0112-KDIL4.4012.552.2017.1.TKU

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 5 października 2017 r. (data wpływu 24 października 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stwierdzenia, czy świadczone za pośrednictwem OPS usługi w zakresie opieki społecznej, usługi opiekuńcze oraz prowadzenie i zapewnienie miejsc w mieszkaniach chronionych stanowią dla Miasta świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy oraz czy należy wykazywać je w deklaracji VAT - jest nieprawidłowe.

W dniu 24 października 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stwierdzenia, czy świadczone za pośrednictwem OPS usługi w zakresie opieki społecznej, usługi opiekuńcze oraz prowadzenie i zapewnienie miejsc w mieszkaniach chronionych stanowią dla Miasta świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy oraz czy należy wykazywać je w deklaracji VAT.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca - Miasto na prawach powiatu - jednostka samorządu terytorialnego - jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT od dnia 1 stycznia 1994 r. i składa miesięczne deklaracje VAT-7.

Wnioskodawca ("Miasto", "Podatnik") jest podatnikiem VAT czynnym z tytułu wykonywania czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych oraz innych czynności uznawanych za prowadzenie działalności gospodarczej, w zakresie których Wnioskodawca spełnia definicję podatnika zgodnie z art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT.

W związku z art. 3 ustawy z dnia 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 1454) oraz wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 26 września 2015 r. (sygn. C-276/14), który stwierdził, że gminne jednostki budżetowe nie mogą być uznane za podatników podatku od towarów i usług, ponieważ nie spełniają kryterium samodzielności, począwszy od 1 stycznia 2017 r. wszystkie czynności (transakcje) sprzedażowe i zakupowe dokonywane przez jednostki budżetowe Miasta - dla celów podatku VAT - są uznawane za czynności wykonywane bezpośrednio przez Miasto na prawach powiatu. Miasto na prawach powiatu jest gminą wykonującą zadania powiatu na zasadach określonych w ustawie o samorządzie powiatowym z dnia 5 czerwca 1998 r. (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 595, z późn. zm.).

Ośrodek Pomocy Społecznej (dalej: OPS) jest gminną jednostką budżetową finansowaną z budżetu Miasta oraz od 1 stycznia 2017 r. podlega centralizacji rozliczeń podatkowych w zakresie VAT z Wnioskodawcą. Stosownie do treści art. 11 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 885, z późn. zm.), jednostkami budżetowymi są jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych nieposiadające osobowości prawnej, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednio dochodów budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

W związku z powyższym, tut. OPS realizuje szereg zadań należących do właściwości zarówno gminy, powiatu, jak również do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej. Do obligatoryjnych zadań własnych gminy (art. 17 ust. 1 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej - tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 182, z późn. zm.) należą między innymi:

* kierowanie do domu pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności za pobyt mieszkańca gminy w tym domu (art. 17 pkt 16 ww. ustawy);

* organizacja i świadczenie usług opiekuńczych u chorego w miejscu jego zamieszkania (art. 17 pkt 11 ww. ustawy);

* prowadzenie i zapewnienie miejsc w mieszkaniach chronionych (art. 17 pkt 12 ww. ustawy).

W ramach realizacji wyżej wymienionych zadań OPS przyjmuje opłaty z tytułu:

Ad 1.

Podstawą umieszczenia w DPS jest decyzja administracyjna, którą wydaje organ gminy.

Wydatki związane z zapewnieniem całodobowej opieki mieszkańcom oraz zaspokojeniem ich niezbędnych potrzeb bytowych i społecznych w całości pokrywa dom pomocy społecznej. Według obowiązujących przepisów prawa skierowanie do DPS przysługuje osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych (art. 54 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej - Dz. U. z 2016 r. poz. 930, z późn. zm.).

Pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania (art. 60 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej). Zgodnie z art. 61 ust. 1 wyżej cytowanej ustawy, obowiązanymi do wnoszenia opłaty za pobyt w DPS są w kolejności:

Zgodnie z ust. 2 ww. art. opłatę za pobyt w DPS wnoszą:

Artykuł 59 ustawy o pomocy społecznej określa, że w przypadku osoby kierowanej do DPS zarówno skierowanie, umieszczenie, jak i opłata za pobyt w DPS następuje na drodze decyzji administracyjnej. Natomiast w przypadku osób zobligowanych do ponoszenia odpłatności za mieszkańca DPS, wskazanych w art. 61 ust. 1 pkt 2 nastąpiła dwutorowość postępowania. Osoby te ponoszą odpłatność albo na podstawie umowy, albo decyzji administracyjnej.

Zgodnie z art. 103 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, (małżonek, zstępni przed wstępnymi) zawierają z Dyrektorem OPS umowę, przedmiotem której jest m.in. określenie obowiązku ponoszenia przez zobowiązanych opłaty za pobyt w Domu Pomocy Społecznej. Umowa służy określeniu wysokości opłaty wnoszonej za pobyt mieszkańca w DPS (wg kryterium dochodowego), natomiast sam obowiązek uiszczania opłat wynika wprost z mocy ustawy o pomocy społecznej (art. 61 ust. 1 pkt 2).

Zgodnie z art. 64 wyżej cytowanej ustawy, osoby wnoszące opłatę za pobyt w DPS można zwolnić, na ich wniosek, częściowo lub całkowicie z tej opłaty, w szczególności jeżeli występują uzasadnione okoliczności. W przypadku uchylania się od uiszczania opłat należności egzekwowane są na drodze administracyjnej. Zarówno zwolnienie całkowite, jak i częściowe od wnoszenia opłaty, jak również brak regulowania ww. opłat w terminie przez zobowiązanego, a w skrajnych przypadkach odmowa podpisania umowy o alimentacji skutkuje wydaniem decyzji administracyjnej, stanowiącej podstawę do zastosowania postępowania egzekucyjnego zgodnie z ustawą z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2014 r. poz. 1619, z późn. zm.).

W praktyce przedstawia się to w następujący sposób:

1. Ośrodek Pomocy Społecznej działając z upoważnienia Prezydenta Miasta, na podstawie decyzji administracyjnej kieruje upoważnioną do tego osobę do domu pomocy społecznej odpowiedniego typu.

2. Na podstawie odrębnej decyzji administracyjnej ustala się odpłatność miesięczną mieszkańca za pobyt w DPS, tj. 70% jego dochodu, w decyzji administracyjnej zawarta też jest informacja, że pozostałą kwotę odpłatności do wysokości pełnego kosztu utrzymania w DPS pokrywać będzie Miasto. Na tą właśnie kwotę Ośrodek Pomocy Społecznej otrzymuje faktury VAT lub Noty obciążeniowe od Domów Pomocy Społecznej z innych gmin, w których przebywają skierowane przez OPS osoby.

3. Następnie Ośrodek Pomocy Społecznej w celu uzyskania zwrotu wydatków za świadczenia z pomocy społecznej (tj. kwot wpłacanych przez OPS do DPS-ów określonych w decyzji o ustaleniu odpłatności miesięcznej mieszkańca za pobyt w DPS) zawiera umowę w trybie art. 103 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, z małżonkiem, zstępnymi lub wstępnymi osoby przebywającej w DPS. W umowie ustala się kwotę odpłatności rodziny stanowiącą całość lub część kwot przekazanych przez OPS do DPS-u za danego mieszkańca. Rodzina ustaloną odpłatność wpłaca na konto OPS. Kwota ta jako dochód odprowadzana jest do Miasta. W przypadku, gdy mieszkaniec DPS nie wywiązuje się z obowiązku wniesienia opłaty w ramach 70% swojego dochodu (art. 61 ust. 2 pkt 1 UoPS), koszty pobytu zastępczo pokrywa Gmina.

W praktyce przedstawia się to w następujący sposób:

1. OPS na podstawie faktury lub noty obciążeniowej wystawianej przez Domy Pomocy Społecznej, w których przebywa skierowana osoba, zastępczo pokrywa koszty jego pobytu.

2. Następnie Ośrodek Pomocy Społecznej na podstawie decyzji administracyjnej żąda od mieszkańca DPS zwrotu ww. opłaty.

Ad 2.

Do zadań statutowych OPS należy organizacja i świadczenie usług opiekuńczych u chorego w domu.

Zgodnie z art. 50 ust. 5 i 6 ustawy o pomocy społecznej, OPS osobie, której świadczone są usługi opiekuńcze wystawia decyzję administracyjną określającą zakres, okres i miejsce świadczenia usługi oraz wysokość odpłatności w zależności od osiągniętych przez ww. osobę dochodów.

Powyższe kwestie stanowią przedmiot Uchwały RM z maja 2004 r., zawartej zgodnie z ust. 6 powyższej ustawy. Z drugiej strony ze względu na niemożność "osobistego" świadczenia ww. usługi OPS w drodze postępowania przetargowego wyłania podmiot uprawniony do wykonywania powyższych czynności.

Jest to podmiot prowadzący działalność gospodarczą, który w zakresie świadczenia ww. usługi korzysta ze zwolnienia przedmiotowego w podatku VAT wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 23 ustawy o VAT. Podmiot ten wystawia na rzecz OPS faktury VAT.

W praktyce przedstawia się to w następujący sposób:

1. Osobie, która spełnia warunki do świadczenia usług opiekuńczych Ośrodek Pomocy Społecznej wystawia decyzję administracyjną określającą zakres, okres i miejsce świadczenia usługi oraz wysokość odpłatności w zależności od osiągniętych przez ww. osobę dochodów.

2. Firma na podstawie umowy z Dyrektorem Ośrodka Pomocy Społecznej wykonuje usługi opiekuńcze na rzecz ww. osób oraz wystawia fakturę VAT na OPS.

3. Następnie pracownik merytoryczny OPS nalicza każdej osobie kwotę odpłatności wg jego kryterium dochodowego. Kwoty te wpłacane są na konto Ośrodka Pomocy Społecznej a następnie odprowadzane do Miasta jako dochody.

Ad 3.

W dyspozycji Ośrodka znajdują się mieszkania chronione przeznaczone dla różnych grup klientów: dla osób opuszczających pieczę zastępczą, dla osób niepełnosprawnych, dla osób wymagających interwencji kryzysowej.

Szczegółowe zasady korzystania oraz odpłatności za pobyt w mieszkaniach regulują uchwały podjęte przez Radę Miasta, zgodnie z art. 97 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej, t.j. Uchwała RM ze stycznia 2016 r. w sprawie utworzenia mieszkań chronionych oraz Uchwała RM z lutego 2016 r., w sprawie odpłatności za pobyt w mieszkaniu chronionym (opublikowana w Dzienniku Urzędowym Woj.).

Zgodnie z zapisami uchwały z lutego 2016 r. - § 1 i dalej, wysokość odpłatności, termin i miejsce dokonania wpłat z tytułu pobytu w mieszkaniu chronionym określa Dyrektor OPS w decyzji administracyjnej.

Odpłatność za pobyt w mieszkaniu ustala się wg miesięcznych kosztów utrzymania mieszkania, biorąc pod uwagę faktyczny czas pobytu mieszkańca w mieszkaniu, osiągane przez niego dochody i liczbę osób przebywających w mieszkaniu. Częściowe lub całkowite zwolnienie z odpłatności za pobyt w mieszkaniu chronionym następuje na podstawie § 8 i 9 ww. uchwały w drodze decyzji administracyjnej wydanej przez Dyrektora OPS. Wówczas pełne koszty pobytu mieszkańca w mieszkaniu chronionym ponosi OPS. Korzystanie z mieszkania oznacza oddanie do dyspozycji części pomieszczenia mieszkalnego wraz z wyposażeniem, korzystanie ze wspólnych urządzeń sanitarnych, kuchennych. Osobami skierowanymi do mieszkań opiekują się pracownicy OPS, kontrolując funkcjonowanie tych osób, udzielając im dodatkowej pomocy, zapewniając obsługę w zakresie bieżącej administracji mieszkania. Ośrodek Pomocy Społecznej prowadzi remonty, konserwacje, naprawy w mieszkaniach, zakup wyposażenia w ramach własnych możliwości finansowych. OPS użytkuje mieszkania Miejskiego Zarządu Nieruchomości (na podstawie "Ustalenia warunków realizacji użytkowania"), który także jest gminną jednostką budżetową finansowaną z budżetu Miasta oraz od dnia 1 stycznia 2017 r. podlega centralizacji rozliczeń podatkowych w zakresie VAT z Wnioskodawcą. Rozliczenie pomiędzy dwiema ww. jednostkami Miasta w zakresie czynszu, opłat RTV, c.o., wody, ścieków, wywozu odpadów komunalnych następuje na podstawie comiesięcznych Not Obciążeniowych - są to czynności o charakterze wewnętrznym niepodlegające opodatkowaniu podatkiem VAT. Dodatkowo w celu zapewnienia dostawy i dystrybucji energii elektrycznej i gazu OPS zawarł umowy z dostawcami powyższych mediów. Rozliczenie następuje na podstawie FV wystawianej okresowo przez podmiot prawa prywatnego, będący podatnikiem VAT w zakresie powyższych usług.

W praktyce przedstawia się to w następujący sposób:

1. Osobie, która spełnia warunki do świadczenia Ośrodek Pomocy Społecznej wystawia decyzję administracyjną przyznającą miejsce w mieszkaniu chronionym, określającą zakres, okres i miejsce świadczenia oraz wysokość odpłatności za pobyt w zależności od osiągniętych przez ww. osobę dochodów.

2. Pracownik merytoryczny OPS nalicza każdej osobie kwotę odpłatności za pobyt w mieszkaniu chronionym wg miesięcznych kosztów utrzymania mieszkania, biorąc pod uwagę faktyczny czas pobytu mieszkańca w mieszkaniu, osiągane przez niego dochody i liczbę osób przebywających w mieszkaniu. Kwoty te wpłacane są na konto Ośrodka Pomocy Społecznej a następnie odprowadzane do Urzędu Miasta jako dochody.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. W zakresie usług pomocy społecznej:

2. W zakresie usług opiekuńczych:

3. W zakresie prowadzenia i zapewnienia miejsc w mieszkaniach chronionych:

Zdaniem Wnioskodawcy:

W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług.

W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast art. 8 ust. 1 ustawy stanowi, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy w rozumieniu art. 7.

Z powołanych powyżej przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega konkretna czynność (dostawa towaru lub usługa), a nie zapłata.

Usługa w postaci umieszczenia osoby w DPS nie jest dla Ośrodka Pomocy Społecznej transakcją handlową kupna-sprzedaży, o której mowa w art. 535 k.c. (Dz. U. 1064 Nr 16, poz. 93, z późn. zm.). W typowych umowach tego rodzaju pojawiają się dwa podmioty operacji gospodarczej: sprzedający (w naszym wypadku DPS) i kupujący (w naszym przypadku osoba, która korzysta z ww. usługi).

Należy jeszcze nadmienić, iż rodzina nie jest tu odbiorcą świadczenia, a jedynie ponosi odpłatność - jest to rodzaj alimentacji. Poza tym również organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych u chorego w domu zostało w drodze przetargu powierzone innemu podmiotowi.

Zatem Ośrodek Pomocy Społecznej nie wykonuje bezpośrednio usług, natomiast na konto Ośrodka wpływają odpłatności za usługi (wykonane przez inne podmioty) ustalone na podstawie decyzji administracyjnej wydanej przez Ośrodek Pomocy Społecznej lub umowy w przypadku odpłatności rodzin. Odpłatności te jako dochody odprowadzane są do Miasta.

W przypadku odpłatności za mieszkania chronione oraz pobytu w ośrodkach wsparcia należy nadmienić, że powyższe czynności nie generują zysku dla Miasta, natomiast z definicji działalności gospodarczej wynika, że cechą konieczną jest tu zarobkowy charakter działalności. Możliwość pobierania opłat istnieje tylko co do osób, które spełniają określone kryteria, a same opłaty mają charakter opłat publicznoprawnych, gdyż ich wysokość określona jest w ustawach lub uchwałach organów stanowiących. W przypadku mieszkań chronionych opłaty obejmują jedynie koszty eksploatacji mieszkania i zużycia mediów. Nie zawierają jakiegokolwiek elementu wynagrodzenia w znaczeniu cywilistycznym z tytułu udostępnienia nieruchomości, w szczególności czynszu. Utrzymanie mieszkań generuje także dodatkowe koszty związane z wyposażeniem mieszkań w podstawowe sprzęty, konieczność przeprowadzenia na koszt OPS prac konserwacyjnych i remontowych, związanych ze zwykłym korzystaniem z lokalu, które nie są przez uprawnionych pokrywane w ogóle.

Wyżej wymienione czynności należą do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym, zatem należą do sfery w zakresie wykonywania władzy publicznej.

W związku z tym, zdaniem Ośrodka Pomocy Społecznej, należności z tytułów wymienionych w punktach 1-3 nie stanowią sprzedaży w rozumieniu ustawy o VAT, oraz że nie należy wykazywać ich w Deklaracjach VAT Miasta.

Powołując się na wyrok NSA I FSK 1147/15 z dnia 23 marca 2017 r. oraz wyrok WSA w Rzeszowie I SA/Rz 55/17 z dnia 21 marca 2017 r., Wnioskodawca uważa, że Ośrodek Pomocy Społecznej wykonując zadania, do których został powołany, stanowi organ władzy publicznej, a w konsekwencji należy uznać, że spełnia przesłanki wskazane w art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług, w związku z czym czynności przez niego wykonywane w zakresie pomocy społecznej nie podlegają opodatkowaniu VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, że z uwagi na fakt ścisłego powiązania ze osobą zagadnień będących przedmiotem zapytania Zainteresowanego, tut. Organ udzielił na nie odpowiedzi w jednej interpretacji indywidualnej.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy - przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się - w świetle art. 8 ust. 1 ustawy - każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy (...).

Z analizy przywołanego art. 8 ust. 1 ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu. Przy czym, do uznania czynności za usługę, konieczne jest istnienie odbiorcy usługi. Tak więc usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść. Usługa jest czynnością podlegającą opodatkowaniu - co do zasady - w sytuacji, kiedy jest odpłatna. Związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny. Pod pojęciem odpłatności rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

Uwzględniając powyższe stwierdzić należy, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

Przy czym podkreślić trzeba, że oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Należy zauważyć, że określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podatnik.

Z powyższego jednoznacznie wynika, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy - podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - według ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Należy wskazać, że konieczność implementacji przepisów prawa wspólnotowego do prawa krajowego wymusiła na ustawodawcy odrębne określenie statusu organów władzy publicznej.

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Jako że jednostki samorządu terytorialnego są wyposażone w osobowość prawną oraz w określonym zakresie wykonują samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, należy uznać, że spełniają zawartą w tym przepisie definicję podatnika VAT. Oznacza to, że w zakresie czynności cywilnoprawnych dokonywanych przez jednostki samorządu terytorialnego, nawet, gdy dotyczą one zadań własnych gmin lub powiatów, podmioty te powinny być uznawane za podatników VAT. Zatem, w przypadku, gdy Gmina wykonuje czynności na podstawie umów cywilnoprawnych, tj. na warunkach i w okolicznościach właściwych również dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą - powinna być traktowana jako podatnik VAT, gdyż w przedmiotowym zakresie działa de facto w sposób analogiczny do tych podmiotów.

Aby określić możliwość zastosowania art. 15 ust. 6 ustawy, który wyłącza organy władzy publicznej (oraz urzędy obsługujące te organy) z definicji podatnika VAT, konieczne jest określenie, czy zadania realizowane przez Gminę są zadaniami, dla których Gmina została powołana w ramach reżimu publicznoprawnego, czy też są to czynności wykonywane na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Powyższe oznacza, że decydującą przesłanką przesądzającą o uznaniu bądź nieuznaniu organu władzy publicznej za podatnika VAT będzie zachowanie się tego organu jako organu władzy publicznej, bądź jako podatnika w stosunku do określonych świadczeń.

Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy z kategorii podatników ma charakter wyłączenia podmiotowo-przedmiotowego.

Aby to wyłączenie miało miejsce, muszą zostać spełnione dwa warunki:

Wyłączenie z grona podatników VAT organów władzy publicznej jest możliwe tylko wtedy, gdy wykonują one czynności w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji państwowych np. w zakresie administracji, sądownictwa, obrony narodowej. Wówczas wyłączenie z opodatkowania nie prowadzi do naruszenia zasad konkurencji. Organy władzy publicznej są podatnikami VAT jedynie w zakresie czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych.

Konieczność spełniania dwóch warunków wyłączających organy publiczne z opodatkowania VAT (wykonywanie czynności przez organ podlegający prawu publicznemu oraz wykonywanie danej czynności przez podmiot działający w charakterze organu publicznego w odniesieniu do tej czynności) była wielokrotnie podkreślana przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Jak stwierdził TSUE w orzeczeniu w sprawie C-4/89 - Comune di Carpaneto Piascentino i inni a Ufficio provinciale imposta sul valore aggiunto di Piacenza - art. 4 (5) VI Dyrektywy należy interpretować w taki sposób, aby czynności wykonywane przez organy publiczne w rozumieniu tego przepisu stanowiły czynności wykonywane przez organy prawa publicznego podlegające szczególnym zasadom prawnym mającym do nich zastosowanie. Drugi akapit tej regulacji należy natomiast interpretować w taki sposób, aby Państwa Członkowskie zobowiązane były zapewnić, by organy prawa publicznego traktowane były jak podatnicy w związku z czynnościami wykonywanymi w charakterze organów publicznych w przypadku, gdy czynności te mogą być również podejmowane w ramach działalności konkurencyjnych przez przedsiębiorców prywatnych, jeśli traktowanie tych organów jako podmiotów nieposiadających statusu podatnika mogłoby prowadzić do istotnego naruszenia zasad konkurencji.

Wyłączenie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy stanowi odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania i jako takie musi być ściśle interpretowane.

Należy zaznaczyć, że takie pojęcia jak "organ władzy publicznej" czy "urzędy obsługujące te organy" nie zostały zdefiniowane w ustawie. Choć w wielu aktach normatywnych ustawodawca posługuje się pojęciem "władza publiczna" czy "organy władzy publicznej", to jednocześnie nigdzie nie definiuje tych pojęć.

Kwestię tę rozważał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 25 maja 2010 r., w sprawie o sygn. akt I FSK 852/09, w którym stwierdził, że "choć Konstytucja nie zawiera wprost definicji organu władzy publicznej, to jednak z jej treści da się wywieźć, że jednostki samorządu terytorialnego takie władztwo sprawują. W art. 16 ust. 2 Konstytucji ustrojodawca wskazał bowiem, że »Samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy publicznej. Przysługującą mu w ramach ustaw istotną część zadań publicznych samorząd wykonuje w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność«. Z kolei w art. 163 Konstytucji wskazano, że samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne niezastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych. Powyższe wprost dowodzi, że ustrojodawca powierzył samorządowi terytorialnemu wykonywanie zadań administracji publicznej niezastrzeżonych do kompetencji innych organów władzy państwowej. W działaniach tych organy samorządu mogą korzystać ze środków prawnych o charakterze władczym, właściwych władzy państwowej".

Zatem, w świetle sformułowań zawartych w Konstytucji RP, w szczególności, w art. 16 ust. 2 i art. 163, samorząd terytorialny należy traktować jako organ władzy publicznej. W uchwale NSA w składzie pięciu sędziów NSA z dnia 9 października z 2000 r., sygn. akt OPK 14/00, Sąd stwierdził, że pozycja jednostek samorządu terytorialnego jest wyznaczona przez dwie kategorie prawne, a mianowicie przez kompetencję i osobowość prawną. Na podstawie określonych prawem kompetencji gmina realizuje władztwo administracyjne i działa jako organ administracji publicznej, a w postępowaniu administracyjnym zajmuje pozycję organu prowadzącego postępowanie.

Dokonując wykładni art. 15 ust. 6 ustawy należy więc zauważyć, że celem tej regulacji jest wyłączenie wszelkich organów władzy publicznej oraz innych organów podlegających prawu publicznemu z kategorii podatników VAT w odniesieniu do czynności wykonywanych przez te podmioty w charakterze władz publicznych. Podatnikiem podatku od towarów i usług jest więc również organ władzy publicznej oraz urząd obsługujący ten organ, jeżeli w stosunku do określonej czynności lub transakcji zachowuje się jak podmiot gospodarczy. Z tego właśnie względu, ustawodawca uznał w art. 15 ust. 6 ustawy, że organy (urzędy) nie są podatnikami w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2017 r. poz. 1875), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych (art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy o samorządzie gminnym).

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, w celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi.

Podmioty takie są wyodrębnionymi jednostkami organizacyjnymi niemającymi osobowości prawnej, które prowadzą swoją działalność w formie zakładu lub jednostki budżetowej.

Powiat, w rozumieniu ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2017 r. poz. 1868), jest jednostką samorządu terytorialnego. Posiada osobowość prawną i wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Jest właścicielem mienia i innych praw majątkowych oraz samodzielnie prowadzi gospodarkę finansową na podstawie budżetu powiatu.

W myśl art. 4 ust. 1 cyt. ustawy, powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie m.in:

* 3a) wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej.

Należy zauważyć, że zarówno ustawa o podatku od towarów i usług, jak również przepisy wykonawcze do niej nie definiują terminu "jednostka budżetowa", wobec czego należy posiłkować się definicją legalną zawartą w ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 2077). Jednostkami budżetowymi są jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych nieposiadające osobowości prawnej, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednio dochodów budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego (art. 11 ust. 1 tej ustawy).

Należy nadmienić, że pojęcie podatnika obejmuje swym zakresem podmioty, które dokonują czynności podlegającej opodatkowaniu. Ustawodawca określił wskazane pojęcie na tyle szeroko, by w każdym przypadku profesjonalnej aktywności zawodowej, dokonywania czynności opodatkowanych podmiot mógł zostać uznany za podatnika w zakresie tych czynności.

Działalność gospodarcza ma miejsce również wówczas, gdy nie przyniosła ona żadnych widocznych efektów (bez względu na cel i rezultat takiej działalności). Charakterystyka ta pozwala na uznanie, że pojęcie podatnika na gruncie podatku od towarów i usług ma wymiar autonomiczny - niezależny od uregulowań innych aktów normatywnych regulujących stosunki prawnopodatkowe.

Przymiot podatnika podatku od towarów i usług przypisany jest, oprócz osoby fizycznej czy prawnej, również wyodrębnionej jednostce organizacyjnej samodzielnie wykonującej działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Samodzielność gospodarcza w prowadzeniu działalności gospodarczej oznacza możliwość podejmowania decyzji, a zarazem posiadanie odpowiedniego stopnia odpowiedzialności za podjęte decyzje, w tym za szkody poniesione wobec osób trzecich, jak również ponoszenie przez podmiot ryzyka gospodarczego.

W tym miejscu należy zauważyć, że w dniu 29 września 2015 r. zapadł wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-276/14, zgodnie z którym gminna jednostka organizacyjna, której działalność nie spełnia kryterium samodzielności w rozumieniu art. 9 ust. 1 dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.), nie może być uznana za podatnika podatku od wartości dodanej odrębnie od gminy, w której skład jednostka ta wchodzi.

Jak wynika z ww. wyroku, samorządowe jednostki budżetowe nie posiadają odrębności podatkowej na gruncie przepisów o VAT, zatem wszelkie czynności przez nie dokonywane powinny być rozliczane przez jednostkę samorządu terytorialnego, która je utworzyła.

Wskazać należy, że w dniu 1 października 2016 r. weszła w życie ustawa z dnia 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 1454, z późn. zm.) i zgodnie z art. 3 tej ustawy, jednostka samorządu terytorialnego jest obowiązana do podjęcia rozliczania podatku wraz ze wszystkimi jednostkami organizacyjnymi najpóźniej od dnia 1 stycznia 2017 r.

W myśl art. 4 ustawy z dnia 5 września 2016 r., jednostka samorządu terytorialnego, której jednostki organizacyjne rozliczały się jako odrębni podatnicy, wstępuje z dniem podjęcia rozliczania podatku wraz ze wszystkimi jednostkami organizacyjnymi we wszystkie przewidziane w przepisach dotyczących podatku prawa i obowiązki jednostek organizacyjnych.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca (Miasto na prawach powiatu) jako jednostka samorządu terytorialnego jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT z tytułu wykonywania czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych oraz innych czynności uznawanych za prowadzenie działalności gospodarczej, w zakresie których Wnioskodawca spełnia definicję podatnika zgodnie z art. 15 ust. 1 i 2 ustawy i składa miesięczne deklaracje VAT-7.

Począwszy od dnia 1 stycznia 2017 r. wszystkie czynności (transakcje) sprzedażowe i zakupowe dokonywane przez jednostki budżetowe Wnioskodawcy - dla celów podatku VAT - są uznawane za czynności wykonywane bezpośrednio przez Miasto na prawach powiatu. Miasto na prawach powiatu jest gminą wykonującą zadania powiatu na zasadach określonych w ustawie o samorządzie powiatowym.

Ośrodek Pomocy Społecznej (OPS) jest gminną jednostką budżetową finansowaną z budżetu Miasta oraz od dnia 1 stycznia 2017 r. podlega centralizacji rozliczeń podatkowych w zakresie VAT z Wnioskodawcą. OPS realizuje szereg zadań należących do właściwości zarówno gminy, powiatu, jak również do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej. Do obligatoryjnych zadań własnych gminy należą między innymi:

* kierowanie do domu pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności za pobyt mieszkańca gminy w tym domu;

* organizacja i świadczenie usług opiekuńczych u chorego w miejscu jego zamieszkania;

* prowadzenie i zapewnienie miejsc w mieszkaniach chronionych.

W ramach realizacji wyżej wymienionych zadań OPS przyjmuje opłaty z tytułu:

Podstawą umieszczenia w DPS jest decyzja administracyjna, którą wydaje organ gminy.

Wydatki związane z zapewnieniem całodobowej opieki mieszkańcom oraz zaspokojeniem ich niezbędnych potrzeb bytowych i społecznych w całości pokrywa dom pomocy społecznej. Pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania (art. 60 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej). Zgodnie z art. 61 ust. 1 wyżej cytowanej ustawy, obowiązanymi do wnoszenia opłaty za pobyt w DPS są w kolejności:

W praktyce przedstawia się to w następujący sposób:

1. Ośrodek Pomocy Społecznej działając z upoważnienia Prezydenta Miasta, na podstawie decyzji administracyjnej kieruje upoważnioną do tego osobę do domu pomocy społecznej odpowiedniego typu.

2. Na podstawie odrębnej decyzji administracyjnej ustala się odpłatność miesięczną mieszkańca za pobyt w DPS, tj. 70% jego dochodu, w decyzji administracyjnej zawarta też jest informacja, że pozostałą kwotę odpłatności do wysokości pełnego kosztu utrzymania w DPS pokrywać będzie Miasto. Na tą właśnie kwotę Ośrodek Pomocy Społecznej otrzymuje faktury VAT lub Noty obciążeniowe od Domów Pomocy Społecznej z innych gmin, w których przebywają skierowane przez OPS osoby.

3. Następnie Ośrodek Pomocy Społecznej w celu uzyskania zwrotu wydatków za świadczenia z pomocy społecznej (tj. kwot wpłacanych przez OPS do DPS-ów określonych w decyzji o ustaleniu odpłatności miesięcznej mieszkańca za pobyt w DPS) zawiera umowę w trybie art. 103 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, z małżonkiem, zstępnymi lub wstępnymi osoby przebywającej w DPS. W umowie ustala się kwotę odpłatności rodziny stanowiącą całość lub część kwot przekazanych przez OPS do DPS-u za danego mieszkańca. Rodzina ustaloną odpłatność wpłaca na konto OPS. Kwota ta jako dochód odprowadzana jest do Miasta. W przypadku, gdy mieszkaniec DPS nie wywiązuje się z obowiązku wniesienia opłaty w ramach 70% swojego dochodu (art. 61 ust. 2 pkt 1 UoPS), koszty pobytu zastępczo pokrywa Gmina.

W praktyce przedstawia się to w następujący sposób:

1. OPS na podstawie faktury lub noty obciążeniowej wystawianej przez Domy Pomocy Społecznej, w których przebywa skierowana osoba, zastępczo pokrywa koszty jego pobytu.

2. Następnie Ośrodek Pomocy Społecznej na podstawie decyzji administracyjnej żąda od mieszkańca DPS zwrotu ww. opłaty.

Do zadań statutowych OPS należy organizacja i świadczenie usług opiekuńczych u chorego w domu. Zgodnie z art. 50 ust. 5 i 6 ustawy o pomocy społecznej, OPS osobie, której świadczone są usługi opiekuńcze wystawia decyzję administracyjną określającą zakres, okres i miejsce świadczenia usługi oraz wysokość odpłatności w zależności od osiągniętych przez ww. osobę dochodów.

Powyższe kwestie stanowią przedmiot Uchwały RM zawartej zgodnie z ust. 6 powyższej ustawy. Ze względu na niemożność "osobistego" świadczenia ww. usługi OPS w drodze postępowania przetargowego wyłania podmiot uprawniony do wykonywania powyższych czynności. Jest to podmiot prowadzący działalność gospodarczą, który w zakresie świadczenia ww. usługi korzysta ze zwolnienia przedmiotowego w podatku VAT wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 23 ustawy. Podmiot ten wystawia na rzecz OPS faktury VAT.

W praktyce przedstawia się to w następujący sposób:

1. Osobie, która spełnia warunki do świadczenia usług opiekuńczych Ośrodek Pomocy Społecznej wystawia decyzję administracyjną określającą zakres, okres i miejsce świadczenia usługi oraz wysokość odpłatności w zależności od osiągniętych przez ww. osobę dochodów.

2. Firma na podstawie umowy z Dyrektorem Ośrodka Pomocy Społecznej wykonuje usługi opiekuńcze na rzecz ww. osób oraz wystawia fakturę VAT na OPS.

3. Następnie pracownik merytoryczny OPS nalicza każdej osobie kwotę odpłatności wg jego kryterium dochodowego. Kwoty te wpłacane są na konto Ośrodka Pomocy Społecznej a następnie odprowadzane do Miasta jako dochody.

W dyspozycji Ośrodka znajdują się mieszkania chronione przeznaczone dla różnych grup klientów: dla osób opuszczających pieczę zastępczą, dla osób niepełnosprawnych, dla osób wymagających interwencji kryzysowej.

Odpłatność za pobyt w mieszkaniu ustala się wg miesięcznych kosztów utrzymania mieszkania, biorąc pod uwagę faktyczny czas pobytu mieszkańca w mieszkaniu, osiągane przez niego dochody i liczbę osób przebywających w mieszkaniu. Częściowe lub całkowite zwolnienie z odpłatności za pobyt w mieszkaniu chronionym następuje na podstawie § 8 i 9 ww. uchwały w drodze decyzji administracyjnej wydanej przez Dyrektora OPS. Wówczas pełne koszty pobytu mieszkańca w mieszkaniu chronionym ponosi OPS. OPS użytkuje mieszkania Miejskiego Zarządu Nieruchomości, który także jest gminną jednostką budżetową finansowaną z budżetu Miasta oraz od dnia 1 stycznia 2017 r. podlega centralizacji rozliczeń podatkowych w zakresie VAT z Wnioskodawcą. Rozliczenie pomiędzy dwiema ww. jednostkami Miasta w zakresie czynszu, opłat RTV, c.o., wody, ścieków, wywozu odpadów komunalnych następuje na podstawie comiesięcznych Not Obciążeniowych - są to czynności o charakterze wewnętrznym niepodlegające opodatkowaniu podatkiem VAT. Dodatkowo w celu zapewnienia dostawy i dystrybucji energii elektrycznej i gazu OPS zawarł umowy z dostawcami powyższych mediów. Rozliczenie następuje na podstawie FV wystawianej okresowo przez podmiot prawa prywatnego, będący podatnikiem VAT w zakresie powyższych usług.

W praktyce przedstawia się to w następujący sposób:

1. Osobie, która spełnia warunki do świadczenia Ośrodek Pomocy Społecznej wystawia decyzję administracyjną przyznającą miejsce w mieszkaniu chronionym, określającą zakres, okres i miejsce świadczenia oraz wysokość odpłatności za pobyt w zależności od osiągniętych przez ww. osobę dochodów.

2. Pracownik merytoryczny OPS nalicza każdej osobie kwotę odpłatności za pobyt w mieszkaniu chronionym wg miesięcznych kosztów utrzymania mieszkania, biorąc pod uwagę faktyczny czas pobytu mieszkańca w mieszkaniu, osiągane przez niego dochody i liczbę osób przebywających w mieszkaniu. Kwoty te wpłacane są na konto Ośrodka Pomocy Społecznej, a następnie odprowadzane do Urzędu Miasta jako dochody.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy Wnioskodawca ma wątpliwości, czy świadczone przez Gminę za pośrednictwem OPS usługi w zakresie opieki społecznej, usługi opiekuńcze oraz prowadzenie i zapewnienie miejsc w mieszkaniach chronionych stanowią dla Miasta świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy oraz czy należy wykazywać je w deklaracji VAT.

W celu rozwiania powyższych wątpliwości w pierwszej kolejności ustalić trzeba, czy pobierane przez Wnioskodawcę opłaty podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, czy też pozostają poza zasięgiem ustawy.

Wskazać należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega konkretna czynność (dostawa towaru lub usługa), a nie zapłata (opłata).

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2017 r. poz. 1769, z późn. zm., zwanej dalej: ustawą o pomocy społecznej), pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

W myśl art. 2 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracując w tym zakresie, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi.

Jak wynika z art. 3 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka.

Stosownie do zapisu zawartego w art. 6 pkt 5 ustawy o pomocy społecznej, przez jednostkę organizacyjną pomocy społecznej rozumie się regionalny ośrodek polityki społecznej, powiatowe centrum pomocy rodzinie, ośrodek pomocy społecznej, dom pomocy społecznej, placówkę specjalistycznego poradnictwa, w tym rodzinnego, ośrodek wsparcia i ośrodek interwencji kryzysowej.

Obowiązek zapewnienia realizacji zadań pomocy społecznej spoczywa na jednostkach samorządu terytorialnego oraz na organach administracji rządowej w zakresie ustalonym ustawą (art. 16 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej).

Gmina i powiat, obowiązane zgodnie z przepisami ustawy do wykonywania zadań pomocy społecznej, nie mogą odmówić pomocy osobie potrzebującej, mimo istniejącego obowiązku osób fizycznych lub osób prawnych do zaspokajania jej niezbędnych potrzeb życiowych (art. 16 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej).

Do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych, w miejscu zamieszkania, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi; kierowanie do domu pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności za pobyt mieszkańca gminy w tym domu (art. 17 ust. 1 pkt 11, i 16 ustawy o pomocy społecznej).

Do zadań własnych gminy należy prowadzenie i zapewnienie miejsc w domach pomocy społecznej i ośrodkach wsparcia o zasięgu gminnym oraz kierowanie do nich osób wymagających opieki (art. 17 ust. 2 pkt 3 ustawy o pomocy społecznej).

Na mocy art. 57 ust. 1 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej, domy pomocy społecznej mogą prowadzić, po uzyskaniu zezwolenia wojewody jednostki samorządu terytorialnego.

Zezwolenie na prowadzenie domu pomocy społecznej wydaje wojewoda właściwy ze względu na położenie domu (art. 57 ust. 2 ww. ustawy o pomocy społecznej).

Do zadań własnych powiatu o charakterze obowiązkowym należy m.in.:

* prowadzenie i rozwój infrastruktury domów pomocy społecznej o zasięgu ponadgminnym oraz umieszczanie w nich skierowanych osób (art. 19 pkt 10 ustawy o pomocy społecznej);

* prowadzenie mieszkań chronionych dla osób z terenu więcej niż jednej gminy oraz powiatowych ośrodków wsparcia, w tym domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, z wyłączeniem środowiskowych domów samopomocy i innych ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi (art. 19 pkt 11 ustawy o pomocy społecznej).

Świadczenia z pomocy społecznej są udzielane na wniosek osoby zainteresowanej, jej przedstawiciela ustawowego albo innej osoby, za zgodą osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego - art. 102 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej.

W myśl art. 110 ustawy o pomocy społecznej, zadania pomocy społecznej w gminach wykonują jednostki organizacyjne - ośrodki pomocy społecznej (ust. 1). Ośrodek pomocy społecznej, wykonując zadania własne gminy w zakresie pomocy społecznej, kieruje się ustaleniami wójta (burmistrza, prezydenta miasta) (ust. 3). Stosownie do art. 110 ust. 7 ustawy o pomocy społecznej, wójt (burmistrz, prezydent miasta) udziela kierownikowi ośrodka pomocy społecznej upoważnienia do wydawania decyzji administracyjnych w indywidualnych sprawach z zakresu pomocy społecznej należących do właściwości gminy.

Zgodnie z art. 106 ust. 1 i ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, przyznanie świadczeń z pomocy społecznej następuje w formie decyzji administracyjnej. Udzielenie świadczeń w postaci interwencji kryzysowej, pracy socjalnej, poradnictwa, uczestnictwa w zajęciach klubu samopomocy, klubu samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi, schronienia w formie ogrzewalni i noclegowni, sprawienia pogrzebu, a także przyznanie biletu kredytowanego nie wymaga wydania decyzji administracyjnej.

Jak stanowi art. 50 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona, przysługuje pomoc w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych.

Usługi opiekuńcze lub specjalistyczne usługi opiekuńcze mogą być przyznane również osobie, która wymaga pomocy innych osób, a rodzina, a także wspólnie niezamieszkujący małżonek, wstępni, zstępni nie mogą takiej pomocy zapewnić - art. 50 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej.

Usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz, w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem (art. 50 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej).

Specjalistyczne usługi opiekuńcze są to usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym (art. 50 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej).

Ośrodek pomocy społecznej, przyznając usługi opiekuńcze, ustala ich zakres, okres i miejsce świadczenia. Rada gminy określa, w drodze uchwały, szczegółowe warunki przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi, oraz szczegółowe warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat, jak również tryb ich pobierania (art. 50 ust. 5 i ust. 6 ustawy o pomocy społecznej).

Na mocy art. 51 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, osobom, które ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność wymagają częściowej opieki i pomocy w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych, mogą być przyznane usługi opiekuńcze, specjalistyczne usługi opiekuńcze lub posiłek, świadczone w ośrodku wsparcia.

W myśl art. 54 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych, przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej.

Stosownie do art. 59 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, decyzję o skierowaniu do domu pomocy społecznej i decyzję ustalającą opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej wydaje organ gminy właściwej dla tej osoby w dniu jej kierowania do domu pomocy społecznej.

W myśl art. 60 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania mieszkańca, z zastrzeżeniem ust. 3.

Zgodnie z art. 61 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, obowiązani do wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej są w kolejności:

- przy czym osoby i gmina określone w pkt 2 i 3 nie mają obowiązku wnoszenia opłat, jeżeli mieszkaniec domu ponosi pełną odpłatność.

Stosownie do art. 61 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej wnoszą:

Na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, mieszkaniec domu wnosi opłatę do kasy domu lub na jego rachunek bankowy. Za jego zgodą opłata może być potrącana:

Na mocy art. 62 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, osoby, o których mowa w art. 61 ust. 1 pkt 2 i ust. 2a, wnoszą opłatę ustaloną zgodnie z art. 61 ust. 2 pkt 2 i ust. 2c do kasy lub na rachunek bankowy gminy, z której mieszkaniec domu został skierowany; opłatę tę gmina wraz z opłatą, o której mowa w art. 61 ust. 2 pkt 3, przekazuje na rachunek bankowy właściwego domu pomocy społecznej.

Jak stanowi art. 62 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej, opłaty, o których mowa w ust. 1 i 2, przeznacza się na utrzymanie domu pomocy społecznej.

Natomiast art. 103 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej stwierdza, że kierownik ośrodka pomocy społecznej i kierownik powiatowego centrum pomocy rodzinie może, w drodze umowy, ustalić z małżonkiem, zstępnymi lub wstępnymi wysokość świadczonej przez nich pomocy na rzecz osoby ubiegającej się o przyznanie świadczenia. W tym przypadku nie stosuje się art. 96 ust. 1 pkt 3.

Kierownik ośrodka pomocy społecznej ustala w drodze umowy z małżonkiem, zstępnymi przed wstępnymi mieszkańca domu wysokość wnoszonej przez nich opłaty za pobyt tego mieszkańca w domu pomocy społecznej, biorąc pod uwagę wysokość dochodów i możliwości, przy czym opłata ta nie powinna być zwiększana w przypadku gdy jedna z osób jest zwalniana z odpłatności z mocy prawa lub z powodów, o których mowa w art. 64-103 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej.

Na mocy art. 64 ustawy o pomocy społecznej, osoby wnoszące opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej można zwolnić, na ich wniosek, częściowo lub całkowicie z tej opłaty (...).

Natomiast art. 53 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, stanowi, że osobie, która ze względu na trudną sytuację życiową, wiek, niepełnosprawność lub chorobę potrzebuje wsparcia w funkcjonowaniu w codziennym życiu, ale nie wymaga usług w zakresie świadczonym przez jednostkę całodobowej opieki, w szczególności osobie z zaburzeniami psychicznymi, osobie opuszczającej pieczę zastępczą w rozumieniu przepisów o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, młodzieżowy ośrodek wychowawczy, zakład dla nieletnich, a także cudzoziemcowi, który uzyskał w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, może być przyznany pobyt w mieszkaniu chronionym.

Również w art. 88 ust. 1 pkt 3 ustawy o pomocy społecznej, wskazano, że osoba pełnoletnia opuszczająca dom pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, dom dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży oraz schronisko dla nieletnich, zakład poprawczy, specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy, specjalny ośrodek wychowawczy, młodzieżowy ośrodek socjoterapii zapewniający całodobową opiekę i młodzieżowy ośrodek wychowawczy, zwana dalej "osobą usamodzielnianą", zostaje objęta pomocą mającą na celu jej życiowe usamodzielnienie i integrację ze środowiskiem przez pracę socjalną, a także pomocą w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu chronionym.

Zgodnie z art. 90 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej, osoba usamodzielniana zamieszkująca w mieszkaniu chronionym jest obowiązana do ponoszenia częściowych kosztów utrzymania tego mieszkania proporcjonalnie do swoich dochodów. W uzasadnionych przypadkach starosta może ją zwolnić z ponoszenia opłat.

Jak stanowi art. 97 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, że opłatę za pobyt w ośrodkach wsparcia i mieszkaniach chronionych ustala podmiot kierujący w uzgodnieniu z osobą kierowaną, uwzględniając przyznany zakres usług. Osoby nie ponoszą opłat, jeżeli dochód osoby samotnie gospodarującej lub dochód na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty kryterium dochodowego.

Rada powiatu lub rada gminy w drodze uchwały ustala, w zakresie zadań własnych, szczegółowe zasady ponoszenia odpłatności za pobyt w ośrodkach wsparcia i mieszkaniach chronionych (art. 97 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej).

Z kolei art. 96 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, stanowi, że obowiązek zwrotu wydatków poniesionych na świadczenia z pomocy społecznej spoczywa na:

Zgodnie z art. 98 ustawy o pomocy społecznej, świadczenia nienależnie pobrane podlegają zwrotowi od osoby lub rodziny korzystającej ze świadczeń z pomocy społecznej, niezależnie od dochodu rodziny. Art. 104 ust. 4 stosuje się odpowiednio.

Mając na uwadze obowiązujące przepisy ustawy o podatku od towarów i usług należy ponownie wskazać, że pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nie czynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zatem aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem.

W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie, nagroda. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług należy zatem rozumieć prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego). W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Konfrontując zaprezentowany opis sprawy z powołanymi wyżej przepisami prawa należy stwierdzić, że w rozpatrywanej sprawie w odniesieniu do:

* usług pomocy społecznej - na które składają się czynności wykonywane przez jednostkę budżetową Miasta (OPS), polegające na skierowaniu osoby upoważnionej do DPS, wydaniu decyzji o ustaleniu odpłatności mieszkańca za pobyt w DPS, pobierania na podstawie zawartej umowy lub decyzji administracyjnej odpłatności od osób obowiązanych do wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej na rzecz osób tam umieszczonych na podstawie decyzji administracyjnej, tj. odpłatności rodziny za pobyt w DPS oraz zwrot przez mieszkańca opłaty zastępczej poniesionej przez OPS;

* usług opiekuńczych - na które składają się czynności wykonywane przez jednostkę budżetową Miasta (OPS), w zakresie pobierania odpłatności za usługi opiekuńcze wnoszonych przez podopiecznych, ustalanych na podstawie decyzji administracyjnej wg kryterium dochodowego, wpłacanych na konto Ośrodka Pomocy Społecznej,

* prowadzenia i zapewnienia miejsc w mieszkaniach chronionych - na które składają się czynności wykonywane przez jednostkę budżetową Miasta (OPS), za które odpłatności za pobyt w mieszkaniach chronionych wnoszone są przez podopiecznych, ustalane na podstawie decyzji administracyjnej wg kryterium dochodowego i wpłacane na konto Ośrodka Pomocy Społecznej

mamy do czynienia z sytuacją, w której występuje skonkretyzowane świadczenie, które jest wykonywane z nakazu organu władzy (decyzja administracyjna) pomiędzy dwoma określonymi stronami transakcji, dla którego istnieje bezpośredni beneficjent czynności.

Wnioskodawca zobowiązuje się wykonać określone decyzją administracyjną czynności na rzecz konkretnej osoby, która za te czynności dokonuje opłaty w określonej wysokości bądź też opłaty tej dokonuje osoba trzecia. Skoro jest możliwe zidentyfikowanie konkretnego świadczenia wykonywanego przez Wnioskodawcę na rzecz określonego podmiotu (nabywcy), należy uznać je za świadczenie usług w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług. Zatem fakt, że płatności dokonuje inny podmiot niż beneficjent jest tutaj bez znaczenia.

W ocenie tut. Organu istotnym jest to, że decyzje administracyjne orzekają jedynie w danej sprawie w stosunku do konkretnej osoby (świadczeniobiorcy). Zatem działanie Wnioskodawcy obejmujące wydanie decyzji administracyjnej rozstrzygającej w jakiej formie zostanie przyznane świadczenie na rzecz podopiecznego, tj. czy zostanie przyznane świadczenie czy też nie, jest czym innym niż sama realizacja tego świadczenia, która stanowi niewątpliwie czynność cywilnoprawną, bowiem czynności wykonywane w oparciu o tę decyzję są usługami wykonywanymi na podstawie czynności cywilnoprawnych.

Fakt, że Wnioskodawca obarczony jest zadaniem w postaci realizacji tych usług wynikających z decyzji administracyjnych nie jest jednoznaczny z tym, że automatycznie zostaje wyłączony z zakresu podatku VAT, bowiem w rozpatrywanej sprawie zachodzi związek pomiędzy otrzymywanymi dochodami (uiszczanymi opłatami) a zobowiązaniem się Wnioskodawcy do wykonania określonych czynności. Tym samym uiszczane opłaty są niczym innym jak wynagrodzeniem wnoszonym na poczet świadczenia usług dokonywanych przez Wnioskodawcę. Jednocześnie podobne lub takie same czynności mogą być wykonywane przez inne podmioty, tzw. podmioty konkurencyjne.

Tak więc w rozpatrywanej sprawie mamy do czynienia z sytuacją, w której występuje skonkretyzowane świadczenie (zapewnienie usług opiekuńczych na rzecz osób fizycznych objętych pomocą społeczną, udostępnienie tzw. mieszkania chronionego na rzecz osób potrzebujących oraz zapewnienie pobytu w Domu Pomocy Społecznej), które jest wykonywane z nakazu organu (decyzja administracyjna) pomiędzy dwoma określonymi stronami transakcji, dla którego istnieje bezpośredni beneficjent czynności. Wnioskodawca zobowiązuje się wykonać określone decyzją administracyjną czynności na rzecz konkretnej osoby, za które otrzymuje opłaty w określonej decyzją wysokości. Możliwe jest zatem zidentyfikowanie konkretnego świadczenia wykonywanego przez Wnioskodawcę na rzecz określonego podmiotu (nabywcy). Dlatego też, czynności świadczone przez Zainteresowanego spełniają definicję świadczenia usług określoną w art. 8 ust. 1 ustawy i Wnioskodawca w zakresie tych czynności nie korzysta z wyłączenia z grona podatników podatku od towarów i usług.

W konsekwencji należy stwierdzić, że Wnioskodawca świadcząc usługi opiekuńcze, udostępniając tzw. mieszkania chronione na rzecz osób potrzebujących oraz zapewniając pobyt w Domu Pomocy Społecznej jest podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy i w zakresie, w jakim realizuje ww. zadania nie jest objęty regulacją przepisu art. 15 ust. 6 ustawy.

W konsekwencji należy stwierdzić, że w zakresie:

* usług pomocy społecznej - czynności wykonywanych przez Ośrodek Pomocy Społecznej, polegających na skierowaniu osoby upoważnionej do DPS, wydaniu decyzji o ustaleniu odpłatności mieszkańca za pobyt w DPS, pobieraniu na podstawie zawartej umowy lub decyzji administracyjnej odpłatności od osób obowiązanych do wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej na rzecz osób tam umieszczonych na podstawie decyzji administracyjnej (art. 61 ust. 1 i 2, art. 103 ust. 1 i 2 ustawy o pomocy społecznej), tj. odpłatności rodziny za pobyt w DPS oraz zwrot przez mieszkańca opłaty zastępczej poniesionej przez OPS,

* usług opiekuńczych - czynności wykonywanych przez Ośrodek Pomocy Społecznej w zakresie pobierania odpłatności za usługi opiekuńcze (art. 50 ust. 5 i 6 ustawy o pomocy społecznej) wnoszonych przez podopiecznych, ustalanych na podstawie decyzji administracyjnej wg kryterium dochodowego, wpłacanych na konto Ośrodka Pomocy Społecznej,

* prowadzenia i zapewnienia miejsc w mieszkaniach chronionych - czynności wykonywanych przez Ośrodek Pomocy Społecznej (i w efekcie odpłatności za pobyt w mieszkaniach chronionych wnoszonych przez podopiecznych, ustalanych na podstawie decyzji administracyjnej wg kryterium dochodowego, wpłacanych na konto Ośrodka Pomocy Społecznej),

Wnioskodawca wystąpi w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, wykonującego działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Z kolei czynności te stanowią dla Miasta świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Tym samym, w rozpatrywanej sprawie, w odniesieniu do Zainteresowanego wykonującego ww. czynności nie znajdzie zastosowania wyłączenie, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy.

Z kolei w odniesieniu do kwestii, czy ww. świadczenia należy wykazywać w deklaracji VAT-7 tut. Organ wskazuje, co następuje.

Na mocy art. 99 ust. 1 ustawy - podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu, z zastrzeżeniem ust. 2-10, art. 130c i art. 133.

Stosownie do art. 99 ust. 7 ustawy, przepisu ust. 1 nie stosuje się do podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113, oraz podmiotów wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub na podstawie przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, chyba że:

Jak stanowi art. 99 ust. 14 ustawy, minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, wzory deklaracji podatkowych, o których mowa w ust. 1-3, 8 i 9, wraz z objaśnieniami co do sposobu prawidłowego ich wypełnienia oraz terminu i miejsca ich składania, w celu umożliwienia rozliczenia podatku.

I tak, zgodnie z objaśnieniami do deklaracji dla podatku od towarów i usług, zawartymi w rozporządzeniu Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 27 grudnia 2016 r. w sprawie wzorów deklaracji dla podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 2273) w części C deklaracji dla podatku od towarów i usług (VAT-7 i VAT-7K) (Rozliczenie podatku należnego) wykazuje się wszystkie czynności podlegające opodatkowaniu, dla których obowiązek podatkowy powstał w okresie rozliczeniowym, za który składana jest deklaracja, po uwzględnieniu korekt wynikających z przepisów o podatku od towarów i usług, jeżeli mają wpływ na rozliczenie w okresie, za który składana jest deklaracja. W tej części wskazuje się też czynności wykonywane poza terytorium kraju, w stosunku do których przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego lub zwrotu podatku naliczonego.

Natomiast w poz. 10 części C wykazuje się dostawę towarów oraz świadczenie usług na terytorium kraju, zwolnione od podatku na podstawie art. 43 lub art. 82 ustawy.

Należy wskazać, że po 1 stycznia 2017 r. Gmina jest zobowiązana do złożenia jednej deklaracji VAT (VAT-7) obejmującej wszystkie czynności podlegające opodatkowaniu VAT dokonywane przez Gminę i jej jednostki organizacyjne. Jeżeli zbiorcza deklaracja składana przez Gminę sporządzona jest na podstawie "deklaracji cząstkowych" każdej jednostki organizacyjnej, w "deklaracjach cząstkowych" powinny znaleźć odzwierciedlenie wszystkie czynności dokonywane przez daną jednostkę organizacyjną. Zatem, w "deklaracji cząstkowej" to OPS, jako jednostka świadcząca opisane usługi, powinien wykazać odpłatności pobierane za ww. czynności.

Podsumowując - jak już wcześniej wskazano - Wnioskodawca świadcząc opisane we wniosku usługi w zakresie zapewnienia pobytu w Domu Pomocy Społecznej, usługi opiekuńcze oraz w zakresie prowadzenia i zapewnienia miejsc w mieszkaniach chronionych będzie podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, w konsekwencji wpłaty z tytułu świadczenia ww. usług powinien wykazywać w deklaracji VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać w całości za nieprawidłowe.

Nadmienia się, że w niniejszej interpretacji udzielono odpowiedzi wyłącznie w zakresie zadanych pytań i przedstawionego stanowiska. Inne kwestie nieobjęte pytaniami nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa - rozpatrzone. Zatem niniejsza interpretacja nie rozstrzyga m.in. w kwestii ewentualnego zwolnienia od podatku świadczonych przez Wnioskodawcę usług.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Odnosząc się do powołanych przez Zainteresowanego we wniosku wyroków sądów administracyjnych tut. Organ wyjaśnia, że wskazane wyroki zostały potraktowane jako element argumentacji Wnioskodawcy, są to jednak rozstrzygnięcia odnoszące się do indywidualnej sprawy i co do zasady wiążą one stronę postępowania w konkretnych, indywidualnych sprawach, nie rozciągając swojego oddziaływania na inne, choćby podobne lub zbieżne sprawy. Zatem wskazane we wniosku wyroki sądów nie mają wpływu na podjęte w niniejszej interpretacji rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2017 r. poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl