0113-KDIPT2-2.4011.298.2024.1.AKU - Zwolnienie z PIT alimentów

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

18 marca 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 10 marca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia przedmiotowego. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca urodzony dnia... r., był uprawniony do świadczeń alimentacyjnych od ojca.

Wnioskodawca nie otrzymywał zasiłku pielęgnacyjnego ani renty socjalnej.

Ugodą zawartą dnia... 2010 r. przed Sądem Rejonowym w. Wydział III Rodzinny i Nieletnich, ojciec Wnioskodawcy zobowiązał się do wypłaty świadczeń alimentacyjnych w kwocie po... zł miesięcznie, płatnych z góry do dnia 10-tego każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat.

Ojciec Wnioskodawcy nie wywiązywał się z obowiązku alimentacyjnego i nie regulował należności od dnia... sierpnia 2013 r. Zaległe alimenty dotyczyły okresów od... sierpnia 2013 r. do dnia... lipca 2014 r. Wnioskodawca wystąpił do właściwego sądu o nadanie klauzuli wykonalności i wniósł do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w... o wszczęcie egzekucji alimentów. Prowadzona egzekucja przez lata nie skutkowała zaspokojeniem w całości wierzyciela.

Do momentu osiągnięcia przez Wnioskodawcę wieku 25 lat - zaległość alimentacyjna wynosiła... zł należności głównej, a odsetki od każdej z rat alimentacyjnych (na dzień........ 2014 r.) wynosiły... zł.

Wierzyciel alimentacyjny został zaspokojony przez spadkobiercę zobowiązanego dopiero w dniu 30 maja 2022 r. wskutek sprzedaży części majątku wchodzącego w skład masy spadkowej po zobowiązanym i uzyskał kwotę... zł... gr (należność główna... zł, w tym.... zł należności głównej do 25. roku życia, odsetki.... zł... gr).

Pytania

1. Czy otrzymywane przez Wnioskodawcę zaległe alimenty (należność główna w kwocie.... zł do ukończenia 25. roku życia) są wolne od podatku dochodowego zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 127 lit. a) u.p.d.o.f., z uwagi na uzyskanie przez Niego alimentów zasądzonych przedsądową ugodą od ojca przed ukończeniem przez Wnioskodawcę 25. roku życia?

2. Czy zaległe alimenty (należność główna w kwocie.... zł do ukończenia 25. roku życia) uzyskane przez Wnioskodawcę w toku egzekucji podlegają opodatkowaniu i ujawnieniu w zeznaniu rocznym PIT?

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 127 lit. a u.p.d.o.f., przedmiotowe alimenty podlegają wyłączeniu i nie stanowią przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w związku z tym, nie podlegają ujawnieniu w zeznaniu rocznym.

Wnioskodawca uważa, że otrzymane alimenty podlegają zwolnieniu od opodatkowania w związku z tym, że zostały przyznane i są należne za okres, w którym nie podlegały opodatkowaniu, bowiem zgodnie z ww. przepisem wolne od podatku dochodowego są alimenty przyznane na rzecz dzieci, które nie ukończyły 25. roku życia. Wnioskodawca podkreśla przy tym, że przepisy nie różnicują skutków podatkowych w zależności od tego, czy obowiązek alimentacyjny wobec dzieci został nałożony w orzeczeniu sądowym, czy alimenty płacone są przez zobowiązanego bez wyroku sądowego. Wypłacone alimenty podlegają w każdym przypadku nielimitowanemu zwolnieniu z opodatkowania.

Wnioskodawcy przyznano świadczenie alimentacyjne od ojca w momencie, gdy był jeszcze osobą uczącą się oraz poniżej 25 roku życia, w związku z czym, kwota należności głównej powinna zostać uznana za kwotę wolną od podatku.

Ujawnienie otrzymywanych po wieloletnim oczekiwaniu zaległych alimentów w zeznaniu rocznym i odprowadzenie od nich podatku - zdaniem Wnioskodawcy - jest krzywdzące z uwagi na to, że w ten sposób przerzuca się na podatnika obowiązek zapłaty podatku od dochodów, które, jeśli zostałyby wypłacone w czasie za jaki zostały przyznane, nie podlegałyby obciążeniu fiskalnemu.

Według Wnioskodawcy, nie sposób również w niniejszej sprawie pominąć charakteru świadczenia alimentacyjnego oraz jego funkcji. Obowiązek alimentacyjny jest obowiązkiem dostarczania środków utrzymania innej osobie. Funkcja alimentacji wyraża się w zabezpieczeniu egzystencji osób uprawnionych, a jeżeli chodzi o dzieci i młodzież, która nie jest jeszcze w stanie utrzymać się własnymi siłami, w zabezpieczeniu także środków ich wychowania.

W ocenie Wnioskodawcy, odmienna interpretacja i nałożenie na Wnioskodawcę obowiązku podatkowego prowadziłoby do sprzecznej z zasadami słuszności sytuacji, gdzie uprawniony do alimentów, wobec którego zobowiązany nie wywiązuje się z obowiązków nałożonych przez Sąd, zostaje dodatkowo pokrzywdzony. W pierwszej kolejności zostaje pozbawiony środków utrzymania, następnie zaś po wieloletnich próbach odzyskania należnych Mu świadczeń, zostaje obciążony obowiązkiem podatkowym i koniecznością pomniejszenia odzyskanych środków poprzez zapłatę podatku.

