0113-KDIPT1-3.4012.62.2023.3.JM - Odliczanie VAT od wydatków na samochód osobowy

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

25 stycznia 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 23 stycznia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

- dokumentowania zwrotu wydatków poniesionych w związku z prowadzonym postępowaniem upadłościowym;

- niekorzystania ze zwolnienia od podatku zwrotu wydatków poniesionych na znaczki pocztowe i zwrotne potwierdzenie odbioru korespondencji w związku z prowadzonym postępowaniem upadłościowym;

- określenia podstawy opodatkowania dla zwrotu wydatków poniesionych na znaczki pocztowe i zwrotne potwierdzenie odbioru korespondencji w związku z prowadzonym postępowaniem upadłościowym;

- prawa do odliczenia podatku od wydatków poniesionych na prowadzone postępowanie upadłościowe.

Uzupełniła go Pani - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 30 marca 2023 r. (wpływ 30 marca 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Wnioskodawczyni prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą pod firmą "". Zgodnie z treścią wpisów działalność gospodarcza prowadzona jest przez Wnioskodawczynię od dnia 21 listopada 2016 r.

Jako przeważającą działalność gospodarczą Wnioskodawczyni oznaczyła:

69.10.Z Działalność prawnicza,

Dodatkowo Wnioskodawczyni wskazała jako wykonywaną działalność gospodarczą:

69.10.Z Działalność prawnicza,

70.22.Z Pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania,

82.11.Z Działalność usługowa związana z administracyjną obsługą biura.

Wnioskodawczyni wykonuje zawód radcy prawnego i jest wpisana na listę radców prawnych. Wnioskodawczyni uzyskała w dniu 4 marca 2020 r. uprawnienia doradcy restrukturyzacyjnego i posiada numer licencji.

Wnioskodawczyni jest podmiotem podlegającym w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w podatku dochodowym od osób fizycznych. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych Wnioskodawczyni rozlicza się na zasadach ogólnych, a więc według skali podatkowej.

Wnioskodawczyni jest również od dnia 21 listopada 2016 r. czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług oraz ma ujawniony rachunek bankowy na białej liście podatników VAT. W ramach prowadzonej działalności przez Wnioskodawczynię realizuje ona zadania syndyka, zgodnie z art. 156 ustawy z 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe (dalej także: ustawa - Prawo upadłościowe). W trakcie postępowań upadłościowych osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej (tzw. upadłości konsumenckie) Wnioskodawczyni jest wyznaczana przez Sąd do pełnienia funkcji syndyka i prowadzi te postępowania (jest pozasądowym organem postępowania upadłościowego). Niniejszy wniosek dotyczy zagadnień związanych z rozliczeniem kosztów postępowania upadłościowego osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 51 ust. 1 pkt 6 ustawy - Prawo upadłościowe uwzględniając wniosek o ogłoszenie upadłości, sąd wydaje postanowienie o ogłoszeniu upadłości, w którym wyznacza syndyka. Stosownym postanowieniem sąd powierza zatem syndykowi pełnienie określonych funkcji w postępowaniu upadłościowym, których zakres precyzuje ustawa. Zgodnie z art. 160 ust. 1 ustawy - Prawo upadłościowe, w sprawach dotyczących masy upadłości syndyk dokonuje czynności w imieniu własnym lecz na rachunek upadłego (jest to tzw. zastępstwo pośrednie).

Wnioskodawczyni jako syndyk wyznaczony postanowieniem sądu dokonuje szeregu czynności o charakterze faktycznym i prawnym zmierzających do zabezpieczenia majątku zarządzanych podmiotów. Zgodnie z art. 173, 175, 176, 177, 178, 179 ustawy - Prawo upadłościowe syndyk m.in. zarządza, zabezpiecza przed zniszczeniem i pozyskuje informacje w urzędach o majątku upadłego. Nadto syndyk ujawnia stan majątku w księgach wieczystych, dokonuje jego spisu i ostatecznie dąży do ewentualnego zaspokojenia wierzycieli w ramach przeprowadzonego procesu upadłościowego. Czynności te wymagają wysłania korespondencji zawierającej np. wezwania do dłużników, zawiadomienia wierzycieli, wnioski o udzielenie informacji do sądów, komorników, banków i innych instytucji. Korespondencja zawierająca pisma syndyka jest wysyłana przesyłką poleconą rejestrowaną za zwrotnym potwierdzeniem odbioru. Praktyka taka wynika z konieczności udokumentowania prawidłowego przebiegu postępowania upadłościowego - korespondencja, dowody jej nadania i doręczenia stanowią integralną cześć akt postępowania prowadzonych przez syndyka. Podkreślić należy, że znaczna część pism wysyłanych przez syndyka wywołuje skutki prawne dla nadawcy i odbiorcy w momencie jej nadania, odebrania lub też upływającego terminu na odbiór przesyłki (tzw. doręczenie przez podwójną awizację).

Wnioskodawczyni wysyła korespondencję za pośrednictwem X w swoim imieniu, ale na rzecz upadłych. Opłaty za przesyłki uiszczane są za pośrednictwem Platformy. Spis i potwierdzenie terminu nadawanych przesyłek realizuje się na podstawie generowanych każdorazowo przez Wnioskodawczynię list nadawczych. Operator pocztowy zgodnie z ww. umową wystawia raz w miesiącu fakturę, wskazując jako nabywcę Wnioskodawczynię ze wskazaniem ilości zakupionych znaczków pocztowych w miesięcznym okresie rozliczeniowym. Ilość zakupionych znaczków determinowana jest każdorazowo potrzebami prowadzonych przez Wnioskodawczynię postępowań. Znaczki te są nabywane zbiorczo dla wszystkich prowadzonych przez Wnioskodawczynię postępowań według bieżących potrzeb kancelarii syndyka. Wnioskodawczyni nie jest bowiem w stanie z góry oszacować ilości potrzebnych znaczków pocztowych w odniesieniu do konkretnego podmiotu, względem którego toczy się postępowanie.

Mając na względzie fakt, że Wnioskodawczyni dysponuje fakturą zbiorczą, koszty znaczków pocztowych w odniesieniu do poszczególnych podmiotów (upadłych), Wnioskodawczyni ustala na podstawie prowadzonej przez siebie ewidencji prowadzonej korespondencji dla poszczególnych postępowań upadłościowych. Po przeliczeniu liczby znaczków wykorzystanych w danym postępowaniu upadłościowym Wnioskodawczyni refakturuje koszty korespondencji na konkretnego odbiorcę. Wnioskodawczyni uwzględnia otrzymaną fakturę od operatora pocztowego w kosztach uzyskania przychodów związanych z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą.

Syndykowi przysługuje zarówno wynagrodzenie za wykonywane czynności, jak również zwrot wydatków. Obie te należności są od siebie niezależne. Zakup znaczków nie determinuje zatem w żaden sposób wysokości wynagrodzenia syndyka.

Wynagrodzenie syndyka jest ustalane przez Sąd w oparciu o przepis art. 4919 ustawy - Prawo upadłościowe. Zgodnie z art. 167a ust. 1 ustawy - Prawo upadłościowe wynagrodzenie i zaliczki na wynagrodzenie syndyka obowiązanego do rozliczenia podatku od towarów i usług podwyższa się o kwotę podatku od towarów i usług. Po uprawomocnieniu się postanowienia Sądu o ustaleniu wynagrodzenia syndyka za sprawowanie funkcji w danym postępowaniu upadłościowym, Wnioskodawczyni wystawia fakturę VAT na rzecz osoby upadłej (konsumenta) oraz rejestruje sprzedaż na kasie rejestrującej i wystawia paragon fiskalny. Faktura VAT wystawiana jest niezależnie do tego czy upadły zgłosi żądanie wystawienia faktury VAT czy też nie. Taka praktyka Wnioskodawczyni wynika z konieczności zachowania przejrzystości jej działań w trakcie postępowań upadłościowych, albowiem nie ma wówczas wątpliwości, iż Wnioskodawczyni rozliczyła księgowo konkretne postępowanie upadłościowe. Podkreślić bowiem należy, że na fakturze VAT znajdują się wszelkie dane identyfikujące upadłego, zaś na paragonie fiskalnym znajdować się może co najwyżej jego numer NIP. Nie każdy upadły ma jednak taki numer nadany. Konieczne jest zatem wystawienie faktury VAT w celu przypisania konkretnej należności do danego upadłego, który ostatecznie pokrywa koszty postępowania, w tym również wynagrodzenie syndyka.

W przypadku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na pokrycie kosztów postępowania (w tym również wynagrodzenia syndyka) albo w masie upadłości brak jest płynnych funduszów na ich pokrycie, syndykowi może być przyznana tymczasowo ze środków Skarbu Państwa zaliczka na pokrycie kosztów postępowania, o której mowa

w art. 4917 ustawy - Prawo upadłościowe. Wydatki związane z prowadzonym postępowaniem Wnioskodawczyni pokrywa na bieżąco ze środków zgromadzonych w masie upadłości, w tym wypłaconej zaliczki sądowej pochodzącej ze środków Skarbu Państwa. Jeśli Sąd przyznaje Wnioskodawczyni zaliczkę to trafia ona na rachunek bankowy masy upadłości. W sprawozdaniu ostatecznym Wnioskodawczyni wykazuje wszelkie wydatki ponoszone w ramach konkretnego postępowania upadłościowego. W zakresie prowadzonej sprawozdawczości rachunkowej nie ma żadnej różnicy czy wydatki stanowiące koszty postępowania są pokrywane z zaliczki uzyskanej z Sądu, z potrąceń dokonywanych z wynagrodzenia za pracę upadłego, czy też z sum uzyskanych z likwidacji majątku upadłego.

W aktualnym stanie prawnym nie ma zapisów ustawowych w zakresie prawa syndyka do zwrotu poniesionych wydatków. Koszty te obecnie mieszczą się w kategorii "wydatków bezpośrednio związanych z zabezpieczeniem, zarządem i likwidacją masy upadłości" (art. 230 ust. 1 ustawy - Prawo upadłościowe).

Po zakończeniu pełnienia funkcji syndyk składa sądowi sprawozdanie ostateczne, które obejmuje raport ze zmian w stanie i składzie masy upadłości w okresie postępowania upadłościowego. W sprawozdaniu tym wskazuje się m.in. łączną kwotę uzyskaną z likwidacji masy upadłości, raport ze zmian stanu wierzytelności w okresie postępowania upadłościowego ze wskazaniem stopnia zaspokojenia wierzycieli w poszczególnych kategoriach oraz niezaspokojonych przez syndyka zobowiązań masy upadłości. Dodatkowo syndyk sporządza zestawienie z wpływów i wydatków w okresie postępowania upadłościowego oraz spis czynności syndyka w okresie postępowania upadłościowego wraz z uzasadnieniem.

Zgodnie z art. 168 ust. 5c ustawy - Prawo upadłościowe sędzia-komisarz (w przypadku upadłości konsumenckiej prowadzonej w trybie uproszczonym - sędzia wyznaczony) zatwierdza sprawozdanie ostateczne albo odmawia jego zatwierdzenia w całości lub części, jeżeli syndyk dokonał czynności niezgodnych z prawem lub skutkujących pokrzywdzeniem wierzycieli lub upadłego albo mimo wezwania nie wykonał w zakreślonym terminie wszystkich obowiązków. Prawomocne postanowienie o odmowie zatwierdzenia sprawozdania ostatecznego w całości lub części doręcza się Ministrowi Sprawiedliwości.

Wskazać należy, że Wnioskodawczyni ponosi między innymi niżej opisane wydatki w trakcie trwania postępowania upadłościowego:

Dokonując zakupu znaczków pocztowych Wnioskodawczyni nie dokonuje odliczenia podatku VAT, albowiem X dokonuje sprzedaży znaczków ze stawką "zw.". Faktury te są jednak ujawniane w działalności gospodarczej Wnioskodawczyni, jako koszt uzyskania przychodu. W przypadku zmiany stawki przez ustawodawcę np. na 23% Wnioskodawczyni dokonywałaby odliczenia podatku VAT.

Jak wyżej wspomniano, wydatki, o których mowa w pkt 2 są ponoszone w gotówce przez Wnioskodawczynię, która następnie dokonuje potrącenia tychże kwot z masy upadłości. W zakresie wydatków, o których mowa w pkt 3 powyżej Wnioskodawczyni odlicza podatek VAT dokonując wydatków wskazanych w tym punkcie. W większości przypadków są to wydatki ovatowane stawką 23%. Podobnie jak w przypadku opłat pocztowych prowadzona jest ścisła ewidencja wykorzystanych materiałów biurowych do konkretnego postępowania, na podstawie której dokonywane jest rozliczenie. Wydatki te są refakturowane na upadłego zgodnie z obowiązującą stawką VAT wskazaną na fakturze pierwotnej (fakturze zakupowej). Sprzedaż ta jest również rejestrowana na kasie fiskalnej i wystawiany jest paragon fiskalny. Także i w tym przypadku niezbędne jest wystawienie faktury VAT w celu przypisania wydatku do konkretnego upadłego, a nadto w celu dokładnego opisania pozycji, którymi obciążony jest upadły. Jak wskazano wcześniej paragon fiskalny nie pozwala na wprowadzenie do jego treści imienia i nazwiska upadłego lub numeru PESEL, a nadto nie pozwala na szczegółowe opisanie ponoszonych w ramach postępowania wydatków.

Wnioskodawczyni jest właścicielką samochodu osobowego, który jest wpisany do jej ewidencji środków trwałych. Wnioskodawczyni wykorzystuje ten samochodów zarówno do celów prywatnych, jak i do wykonywania czynności syndyka w postępowaniach upadłościowych poza siedzibą kancelarii syndyka (np. dojazd do miejsca zamieszkania upadłego), jak również do wykonywania czynności radcy prawnego. Wnioskodawczyni odlicza 50% podatku VAT od wydatków eksploatacyjnych związanych z powyższym samochodem (użytek mieszany).

Działając w związku z otrzymanym od Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej wezwaniem z dnia 16 marca 2023 r. w sprawie 0113-KDIPT1-3.4012.62.2023.2.JM, 0115-KDIT3.4011.75.2023.4.MJ poniżej w schemacie "Pytanie - odpowiedź" udziela Pani odpowiedzi na każde pytanie organu. W związku z powyższym należy uznać, że obowiązek udzielenia odpowiedzi na wezwanie został spełniony. Ponadto - zgodnie z wezwaniem organu przesyła Pani również dowód uiszczenia dodatkowej opłaty od wniosku o interpretację w kwocie 360 zł. W wezwaniu organ wskazał, cytuje Pani: "Prosimy, żeby:

1) Doprecyzowała Pani opis sprawy

2) Sformułowała Pani pytanie w taki sposób, aby było ono przyporządkowane do opisu sprawy oraz przepisu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, którego wykładni Pani oczekuje

3) Przedstawiła Pani stanowisko, w taki sposób, aby stanowiło ono jednoznaczną odpowiedź na sformułowane przez Panią pytanie oraz by dotyczyło przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, mających podlegać wykładni, wraz z przywołaniem ich treści

4) Ewentualnie doprecyzowała Pani własne stanowisko

5) Uiściła Pani dodatkową opłatę od wniosku w kwocie odpowiadającej iloczynowi kwoty 40 zł i sumy stanów faktycznych i zdarzeń przyszłych przedstawionych ostatecznie w uzupełnieniu wniosku

6) Skorygowała Pani liczbę stanów faktycznych i zdarzeń przyszłych przedstawionych ostatecznie w uzupełnieniu wniosku". W zakresie pkt ad 1) poniżej pytania i odpowiedzi na wezwanie organu.

Na pytanie: "1) Czy wartość sprzedaży, którą zrealizowała Pani na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych przekroczyła w 2022 r. kwotę 20 000 zł?", odpowiedziała Pani: Tak, przychód ze sprzedaży przekroczył w 2022 r. u Wnioskodawczyni kwotę 20 000 zł.

Na pytanie: "2) Czy przewidywana wartość sprzedaży, którą realizuje/będzie realizować Pani na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych przekroczy w 2023 r. kwotę 20 000 zł?", odpowiedziała Pani: Tak, Wnioskodawczyni przewiduje, że wartość sprzedaży przekroczy w 2023 r. kwotę 20 000 zł.

Na pytanie: "3) Czy za wykonywane czynności w prowadzonym postępowaniu upadłościowym otrzymuje/będzie otrzymywać Pani w całości zapłatę za wykonane czynności za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na Pani rachunek bankowy lub na Pani rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest Pani członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika/będzie wynikać, jakiej konkretnie czynności ww. zapłata dotyczy/będzie dotyczyć?", odpowiedziała Pani: Wynagrodzenie za wykonane czynności w postępowaniu upadłościowym ustala sąd upadłościowy postanowieniem (wynagrodzenie to jest powiększone o stawkę podatku VAT). Po uprawomocnieniu się ww. postanowienia Wnioskodawczyni wystawia fakturę VAT na rzecz upadłego będącego osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej. Następnie potrąca należność z rachunku bankowego prowadzonego dla masy upadłości. Innymi słowy, przelewa ona środki z rachunku bankowego masy upadłości na jej rachunek bankowy firmowy oraz dodatkowo ewidencjonuje transakcję na kasie fiskalnej. W tytule przelewu Wnioskodawczyni wskazuje numer faktury VAT i datę jej wystawienia. Na rachunku bankowym masy upadłości Wnioskodawczyni deponuje fundusze masy upadłości, w tym np. zaliczki sądowe, środki pochodzące z wynagrodzenia za pracę upadłego w części wchodzącej w skład masy upadłości (tj. w części podlegającej zajęciu), środki pochodzące ze sprzedaży składników masy upadłości. Fundusze te służą pokrywaniu kosztów postępowania, w tym m.in. wynagrodzenia syndyka. Wystawioną przez Wnioskodawczynię fakturę VAT obejmującą wynagrodzenie wraz z paragonem fiskalnym załącza ona do akt sprawy. Z informacji, które posiada Wnioskodawczyni wynika, że jest to powszechna praktyka stosowana przez syndyków. Wnioskodawczyni nie otrzymuje zapłaty za wykonane czynności za pośrednictwem poczty lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej i nie przewiduje, aby stan ten uległ zmianie.

Na pytanie: "4) Czy za wykonywane czynności w prowadzonym postępowaniu upadłościowym otrzymuje/będzie otrzymywać Pani zapłatę w gotówce albo za pośrednictwem karty płatniczej przy użyciu terminala?", odpowiedziała Pani: Nie, Wnioskodawczyni nie przewiduje, aby taki sposób rozliczeń miał nastąpić. Wynagrodzenie, jak również zwrot wydatków za materiały biurowe, eksploatacyjne, znaczki pocztowe Wnioskodawczyni potrąca z rachunku bankowego masy upadłości i przelewa na swój rachunek bankowy. Wnioskodawczyni unika rozliczeń gotówkowych, albowiem operacje na rachunku bankowym są dla niej bardziej transparentne.

Na pytanie: "5) Czy wydatki poniesione na zakup paliwa są/będą udokumentowane fakturami wystawionymi na Pani rzecz? ", odpowiedziała Pani: Tak, faktury VAT są wystawiane na prowadzoną przez Wnioskodawczynię działalność gospodarczą.

Faktury te Wnioskodawczyni przekazuje księgowej, która uwzględnia je w kosztach uzyskania przychodów w ustawowo wskazanych limitach.

Na pytanie 6): "Do jakich czynności wykorzystuje/będzie wykorzystywać Pani samochód osobowy w działalności gospodarczej:

- opodatkowanych podatkiem od towarów i usług;

- zwolnionych z opodatkowania podatkiem od towarów i usług?",

odpowiedziała Pani: Wnioskodawczyni wykorzystuje samochód w szczególności celem dojazdu do Sądu, miejsca zamieszkania/siedziby upadłego oraz do miejsca położenia składników masy upadłości. Takie czynności będzie realizowała również w przyszłości. Wszystkie czynności wykonywane w trakcie postępowania upadłościowego realizowane są na podstawie ustawy - Prawo upadłościowe. Innymi słowy, to ustawa określa jakie obowiązki ma syndyk i nie może on wykonywać czynności, które nie są związane z realizacją zadań wynikających z ustawy - Prawo upadłościowe. Ustawa prawo upadłościowe nie określa czy czynności wykonywane przez syndyka są czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT czy też zwolnionymi z podatku VAT. Głównym celem podejmowanych przez syndyka działań jest ustalenie składników masy upadłości, zabezpieczenie ich przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub zabraniem ich przez osoby postronne oraz przeprowadzenie likwidacji masy upadłości. W zależności od rodzaju postępowania upadłościowego syndyk sporządza plan podziału funduszów masy (dot. upadłości osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej prowadzonych na zasadach ogólnych oraz upadłości przedsiębiorców) lub projekt planu spłaty (dot. upadłości osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej prowadzonej według przepisów Tytułu V ustawy - Prawo upadłościowe). Za wszystkie czynności, które wykonuje syndyk w postępowaniu upadłościowym otrzymuje on wynagrodzenie po złożeniu uprzednio wniosku do Sądu o ustalenie wynagrodzenia. Wynagrodzenie za wykonane czynności w postępowaniu upadłościowym ustala sąd upadłościowy postanowieniem (wynagrodzenie to jest powiększone o stawkę podatku VAT). Konieczność powiększenia wynagrodzenia syndyka o podatek VAT wynika wprost z ustawy prawo upadłościowe. Zgodnie z art. 167a ustawy o podatku VAT wynagrodzenie i zaliczki na wynagrodzenie syndyka obowiązanego do rozliczenia podatku od towarów i usług podwyższa się o kwotę podatku od towarów i usług. Mając na względzie fakt, że pytanie zawarte we wniosku o interpretację dotyczy tego czy Wnioskodawczyni może odliczyć podatek VAT od dokonanych zakupów, to ocena czy czynności, które wykonuje Wnioskodawczyni są opodatkowane VAT czy też zwolnione powinna należeć do organu w ramach odpowiedzi na pytanie. Wnioskodawczyni wskazała we wniosku o interpretację, że jej czynności polegają na pełnieniu funkcji syndyka na podstawie ustawy - Prawo upadłościowe. Zatem rodzaj czynności wykonywanych przez Wnioskodawczynię jest znany organowi.

Na pytanie: "7) Z jakimi czynnościami mają/będą miały związek pozostałe wydatki, objęte zakresem Pani wniosku:

- opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług;

- zwolnionymi z opodatkowania podatkiem od towarów i usług;

- niepodlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?",

odpowiedziała Pani: Wszystkie czynności wykonywane w trakcie postępowania upadłościowego realizowane są na podstawie ustawy - Prawo upadłościowe. Innymi słowy, to ustawa określa jakie obowiązki ma syndyk i co do zasady nie może on wykonywać czynności, które nie są związane z realizacją obowiązków wynikających z przepisów wspomnianej ustawy. Ustawa Prawo upadłościowe nie określa czy czynności wykonywane przez syndyka są czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT czy też zwolnionymi z podatku VAT lub też niepodlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Głównym celem podejmowanych przez syndyka działań jest ustalenie składników masy upadłości, zabezpieczenie ich przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub zabraniem ich przez osoby postronne oraz przeprowadzenie likwidacji masy upadłości. W zależności od rodzaju postępowania upadłościowego syndyk sporządza plan podziału funduszów masy (dot. upadłości osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej prowadzonych na zasadach ogólnych oraz upadłości przedsiębiorców) lub projekt planu spłaty (dot. upadłości osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej prowadzonej według przepisów Tytułu V ustawy - Prawo upadłościowe). Za wszystkie czynności, które wykonuje syndyk w postępowaniu upadłościowym otrzymuje on wynagrodzenie po złożeniu uprzednio wniosku do Sądu o ustalenie wynagrodzenia. Wynagrodzenie za wykonane czynności w postępowaniu upadłościowym ustala sąd upadłościowy postanowieniem (wynagrodzenie to jest powiększone o stawkę podatku VAT). Konieczność powiększenia wynagrodzenia syndyka o podatek VAT wynika wprost z ustawy - Prawo upadłościowe. Zgodnie z art. 167a ustawy o podatku VAT wynagrodzenie i zaliczki na wynagrodzenie syndyka obowiązanego do rozliczenia podatku od towarów i usług podwyższa się o kwotę podatku od towarów i usług. Ponieważ pytanie zawarte we wniosku o interpretację dotyczy tego czy Wnioskodawczyni może odliczyć podatek VAT od dokonanych zakupów (pytanie nr 5) to ocena czy czynności, które wykonuje Wnioskodawczyni są opodatkowane VAT czy też zwolnione lub niepodlegające opodatkowaniu podatkiem VAT powinna należeć do organu w ramach odpowiedzi na pytanie. Wnioskodawczyni wskazała we wniosku o interpretację, że jej czynności polegają na pełnieniu funkcji syndyka na podstawie ustawy - Prawo upadłościowe. Zatem rodzaj czynności wykonywanych przez Wnioskodawczynię jest znany organowi i w ramach prawnopodatkowej oceny stanu faktycznego organ może tej oceny samodzielnie dokonać. W tym miejscu należy też podkreślić, że Wnioskodawczyni w pytaniach nr 1 i nr 2 zawartych we wniosku o interpretację pyta organ czy wykonywane przez nią czynności są opodatkowane VAT czy też niepodlegające ustawie o podatku od towarów i usług. W pytaniu zaś nr 3 zawartym we wniosku o interpretację Wnioskodawczyni pyta czy może zastosować zwolnienie w podatku VAT, a więc de facto pyta czy wykonywane przez nią czynności są zwolnione z podatku VAT. Zatem skoro pytania Wnioskodawczyni dotyczą opodatkowania, zwolnienia lub wyłączenia z podatku VAT wykonywanych przez nią czynności to w ocenie Wnioskodawczyni organ powinien wypowiedzieć się w ww. kwestii. Na pytanie: "8) W sytuacji, gdy wydatki objęte zakresem wniosku są/będą wykorzystywane zarówno do czynności opodatkowanych podatkiem VAT oraz czynności zwolnionych od podatku VAT, to należy wskazać czy ma/będzie miała Pani obiektywną możliwość odrębnego przyporządkowania kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT i z czynnościami zwolnionymi od podatku VAT?" odpowiedziała Pani: Wnioskodawczyni podtrzymuje twierdzenia wskazane w odpowiedzi na pytanie nr 6 i 7. Niemniej jednak należy wskazać, że Wnioskodawczyni miałaby obiektywną możliwość odrębnego przyporządkowania kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT i z czynnościami zwolnionymi od podatku VAT (jeżeli organ uznałby, że takie czynności występują) w zakresie takich wydatków jak zakup teczek do zgłoszeń wierzytelności, kopert, okładek na akta czy materiałów biurowych oraz papieru. Łatwo bowiem policzyć te materiały i odrębnie je przyporządkować. Natomiast Wnioskodawczyni miałaby duże trudności w obiektywnej możliwości przyporządkowania kwot podatku naliczonego z czynnościami opodatkowanymi i zwolnionymi z VAT w zakresie takich wydatków jak zakup usługi księgowej, zakup tonera do drukarki czy materiałów eksploatacyjnych do drukarki. Poniżej znajduje się doprecyzowanie opisu stanu faktycznego dotyczącego nowego pytania nr 7 w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. Praktyka z jaką musi się zmierzyć Wnioskodawczyni w rzeczywistości wymusza na niej ponoszenie z własnych środków wydatków za niepodjęte przesyłki. Niepodjęte przesyłki są dowodem wykonania czynności w postępowaniu upadłościowym np. spełnienia obowiązków informacyjnych i Wnioskodawczyni wykonując zgodnie z ustawą zadania syndyka musi odebrać niepodjęte przesyłki. Czynności takie są odpłatne, tzn. operator pobiera za to opłatę.

W trakcie jednej wizyty tych niepodjętych w terminie lub z innych przyczyn nieodebranych przesyłek może być kilka i mogą one dotyczyć różnych postępowań upadłościowych. Wnioskodawczyni, z uwagi na wielość korespondencji, którą kieruje do różnych podmiotów, nie jest w stanie przypisać adresata listu do konkretnej upadłości jedynie po oględzinach koperty, nierzadko niezbędne jest zapoznanie się z treścią pisma. Czasami zdarzają się też sytuacje, że zapłata stanowi niewielką kwotę (3,80 zł) i praktyczniej jest Wnioskodawczyni uregulować należność z własnych środków gotówką, a potem niezwłocznie pobrać pieniądze w formie przelewu, zwłaszcza, że co do zasady w upadłościach nie występują wpłaty gotówkowe. Wnioskodawczyni zatem z własnych środków pieniężnych finansuje odbiór tych przesyłek, a następnie potrąca uiszczone środki ze środków znajdujących się na rachunku bankowym masy upadłości. W pozostałym zakresie Wnioskodawczyni podtrzymuje zawarty we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej opis stanu faktycznego sprawy.

Pytania

Pytanie 1

Czy w zakresie wydatków ponoszonych na:

Wnioskodawczyni, która ponosi z własnych środków te wydatki powinna obciążyć nimi upadłego na podstawie paragonu fiskalnego oraz ewentualnie dodatkowo faktury VAT czy też na podstawie not obciążeniowych?

Pytanie nr 2

Czy w zakresie wydatków ponoszonych gotówkowo przez Wnioskodawczynię za odbiór niepodjętych w terminie przesyłek zwrotnych z X (wystawia fakturę na rzecz upadłego) Wnioskodawczyni powinna obciążyć nimi upadłego na podstawie paragonu fiskalnego (ewentualnie dodatkowo faktury VAT), not obciążeniowych czy też Wnioskodawczyni nie powinna wystawiać żadnego dokumentu księgowego, albowiem są to czynności neutralne pod kątem podatku VAT?

Pytanie nr 3

Jeżeli w odpowiedzi na pytanie nr 1 Wnioskodawczyni zobowiązana jest wystawiać paragony fiskalne (ewentualnie dodatkowo faktury VAT) w zakresie wydatków na korespondencję w postaci zakupu znaczków pocztowych wraz z usługą zwrotnego potwierdzenia odbioru korespondencji to czy refaktura tych wydatków może korzystać również ze zwolnień, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 4 i art. 43 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku od towarów i usług czy też Wnioskodawczyni, dokonując refaktury wydatków powinna doliczyć do wartości nominalnej znaczka pocztowego kwotę odpowiadającą właściwej stawce podatku VAT?

Pytanie nr 4

Jeżeli w odpowiedzi na pyt. nr 1 Wnioskodawczyni zobowiązana jest wystawiać paragony fiskalne (ewentualnie dodatkowo faktury VAT,) to czy refakturując koszty tychże znaczków wartość nominalną znaczka pocztowego objętego stawką "zw" przy sprzedaży i usługi zwrotnego potwierdzenia odbioru Wnioskodawczyni powinna powiększyć o należny podatek VAT czy wartość nominalna znaczka pocztowego z faktury pierwotnej jest ceną ostateczną, w której zawiera się należny podatek VAT? Innymi słowy czy podatek VAT powinien być w tym przypadku liczony "od stu" czy "w stu" w zakresie wartości usług pocztowych?

Pytanie nr 5

Czy Wnioskodawczyni przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT od:

Pytanie nr 6 

Jeżeli Wnioskodawczyni zobowiązana jest wystawiać paragony fiskalne w zakresie:

to czy Wnioskodawczyni może zawsze wystawiać dodatkowo faktury VAT, nawet w sytuacji braku zgłoszenia żądania wystawienia faktury VAT przez upadłego?

Pani stanowisko w sprawie

Odpowiedź na pytanie nr 1

W ocenie Wnioskodawczyni w zakresie wydatków na:

Powyższe zostało potwierdzone między innymi w interpretacji indywidualnej z dnia 20 października 2021 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, znak: 0114-KDIP4-2.4012.523.2021.2.WH, w której to interpretacji organ wprost wskazał, że syndyk otrzymany zwrot wydatków powinien udokumentować fakturą VAT, a nie notą obciążeniową.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od usługobiorcy lub osoby trzeciej (włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę usług świadczonych przez podatnika). W ust. 6 tego przepisu ustawodawca wskazuje elementy jakie podstawa opodatkowania również obejmuje, tj. podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku, a także koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

W przywoływanej interpretacji Dyrektor KIS wskazał:

"zgodnie z powyższym, każdy koszt bezpośrednio związany z dostawą towarów lub świadczeniem usług, którym dostawca lub usługodawca obciążył nabywcę lub osobę trzecią, a który zwiększa łączną kwotę należną z tytułu transakcji - powinien być włączony do podstawy opodatkowania. Zasada włączenia tych świadczeń do podstawy opodatkowania oznacza, że wartości tego typu kosztów, których ciężar przerzucany jest na nabywcę (lub osobę trzecią), nie wykazuje się jako odrębnego świadczenia, lecz traktuje, jako element świadczenia zasadniczego. Zgodnie bowiem z wolą ustawodawcy podstawa opodatkowania obejmuje wszystko co stanowi zapłatę z tytułu sprzedaży, tj. wynagrodzenie czy zapłata, które jest sprzedawcy należne z tytułu jego świadczenia na rzecz nabywcy".

Należy zauważyć, iż uregulowanie wynikające z art. 29a ust. 1 ustawy, stanowi odpowiednik art. 73 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE. L 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.), zgodnie z którym, podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług, od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.

Jak stanowi art. 78 ww. Dyrektywy, podstawa opodatkowania obejmuje również podatki, cła, opłaty i inne należności z wyłączeniem podatku VAT. Zgodnie z tym samym przepisem Dyrektywy, podstawa opodatkowania obejmuje dodatkowe koszty, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, którymi dostawca lub usługodawca obciąża nabywcę lub usługobiorcę. Państwa Członkowskie mogą uznać za dodatkowe koszty wydatki będące przedmiotem odrębnej umowy. Przepis ten wyjaśnia, jakie elementy uwzględnia się przy ustalaniu wynagrodzenia, stanowiącego podstawę opodatkowania i wymienia przykładowo kilka rodzajów kosztów mieszczących się w pojęciu podstawy opodatkowania.

Dotyczy on kosztów bezpośrednio związanych z zasadniczą dostawą towarów lub usług, które zwiększają łączną kwotę należną z tytułu transakcji. Zgodnie z tą regulacją, każdy koszt bezpośrednio związany z dostawą towarów lub świadczeniem usług, którym dostawca obciążył nabywcę lub klienta, powinien być włączony do podstawy opodatkowania. Zasada włączenia tych świadczeń do podstawy opodatkowania oznacza, że wartości tego typu kosztów, których ciężar przerzucany jest na nabywcę, nie wykazuje się jako odrębnego świadczenia, lecz traktuje, jako element świadczenia zasadniczego, z zastosowaniem stawki podatku właściwej dla świadczenia zasadniczego.

W powyższej interpretacji organ wskazał, że:

"analiza przedstawionego stanu faktycznego oraz treści powołanych przepisów prawa prowadzi do stwierdzenia, że skoro przyznane postanowieniem sądu wydatki za używanie samochodu prywatnego oraz wydatki na korespondencję, poniesione przez Wnioskodawczynię w związku z wykonywaniem czynności syndyka w postępowaniu upadłościowym, są ściśle związane z wykonywaną przez Wnioskodawczynię usługą, to stanowią jeden z elementów kalkulacyjnych otrzymanego wynagrodzenia (część odpłatności za usługę). Wobec powyższego koszty te składają się na całość zapłaty za świadczoną przez Wnioskodawczynię usługę i zwiększają podstawę opodatkowania, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy. Wydatki, o których mowa we wniosku Wnioskodawczyni ponosi w imieniu własnym, pomimo że na rzecz usługobiorcy (upadłego), nie są to zatem kwoty wymienione w art. 29a ust. 7 pkt 3 ustawy. Wobec powyższego przedmiotowe czynności, za które przysługuje prawo do zwrotu wydatków, należy udokumentować fakturą stosownie do

art. 106b ust. 1 ustawy".

W ocenie Wnioskodawczyni wyżej wskazane argumenty zgodne są obowiązującymi przepisami i wprost wskazują, że zwrot wydatków poniesionych we własnym imieniu przez Wnioskodawczynię w ramach wykonywania działalności syndyka winien zostać uwzględniony w podstawie opodatkowania jako element wynagrodzenia za wykonywanie czynności syndyka, które należy udokumentować fakturą.

Dodatkowo Wnioskodawczyni wskazuje, iż faktury pierwotne obejmujące koszty korespondencji oraz zakup materiałów biurowych są wystawiane na rzecz Wnioskodawczyni, jako jednoosobowego przedsiębiorcy. Wydatki te są zatem powiązane podatkowo z działalnością gospodarczą Wnioskodawczyni, albowiem zawierają jej oznaczenie oraz jej numer NIP. W ocenie Wnioskodawczyni przenosząc ciężar wydatków na upadłego nie jest wystarczające wystawienie na jego rzecz noty obciążeniowej, lecz musi dojść do pełnego przeniesienia należności z faktury pierwotnej, z uwzględnieniem również należności podatkowych, a co za tym idzie konieczne jest wystawienie paragonu fiskalnego oraz faktury VAT na upadłego.

Mając na względzie powyższe w zakresie wydatków na korespondencję w postaci zakupu znaczków pocztowych wraz z usługą zwrotnego potwierdzenia odbioru korespondencji oraz w zakresie wydatków na zakup teczek do zgłoszeń wierzytelności, kopert, okładek na akta sprawy, materiałów biurowych (w tym między innymi: klipsów archiwizacyjnych, etykiet samoprzylepnych do wydruku znaku opłaty pocztowej i innych) papieru i zakupu materiałów eksploatacyjnych do drukarki Wnioskodawczyni, która ponosi z własnych środków te wydatki powinna obciążyć nimi upadłego na podstawie paragonu fiskalnego oraz faktury VAT, a nie na podstawie not obciążeniowych.

Odpowiedź na pytanie nr 2

W ocenie Wnioskodawczyni w zakresie wydatków za odbiór niepodjętych w terminie przesyłek zwrotnych (tj. przesyłek, które nie zostały odebrane przez adresata i które powróciły do nadawcy) Wnioskodawczyni, która ponosi z własnych środków te wydatki, ale faktura jest wystawiana na upadłego nie powinna obciążyć nimi upadłego na podstawie paragonu fiskalnego (ewentualnie dodatkowo faktury VAT) ani na podstawie not obciążeniowych, ponieważ ta czynność jest neutralna zarówno w zakresie podatku od towarów i usług jak i podatku PIT (a więc nie stanowi źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Powyższe wynika z następujących okoliczności:

Po pierwsze wskazać należy, że w zakresie zapłaty za odbiór przesyłek, które w postępowaniu upadłościowym nie zostały odebrane faktura wystawiana jest wprost na upadłego. To oznacza, że Wnioskodawczyni nie ujmuje w swoich rejestrach ani w podatkowej księdze przychodów i rozchodów tych wydatków. Wnioskodawczyni zatem nie odlicza podatku VAT, ponieważ faktura wystawiana jest na dane upadłego jako nabywcy.

W powyższych sytuacjach Wnioskodawczyni potrącała na swoją rzecz kwotę z faktury dotyczącej zwrotu nieodebranych przesyłek ze środków zdeponowanych na rachunku bankowym masy upadłości, po uprzednim wyłożeniu środków w gotówce na zapłatę należności z faktury za zwrot korespondencji.

W ocenie Wnioskodawczyni w powyższej sytuacji nie jest ona zobowiązana do wystawienia faktury VAT ponieważ nie świadczy ona w tym zakresie usług dla upadłego. Nie jest ona zobowiązana również do wystawienia noty obciążeniowej, albowiem samodzielnie to jest bez udziału upadłego reguluje zwrot poniesionej kwoty na odbiór przesyłki sądowej.

Czynność taka jest neutralna podatkowo, albowiem między upadłym a Wnioskodawczynią dochodzi jedynie do przejściowego poniesienia drobnych kosztów, które w ostatecznym rozrachunku obciążały upadłego.

Odpowiedź na pytanie nr 3

Jeżeli w odpowiedzi na pytanie nr 1 Wnioskodawczyni zobowiązana jest wystawiać paragony fiskalne (oraz dodatkowo faktury VAT) w zakresie wydatków na korespondencję w postaci zakupu znaczków pocztowych wraz z usługą zwrotnego potwierdzenia odbioru korespondencji, to w ocenie Wnioskodawczyni, refaktura tych wydatków nie może korzystać ze zwolnień o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 4 i art. 43 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku od towarów i usług i Wnioskodawczyni powinna doliczyć kwotę odpowiadającą właściwej stawce podatku VAT dokonując refaktury tych wydatków.

Powyższe wynika z następujących okoliczności.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od towarów i usług zwalnia się z podatku VAT: 4) dostawę za cenę równą wartości nominalnej znaczków pocztowych, ważnych w obrocie pocztowym na terytorium kraju i innych znaczków tego typu.

W ocenie Wnioskodawczyni powyższy przepis w realiach niniejszej sprawy nie ma zastosowania, albowiem refaktura wydatków dotyczących zakupu znaczków związana jest z usługami pocztowymi. Nie chodzi więc tylko o samą refakturę kosztu zakupu znaczków pocztowych, ale usługę pocztową, która obejmuje w sobie zakup znaczków pocztowych.

Dostawa znaczków oznacza bowiem sprzedaż towarów a nie świadczenie usług. Wnioskodawczyni zaś przerzuca w ramach refaktury na upadłego koszty usługi pocztowej, a nie dostawę towarów.

Ponadto zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku od towarów i usług zwalnia się z podatku VAT: 17) powszechne usługi pocztowe świadczone przez operatora obowiązanego do świadczenia takich usług, oraz dostawę towarów ściśle z tymi usługami związaną.

Powyższe zwolnienie ma charakter podmiotowo-przedmiotowy. Dotyczy ono usług świadczonych przez "operatora obowiązanego do świadczenia takich usług". Wnioskodawczyni nie ma statusu takiego operatora.

Definicję powszechnych usług pocztowych od 1 stycznia 2013 r. zawiera art. 45 pr. poczt. Do usług powszechnych zalicza się świadczone w obrocie krajowym i zagranicznym w ramach obowiązku usługi pocztowe obejmujące:

 maksymalnych - 900 mm, stanowiących sumę długości, szerokości i wysokości, przy czym największy wymiar nie może przekroczyć 600 mm, a w przypadku przesyłki listowej w formie rulonu - 1040 mm, stanowiących sumę długości i podwójnej średnicy, przy czym największy wymiar nie może przekroczyć 900 mm,

 minimalnych - 170 mm w przypadku przesyłki listowej w formie rulonu, stanowiących sumę długości i podwójnej średnicy, przy czym największy wymiar nie może być mniejszy niż 100 mm,

 minimalnych strony adresowej - 90 x 140 mm,

Obowiązek świadczenia powszechnych usług powinien być wykonywany przede wszystkim w sposób jednolity w porównywalnych warunkach.

Celem zmiany w art. 43 ust. 1 pkt 17 ustawy o VAT jest pełniejsze dostosowanie zakresu zwolnienia określonego w tym przepisie do prawodawstwa unijnego, w szczególności

art. 132 ust. 1 lit. a dyrektywy 2006/112/WE, oraz do orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości. Wprowadzona zmiana jednoznacznie wskazuje, że zwolnienie dotyczy tylko powszechnych usług pocztowych. Brak zwolnienia tego rodzaju usług byłby sprzeczny z dyrektywą 2006/112/WE (por. wyrok TS z 21 kwietnia 2015 r., C-114/14, Komisja Europejska przeciwko Królestwu Szwecji, EU:C:2015:249). Operatorzy świadczący usługę doręczania listów, którzy jako posiadacze koncesji krajowej upoważniającej ich do świadczenia tej usługi są zobowiązani, zgodnie z przepisami prawa krajowego do świadczenia usług formalnego doręczania pism organów sądowych lub administracyjnych, powinni być uznani za "operatorów świadczących usługę powszechną" w rozumieniu komentowanego przepisu, co oznacza, że usługi te powinny być zwolnione z podatku od wartości dodanej na podstawie art. 132 ust. 1 lit. a dyrektywy 2006/112/WE.

Jak wynika z powyższego Wnioskodawczyni nie jest operatorem obowiązanym do świadczenia powszechnych usług pocztowych. W konsekwencji dokonując refaktury zakupu znaczków pocztowych w ramach usługi pocztowej zobowiązana jest wystawiać fakturę VAT i doliczać podatek VAT według właściwej stawki przy refakturze.

Odpowiedź na pytanie nr 4

Jeżeli w odpowiedzi na pytanie nr 1 Wnioskodawczyni zobowiązana jest wystawiać paragony fiskalne (oraz dodatkowo faktury VAT) w odniesieniu do refaktury kwoty znaczka pocztowego objętego stawką "zw" (zwolniony z VAT) przy jego nabyciu i usługi zwrotnego potwierdzenia odbioru korespondencji również objętej stawką "zw" przy jej nabyciu to w sytuacji, gdy dokonując refaktury powinna doliczyć podatek VAT - wówczas wartość nominalna znaczka pocztowego i usługi zwrotnego potwierdzenia odbioru korespondencji, wartość nominalna znaczka pocztowego nie jest kwotą brutto, lecz kwotą netto. Innymi słowy podatek VAT powinien być w tym przypadku liczony "od stu" a nie "w stu".

Powyższe wynika z następujących okoliczności.

Zgodnie z art. 29a ustawy o podatku VAT podstawa opodatkowania musi być kwotą niezawierającą podatku. Skoro bowiem podstawa opodatkowania jest kwotą, od jakiej oblicza się podatek, to sama nie może zawierać podatku.

W wyroku z 23 listopada 2017 r. w sprawach połączonych C-427/16 i C-428/16 ("CHEZ Elektro Bułgaria" AD v. Yordan Kotsevow i "FrontEx International" EAD v. Emil Yanakievow) TSUE uznał, że przepisy unijne sprzeciwiają się uregulowaniom krajowym, które nakazują naliczanie podatku w kwocie wynagrodzenia adwokata (obliczanego wedle stawek urzędowych), jeżeli powoduje to, że wynagrodzenia te podlegają podwójnemu opodatkowaniu z tytułu podatku od wartości dodanej. Jak wskazuje się w komentarzu

do art. 29a ustawy o podatku od towarów i usług (Bartosiewicz Adam, VAT. Komentarz, wyd. XVI, LEX):

Należy jednak zauważyć, że w porównaniu z poprzednio obowiązującymi przepisami (zawartymi w uchylonym art. 29 ustawy) w komentowanym artykule nie ma regulacji, zgodnie z którą kwota należna - czyli zapłata (jak definiuje ją komentowany artykuł) - zawiera podatek należny (jest kwotą brutto).

Ewentualne przyjęcie podstawy opodatkowania jako wartości brutto skutkowałoby zawyżeniem podatku (tak też NSA w wyroku z 1 kwietnia 1998 r., I SA/Lu 285/97, LEX nr 1690838).

W kontekście powyższego należy uwzględnić zasadę neutralności podatku VAT i wynikającą z niej regułę, że podatek nie jest obciążeniem dla przedsiębiorcy.

Wnioskodawczyni dokonując zakupu znaczków pocztowych w ramach usług pocztowych nie odlicza podatku od towarów i usług albowiem usługi te są zwolnione z podatku od towarów i usług. Gdyby następnie uznać, że w cenie znaczka pocztowego jest już zawarty podatek od towarów i usług wówczas naruszałoby to zasadę neutralności podatku VAT. Wnioskodawczyni, jak zostało wskazane w opisie stanu faktycznego sprawy, otrzymaną fakturę dotyczącą zbiorczego ujęcia zakupu znaczków pocztowych za dany miesiąc wlicza do kosztów uzyskania przychodów. Następnie refakturując te koszty na upadłego - gdyby kwota zakupu znaczka była kwotą brutto - uzyskałaby mniejszy przychód niż koszty uzyskania przychodu, ale w konsekwencji musiałaby zapłacić podatek VAT co skutkowałoby zwiększeniem jej łącznych obciążeń podatkowych. Co więcej kwota zapłaconego podatku stanowiłaby faktycznie darowiznę na rzecz upadłego, albowiem koszty postępowania, do których zalicza się należności publicznoprawne, byłyby pokryte przez syndyka, a nie przez upadłego (z masy upadłości).

Gdy zaś uzna się, że kwota znaczka pocztowego jest kwotą netto do której należy doliczyć podatek VAT wówczas refaktura tego wydatku będzie w zakresie przychodu i kosztu uzyskania przychodu równoważna, a podatek VAT nie będzie obciążał i powodował strat u Wnioskodawczyni. Podmiotem obciążonym końcowo podatkiem będzie w tym przypadku upadły, który z mocy ustawy obciążony jest kosztami postępowania upadłościowego.

Mając na względzie powyższe należy uznać, że jeżeli w odpowiedzi na pytanie nr 1 Wnioskodawczyni zobowiązana jest wystawiać faktury VAT to w ocenie Wnioskodawczyni do kwoty znaczka pocztowego objętego stawką "zw" przy sprzedaży i usługi zwrotnego potwierdzenia odbioru korespondencji w sytuacji w której Wnioskodawczyni dokonując refaktury doliczy podatek VAT według właściwej stawki, wartość nominalna znaczka pocztowego nie jest kwotą brutto, lecz kwotą netto. Innymi słowy podatek VAT powinien być w tym przypadku liczony "od stu" a nie "w stu".

Odpowiedź na pytanie nr 5

W ocenie Wnioskodawczyni, przysługuje jej prawo do odliczenia podatku VAT od dokonanych wydatków w postaci zakupu znaczków pocztowych wraz z usługą zwrotnego potwierdzenia odbioru korespondencji oraz w zakresie wydatków na zakup teczek do zgłoszeń wierzytelności, kopert, okładek na akta sprawy, materiałów biurowych (w tym między innymi: klipsów archiwizacyjnych, etykiet samoprzylepnych do wydruku znaku opłaty pocztowej i innych) papieru i zakupu tonera do drukarki, a także od wydatków na zakup paliwa do samochodu osobowego będącego własnością Wnioskodawczyni wykorzystywanego do wykonywania czynności syndyka w postępowaniach upadłościowych poza siedzibą kancelarii syndyka (np. dojazd do miejsca zamieszkania upadłego).

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Jednocześnie art. 86 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług określa jakimi dokumentami musi dysponować podatnik aby móc dokonać odliczenia. Zgodnie z art. 86

ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług: kwotę podatku naliczonego stanowi:

Po pierwsze niewątpliwie Wnioskodawczyni jest podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą co wynika z wpisu do CEIDG. Prowadzona przez nią działalność gospodarcza spełnia definicję działalności gospodarczej o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Jak wskazuje się w doktrynie (Gewald Witold Prawo upadłościowe. Komentarz, wyd. II, pod redakcją: Witosz Aleksander, LEX):

"Określone ustawą zasady przyznawania wynagrodzenia obejmują kwotę netto. Wynagrodzenie to podlega podwyższeniu o należny podatek od towarów i usług w sytuacji, gdy uprawniony do wynagrodzenia syndyk obowiązany jest do rozliczenia podatku od towarów i usług. Taka regulacja osadzona jest na przyjętej przez ustawodawcę konstrukcji doradcy restrukturyzacyjnego (któremu powierza się pełnienie funkcji syndyka w postępowaniu upadłościowym) jako podmiotu komercyjnie świadczącego usługi, polegające tak na doradztwie i sporządzaniu opinii, jak również pełnieniu funkcji powierzonych w postępowaniach sądowych związanych z niewypłacalnością dłużnika bądź zagrożeniem taką niewypłacalnością oraz egzekucją wierzytelności od takiego dłużnika (postępowania oparte na Prawie upadłościowym, Prawie restrukturyzacyjnym oraz Kodeksie postępowania cywilnego). Działalność ta, prowadzona w sposób zorganizowany i ciągły, o charakterze zarobkowym, ma charakter działalności gospodarczej (art. 2 ust. 4 u.l.d.r.) i zgodnie z art. 5 ust. 1 w zw. z art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 z późn. zm.) podlega opodatkowaniu VAT - jako świadczenie usług, zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa. Powyższe zasady odnoszą się odpowiednio do zaliczek".

Po drugie Wnioskodawczyni jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Po trzecie z przepisów ustawy - Prawo upadłościowe wynika, iż Wnioskodawczyni wykonuje czynności w postępowaniach upadłościowych we własnym imieniu, ale na rachunek upadłego. Powyższe oznacza, że zakupu usług czy towarów dokonywane są przez Wnioskodawczynię (w jej imieniu), która następnie zobowiązana jest do dokonania refaktury tych wydatków na upadłego, albowiem na jego rzecz dokonuje czynności w postępowaniu.

Po czwarte z przepisów ustawy - Prawo upadłościowe wynika, iż Wnioskodawczyni otrzymuje określone przez Sąd wynagrodzenie do którego należy doliczyć podatek od towarów i usług w związku z wykonywaniem czynności syndyka. Niewątpliwie zatem przepisy wprost potwierdzają, że określając wynagrodzenie dla Wnioskodawczyni powinno być ovatowane. Wysokość wynagrodzenia za czynności syndyka odpowiadające wykonywanej pracy określona jest w art. 4919 ustawy - Prawo upadłościowe. Zgodnie z art. 167a 1 ustawy - Prawo upadłościowe wynagrodzenie i zaliczki na wynagrodzenie syndyka obowiązanego do rozliczenia podatku od towarów i usług podwyższa się o kwotę podatku od towarów i usług. Po uprawomocnieniu się postanowienia Sądu o ustaleniu wynagrodzenia syndyka za sprawowanie funkcji w danym postępowaniu upadłościowym, Wnioskodawczyni wystawia fakturę VAT na rzecz osoby upadłej oraz rejestruje sprzedaż na kasie fiskalnej. Gdyby Wnioskodawczyni w zakresie wykonywanych czynności nie działała jako podatnik podatku od towarów i usług wówczas w postanowieniu o określeniu wysokości jej wynagrodzenia nie byłby doliczany podatek od towarów i usług.

Po piąte wreszcie jak wynika z odpowiedzi na pozostałe pytania Wnioskodawczyni dokonując przerzucenia wydatków na upadłego powinna robić to w ramach refaktury, a więc wystawiać faktury VAT.

W zakresie dokonania wydatków na zakup paliwa do samochodu osobowego będącego własnością Wnioskodawczyni wykorzystywanego do wykonywania czynności syndyka w postępowaniach upadłościowych poza siedzibą kancelarii syndyka (np. dojazd do miejsca zamieszkania upadłego) prawo do odliczenia podatku VAT wynosi 50%.

Konkludując, w ocenie Wnioskodawczyni przysługuje jej prawo do odliczenia podatku VAT od dokonanych wydatków w postaci zakupu znaczków pocztowych wraz z usługą zwrotnego potwierdzenia odbioru korespondencji oraz w zakresie wydatków na zakup teczek do zgłoszeń wierzytelności, kopert, okładek na akta sprawy, materiałów biurowych (w tym między innymi: klipsów archiwizacyjnych, etykiet samoprzylepnych do wydruku znaku opłaty pocztowej i innych) papieru i zakupu tonera do drukarki.

Odpowiedź na pytanie nr 6

W ocenie Wnioskodawczyni, jeżeli Wnioskodawczyni zobowiązana jest wystawiać paragony w zakresie:

to może ona zawsze wystawiać faktury VAT nawet w sytuacji braku zgłoszenia żądania wystawienia faktury VAT przez upadłego.

Powyższe wynika z następujących okoliczności.

Artykuł 106b ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług stanowi, że:

na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą: 1) czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1, z wyjątkiem:

Ponadto art. 106i ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług stanowi: w przypadkach, o których mowa w art. 106b ust. 3, fakturę wystawia się:

Powyższe przepisy obligują sprzedawcę do wystawienia faktury VAT na żądanie osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej. Jak jednak wskazuje się w doktrynie oraz interpretacjach indywidualnych zawsze sprzedawca może wystawić fakturę VAT nawet bez żądania nabywcy. Wynika to z faktu, iż art. 106b nie zabrania wystawiania faktury VAT dla konsumenta nawet w przypadku braku żądania.

Słusznie podnosi się, że "jeśli nabywcą towarów lub usług jest osoba fizyczna niebędąca (dla danej transakcji) podatnikiem VAT, to nie ma bezwzględnego obowiązku wystawienia faktury dokumentującej tę transakcję. Jeśli jednak sprzedawca chce to uczynić, to może wystawić fakturę. Komentowane przepisy nie zabraniają wystawienia faktury dokumentującej sprzedaż dokonaną dla konsumenta" (Bartosiewicz Adam, VAT. Komentarz do art. 106b ustawy o podatku od towarów i usług, wyd. XVI, LEX).

Podobnie zostało wskazane (seria LEX: pytania i odpowiedzi: Czy na żądanie osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej należy wystawić fakturę do paragonów z ubiegłych miesięcy? Andrzejowicz Marcin, Opublikowano: QA 1795921):

Zgodnie zaś z art. 106i ust. 6 u.p.t.u., w przypadkach, o których mowa w art. 106b ust. 3, fakturę wystawia się:

Nadto przepisy nie zabraniają wystawienia niejako "z własnej inicjatywy" faktury do paragonu na rzecz osoby fizycznej niebędącej podatnikiem czy osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Podobne stanowisko znaleźć można również w interpretacjach podatkowych (interpretacja indywidualna z 11 sierpnia 2017 r., sygn. 0111-KDIB3-2.4012.332.2017.1.EJ):

"W przedmiotowej sprawie zachodzi specyficzna sytuacja, w której Wnioskodawca będzie ewidencjonował sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej za pomocą kasy rejestrującej, a ponadto w momencie wydania towaru będzie wystawiał każdorazowo fakturę bez wyraźnego żądania, o którym mowa w art. 106b ust. 3 ustawy. W konsekwencji jednak zrealizowane zostaje prawo nabywcy w zakresie otrzymania dokumentu zawierającego podstawowe dane o zawartej transakcji. Tym samym zaewidencjonowanie sprzedaży poprzez wystawienie faktury oraz paragonu załączanego do egzemplarza faktury pozostającego u Wnioskodawcy, w tej konkretnej sytuacji będzie prawidłowe, bowiem nabywca wraz z towarem otrzyma dokument potwierdzający dokonany przez niego zakup (czyli w omawianej sprawie fakturę VAT). Mając na uwadze opis sprawy oraz przedstawione wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że Wnioskodawca może dokumentować każdą sprzedaż fotoproduktów będących nośnikami danych fakturą bez uzyskania żądania, o którym mowa w art. 106b ust. 3 ustawy".

Stanowisko to znalazło odzwierciedlenie również w interpretacji indywidualnej z dnia 8 października 2018 r. (znak: 0113-KDIPT1-3.4012.607.2018.1.ALN):

"mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz przywołane przepisy prawa, należy wskazać, że w przypadku sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej zasadą jest dokumentowanie takiej transakcji paragonem fiskalnym. Obowiązek wystawienia faktury w takich przypadkach istnieje wówczas, gdy nabywca wystąpi z takim żądaniem w odpowiednim terminie (art. 106b ust. 3 pkt 1 ustawy o VAT), przy czym podatnik może wystawić fakturę również bez żądania nabywcy. Stosownie do art. 106h ustawy o VAT w przypadku gdy faktura dotyczy sprzedaży zarejestrowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej, do egzemplarza faktury pozostającego u podatnika dołącza się paragon dokumentujący tę sprzedaż. Przepis art. 106h ust. 1 ustawy o VAT nie dotyczy sprzedaży dokumentowanej fakturą emitowaną przy zastosowaniu kasy rejestrującej, w przypadkach gdy wartość sprzedaży i kwota podatku są zarejestrowane w raporcie fiskalnym dobowym kasy (ust. 2 tego art.). Biorąc pod uwagę obowiązujące w przedmiotowym zakresie przepisy należy jednocześnie zauważyć, że wystawienie faktury VAT nie zwalnia Wnioskodawcy z obowiązku zaewidencjonowania sprzedaży na kasie rejestrującej, w przypadkach gdy Wnioskodawca jest do tego zobowiązany. Konkludując należy stwierdzić, że Wnioskodawca może dokumentować sprzedaż fakturą bez uzyskania żądania, o którym mowa w art. 106b ust. 3 ustawy".

Pomijając powyższe, stwierdzić należy, iż potrzeba wystawiania faktur do paragonów fiskalnych determinowana jest specyfiką prowadzonego postępowania. Paragon fiskalny nie pozwala na dokładne wyszczególnienie składników wchodzących w skład należności, którą obciążany jest upadły (na pełne ujęcie wszystkich opisów pozycji wydatków, na które opiewa kwota ujawniona w tymże paragonie). W celu dokładnego oznaczenia pozycji składających się na kwotę należności konieczne jest wystawienie faktury Vat (z numerem NIP lub imiennej), na której ujawnione zostaną dane upadłego oraz informacje o postępowaniu (sygn. akt oraz Sąd). Co więcej znaczna cześć osób upadłych, wobec których prowadzone jest postępowanie upadłościowe nie posiada numeru NIP. Nie ma zatem możliwości oznaczenia na paragonie fiskalnym w sposób niebudzący wątpliwości jakiej osoby i jakiego postępowania ww. paragon dotyczy. Innymi słowy, nie można na paragonie w sposób definitywny powiązać poniesionego wydatku z konkretnym postępowaniem upadłościowym. Podkreślenia wymaga fakt, że faktura wystawiana przez Wnioskodawczynię jest wciągana do akt sprawy w celu wykazania wydatków, które zostały poniesione ze środków znajdujących się w masie upadłości. Sąd wydając postanowienie kończące postępowanie w sprawie musi posiadać pełną dokumentację dotyczącą aktualnego stanu funduszów masy upadłości oraz ponoszonych wydatków. Od tego stanu bowiem zależy m.in. brzmienie postanowienia o ustaleniu planu spłaty.

Wystawienie jedynie paragonu fiskalnego (bez faktury VAT) nie będzie wystarczające do należytego udokumentowania poniesionych kosztów postępowania. Dlatego też w ocenie Wnioskodawczyni dopuszczalne (a wręcz konieczne) jest wystawianie faktur wraz z paragonem fiskalnym dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, nawet jeśli upadły konsument nie zgłasza żądania wystawienia faktury VAT.

Konkludując zatem, w ocenie Wnioskodawczyni jeżeli jest ona zobowiązana wystawiać paragony fiskalne w zakresie:

to Wnioskodawczyni może (a często nawet musi) wystawiać faktury VAT nawet w sytuacji braku zgłoszenia żądania wystawienia faktury VAT przez upadłego.

Mając na względzie powyższe stanowisko Wnioskodawczyni powinno być uznane za prawidłowe w zakresie wszystkich wyżej wskazanych pytań.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 931 z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą":

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy. Zgodnie z zapisem zawartym w tym przepisie:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Na mocy art. 2 pkt 22 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Powołany wyżej przepis art. 8 ust. 1 ustawy wskazuje, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności, bądź sytuacji. Zatem, aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem.

W świetle powyższego, czynności syndyka stanowią usługi, na co wskazuje powołany powyżej przepis art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy. Ich istotą jest bowiem dokonanie na zlecenie określonego świadczenia - wykonywanie powierzonych funkcji, za wynagrodzeniem.

Nie każda jednak czynność stanowiąca świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Według art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W oparciu o art. 15 ust. 3 ustawy:

Za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, nie uznaje się czynności:

Odnosząc się do wykonywanych przez Panią czynności syndyka należy stwierdzić, że działalność taką uznaje się za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. O zamiarze wykonywania działalności gospodarczej przez syndyków świadczy chociażby fakt posiadania przez syndyka odpowiedniej licencji uprawniającej do wykonywania powierzonej funkcji, czy stała gotowość do podjęcia czynności.

Zgodnie z art. 51 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 1520 z późn. zm.):

Uwzględniając wniosek o ogłoszenie upadłości, sąd wydaje postanowienie o ogłoszeniu upadłości, w którym określa, czy funkcję sędziego-komisarza oraz zastępcy sędziego-komisarza będzie pełnił sędzia czy referendarz sądowy, oraz wyznacza syndyka.

Zauważyć należy, że pomiędzy sądem upadłościowym a syndykiem nie istnieje również stosunek prawny, o którym mowa w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy, w zakresie odpowiedzialności za powierzone funkcje.

W myśl art. 160 ust. 1 ww. ustawy - Prawo upadłościowe:

W sprawach dotyczących masy upadłości syndyk dokonuje czynności w imieniu własnym na rachunek upadłego.

Na podstawie art. 160 ust. 2 cyt. ustawy:

Syndyk nie odpowiada za zobowiązania zaciągnięte w sprawach dotyczących masy upadłości.

Zaś art. 160 ust. 3 ww. ustawy stanowi, że:

Syndyk odpowiada za szkodę wyrządzoną na skutek nienależytego wykonywania obowiązków.

Stosownym postanowieniem sąd powierza zatem syndykowi pełnienie określonych funkcji w postępowaniu upadłościowym, których zakres precyzuje ustawa. Wysokość wynagrodzenia za czynności syndyka odpowiadające wykonywanej pracy określona jest w art. 162 ustawy - Prawo upadłościowe. O wynagrodzeniu i zwrocie poniesionych wydatków orzeka sąd na wniosek zainteresowanych. Wynagrodzenie pokrywane jest z masy upadłości. Wydając stosowne postanowienia w powyższym zakresie sąd działa jako organ władzy.

Artykuł 164 ust. 1 tej ustawy stanowi, że:

Po ustaleniu wynagrodzenia wstępnego syndyk pobiera z masy upadłości zaliczki w wysokości do 75% wynagrodzenia wstępnego w czterech ratach:

W myśl art. 164 ust. 2 ww. ustawy:

Zaliczkę na wynagrodzenie wypłaca się na podstawie rachunku wystawionego przez syndyka.

Zgodnie z art. 167a ustawy - Prawo upadłościowe:

Wynagrodzenie i zaliczki na wynagrodzenie syndyka obowiązanego do rozliczenia podatku od towarów i usług podwyższa się o kwotę podatku od towarów i usług.

W myśl art. 230 ust. 1 ustawy - Prawo upadłościowe:

Do kosztów postępowania zalicza się wydatki bezpośrednio związane z ustaleniem, zabezpieczeniem, zarządem i likwidacją masy upadłości oraz ustaleniem wierzytelności, w szczególności wynagrodzenie syndyka oraz jego zastępcy, wynagrodzenie osób zatrudnionych przez syndyka oraz należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia tych osób, wynagrodzenie i wydatki członków rady wierzycieli, wydatki związane ze zgromadzeniem wierzycieli, koszty archiwizacji dokumentów, korespondencji, ogłoszeń, eksploatacji koniecznych pomieszczeń, podatki i inne daniny publiczne związane z likwidacją masy upadłości.

Stosownie do art. 491⁹ ust. 1 tej ustawy:

Sąd ustala wynagrodzenie syndyka w postępowaniu prowadzonym według przepisów niniejszego tytułu biorąc pod uwagę wysokość funduszów masy upadłości, stopień zaspokojenia wierzycieli, nakład pracy, zakres czynności podejmowanych w postępowaniu, stopień ich trudności oraz czas trwania postępowania.

Na podstawie art. 491⁹ ust. 2 ww. ustawy:

Wynagrodzenie syndyka ustala się w wysokości od jednej czwartej przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego do jego dwukrotności.

W myśl art. 491⁹ ust. 3 cyt. ustawy:

W szczególnie uzasadnionych przypadkach sąd może ustalić wynagrodzenie syndyka w wysokości do czterokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, o którym mowa w ust. 2, jeżeli jest to uzasadnione zwiększonym nakładem pracy syndyka wynikającym w szczególności ze stopnia skomplikowania postępowania oraz liczby wierzycieli.

Zaś art. 491⁹ ust. 4 ustawy - Prawo upadłościowe stanowi, że:

W przedmiocie wynagrodzenia syndyka oraz zwrotu jego wydatków orzeka sąd upadłościowy w składzie jednego sędziego zawodowego.

Przy wykonywaniu swojej funkcji syndyk podlega ustawie - Prawo upadłościowe i najważniejsze decyzje musi konsultować z sędzią komisarzem i radą wierzycieli, jednakże w podstawowym i zasadniczym zakresie wykonywania swoich obowiązków jest w pełni samodzielny. Poza tym nawet w takich przypadkach czynności wykonywane są na rachunek upadłego.

Sąd nie jest zatem związany z syndykiem więzami tworzącymi stosunek prawny, jaki istnieje pomiędzy zlecającym a zleceniobiorcą w zakresie wynagrodzenia, warunków pracy oraz odpowiedzialności zleceniodawcy, o którym mowa w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług. Sąd, jako organ władzy, powołuje syndyka i określa jego wynagrodzenie. Nie pokrywa jednak kosztów wynagrodzenia (o którym również mowa w ww. przepisie ustawy o podatku od towarów i usług) i nie ponosi odpowiedzialności ani za działania, ani za szkodę wynikającą z czynności podejmowanych przez syndyka.

Zatem, czynności syndyka wykonującego powierzone funkcje na podstawie postanowienia sądu wypełniają/będą wypełniać dyspozycję art. 5 ust. 1 w zw. z art. 8 ust. 1 pkt 3 oraz art. 15 ust. 1 ustawy i jako takie podlegają/będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i nie korzystają/nie będą korzystały ze zwolnienia z tego podatku. Skoro jest Pani czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług to czynności te powinna Pani opodatkować według stawki właściwej dla tych usług.

Na mocy art. 29a ust. 1 ustawy:

Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Z kolei na podstawie art. 29a ust. 2 ustawy:

W przypadku dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 2, podstawą opodatkowania jest cena nabycia towarów lub towarów podobnych, a gdy nie ma ceny nabycia - koszt wytworzenia, określone w momencie tej dostawy towarów.

W myśl art. 29a ust. 6 ustawy:

Podstawa opodatkowania obejmuje:

Na podstawie art. 29a ust. 7 ustawy:

Podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:

Z powyższego wynika, że art. 29a ust. 1 ustawy odnosi się do wszystkiego, co stanowi zapłatę obejmując swym zakresem każdą formę zapłaty otrzymaną przez sprzedawcę z tytułu dostawy towarów lub wykonania usługi.

Ustawodawca nie przewidział szczególnego uregulowania podstawy opodatkowania w zakresie usług syndyka.

W tym miejscu należy wskazać, że zgodnie z powołanym wyżej art. 29a ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od usługobiorcy lub osoby trzeciej (włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę usług świadczonych przez podatnika).

W treści przepisu art. 29a ust. 6 ustawy, prawodawca wskazuje elementy jakie podstawa opodatkowania również obejmuje, tj. podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku, a także koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Zgodnie z powyższym, każdy koszt bezpośrednio związany z dostawą towarów lub świadczeniem usług, którym dostawca lub usługodawca obciążył nabywcę lub osobę trzecią, a który zwiększa łączną kwotę należną z tytułu transakcji - powinien być włączony do podstawy opodatkowania. Zasada włączenia tych świadczeń do podstawy opodatkowania oznacza, że wartości tego typu kosztów, których ciężar przerzucany jest na nabywcę (lub osobę trzecią), nie wykazuje się jako odrębnego świadczenia, lecz traktuje, jako element świadczenia zasadniczego.

Zgodnie bowiem z wolą ustawodawcy podstawa opodatkowania obejmuje wszystko co stanowi zapłatę z tytułu sprzedaży, tj. wynagrodzenie czy zapłata, które jest sprzedawcy należne z tytułu jego świadczenia na rzecz nabywcy.

Należy zauważyć, iż uregulowanie wynikające z art. 29a ust. 1 ustawy, stanowi odpowiednik art. 73 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L 347 z 11.12.2006 str. 1 z późn. zm.), zgodnie z którym:

W odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług innych niż te, o których mowa w art. 74-77, podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług, od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.

Jak stanowi art. 78 ww. Dyrektywy:

Do podstawy opodatkowania wlicza się następujące elementy:

Do celów akapitu pierwszego lit. b, państwa członkowskie mogą uznać koszty objęte odrębną umową za koszty dodatkowe.

Dotyczy on kosztów bezpośrednio związanych z zasadniczą dostawą towarów lub usług, które zwiększają łączną kwotę należną z tytułu transakcji. Zgodnie z tą regulacją, każdy koszt bezpośrednio związany z dostawą towarów lub świadczeniem usług, którym dostawca obciążył nabywcę lub klienta, powinien być włączony do podstawy opodatkowania. Zasada włączenia tych świadczeń do podstawy opodatkowania oznacza, że wartości tego typu kosztów, których ciężar przerzucany jest na nabywcę, nie wykazuje się jako odrębnego świadczenia, lecz traktuje, jako element świadczenia zasadniczego, z zastosowaniem stawki podatku właściwej dla świadczenia zasadniczego.

Analiza przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego oraz treści powołanych przepisów prawa prowadzi do stwierdzenia, że otrzymany przez Panią zwrot wydatków objętych zakresem pytania nr 1 poniesionych w związku z prowadzonym postępowaniem upadłościowym jest/będzie ściśle związany z wykonywaną przez Panią usługą prowadzenia postępowania upadłościowego. Zatem otrzymany zwrot wydatków objętych zakresem pytania nr 1 stanowi/będzie stanowić jeden z elementów kalkulacyjnych otrzymanego wynagrodzenia (część odpłatności za usługę). Wobec powyższego wydatki te składają/będą się składać na całość zapłaty za świadczoną przez Panią usługę i zwiększają/będą zwiększać podstawę opodatkowania, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy.

Wydatki objęte zakresem pytania nr 1 ponosi/będzie ponosić Pani w imieniu własnym, pomimo że na rzecz usługobiorcy (upadłego), nie są/nie będą to zatem kwoty wymienione w art. 29a ust. 7 pkt 3 ustawy.

Wobec powyższego realizowane czynności, za które przysługuje Pani prawo do zwrotu wydatków objętych zakresem pytania nr 1 poniesionych w związku z prowadzonym postępowaniem upadłościowym, powinna Pani uwzględnić w podstawie opodatkowania jako element wynagrodzenia za wykonywanie czynności syndyka. Tym samym jako czynny podatnik podatku VAT powinna Pani opodatkować zwrot tych wydatków objętych zakresem pytania nr 1 według stawki właściwej dla usług tj. wykonywania czynności w związku z prowadzonym postępowaniem upadłościowym.

Odnosząc się do dokumentowania zwrotu wydatków poniesionych w związku z prowadzonym postępowaniem upadłościowym, należy zauważyć, że w świetle art. 106b ust. 1 ustawy:

Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

Zgodnie z art. 106b ust. 2 ustawy:

Podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

W myśl art. 106b ust. 3 ustawy:

Na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1a) otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1, z wyjątkiem:

2) sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118 - jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

W myśl art. 106e ust. 1 pkt 1-15 ustawy:

Faktura powinna zawierać:

Obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika z art. 111 ustawy.

W myśl art. 111 ust. 1 ustawy:

Podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Powyższy przepis określa generalną zasadę, z której wynika, że obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz określonych w nim odbiorców, tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Zatem jednym z podstawowych kryteriów decydujących o obowiązku stosowania do ewidencjonowania kas rejestrujących jest status nabywcy wykonywanych przez podatnika świadczeń.

Zgodnie z art. 111 ust. 8 ustawy:

Minister właściwy do spraw finansów publicznych może zwolnić, w drodze rozporządzenia, na czas określony, niektóre grupy podatników oraz niektóre czynności z obowiązku, o którym mowa w ust. 1, oraz określić warunki korzystania ze zwolnienia, mając na uwadze interes publiczny, w szczególności sytuację budżetu państwa. (...).

Zwolnienie z obowiązku prowadzenia ewidencji przy użyciu kas rejestrujących określone zostało w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2021 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących (tekst jedn.: Dz. U. poz. 2242 z późn. zm.), zwanego dalej "rozporządzeniem".

Zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia:

Zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2023 r., czynności wymienione w załączniku do rozporządzenia.

Pod poz. 37 załącznika do rozporządzenia w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących w części II. "Sprzedaż dotycząca szczególnych czynności", zostało wymienione świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła.

Aby zatem podatnik miał prawo do skorzystania ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kasy rejestrującej na podstawie § 2 ust. 1 rozporządzenia w powiązaniu z poz. 37 załącznika do rozporządzenia, muszą łącznie zostać spełnione następujące warunki:

- zapłata za usługę musi być dokonana w całości za pośrednictwem poczty lub banku na rachunek bankowy podatnika;

- z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę musi jednoznacznie wynikać, jakiej konkretnie czynności zapłata dotyczyła oraz

- przedmiotem świadczenia nie są usługi wymienione w § 4 rozporządzenia.

Niespełnienie jednego z powyższych warunków oznacza brak możliwości zastosowania zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

W opisie sprawy w kwestii czy za wykonywane czynności w prowadzonym postępowaniu upadłościowym otrzymuje/będzie otrzymywać Pani w całości zapłatę za wykonane czynności za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na Pani rachunek bankowy lub na Pani rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest Pani członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika/będzie wynikać, jakiej konkretnie czynności ww. zapłata dotyczy/będzie dotyczyć wskazała Pani, że potrąca należność z rachunku bankowego prowadzonego dla masy upadłości tj. przelewa środki z rachunku bankowego masy upadłości na Pani rachunek bankowy firmowy oraz wskazała Pani, że w tytule przelewu wskazuje numer faktury i datę jej wystawienia. W kwestii czy za wykonywane czynności w prowadzonym postępowaniu upadłościowym otrzymuje/będzie otrzymywać Pani zapłatę w gotówce albo za pośrednictwem karty płatniczej przy użyciu terminala wskazała Pani, że nie przewiduje, aby taki sposób rozliczeń miał nastąpić.

Biorąc pod uwagę opis sprawy oraz regulacje prawne wynikające z zacytowanych wyżej przepisów prawa należy uznać, że w zakresie wykonywania czynności syndyka w związku z prowadzonym postępowaniem upadłościowym, za które otrzymuje/otrzyma Pani zapłatę za wykonane usługi za pośrednictwem banku, a z ewidencji z dowodów dokumentujących tą zapłatę jednoznacznie wynika/będzie wynikać, jakiej konkretnie czynności dotyczyła i na czyją rzecz została dokonana, może/będzie mogła Pani korzystać ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej.

Tym samym w rozpatrywanej sprawie spełnione są/będą warunki konieczne do uznania, iż ww. sprzedaż usług stanowi/będzie stanowić szczególne czynności wymienione w części II. załącznika "Sprzedaż dotycząca szczególnych czynności" rozporządzenia i podlega/będzie podlegać zwolnieniu z obowiązku ewidencji obrotu i kwot podatku należnego za pomocą kasy rejestrującej na podstawie § 2 ust. 1 rozporządzenia w związku z poz. 37 załącznika do rozporządzenia.

W rozpatrywanej sprawie nie ma/nie będzie miała Pani obowiązku wystawiania faktur na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Zauważyć jednak należy, iż przepisy ustawy nie zabraniają udokumentowania fakturą czynności wykonanych na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Jeśli nabywca w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dokonano sprzedaży, wystąpi z żądaniem wystawienia faktury, to wówczas dokument taki musi/będzie musiała Pani wystawić.

Pomimo braku obowiązku ewidencjonowania sprzedaży usług tj. wykonywania czynności syndyka w związku z prowadzonym postępowaniem upadłościowym przy zastosowaniu kasy rejestrującej, może/będzie Pani mogła udokumentować taką sprzedaż paragonem fiskalnym. Pomimo, że na gruncie przepisów o podatku VAT nie ma/nie będzie miała Pani obowiązku wystawiania faktur dokumentujących wykonywanie czynności w związku z prowadzonym postępowaniem upadłościowym (z wyjątkiem sytuacji, gdy nabywca w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dokona Pani sprzedaży, wystąpi z żądaniem wystawienia faktury), to może/będzie mogła Pani dobrowolnie dokumentować te czynności fakturami.

Skoro w rozpatrywanej sprawie realizowane czynności, za które przysługuje Pani prawo do zwrotu wydatków objętych zakresem pytania 1 poniesionych w związku z prowadzonym postępowaniem upadłościowym, powinna Pani uwzględnić w podstawie opodatkowania jako element wynagrodzenia za wykonywanie czynności syndyka, to czynności te może/będzie mogła Pani udokumentować paragonami fiskalnymi/fakturami wystawionymi na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej wobec których jest/będzie prowadzone postępowanie upadłościowe.

Z kolei wydatki za odbiór niepodjętych w terminie przesyłek zwrotnych (tj. przesyłek, które nie zostały odebrane przez adresata i które powróciły do nadawcy) dla których X wystawia faktury na upadłego, stanowią/będą stanowić czynność neutralną w zakresie podatku od towarów i usług. Tym samym nie ma Pani obowiązku dokumentowania tych czynności paragonami fiskalnymi ani fakturami.

Tym samym skoro w rozpatrywanej sprawie nie ma Pani obowiązku dokumentowania powyższych czynności paragonami fiskalnymi ani fakturami, to oceniając Pani stanowisko zgodnie z którym ma Pani obowiązek wystawienia paragonu oraz faktury dla dokumentowania zwrotu wydatków objętych zakresem pytania nr 1, należało uznać je za nieprawidłowe.

W rozpatrywanej sprawie Pani wątpliwości dotyczą także niekorzystania ze zwolnienia od podatku obciążając upadłego wydatkami poniesionymi na znaczki pocztowe wraz z usługą zwrotnego potwierdzenia odbioru korespondencji.

W rozpatrywanej sprawie realizowane czynności, za które przysługuje Pani prawo do zwrotu wydatków poniesionych w związku z prowadzonym postępowaniem upadłościowym, powinna Pani uwzględnić w podstawie opodatkowania jako element wynagrodzenia za wykonywanie czynności syndyka i opodatkować zwrot tych wydatków według stawki właściwej dla usług tj. wykonywania czynności w związku z prowadzonym postępowaniem upadłościowym. Ze względu na powyższe zwrot wydatków poniesionych na znaczki pocztowe wraz z usługą zwrotnego potwierdzenia odbioru korespondencji nie może/nie będzie mógł korzystać ze zwolnienia od podatku.

Tym samym ze względu na odmienną argumentację prawną Pani stanowisko w powyższym zakresie jest nieprawidłowe.

Odnosząc się do określenia podstawy opodatkowania dla zwrotu wydatków poniesionych na znaczki pocztowe wraz z usługą zwrotnego potwierdzenia odbioru korespondencji, należy zauważyć, że dla tych środków prawidłowy jest/będzie sposób obliczenia podstawy opodatkowania przy zastosowaniu metody "w stu". Obciąży bowiem Pani upadłego kwotą wynikającą z faktury za znaczki wraz z usługą zwrotnego potwierdzenia odbioru korespondencji bez marży, a więc zwrot ten będzie stanowił całość należnej Pani zapłaty. Otrzymany zwrot tych wydatków - jako wszystko, co stanowi/będzie stanowić zapłatę - obejmuje/będzie obejmować wartość podatku od towarów i usług.

Tym samym Pani stanowisko w zakresie określenia podstawy opodatkowania dla zwrotu wydatków poniesionych na znaczki pocztowe wraz z usługą zwrotnego potwierdzenia odbioru korespondencji jest nieprawidłowe.

W rozpatrywanej sprawie Pani wątpliwości dotyczą także prawa do odliczenia podatku od wydatków objętych zakresem pytania nr 5 poniesionych na prowadzone postępowanie upadłościowe.

W myśl art. 86 ust. 1 ustawy:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Na podstawie art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z powołanych wyżej regulacji wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług, a towary i usługi, przy nabyciu których podatek został naliczony są lub będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Zatem warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Jednocześnie, przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Należy podkreślić, że ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Wyrażoną w cytowanym art. 86 ust. 1 ustawy zasadę uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego, uzupełniają regulacje zawarte w art. 90 i 91 ustawy.

W myśl art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:

Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

W trakcie trwania postępowania upadłościowego Ponosi Pani m.in. wydatki na:

X wystawia faktury ze stawką « zw ».

W rozpatrywanej sprawie Organ rozstrzygnął, że czynności syndyka wykonującego powierzone funkcje na podstawie postanowienia sądu wypełniają/będą wypełniać dyspozycję art. 5 ust. 1 w zw. z art. 8 ust. 1 pkt 3 oraz art. 15 ust. 1 ustawy i jako takie podlegają/będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Skoro jest Pani czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług to czynności te powinna Pani opodatkować według stawki właściwej dla tych usług.

Mając na uwadze opis sprawy i powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że w rozpatrywanej sprawie zostały/zostaną spełnione podstawowe warunki uprawniające do odliczenia podatku od towarów i usług zawartego w fakturach dokumentujących wydatki w części dotyczącej nabycia teczek do zgłoszeń wierzytelności, kopert, okładek na akta sprawy, materiałów biurowych (w tym między innymi: klipsów archiwizacyjnych, etykiet samoprzylepnych do wydruku znaku opłaty pocztowej) papieru i zakupu tonera do drukarki oraz innych materiałów eksploatacyjnych. Bowiem jest Pani czynnym podatnikiem podatku VAT, a ww. wydatki służą/będą służyły do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Prawo to przysługuje/będzie przysługiwać pod warunkiem niewystąpienia przesłanek negatywnych wymienionych w art. 88 ustawy.

Odnosząc się do prawa do odliczenia podatku od wydatków poniesionych na prowadzone postępowanie upadłościowe w części dotyczącej opłat za korespondencję związaną z zakupem znaczków pocztowych wraz z usługą zwrotnego potwierdzenia odbioru korespondencji, to należy zauważyć, że sprzedaż, którą realizuje na Pani rzecz X jest zwolniona od podatku VAT.

Mając na uwadze opis sprawy i powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że w zakresie wydatków poniesionych na prowadzone postępowanie upadłościowe w części dotyczącej opłat za korespondencję związaną z zakupem znaczków pocztowych wraz z usługą zwrotnego potwierdzenia odbioru korespondencji, nie przysługuje/nie będzie przysługiwało Pani prawo do odliczenia podatku od towarów i usług. Wprawdzie jest Pani czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT, a powyższe wydatki służą/ będą służyć Pani do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, jednakże w tym zakresie znajdzie zastosowanie wyłączenie prawa do odliczenia podatku naliczonego, wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy. Faktury dokumentujące sprzedaż realizowaną przez X na Pani rzecz dokumentują/będą dokumentować bowiem, jak to zostało uprzednio stwierdzone transakcję zwolnioną od podatku.

W analizowanej sprawie należy także rozpatrzyć prawo do odliczenia podatku od wydatków poniesionych na prowadzone postępowanie upadłościowe dla wydatków poniesionych na zakup paliwa do samochodu osobowego.

Kwestie dotyczące prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z pojazdami samochodowymi zostały uregulowane w art. 86a ustawy.

Zgodnie z art. 86a ust. 1 ustawy:

W przypadku wydatków związanych z pojazdami samochodowymi kwotę podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, stanowi 50% kwoty podatku:

Stosownie do art. 2 pkt 34 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o pojazdach samochodowych - rozumie się przez to pojazdy samochodowe w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony.

Stosownie do art. 2 pkt 33 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 988 z późn. zm.):

Użyte w ustawie określenia oznaczają pojazd samochodowy - pojazd silnikowy, którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h; określenie to nie obejmuje ciągnika rolniczego.

Zgodnie z art. 2 pkt 40 ustawy - Prawo o ruchu drogowym:

Użyte w ustawie określenia oznaczają samochód osobowy - pojazd samochodowy przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą oraz ich bagażu.

W myśl art. 86a ust. 2 ustawy:

Do wydatków związanych z pojazdami samochodowymi, o których mowa w ust. 1, zalicza się wydatki dotyczące:

Z kolei na podstawie art. 86a ust. 3 ustawy:

Przepis ust. 1 nie ma zastosowania:

Zgodnie z art. 86a ust. 4 ustawy:

Pojazdy samochodowe są uznawane za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika, jeżeli:

Zatem zgodnie z powyższymi regulacjami podatnikowi przysługuje ograniczone do 50% prawo do odliczenia podatku w odniesieniu do wszystkich wydatków związanych z pojazdami samochodowymi przeznaczonymi do użytku "mieszanego".

Dla celów stosowania tego ograniczenia za wykorzystywanie "mieszane" należy rozumieć, że w odniesieniu do pojazdu wykorzystywanego w działalności gospodarczej istnieje możliwość jego użycia również do celów niezwiązanych z tą działalnością np. do celów prywatnych. Przy czym przyjmuje się, że każdy pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony - ze względu na swoje cechy konstrukcyjne - służy co do zasady użytkowi "mieszanemu", a zatem wszystkie wydatki z nim związane podlegają ograniczeniu w odliczaniu do 50%.

Z opisu sprawy wynika, że jest Pani właścicielką samochodu osobowego, który jest wpisany do jej ewidencji środków trwałych. Wykorzystuje Pani ten samochód zarówno do celów prywatnych, jak i do wykonywania czynności syndyka w postępowaniach upadłościowych poza siedzibą kancelarii syndyka (np. dojazd do miejsca zamieszkania upadłego), jak również do wykonywania czynności radcy prawnego.

W związku z faktem, że wydatki poniesione na zakup paliwa są wydatkami związanymi z pojazdem samochodowym w rozumieniu art. 2 pkt 34 ustawy, konieczna jest analiza prawa do odliczenia podatku naliczonego z uwzględnieniem przepisów art. 86a ustawy.

Artykuł 86a reguluje zasady odliczania podatku naliczonego w odniesieniu do wydatków związanych z pojazdami samochodowymi i należy "czytać" ww. przepis łącznie z art. 86 ustawy. W art. 86a ustawy określono szczególne regulacje dotyczące określenia wysokości kwoty podatku naliczonego.

Jak wskazano powyżej podstawową zasadą - wyrażoną w art. 86a ust. 1 - ustawy jest ograniczone do 50% prawo do odliczenia podatku związanego z nabyciem i użytkowaniem pojazdu samochodowego w rozumieniu art. 2 pkt 34 ustawy.

Wskazała Pani, że jest właścicielką samochodu osobowego i wykorzystuje ten samochód zarówno do celów prywatnych, jak i do wykonywania czynności syndyka w postępowaniach upadłościowych poza siedzibą kancelarii syndyka (np. dojazd do miejsca zamieszkania upadłego), jak również do wykonywania czynności radcy prawnego.

Zatem, nie przysługuje/nie będzie przysługiwało Pani prawo do pełnego odliczenia kwoty podatku naliczonego z tytułu wydatków poniesionych na zakup paliwa do samochodu osobowego, ale prawo to jest ograniczone do 50% kwoty podatku wykazanego na fakturach zakupu.

Mając na uwadze opis sprawy i powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że skoro jest Pani czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT, a wydatki poniesione na zakup paliwa do samochodu osobowego w ramach działalności gospodarczej mają/będą miały związek z czynnościami opodatkowanymi VAT to na podstawie art. 86a ust. 1 pkt 1 ustawy przysługuje/będzie przysługiwało Pani prawo do odliczenia 50% podatku VAT z tytułu tych wydatków.

Ze względu na okoliczność, że w zakresie wydatków w części dotyczącej opłat za korespondencję związaną z zakupem znaczków pocztowych nie przysługuje/nie będzie przysługiwało Pani prawo do odliczenia podatku od towarów i usług, oceniając całościowo Pani stanowisko w zakresie prawa do odliczenia podatku od wydatków poniesionych na prowadzone postępowanie upadłościowe, należało uznać je za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia i zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Tą interpretacją został załatwiony wniosek w części dotyczącej podatku od towarów i usług. Natomiast wniosek w części dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie załatwiony odrębnie.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

* Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

* Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

* Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako "p.p.s.a.").

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

* w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

* w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 z późn. zm.).