0113-KDIPT2-3.4011.854.2022.1.KKA - Rozliczenia PIT w związku z zaległymi składkami na ZUS

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

14 listopada 2022 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania wypłaty zaległych świadczeń z ZUS oraz możliwości dokonania korekty zeznań podatkowych. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W związku z całkowitą niezdolnością do pracy, wynikającą z niepełnosprawności powstałej w wieku dziecięcym, Wnioskodawca od 1998 r. pobiera rentę rodzinną po zmarłym ojcu. Jego niepełnosprawność polega na znacznej dysfunkcji nóg i rąk, będącej następstwem postępującej od dziecka choroby hemofilii, która z biegiem lat zniszczyła Jego stawy w wyniku wewnętrznych wylewów krwi. Przez całe dorosłe życie dochód z renty rodzinnej, a wcześniej renty inwalidzkiej, jest źródłem bieżącego utrzymania dla Wnioskodawcy i Jego rodziny.

W następstwie decyzji Komisji Lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 15 kwietnia 2022 r. Wnioskodawca został pozbawiony prawa do renty rodzinnej po 22 latach jej pobierania. Od wydanej decyzji złożył odwołanie do Sądu Okręgowego w..., który po przeanalizowaniu dokumentacji i zbadaniu Jego stanu zdrowia jednoznacznie potwierdził w wyroku z 2022 r., błędną ocenę materiału dowodowego przez ZUS i przywrócił Mu rentę rodzinną z mocą wsteczną od 1 maja 2020 r. - czyli od dnia jej wstrzymania. Wyrok Sądu nie został zaskarżony przez organ rentowy i uprawomocnił się w ustawowym terminie.

W następstwie powyższego, 5 lipca 2022 r. Wnioskodawcy została wypłacona przez organ rentowy łączna kwota 126 797 zł 48 gr obejmująca zaległą rentę rodzinną należną za okres ponad 2 lat, tj. od 1 maja 2020 r. do 31 lipca 2022 r. Kwota została wypłacona jednorazowo, wskutek czego w bieżącym roku podatkowym 2022 w rozliczeniu Wnioskodawcy powstał bardzo duży dochód przekraczający tzw. II-gi próg podatku dochodowego. W rzeczywistości, dochód z tytułu renty był osiągany proporcjonalnie co miesiąc w okresie od 1 maja 2020 r. do 31 lipca 2022 r., a orzeczenie Sądu potwierdzało jedynie z mocą wsteczną uprawnienie do otrzymywania renty rodzinnej przez cały ww. okres, w miesięcznych wypłatach. Dodatkowo, w chwili obecnej bieżące świadczenia wypłacane już po lipcu 2022 r. również opodatkowane są stawką 32% podatku dochodowego.

Pytanie

Czy Wnioskodawca może dokonać korekty deklaracji podatku dochodowego od osób fizycznych złożonych za 2020 r. oraz 2021 r. polegającej na doliczeniu przychodów z tytułu renty rodzinnej należnej odpowiednio w 2020 r. oraz 2021 r. (a fizycznie wypłaconych dopiero w 2022 r. po orzeczeniu sądowym) do przychodów uzyskanych odpowiednio w 2020 r. oraz 2021 r.?

Pana stanowisko w sprawie

W przekonaniu Wnioskodawcy odpowiedź na przedstawione pytanie powinna być twierdząca. Jego zdaniem, jest On uprawniony do dokonania korekty deklaracji podatku dochodowego za lata 2020 i 2021 poprzez doliczenie do uzyskanych przychodów środków z tytułu renty rodzinnej należnej odpowiednio w 2020 r. oraz 2021 r., z powodów opisanych poniżej.

Orzeczenie Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 2022 r. jako orzeczenie II instancji od decyzji organu rentowego, ostatecznie rozstrzygnęło fakt przysługiwania Wnioskodawcy prawa do renty rodzinnej za cały okres trwania postępowania, czyli od 1 maja 2020 r. do 31 lipca 2022 r., a także na przyszłość. W następstwie tego orzeczenia, organ rentowy wypłacił Wnioskodawcy jednorazowo w lipcu 2022 r. wszystkie zaległe świadczenia za okres ponad 2 lat.

Wnioskodawca podkreśla, że orzeczenie sądu potwierdziło Jego uprawnienie do pobierania renty co miesiąc w latach 2020, 2021 i 2022, a jednorazowa wypłata całości w bieżącym roku miała jedynie charakter techniczny - ponieważ nie jest możliwe dokonanie przelewu bankowego z datą wsteczną. Orzeczenie potwierdziło również ciągłość prawa do renty nieprzerwanie od 1998 r. do chwili obecnej, z której przychód zawsze był rozliczany rocznie. Tym samym, Wnioskodawca uważa, że przychód z tytułu nienależnie wstrzymanej - a następnie przywróconej przez sąd - renty rodzinnej powinien powstawać co miesiąc i być rozliczany w poszczególnych latach podatkowych. Inna interpretacja prowadziłaby do sytuacji, iż Wnioskodawca ponosiłby konsekwencje finansowe błędnych decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w postaci odprowadzania 32% podatku dochodowego od renty za okres ponad 2 lat, podczas gdy de facto roczny dochód z należnych świadczeń rentowych w żadnym roku nie przekroczyłby u Wnioskodawcy tzw. II-go progu podatkowego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 z późn. zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Źródłami przychodu są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 12 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Zgodnie z art. 45 ust. 1 ww. ustawy:

Podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie od dnia 15 lutego do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Zeznania złożone przed początkiem terminu uznaje się za złożone w dniu 15 lutego roku następującego po roku podatkowym.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że od 1998 r. pobiera Pan rentę rodzinną po zmarłym ojcu. W następstwie decyzji Komisji Lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 15 kwietnia 2022 r., został Pan pozbawiony prawa do renty rodzinnej po 22 latach jej pobierania. Od wydanej decyzji złożył Pan odwołanie do Sądu Okręgowego, który w wyroku z 2022 r. potwierdził błędną ocenę materiału dowodowego przez ZUS i przywrócił Panu rentę rodzinną z mocą wsteczną od 1 maja 2020 r. - czyli od dnia jej wstrzymania. Wyrok Sądu nie został zaskarżony przez organ rentowy i uprawomocnił się w ustawowym terminie. W następstwie powyższego, 5 lipca 2022 r. została Panu wypłacona przez organ zaległa renta rodzinna należna za okres ponad 2 lat, tj. od 1 maja 2020 r. do 31 lipca 2022 r. Kwota została wypłacona jednorazowo, wskutek czego w bieżącym roku podatkowym 2022 w Pana rozliczeniu powstał dochód przekraczający tzw. II-gi próg podatku dochodowego.

Wątpliwości Pana budzi fakt, czy możliwe jest doliczenie wypłaconej przez ZUS w 2022 r. renty rodzinnej do przychodu za 2020 r. oraz 2021 r. oraz czy możliwa jest korekta zeznań podatkowych złożonych za ww. lata.

Należy zauważyć, że wykładnia językowa przytoczonego art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jednoznacznie wskazuje, że momentem przesądzającym o powstaniu przychodu jest moment jego uzyskania, tj. chwila kiedy podatnik otrzymał (lub postawiono do jego dyspozycji) wartości pieniężne, albo otrzymał świadczenia w naturze bądź inne nieodpłatne świadczenie. Do tego typu świadczeń nie mają bowiem zastosowania przewidziane w ustawie o podatku dochodowym przepisy szczególne.

Przez określenie "otrzymane", zgodnie ze Słownikiem języka polskiego, należy rozumieć takie pieniądze i wartości pieniężne, które zostały podatnikowi dane. Mając na uwadze istnienie wielu form rozliczeń, należy uznać, że otrzymane pieniądze to nie tylko wypłacona gotówka, lecz także kwota, która wpłynęła na rachunek bankowy podatnika. Natomiast, "postawionymi do dyspozycji" są takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik, wykazując określoną aktywność, ma możliwość włączyć do swojego władztwa. Innymi słowy, podatnik ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy, a nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone środki do dyspozycji.

Z definicji pojęcia przychodu, jako świadczenia otrzymanego, czy też w niektórych przypadkach postawionego do dyspozycji wnosić można również o momencie jego uzyskania. Określenie momentu uzyskania przychodu ma bardzo istotne znaczenie, przede wszystkim z tego powodu, że podatek dochodowy od osób fizycznych rozliczany jest w danym czasie. Konieczne jest zatem określenie momentu uzyskania przychodu, by przyporządkować przychód do danego okresu rozliczeniowego - roku podatkowego, a w niektórych przypadkach również - miesiąca (w przypadku zaliczkowego rozliczania podatku).

O powstaniu przychodu można zatem mówić nie tylko w sytuacji, w której podatnik faktycznie otrzyma określoną ilość środków pieniężnych, ale też wtedy, gdy zostaną mu one udostępnione w ten sposób, że będzie mógł nimi rozporządzać.

Odnosząc powyższe uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy należy stwierdzić, że przychód z tytułu renty rodzinnej za lata 2020-2021 jest przychodem roku, w którym nastąpiło przekazanie Panu kwoty ww. renty rodzinnej, zatem w przedmiotowej sprawie - przychodem 2022 r. Okoliczność, że dochody z tytułu renty rodzinnej były należne za lata wcześniejsze, tj. 2020-2021, a Pan musiał domagać się ich przyznania na drodze sądowej, nie ma wpływu, w świetle art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, na moment opodatkowania.

Natomiast, zagadnienia związane z korektą deklaracji regulują przepisy art. 81 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 z późn. zm.).

Zgodnie z treścią art. 81 § 1 ww. ustawy:

Jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy, płatnicy i inkasenci mogą skorygować uprzednio złożoną deklarację.

Natomiast, w myśl art. 81 § 2 ustawy Ordynacji podatkowej:

Skorygowanie deklaracji następuje przez złożenie korygującej deklaracji.

W konsekwencji, w sytuacji wypłaty zaległej renty rodzinnej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, w przedstawionym stanie faktycznym, obowiązek podatkowy powstał u Pana w 2022 r., tj. w roku otrzymania ww. renty rodzinnej. Bez wpływu na ten fakt pozostaje okoliczność, że wypłacona kwota dotyczy świadczenia należnego za poprzednie lata, tj. 2020 r. oraz 2021 r.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że wypłacone Panu w 2022 r. na mocy wyroku sądowego zaległe świadczenie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych za lata 2020-2021 stanowi dla Pana przychód w 2022 r. W konsekwencji, brak jest podstawy prawnej do skorygowania uprzednio złożonych zeznań za 2020 r. oraz 2021 r.

Tym samym, Pana stanowisko w sprawie należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

* Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

* Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 329 z późn. zm.; dalej jako: "p.p.s.a.".

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

* w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

* w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 z późn. zm.).