0113-KDIPT2-2.4011.1273.2021.2.MK - Zaniechanie poboru PIT od zwolnienia z długu związanego z kredytem hipotecznym

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

28 grudnia 2021 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zaniechania poboru podatku. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wniosek dotyczy ugody (frankowej) z bankiem... do umowy kredytu mieszkaniowego z dnia 18 czerwca 2008 r.

Strony przyjęły, że kredyt udzielony na podstawie umowy, która została zawarta w CHF zostanie rozliczona tak, jakby od daty zawarcia umowy od dnia 18 czerwca 2018 r. stanowiła kredyt złotówkowy. Kwota kredytu wypłacona 300 001 zł, kwota CHF została przez bank przeliczona na zł po kursie NBP z dnia wypłaty. Po zmianie waluty zadłużenia na walutę polską, Strony uzgodniły, że z uwzględnieniem ust. 5-7, pozostałe do spłaty zadłużenie kredytobiorcy wobec banku z tytułu umowy, na dzień zawarcia ugody, wynosi 22 932 zł 21 gr, w tym:

- kapitał (pozostała do spłaty kwota kredytu): 22 915 zł 77 gr,

- odsetki bieżące: 16 zł 44 gr,

- koszty i opłaty: 0 zł.

W związku z łączącą bank i kredytobiorcę umową kredytu mieszkaniowego podpisaną dnia 18 czerwca 2008 r., strony zgodziły się na zawarcie ugody w dniu 17 grudnia 2021 r. W księgach rachunkowych banku na dzień zawarcia Ugody wysokość zadłużenia kredytobiorcy z tytułu umowy wynosiła 51 964,58 CHF:

- kapitał (pozostała do spłaty kwota kredytu): 51 959,61 CHF,

- odsetki zapadłe niespłacone: 0,00 CHF

- odsetki od zadłużenia przeterminowanego 0,00 CHF

- odsetki zawieszone: 0,00 CHF

- odsetki bieżące: 4,97 CHF,

co oznacza, że po przeliczeniu na walutę polską po średnim kursie. Banku.... z dnia poprzedzającego dzień zawarcia ugody, zadłużenie kredytobiorcy na dzień zawarcia ugody wynosi 230 234 zł 27 gr:

- kapitał (pozostała do spłaty kwota kredytu): 230 212 zł 25 gr,

- odsetki zapadłe niespłacone: 0 zł,

- odsetki od zadłużenia przeterminowanego: 0 zł,

- odsetki zawieszone: 0 zł,

- odsetki bieżące: 22 zł 02 gr,

- zadłużenie Kredytobiorcy z tytułu niezapłaconych kosztów i opłat związanych z Umową: 0 zł.

Bank zwalnia kredytobiorcę (Wnioskodawczynię) z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy) w kwocie 207 296 zł 48 gr stanowiącej różnicę między kwotą zadłużenia wskazaną w ust. 3, a kwotą zadłużenia wskazaną w ust. 8 z wyjątkiem odsetek bieżących, a Kredytobiorca dokonane zwolnienie z długu przyjmuje.

Na kwotę zwolnienia z długu składa się zadłużenie z następującego tytułu w poniższych wysokościach:

- kapitału: 207 296 zł 48 gr,

- odsetek zapadłych niespłaconych: 0 zł,

- odsetek od zadłużenia przeterminowanego: 0 zł,

- odsetek zawieszonych: 0 zł.

Dodatkowo bank zwalnia kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy) w kwocie 0 zł, stanowiącej wysokość kosztów i opłat, o których mowa w ust. 3, a Kredytobiorca dokonane zwolnienie z długu przyjmuje.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni oświadcza, że:

- kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty przez Wnioskodawczynię na własne cele mieszkaniowe,

- kredyt został zabezpieczony hipotecznie,

- Wnioskodawczyni nie skorzystała umorzenia wierzytelności z innego kredytu hipotecznego.

Pytanie

Czy kwota umorzona w wysokości 207 296 zł 48 gr w ugodzie Nr.. z dnia 17 grudnia 2021 r., stanowi przychód podlegający opodatkowaniu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Pani stanowisko w sprawie:

Wnioskodawczyni uważa, że nie powinna płacić podatku od przychodu z uwagi na fakt ugody z bankiem, która była zawarta w dniu 17 grudnia 2021 r. Powyższa umowa była następstwem niezgodnych z prawem przepisów kredytowych. Biorąc to pod uwagę, zdaniem Wnioskodawczyni, kwota umorzona nie stanowi przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów (art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jednym ze źródeł przychodów są inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania "w szczególności", wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawczyni wspólnie z mężem zaciągnęła 18 czerwca 2018 r. kredyt mieszkaniowy. Kwota kredytu - kapitał, wypłacona 300 001 zł, kwota CHF została przez bank przeliczona na zł po kursie NBP z dnia wypłaty.

W związku z łączącą bank i kredytobiorcę umową kredytu mieszkaniowego podpisaną dnia 18 czerwca 2008 r., Strony zgodziły się na zawarcie ugody w dniu 17 grudnia 2021 r.

Bank zwolnił Wnioskodawczynię z długu (umorzył zadłużenie) w kwocie 207 296 zł 48 gr stanowiącej różnicę między kwotą zadłużenia wskazaną w ust. 3, a kwotą zadłużenia wskazaną w ust. 8 z wyjątkiem odsetek bieżących, a Wnioskodawczyni dokonane zwolnienie z długu przyjęła.

Na kwotę zwolnienia z długu składa się zadłużenie z następującego tytułu w poniższych wysokościach:

- kapitału: 207 296 zł 48 gr,

- odsetek zapadłych niespłaconych: 0 zł,

- odsetek od zadłużenia przeterminowanego: 0 zł,

- odsetek zawieszonych: 0 zł.

Wnioskodawczyni oświadcza, że:

- kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty przez Wnioskodawczynię na własne cele mieszkaniowe,

- kredyt został zabezpieczony hipotecznie,

- Wnioskodawczyni nie skorzystała umorzenia wierzytelności z innego kredytu hipotecznego.

Wątpliwość Wnioskodawczyni budzi kwestia, czy kwota przychodu z tytułu umorzenia kredytu podlega zaniechaniu poboru podatku na mocy rozporządzenia Ministra Finansów z 27 marca 2020 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2020 r. poz. 1896, z późn. zm.). Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Z kolei instytucja zwolnienia z długu uregulowana została w art. 508 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740), zgodnie z którym zobowiązanie wygada, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

Jednakże zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z 27 marca 2020 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2020 r. poz. 548 z późn. zm.) zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od:

W myśl § 3 rozporządzenia w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe kwoty wierzytelności, o których mowa w § 1, obejmują:

Z kolei § 7 ww. rozporządzenia stanowi, że zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2019 r. do dnia 31 grudnia 2021 r.

Natomiast § 4 rozporządzenia reguluje, że przez własne cele mieszkaniowe, o których mowa w § 1, rozumie się wydatki na cele, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387, z późn. zm.).

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

e) rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego - położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Z powyższego wynika zatem, że zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na własne cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy osoba fizyczna, której umorzono zobowiązanie z tytułu kredytu nie skorzystała z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie (§ 1 pkt 1 ww. rozporządzenia).

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane powyższej przepisy prawa stwierdzić należy, że w stosunku do uzyskanego przez Wnioskodawczynię przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności względem banku, tj. kapitału w kwocie 207 296 zł 48 gr, zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z 27 marca 2020 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

W konsekwencji Wnioskodawczyni nie ma obowiązku wykazywania w zeznaniu rocznym, jako przychodu, kwot związanych z ww. umorzeniem.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Tutejszy Organ podkreśla, że jednym z celów interpretacji indywidualnych jest zinterpretowanie przepisów budzących wątpliwość wśród podatników, w określonych stanach faktycznych czy zdarzeniach przyszłych. Przepis art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540, z późn. zm.), nakłada na Organ podatkowy obowiązek udzielania interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego. Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku - nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ww. ustawy jest sam przepis prawa. Wnioskodawczyni ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

* Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

* Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w.. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako "p.p.s.a.").

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

* w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

* w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540, z późn. zm.).