0113-KDIPT2-2.4011.147.2020.4.EC - Ustalenie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 7 maja 2020 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0113-KDIPT2-2.4011.147.2020.4.EC Ustalenie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 28 stycznia 2020 r. (data wpływu 3 luty 2020 r.), uzupełnionym pismem z dnia 24 marca 2020 r. (data wpływu 25 marca 2020 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 lutego 2020 r. wpłynął do Organu podatkowego ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej.

Wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900, z późn. zm.), w związku z powyższym pismem z dnia 17 marca 2020 r., nr 0113-KDIPT2-2.4011.147.2020.1.EC, wezwano Wnioskodawczynię na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ustawy - Ordynacja podatkowa, do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłane zostało za pośrednictwem poczty w dniu 17 marca 2020 r. (skutecznie doręczone w dniu 23 marca 2020 r.), zaś w dniu 25 marca 2020 r. wpłynęło uzupełnienie wniosku, przesłane za pośrednictwem platformy e-PUAP.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe:

W oparciu o wyrok rozwodowy Sądu Okręgowego w... I Wydział Cywilny z dnia 9 sierpnia 2012 r. (sygn. akt...), gdzie jest jasno zawarta informacja dotycząca wykonywania władzy rodzicielskiej nad małoletnimi, Wnioskodawczyni skorzystała z rozliczenia ulgi podatkowej na dwoje dzieci w całości. Sąd orzekł w pkt II: "wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi stron: W. K. urodzonym w dniu... stycznia 2007 r.w... i B. K. urodzonym w dniu... kwietnia 2004 r.w..., powierza powódce, przyznając pozwanemu prawo do współdecydowania o istotnych sprawach dzieci, a w szczególności do współdecydowania o wyjeździe małoletnich za granicę w celu zwyczajnego tam pobytu, jak też co do wyboru kierunku nauki, wyboru zawodu, wakacyjnego wypoczynku, sposobu leczenia w razie poważnej choroby i określa miejsce pobytu małoletnich przy matce." W dalszej kolejności Sąd ustala kontakty ojca R.K. z małoletnimi synami, zmienione postanowieniem Sądu Rejonowego w... VIII Zamiejscowy Wydział Rodzinny i Nieletnich z siedzibą w..., z dnia 4 grudnia 2013 r. (sygn. akt...), w sposób przyznający mu prawo do kontaktu:

* co drugi i czwarty weekend miesiąca od godziny 19:30 w piątek do godziny 19:00 w niedzielę,

* spędzania urlopu w okresach od 1 do 15 dnia lipca każdego roku,

* spędzania ferii zimowych w pierwszym tygodniu,

* spędzania świąt w pierwszy dzień Świąt Wielkanocnych oraz drugi dzień Świąt Bożego Narodzenia.

W tym samym wyroku zasądzone są też alimenty na rzecz małoletnich w kwocie łącznej 800 zł, podwyższone wyrokiem Sądu Rejonowego w..., III Wydział Rodzinny i Nieletnich, z dnia 23 sierpnia 2017 r. (sygn. akt....) do kwoty łącznie 1 100 zł.

Synowie zamieszkują wspólnie z Wnioskodawczynią od początku, jak i również mają meldunek przy Niej. Ojciec płaci alimenty w zasądzonej wysokości i twierdzi, że to jest wszystko jeśli chodzi o jego obowiązki w kosztach utrzymania dzieci. Niejednokrotnie były sytuacje, gdzie Wnioskodawczyni kierowała do niego swoje prośby o pomoc w opłaceniu czegoś dodatkowego (np. niecierpiące zwłoki badanie rezonansem magnetycznym syna B. po kontuzji kręgosłupa na zajęciach fizycznych, gdzie koszt takiego badania to kwota 400 zł) lub o połowiczne poniesienie kosztów związanych z wyjazdami synów na zieloną szkołę itp. Wnioskodawczyni sama pokryła koszty wyjazdu na zagraniczną wycieczkę szkolną w kwocie 1 700 zł, którą opłaciła w ratach miesięcznych. Za każdym razem Wnioskodawczyni słyszała, że jego obowiązek to tylko płacenie alimentów, a reszta kwestii związanych z pełnieniem obowiązków rodzicielskich, to już nie jest jego problem. To na Wnioskodawczyni spoczywa dbałość o wychowanie, edukację i pilnowanie spraw związanych z ich zdrowiem (tj.m.in. jazda na umówione wizyty lekarskie, bilanse u lekarza, kontrole i leczenie stomatologiczne, wspólne pobyty w szpitalach na zabiegach i operacjach, przygotowywanie do przystąpienia do I Komunii Świętej, uczestnictwo w wywiadówkach, zaangażowanie w życie klasowe, zgody i opłacanie wyjazdów szkolnych, pomoc w przygotowaniach się do konkursów szkolnych i międzyszkolnych, pomoc w nauce przy odrabianiu lekcji i kontrola ocen szkolnych, opłacanie zajęć dodatkowych pozaszkolnych - nauka pływania ok. 120 zł/miesięcznie, składki członkowskie w klubie akrobatycznym oraz dopłaty do wyjazdów na zgrupowania sportowe). Obecnie ojciec dzieci mieszka ponad 160 km od miejsca pobytu synów, fizycznie nie jest w stanie pełnić roli wychowawczych, a jedynie korzysta z praw kontaktów z synami dwa razy w miesiącu (sporadycznie raz w miesiącu). Gdy przyjeżdża na ustalone kontakty z dziećmi to zawsze każe Wnioskodawczyni ich do tego przygotować, tj. mają zabierać ze sobą czyste ciuchy, rzeczy do zabaw, gry itp. Po tych wizytach często stan powrotu tych rzeczy ma wiele do życzenia, są brudne bądź niekompletne. Ostatnio zdarzyło się nawet, że starszy syn wrócił z płaczem przed godziną 22:00, ponieważ ojciec po spotkaniu z kolegami pod wpływem alkoholu zaczął się go czepiać, aż w pewnym momencie powiedział mu że może iść do domu. Jego podejście do spraw wychowawczych ma wiele do życzenia. Starszego syna zmusił do chodzenia na religię oraz do przystąpienia do bierzmowania wbrew jego woli. Szantażował go, że jeśli tego nie zrobi, to on nie będzie do nich przyjeżdżał i że on jest ojcem i mają go słuchać, bo do 18 roku ich życia on będzie decydował co mają robić. W czasie kontaktów dzieci przebywają u dziadków, a bardzo często tylko pod ich opieką, gdyż w tym czasie ojciec spędza czas z kolegami i spotkaniami towarzyskimi przy alkoholu. Nawet nie ma w obowiązku przygotowania dla nich posiłków, bo tym obowiązkiem obarcza swoich rodziców. Czasem, gdy zabiera ich do obecnego miejsca zamieszkania dzieci przebywają pod innym adresem niż ojciec, pod opieką obcych ludzi (siostry obecnej konkubiny). W mieszkaniu ojca nie mają swojego pokoju, swoich łóżek. Każdorazowo przed wizytą ojca dzieci zostają wyposażone w niezbędne rzeczy (ubrania stosownie do pory roku, elementy do spędzania wolnego czasu, tj. gry planszowe, hulajnoga, deskorolka, rower - w zależności co chcą zabrać). Nie dokładał się nigdy do wakacyjnych wyjazdów. To zawsze było wyłącznie w kwestii Wnioskodawczyni, na co przeznaczała każdego roku pieniądze właśnie pozyskane dzięki uldze prorodzinnej. Tylko i wyłącznie dzięki tym pieniądzom dzieci mogły jechać wspólnie z Wnioskodawczynią nad morze, aby po całym roku zmienić klimat i móc wypocząć po obowiązkach szkolnych i dnia codziennego. Sporadyczne wyjścia na basen, do kina bądź na lodowisko nie można potraktować na równi z obowiązkami spoczywającymi na Wnioskodawczyni, jako na matce. Prócz takich zachowań, były też często słowa krytyki pod adresem Wnioskodawczyni i to kierowane do dzieci, że Wnioskodawczyni jest złą matką, że to on jest ich ojcem i to on będzie im kazał i rozkazywał, aż do pełnoletności. Nie rozmawia z nimi na poziomie wychowawczym, lecz w trybie rozkazującym. Zawsze to na Wnioskodawczyni spoczywa obowiązek zapewnienia dzieciom opieki i nawet w sytuacji, gdy trafiła Ona do szpitala, ojciec dzieci nie wyraził chęci zajęcia się swoimi dziećmi w tym czasie - to Wnioskodawczyni musiała się martwić aby nie zostały same.

