając na uwadze powołane przepisy oraz przedstawiony opis stanu faktycznego należy stwierdzić, że skoro przyznane świadczenia, świadczenia ex-gratia, rekompensaty oraz zaniechanie dochodzenia roszczeń, są świadczeniami przyznanymi na podstawie ubezpieczenia osobowego, to świadczenia te korzystają ze zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym, Wnioskodawca nie ma obowiązku sporządzenia i przesłania do podatnika i właściwego organu podatkowego informacji według ustalonego wzoru o wysokości przychodów, o której mowa w art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT-11).

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Ponadto, mając na uwadze treść przepisu art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900, z późn. zm.), zauważyć należy, że w przedmiotowej sprawie Organ podatkowy wydając interpretację indywidualną przepisów prawa opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę. Do postępowania w sprawie wydania interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania prawa podatkowego nie mają bowiem zastosowania przepisy o postępowaniu podatkowym, a postępowanie dowodowe jest częścią postępowania podatkowego.

Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy - Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.

Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 ustawy - Ordynacja podatkowa).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w....................................................., za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2018 r. poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.