Wnioskodawca zwraca również uwagę, że w zbliżonych do przedstawionego stanu faktycznego sytuacjach Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał pozytywne indywidualne interpretacje podatkowe. Dla przykładu: 0115-KDWT.4011.31.2020.3.BK z dnia 1 września 2020 r. w zakresie zwolnienia z opodatkowania kwoty otrzymanych alimentów.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Stosownie do art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym w 2022 r.:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do treści art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają zatem wszelkie dochody z wyjątkiem enumeratywnie wymienionych w katalogu zwolnień przedmiotowych lub od których zaniechano poboru podatku.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy:

Źródłami przychodów są: inne źródła.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Jak wynika z opisu sprawy, ugodą zawartą dnia 21 maja 2010 r. przed Sądem Rejonowym Wydział Rodzinny i Nieletnich, Pana ojciec zobowiązał się do wypłaty świadczeń alimentacyjnych w kwocie po... zł miesięcznie, płatnych z góry do dnia 10-tego każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat. Pana ojciec nie wywiązywał się z obowiązku alimentacyjnego i nie regulował należności od dnia... sierpnia 2013 r. Zaległe alimenty dotyczyły okresów od... sierpnia 2013 r. do dnia... lipca 2014 r. Wystąpił Pan do właściwego sądu o nadanie klauzuli wykonalności i wniósł do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym o wszczęcie egzekucji alimentów. Prowadzona egzekucja przez lata nie skutkowała zaspokojeniem w całości wierzyciela. Do momentu osiągnięcia przez Pana wieku 25 lat - zaległość alimentacyjna wynosiła... zł należności głównej oraz odsetki od każdej z rat alimentacyjnych. W dniu 30 maja 2022 r. otrzymał Pan zaległe alimenty wraz z odsetkami, wypłacone w związku z prowadzonym postępowaniem egzekucyjnym. Środki pochodziły ze sprzedaży części majątku wchodzącego w skład masy spadkowej po Pana ojcu. Część wypłaconych zaległości alimentacyjnych w kwocie... zł dotyczyła należności głównej, przysługującej Panu do ukończenia 25. roku życia. Nie otrzymywał Pan zasiłku pielęgnacyjnego ani renty socjalnej.

Tym samym - stosownie do wyżej powołanych przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - alimenty stanowią przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł. Nie oznacza to jednak, że wszystkie alimenty podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w art. 21 ust. 1 ww. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku.

Zgodnie bowiem z art. 21 ust. 1 pkt 127 tej ustawy:

Wolne od podatku dochodowego są alimenty:

Zgodnie z art. 128 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2809, z późn. zm.):

Obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.

W myśl art. 133 § 1 i § 2 ww. Kodeksu:

Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Poza powyższym wypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku.

Z zacytowanych przepisów wynika, że zwolnieniem, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 127 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, objęte są uzyskane alimenty - rozumiane jako świadczenia służące zaspokojeniu określonych potrzeb osoby do nich uprawnionej - wypłacane (przekazywane) m.in. na rzecz dzieci, które nie ukończyły 25. roku życia. W przypadku alimentów na rzecz dzieci ustawodawca nie zastrzegł dodatkowych - poza ograniczeniem wiekowym oraz szczególnym uregulowaniem dotyczącym dzieci otrzymujących zasiłek pielęgnacyjny, lub rentę socjalną - warunków, które muszą być spełnione, aby otrzymane kwoty alimentów były zwolnione od opodatkowania.

Moment wypłaty i zasądzenia świadczenia nie ma znaczenia do zastosowania wyżej wskazanego zwolnienia. Jeśli zatem, alimenty są należne za okres sprzed ukończenia przez dziecko 25. roku życia, to bez względu na okoliczność późniejszego ich otrzymania, korzystają one ze zwolnienia przedmiotowego.

W konsekwencji, skoro - jak Pan wskazał we wniosku - wypłacone w maju 2022 r. zaległe alimenty, należne były za okres przypadający do momentu ukończenia przez Pana 25. roku życia, to należy uznać, że uzyskane za ten okres środki korzystają ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 127 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem, otrzymana przez Pana kwota zaległych alimentów, należna Panu do ukończenia 25. roku życia, nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Na powyższą kwalifikację prawną i zwolnienie nie wpływa fakt, że ww. zaległe alimenty uzyskał Pan w toku egzekucji. Dochody wolne od podatku dochodowego na podstawie ww. przepisu nie podlegają wykazaniu w zeznaniu rocznym.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu zaistnienia zdarzenia.

Należy zastrzec, że niniejsza interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku w odniesieniu do przedstawionych pytań i własnego stanowiska w sprawie, natomiast nie rozstrzyga innych kwestii wynikających z opisu sprawy, które nie były przedmiotem pytania i własnego stanowiska.

Organ podkreśla, że przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 z późn. zm.) jest sam przepis prawa. Istotą interpretacji indywidualnej jest rozstrzygnięcie, czy zainteresowany prawidłowo postrzega, jakie skutki prawne na gruncie określonych przepisów prawa podatkowego wywołuje przedstawiony we wniosku stan faktyczny albo zdarzenie przyszłe. W polskim systemie prawa podatkowego obowiązuje zasada samoobliczenia podatku. Wydanie interpretacji indywidualnej nie zwalnia podatnika z obowiązku obliczenia podstawy opodatkowania oraz zobowiązania podatkowego, stąd też Organ interpretacyjny nie analizował przedstawionych przez Pana kwot i wyliczeń w tym zakresie. Prawidłowość rozliczenia, podlega weryfikacji przez właściwy rzeczowo organ podatkowy w toku stosownych postępowań weryfikacyjnych.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku - nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy - Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny przyszłe będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pana chroniła w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

* Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

* Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 z późn. zm.; dalej jako "p.p.s.a.").

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

* w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

* w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 z późn. zm.).