0113-KDIPT1-3.4012.373.2017.1.OS - Podstawa opodatkowania podatkiem PCC w związku ze sprzedażą uszkodzonych samochodów.

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 17 lipca 2017 r. (data wpływu - 20 lipca 2017 r.), uzupełnionym 27 lipca 2017 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie ustalenia podstawy opodatkowania umowy sprzedaży uszkodzonych samochodów - jest nieprawidłowe.

W dniu 20 lipca 2017 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie ustalenia podstawy opodatkowania umowy sprzedaży uszkodzonych samochodów.

Wniosek uzupełniono 27 lipca 2017 r.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą w oparciu o wpis do CEilDG, podlegającą nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terytorium RP. M.in. prowadzi stację demontażu pojazdów, handel pojazdami.

W ramach prowadzonej działalności, Wnioskodawca chce dokonywać zakupu pojazdów uszkodzonych, pozostałości powypadkowych, likwidowanych w ramach ubezpieczeń. Prowadzona przez Wnioskodawcę firma uzyskała status oferenta, a tym samym prawo do udziału w aukcjach na platformie PPO. P. udostępnia do korzystania serwis internetowy - PPO. Wnioskodawca ma możliwość zakupu pojazdów uszkodzonych, wraków, pozostałości powypadkowych. Zakupując tego typu pojazdy zdarza się, że dopiero po przyjęciu takiego pojazdu na stan, podejmuje się decyzję, czy pojazd zostanie przeznaczony do demontażu (zgodnie z obowiązującymi przepisami wyrejestrowany w stacji Wnioskodawcy) czy przeznaczony do dalszej odsprzedaży - w takich przypadkach Wnioskodawca kupuje pojazd na umowę kupna-sprzedaży. W tym momencie powstaje obowiązek z tytułu podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wątpliwości Wnioskodawcy budzi podstawa opodatkowania z tytułu podatku od czynności cywilnoprawnych, ponieważ wartość pojazdu uszkodzonego, do którego ma zastosowanie szkoda całkowita znacznie odbiega od wartości katalogowej z programów komputerowych stanowiących narzędzie ustalania ceny rynkowej.

Do wyjaśnienia specyfiki transakcji dokonywanych w ramach platformy PPO, niezbędna jest analiza procesu likwidacji szkody, w ramach ubezpieczenia komunikacyjnego. W obowiązkowym ubezpieczeniu komunikacyjnym OC ma zastosowanie zasada pełnego odszkodowania wyrażona w art. 361 § 2 Kodeksu cywilnego, a ubezpieczyciel z tytułu odpowiedzialności gwarancyjnej wypłaca poszkodowanemu świadczenie pieniężne w granicach odpowiedzialności sprawczej posiadacza lub kierowcy pojazdu mechanicznego (art. 822 § 1 Kodeksu cywilnego). Ubezpieczyciel ma obowiązek rzetelnie ustalić wartość pojazdu przed szkodą i po szkodzie. Zgodnie z danymi zawartymi w Raporcie - Orzecznictwo Sądu Najwyższego a praktyka Likwidacji Szkód Komunikacyjnych Raport Rzecznika Ubezpieczonych, część II, rozdział I, podrozdział 3.2, "wartość pozostałości (wraku) pojazdu powinna odpowiadać jego wartości rynkowej, jeśli rzeczywiście wrak posiada określoną wartość majątkową. Zakład ubezpieczeń określając wysokość odszkodowania w trakcie kwalifikacji szkody całkowitej, jest zatem zobowiązany ustalić wartość rynkową pojazdu zarówno przed powstaniem szkody, jak i po szkodzie. W praktyce stosowane są dwa sposoby ustalenia wartości rynkowej pozostałości: na podstawie wyceny sporządzanej w programie komputerowym oraz poprzez umieszczenie oferty sprzedaży wraku na platformie internetowej ("aukcji"). (...) Sposobem pozwalającym w sposób realny określić wartość rynkową pozostałości pojazdu jest zamieszczenie oferty sprzedaży wraku pojazdu na portalu "aukcyjnym". Przy czym, oferta ta jest zanonimizowana, bowiem nie są ujawniane wrażliwe dane osobowe właściciela pojazdu (poszkodowanego), jak również dane pozwalające na identyfikację uszkodzonego pojazdu (nr rejestracyjny). Przebieg składania ofert i procedury odbioru pojazdu są zarządzane i monitorowane przez firmę administrującą platformą aukcyjną. Oferta stanowi gwarancję zakupu pojazdu w stanie i kompletacji niezmienionej od dnia oględzin po określonej cenie bez konieczności ponoszenia jakichkolwiek kosztów dodatkowych z tytułu holowania, postoju itp. W opinii Rzecznika, wycena wartości uszkodzonego pojazdu otrzymana w wyniku aukcji jest najbardziej obiektywną (rynkową) metodą wyceny. Ponadto pozwala na uniknięcie sytuacji, w której poszkodowany nie jest w stanie sprzedać pojazdu uszkodzonego w kwocie wskazanej w wycenie ubezpieczyciela. Jednocześnie poszkodowany sam decyduje czy chce zbyć pojazd. Wówczas we wskazanym terminie może, aczkolwiek nie ma takiego obowiązku, skontaktować się z podanym oferentem. Niewątpliwie zatem drugi sposób ustalenia wartości rynkowej pojazdu jest bardziej obiektywny, a dodatkowo pomaga znaleźć poszkodowanemu oferenta zainteresowanego zakupem pozostałości (wraku) pojazdu. Należy mieć bowiem na uwadze, że po zakończonym postępowaniu likwidacyjnym pozostałości pojazdu mechanicznego nadal pozostają własnością poszkodowanego. Stosownie do treści art. 3 ust. 4 pkt 3 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej, czynnościami ubezpieczeniowymi są również: przejmowanie i zbywanie przedmiotów lub praw nabytych przez zakład ubezpieczeń w związku z wykonywaniem umowy ubezpieczenia lub umowy gwarancji ubezpieczeniowej. W związku z powyższym, przepis uprawnia zakład ubezpieczeń do przejęcia uszkodzonego pojazdu mechanicznego, jednakże nie nakłada na niego tego obowiązku. Dlatego też, w świetle powyższego przepisu, poszkodowany może zwrócić się do zakładu ubezpieczeń o współdziałanie w zakresie sprzedaży wraku. Zakład ubezpieczeń może złożyć ofertę o przejęciu przedmiotu, jednakże nie ma takiego obowiązku. Poszkodowany może również zbyć pojazd samodzielnie."

Udział oferenta w "aukcji", a nawet jej wygranie, nie jest gwarancją zakupu wylicytowanego pojazdu, właściciel pojazdu ma prawo nie zgodzić się na sprzedaż, jeżeli uważa, że jest w stanie uzyskać wyższą cenę za pojazd i cena jest poniżej wartości rynkowej.

Pojazdy wystawiane na aukcjach PPO posiadają pełną dokumentację uszkodzeń, opisy i zdjęcia wykonywane są przez rzeczoznawców, nie ma wad ukrytych, istnieje możliwość porównania z innymi mającymi podobne uszkodzenia.

W umowie kupna-sprzedaży jest wartość zgodna z kwotą wylicytowaną za pośrednictwem platformy PPO, wartość ta stanowi podstawę ustalenia wartości rynkowej pozostałości po szkodzie dla ubezpieczyciela jak i dla ubezpieczonego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy wartość zakupu pojazdu uszkodzonego/wraku/pozostałości powypadkowej, wylicytowana przez oferenta - zgodna z kwotą z umowy kupna-sprzedaży pojazdu, w ramach aukcji za pośrednictwem platformy PPO, stanowi podstawę opodatkowania w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych?

2. Czy podstawę opodatkowania w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zakupionego pojazdu uszkodzonego/wraku/pozostałości powypadkowej, w ramach aukcji za pośrednictwem platformy PPO, stanowi wartość pojazdu wynikająca z programu komputerowego będącego w dyspozycji instytucji podatkowych?

Zdaniem Wnioskodawcy, kwota wylicytowana za pośrednictwem platformy PPO stanowi podstawę ustalenia wartości rynkowej pozostałości po szkodzie, dla ubezpieczyciela jak i dla ubezpieczonego, nie ma więc potrzeby kolejnego ustalania wartości rynkowej zakupionego pojazdu uszkodzonego/wraku/pozostałości powypadkowej.

Wartość rynkowa ustalana w oparciu o dane z programu komputerowego uwzględnia przeciętne ceny stosowane w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, ale bez uwzględnienia ich stanu i stopnia uszkodzeń jako pojazdu powypadkowego.

Biorąc powyższe pod uwagę, Wnioskodawca uważa, że przy zakupie pojazdu uszkodzonego/wraku/pozostałości powypadkowej, w ramach aukcji za pośrednictwem platformy PPO, prawidłowo jest przyjąć za podstawę opodatkowania w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych wartość wylicytowaną przez oferenta, ustaloną podczas transakcji rynkowej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1150), podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają czynności cywilnoprawne umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Artykuł 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy stanowi, że obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej. Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem art. 5, ciąży przy umowie sprzedaży - na kupującym (art. 4 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy).

Zgodnie z art. 5 ust. 1 omawianej ustawy, obowiązek zapłaty podatku ciąży na podatnikach tego podatku.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podstawę opodatkowania stanowi przy umowie sprzedaży - wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego.

Zgodnie z art. 6 ust. 2 ww. ustawy, wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Jeżeli podatnik nie określił wartości przedmiotu czynności cywilnoprawnej lub wartość określona przez niego nie odpowiada, według oceny organu podatkowego, wartości rynkowej, organ ten wezwie podatnika do jej określenia, podwyższenia lub obniżenia, w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia doręczenia wezwania, podając jednocześnie wartość według własnej, wstępnej oceny.

Jeżeli podatnik, pomimo wezwania, o którym mowa w ust. 3, nie określił wartości lub podał wartość nieodpowiadającą wartości rynkowej, organ podatkowy dokona jej określenia z uwzględnieniem opinii biegłego lub przedłożonej przez podatnika wyceny rzeczoznawcy. Jeżeli organ podatkowy powoła biegłego, a wartość określona z uwzględnieniem jego opinii różni się o więcej niż 33% od wartości podanej przez podatnika, koszty opinii ponosi podatnik (art. 6 ust. 2 i 3 cyt. ustawy).

Z art. 7 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy wynika, że stawki podatku od umowy sprzedaży wynoszą:

Stosownie do art. 10 ust. 1 omawianej ustawy, podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca prowadzi stację demontażu pojazdów, handel pojazdami. W ramach prowadzonej działalności, Wnioskodawca chce dokonywać zakupu pojazdów uszkodzonych, pozostałości powypadkowych, likwidowanych w ramach ubezpieczeń. Prowadzona przez Wnioskodawcę firma uzyskała status oferenta, a tym samym prawo do udziału w aukcjach na platformie PPO. Wnioskodawca ma możliwość zakupu pojazdów uszkodzonych, wraków, pozostałości powypadkowych. Zakupując tego typu pojazdy zdarza się, że dopiero po przyjęciu takiego pojazdu na stan, podejmuje się decyzję, czy pojazd zostanie przeznaczony do demontażu, czy przeznaczony do dalszej odsprzedaży - w takich przypadkach Wnioskodawca kupuje pojazd na umowę kupna-sprzedaży. Udział oferenta w "aukcji", a nawet jej wygranie, nie jest gwarancją zakupu wylicytowanego pojazdu, właściciel pojazdu ma prawo nie zgodzić się na sprzedaż, jeżeli uważa, że jest w stanie uzyskać wyższą cenę za pojazd i cena jest poniżej wartości rynkowej. Pojazdy wystawiane na aukcjach PPO posiadają pełną dokumentację uszkodzeń, opisy i zdjęcia wykonywane są przez rzeczoznawców, nie ma wad ukrytych, istnieje możliwość porównania z innymi mającymi podobne uszkodzenia.

Z zacytowanych przepisów dotyczących sposobu ustalania podstawy opodatkowania wynika, że w odniesieniu do umowy sprzedaży ustalenie podstawy opodatkowania następuje w oparciu o wartość rynkową rzeczy lub prawa majątkowego, a więc w oparciu o wartość, po której dana rzecz lub prawo może być aktualnie zbyte. Zauważyć także należy, mając na uwadze treść ww. przepisu, że ustalanie wartości rynkowej następuje nie tylko na podstawie przeciętnych cen stosowanych w danej miejscowości, ale również z uwzględnieniem stanu i stopnia zużycia rzeczy. Kryterium zatem podstawowym przy ustalaniu wartości rynkowej mają być przeciętne ceny stosowane w danej miejscowości, natomiast kryterium dodatkowym (uzupełniającym) ma być stan i stopień zużycia rzeczy. Do takiego wniosku może prowadzić użycie przez ustawodawcę w treści art. 6 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zwrotu "z uwzględnieniem". Należy wyraźnie podkreślić, że między kryterium "przeciętnych cen" a kryterium "stan i stopień zużycia" występuje określony związek. Oznacza to, że nie wolno pominąć przy ustalaniu wartości rynkowej, stanu i stopnia zużycia rzeczy i poprzestać wyłącznie na przeciętnych cenach, ponieważ użycie zwrotu "z uwzględnieniem" wymaga łącznego stosowania kryteriów określonych w tym przepisie. Sposób ustalenia tej wartości nie może być oderwany również od miejsca i daty zawarcia transakcji, gdyż warunki popytu i podaży mają istotny wpływ na taką wartość. Ponadto przy ustalaniu omawianej wartości należy uwzględniać stan techniczny, wyposażenie, standard (istniejące w dacie nabycia) oraz inne parametry mające wpływ na wartość rynkową. Podkreślić również należy, że przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych określając sposób ustalania podstawy opodatkowania nie nakładają na strony dokonywanej czynności cywilnoprawnej obowiązku dokumentowania sposobu ustalenia wartości rynkowej jej przedmiotu.

W treści wniosku Wnioskodawca zadał pytanie, czy podstawę opodatkowania w związku z nabyciem uszkodzonego pojazdu (wraku, pozostałości powypadkowej) stanowi wartość wynikająca z programu komputerowego będącego w dyspozycji instytucji podatkowych czy kwota wylicytowana za pośrednictwem aukcji.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że przy zakupie pojazdu uszkodzonego (wraku, pozostałości powypadkowej) w ramach aukcji, za podstawę opodatkowania należy przyjąć wartość wylicytowaną przez oferenta, ustaloną podczas transakcji.

Z przedstawionym stanowiskiem nie można się zgodzić. Jak wynika z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, przy umowie sprzedaży podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa. Wartość rynkowa winna być ustalona zgodnie z powołanym wyżej art. 6 ust. 2 ustawy.

W opisanym zdarzeniu podstawy opodatkowania w związku z umową sprzedaży nie będzie stanowiła ani kwota wylicytowana podczas aukcji, ani też wartość wynikająca z programu komputerowego.

Jak wyżej wskazano, podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa ustalona zgodnie z art. 6 ust. 2 omawianej ustawy. Wydając interpretację Organ nie jest władny by wskazać, które z przedstawionych przez Wnioskodawcę narzędzi ustalania ceny rynkowej winno stanowić wyznacznik wartości rynkowej. Organ interpretacyjny nie przeprowadza postępowania dowodowego, które miałoby na celu ustalenie wartości rynkowej danej rzeczy. Organ nie może zatem potwierdzić stanowiska Wnioskodawcy, iż podstawę ustalenia wartości rynkowej samochodu winna stanowić kwota wylicytowana. Poza tym sam Wnioskodawca w treści opisu zdarzenia przyszłego wskazuje, że wygranie aukcji nie jest gwarancją zakupu wylicytowanego pojazdu, właściciel może się nie zgodzić na sprzedaż, jeżeli uważa, że uzyskana cena jest poniżej wartości rynkowej.

Powyższe wskazuje, iż nie można postawić znaku równości między ceną wylicytowaną a wartością rynkową nabywanej rzeczy.

Niewątpliwie kwota wylicytowana na aukcji może stanowić jedno z narzędzi ustalania wartości rynkowej. Nie można jednak wskazać, iż cena nabycia samochodu uszkodzonego, a zatem kwota wylicytowana na aukcji stanowi podstawę opodatkowania, jest nią bowiem wartość rynkowa. Tak samo nie można przesądzić, że podstawą opodatkowania jest cena wynikająca z programów komputerowych. Program ten jest bowiem tylko narzędziem pomocniczym przy ustalaniu podstawy opodatkowania.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, ul. Kośnego 70, 45-372 Opole, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2017 r. poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.