0113-KDIPT2-2.4011.236.2022.2.DA - Wyłączenie z PIT przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

24 lutego 2022 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty środków zgromadzonych na rachunku Otwartego Funduszu Emerytalnego oraz środków zaewidencjonowanych na subkoncie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w związku z podziałem majątku wspólnego. Uzupełniła go Pani - w odpowiedzi na wezwanie - pismem złożonym 27 maja 2022 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Po rozwodzie uprawomocnionym... czerwca 2019 r. dokonała Pani z byłym mężem podziału majątku wspólnego zgromadzonego w trakcie małżeńskiej wspólności majątkowej, która ustała... czerwca 2019 r., w tym środków zgromadzonych na koncie w Otwartym Funduszu Emerytalnym (dalej: OFE)... i zaewidencjonowanych na subkoncie w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (dalej: ZUS). Orzeczenie Sądu stało się prawomocne... września 2019 r.

Od 1 stycznia 2020 r. przeszła Pani na emeryturę. Pomimo dołączenia wszystkich dokumentów problemy z naliczeniem Pani należnych kwot przez ZUS trwały do kwietnia 2021 r. OFE rozliczyło się z Panią w październiku 2020 r. ZUS przelał należną Pani kwotę jednorazowo na Pani konto bankowe.

Na początku lutego 2022 r. ZUS przysłał Pani PIT-11 w celu rozliczenia z urzędem skarbowym i zapłacenia podatku dochodowego.

W Pani sprawie zastosowanie znajdzie art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128; Rozdział 1: Podmiot i przedmiot opodatkowania) o treści: przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z tytułu podziału majątku wspólnego małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich.

Powołuje Pani interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 24 lipca 2020 r., nr 0113-KDIPT2-2.4011.388.2020.3.k.r., która dotyczy przypadku takiego jak Jej. Po rozwodzie i sądowym podziale majątku wspólnego kobieta dostała połowę pieniędzy zgromadzonych na subkoncie męża w ZUS i koncie w OFE. Środki te zostały zapisane odpowiednio na jej subkoncie w ZUS i na koncie w OFE, a następnie na jej wniosek - wypłacone na jej rachunek bankowy. Miała do tego prawo, bo była już na emeryturze. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej to potwierdził. Zwrócił uwagę na art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z którego wynika, że przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z tytułu podziału majątku wspólnego małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej. Wartość majątku oraz wartość spłat uzyskanych z tego tytułu przez małżonków, nie podlega więc opodatkowaniu podatkiem dochodowym, dotyczy to też przychodów z ZUS i OFE (artykuł: Gazeta Prawna: Podatki i księgowość, z dnia 30 lipca 2020 r.).

W uzupełnieniu wniosku wskazuje Pani, że:

- od momentu zawarcia małżeństwa do dnia uprawomocnienia się wyroku rozwodowego w zakresie winy byłego małżonka między Panią a Jej byłym mężem istniał ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej;

- wypłata środków należących do Pani byłego męża dokonana przez OFE nastąpiła 4 września 2020 r., natomiast wypłata środków należących do Pani byłego męża zaewidencjonowanych na subkoncie ZUS nastąpiła 26 kwietnia 2021 r.;

- ZUS wystawił PIT-11 za 2021 r. w związku z wypłatą 26 kwietnia 2021 r. środków należących do Pani byłego męża, zaewidencjonowanych na jego subkoncie ZUS;

- przyznana na Pani rzecz wartość środków zgromadzonych na rachunku OFE oraz środków zaewidencjonowanych na subkoncie ZUS, a należących do Pani byłego męża, na mocy orzeczenia Sądu dotyczącego podziału majątku wspólnego, została ustalona w oparciu o przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w związku z przepisami ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych;

- środki zgromadzone na rachunku OFE należące do Pani byłego męża zostały Pani wypłacone na podstawie art. 31 § 1 i 2 oraz art. 46 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 z późn. zm.) oraz art. 1037 § 1 i art. 1038 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740), oraz art. 126 ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych. Środki zaewidencjonowane na subkoncie ZUS, należące do Pani byłego męża zostały Pani wypłacone na podstawie art. 31 § 1 i 2 oraz art. 46 ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz art. 1037 § 1 i art. 1038 § 2 ustawy - Kodeks cywilny oraz art. 40e ust. 8 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Pytania

1. Czy od wypłaconych środków z OFE i ZUS jest Pani zobowiązana do zapłacenia podatku dochodowego, odpowiednio za rok 2020 (OFE) oraz za rok 2021 (ZUS)?

2. Czy w związku z wypłatą środków pieniężnych w części należących do Pani byłego męża z OFE w 2020 r. oraz z subkonta ZUS w 2021 r. na Pani rzecz w wyniku dokonanego podziału majątku wspólnego na Otwartym Funduszu Emerytalnym lub Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych spoczywa obowiązek pobrania podatku dochodowego od osób fizycznych albo obowiązek informacyjny wynikający z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Przedmiotem interpretacji jest odpowiedź na pytanie oznaczone we wniosku nr 1. Natomiast w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, zgodnie z treścią art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich.

Z powołanego przepisu wynika zatem, że wyłączeniu spod działania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają przychody z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania małżeńskiej wspólności majątkowej. Przychodem z podziału majątku wspólnego jest wartość otrzymanego przez każdego z małżonków majątku, a także wartość spłat (dopłat) otrzymanych przez jednego z małżonków z tytułu podziału majątku. Wartość majątku oraz wartość spłat uzyskanych z tego tytułu przez małżonków nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Stosunki między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 z późn. zm.).

Stosownie do art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków, ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością.

Zgodnie bowiem z treścią z art. 35 ww. Kodeksu:

W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

Dopiero z chwilą ustania małżeństwa wspólność ta ulega przekształceniu. Z chwilą ustania wspólności ustawowej małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym stanowiącym ich dorobek.

Stosownie do art. 43 § 1 ww. Kodeksu:

Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Następnie małżonkowie mogą zdecydować o sposobie podziału majątku wspólnego.

Opisany ustrój majątkowy trwa do ustania lub unieważnienia małżeństwa albo orzeczenia separacji, chyba że w czasie trwania związku małżeńskiego:

Zniesienie wspólności ustawowej kreuje prawo małżonków do majątku wspólnego na zasadzie współwłasności w częściach ułamkowych, które z reguły jest stanem przejściowym i prowadzi do podziału majątku.

W myśl art. 31 § 2 ww. ustawy:

Do majątku wspólnego należą w szczególności:

Zgodnie natomiast z art. 1037 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145 z późn. zm.) w związku z art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, podział majątku wspólnego może nastąpić bądź na mocy umowy między małżonkami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek z małżonków.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że od 1 stycznia 2020 r. przeszła Pani na emeryturę. Od momentu zawarcia małżeństwa do dnia uprawomocnienia się wyroku rozwodowego między Panią a Jej byłym mężem istniał ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej. Po rozwodzie uprawomocnionym... czerwca 2019 r. dokonała Pani z byłym mężem podziału majątku wspólnego zgromadzonego w trakcie małżeńskiej wspólności majątkowej, w tym środków znajdujących się na koncie Pani byłego męża zgromadzonych na rachunku Otwartego Funduszu Emerytalnego (OFE) i zaewidencjonowanych na subkoncie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Orzeczenie Sądu uprawomocniło się... września 2019 r. Przyznanie na Pani rzecz wartości ww. środków, na mocy orzeczenia Sądu w sprawie podziału majątku wspólnego, nastąpiło w oparciu o przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w związku z przepisami ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Wypłata środków przez OFE nastąpiła 4 września 2020 r., natomiast wypłata środków zaewidencjonowanych na subkoncie ZUS nastąpiła 26 kwietnia 2021 r. Następnie ZUS wystawił Pani PIT-11 za 2021 r. w związku z wypłatą 26 kwietnia 2021 r. środków zaewidencjonowanych na subkoncie ZUS Pani byłego męża.

W tym miejscu wskazać należy, że w myśl art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 z późn. zm.):

Przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich.

Z literalnego brzmienia powołanego przepisu wynika zatem, że wyłączeniu spod działania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają przychody z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania małżeńskiej wspólności majątkowej. Wartość majątku oraz wartość spłat uzyskanych z tego tytułu przez małżonków nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Wobec powyższego, w świetle opisanego stanu faktycznego stwierdzić należy, że uzyskane przez Panią przychody - w wyniku podziału majątku wspólnego małżonków w związku z ustaniem wspólności majątkowej na skutek rozwiązania małżeństwa - z tytułu wypłaty środków zgromadzonych na rachunku Otwartego Funduszu Emerytalnego (OFE) oraz środków zaewidencjonowanych na subkoncie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, na mocy powołanego powyżej art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego, który obowiązuje w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku - nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego, stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pani chroniła w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

* Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

* Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w.. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako "p.p.s.a.").

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

* w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

* w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.).