W styczniu 2018 r. Wnioskodawczyni otrzymała wezwanie z Urzędu Skarbowego w... do złożenia korekty zeznania podatkowego PIT-37 za lata 2012-2016. Wnioskodawczyni odmówiła pisemnie złożenia tych korekt, uzasadniając swoją decyzję wyrokiem Sądu gdzie jest informacja, że jako matce powierzona jest władza rodzicielska, a ojcu prawo do współdecydowania oraz ustalone kontakty z dziećmi. W wyniku prowadzonego postępowania przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w... została wydana decyzja żądająca zwrotu ulgi na dziecko za rok 2014 w pełnej wysokości, tj. 1 112 zł 04 gr wraz z odsetkami, ponieważ ojciec dzieci rozliczył korektę zeznania podatkowego wykorzystując 50% ulgi na dzieci. Toczące się postępowanie odbyło się bez udziału Wnioskodawczyni, w związku z czym doszło do rażących zaniedbań z uwzględnieniem dowodów, które nie powinny być brane pod uwagę. Całe postępowanie dotyczyło 2014 r., a w dołączonych dowodach widnieją różne inne daty, nie mające związku z postępowaniem (rok 2017, 2018). Do sprawy zostały włączone fakty bez żadnego poparcia i potwierdzenia w formie faktur imiennych. Same zeznania świadka zawierają już fałszywe informacje - chociażby to, że podobno przez miesiąc czasu Wnioskodawczyni przebywała w Niemczech zostawiając mu dzieci pod opieką - jest to kompletną bzdurą, łatwą do udowodnienia poprzez analizę karty pracy Wnioskodawczyni w zakładzie, gdzie jest zatrudniona, dotyczącej ewidencji urlopów. Wnioskodawczyni jest w stanie to udowodnić. Innym przykładem kłamstw w przyjętych zeznaniach jest zakup dwóch telefonów dla dzieci w 2014 r. Te chociażby dwa drobne fakty (a jest ich o wiele więcej) pokazują, jak pobieżnie i powierzchownie toczyło się postępowanie. Słowa bez poparcia dowodowego nie mogą być twardym dowodem w sprawie. W lutym 2018 r. po otrzymaniu wezwania do złożenia korekt, pracownik Urzędu Skarbowego jasno i dosadnie dał mi do zrozumienia, że stanowisko w tej sprawie Urzędu jest jednoznaczne i chociażby argumenty Wnioskodawczyni, w postaci wyroku i określenia wykonywania władzy rodzicielskiej przez Wnioskodawczynię, w żaden sposób nie są w stanie zmienić ich interpretacji przepisów. Od lutego 2018 r. Wnioskodawczyni kilkakrotnie dzwoniła i dowiadywała się o postęp w sprawie - jednak przez okres półtora roku nic nie zostało zrobione i nie uzyskała żadnych konkretnych informacji. Dziwnym zbiegiem okoliczności całe postępowanie, przesłuchanie i podjęta decyzja odbyły się w czasie kiedy zmieniła adres zamieszkania, nie świadoma ani nie posiadająca informacji o toczącym się postępowaniu, została trybem egzekucyjnym pociągnięta do zwrotu ulgi za dziecko za rok 2014 w wysokości 1 112 zł 04 gr plus odsetki. Zwrot z podatku już dawno został spożytkowany na organizację wyjazdu wakacyjnego.

Od czasu rozwodu każdego roku Wnioskodawczyni rozliczała ulgę na dwoje dzieci w pełnej wysokości, podpierając się wyrokiem Sądu o powierzeniu Jej wykonywania władzy rodzicielskiej nad małoletnimi, zgodnej ze stanem rzeczywistym. W 2019 r. (oraz w latach poprzednich 2014-2018) Wnioskodawczyni posiadała status osoby samotnie wychowującej dzieci i Jej dochody nie przekroczyły kwoty 112 000 zł, nie otrzymywała też zasiłku pielęgnacyjnego ani renty socjalnej. Dochody Wnioskodawczyni są tylko z umowy o pracę w pełnym wymiarze.

Z ojcem dzieci Wnioskodawczyni nie doszła do porozumienia, gdyż jego stanowisko jest zupełnie inne niż Wnioskodawczyni i uważa, że jemu należy się połowa ulgi na dzieci. Złożył korektę swoich zeznań za lata 2014-2018, w związku z czym odliczona ulga na dzieci przekroczyła dozwoloną kwotę.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni nadmienia, że po orzeczeniu rozwodu samotnie wychowuje dzieci, stan cywilny - rozwódka. W wyroku rozwodowym Sąd powierzył Wnioskodawczyni wykonywanie władzy rodzicielskiej (jako matce dzieci) przyznając ojcu prawo do współdecydowania o istotnych sprawach dzieci, w szczególności co do wyboru kierunku nauki, zawodu, sposobu leczenia w razie poważnej choroby, wakacyjnego wypoczynku, o wyjeździe dzieci za granicę w celu zwyczajnego tam pobytu. Ojciec dzieci płaci alimenty, utrzymuje kontakt w sposób wyznaczony przez Sąd - przyznający mu prawo do kontaktu.

W latach podatkowych, których dotyczy złożony wniosek tylko Wnioskodawczyni wykonywała władzę rodzicielską wobec małoletnich dzieci - ojciec dzieci utrzymuje z nimi kontakt i spędza czas w wyznaczonych przez Sąd terminach. Wszelkie działania w stosunku do wychowywania dzieci są po Jej stronie (tj. uczestniczenie w ich wychowaniu, sprawowanie nad nimi pieczy/opieki, ponoszenia kosztów ich utrzymania, troszczenie o prawidłowy rozwój, ich potrzeby bytowe, zdrowotne, edukacyjne). Dzieci Wnioskodawczyni mieszkają z Nią, a ojciec mieszka ponad 160 km od nich. Ojciec dzieci złożył korektę zeznań i skorzystał z 50% wysokości ulgi na dzieci. Wnioskodawczyni osiągała dochody, do których zastosowanie mają zasady opodatkowania określone art. 27 ustawy o podatku dochodowych od osób fizycznych. Wnioskodawczyni nie prowadziła działalności gospodarczej. W stosunku do Wnioskodawczyni i Jej dzieci nie miały zastosowania wymienione przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym z wyjątkiem najmu prywatnego lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo zawarte w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. Dzieci nie otrzymywały żadnego zasiłku pielęgnacyjnego ani renty socjalnej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawczyni prawidłowo odliczyła ulgę w 100% na dwoje dzieci w latach 2015-2018 i czy w takim wymiarze ulga należy się Jej za rok 2019 oraz w latach przyszłych?

Zdaniem Wnioskodawczyni, w Jej ocenie (wraz z konsultacją u prawnika) uważa Ona, że ulga na dzieci przysługuje Jej w 100%, gdyż w podanych latach podatkowych wykonywała władzę rodzicielską i spełniła tym przesłanki wyrażone w art. 27f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. W wyroku rozwodowym jest jasno ujęte komu Sąd powierzył władzę. Wnioskodawczyni uważa, że płacenie alimentów oraz spotykanie się z dziećmi w ramach kontaktów wyznaczonych przez Sąd nie są wystarczające dla oceny wykonywania władzy rodzicielskiej. Wnioskodawczyni uważa, że niezależnie od władzy rodzicielskiej, rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów. Wykonywanie prawa rodzica do kontaktów z dzieckiem, częstszych lub rzadszych, ale sporadycznych, polegających na wspólnym spędzeniu czasu, nie jest tożsame z wychowywaniem dziecka przez tego rodzica, podobnie jak wyrażanie wobec dzieci uczuć rodzicielskich, przyjmujących czy to postać słowną, czy postać upominków lub przyjemności.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W tym miejscu wyjaśnić należy, że obwieszczeniem Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 5 lipca 2019 r. został ogłoszony jednolity tekst ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1.

wykonywał władzę rodzicielską,

2.

pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało,

3.

sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

W myśl art. 27f ust. 2 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2015 r., odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1.

jednego małoletniego dziecka - kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:

a.

pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,

b.

niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;

2.

dwojga małoletnich dzieci - kwota 92,67 zł na każde dziecko;

3.

trojga i więcej małoletnich dzieci - kwota:

a.

92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,

b.

166,67 zł na trzecie dziecko,

c.

225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.

Zgodnie z art. 27f ust. 3 ww. ustawy, w przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem.

Z przepisu art. 27f ust. 4 ww. ustawy, wynika, że odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Na podstawie art. 27f ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do 28 lutego 2017 r., odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1.

odpis aktu urodzenia dziecka;

2.

zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;

3.

odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;

4.

zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Stosownie zaś do art. 27f ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym od 1 marca 2017 r., odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1.

odpis aktu urodzenia dziecka;

2.

zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;

3.

odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;

4.

zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Z art. 27f ust. 7 ww. ustawy, wynika natomiast, że przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.

W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Zgodnie z art. 6 ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c albo w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, albo w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Jednocześnie wskazać należy, że od dnia 1 stycznia 2017 r. zmianie uległa treść powołanych wyżej przepisów art. 6 ust. 8 i ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2017 r. art. 6 ust. 8 ww. ustawy stanowi, że sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Zgodnie z art. 6 ust. 9 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2017 r., zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c, w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Zgodnie z art. 27f ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka (art. 27f ust. 2b ww. ustawy).

W myśl art. 27f ust. 2c ustawy, odliczenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

1.

na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych;

2.

wstąpiło w związek małżeński.

Zgodnie zatem z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obojgu rodzicom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską, przysługuje ulga na dzieci małoletnie. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji.

Rozwód lub separacja nie ma wpływu na prawo do korzystania z ulgi. Jeżeli rodzice wykonują władzę rodzicielską w stosunku do dziecka, to prawo do skorzystania z ulgi prorodzinnej przysługuje każdemu z nich.

Wobec powyższego wyjaśnić należy, że stosownie do art. 92 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2019 r. poz. 2086, z późn. zm.), dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską. Zgodnie z art. 93 § 1 ww. ustawy, władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, a - stosownie do art. 97 § 1 tejże ustawy - jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania.

W myśl art. 58 § 1 ww. Kodeksu, w wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Sąd uwzględnia pisemne porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.

Jak stanowi art. 58 § 1a ww. Kodeksu, w braku porozumienia, o którym mowa w § 1, sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia.

Zgodnie z treścią art. 107 § 1 ww. Kodeksu, jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu, sąd opiekuńczy może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania i utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Sąd pozostawia władzę rodzicielską obojgu rodzicom, jeżeli przedstawili zgodne z dobrem dziecka pisemne porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia. W braku porozumienia, o którym mowa w § 1, sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia (art. 107 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

W związku z powyższym, wskazać należy, że warunkiem niezbędnym do zastosowania ulgi prorodzinnej w stosunku do małoletniego dziecka jest wykonywanie władzy rodzicielskiej (a nie samo jej posiadanie). Nie można utożsamiać pojęcia "wykonywanie władzy rodzicielskiej" z pojęciem "przysługiwanie władzy rodzicielskiej". Należy mieć na uwadze, że do nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej konieczne jest zarówno posiadanie przez rodzica władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem, jak i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Należy przy tym odróżnić treść władzy rodzicielskiej od jej wykonywania, gdyż samo posiadanie władzy rodzicielskiej nie oznacza jej wykonywania.

Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka. Przy czym przez wychowywanie należy rozumieć zapewnianie stałej opieki, prowadzącej do uzyskania pełnego rozwoju fizycznego i psychicznego. Chodzi zatem o aktywne uczestniczenie w wychowywaniu dziecka i realny wpływ na rozwój jego osobowości. Realizacja prawa wykonywania władzy rodzicielskiej może następować przykładowo poprzez osobiste kontakty z nauczycielami, interesowanie się stanem zdrowia dziecka i pomoc w jego leczeniu, zapewnianie wsparcia w nauce, interesowanie się sposobem spędzania wolnego czasu.

Zatem, o wykonywaniu władzy rodzicielskiej nie świadczy tylko sam fakt jej posiadania, czy spełniania obowiązku alimentacyjnego, ani sporadyczne kontakty z dzieckiem. Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka. Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka. Co istotne samo tylko uiszczanie alimentów na rzecz dziecka (nierzadko wymuszonych orzeczeniem sądowym), czy też sporadyczne spotkania z dzieckiem nie wypełniają tak rozumianego określenia wykonywanie władzy rodzicielskiej.

W myśl powołanego wyżej przepisu art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ulga na dzieci przysługuje temu podatnikowi, który w danym roku podatkowym nie tylko posiadał, ale także wykonywał władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem. Przy czym, należy wskazać, że analizowany przepis nie uzależnia prawa do ulgi od ściśle określonego zakresu wykonywania władzy rodzicielskiej przez rodzica, czy też rozłożenia obowiązków (proporcji) w tym względzie pomiędzy rodzicami dziecka. Prawo podatnika do odliczenia na podstawie tego przepisu nie jest również limitowane zakresem wykonywanej władzy rodzicielskiej. Taka wykładnia art. 27f ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zaprezentowana została m.in. w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 lipca 2016 r., sygn. akt II FSK 1420/15.

Stąd ulga na dzieci przysługuje tym rodzicom, którzy faktycznie sprawują pieczę nad osobą i majątkiem dziecka. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje formalnie obojgu rodzicom, a tylko jeden z rodziców faktycznie ją wykonuje, to z odliczenia całości kwoty może skorzystać tylko ten rodzic. Jeżeli rodzic dziecka pomimo posiadania praw rodzicielskich nie zajmuje się dzieckiem albo jego kontakty są sporadyczne należy uznać, że nie wykonuje władzy rodzicielskiej i w związku z tym nie ma prawa do ulgi.

Jak bowiem wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 27 lipca 2016 r., sygn. akt. II FSK 2378/15, " (...) dla nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej, konieczne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek, to jest posiadanie władzy rodzicielskiej (nawet ograniczonej na podstawie wyroku sądowego) i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Czym innym jest bowiem posiadanie władzy a czym innym jej wykonywanie, a to oznacza, że utożsamianie ich na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajduje uzasadnienia. W celu nabycia prawa do przedmiotowej ulgi podatnik powinien wykazać zatem, że w danym roku podatkowym wykonywał, a nie tylko posiadał władzę rodzicielską (...)."

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy wyjaśnić należy, że odliczenia ulgi z tytułu wychowywania dziecka dokonuje ten z rodziców, który wykonuje w stosunku do niego władzę rodzicielską. W przypadku, gdy tylko jeden z rodziców wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do dziecka, to rodzicowi temu przysługuje prawo do odliczenia ulgi w pełnej wysokości limitu określonego na to dziecko.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego wynika, że w oparciu o wyrok rozwodowy Sądu Okręgowego w... I Wydział Cywilny z dnia 9 sierpnia 2012 r. (sygn. akt...), gdzie jest jasno zawarta informacja dotycząca wykonywania władzy rodzicielskiej nad małoletnimi, Wnioskodawczyni skorzystała z rozliczenia ulgi podatkowej na dwoje dzieci w całości. Sąd orzekł w pkt II: "wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi stron: W. K. urodzonym w dniu... stycznia 2007 r.w... i B. K. urodzonym w dniu... kwietnia 2004 r.w..., powierza powódce, przyznając pozwanemu prawo do współdecydowania o istotnych sprawach dzieci, a w szczególności do współdecydowania o wyjeździe małoletnich za granicę w celu zwyczajnego tam pobytu, jak też co do wyboru kierunku nauki, wyboru zawodu, wakacyjnego wypoczynku, sposobu leczenia w razie poważnej choroby i określa miejsce pobytu małoletnich przy matce." W dalszej kolejności Sąd ustala kontakty ojca R. K. z małoletnimi synami, zmienione postanowieniem Sądu Rejonowego w.... VIII Zamiejscowy Wydział Rodzinny i Nieletnich z siedzibą w..., z dnia 4 grudnia 2013 r. (sygn. akt...), w sposób przyznający mu prawo do kontaktu:

* co drugi i czwarty weekend miesiąca od godziny 19:30 w piątek do godziny 19:00 w niedzielę,

* spędzania urlopu w okresach od 1 do 15 dnia lipca każdego roku,

* spędzania ferii zimowych w pierwszym tygodniu,

* spędzania świąt w pierwszy dzień Świąt Wielkanocnych oraz drugi dzień Świąt Bożego Narodzenia.

W tym samym wyroku zasądzone są też alimenty na rzecz małoletnich w kwocie łącznej 800 zł, podwyższone wyrokiem Sądu Rejonowego w...., III Wydział Rodzinny i Nieletnich, z dnia 23 sierpnia 2017 r. (sygn. akt...) do kwoty łącznie 1 100 zł.

Synowie zamieszkują wspólnie z Wnioskodawczynią od początku, jak i również mają meldunek przy Niej. Ojciec płaci alimenty w zasądzonej wysokości i twierdzi, że to jest wszystko jeśli chodzi o jego obowiązki w kosztach utrzymania dzieci. Niejednokrotnie były sytuacje, gdzie Wnioskodawczyni kierowała do niego swoje prośby o pomoc w opłaceniu czegoś dodatkowego (np. niecierpiące zwłoki badanie rezonansem magnetycznym syna B. po kontuzji kręgosłupa na zajęciach fizycznych, gdzie koszt takiego badania to kwota 400 zł) lub o połowiczne poniesienie kosztów związanych z wyjazdami synów na zieloną szkołę itp. Wnioskodawczyni sama pokryła koszty wyjazdu na zagraniczną wycieczkę szkolną w kwocie 1 700 zł, którą opłaciła w ratach miesięcznych. Za każdym razem Wnioskodawczyni słyszała, że jego obowiązek to tylko płacenie alimentów, a reszta kwestii związanych z pełnieniem obowiązków rodzicielskich, to już nie jest jego problem. To na Wnioskodawczyni spoczywa dbałość o wychowanie, edukację i pilnowanie spraw związanych z ich zdrowiem (tj.m.in. jazda na umówione wizyty lekarskie, bilanse u lekarza, kontrole i leczenie stomatologiczne, wspólne pobyty w szpitalach na zabiegach i operacjach, przygotowywanie do przystąpienia do I Komunii Świętej, uczestnictwo w wywiadówkach, zaangażowanie w życie klasowe, zgody i opłacanie wyjazdów szkolnych, pomoc w przygotowaniach się do konkursów szkolnych i międzyszkolnych, pomoc w nauce przy odrabianiu lekcji i kontrola ocen szkolnych, opłacanie zajęć dodatkowych pozaszkolnych - nauka pływania ok. 120 zł/miesięcznie, składki członkowskie w klubie akrobatycznym oraz dopłaty do wyjazdów na zgrupowania sportowe). Obecnie ojciec dzieci mieszka ponad 160 km od miejsca pobytu synów, fizycznie nie jest w stanie pełnić roli wychowawczych, a jedynie korzysta z praw kontaktów z synami dwa razy w miesiącu (sporadycznie raz w miesiącu). Gdy przyjeżdża na ustalone kontakty z dziećmi to zawsze każe Wnioskodawczyni ich do tego przygotować, tj. mają zabierać ze sobą czyste ciuchy, rzeczy do zabaw, gry itp. Po tych wizytach często stan powrotu tych rzeczy ma wiele do życzenia, są brudne bądź niekompletne. Ostatnio zdarzyło się nawet, że starszy syn wrócił z płaczem przed godziną 22:00, ponieważ ojciec po spotkaniu z kolegami pod wpływem alkoholu zaczął się go czepiać, aż w pewnym momencie powiedział mu że może iść do domu. Jego podejście do spraw wychowawczych ma wiele do życzenia. Starszego syna zmusił do chodzenia na religię oraz do przystąpienia do bierzmowania wbrew jego woli. Szantażował go, że jeśli tego nie zrobi, to on nie będzie do nich przyjeżdżał i że on jest ojcem i mają go słuchać, bo do 18 roku ich życia on będzie decydował co mają robić. W czasie kontaktów dzieci przebywają u dziadków, a bardzo często tylko pod ich opieką, gdyż w tym czasie ojciec spędza czas z kolegami i spotkaniami towarzyskimi przy alkoholu. Nawet nie ma w obowiązku przygotowania dla nich posiłków, bo tym obowiązkiem obarcza swoich rodziców. Czasem, gdy zabiera ich do obecnego miejsca zamieszkania dzieci przebywają pod innym adresem niż ojciec, pod opieką obcych ludzi (siostry obecnej konkubiny). W mieszkaniu ojca nie mają swojego pokoju, swoich łóżek. Każdorazowo przed wizytą ojca dzieci zostają wyposażone w niezbędne rzeczy (ubrania stosownie do pory roku, elementy do spędzania wolnego czasu tj. gry planszowe, hulajnoga, deskorolka, rower - w zależności co chcą zabrać). Nie dokładał się nigdy do wakacyjnych wyjazdów. To zawsze było wyłącznie w kwestii Wnioskodawczyni, na co przeznaczała każdego roku pieniądze właśnie pozyskane dzięki uldze prorodzinnej. Tylko i wyłącznie dzięki tym pieniądzom dzieci mogły jechać wspólnie z Wnioskodawczynią nad morze, aby po całym roku zmienić klimat i móc wypocząć po obowiązkach szkolnych i dnia codziennego. Sporadyczne wyjścia na basen, do kina bądź na lodowisko nie można potraktować na równi z obowiązkami spoczywającymi na Wnioskodawczyni, jako na matce. Prócz takich zachowań, były też często słowa krytyki pod adresem Wnioskodawczyni i to kierowane do dzieci, że Wnioskodawczyni jest złą matką, że to on jest ich ojcem i to on będzie im kazał i rozkazywał, aż do pełnoletności. Nie rozmawia z nimi na poziomie wychowawczym, lecz w trybie rozkazującym. Zawsze to na Wnioskodawczyni spoczywa obowiązek zapewnienia dzieciom opieki i nawet w sytuacji, gdy trafiła Ona do szpitala, ojciec dzieci nie wyraził chęci zajęcia się swoimi dziećmi w tym czasie - to Wnioskodawczyni musiała się martwić aby nie zostały same.

Od czasu rozwodu każdego roku Wnioskodawczyni rozliczała ulgę na dwoje dzieci w pełnej wysokości, podpierając się wyrokiem Sądu o powierzeniu Jej wykonywania władzy rodzicielskiej nad małoletnimi, zgodnej ze stanem rzeczywistym. W 2019 r. (oraz w latach poprzednich 2014-2018) Wnioskodawczyni posiadała status osoby samotnie wychowującej dzieci i Jej dochody nie przekroczyły kwoty 112 000 zł, nie otrzymywała też zasiłku pielęgnacyjnego ani renty socjalnej. Dochody Wnioskodawczyni są tylko z umowy o pracę w pełnym wymiarze.

Z ojcem dzieci Wnioskodawczyni nie doszła do porozumienia, gdyż jego stanowisko jest zupełnie inne niż Wnioskodawczyni i uważa, że jemu należy się połowa ulgi na dzieci. Złożył korektę swoich zeznań za lata 2014-2018, w związku z czym odliczona ulga na dzieci przekroczyła dozwoloną kwotę.

Wnioskodawczyni po orzeczeniu rozwodu samotnie wychowuje dzieci, stan cywilny - rozwódka. W wyroku rozwodowym Sąd powierzył Wnioskodawczyni wykonywanie władzy rodzicielskiej (jako matce dzieci) przyznając ojcu prawo do współdecydowania o istotnych sprawach dzieci, w szczególności co do wyboru kierunku nauki, zawodu, sposobu leczenia w razie poważnej choroby, wakacyjnego wypoczynku, o wyjeździe dzieci za granicę w celu zwyczajnego tam pobytu. Ojciec dzieci płaci alimenty, utrzymuje kontakt w sposób wyznaczony przez Sąd - przyznający mu prawo do kontaktu.

W latach podatkowych, których dotyczy złożony wniosek tylko Wnioskodawczyni wykonywała władzę rodzicielską wobec małoletnich dzieci - ojciec dzieci utrzymuje z nimi kontakt i spędza czas w wyznaczonych przez Sąd terminach. Wszelkie działania w stosunku do wychowywania dzieci są po Jej stronie (tj. uczestniczenie w ich wychowaniu, sprawowanie nad nimi pieczy/opieki, ponoszenia kosztów ich utrzymania, troszczenie o prawidłowy rozwój, ich potrzeby bytowe, zdrowotne, edukacyjne). Dzieci Wnioskodawczyni mieszkają z Nią, a ojciec mieszka ponad 160 km od nich. Ojciec dzieci złożył korektę zeznań i skorzystał z 50% wysokości ulgi na dzieci. Wnioskodawczyni osiągała dochody, do których zastosowanie mają zasady opodatkowania określone art. 27 ustawy o podatku dochodowych od osób fizycznych. Wnioskodawczyni nie prowadziła działalności gospodarczej. W stosunku do Wnioskodawczyni i Jej dzieci nie miały zastosowania wymienione przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym z wyjątkiem najmu prywatnego lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. Dzieci nie otrzymywały żadnego zasiłku pielęgnacyjnego ani renty socjalnej.

Z przytoczonych regulacji wynika, że limit omawianej ulgi określony na dziecko przysługuje łącznie obojgu rodzicom, jeżeli w stosunku do danego dziecka oboje rodziców wykonuje władzę rodzicielską. Stąd, w przypadku wykonywania przez obojga rodziców władzy rodzicielskiej każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, kwoty ulgi prorodzinnej, o której mowa w art. 27 ust. 1-2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w granicach przysługującego limitu na dziecko. Istotne jest, aby odliczona kwota przez oboje rodziców nie przekroczyła rocznego limitu na każde dziecko. Kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji.

Jednocześnie biorąc pod uwagę umiejscowienie w przepisach ustawy sformułowania "lub w dowolnej proporcji", tj. po wyrazach "kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych", to należy przyjąć, że podstawową formą podziału przysługującego odliczenia pomiędzy rodziców, z których każdy (w związku z wykonywaną władzą rodzicielską) ma prawo do zastosowania ulgi, jest podział tej kwoty w częściach równych. Możliwość skonsumowania tej kwoty przez rodziców w inny sposób niż w proporcji pół na pół, należy traktować w kategorii przywileju (wyjątku od generalnej zasady), który ma zastosowanie wyłącznie w sytuacji, gdy zgodę na ustalenie dowolnej proporcji kwoty odliczenia wyrażają oboje rodzice. Wynika to z użytego przez ustawodawcę sformułowania "w dowolnej proporcji przez nich ustalonej", oznaczającego współudział (porozumienie) obojga rodziców w określonej proporcji innej niż odpowiadającej częściom równym. Zatem brak stosownego porozumienia pomiędzy rodzicami dziecka oznacza, że w sytuacji, gdy każdy z rodziców spełnia warunki do zastosowania przedmiotowego odliczenia, przysługującą rodzicom wspólną kwotę ulgi na każde z dzieci rodzic dzieli z drugim rodzicem w częściach równych.

Podkreślić należy, że zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, prawo do ulgi przysługuje rodzicowi, który w roku podatkowym wykonywał władzę rodzicielską. Dla nabycia praw do ulgi prorodzinnej nie wystarczy więc posiadanie władzy rodzicielskiej. Prawo takie daje dopiero wykonywanie takiej władzy.

Powyższe potwierdza stanowisko sądów administracyjnych, np. Naczelnego Sądu Administracyjnego w wyroku z dnia 27 lipca 2016 r., sygn. akt II FSK 2360/15, w którym Sąd stwierdził, że wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka. Samo tylko uiszczanie alimentów na rzecz dziecka (nierzadko wymuszonych orzeczeniem sądowym), czy też sporadyczne spotkania z dzieckiem nie wypełniają tak rozumianego określenia wykonywanie władzy rodzicielskiej.

Biorąc pod uwagę opisany we wniosku stan faktyczny i zdarzenie przyszłe oraz powołane przepisy prawa podatkowego, uznać należy, że skoro w latach 2015-2019 i latach przyszłych (kolejnych) w stosunku do małoletnich dzieci tylko Wnioskodawczyni wykonywała i wykonywać będzie władzę rodzicielską bez udziału drugiego z rodziców, a więc ciężar związany z wykonywaniem władzy rodzicielskiej w stosunku do małoletnich dzieci spoczywał i spoczywać będzie na Wnioskodawczyni - to wówczas tylko Ona ma możliwość skorzystania z ulgi z tytułu wychowywania dzieci w całości. Nadmienić należy, że wykonywanie obowiązku alimentacyjnego przez ojca oraz spotykania się przez ojca z dziećmi w ramach kontaktów wyznaczonych przez Sąd, nie sposób uznać za wystarczającego dla przyjęcia, że wykonywał on władzę rodzicielską w rozumieniu art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tym bardziej, że obowiązek alimentacyjny nie jest uzależniony od wykonywania, czy nawet posiadania takiej władzy. Zatem, w przedmiotowej sprawie Wnioskodawczyni przysługuje wyłączne prawo do dokonania odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej na małoletnie dzieci za lata 2015-2018, jak również za rok 2019 oraz lata przyszłe (pod warunkiem, że nie ulegną zmianie przepisy prawa będące podstawą niniejszego rozstrzygnięcia oraz zdarzenie przyszłe sprawy), jeśli wyłącznie Wnioskodawczyni wykonywała i wykonywać będzie władzę rodzicielską nad małoletnimi dziećmi.

Tutejszy Organ podkreśla, że jednym z celów interpretacji indywidualnych jest zinterpretowanie przepisów budzących wątpliwość wśród podatników, w określonych stanach faktycznych czy zdarzeniach przyszłych. Przepis art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900, z późn. zm.) nakłada na Organ podatkowy obowiązek udzielania interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku - nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ww. ustawy jest sam przepis prawa. Wnioskodawczyni ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku.

Należy również zastrzec, że w przypadku korzystania z ulg i zwolnień podatkowych, wynikających z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obowiązek udowodnienia prawa do skorzystania z określonej ulgi przy spełnieniu wszystkich warunków wynikających z przepisów podatkowych spoczywa na podatniku, który wywodzi z tego określone skutki.

Szczegółowe ustalenia w powyższym zakresie mogą być poczynione wyłącznie w ramach prowadzonego przez właściwy organ podatkowy postępowania podatkowego. Zgodnie z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, bowiem prawidłowość takiego rozliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy. W rezultacie w wydanej interpretacji Organ nie rozstrzyga, który z rodziców i w jakim zakresie wykonuje władzę rodzicielską. Poczynienie pełnych ustaleń faktycznych na okoliczność, czy rodzic małoletnich dzieci faktycznie wykonywał w stosunku do dzieci władzę rodzicielską i ewentualnie w jakim okresie, jest możliwe wyłącznie w postępowaniu podatkowym. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Z uwagi na to, że wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej stosowania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych został złożony przez Wnioskodawczynię - jednego z rodziców, zaznacza się, że interpretacja nie wywiera skutku prawnego dla drugiego z rodziców - byłego męża Wnioskodawczyni.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1.

z zastosowaniem art. 119a;

2.

w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3.

z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 ustawy - Ordynacja podatkowa).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we..., ul.....,..., za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2019 r. poz. 2325). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała, lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy), z zastrzeżeniem art. 15zzs ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374, z późn. zm.). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl