0113-KDIPT2-2.4011.17.2022.2.MK - PIT od świadczenia zastępczego

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

10 stycznia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 3 stycznia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy datio in solutum. Uzupełnili go Państwo pismem z 28 marca 2022 r. (data wpływu 1 kwietnia 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1) Zainteresowana będąca stroną postępowania:..,

2) Zainteresowany niebędący stroną postępowania:.

Opis zdarzenia przyszłego

W dniu 15 lipca 1997 r... (dalej: "Zainteresowani") nabyli prawo własności nieruchomości.

Zainteresowani zawarli w dniu 14 marca 2016 r. umowę sprzedaży nieruchomości (działki nr...) za kwotę 180 000 zł, a następnie w dniu 29 kwietnia 2016 r. umowę sprzedaży nieruchomości (działki nr...) za kwotę 31 800 zł.

Nieruchomość została nabyta przez małżeństwo... za łączną kwotę 211 800 zł, a dla zakupionej nieruchomości Sąd Rejonowy w... prowadzi księgę wieczystą o numerze..

Zainteresowani prowadzili w dacie sprzedaży nieruchomości działalność gospodarczą w rozumieniu art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Odpłatne zbycie nieruchomości na rzecz... nie nastąpiło w wykonywaniu działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Czynność została wykonana z naruszeniem ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, tj. bez uzyskania zezwolenia ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

W dniu 27 marca 2020 r. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji złożył do Sądu Okręgowego w... pozew o stwierdzenie nieważności nabycia ww. nieruchomości przez cudzoziemca. Stronami ww. postępowania byli Zainteresowani,... oraz..

W dniu 26 marca 2021 r. Sąd Okręgowy w... stwierdził, że nabycie nieruchomości przez obywatela Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej... jest nieważne, z uwagi na niespełnienie ustawowej przesłanki wyrażenia zezwolenia przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych. Wyrok uprawomocnił się w dniu 15 lipca 2021 r.

..., w okresie gdy władali nieruchomością, poczynili nakłady na nieruchomość - wybudowali dom o wartości.....zł.

Wobec stwierdzenia przez Sąd nieważności czynności prawnej - własność nieruchomości na mocy ww. wyroku przeszła zwrotnie na rzecz Zainteresowanych - aktualnie w księdze wieczystej nieruchomości, jako właściciele ujawnieni są Pani... - przy czym w dniu 28 grudnia 2021 r. do Sądu Rejonowego w. Wydział Ksiąg Wieczystych doręczono odpis wyroku Sądu Okręgowego w..., stwierdzającego nieważność czynności prawnej, stanowiącej podstawę wpisu w Księdze wieczystej, jako właścicieli, Państwa..

Z punktu widzenia cywilistycznego, Zainteresowani są bezpodstawnie wzbogaceni - zarówno o wartość zbudowanego na działce domu o wartości 1 288 200 zł, jak i o wartość gruntu w kwocie 211 800 zł.

Strony planują, zgodnie z art. 453 Kodeksu cywilnego, w miejsce zwrotu od Państwa... na rzecz Państwa... kwoty 1 500 000 zł, przenieść zwrotnie własność nieruchomości (jako datio in solutum) wraz z własnością nakładów - tj. wybudowanego domu.

Wobec powyższego, do wykonania zobowiązania w celu spełnienia świadczenia zamiast wykonania dojdzie (zdarzenie przyszłe) na podstawie art. 453 Kodeksu cywilnego.

Pytanie

Czy planowane przeniesienie własności nieruchomości przez Państwa... na rzecz Państwa... w celu spełnienia świadczenia, tj. zamiast zapłaty kwoty stanowiącej równowartość bezpodstawnego wzbogacenia (na podstawie art. 453 Kodeksu cywilnego) - w sytuacji, gdy wartość nieruchomości i wartość bezpodstawnego wzbogacenia jest równa, stanowi odpłatne zbycie nieruchomości, a tym samym, stanowi źródło przychodu w rozumieniu art. 3 ust. 2b pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z art. 10 ust. 1 pkt 8a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zw. z art. 11 ust. 1 oraz art. 19 ust. 1 ww. ustawy, wobec czego, czy jest neutralne podatkowo na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Zainteresowanych należy uznać, że przeniesienie własności nieruchomości przez Nich na Państwa..., w celu spełnienia świadczenia, tj. zamiast zapłaty kwoty stanowiącej równowartość bezpodstawnego wzbogacenia (na podstawie art. 453 Kodeksu cywilnego) - w sytuacji, gdy wartość nieruchomości i wartość bezpodstawnego wzbogacenia jest równa, nie stanowi odpłatnego zbycia takiej nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym nie prowadzi do powstania przychodu (nie jest źródłem przychodu) w rozumieniu art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zw. z art. 3 ust. 2b pkt 4 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 8a w zw. z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych po stronie Zainteresowanych, co skutkuje tym, że jest neutralne podatkowo.

