0112-KDIL3-2.4011.49.2017.1.MKA - Określenie skutków podatkowych działu spadku.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 27 marca 2017 r. (data wpływu 29 marca 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych działu spadku - jest prawidłowe.

W dniu 29 marca 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych działu spadku.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 20 lutego 20xy r. zmarła ciotka Wnioskodawczyni - siostra ojca. W dniu 30 czerwca 20xy r. w Kancelarii Notarialnej w obecności wszystkich spadkobierców tj. ciotki Wnioskodawczyni - siostry zmarłej, oraz rodzeństwa Zainteresowanej (dwóch braci i siostry), sporządzono następujące dokumenty:

* oświadczenia o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza - akt notarialny,

* protokół dziedziczenia - akt notarialny, z którego wynika sposób dziedziczenia:

* siostra zmarłej, ciotka Wnioskodawczyni 1/2,

* córka brata zmarłej 1/8,

* dwaj synowie brata zmarłej po 1/8,

* Wnioskodawczyni - druga córka brata zmarłej 1/8.

* akt poświadczenia dziedziczenia.

Przedmiot spadku stanowiło spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu o powierzchni 38,1 m².

W dniu 28 lipca 20xy r. Zainteresowana złożyła zeznanie SD-3 do Urzędu Skarbowego. Mieszkanie zostało wycenione na 240 000 zł, z czego 1/8 to 30 000 zł. Decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego Wnioskodawczyni otrzymała 10 sierpnia 20xy r. Kwotę podatku od spadków i darowizn dla II grupy podatkowej określono na 1 905 zł. Podatek w całości został zapłacony 22 sierpnia 20xy r.

Wszyscy spadkobiercy postanowili dokonać działu spadku i znieść współwłasność lokalu na rzecz jednego ze spadkobierców ze spłatą pozostałych.

Dnia 10 października 20xy r. w tej samej kancelarii został zawarty akt notarialny dotyczący odpłatnego działu spadku - nastąpiło zniesienie współwłasności mieszkania. Podatek od czynności cywilnoprawnych został zapłacony.

Jedynym właścicielem tego mieszkania została siostra zmarłej, która zapłaciła pozostałym czterem spadkobiercom po 30 000 zł. Zainteresowana otrzymała ekwiwalent pieniężny, wynikający z odpłatnego działu spadku, za spadek otrzymany po siostrze ojca. Uzyskana kwota spłaty nie przekracza 1/8 całego spadku (240 000 zł). Wnioskodawczyni już zapłaciła podatek od spadków i darowizn, zgodnie z decyzją Naczelnika Urzędu Skarbowego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy w wyniku dokonania odpłatnego działu spadku po zmarłej i zniesienia współwłasności w odziedziczonej nieruchomości, w zamian za otrzymaną spłatę w kwocie 30 000 zł, Wnioskodawczyni jest zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych?

2. Czy w związku z tym, że otrzymana spłata nie przekracza wartości posiadanego udziału w spadku, nie powoduje to przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w wyżej wymienionej ustawie?

Zdaniem Wnioskodawczyni, w myśl art. 212 Kodeksu cywilnego, gdy rzeczy nie da się podzielić, może być przyznana jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty. W rezultacie, w wyniku zniesienia współwłasności, dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności, poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Zniesienie współwłasności jest formą nowego nabycia wówczas, gdy w wyniku tego zniesienia podatnik otrzymuje rzecz (nieruchomość), która przekracza udział jaki pierwotnie podatnikowi przysługiwał. Odpłatny dział spadku, jest konsekwencją nabytych praw w wyniku otrzymania spadku, które podlegało opodatkowaniu na podstawie przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn. Dokonana spłata była równa ułamkowej części odziedziczonego spadku.

Nie powstał przychód z odpłatnego zbycia, a od spadku Zainteresowana zapłaciła już podatek od spadków i darowizn. Nie ma podstaw do opodatkowania kwoty spłaty podatkiem od osób fizycznych. Nie może być płacony podwójny podatek: raz od spadku, a drugi raz od odpłatnego działu spadku. Nie są to dwie różne sytuacje, jedna wynika z drugiej. Zainteresowana pragnie zaznaczyć, że odpłatny dział spadku, potwierdzony aktem notarialnym, został zawarty tylko między spadkobiercami i tylko w ramach masy spadkowej. Wnioskodawczyni otrzymała tylko równowartość 1/8 z 240 000 zł, czyli 30 000 zł, co odpowiada udziałowi w spadku.

Ciotka Wnioskodawczyni - siostra zmarłej, jest teraz jedynym właścicielem mieszkania i dokonała spłaty pozostałych spadkobierców w częściach ułamkowych, wynikających z aktu poświadczenia dziedziczenia. Nie było to odpłatne zbycie, a zniesienie współwłasności na rzecz jednego ze spadkobierców, na skutek braku możliwości podziału rzeczy, z obowiązkiem spłaty pozostałych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2032 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ww. ustawy, jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Z przedstawionego we wniosku opisu wynika, że aktem poświadczenia dziedziczenia sporządzonym dnia 28 lipca 20xy r. stwierdzono, nabycie spadku po zmarłej w dniu 20 lutego 20xy r. ciotce Wnioskodawczyni. Spadek nabyła Zainteresowana wraz z rodzeństwem i siostrą zmarłej.

Przedmiot spadku stanowiło spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego.

W dniu 10 października 20xy r. dokonano odpłatnego działu spadku, w wyniku którego doszło do zniesienia współwłasności. Nieruchomość w całości przejęła siostra zmarłej, spłacając pozostałych spadkobierców. W wyniku działu spadku Wnioskodawczyni otrzymała spłatę, która nie przekroczyła wartości udziału w spadku jaki przysługiwał Zainteresowanej.

Wobec powyższego wskazać należy, że zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r. poz. 459 z późn. zm.) spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów księgi niniejszej. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Stosownie do art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego, prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku, czy też akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza, potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Stosownie do art. 1035 Kodeksu cywilnego, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Art. 1037 § 1 ww. Kodeksu stanowi natomiast, że dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców.

W myśl art. 210 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności.

Natomiast zgodnie z jego art. 211 i 212 cyt. Kodeksu zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.

Wyjaśnić przy tym należy, że okoliczność, że dział spadku następuje ze spłatą od spadkobiercy nabywającego na wyłączną własność składniki majątkowe wchodzące w skład spadku na rzecz drugiego spadkobiercy powoduje, że czynność taka ma charakter odpłatny. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu otrzymania takiej spłaty. W sytuacji, w której spłata równa jest wartości udziału w spadku i nie przekracza go, podatnik nie uzyskuje w związku z czynnością działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej. W takim przypadku brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.

Podsumowując, z uwagi na fakt, że otrzymana przez Wnioskodawczynię spłata z tytułu działu spadku dotyczącego udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu nabytym po zmarłej ciotce nie przekroczy wartości udziału Wnioskodawczyni w spadku, spłata ta nie powoduje powstania przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który mógłby podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wobec tego Zainteresowana nie jest zobowiązana do zapłaty podatku.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.