0112-KDIL3-3.4011.331.2018.2.DS - Ustalenie czy estońska spółka z o.o stanowi zagraniczną spółkę kontrolowaną.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r. poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 24 września 2018 r. (data wpływu 21 września 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia, czy estońska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością stanowi zagraniczną spółkę kontrolowaną - jest nieprawidłowe.

W dniu 21 września 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek - uzupełniony pismem z 23 października 2018 r. (data wpływu 24 października 2018 r.) - o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia, czy estońska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością stanowi zagraniczną spółkę kontrolowaną.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest bezpośrednio i pośrednio (za pośrednictwem spółki prawa cypryjskiego E, w której posiada 100% udziałów i pełni funkcję członka zarządu) posiadaczem 100% udziałów w kapitale zakładowym spółki M sp. z o.o. Spółka M sp. z o.o. z kolei jest jedynym wspólnikiem posiadającej osobowość prawną spółki z ograniczoną odpowiedzialnością prawa estońskiego pod firmą N (dalej "N") z siedzibą w T, której kapitał zakładowy wynosi 2.500 euro. Wnioskodawca jest też jedynym członkiem zarządu spółki N.

Działalność N polega całkowicie na:

Przychody N w całości pochodzą z inwestycji finansowych i z odsetek.

Pismem uzupełniającym z 23 października 2018 r. Wnioskodawca doprecyzował stan faktyczny o następujące informacje:

Stawka estońskiego podatku dochodowego (dalej "estoński CIT"), do zapłaty którego zobowiązane są osoby prawne, wynosi aktualnie 20% - § 4 (1) ustawy estońskiej. Momentem, w którym powstaje obowiązek zapłaty estońskiego CIT, jest dystrybucja dochodu estońskiej osoby prawnej (m.in. estońskiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością) między jej wspólnikami w postaci wypłaty dywidendy lub w jakiejkolwiek innej formie, zarówno pieniężnej, jak i niepieniężnej - § 50 (1) ustawy estońskiej. Okresem rozliczeniowym dla estońskiego CIT jest miesiąc kalendarzowy.

System podatku dochodowego od osób prawnych w Estonii oparty jest zatem na odroczeniu momentu powstania obowiązku podatkowego do chwili podziału dochodu estońskiej osoby prawnej między jej wspólnikami. Za podział dochodu w przypadku estońskich spółek z ograniczoną odpowiedzialnością uważa się nie tylko wypłatę dywidendy, ale też np. umorzenie udziałów lub wkładów, udzielenie wspólnikowi pożyczki czy wszelkiego rodzaju dodatkowe korzyści (tzw. fringe benefits) przyznawane przez estońskie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ich wspólnikom. Dochodem podlegającym opodatkowaniu estońskim CIT jest różnica pomiędzy przychodami a kosztami estońskiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, określanymi zgodnie z estońskimi przepisami o rachunkowości. Estoński CIT jest zatem bezzwrotną, nieuchronną daniną publiczną na rzecz Republiki Estonii.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w odniesieniu do estońskiej spółki N został spełniony warunek określony w art. 30f ust. 3 pkt 3 lit. c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych i czy w konsekwencji estońska spółka N stanowi dla Wnioskodawcy zagraniczną spółkę kontrolowaną w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8a w związku z art. 30f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy w Estonii tematyka podatku dochodowego uregulowana jest w jednym akcie prawnym - w ustawie z dnia 15 grudnia 1999 r. o podatku dochodowym (est. Tulumaksuseadus, dalej "ustawa estońska"). Zgodnie z § 2 (3) ustawy estońskiej do zapłaty podatku dochodowego zobowiązane są osoby prawne, które mają status estońskich rezydentów podatkowych. W § 6 (2) ustawy estońskiej znajduje się domniemanie prawne, zgodnie z którym osoba prawna utworzona zgodnie z przepisami prawa estońskiego jest estońskim rezydentem podatkowym.

N jest estońskim rezydentem podatkowym.

Stawka estońskiego podatku dochodowego (dalej "estoński CIT"), do zapłaty którego zobowiązane są osoby prawne, wynosi aktualnie 20% - § 4 (1) ustawy estońskiej. Momentem, w którym powstaje obowiązek zapłaty estońskiego CIT, jest dystrybucja dochodu estońskiej osoby prawnej (m.in. estońskiej spółki z o.o.) pomiędzy jej wspólników w postaci wypłaty dywidendy lub w jakiejkolwiek innej formie, zarówno pieniężnej, jak i niepieniężnej - § 50 (1) ustawy estońskiej. Okresem rozliczeniowym dla estońskiego CIT jest miesiąc kalendarzowy. System podatku dochodowego od osób prawnych w Estonii oparty jest zatem na odroczeniu momentu powstania obowiązku podatkowego do chwili podziału dochodu estońskiej osoby prawnej pomiędzy jej wspólników. Za podział dochodu uważa się nie tylko wypłatę dywidendy, ale też np. umorzenie udziałów lub wkładów, udzielenie wspólnikowi pożyczki, czy wszelkiego rodzaju dodatkowe korzyści (tzw. fringe benefits) udzielane wspólnikowi przez estońską osobę prawną. Dochodem podlegającym opodatkowaniu estońskim CIT jest różnica pomiędzy przychodami a kosztami estońskiej osoby prawnej, określanymi zgodnie z estońskimi przepisami o rachunkowości. Estoński CIT jest zatem bezzwrotną, nieuchronną daniną publiczną na rzecz Republiki Estonii.

W myśl przepisów polskiej ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej "u.p.d.o.f.") za zagraniczną spółkę kontrolowaną uważa się m.in.: zagraniczną osobę prawną z siedzibą w jednym z państw członkowskich Unii Europejskiej:

W ocenie Wnioskodawcy N spełnia dwa warunki uznania ją za zagraniczną spółkę kontrolowaną zawarte w art. 30f ust. 3 pkt 3 lit. a u.p.d.o.f. i w art. 30f ust. 3 pkt 3 lit. b u.p.d.o.f. Wnioskodawca posiada w N pośrednio (za pośrednictwem spółek M sp. z o.o. i E) 100% udziałów w kapitale zakładowym N i 100% praw głosu na zgromadzeniach wspólników N. Wnioskodawca jest także jedynym członkiem zarządu N. Wszystkie przychody N osiągnięte w okresie od 1 stycznia 2018 r. są przychodami pasywnymi, wymienionymi w art. 30f ust. 3 pkt 3 lit. b u.p.d.o.f. N nie spełnia jednak trzeciej przesłanki uznania jej za zagraniczną spółkę kontrolowaną, określonej w art. 30f ust. 3 pkt 3 lit. c u.p.d.o.f. Wszystkie przychody osiągnięte przez N, pomniejszone o koszty ich uzyskania, podlegają opodatkowaniu estońskim CIT. Stawka estońskiego CIT wynosi 20% i jest wyższa od podstawowej stawki polskiego podatku CIT, wynoszącej 19% (art. 19 ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.p.).

Estoński CIT ma charakter podatku dochodowego, o którym jest mowa w art. 30f u.p.d.o.f., co potwierdza art. 2 ust. 3 lit. b pkt 1 umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Estońską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, sporządzonej w Tallinie dnia 9 maja 1994 r. Estoński CIT nie podlega zwrotowi lub odliczeniu w jakiejkolwiek formie, w tym na rzecz innego podmiotu. Jest on bezzwrotną, nieuchronną daniną na rzecz Republiki Estonii.

N nie spełnia warunku określonego w art. 30f ust. 3 pkt 3 lit. c u.p.d.o.f., spółka ta nie jest zatem zagraniczną spółką kontrolowaną w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8a w związku z art. 30f u.p.d.o.f. Wnioskodawca nie jest zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od dochodów osiąganych przez N.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 1509, z późn. zm.): osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Stosownie do art. 3 ust. 1a ww. ustawy: za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

Powyższe zmiany mają na celu zwalczanie szkodliwej konkurencji ze strony części państw, przede wszystkim tzw. rajów podatkowych, oraz przeciwdziałanie odraczaniu lub unikaniu opodatkowania przy wykorzystywaniu mechanizmu przesuwania dochodów do spółek zależnych zlokalizowanych w krajach o preferencyjnych systemach podatkowych.

Jednym ze źródeł przychodów jest w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych działalność prowadzona przez zagraniczną spółkę kontrolowaną.

W celu ustalenia konieczności stosowania omawianej regulacji w pierwszej kolejności należy rozważyć, czy dany podmiot (jednostka organizacyjna) powiązany z polskim podatnikiem jest "zagraniczną spółką". Określenie to obejmuje wszystkie jednostki, którym - zgodnie z prawem państwa, w którym posiadają siedzibę lub zarząd - przyznana jest osobowość prawna, a także spółki kapitałowe w organizacji oraz te jednostki niemające osobowości prawnej, których dochody podlegać mogą opodatkowaniu w państwie ich siedziby lub zarządu.

Nie każda "zagraniczna spółka" będzie stanowić "kontrolowaną zagraniczną spółkę", a jedynie taka, która spełniać będzie warunki określone w art. 30f ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 30f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: podatek od dochodów zagranicznej spółki kontrolowanej uzyskanych przez podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 1, wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

Stosownie do art. 30f ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: użyte w niniejszym artykule określenie zagraniczna spółka - oznacza:

d. spółkę niemającą osobowości prawnej, o której mowa w art. 1 ust. 3 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - nieposiadającą siedziby lub zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w której podatnik, o którym mowa w art. 3 ust. 1, samodzielnie lub wspólnie z podmiotami powiązanymi, posiada, bezpośrednio lub pośrednio, udział w kapitale, prawo głosu w organach kontrolnych lub stanowiących lub prawo do uczestnictwa w zysku.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest bezpośrednio i pośrednio (za pośrednictwem spółki prawa cypryjskiego, w której posiada 100% udziałów i pełni funkcję członka zarządu) posiadaczem 100% udziałów w kapitale zakładowym polskiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z kolei jest jedynym wspólnikiem posiadającej osobowość prawną spółki z ograniczoną odpowiedzialnością prawa estońskiego (dalej: spółka estońska), której kapitał zakładowy wynosi 2.500 euro. Wnioskodawca jest też jedynym członkiem zarządu spółki estońskiej. Działalność spółki estońskiej polega całkowicie na inwestowaniu w akcje spółek z różnych krajów, w celu obrotu nimi lub w celu otrzymywania dywidend, inwestowaniu w obligacje publiczne różnych państw i obligacje prywatne podmiotów z różnych państw, udzielaniu pożyczek oraz na inwestowaniu w różnego rodzaju instrumenty finansowe. Przychody spółki estońskiej w całości pochodzą z inwestycji finansowych i z odsetek. W piśmie uzupełniającym Wnioskodawca doprecyzował, że faktycznie zapłacony przez spółkę estońską estoński podatek dochodowy od osób prawnych nie jest niższy niż różnica między polskim podatkiem dochodowym od osób prawnych, który byłby należny od spółki estońskiej, gdyby była ona podatnikiem, o którym mowa w art. 3 ust. 1 polskiej ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a podatkiem dochodowym faktycznie zapłaconym przez spółkę estońską w Estonii. Wynika to z faktu, że stawka estońskiego podatku dochodowego od osób prawnych wynosi 20% i jest wyższa od podstawowej stawki polskiego podatku dochodowego od osób prawnych, wynoszącej 19%. Z kolei mechanizm opodatkowania estońskiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością uregulowany jest w ustawie z dnia 15 grudnia 1999 r. o podatku dochodowym (est. Tulumaksuseadus, dalej "ustawa estońska"). Zgodnie z zapisami ustawy estońskiej - do zapłaty podatku dochodowego zobowiązane są osoby prawne, które mają status estońskich rezydentów podatkowych. Ponadto osoba prawna utworzona zgodnie z przepisami prawa estońskiego (w tym estońska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością) jest estońskim rezydentem podatkowym. Momentem, w którym powstaje obowiązek zapłaty estońskiego CIT, jest dystrybucja dochodu estońskiej osoby prawnej (m.in. estońskiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością) między jej wspólnikami w postaci wypłaty dywidendy lub w jakiejkolwiek innej formie, zarówno pieniężnej, jak i niepieniężnej. Okresem rozliczeniowym dla estońskiego CIT jest miesiąc kalendarzowy. System podatku dochodowego od osób prawnych w Estonii oparty jest zatem na odroczeniu momentu powstania obowiązku podatkowego do chwili podziału dochodu estońskiej osoby prawnej między jej wspólnikami. Za podział dochodu w przypadku estońskich spółek z ograniczoną odpowiedzialnością uważa się nie tylko wypłatę dywidendy, ale też np. umorzenie udziałów lub wkładów, udzielenie wspólnikowi pożyczki, czy wszelkiego rodzaju dodatkowe korzyści (tzw. fringe benefits) przyznawane przez estońskie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ich wspólnikom. Dochodem podlegającym opodatkowaniu estońskim CIT jest różnica między przychodami a kosztami estońskiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, określanymi zgodnie z estońskimi przepisami o rachunkowości. Estoński CIT jest zatem bezzwrotną, nieuchronną daniną publiczną na rzecz Republiki Estonii.

Wątpliwość Wnioskodawcy dotyczy ustalenia, czy w odniesieniu do spółki estońskiej został spełniony warunek określony w art. 30f ust. 3 pkt 3 lit. c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i czy w konsekwencji spółka estońska stanowi dla Wnioskodawcy zagraniczną spółkę kontrolowaną.

Należy wskazać, że Republika Estonii nie została wymieniona w rozporządzeniach Ministra Finansów w sprawie krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. Natomiast 9 maja 1994 r. sporządzona została Umowa między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Estońską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku (Dz. U. z 1995 r. Nr 77, poz. 388).

Zatem w przedstawionych okolicznościach nie będą miały zastosowania regulacje przepisu art. 30f ust. 3 pkt 1 i 2 ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych.

