0113-KDIPT2-2.4011.258.2022.2.DA - Ustalenie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 10 czerwca 2022 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0113-KDIPT2-2.4011.258.2022.2.DA Ustalenie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

6 marca 2022 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej. Uzupełniła go Pani - w odpowiedzi na wezwanie - pismem złożonym 25 maja 2022 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

W 2021 r. Wnioskodawczyni uzyskiwała dochody z umowy o pracę oraz umowy zlecenie, Jej dochody za 2021 r. nie przekroczyły 112 000 zł. Wnioskodawczyni nie zawierała porozumienia z ojcem dziecka w sprawie ulgi prorodzinnej ani w formie pisemnej, ani w formie ustnej.

W 2021 r. w stosunku do Wnioskodawczyni ani Jej córki nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. Wyrokiem Sądu Okręgowego w. Wydział..., sygn. akt... z dnia... lutego 2018 r. orzeczono rozwód między Wnioskodawczynią a ojcem dziecka. Wnioskodawczyni w 2021 r. nie była w związku małżeńskim. Zgodnie z wyrokiem Sądu Rejonowego w.... Wydział..., sygn. akt... z dnia... października 2018 r. powierzono władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem... (PESEL...) - jej matce (Wnioskodawczyni; PESEL...) z jednoczesnym ustaleniem miejsca zamieszkania małoletniej przy matce oraz ograniczono władzę rodzicielską ojcu... do współdecydowania o istotnych sprawach dziecka. Kontakty ojca z dzieckiem nie zostały uregulowane sądownie. Przez pierwsze 2 lata życia dziecka (2018-2020) ojciec dziecka odwiedził córkę maksymalnie 10 razy, przez następne 1,5 roku (marzec 2020 r. - wrzesień 2021 r.) ojciec nie miał z dzieckiem ani z Wnioskodawczynią żadnego kontaktu, nie interesował się córką, nie odwiedzał, nie pisał i nie dzwonił do Wnioskodawczyni z zapytaniem o córkę. Od października 2021 r. ojciec dziecka sporadycznie (kilka dni w miesiącu) odwiedza małoletnią w jej miejscu zamieszkania, czyli u Wnioskodawczyni. Obecnie więzi ojca z 4-letnią córką są zbyt małe, aby mogła ona spędzać czas u niego w domu. Sporadycznie (od września 2021 r.) ojciec kontaktował się z dzieckiem wysyłając wiadomość SMS do Wnioskodawczyni z zapytaniem co słychać u córki lub jak minął jej dzień.

Zgodnie z postanowieniem ww. Sądu z dnia... sierpnia 2018 r., sygn. akt..., zasądzono od ojca alimenty na dziecko w wysokości 600 zł. Od czerwca 2020 r. alimenty są regulowane systematycznie, wcześniej (tj. od października 2018 r.) były ściągane przez komornika. To na Wnioskodawczyni spoczywały i spoczywają obowiązki związane z zapewnieniem prawidłowego rozwoju fizycznego, psychicznego i duchowego córki oraz zapewnienia jej potrzeb bytowych oraz zdrowotnych. To Wnioskodawczyni codziennie odprowadza i odbiera dziecko z przedszkola, a wcześniej ze żłobka, to Ona opiekuje się dzieckiem na co dzień, karmi, ubiera, bawi się, spędza czas, robi zakupy itp. Również w czasie choroby córki to Wnioskodawczyni jako matka korzysta z opieki na chore dziecko opiekując się i pozostając z nim w domu. Na wszystkie kontrole lekarskie, szczepienia, wizyty u specjalistów córka chodzi z Wnioskodawczynią.

Były mąż Wnioskodawczyni rozliczył już ulgę prorodzinną za 2021 r. na ww. dziecko, nie informując o tym Wnioskodawczyni. Zapytany o to stwierdził, że mu się należy połowa i tyle rozliczył. Wnioskodawczyni nie jest w stanie sprawdzić czy były mąż mówi prawdę ile dokładnie odliczył.

Ojciec dziecka posiada również dwoje dzieci z nieformalnego związku, na które on lub jego partnerka rozliczą ulgę prorodzinną.

Również w zeznaniu podatkowym za 2020 r. miała miejsce podobna sytuacja, Wnioskodawczyni otrzymała telefon z. Urzędu Skarbowego w..., że została podwójnie rozliczona ulga na córkę. Po wyjaśnieniu przez telefon, że dziecko mieszka z matką, a ojciec ma ograniczoną władzę rodzicielską, nie kontaktowano się ponownie z Wnioskodawczynią w tej sprawie.

Biorąc pod uwagę, że ponownie ma miejsce taka sama sytuacja Wnioskodawczyni wnosi o indywidualną interpretację.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazuje, że:

- data urodzenia dziecka (córki) Wnioskodawczyni to... marca 2018 r.;

- data uprawomocnienia się wyroku rozwodowego to... marca 2018 r.;

- stan cywilny Wnioskodawczyni po orzeczeniu rozwodu nie uległ zmianie (Wnioskodawczyni jest rozwódką);

- w 2021 r. Wnioskodawczyni posiadała i nadal posiada pełną władzę rodzicielską względem swojego dziecka, a ojciec dziecka posiadał i nadal posiada ograniczoną władzę rodzicielską względem córki;

- Wnioskodawczyni jako matka faktycznie sprawuje opiekę nad dzieckiem, które mieszka razem z Nią i na co dzień to Wnioskodawczyni zajmuje się córką. Od października 2021 r. (po 1,5 rocznej przerwie) ojciec dziecka sporadycznie odwiedza córkę w jej miejscu zamieszkania, tj. u matki dziecka, która w tym czasie jest obecna w mieszkaniu. Obecnie więzi ojca z 4-letnią córką są zbyt małe, aby mogła ona spędzać czas u ojca w domu. Sporadycznie (od września 2021 r.) ojciec również kontaktował się z dzieckiem wysyłając wiadomość sms do Wnioskodawczyni z zapytaniem co słychać u córki lub jak minął jej dzień. To na Wnioskodawczyni spoczywały i spoczywają obowiązki związane z zapewnieniem prawidłowego rozwoju fizycznego, psychicznego i duchowego córki oraz zapewnienia jej potrzeb bytowych oraz zdrowotnych. To Wnioskodawczyni codziennie odprowadza i odbiera dziecko z przedszkola, a wcześniej ze żłobka, opiekuje się dzieckiem na co dzień, karmi, ubiera, bawi się, spędza czas, robi zakupy itp. W czasie choroby córki to Wnioskodawczyni jako matka korzysta z opieki na chore dziecko opiekując się i pozostając z nim w domu, wykupując leki. Na wszystkie kontrole lekarskie, szczepienia, wizyty u specjalistów córka Wnioskodawczyni chodzi z matką;

- Wnioskodawczyni nie jest matką ani opiekunem prawnym innych dzieci niż wymienionego w treści wniosku;

- w 2022 r. Wnioskodawczyni osiąga dochody opodatkowane wg skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych;

- dochody uzyskiwane przez Wnioskodawczynię w 2022 r. pochodzą z umowy o pracę i umowy zlecenie, opodatkowane są według skali podatkowej, zaliczki na podatek dochodowy pobiera i odprowadza płatnik;

- Wnioskodawczyni nie prowadziła i nie prowadzi działalności gospodarczej;

- w 2022 r. w stosunku do Wnioskodawczyni i Jej dziecka nie mają zastosowanie przepisy: art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym z wyjątkiem najmu prywatnego lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych;

- w 2021 r. dziecko Wnioskodawczyni nie otrzymywało i obecnie nie otrzymuje zasiłku (dodatku) pielęgnacyjnego ani renty socjalnej;

- w okresie obejmującym przedmiotowy wniosek dziecko Wnioskodawczyni nie osiągnęło i nadal nie osiąga dochodów opodatkowanych na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pytanie

Czy Wnioskodawczyni - jako matce samotnie wychowującej córkę - w rozliczeniu za 2021 r. oraz w istniejącym stanie prawnym w latach następnych do uzyskania pełnoletniości dziecka, przysługuje prawo do odliczenia ulgi prorodzinnej w pełnej wysokości za 12 miesięcy na małoletnią córkę?

Pani stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawczyni, przysługuje Jej prawo do skorzystania z ulgi prorodzinnej na małoletnią córkę w pełnej wysokości za 12 miesięcy.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

W myśl art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1)

wykonywał władzę rodzicielską;

2)

pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;

3)

sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

W myśl art. 27f ust. 1 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r.:

Od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1)

wykonywał władzę rodzicielską;

2)

pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;

3)

sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Natomiast, zgodnie z art. 27f ust. 2 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1)

jednego małoletniego dziecka - kwota 92 zł 67 gr, jeżeli dochody podatnika:

a)

pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,

b)

niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a);

2)

dwojga małoletnich dzieci - kwota 92 zł 67 gr na każde dziecko;

3)

trojga i więcej małoletnich dzieci - kwota:

a)

92 zł 67 gr odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,

b)

166 zł 67 gr na trzecie dziecko,

c)

225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.

Stosownie do art. 27f ust. 2 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r.:

Odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1)

jednego małoletniego dziecka - kwota 92 zł 67 gr, jeżeli dochody podatnika:

a)

pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,

b)

niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 27ea, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a);

2)

dwojga małoletnich dzieci - kwota 92 zł 67 gr na każde dziecko;

3)

trojga i więcej małoletnich dzieci - kwota:

a)

92 zł 67 gr odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,

b)

166 zł 67 gr na trzecie dziecko,

c)

225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.

Zgodnie z art. 27f ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

Stosownie do art. 27f ust. 2b ww. ustawy:

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka.

W myśl art. 27f ust. 2c ww. ustawy:

Odliczenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

1)

na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych,

2)

wstąpiło w związek małżeński.

Zgodnie z art. 27f ust. 3 ww. ustawy:

W przypadku, gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem.

Na mocy art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r., nadanym na podstawie art. 70 pkt 1 ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105) i mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2021 r.:

Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę podatnicy mogą odliczyć od podatku w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. W przypadku braku porozumienia między podatnikami, którzy zgodnie z rozstrzygnięciem sądu wspólnie wykonują władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem po rozwodzie lub w trakcie separacji (piecza naprzemienna), lub gdy miejsce zamieszkania dziecka jest takie samo jak miejsce zamieszkania obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim - kwotę tę podatnicy odliczają w częściach równych. W pozostałych przypadkach odliczenie w wysokości 100% stosuje podatnik, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 25 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 z późn. zm.):

Miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu.

Stosownie do art. 26 ustawy - Kodeks cywilny:

Miejscem zamieszkania dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską jest miejsce zamieszkania rodziców albo tego z rodziców, któremu wyłącznie przysługuje władza rodzicielska lub któremu zostało powierzone wykonywanie władzy rodzicielskiej (art. 26 § 1 ww. Kodeksu).

Jeżeli władza rodzicielska przysługuje na równi obojgu rodzicom mającym osobne miejsce zamieszkania, miejsce zamieszkania dziecka jest u tego z rodziców, u którego dziecko stale przebywa. Jeżeli dziecko nie przebywa stale u żadnego z rodziców, jego miejsce zamieszkania określa sąd opiekuńczy (art. 26 § 2 ww. Kodeksu).

Na podstawie art. 27f ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1)

odpis aktu urodzenia dziecka;

2)

zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;

3)

odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;

4)

zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Natomiast, zgodnie z art. 27f ust. 7 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.

W myśl art. 27f ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r.:

Przepis art. 6 ust. 8 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.

Zgodnie z art. 6 ust. 8 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2021 r.:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Na podstawie art. 6 ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obowiązującego do 31 grudnia 2021 r.:

Zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c, w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

W myśl do art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r. nadanym ustawą o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw i mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2021 r.:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków:

1)

stosuje przepisy:

a)

art. 30c lub

b)

ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy

- w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń; 2) podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Zgodnie zatem z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Podatnikom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską, przysługuje ulga na dzieci małoletnie.

Zgodnie z przepisem art. 92 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359):

Dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską.

W myśl art. 93 § 1 ww. Kodeksu:

Władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom.

Stosownie do art. 95 ww. Kodeksu:

Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw.

W myśl art. 96 § 1 ww. Kodeksu:

Rodzice wychowują dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską i kierują nim. Obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień.

Przepis art. 97 § 1 ww. Kodeksu mówi o tym, że:

Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania.

Natomiast w art. 106 ww. Kodeksu wskazano, że:

Jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd opiekuńczy może zmienić orzeczenie o władzy rodzicielskiej i sposobie jej wykonywania zawarte w wyroku orzekającym rozwód, separację bądź unieważnienie małżeństwa, albo ustalającym pochodzenie dziecka.

Zgodnie zaś z treścią art. 107 § 1 ww. Kodeksu:

Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu, sąd opiekuńczy może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania i utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Sąd pozostawia władzę rodzicielską obojgu rodzicom, jeżeli przedstawili zgodne z dobrem dziecka pisemne porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.

W myśl art. 107 § 2 ww. Kodeksu:

W braku porozumienia, o którym mowa w § 1, sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia.

Podkreślenia przy tym wymaga, że separacja bądź rozwód rodziców nie są równoznaczne z utratą przez rodzica prawa do wykonywania władzy rodzicielskiej. Sąd rodzinny, ogłaszając separację bądź rozwiązując związek małżeński określa także prawa rodzicielskie. Jeżeli zatem nie pozbawia tego prawa jednego z rodziców, to uznaje, że rodzice są zdolni do porozumienia w sprawach dotyczących dziecka.

Warunkiem niezbędnym do zastosowania ulgi na dzieci w stosunku do małoletniego dziecka jest wykonywanie władzy rodzicielskiej (a nie samo jej posiadanie). Nie można utożsamiać pojęcia "wykonywanie władzy rodzicielskiej" z pojęciem "przysługiwanie władzy rodzicielskiej". Należy mieć na uwadze, że do nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej konieczne jest zarówno posiadanie przez rodzica władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem, jak i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Należy przy tym odróżnić treść władzy rodzicielskiej od jej wykonywania, gdyż samo posiadanie władzy rodzicielskiej nie oznacza jej wykonywania.

Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka. Przy czym przez wychowywanie należy rozumieć zapewnianie stałej opieki, prowadzącej do uzyskania pełnego rozwoju fizycznego i psychicznego. Chodzi zatem o aktywne uczestniczenie w wychowywaniu dziecka i realny wpływ na rozwój jego osobowości. Realizacja prawa wykonywania władzy rodzicielskiej może następować przykładowo poprzez osobiste kontakty z nauczycielami, interesowanie się stanem zdrowia dziecka i pomoc w jego leczeniu, zapewnianie wsparcia w nauce, interesowanie się sposobem spędzania wolnego czasu.

W konsekwencji, wykonywanie obowiązku alimentacyjnego, czyli fakt płacenia alimentów na dzieci, nie jest rozstrzygający dla uznania, że rodzic wykonuje władzę rodzicielską. Obowiązek alimentacyjny jest bowiem niezależny od władzy rodzicielskiej, a wiec spoczywa także na rodzicach, którzy zostali pozbawieni tej władzy.

Stąd ulga na dzieci przysługuje tym rodzicom, którzy faktycznie sprawują pieczę nad osobą i majątkiem dziecka. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje formalnie obojgu rodzicom, a tylko jeden z rodziców faktycznie ją wykonuje, to z odliczenia całości kwoty może skorzystać tylko ten rodzic. Jeżeli rodzic dziecka pomimo posiadania praw rodzicielskich nie zajmuje się dzieckiem albo jego kontakty są sporadyczne należy uznać, że nie wykonuje władzy rodzicielskiej i w związku z tym nie ma prawa do ulgi.

Powyższe potwierdza Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 27 lipca 2016 r., sygn. akt. II FSK 2378/15, stwierdzając: "(...) dla nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej, konieczne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek, to jest posiadanie władzy rodzicielskiej (nawet ograniczonej na podstawie wyroku sądowego) i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Czym innym jest bowiem posiadanie władzy a czym innym jej wykonywanie, a to oznacza, że utożsamianie ich na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajduje uzasadnienia. W celu nabycia prawa do przedmiotowej ulgi podatnik powinien wykazać zatem, że w danym roku podatkowym wykonywał, a nie tylko posiadał władzę rodzicielską (...)."

Zatem, o wykonywaniu władzy rodzicielskiej nie świadczy tylko sam fakt jej posiadania, czy spełniania obowiązku alimentacyjnego, ani sporadyczne kontakty z dzieckiem. Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka. Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka.

Z przytoczonych regulacji wynika, że wysokość odliczenia z tytułu ulgi na dzieci, o której mowa w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, została określona na dziecko, przy czym rodzicom dziecka ustawodawca przyznał jeden wspólny limit. Jeżeli zatem w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska i władza ta jest wykonywana przez oboje rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującej kwoty ulgi. Powyższe oznacza, że suma miesięcznych odliczeń dokonanych przez oboje rodziców względem tego samego dziecka nie może przekroczyć kwoty obliczonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ww. ustawy.

Ustawodawca dał rodzicom możliwość wyboru, w jaki sposób dokonają odliczeń kwoty przysługującej im ulgi prorodzinnej. Istotne jest jednak to, aby odliczona kwota przez oboje rodziców nie przekroczyła rocznego limitu ulgi określonego ustawą. W związku z tym możliwe jest skorzystanie z odliczenia od podatku przez jednego z rodziców, przy czym konieczne jest w tym zakresie uzyskanie porozumienia pomiędzy osobami uprawnionymi, gdyż to im ustawodawca pozostawił decyzję w tym względzie. Natomiast w sytuacji braku takiego porozumienia odliczenie przysługuje w częściach równych.

Porozumienie rodziców co do wysokości dokonywanego odliczenia nie jest natomiast wymagane w przypadku, gdy rodzic spełnia warunki do zastosowania odliczenia na podstawie art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i odliczenia tego dokonuje w wysokości 50% kwoty ulgi określonej zgodnie z art. 27f ust. 2 tej ustawy.

Podkreślić należy, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Z okoliczności opisanych we wniosku wynika, że w okresie, którego dotyczy wniosek w stosunku do małoletniego dziecka tylko Wnioskodawczyni wykonywała władzę rodzicielską, sprawując nad nim faktyczną i samodzielną pieczę w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, jednocześnie mieszkając z nim. Wnioskodawczyni bez pomocy ojca dziecka zajmowała się córką na co dzień, uczestniczyła w jej wychowaniu, zapewniała córce opiekę (karmiła, ubierała, bawiła się, spędzała czas), odprowadzała i odbierała dziecko z przedszkola, ponosiła koszty jej utrzymania, troszczyła się o rozwój fizyczny, psychiczny i duchowy, zabezpieczała potrzeby bytowe i zdrowotne. W czasie choroby córki to Wnioskodawczyni jako matka korzystała z opieki na chore dziecko opiekując się i pozostając z nim w domu, wykupując leki. Na wszystkie kontrole lekarskie, szczepienia, wizyty u specjalistów córka Wnioskodawczyni chodziła z matką. Cały ciężar opieki nad dzieckiem spoczywał wyłącznie na Wnioskodawczyni. Z opisu sprawy wynika, że ojciec dziecka w okresie obejmującym przedmiotowy wniosek nie wykonywał faktycznie władzy rodzicielskiej, nie uczestniczył w jego wychowaniu na co dzień, nie sprawował nad nim opieki, nie ponosił kosztów jego utrzymania, nie troszczył się o rozwój fizyczny, psychiczny i duchowy, nie zabezpieczał potrzeb bytowych i zdrowotnych. Jednocześnie Wnioskodawczyni wskazała, że Sąd zasądził alimenty ojcu dziecka, które płaci systematycznie. Od stycznia do września 2021 r. ojciec nie kontaktował się z dzieckiem ani z Wnioskodawczynią, nie interesował się córką, nie odwiedzał, nie pisał i nie dzwonił do Wnioskodawczyni z zapytaniem o córkę. Od października 2021 r. ojciec dziecka sporadycznie (kilka dni w miesiącu) odwiedza małoletnią w jej miejscu zamieszkania, czyli u Wnioskodawczyni. Sporadycznie (tj. od września 2021 r.) ojciec kontaktował się z dzieckiem wysyłając wiadomość sms do Wnioskodawczyni z zapytaniem co słychać u córki lub jak minął jej dzień.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy wyjaśnić należy, że odliczenia ulgi z tytułu wychowywania dziecka małoletniego dokonuje ten z rodziców, który wykonuje w stosunku do niego władzę rodzicielską. W przypadku, gdy tylko jeden z rodziców wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do małoletniego dziecka, to rodzicowi temu przysługuje prawo do odliczenia ulgi w pełnej wysokości limitu określonego na to dziecko.

Samo dysponowanie prawem wykonywania władzy rodzicielskiej lub jak w przypadku byłego męża Wnioskodawczyni posiadanie ograniczonej władzy rodzicielskiej nie jest wystarczające do skorzystania z ulgi na dzieci. Jeżeli rodzic dzieci pomimo posiadania praw rodzicielskich nie zajmuje się dzieckiem, a jego kontakty z dzieckiem są sporadyczne, nie wykazuje żadnego zainteresowania jego wychowaniem i nie ponosi żadnych kosztów jego utrzymania poza zasądzonymi alimentami, jego władza rodzicielska jest jedynie formalna. Zatem nie sposób uznać za wystarczające dla przyjęcia, że ojciec wykonywał władzę rodzicielską w rozumieniu art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast, samo płacenie alimentów na małoletnie dziecko, czy też sporadyczne kontakty ojca z dzieckiem nie jest bowiem wystarczające dla przyjęcia, że również ojciec taką władzę faktycznie wykonywał.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego oraz powołane wyżej przepisy prawa, stwierdzić należy, że w 2021 r. ciężar związany z wykonywaniem władzy rodzicielskiej w stosunku do małoletniej córki spoczywał wyłącznie na Wnioskodawczyni, z którą zamieszkiwała i która bez udziału ojca wykonywała władzę rodzicielską. Zatem, przysługuje Wnioskodawczyni prawo do odliczenia ulgi z tytułu wychowywania małoletniego dziecka w pełnej wysokości. W związku z tym za 2021 r. oraz za lata kolejne, aż do uzyskania przez dziecko pełnoletniości (pod warunkiem, że nie ulegną zmianie przepisy prawa będące podstawą przedmiotowego rozstrzygnięcia oraz stan faktyczny sprawy, w szczególności Wnioskodawczyni będzie nadal wyłącznie wykonywała władzę rodzicielską) Wnioskodawczyni przysługuje wyłączne prawo (po spełnieniu wszystkich przesłanek wymaganych do zastosowania ulgi) do dokonania odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej wynikającej z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. w wysokości 100% kwoty ustalonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ww. ustawy.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Końcowo wskazać należy, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku - nie prowadzi postępowania dowodowego. Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.), składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) podanym przez wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu opisu sprawy przedstawionego we wniosku, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Z uwagi na to, że wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej stosowania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych został złożony przez Panią - jednego z rodziców, zaznacza się, że interpretacja nie wywiera skutku prawnego dla ojca dzieci.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

* Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

* Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)

z zastosowaniem art. 119a;

2)

w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)

z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w.. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako "p.p.s.a.").

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

* w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

* w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.).

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl