0113-KDIPT1-2.4012.23.2023.2.PRP - Rozliczanie VAT w związku z obrotem białymi certyfikatami

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

10 stycznia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 10 stycznia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie braku czynności opodatkowanej pomiędzy Wnioskodawcą a Wykonawcą, a w konsekwencji braku opodatkowania przekazania środków pieniężnych uzyskanych z tytułu sprzedaży przez Wykonawcę Białych Certyfikatów oraz sposobu udokumentowania ww. czynności.

Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 15 marca 2023 r. (wpływ 15 marca 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

sp. z o.o. z siedzibą w... (dalej jako: "Spółka", "Wnioskodawca") jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym. Głównym przedmiotem działalności Spółki jest..... W ramach prowadzonej działalności Spółka realizuje sprzedaż opodatkowaną podatkiem VAT. Spółka planuje, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, zrealizować inwestycję dla przedsięwzięcia: Modernizacja węzła cieplnego wraz z automatyką sterującą dla istniejącego budynku A, Oddziału zlokalizowanego przy ul...., która przyczyni się do poprawy efektywności energetycznej (dalej jako: "Inwestycja"). Realizacja takiej inwestycji upoważni Wnioskodawcę do uzyskania świadectw efektywności energetycznej (dalej jako: "Białe Certyfikaty"), o których mowa w ustawie z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej (dalej: Ustawa EE).

Jak wyjaśniono na stronie Urzędu Regulacji Energetyki "System oparty na świadectwach efektywności energetycznej jest w Polsce jednym z głównych narzędzi mających na celu redukcję zużycia energii, co przekłada się na zwiększanie konkurencyjności polskiej gospodarki. To system motywacyjny służący do wspierania inwestycji modernizacyjnych, które poprawiają efektywność energetyczną.

Białe certyfikaty, czyli świadectwa efektywności energetycznej, wydawane są przez Prezesa URE jako potwierdzenie tzw. efektu energetycznego (oszczędności energii) uzyskanego w wyniku realizacji przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej. Przykładem takich działań może być w szczególności modernizacja lub wymiana urządzeń i instalacji, usprawnianie procesów oraz wprowadzanie nowych technologii: wszystko po to, aby w produkcji i procesie dostarczania usług zużywać mniej energii oraz surowców służących do jej wytwarzania. (...) Białe certyfikaty wydawane są na wniosek podmiotu, który zamierza zrealizować przedsięwzięcie służące poprawie efektywności energetycznej. Świadectwa te rekompensują koszty poniesione na inwestycje proefektywnościowe, bowiem - podobnie jak w przypadku świadectw pochodzenia z OZE - również i z białych certyfikatów wynikają prawa majątkowe, które są przedmiotem obrotu na.....".

Podmiot realizujący inwestycje, których celem jest poprawa efektywności energetycznej, otrzymuje możliwość pozyskania Białych Certyfikatów, a następnie odsprzedania wynikających z nich praw majątkowych na... (dalej jako: "..."). Zgodnie z art. 20 ust. 3 Ustawy EE Spółka może występować z wnioskiem o przyznanie Białych Certyfikatów samodzielnie lub upoważnić do ich pozyskania podmiot trzeci.

Dnia 11 sierpnia 2022 r. Spółka zawarła z podmiotem sp. z o.o. z siedzibą w (dalej jako: "Wykonawca") umowę o świadczenie usług pozyskania i zbycia świadectw efektywności energetycznej dla przedsięwzięcia: "" (dalej jako: "Umowa").

Zgodnie z Umową, zakres usług świadczonych przez Wykonawcę (dalej jako: "Przedmiot Umowy") obejmuje:

Spółka udzieliła Wykonawcy upoważnienia, na podstawie art. 20 ust. 3 pkt 2 Ustawy EE, do wystąpienia do Prezesa URE z wnioskiem, o którym mowa w art. 20 ust. 4 ww. ustawy i do uzyskania świadectwa efektywności energetycznej dla każdego przedsięwzięcia lub przedsięwzięć tego samego rodzaju służących poprawie efektywności energetycznej wskazanych w zakresie usług będących Przedmiotem Umowy.

Białe Certyfikaty wystawione będą na Wykonawcę, który wystąpi z wnioskiem o ich przyznanie, jednak beneficjentem całego procesu będzie Spółka, dla której Wykonawca działa z udzielonego mu przez Spółkę upoważnienia.

Potwierdzeniem realizacji przez Wykonawcę wskazanych w Umowie usług będzie pisemny protokół odbioru bez zastrzeżeń podpisany przez każdą ze stron, tj. przez Wnioskodawcę oraz przez Wykonawcę.

Za realizację Przedmiotu Umowy Wykonawcy przysługuje wynagrodzenie na zasadach success fee.

Wynagrodzenie success fee należne Wykonawcy wynosi 15% kwoty uzyskanej przez Wykonawcę ze sprzedaży praw z tytułu świadectw efektywności energetycznej na rynku regulowanym w Polsce, tj. na.. Wykonawcy nie należy się wynagrodzenie inne niż wskazane powyżej. Wynagrodzenie Wykonawcy wyrażone jest w kwocie netto i zostanie powiększone o podatek VAT.

Zgodnie z ustaleniami, Wnioskodawca wystawi fakturę VAT na kwotę uzyskaną ze sprzedaży Białych Certyfikatów na pomniejszoną o koszty związane ze sprzedażą Białych Certyfikatów.