Zainteresowani, na skutek zwrotnego przeniesienia własności nieruchomości, wywołanego stwierdzeniem przez Sąd Okręgowy w... nieważności czynności prawnej, są bezpodstawnie wzbogaceni o kwotę 1 500 000 zł, na którą składa się wartość gruntu w wysokości 211 800 zł oraz wartość poczynionego nakładu (wybudowanie domu) w wysokości..... zł.

Przeniesienie własności nieruchomości ma na celu wyłącznie zwolnienie się Wnioskodawców ze zobowiązania zwrotu wartości bezpodstawnego wzbogacenia (świadczenie pieniężne).

Przeniesienie własności nieruchomości w ww. przypadku nie stanowi odpłatnego zbycia takiej nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 1 pkt 8a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ własność nieruchomości jest przenoszona w zamian za realizację świadczenia - tj. zwrot bezpodstawnego wzbogacenia.

Tym samym nie prowadzi ono do powstania przychodu (nie jest źródłem przychodu) po stronie Zainteresowanych, zgodnie z art. 3 ust. 2b pkt 4 w zw. z art. 11 ust. 1 oraz w zw. z art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Powyższe skutkuje tym, że planowane przeniesienie własności nieruchomości na podstawie art. 453 Kodeksu cywilnego jest neutralne podatkowo.

Tak też w orzecznictwie:

- wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 maja 2004 r., sygn. akt II FSK 835/12: "Pogląd, że ze względu na brak ekwiwalentności przeniesienie własności nieruchomości w wypełnieniu obowiązku świadczenia tytułem wypłaty dywidendy lub wynagrodzenia za umorzone udziały (akcje) spółki kapitałowej nie jest odpłatnym zbyciem takiej nieruchomości i nie prowadzi do przychodu podatkowego w spółce, jest ugruntowany w orzecznictwie sądowoadministracyjnym odnoszącym się do podatku dochodowego od osób prawnych."

- w wyroku z dnia 8 lutego 2012 r., sygn. akt II FSK 1384/10, dotyczącym wypłaty dywidendy przez przeniesienie na wspólników wyodrębnionych części nieruchomości, NSA formułując tezę stwierdził, że wypłata zysku w formie rzeczowej powoduje przesunięcia danej pozycji z aktywów na pasywa w bilansie spółki, nie powodując jednak powstania w spółce żadnego przysporzenia majątkowego, a więc przychodu podatkowego; identyczny pogląd Naczelny Sąd Administracyjny wyraził także w wyrokach: z dnia 22 lutego 2012 r., sygn. akt II FSK 1771/11, i z dnia 14 marca 2013 r., sygn. akt II FSK 1673/10. Zasadę tę Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 26 lutego 2013 r., sygn. akt II FSK 1297/11 odniósł także do wypłaty w formie rzeczowej (w formie akcji spółki komandytowo-akcyjnej) wynagrodzenia za umorzone udziały spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

"W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego rozpoznającego niniejszą sprawę, zapatrywanie prawne wypracowane w orzeczeniach zapadłych w sprawach dotyczących podatku dochodowego od osób prawnych wolno odnieść do tożsamego zagadnienia, wynikłego w podatku dochodowym od osób fizycznych."

- wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, sygn. akt III SA/Wa 2553/19: "Przeniesienie własności nieruchomości w celu spełnienia przez Skarżącego innego świadczenia nie spowodowało powstania żadnego przysporzenia majątkowego. W sprawie przeniesienie własności nieruchomości miało jedynie na celu zwolnienie się Skarżącego z zobowiązania poprzez spełnienie innego świadczenia. Skarżący nie uzyskał żadnego przysporzenia w rozumieniu art. 9 ust. 1 i ust. 2 u.p.d o.f. Aby móc zaliczyć dane przysporzenie majątkowe do przychodów konieczne jest ustalenie, czy faktycznie powiększyło ono aktywa osoby fizycznej.

- wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 4 sierpnia 2015 r., sygn. akt I SA/Rz 559/15: "O możliwości zaliczenia danego przysporzenia majątkowego do przychodów decyduje to, czy faktycznie powiększa ono aktywa osoby prawnej. Z istoty podatku dochodowego wynika, że jest on ciężarem publicznoprawnym od przyrostu majątkowego (dochodu), a zatem przychodem - jako źródłem dochodu jest tylko ta wartość, która wchodząc do majątku podatnika może powiększyć jego aktywa. Powiększenie to może mieć cechy zwiększenia zasobów majątkowych lub zmniejszenia zobowiązań".

- tożsame stanowisko wyraził również Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 21 maja 2014 r., sygn. akt II FSK 835/12 w którym Sąd orzekł, że: "Istotną cechą odpłatności jest wzajemność, a więc uzyskanie przez zbywającego od nabywcy stanowiącego przysporzenie świadczenia ekwiwalentnego w stosunku do jego świadczenia. W sytuacji natomiast, gdy świadczenie zbywającego ma charakter jednostronny, to jest taki, któremu nie odpowiada ekwiwalentne świadczenie wzajemne nabywcy, nie ma ono charakteru odpłatnego. Za ekwiwalentne świadczenie wzajemne nie może przy tym być uznane zwolnienie się z długu wskutek wykonania zobowiązania. Zobowiązanie to może mieć bowiem charakter jednostronny, a więc taki, któremu nie odpowiada jakiekolwiek świadczenie wzajemne wierzyciela".

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

d) innych rzeczy - jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c) - przed upływem pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zmiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zmiany.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości i praw wymienionych w tym przepisie przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości i praw nastąpiło po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości i praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Zgodnie z art. 155 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740, z późn. zm.) umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo, że strony inaczej postanowiły. Przy czym umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości, o czym stanowi art. 158 ww. ustawy powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. To samo dotyczy umowy przenoszącej własność, która zostaje zawarta w celu wykonania istniejącego uprzednio zobowiązania do przeniesienia własności nieruchomości; zobowiązanie powinno być w akcie notarialnym.

Zatem, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ww. praw decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma data i forma prawna jej nabycia.

Z treści wniosku wynika, że Zainteresowani w dniu 15 lipca 1977 r. nabyli prawo własności nieruchomości. W dniu 14 marca 2016 r. Zainteresowani podpisali umowę sprzedaży działki nr..., a następnie w dniu 29 kwietnia 2016 r. umowę sprzedaży działki nr..., za kwotę.... zł. Odpłatne zbycie nieruchomości nie nastąpiło w wykonywaniu działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Czynność została wykonana z naruszeniem ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, tj. bez uzyskania zezwolenia ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

W dniu 26 marca 2021 r. Sąd Okręgowy stwierdził, że nabycie nieruchomości przez obywatela Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Północnej Irlandii jest nieważne, z uwagi na niespełnienie ustawowej przesłanki wyrażenia zezwolenia przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych. Wyrok uprawomocnił się w dniu 15 lipca 2021 r. Nabywcy w okresie, gdy władali nieruchomością, poczynili nakłady na nieruchomość - wybudowali dom o wartości.... zł. Wobec stwierdzenia przez Sąd nieważności czynności prawnej - własność nieruchomość na mocy ww. wyroku przeszła zwrotnie na rzecz Zainteresowanych.

Strony planują, zgodnie z art. 453 Kodeksu cywilnego, w miejsce zwrotu od Zainteresowanych na rzecz Nabywców kwoty 1 500 000 zł przenieść zwrotnie własność nieruchomości (jako datio in solutum) wraz z własnością nakładów, tj. wybudowanego domu.

Wobec powyższego, do wykonania zobowiązania w celu spełnienia świadczenia zamiast wykonania dojdzie (zdarzenie przyszłe) na podstawie art. 453 Kodeksu cywilnego.

W rozpatrywanej sprawie należy określić, czy w związku ze stwierdzeniem nieważności zawartego w 2016 r. aktu notarialnego umowy sprzedaży Zainteresowani są zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Przez umowę sprzedaży w rozumieniu art. 535 ustawy - Kodeks cywilnego sprzedający zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Tego rodzaju umowa jest umową wzajemną, kształtowaną oświadczeniami woli stron. W ramach swobody umów (art. 353 Kodeksu cywilnego) w stosunkach cywilnoprawnych strony mogą kształtować treść umowy, a więc również umowy o przeniesienie własności, w taki sposób, że wykonanie wzajemnych zobowiązań w celu wykonania postanowień umowy nie zawsze musi następować w dniu jej zawarcia. Strony mogą przyjąć, że zapłata ceny, jak również samo wydanie nastąpi w terminie późniejszym, a także wolą stron może być zaliczenie dokonanych zaliczek lub przedpłat na poczet ceny umowy.

