0113-KDIPT3.4011.426.2018.2.KC - PIT w zakresie skutków podatkowych podziału majątku wspólnego.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r. poz. 800, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 4 września 2018 r. (data wpływu 7 września 2018 r.), uzupełnionym pismem z dnia 28 września 2018 r. (data wpływu 5 października 2018 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych podziału majątku wspólnego - jest prawidłowe.

W dniu 7 września 2018 r. do tutejszego Organu został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wniosek ten nie spełniał wymogów, o których mowa m.in. w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r. poz. 800, z późn. zm.), w związku z czym pismem z dnia 21 września 2018 r., nr 0113-KDIPT3.4011.426.2018.1.k.c., na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h wymienionej ustawy, wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia. Wezwanie do uzupełnienia ww. wniosku wysłano w dniu 21 września 2018 r. (data doręczenia 26 września 2018 r.). Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek pismem z dnia 28 września 2018 r. (data wpływu 5 października 2018 r.), nadanym za pośrednictwem placówki pocztowej w dniu 1 października 2018 r.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

W lutym 2013 r. zostało zakupione aktem notarialnym mieszkanie w bloku z zasobów gminy w sprzedaży ratalnej. Wnioskodawczyni wspólnie z mężem zostali właścicielami tegoż mieszkania będąc we wspólności małżeńskiej.

W grudniu 2016 r. nastąpił rozwód z winy męża. W wyroku rozwodowym mąż otrzymał nakaz eksmisji z tego mieszkania i wyprowadził się. Wnioskodawczyni zamieszkuje w nim z dwiema córkami z tego małżeństwa (na dzień złożenia wniosku córki są pełnoletnie, ale nadal się uczą).

Na dzień złożenia wniosku, Wnioskodawczyni oraz Jej mąż doszli do porozumienia w kwestii podziału majątki wspólnego. Majątek wspólny stanowi przedmiotowe mieszkanie. Wspólnie z byłym małżonkiem Wnioskodawczyni uzgodniła, że na mocy umowy notarialnej, otrzyma Ona przedmiotowe mieszkanie, a były mąż otrzyma spłatę w gotówce. Podział nie będzie ekwiwalenty, a wynika to z wzajemnych obrachunków (na mocy wzajemnego porozumienia były mąż otrzymał wcześniej samochód i inne drobne rzeczy ruchome). Uzgodniona wysokość spłaty jest niższa niż 1/2 wartości mieszkania, ale jest zgodna z wolą obu stron bez roszczeń z tego tytułu w przyszłości. Innymi słowy strony świadomie zgadzają się na nierówny podział.

W piśmie z dnia 28 września 2018 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, Wnioskodawczyni wskazała, że posiada odrębną własność do samodzielnego lokalu w budynku wielolokalowym.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku):

Czy Wnioskodawczyni zostanie obciążona podatkiem dochodowymi od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawczyni, ostatecznie doprecyzowanym w uzupełnieniu wniosku, podział nie jest ekwiwalenty, jednak nie zamierza Ona sprzedawać otrzymanego mieszkania, a tym samym nie osiągnie przechodu ze źródła, o którym stanowi art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Końcowo, jako przepis mający zastosowanie w przedmiotowej sprawie Wnioskodawczyni powołała art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1509, z późn. zm.), jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady - wyrażonej w treści art. 9 ust. 1 ww. ustawy - opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jednakże, zgodnie z treścią art. 2 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich.

Z przywołanego przepisu wynika zatem, że wyłączeniu spod działania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają przychody z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania małżeńskiej wspólności majątkowej. Przychodem z podziału majątku wspólnego jest wartość otrzymanego przez każdego z małżonków majątku, a także wartość spłat (dopłat) otrzymywanych przez jednego z małżonków z tytułu podziału majątku. Wartość majątku oraz wartość spłat uzyskanych z tego tytułu przez małżonków nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Ustrój majątkowy małżeński, definiowany jako sytuacja prawna małżonka wobec majątku drugiego małżonka, regulują przepisy ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r. poz. 682, z późn. zm.).

W myśl art. 31 § 1 ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną. Cechą charakterystyczną tego typu współwłasności jest to, że niemożliwe jest ustalenie wielkości udziału małżonków we współwłasności (współwłasność bezudziałowa).

W świetle art. 35 ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy, w czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać, ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami może ulec zniesieniu lub ograniczeniu na skutek zawartej między nimi umowy (art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), na skutek orzeczenia sądu (art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) albo z mocy prawa np. ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków (art. 53 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Co do zasady, z chwilą ustania wspólności ustawowej, wspólność dotychczas bezudziałowa zostaje zastąpiona przez współwłasność w częściach ułamkowych. Od tej chwili małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym, niezależnie od tego, w jakim stopniu każdy z nich przyczynił się do jego powstania. W myśl art. 501 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej.

Z reguły jest to stan przejściowy, który prowadzi do podziału majątku, choć - jak wynika z dyspozycji przepisu art. 211 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2018 r. poz. 1025, z późn. zm.), podział ten nie jest obowiązkowy. Zgodnie bowiem z tym przepisem, każdy ze współwłaścicieli może żądać, żeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.

Zgodnie z art. 1037 Kodeksu cywilnego w związku z art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, podział majątku wspólnego może nastąpić bądź na mocy umowy między małżonkami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek z małżonków.

Zgodnie z orzecznictwem sądów, strony mogą dokonać umownego podziału majątku nie zachowując reguły równych udziałów, co może być wynikiem wzajemnego obrachunku obejmującego splot interesów osobistych, majątkowych, rodzinnych, biznesowych i innych wykraczających poza ramy majątku dorobkowego.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że w lutym 2013 r. zostało zakupione aktem notarialnym mieszkanie w bloku z zasobów gminy w sprzedaży ratalnej. Wnioskodawczyni wspólnie z mężem zostali właścicielami tegoż mieszkania będąc we wspólności małżeńskiej. W grudniu 2016 r. nastąpił rozwód z winy męża. W wyroku rozwodowym mąż otrzymał nakaz eksmisji z tego mieszkania i wyprowadził się. Wnioskodawczyni zamieszkuje w nim z dwiema córkami z tego małżeństwa. Wnioskodawczyni wspólnie z byłym małżonkiem uzgodnili, że na mocy umowy notarialnej, otrzyma Ona przedmiotowe mieszkanie (posiada odrębną własność do samodzielnego lokalu w budynku wielolokalowym), a były mąż otrzyma spłatę w gotówce. Podział nie będzie ekwiwalenty, a wynika to z wzajemnych obrachunków (na mocy wzajemnego porozumienia były mąż otrzymał wcześniej samochód i inne drobne rzeczy ruchome). Uzgodniona wysokość spłaty jest niższa niż 1/2 wartości mieszkania, ale jest zgodna z wolą obu stron bez roszczeń z tego tytułu w przyszłości.

Biorąc pod uwagę powołane uregulowania prawne oraz przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe wskazać należy, że stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyłączeniu spod działania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają przychody z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania małżeńskiej wspólności majątkowej. Tym samym, mając na uwadze regulacje zawartą w ww. art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przedmiotowej sprawie nie będzie miała zastosowania ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Należy nadmienić, że zgodnie z przepisem art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r. poz. 800, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Zatem, interpretacje indywidualne prawa podatkowego wydawane są wyłącznie na wniosek zainteresowanego i tylko w jego indywidualnej sprawie. Zainteresowanym jest każdy, kto złoży wniosek w sprawie indywidualnej, która jego dotyczy. W związku z tym, zaznacza się, że niniejsza interpretacja jest wiążąca dla Wnioskodawczyni jako osoby występującej z wnioskiem, nie wywiera natomiast skutku prawnego dla byłego małżonka Wnioskodawczyni.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na ustawy - Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w..........., w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2018 r. poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.