Wśród kosztów ponoszonych przez Wykonawcę związanych ze sprzedażą Białych Certyfikatów wymienia się koszty:

Wskazane opłaty są opłatami transakcyjnymi pobieranymi przez:

i.....S.A. za zawarcie transakcji,

ii. ewidencyjne opłaty transakcyjne pobierane przez Rejestr.... oraz

iii. opłaty za rozliczanie transakcji pobierane przez Izbę Rozliczeń....S.A.,

zgodnie z Regulaminami odpowiednio....,.... i...

Zarówno kwota uzyskana ze sprzedaży, jak i wymienione powyżej poniesione koszty związane ze sprzedażą świadectw wyrażone są w kwotach netto i zostaną powiększone o podatek VAT.

Zatem, zgodnie z zawartą Umową, Wykonawca zobowiązany jest do uzyskania Białych Certyfikatów, a następnie do zbycia na.... wynikających z nich praw majątkowych oraz do przekazania na rachunek bankowy Spółki kwot uzyskanych ze zbycia Białych Certyfikatów po odliczeniu kosztów związanych z ich sprzedażą. Zapłata wynagrodzenia Wykonawcy nastąpi poprzez przekazanie przez Spółkę środków pieniężnych na rachunek bankowy Wykonawcy.

W myśl umowy zawartej z Wykonawcą, Wnioskodawca środki pieniężne uzyskane ze zbycia przez Wykonawcę Białych Certyfikatów udokumentuje fakturą.

Niemniej, Wnioskodawca powziął wątpliwość w zakresie poprawności powyżej przedstawionego sposobu udokumentowania otrzymanych kwot przekazanych mu przez Wykonawcę oraz kwestii uznania otrzymanych kwot wynikających ze zbycia przez Wykonawcę Białych Certyfikatów za formę wynagrodzenia za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

Wobec wątpliwości Wnioskodawcy dotyczących formy udokumentowania otrzymanych środków pieniężnych, tj. wątpliwości czy otrzymane od Wykonawcy środki powinny zostać udokumentowane fakturą, notą obciążeniową lub w inny sposób, w Umowie zawarto zapis, zgodnie z którym w przypadku, gdy Wnioskodawca uzyska interpretację indywidualną lub inne stanowisko organów podatkowych wskazujące na inny sposób rozliczeń w transakcji, treść umowy zostanie odpowiednio zmodyfikowana.

Ponadto w odpowiedzi na pytania zawarte w wezwaniu o treści:

1) Czy działania Wykonawcy upoważnionego przez Państwa do pozyskania, a następnie sprzedaży świadectw efektywności energetycznej są wykonywane:

Odp. Wykonawca działając na podstawie udzielonego przez Spółkę upoważnienia, zmierza do pozyskania certyfikatów efektywności energetycznej związanych z inwestycją realizowaną przez Spółkę, a następnie ich zbycia i przekazania Spółce środków uzyskanych ze sprzedaży. Wykonawca świadczone usługi, związane m.in. z pozyskaniem oraz zbyciem certyfikatów efektywności energetycznej zobowiązany jest realizować z uwzględnieniem uzgodnień z Wnioskodawcą zawartych w Umowie. W związku z powyższym, w ocenie Wnioskodawcy, to w interesie Wnioskodawcy leży pozyskanie certyfikatów - Spółka podjęła się realizacji inwestycji uprawniającej do wystąpienia z wnioskiem o przyznanie ww. certyfikatów oraz upoważniła Wykonawcę do złożenia wniosku do Prezesa URE. Zatem, w opinii Wnioskodawcy, czynności związane z pozyskaniem i sprzedażą praw ze świadectw efektywności energetycznej dokonywane są we własnym imieniu Wykonawcy, ale na rzecz i na rachunek Spółki, która finalnie staje się beneficjentem środków pozyskanych ze sprzedaży.

2) Czyją własnością będą ww. świadectwa efektywności energetycznej (Państwa, czy Wykonawcy)?

Odp. Z Ustawy EE wynika, że podmiotem występującym z wnioskiem o wydanie świadectw efektywności energetycznej może być podmiot, u którego realizowane będzie przedsięwzięcie służące poprawie efektywności energetycznej (Spółka) lub podmiot upoważniony przez Spółkę. Stroną dla Urzędu..., który przyznaje świadectwa efektywności energetycznej dla danej inwestycji jest podmiot występujący z wnioskiem o wydanie ww. świadectw. Zgodnie z zawartą umową Wykonawca jest podmiotem wnioskującym o wydanie świadectw (po formalnym otrzymaniu upoważnienia od Spółki) i to jemu przyznawane są świadectwa efektywności energetycznej. Wobec powyższego, świadectwa efektywności energetycznej są własnością Wykonawcy.

3) Czy dokonując sprzedaży ww. świadectw Wykonawca będzie sprzedawał je jako własne, czy jako należące do Państwa?

Odp. Biorąc pod uwagę specyfikę sprzedaży praw majątkowych wynikających ze świadectw efektywności energetycznej wprowadzoną przepisami Ustawy EE, należy wskazać, że świadectwa wydawane są podmiotowi, który złożył wniosek o wydanie ww. świadectw. Zatem to Wykonawca, jako podmiot występujący z ww. wnioskiem, jest posiadaczem praw majątkowych wynikających z przyznanych świadectw efektywności energetycznej. Wobec powyższego, Wykonawca dokonując sprzedaży praw majątkowych wynikających ze świadectw efektywności energetycznej będzie je sprzedawał jako własne, bowiem Wykonawca jest podmiotem wskazanym na ww. świadectwach.