Wskazać tu również należy art. 488 § 1 Kodeksu cywilnego stanowiący, że świadczenia będące przedmiotem zobowiązań z umów wzajemnych (świadczenia wzajemne) powinny być spełnione jednocześnie, chyba że z umowy, z ustawy albo orzeczenia sądu lub decyzji właściwego organu wynika, iż jedna ze stron obowiązana jest do wcześniejszego świadczenia. Z treści tego przepisu zatem wynika, że od zasady jednoczesnego wykonania wzajemnych świadczeń przez strony umowy dopuszczalne są wyjątki, gdy wynika to między innymi z umowy. W tej sytuacji przy sprzedaży może nastąpić zmiana kolejności świadczeń, to jest najpierw wydanie rzeczy, a potem zapłata ceny lub zapłata całości lub części ceny a potem wydanie rzeczy. Wola stron zatem jest niezbędnym i istotnym składnikiem umowy.

Z treści powyższych przepisów wynika jednoznacznie, że przeniesienie własności nieruchomości następuje z chwilą zawarcia w formie aktu notarialnego umowy sprzedaży nieruchomości.

Interpretacja pojęcia "nabycie" została przedstawiona w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 3 listopada 2009 r., sygn. akt II FSK 1489/08, w którym sąd stwierdził, że "aby ustalić, jaka czynność prawna wyznacza początek biegu pięcioletniego terminu należy odwołać się do regulacji zawartych w prawie cywilnym. Według ustawy - Kodeks cywilny, nabycie jest to uzyskanie prawa własności rzeczy. Zatem aktywa majątkowe ulegają zwiększeniu. Zdaniem Sądu, przez pojęcie "nabycie" użyte w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy rozumieć każde zwiększenie aktywów majątku podatnika.

Na podstawie natomiast art. 58 § 1 Kodeksu cywilnego, czynność prawnie sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.

Czynność prawna jest nieważna od momentu swojego powstania (ab initio). Uznanie czynności za nieważną ma wobec tego charakter pierwotny, nie następczy - czynność taka nie wywołuje zamierzonych przez strony skutków prawnych tak, jak gdyby nigdy nie istniała. Co istotne, nieważność czynności prawnej następuje z mocy samego prawa, bez potrzeby zajścia jakichkolwiek dodatkowych zdarzeń. Nie jest wymagane ani oświadczenie woli stron czynności, ani konstytutywne orzeczenie sądu. Powyższy artykuł wymaga, aby sprzeczność zachodziła pomiędzy czynnością prawną, a ustawą.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców (Dz. U. z 2015 r. poz. 1433), w brzmieniu obowiązującym w 2016 r., nabycie nieruchomości przez cudzoziemca wymaga zezwolenia. Zezwolenie jest wydawane, w drodze decyzji administracyjnej, przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, jeżeli sprzeciwu nie wniesie Minister Obrony Narodowej, a w przypadku nieruchomości rolnych, jeżeli sprzeciwu również nie wniesie minister właściwy do spraw rozwoju wsi.

Z kolei art. 6 ust. 1 ustawy (w brzmieniu obowiązującym z 2016 r.) stanowił, że nabycie nieruchomości przez cudzoziemca wbrew przepisom ustawy jest nieważne.

Kwestia nieważności zawartej umowy sprzedaży nieruchomości - w kontekście braku wymaganego zezwolenia właściwego organu przy zakupie gruntu przez cudzoziemca była przedmiotem rozstrzygnięcia NSA. W wyroku z dnia 29 listopada 2016 r. sygn. II FSK 3228/14 Sąd wskazał, że " (...) Nabycie nieruchomości na podstawie czynności prawnej dokonanej bez wymaganego zezwolenia skutkuje bezwzględną nieważnością czynności prawnej, a zatem orzeczenie Sądu w tym zakresie ma charakter deklaratoryjny. Konkludując stwierdzić należy, że zawarcie umowy sprzedaży nieruchomości przy braku zezwolenia właściwego organu administracji dotyczącego całości lub jej części powoduje, że takie oświadczenie woli jest bezskuteczne ex tunc. Zatem dla celów podatkowych powinno być uznane za niebyłe. (...)".

Zatem, biorąc pod uwagę powołane wyżej przepisy prawa stwierdzić należy, że skoro umowa sprzedaży nieruchomości została zawarta z naruszeniem obowiązujących w tym czasie przepisów prawa, tj. ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, tym samym nie doszło do skutecznego przeniesienia własności nieruchomości. Wobec powyższego należy uznać, że w 2016 r. nie doszło do odpłatnego zbycia nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W odniesieniu do planowanego zawarcia przez Zainteresowanych umowy w myśl art. 453 Kodeksu cywilnego należy wskazać, że jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa. Jednakże gdy przedmiot świadczenia ma wady, dłużnik obowiązany jest do rękojmi według przepisów o rękojmi przy sprzedaży. Z powyższego wynika, że w przypadku spełnienia przez dłużnika za zgodą wierzyciela świadczenia, w zamian za co zostaje on zwolniony z długu, czynność ta ma charakter odpłatny, gdyż dłużnik za swoje świadczenie zostaje zwolniony z ciążącego na nim długu. Zatem przeniesienie na wierzyciela własności rzeczy lub prawa w zamian za zwolnienie z długu stanowi odpłatne zbycie tej rzeczy lub prawa, nie następuje bowiem pod tytułem darmym.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że w niniejszej sprawie Zainteresowani w zamian za przeniesienie na swoich Wierzycieli, tj. Państwa... prawa własności do nieruchomości - działek o nr... i nr... wraz z wybudowanym na nich domem, otrzymają świadczenie wzajemne polegające na zwolnieniu Ich z ciążącego na Nich długu z tytułu wzbogacenia. Korzyścią jaką osiągną Zainteresowani zbywając ww. nieruchomość, będzie wygaśnięcie zobowiązania z tytułu zapłaty kwoty odpowiadającej wartości gruntu i wybudowanego na nim przez Państwa... domu. Zwolnienie z długu będzie miało więc dla Zainteresowanych określoną wartość majątkową, gdyż nie będą już Oni zobowiązani wobec wierzycieli do zapłaty określonej kwoty pieniężnej.

Jednakże w przypadku przeniesienia przez Zainteresowanych prawa własności ww. nieruchomości na rzecz Państwa... po upływie 5 lat licząc od końca 1977 r., w którym nastąpiło nabycie, z uwagi na fakt stwierdzenia przez Sąd nieważności umowy sprzedaży z dnia 14 marca 2016 r. i z dnia 29 kwietnia 2016 r., zbycie to - mimo że również będzie mieć charakter odpłatny - nie będzie stanowić dla Zainteresowanych źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z uwagi na upływ pięcioletniego terminu określonego w tym przepisie. W takiej sytuacji nie powstanie u Zainteresowanych obowiązek zapłaty podatku dochodowego od przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości.

Zainteresowani we własnym stanowisku w sprawie oceny prawnej zdarzenia przyszłego wskazali między innymi, że "przeniesienie własności nieruchomości przez Nich na Państwa..., w celu spełnienia świadczenia, tj. zamiast zapłaty kwoty stanowiącej równowartość bezpodstawnego wzbogacenia (na podstawie art. 453 Kodeksu cywilnego) - w sytuacji, gdy wartość nieruchomości i wartość bezpodstawnego wzbogacenia jest równa, nie stanowi odpłatnego zbycia takiej nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym nie prowadzi do powstania przychodu (nie jest źródłem przychodu) w rozumieniu art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zw. z art. 3 ust. 2b pkt 4 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 8a w zw. z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych po stronie Zainteresowanych, co skutkuje tym, że jest neutralne podatkowo. (...) Przeniesienie własności nieruchomości w ww. przypadku nie stanowi odpłatnego zbycia takiej nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 1 pkt 8a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (...)."

Wskazany przez Zainteresowanych przepis z art. 10 ust. 1 pkt 8a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ma zastosowania w sprawie, gdyż odnosi się do przychodów osiąganych przez zagraniczną jednostkę kontrolowaną.

Stanowisko Zainteresowanych uznano za nieprawidłowe z uwagi na odmienną od Organu argumentację prawną Zainteresowanych, pomimo braku obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu zawarcia umowy datio in solutum.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dniu wydania interpretacji.

Końcowo należy wskazać, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku - nie prowadzi postępowania dowodowego. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego organu kontroli celno-skarbowej.

Odnosząc się do powołanych wyroków sądów, wskazać należy, że tutejszy Organ przeanalizował rozstrzygnięcia w nich zawarte, jednakże wyroki sądów dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw, w określonym stanie faktycznym i tylko w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące, zatem nie mogą przesądzać o niniejszym rozstrzygnięciu. Natomiast organy podatkowe, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, że nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

* Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540, z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

* Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pani... (Zainteresowana będąca stroną postępowania - art. 14r. § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w.. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako "p.p.s.a.".

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

* w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

* w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 i art. 14r. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.).