0112-KDIL3-2.4011.113.2018.1.DJ - Pięcioletni termin w związku z opodatkowaniem przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 5 marca 2018 r. (data wpływu 5 marca 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości gruntowej zabudowanej - jest prawidłowe.

W dniu 5 marca 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości gruntowej zabudowanej oraz własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.

Tut. organ informuje, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest zagadnienie dotyczące skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości gruntowej zabudowanej, natomiast w przedmiocie zagadnienia dotyczącego skutków podatkowych odpłatnego zbycia własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w dniu 14 marca 2018 r. zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie nr 0112-KDIL3-2.4011.129.2018.1.DJ.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W listopadzie 2005 r. na podstawie aktu notarialnego małżonkowie nabyli (do majątku wspólnego) niezabudowaną nieruchomość gruntową. W 2009 r. na opisanej powyżej nieruchomości rozpoczęli budowę domu jednorodzinnego, która została przerwana w 2010 r. na etapie stanu surowego zamkniętego.

W maju 2012 r. Sąd Okręgowy orzekł o rozwodzie Wnioskodawcy z żoną bez orzekania o podziale majątku. W lipcu 2013 r. przed Sądem Rejonowym byli małżonkowie zawarli ugodę dokonując podziału majątku objętego wspólnością ustawową.

Zgodnie z treścią ugody, Wnioskodawca otrzymał na wyłączną własność:

Była żona otrzymała na wyłączną własność samochód osobowy marki Z o wartości 35 000 zł. Wnioskodawca zobowiązał się też do zapłaty na jej rzecz kwoty 257 500 zł tytułem spłaty jej udziału w majątku wspólnym. Kwota ta została zapłacona w pięciu ratach, ostatnia rata w grudniu 2013 r.

W dniu 30 maja 2016 r. Wnioskodawca sprzedał opisaną w pkt 1 nieruchomość gruntową zabudowaną i wykazał osiągnięty przychód w zeznaniu PIT-39. Zbycie nieruchomości nie było związane z wykonywaniem działalności gospodarczej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy sprzedaż opisanej nieruchomości gruntowej zabudowanej, która przeszła do majątku Wnioskodawcy w wyniku podziału majątku wspólnego, skutkuje powstaniem przychodu i Wnioskodawca powinien zapłacić podatek dochodowy zgodnie z treścią art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, sprzedaż opisanej nieruchomości nie skutkuje powstaniem przychodu i Wnioskodawca nie powinien płacić podatku dochodowego. Nieruchomość została nabyta w 2005 r., a rozpoczęta budowa domu została przerwana w 2010 r., zatem upłynął już 5-letni okres określony w art. 10 ustawy o podatku dochodowym. Do nabycia doszło, gdy Zainteresowany miał z byłą żoną wspólność ustawową i w związku z tym, nastąpiło nabycie przez każdego z małżonków tego prawa w całości, a nie w określonym ułamkowo udziale.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 200, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ww. ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c) przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w tym przepisie przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego.

Zatem, w przypadku zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu dochodu ma moment oraz sposób ich nabycia.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w 2005 r. na podstawie aktu notarialnego małżonkowie nabyli (do majątku wspólnego) niezabudowaną nieruchomość gruntową, na której w 2009 r. rozpoczęli budowę domu jednorodzinnego, która została przerwana w 2010 r. na etapie stanu surowego zamkniętego. W maju 2012 r. doszło do rozwodu małżonków. W lipcu 2013 r. byli małżonkowie zawarli ugodę dokonując podziału majątku objętego wspólnością ustawową, zgodnie z którą Wnioskodawca otrzymał na wyłączną własność: nieruchomość gruntową zabudowaną o wartości 350 000 zł, własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego o wartości 80 000 zł oraz samochód osobowy marki Y o wartości 45 000 zł. Była żona otrzymała na wyłączną własność samochód osobowy marki Z o wartości 35 000 zł. Wnioskodawca dokonał też zapłaty na jej rzecz kwoty 257 500 zł tytułem spłaty jej udziału w majątku wspólnym. W dniu 30 maja 2016 r. Wnioskodawca sprzedał ww. nieruchomość gruntową zabudowaną.

Na tle wyżej opisanego stanu faktycznego Wnioskodawca oczekuje odpowiedzi na pytanie, czy w świetle przepisów art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zbycie przedmiotowej nieruchomości gruntowej zabudowanej stanowi dla Zainteresowanego źródło przychodu, podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zatem, kluczowe dla rozstrzygnięcia w rozpatrywanej sprawie jest określenie daty, z jaką doszło do nabycia nieruchomości w rozumieniu omawianego przepisu przez małżonka, któremu przypadła ona w całości w wyniku zniesienia ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej, czyli ustalenie, czy w opisanej sytuacji za datę nabycia, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, w odniesieniu do nieruchomości, która przypadła Wnioskodawcy w wyniku podziału majątku dorobkowego małżeńskiego, należy przyjąć datę nabycia tej nieruchomości w czasie trwania związku małżeńskiego, czy też dzień, w którym dokonano podziału majątku.

W tym celu konieczne jest odwołanie się do przepisów ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r. poz. 682). W myśl art. 31 § 1 Kodeksu, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Wspólność ustawowa obejmuje wszelkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Z ww. przepisu wynika, że wspólność małżeńska została ukształtowana jako wspólność łączna. Charakteryzuje się ona tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą więc rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością ustawową. Zważywszy na tak ukształtowaną sytuację prawną małżonków objętych wspólnością ustawową, definitywne nabycie nieruchomości w czasie jej trwania oznacza nabycie przez każdego z małżonków tego prawa w całości, a nie w określonym ułamkowo udziale. Konsekwentnie, w przypadku sprzedaży tego prawa, każdy z małżonków zbywałby je w całości, a nie w określonym udziale.

Zaprezentowane stanowisko znajduje odzwierciedlenie w podjętej przez NSA Uchwale w składzie siedmiu sędziów z dnia 15 maja 2017 r., sygn. akt II FPS 2/17, w której Sąd stwierdził, że: Dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) nabytych przez współmałżonka w wyniku dziedziczenia, datą ich nabycia lub wybudowania w rozumieniu tego przepisu jest dzień nabycia (wybudowania) tych nieruchomości i praw majątkowych do majątku wspólnego małżonków.

Uzasadniając podjętą uchwałę NSA zaakcentował m.in., że skoro, nie można wyodrębnić udziałów, które małżonkowie posiadali w chwili nabycia nieruchomości, to nie można przyjąć, że pięcioletni termin biegnie od daty nabycia nieruchomości w drodze spadku. Zdaniem NSA dla oceny skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości kluczowy jest moment poniesienia wydatku na nabycie tego składnika do majątku wspólnego i to, że tego wydatku - w momencie jego poniesienia - nie można przypisać jednemu lub drugiemu małżonkowi w udziałach o określonej wielkości.

Zatem, badając przedmiotową sprawę należy dokonać rozstrzygnięcia, czy argumenty zawarte w ww. uchwale są aktualne także w sytuacji, gdy do nabycia udziału nieruchomości dojdzie po ustaniu małżeńskiej wspólności ustawowej w wyniku innego zdarzenia niż śmierć jednego z małżonków, np. w wyniku ustania małżeństwa przez rozwód i podziału majątku wspólnego.

Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z dnia 15 listopada 2017 r. sygn. akt I SA/Gl 869/17 (orzeczenie prawomocne): (...) pogląd wyrażony w uchwale ma zastosowanie również do tej sytuacji prawnej. Skład orzekający w sprawie nie znalazł bowiem przyczyn, żeby w inny sposób traktować podatnika sprzedającego nieruchomość, czy prawo majątkowe, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f., przed upływem pięciu lat od dnia uzyskania prawa w wyniku podziału majątku dorobkowego po rozwodzie, a podatnika, który uzyskał to prawo w wyniku ustania wspólności ustawowej wobec śmierci jednego z małżonków. W obu bowiem przypadkach już wcześniej doszło bowiem do nabycia nieruchomości lub prawa majątkowego do ustawowej wspólności małżeńskiej, a skoro tak, to za datę nabycia - w świetle ww. uchwały - należy uznać tę właśnie datę. Późniejsze/następcze zdarzenia prawne (sposób ustania ustawowej wspólności małżeńskiej) nie mają zatem, w tym aspekcie, prawnopodatkowego znaczenia dla ustalenia daty nabycia nieruchomości lub prawa majątkowego.

Podobnie wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 24 sierpnia 2017 r. sygn. akt II FSK 2012/15 wskazując, że: w rozpoznanej sprawie w pełni podziela stanowisko wyrażone w uchwale Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 maja 2017 r., II FPS 2/17, która wprawdzie zapadła w odmiennym stanie faktycznym (nabycie przez małżonka nieruchomości w drodze dziedziczenia po zmarłym małżonku), jednak tezy w niej postawione mają walor uniwersalny i z pewnością pozostają aktualne w okolicznościach tej sprawy. W przywołanej uchwale stwierdzono, że dla oceny skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości kluczowy jest moment poniesienia wydatku na nabycie tego składnika do majątku wspólnego i to, że tego wydatku - w momencie jego poniesienia - nie można przypisać jednemu bądź drugiemu małżonkowi w udziałach o określonej wielkości. Wspólność małżeńska (łączna) to bowiem wspólność bezudziałowa, a w czasie jej trwania małżonkowie nie mogą rozporządzać swoimi prawami do majątku wspólnego jako całości. Wspólność ta jest wspólnością masy majątkowej, to znaczy obejmuje cały zbiór praw majątkowych takich jak własność i inne prawa rzeczowe czy wierzytelności. W przypadku nabycia nieruchomości przez małżonków pozostających w majątkowej wspólności małżeńskiej przewidzianej w art. 31 ustawy z dnia 25 lutego 1694 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r. poz. 2082, z późn. zm.) nie ma możliwości określenia tego, w jakich częściach nastąpiło nabycie nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f. Nie jest możliwe nabycie nieruchomości w określonym udziale przez małżonków pozostających we wspólności majątkowej małżeńskiej i działających jednocześnie, co wynika z istoty wspólności małżeńskiej. Skoro z uwagi na wspólność majątkową, nie można wyodrębnić udziałów, które małżonkowie posiadali w chwili nabycia nieruchomości w małżeństwie i przyjmuje się, że małżonkowie nabyli prawo majątkowe wspólnie w całości, to nie można liczyć terminu nabycia określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c u.p.d.o.f. od daty ustania ustawowej majątkowej wspólności małżeńskiej. Nie ma zatem podstaw prawnych, by w warunkach niniejszej sprawy termin nabycia przez skarżącego lokalu mieszkalnego liczyć od daty zawarcia umowy ustanawiającej rozdzielność majątkową lub umowy o częściowym podziale majątku wspólnego. Należy przyjąć jako datę nabycia przez skarżącego tego lokalu, datę nabycia do majątku wspólnego.

Mając na uwadze wyżej przywołane przepisy prawa, opisany stan faktyczny oraz Uchwałę NSA należy stwierdzić, że za datę nabycia przez Wnioskodawcę nieruchomości gruntowej zabudowanej po ustaniu związku małżeńskiego poprzez rozwód i przyznaniu Zainteresowanemu prawa własności w wyniku dokonanego przez małżonków podziału majątku wspólnego, należy uznać datę jej nabycia do majątku wspólnego, tj. rok 2005. Zauważyć bowiem należy, że dla oceny skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości kluczowy jest moment poniesienia wydatku na nabycie tego składnika do majątku wspólnego i to, że tego wydatku - w momencie jego poniesienia - nie można przypisać jednemu bądź drugiemu małżonkowi w udziałach o określonej wielkości. Późniejsze/następcze zdarzenia prawne (sposób ustania ustawowej wspólności małżeńskiej) nie mają zatem, w tym aspekcie, prawnopodatkowego znaczenia dla ustalenia daty nabycia nieruchomości lub prawa majątkowego.

Biorąc pod uwagę powyższe, uznać należy, że zbycie przez Wnioskodawcę w 2016 r. nieruchomości gruntowej zabudowanej, która przeszła do majątku Wnioskodawcy w wyniku podziału majątku wspólnego, nie stanowi dla Zainteresowanego źródła przychodu, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych z uwagi na upływ pięcioletniego terminu wskazanego w przepisie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem za datę nabycia przez Wnioskodawcę ww. nieruchomości należy przyjąć datę jej nabycia do majątku wspólnego małżonków.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2017 r. poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.