4) Czy w przedmiotowej sprawie Wykonawca będzie występował w ramach stosunku powiernictwa, tj. czy dojdzie do powierniczego nabycia praw majątkowych wynikających ze świadectw efektywności energetycznej, a następnie ich przeniesienia na rzecz osób trzecich przez Wykonawcę, który będzie działał również przy sprzedaży tych praw na Państwa rachunek?

Odp. W rozpatrywanej sprawie wystąpi stosunek powiernictwa pomiędzy Spółką a Wykonawcą, tj. dojdzie do powierniczego nabycia praw majątkowych wynikających ze świadectw efektywności energetycznej, a następnie do ich przeniesienia na rzecz osób trzecich przez Wykonawcę, który przy sprzedaży ww. praw będzie działał na rachunek Wnioskodawcy.

5) Kto będzie decydował o sprzedaży świadectw efektywności energetycznej (Wykonawca czy Państwo)?

Odp. O sprzedaży praw majątkowych wynikających ze świadectw efektywności energetycznej decyduje Wykonawca (podmiot upoważniony), mając na względzie wskazane w Umowie wymagania Spółki w ww. zakresie.

W myśl zawartej pomiędzy Stronami Umowy, Wykonawca zobowiązany jest do zbycia praw majątkowych wynikających ze świadectw efektywności energetycznej na giełdzie towarowej po jak najwyższej cenie możliwej do uzyskania w okresie oferowania ww. świadectw, nie niższej jednak niż określona wartość za 1 toe (tonę oleju ekwiwalentnego) wynikająca z zapisów Ustawy EE. Wykonawca zobowiązany jest do sprzedaży uzyskanych świadectw efektywności energetycznej w terminie dwóch miesięcy od ich przyznania przez Prezesa URE.

Pytania

1) Czy na gruncie opisanego powyżej zdarzenia przyszłego, otrzymane przez Wnioskodawcę środki pieniężne pozyskane z tytułu zbycia przez Wykonawcę Białych Certyfikatów na... w związku z realizacją przez Wykonawcę Przedmiotu Umowy zawartej z Wnioskodawcą nie stanowią wynagrodzenia za jakiekolwiek świadczenie, a tym samym nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

2) Czy na gruncie opisanego powyżej zdarzenia przyszłego, przepływ środków pieniężnych pozyskanych przez Wnioskodawcę z tytułu zbycia przez Wykonawcę Białych Certyfikatów na... w związku z realizacją przez Wykonawcę Przedmiotu Umowy zawartej z Wnioskodawcą powinien zostać udokumentowany w sposób inny niż faktura?

Państwa stanowisko w sprawie

Otrzymane przez Wnioskodawcę kwoty, uzyskane ze zbycia przez Wykonawcę Białych Certyfikatów, nie stanowią wynagrodzenia za jakiekolwiek świadczenie, a tym samym nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. Wnioskodawca nie dokonuje dostawy towarów oraz nie świadczy usług na rzecz Wykonawcy, w konsekwencji czego przekazywanej kwoty nie można uznać za wynagrodzenie za dostarczony towar czy wykonaną usługę. W opinii Wnioskodawcy uzyskanie przez Wykonawcę środków ze sprzedaży Białych Certyfikatów i ich przekazanie do Wnioskodawcy jest przedmiotem umowy łączącej strony, tj. pozyskania certyfikatów i ich spieniężenia na rzecz Spółki. Tym samym przekazanie środków pieniężnych z tytułu sprzedaży Białych Certyfikatów przez Wykonawcę na rzecz Wnioskodawcy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Przekazanie przez Wykonawcę na rachunek bankowy Spółki kwot uzyskanych ze sprzedaży Białych Certyfikatów nie stanowi dostawy towarów, ani też świadczenia usług, które podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zatem czynność przekazania Spółce środków pieniężnych uzyskanych ze zbycia Białych Certyfikatów, jako czynność niepodlegająca opodatkowaniu podatkiem VAT, powinna zostać udokumentowana dokumentem innym niż faktura przeznaczona do dokumentowania czynności z zakresu Ustawy VAT. Wobec powyższego, czynność przekazania Spółce przez Wykonawcę środków pieniężnych powinna zostać udokumentowana przez Wnioskodawcę notą obciążeniową lub też środki pieniężne powinny zostać wypłacone Spółce bez wystawiania dodatkowego dokumentu rozliczeniowego.

Ad 1.

Zasady opodatkowania podatkiem od towarów i usług określa ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931, z późn. zm.; dalej jako: Ustawa VAT).

Jak wskazano w art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Poprzez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 Ustawy VAT). Zgodnie z art. 2 pkt 6 Ustawy VAT towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Z kolei jak wskazano w art. 8 ust. 1 Ustawy VAT, poprzez świadczenie usług rozumieć należy każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 Ustawy VAT. Przez świadczenie usług rozumie się także:

Umowa zawarta pomiędzy Wnioskodawcą i Wykonawcą nie obejmuje zobowiązania Spółki do rozporządzania na rzecz Wykonawcy jakimikolwiek towarami w rozumieniu Ustawy VAT, w konsekwencji czego brak jest podstaw do twierdzenia, że Spółka dokonuje dostawy towarów na rzecz Wykonawcy.

Z regulacji przytoczonych powyżej wynika, że każde wykonywane w ramach działalności świadczenie, które nie stanowi dostawy towarów, jest usługą. Ponadto, usługą jest również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Zatem na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie danej czynności na rzecz innego podmiotu) lub też zaniechanie (nieczynienie, tolerowanie czy też znoszenie określonych stanów rzeczy). Z kolei w przypadku uznania danego świadczenia za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, powinien istnieć bezpośredni odbiorca świadczenia, który byłby beneficjentem świadczenia odnoszącym wymierną korzyść.

Aby dane świadczenie móc uznać za świadczenie odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy podmiotem świadczącym usługę a odbiorcą tejże usługi. Za wykonaną usługę podmiotowi świadczącemu usługę powinno zostać wypłacone wynagrodzenie.

Powyższe oznacza, że musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą a przekazywanym za nią wynagrodzeniem. Z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz podmiotu świadczącego usługę.

Zatem, opodatkowanym świadczeniem usług jest każda transakcja podatnika dokonywana w ramach jego działalności gospodarczej, która nie została wymieniona jako dostawa towarów, przy czym do uznania czynności za usługę niezbędne jest istnienie odbiorcy tej usługi. Ponadto, związek pomiędzy otrzymaną płatnością a świadczeniem wykonanym na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni oraz wyraźny na tyle, by możliwe było stwierdzenie, że płatność nastąpiła w zamian za to świadczenie.

Pod pojęciem odpłatności dostawy towarów, czy świadczenia usług należy zatem rozumieć prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów/świadczenia usług do żądania od nabywcy towaru, bądź usługi lub też od podmiotu trzeciego zapłaty określonej ceny bądź jej ekwiwalentu w postaci np. świadczenia wzajemnego. W związku z powyższym, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie, w przypadku którego istnieje odbiorca świadczenia, który odnosi z niego choćby potencjalną korzyść.

W niniejszej sprawie Wnioskodawca zrealizuje Inwestycję uprawniającą do ubiegania się o wydanie przez Prezesa URE Białych Certyfikatów. Z wnioskiem do Prezesa URE o przyznanie Białych Certyfikatów, o którym mowa w art. 20 ust. 4 Ustawy EE, może wystąpić zarówno podmiot, który zrealizował przedsięwzięcie służące poprawie efektywności energetycznej, jak i podmiot przez niego upoważniony. W omawianej sytuacji Spółka odstąpiła od wystąpienia do Prezesa URE z ww. wnioskiem samodzielnie. Spółka do wystąpienia z wnioskiem do Prezesa URE oraz do uzyskania świadectwa efektywności energetycznej dla przedsięwzięcia służącego poprawie efektywności energetycznej upoważniła Wykonawcę.

Wobec powyższego, Wnioskodawca zawarł z Wykonawcą Umowę, zgodnie z którą Wykonawca zobowiązał się m.in. do świadczenia usług w zakresie pozyskania Białych Certyfikatów oraz sprzedaży praw z nich wynikających, a następnie przekazania pozyskanych środków na rzecz Spółki. Zgodnie z Umową, za wykonanie przez Wykonawcę czynności zleconych przez Wnioskodawcę, Wykonawcy należy się określone wynagrodzenie.

Zatem to Wykonawca świadczy usługę na rzecz Spółki polegającą m.in. na pozyskaniu Białych Certyfikatów oraz zbyciu ich na..., a następnie przekazaniu uzyskanych środków Wnioskodawcy. Uzyskanie przez Wykonawcę środków pieniężnych pochodzących ze zbycia Białych Certyfikatów, a następnie przekazanie tych środków na rachunek bankowy Spółki stanowi przedmiot umowy łączącej strony.

Mając na uwadze powyższe, w opinii Wnioskodawcy otrzymanie środków pieniężnych pozyskanych ze zbycia przez Wykonawcę Białych Certyfikatów nie stanowi zapłaty za świadczenie usług. Wnioskodawca nie świadczy na rzecz Wykonawcy żadnej usługi, której ekwiwalentem byłaby przekazana Wnioskodawcy kwota. W szczególności Wnioskodawca nie świadczy na rzecz Wykonawcy usługi związanej z przekazaniem praw majątkowych do Białych Certyfikatów czy też usługi związanej z możliwością ubiegania się przez Wykonawcę o pozyskanie świadectw efektywności energetycznej.

Przekazane Spółce przez Wykonawcę środki pieniężne pochodzące ze zbycia Białych Certyfikatów stanowią element umowy łączącej Wnioskodawcę z Wykonawcą. Wykonawcy nie można uznać za beneficjenta świadczenia, bowiem nie ma usługi, którą Spółka wykonałaby na rzecz Wykonawcy.

Zatem przekazanie przez Wykonawcę środków pieniężnych uzyskanych ze zbycia Białych Certyfikatów na rachunek Wnioskodawcy nie stanowi wynagrodzenia za świadczenie wykonane przez Spółkę, lecz jest elementem jego zobowiązań umownych, których przedmiotem jest doprowadzenie do wydania przez Prezesa URE Białych Certyfikatów w związku z realizowaną przez Spółkę Inwestycją oraz uzyskanie środków pieniężnych ze sprzedaży tych certyfikatów.

Spółka występuje w charakterze zleceniodawcy, który na mocy zawartej Umowy zleca Wykonawcy wykonanie określonych czynności, za wykonanie których Wykonawcy należeć się będzie wynagrodzenie. Przekazanie Wnioskodawcy środków pieniężnych uzyskanych ze zbycia Białych Certyfikatów zgodnie z Umową stanowi element wykonanego zlecenia.

Tym samym, to Wykonawca świadczy usługę na rzecz Spółki, ale Spółka nie świadczy żadnej usługi na rzecz upoważnionego podmiotu (Wykonawcy).

Czynność przekazania Spółce kwot wynikających ze zbycia Białych Certyfikatów nie stanowi ani dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy VAT, ani też świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy VAT. W konsekwencji powyższego, przekazanie Wnioskodawcy środków pieniężnych uzyskanych ze zbycia przez Wykonawcę Białych Certyfikatów nie stanowi wynagrodzenia za jakiekolwiek świadczenie, tym samym nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

Słuszność powyżej przedstawionego stanowiska została potwierdzona w interpretacji indywidualnej z dnia 14 lipca 2021 r. (sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.292.2021.3.ŻR), gdzie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (dalej jako: "Dyrektor KIS") uznał, że "Przekazanie na rzecz Wnioskodawcy kwoty uzyskanej ze sprzedaży praw majątkowych do świadectw efektywności energetycznej nie stanowi zapłaty za świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. Nie istnieje bowiem usługa, którą Wnioskodawca wykonywałby na rzecz Wykonawcy, a w konsekwencji przekazywanej kwoty nie będzie można traktować jako wynagrodzenie za usługę".

Stanowisko zbieżne ze wskazanym powyżej przedstawił Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 16 lipca 2021 r. (sygn. 0111-KDIB3-1.4012.295.2021.2.IK), w której wskazał, że " (...) upoważnienie podmiotu gospodarczego do pozyskania i zbycia białych certyfikatów, za którą to czynność ten podmiot gospodarczy otrzyma wynagrodzenie w wysokości 30% od wartości uzyskanej ze sprzedaży świadectw efektywności energetycznej nie stanowi świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, a tym samym nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i nie może być udokumentowane fakturą.

To upoważniony przez Gminę podmiot gospodarczy świadczy usługę dla Gminy, ale Gmina nie świadczy na rzecz upoważnionego podmiotu gospodarczego żadnej usługi związanej ze świadectwami efektywności energetycznej. Jak wynika z opisu sprawy, czynności w zakresie pozyskania i sprzedaży "białych certyfikatów" dokonywane są na rachunek upoważnionego przez Gminę podmiotu. Temu podmiotowi gospodarczemu przyznawane są świadectwa efektywności energetycznej. Świadectwa efektywności energetycznej były własnością upoważnionego przez Gminę podmiotu. Upoważniony przez Gminę podmiot zbywał prawa majątkowe wynikające ze sprzedaży świadectw efektywności energetycznej w imieniu własnym i swój rachunek. Ponadto wydatki związane z nabyciem i sprzedażą świadectw efektywności energetycznej ponosił podmiot upoważniony przez Gminę. W świetle powyższego nie istnieje bowiem usługa, którą Gmina wykonywałaby na rzecz podmiotu gospodarczego, a w konsekwencji przekazywanej kwoty nie można traktować jako wynagrodzenie za usługę".

Również w interpretacji indywidualnej z dnia 15 czerwca 2022 r. (sygn. 0461-ITPP2.4512.691.2016.12.S.DS) Organ wskazał, że " (...) przekazanie przez Spółkę prawa do pozyskania i sprzedaży praw majątkowych wynikających ze świadectwa efektywności energetycznej na rzecz B nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, ani świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. Państwo występują w stosunku do B w charakterze zleceniodawcy, który zleca na mocy zawartej Umowy, wykonanie określonych czynności faktycznych oraz prawnych za oznaczonym wynagrodzeniem. Otrzymana od B. kwota, stanowi element wykonanego zlecenia, gdyż uzyskana jest z tytułu sprzedaży praw majątkowych wynikających z pozyskanych świadectw efektywności energetycznej".

Stanowisko zbieżne z powyższym przedstawione zostało również w orzecznictwie sądowym.

W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 6 grudnia 2017 r. (sygn. akt I SA/Gd 1457/17) Sąd uznał, że "W przedstawionym stanie faktycznym uznać należy, że przekazanie stronie skarżącej przez powiernika kwot, pozyskanych wskutek realizacji umowy powierniczej, dotyczącej pozyskania i sprzedaży świadectw efektywności energetycznej nie stanowi ani dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, ani świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. Tym samym nie podlega ono opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (...)".

Z kolei Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 7 lutego 2019 r. (sygn. akt I FSK 142/17) analizując konsekwencje w podatku VAT umowy powierniczej dotyczącej pozyskania, a następnie sprzedaży Białych Certyfikatów oraz przekazania uzyskanych z tej sprzedaży środków pieniężnych uznał, że "Po pierwsze, kwota przekazana na rzecz spółdzielni nie stanowiła w żadnej mierze jakiegokolwiek wynagrodzenia, tym bardziej, jak twierdzi organ, wynagrodzenia określonego w umowie. Te środki pieniężne były uzyskane w wyniku sprzedaży świadectw efektywności energetycznej. Był to efekt wykonania przez firmę umowy powiernictwa w pozyskaniu i sprzedaży tych świadectw. Nie sposób uznać, że środki uzyskane na rzecz usługobiorcy stanowią wynagrodzenie drugiej strony.

Po drugie, nie można uznać, że współdziałanie spółdzielni przy wykonywaniu przez firmę umowy zlecenia, polegające na przekazaniu niezbędnych dla uzyskania świadectw energetycznych dokumentów, stanowi odrębną w stosunku do pierwotnej usługę.

Po trzecie, stanowisko organu Interpretacyjnego w istocie doprowadziłoby do sytuacji, że opodatkowaniu podlegałaby nie tylko kwota wynagrodzenia z tytułu świadczenia usługi powiernictwa, ale również kwota uzyskana przez usługodawcę na rzecz spółdzielni".

Wobec powyżej wskazanych regulacji prawnych, poglądu przedstawionego w orzecznictwie oraz w interpretacjach indywidualnych wydanych przez Dyrektora KIS, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że czynność przekazania Spółce środków pieniężnych uzyskanych ze zbycia przez Wykonawcę Białych Certyfikatów nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy VAT, ani też świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy VAT. Przekazywanej przez Wykonawcę kwoty nie można uznać za wynagrodzenie za dostarczone towary czy wykonaną usługę. W związku z powyższym otrzymanie przez Spółkę kwot wynikających ze zbycia przez Wykonawcę Białych Certyfikatów nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ad.2

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Jak wskazano w art. 2 pkt 22 Ustawy VAT, poprzez sprzedaż należy rozumieć odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Zgodnie z wskazanymi powyżej przepisami, faktura jest dokumentem potwierdzającym rzeczywistą transakcję gospodarczą (dostawę towarów lub świadczenie usług) dokonywaną przed podatnika.

Zatem, skoro w opinii Wnioskodawcy, otrzymanie przez Spółkę środków pieniężnych uzyskanych ze zbycia przez Wykonawcę Białych Certyfikatów nie może zostać uznane ani za dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 Ustawy VAT, ani za świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ww. ustawy, to czynność ta nie podlega opodatkowaniu, a tym samym wskazanej czynności, tj. otrzymania środków pieniężnych, nie należy dokumentować fakturą, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT.

Stanowisko Wnioskodawcy zostało potwierdzone w interpretacji indywidualnej z dnia 14 lipca 2021 r. (sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.292.2021.3.ŻR), gdzie Organ wskazał, że " (...) czynność przekazania środków pieniężnych z tytułu sprzedaży certyfikatów efektywności energetycznej przez Wykonawcę na rzecz Wnioskodawcy nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i nie będzie mogła być udokumentowana fakturą. Czynność ta jako niepodlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, winna być udokumentowana innym dokumentem niż faktura zarezerwowana dla dokumentowania czynności z zakresu ustawy o podatku od towarów i usług, np. notą obciążeniową".

Również w interpretacji indywidualnej z dnia 16 lipca 2021 r. (sygn. 0111-KDIB3-1.4012.295.2021.2.IK) Dyrektor KIS uznał, że upoważnienie podmiotu gospodarczego do pozyskania, a następnie zbycia białych certyfikatów, za którą to czynność podmiot ten otrzyma wynagrodzenie nie może być udokumentowane fakturą, bowiem czynność ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyż nie stanowi świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 Ustawy VAT.

Podobnie w interpretacji indywidualnej z dnia 15 czerwca 2022 r. (sygn. 0461-ITPP2.4512.691.2016.12.S.DS) Organ wskazał, że " (...) przekazanie przez Spółkę prawa do pozyskania i sprzedaży praw majątkowych wynikających ze świadectwa efektywności energetycznej na rzecz B nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, ani świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. (...) Czynność ta jako niepodlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, powinna być zatem udokumentowana innym dokumentem niż faktura (która zarezerwowana jest dla dokumentowania czynności z zakresu ustawy o podatku od towarów i usług), np. notą obciążeniową".

Powyższe stanowisko potwierdzono również w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 6 grudnia 2017 r. (sygn. akt I SA/Gd 1457/17), w którym uznano, że skoro czynność polegająca na przekazaniu stronie skarżącej przez powiernika kwot, pozyskanych wskutek realizacji umowy powierniczej, dotyczącej pozyskania i sprzedaży świadectw efektywności energetycznej nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, to czynność ta nie powinna być udokumentowana fakturą. Sąd uznał, że "Czynność ta, jako niepodlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, winna być udokumentowana innym dokumentem niż faktura zarezerwowana dla dokumentowania czynności z zakres VATU, czyli np. notą obciążeniową".

Wobec powyżej wskazanych regulacji prawnych, poglądu przedstawionego w orzecznictwie oraz interpretacjach Dyrektora KIS, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że przekazanie przez Wykonawcę na rachunek bankowy Spółki kwot uzyskanych ze sprzedaży Białych Certyfikatów nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W konsekwencji powyższego, otrzymania przez Spółkę środków pieniężnych uzyskanych ze zbycia przez Wykonawcę Białych Certyfikatów, jako czynności niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT nie należy dokumentować fakturą.

Przepisy Ustawy VAT nie regulują sposobu dokumentowania transakcji, w przypadku których wystawienie faktury nie jest wymagane. W związku z powyższym należy uznać, że dopuszczalne jest dokumentowanie takich transakcji dokumentem księgowym takim jak np. nota obciążeniowa.

Wobec powyższego, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że otrzymania od Wykonawcy środków pieniężnych uzyskanych ze zbycia przez Wykonawcę Białych Certyfikatów, jako czynności niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT nie należy dokumentować fakturą VAT, lecz dokumentem księgowym innym niż faktura np. notą obciążeniową lub też środki te mogą zostać wypłacone z pominięciem dokumentu księgowego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Zgodnie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 931 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (...) podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W art. 2 pkt 6 ustawy, wskazano, że:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zatem należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy przedmiotem dostawy są towary w rozumieniu powołanego wyżej przepisu i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z dostawą w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Z powołanych regulacji wynika, że usługą jest każde świadczenie wykonane przez podatnika w ramach działalności, które nie jest dostawą towarów, w tym m.in. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Zatem na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). W przypadku uznania danego świadczenia za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, winien istnieć bezpośredni konsument, beneficjent świadczenia, odnoszący wymierną korzyść.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Zatem, opodatkowanym świadczeniem usług jest każda transakcja podatnika w ramach jego działalności gospodarczej, która nie została wymieniona jako dostawa towarów, przy czym do uznania czynności za usługę konieczne jest istnienie odbiorcy usługi.

Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zatem pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego). W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Kwestie dotyczące wystawienia faktur regulują przepisy określone w art. 106-106q ustawy.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy:

Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

Na podstawie art. 106b ust. 2 ustawy:

Podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

Zgodnie z art. 106i ust. 1 ustawy:

Fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę, z zastrzeżeniem ust. 2-9.

Natomiast w myśl art. 106i ust. 2 ustawy:

Jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymano całość lub część zapłaty od nabywcy.

W świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, faktury są dokumentami potwierdzającymi rzeczywiste transakcje gospodarcze dokonywane przez podatnika. Faktura pełni szczególną rolę dowodową w prawidłowym wymiarze podatku VAT, dlatego też niezwykle istotne jest prawidłowe oznaczenie wszystkich elementów faktury.

Zasady nabywania, zbywania i umarzania świadectw efektywności energetycznej określa ustawa z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r. poz. 2166, z późn. zm.).

W myśl art. 20 ust. 3 ww. ustawy:

Świadectwo efektywności energetycznej wydaje Prezes URE na wniosek podmiotu:

Zgodnie z art. 30 ust. 1 i 2 ww. ustawy:

Prawa majątkowe wynikające ze świadectwa efektywności energetycznej są towarem giełdowym w rozumieniu ustawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych. Prawa te są zbywalne.

Prawa majątkowe wynikające ze świadectwa efektywności energetycznej powstają z chwilą zapisania świadectwa efektywności energetycznej po raz pierwszy na koncie w rejestrze świadectw efektywności energetycznej, na podstawie informacji, o której mowa w art. 24 ust. 2, i przysługują podmiotowi będącemu posiadaczem tego konta.

Natomiast stosownie z art. 30 ust. 3 ww. ustawy:

Przeniesienie praw majątkowych wynikających ze świadectwa efektywności energetycznej następuje z chwilą dokonania odpowiedniego zapisu w rejestrze świadectw efektywności energetycznej prowadzonym przez podmiot prowadzący:

1) giełdę towarową w rozumieniu ustawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych lub

2) na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej rynek regulowany w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi - organizujący obrót prawami majątkowymi wynikającymi ze świadectw efektywności energetycznej.

Jak wynika z opisu sprawy, jesteście Państwo zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym. Dnia 11 sierpnia 2022 r. zawarli Państwo z podmiotem... sp. z o.o. (dalej jako: "Wykonawca") umowę o świadczenie usług pozyskania i zbycia świadectw efektywności energetycznej dla przedsięwzięcia: "..." (dalej jako: "Umowa"). Udzielili Państwo Wykonawcy upoważnienia do wystąpienia do Prezesa URE z wnioskiem do uzyskania świadectwa efektywności energetycznej dla każdego przedsięwzięcia lub przedsięwzięć tego samego rodzaju służących poprawie efektywności energetycznej wskazanych w zakresie usług będących Przedmiotem Umowy. Białe Certyfikaty wystawione będą na Wykonawcę, który wystąpi z wnioskiem o ich przyznanie, jednak beneficjentem całego procesu będą Państwo. Wynagrodzenie success fee należne Wykonawcy wynosi 15% kwoty uzyskanej przez Wykonawcę ze sprzedaży praw z tytułu świadectw efektywności energetycznej na rynku regulowanym w Polsce, tj. na.. Zatem, zgodnie z zawartą Umową, Wykonawca zobowiązany jest do uzyskania Białych Certyfikatów, a następnie do zbycia na... wynikających z nich praw majątkowych oraz do przekazania na rachunek bankowy Państwa kwot uzyskanych ze zbycia Białych Certyfikatów po odliczeniu kosztów związanych z ich sprzedażą. Czynności związane z pozyskaniem i sprzedażą praw ze świadectw efektywności energetycznej dokonywane są we własnym imieniu Wykonawcy, ale na rzecz i na rachunek Państwa. Świadectwa efektywności energetycznej są własnością Wykonawcy. Wykonawca dokonując sprzedaży praw majątkowych wynikających ze świadectw efektywności energetycznej będzie je sprzedawał jako własne, bowiem Wykonawca jest podmiotem wskazanym na ww. świadectwach. W rozpatrywanej sprawie wystąpi stosunek powiernictwa pomiędzy Państwem a Wykonawcą, tj. dojdzie do powierniczego nabycia praw majątkowych wynikających ze świadectw efektywności energetycznej, a następnie do ich przeniesienia na rzecz osób trzecich przez Wykonawcę, który przy sprzedaży ww. praw będzie działał na Państwa rachunek. O sprzedaży praw majątkowych wynikających ze świadectw efektywności energetycznej decyduje Wykonawca (podmiot upoważniony), mając na względzie wskazane w Umowie wymagania Spółki w ww. zakresie.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że z powołanej powyżej regulacji art. 8 ust. 1 ustawy, wynika, że usługą jest każde świadczenie wykonane przez podatnika w ramach działalności, które nie jest dostawą towarów, w tym m.in. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Zatem na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

W przypadku uznania danego świadczenia za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, winien istnieć bezpośredni konsument, beneficjent świadczenia, odnoszący wymierną korzyść.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Zatem, opodatkowanym świadczeniem usług jest każda transakcja podatnika w ramach jego działalności gospodarczej, która nie została wymieniona jako dostawa towarów, przy czym do uznania czynności za usługę konieczne jest istnienie odbiorcy usługi.

Pomocne jest tutaj w szczególności orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), które należy uwzględniać w procesie interpretacji przepisów na zasadzie prounijnej wykładni prawa. W wyroku z 8 marca 1988 r. (sygn. C-102/86) stwierdzono, że czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie świadczącego usługę. Natomiast w wyroku z 3 marca 1993 r. (sygn. C-16/93) uznano, że świadczenie usługi za wynagrodzeniem ma miejsce, gdy istnieje stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, w ramach którego świadczący usługę uzyskuje świadczenie wzajemne, przy czym otrzymane przez niego wynagrodzenie stanowi wartość przekazywaną w zamian za usługę wyświadczoną jej odbiorcy. Z przytoczonego orzecznictwa TSUE można wyprowadzić następujące warunki dotyczące uznania czynności za odpłatne świadczenie usług:

- po pierwsze, musi istnieć usługa, a więc określone zachowanie usługodawcy na rzecz usługobiorcy,

- po drugie, usługa musi mieć beneficjenta (konsumenta); oznacza to, że usługa musi wiązać się z powstaniem określonej i bezpośredniej korzyści po stronie usługobiorcy,

- po trzecie, musi istnieć odpłatność, czyli wynagrodzenie za usługę; istotne przy tym jest, aby istniał bezpośredni związek między zapłaconym wynagrodzeniem a wykonaną usługą.

Powiernictwo jako instytucja prawna nie jest uregulowane w prawie polskim. Podstawą do konstruowania czynności powierniczych jest wyrażona w art. 353¹ ustawy z 23 kwietnia

1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm.) zasada swobody kontraktowej. Zgodnie z tym przepisem:

Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Istota zlecenia powierniczego polega na tym, że na zewnątrz występuje powiernik, który dokonuje nabycia pewnej rzeczy lub prawa we własnym imieniu, ale na rzecz zleceniodawcy. Jak wynika z art. 734 i 735 Kodeksu cywilnego - istotą umowy zlecenia jest odpłatne (prowizja) lub nieodpłatne dokonanie określonej czynności prawnej w imieniu dającego zlecenie lub jeżeli tak stanowi umowa w imieniu własnym, lecz na rachunek zlecającego.

W tym ostatnim wypadku wszelkie nabycie praw lub rzeczy ma charakter powierniczy (fiduicjarny), a przyjmujący zlecenie ma obowiązek wydać zlecającemu wszystko co przy wykonaniu zlecenia dla niego uzyskał, chociażby w imieniu własnym (art. 740 zdanie 2 Kodeksu cywilnego).

Dla celów podatkowych pozyskanie świadectw efektywności energetycznej i odpłatne zbycie wynikających z nich praw majątkowych, przez powiernika w jego imieniu, ale na rzecz zlecającego, należy ocenić jako skutkujące zmianami w majątku zlecającego.

Analiza przedstawionego opisu sprawy oraz powołanych przepisów prawa prowadzi zatem do stwierdzenia, że czynność przekazania Państwu przez Wykonawcę środków pieniężnych uzyskanych z tytułu sprzedaży Białych Certyfikatów, wynikająca z realizacji umowy powierniczej, nie będzie stanowić wynagrodzenia z tytułu dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, ani świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. W niniejszej sprawie, Wykonawca zawarł z Państwem umowę powierniczą dotyczącą pozyskania i sprzedaży świadectw efektywności energetycznej. Wykonawca działa w imieniu własnym, ale na Państwa rzecz. Tym samym to Wykonawca świadczy usługę dla Państwa.

Przekazanie na Państwa rzecz środków uzyskanych ze sprzedaży certyfikatów nie stanowi zapłaty za świadczenie usług. Nie istnieje bowiem usługa, którą wykonywaliby Państwo na rzecz Wykonawcy, a w konsekwencji przekazywanej kwoty nie można traktować jako wynagrodzenie za usługę. Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że nie wykonują Państwo na rzecz Wykonawcy żadnego świadczenia, którego ekwiwalentem byłaby przekazywana kwota. Tym samym, Wykonawcy nie można uznać za beneficjenta, a więc za podmiot uzyskujący korzyść z otrzymanej usługi.

Mając zatem na uwadze powołane wyżej przepisy oraz przedstawione okoliczności sprawy stwierdzić należy, że czynność przekazania środków pieniężnych z tytułu sprzedaży Białych Certyfikatów przez Wykonawcę na Państwa rzecz nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i nie będzie mogła być udokumentowana fakturą. Czynność ta, jako niepodlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, winna być udokumentowana innym dokumentem niż faktura, która jest zarezerwowana dla dokumentowania czynności z zakresu ustawy o podatku od towarów i usług, np. notą obciążeniową.

Tym samym, Państwa stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

W odniesieniu natomiast do powołanych interpretacji indywidualnych, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Z kolei odnośnie powołanych przez Państwa orzeczeń, wskazać należy, że wyroki sądów administracyjnych, są to rozstrzygnięcia odnoszące się do indywidualnych spraw i co do zasady wiążą one strony postępowania w tych konkretnych, indywidualnych sprawach nie rozciągając swojego oddziaływania na inne, choćby podobne lub zbieżne sprawy. Zatem powołane orzeczenia nie mogą wpłynąć na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

* Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2651, z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

* Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

* Stosownie do art. 14na § 2 ustawy - Ordynacja podatkowa:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako "p.p.s.a.".

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

* w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.),

albo * w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 z późn. zm.).