Warunki uznania danego podmiotu za zagraniczną spółkę kontrolowaną wskazuje art. 30f ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 30f ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: zagraniczną spółką kontrolowaną jest zagraniczna spółka spełniająca łącznie następujące warunki:

Zmiany w art. 30f ust. 3 pkt 3 lit. c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obowiązujące od 1 stycznia 2018 r. (wprowadzone na mocy ustawy z dnia 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne - Dz. U. z 2017 r. poz. 2175) stanowią rezultat implementacji art. 7 ust. 1 lit. b dyrektywy Rady (UE) 2016/1164 z dnia 12 lipca 2016 r. ustanawiającej przepisy mające na celu przeciwdziałanie praktykom unikania opodatkowania, które mają bezpośredni wpływ na funkcjonowanie rynku wewnętrznego (dalej: dyrektywa ATA). Przepis art. 7 ust. 1 lit. b dyrektywy ATA odnosi się do podatku faktycznie zapłaconego (the actual corporate tax paid). Przepisy dyrektywy ATA mają charakter regulacji de minimis, wyznaczają jedynie minimalny wspólny poziom ochrony rynku wewnętrznego przed agresywnym planowaniem podatkowym, co oznacza możliwość przyjęcia na gruncie krajowym nawet bardziej restrykcyjnych kryteriów przeciwdziałania praktykom unikania opodatkowania, niż przewidziane w jej treści. Celem dyrektywy ATA jest określenie wspólnego minimalnego poziomu ochrony rynku wewnętrznego przez wdrożenie wyników prac dotyczących 15 działań OECD w ramach projektu Base Erosion and Profit Shifing służących zwalczaniu erozji bazy podatkowej i przenoszenia zysków, tak aby rynek wewnętrzny jako całość był w stanie skuteczniej przeciwdziałać praktykom unikania opodatkowania. W planie działania nr 3 dotyczącym przepisów o CFC (OECD, Designing Effective Controlled Foreign Company Rules, Action 3 - Final Report, Paryż 2015), OECD rekomenduje porównanie podatku rzeczywiście zapłaconego przez CFC w państwie jej rezydencji podatkowej z podatkiem, który byłby zapłacony zgodnie z prawem podatkowym państwa rezydencji podatników CFC, gdyby CFC miała w tym państwie rezydencję.

W stanie prawnym obowiązującym od dnia 1 stycznia 2018 r. istotnym dla zastosowania art. 30f ust. 3 pkt 3 lit. c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest, czy podatek dochodowy faktycznie zapłacony przez spółkę estońską jest niższy o 50% od podatku, który zapłaciłaby ta spółka, gdyby była rezydentem podatkowym w Polsce. Z brzmienia omawianej regulacji wynika wprost, że za podatek faktycznie zapłacony uznaje się podatek, który zagraniczna spółka (tu: spółka estońska) faktycznie zapłaciła i podatek taki nie podlega zwrotowi lub odliczeniu w jakiejkolwiek formie, w tym na rzecz innego podmiotu.

Zatem wymaga to porównania nie tylko stawek podatkowych przewidzianych przez przepisy prawa w Estonii i w Polsce, lecz kwoty faktycznie zapłaconego za granicą podatku przez zagraniczną spółkę z kwotą takiego podatku, który byłby od niej hipotetycznie należny w Polsce, gdyby taka spółka była polskim rezydentem podatkowym.

Zapłata podatku w Estonii jest ściśle skorelowana z wypłatą zysku przez spółkę dla jej udziałowców i spółka może odraczać w czasie w sposób nielimitowany jego termin.

W konsekwencji, ponieważ dochód spółki estońskiej podlega opodatkowaniu według stawki 20% dopiero kiedy wypłaca zyski, to gdy w danym roku podatkowym ich nie wypłaci, nie wystąpi faktyczne opodatkowanie za ten okres. Oznacza to, że spółka estońska nie zapłaci żadnego podatku. Jeśli spółka ta byłaby rezydentem podatkowym w Polsce, a takiego porównania należy dokonać zgodnie z art. 30f ust. 3 pkt 3 lit. c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zapłaciłaby 19% podatek od dochodu nawet w przypadku niewypłacenia zysku w danym roku podatkowym.

Zatem spółkę estońską - w której udziały posiada Wnioskodawca - należy uznać za zagraniczną spółkę kontrolowaną w rozumieniu art. 30f ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując - w odniesieniu do estońskiej spółki N został spełniony warunek określony w art. 30f ust. 3 pkt 3 lit. c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w konsekwencji estońska spółka N stanowi dla Wnioskodawcy zagraniczną spółkę kontrolowaną w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8a w związku z art. 30f tej ustawy.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2018 r. poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.