0112-KDIL2-2.4012.84.2019.3.AP - Prawo do odliczenia VAT przez gminę w związku z realizacją projektu w zakresie usuwania azbestu.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r. poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 8 lutego 2019 r. (data wpływu 15 lutego 2019 r.), uzupełnionym pismem z dnia 1 kwietnia 2019 r. (data wpływu 3 kwietnia 2019 r.) oraz pismem z dnia 17 kwietnia 2019 r. (data wpływu 19 kwietnia 2019 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z realizacją projektu pn.: "Usunięcie i unieszkodliwienie wyrobów zawierających azbest (...)" - jest nieprawidłowe.

W dniu 15 lutego 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w ww. zakresie. Przedmiotowy wniosek uzupełniono pismami z dnia 1 kwietnia 2019 r. i 17 kwietnia 2019 r. o doprecyzowanie opisu sprawy.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Gmina planuje realizować zadanie ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz częściowo ze środków własnych. Zadanie będzie polegało na demontażu, usunięciu i unieszkodliwieniu wyrobów zawierających azbest z nieruchomości położonych na terenie Gminy.

Powyższe zadanie nie jest związane z działalnością opodatkowaną (art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług).

Opisywane zdarzenie jest zdarzeniem przyszłym.

Przewidywane do realizacji zadanie należy do zadań własnych gminy, o których mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2018 r. poz. 994, z późn. zm.).

Podstawa prawna działania art. 7 ust. 1 ww. ustawy: "zaspokojenie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy: 1) ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej".

Faktury dokumentujące poniesione wydatki będą wystawione na Gminę.

Pełna nazwa zadania: "Usunięcie i unieszkodliwienie wyrobów zawierających azbest (...)".

Przedział czasowy przewidywany do realizacji zadania: 1 czerwca 2019 r. - 31 października 2019 r.

W uzupełnieniu do wniosku z dnia 1 kwietnia 2019 r.:

1. W odpowiedzi na pytanie: "Kto będzie uczestniczył w przedmiotowym projekcie? Należy wskazać czy tylko Gmina czy również mieszkańcy?" - Wnioskodawca wskazał, że: "W przedmiotowym projekcie będzie uczestniczyć Gmina oraz jej mieszkańcy".

2. W odpowiedzi na pytanie: "Jakie dokładnie wydatki będzie pokrywała Gmina z otrzymanego dofinansowania?" - Wnioskodawca wskazał, że: "Gmina z otrzymanego dofinansowania będzie pokrywała wydatki związane z usunięciem i unieszkodliwieniem wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy, obejmujące prace polegające na demontażu, zbieraniu, załadunku, przygotowaniu do transportu, transporcie i unieszkodliwieniu oraz zbieraniu, załadunku, przygotowaniu do transportu, transporcie i unieszkodliwieniu. Gmina będzie pokrywała ze środków własnych 10% całości zadania natomiast 90% wydatków będzie sfinansowane z przedmiotowej dotacji".

3. W odpowiedzi na pytanie: "Kto wyłoni wykonawcę prac dotyczących zadania z zakresu usuwania wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy?" - Wnioskodawca wskazał, że: "Wykonawcę prac dotyczących zadania z zakresu usuwania wyrobów zawierających azbest z tereny Gminy wyłoni Gmina".

4. W odpowiedzi na pytanie: "Czy usuwanie azbestu będzie odbywać się tylko z budynków własnych Gminy czy również/albo tylko z budynków mieszkańców?" - Wnioskodawca wskazał, że: "Usuwanie azbestu odbywać się będzie z jednego budynku zlokalizowanego na posesji będącej własnością Gminy oraz z (...) posesji należących do mieszkańców Gminy".

5. W odpowiedzi na pytanie: "Czy umowę z wykonawcą przedmiotowego zadania będzie zawierała Gmina czy właściciele nieruchomości biorący udział w projekcie? Jeżeli Gmina to w czyim imieniu i na czyją rzecz nabędzie usługę usuwania wyrobów zawierających azbest?" - Wnioskodawca wskazał, że: "Umowę z wykonawcą przedmiotowego zadania będzie zawierała tylko Gmina. W umowie tej stroną zlecającą będzie Gmina, w której zobowiąże Wykonawcę do usunięcia i unieszkodliwienia wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy, to jest z nieruchomości, których wykaz podany będzie w załączniku do tej umowy. W wykazie podane będą numery poszczególnych nieruchomości oraz ich właściciele".

6. W odpowiedzi na pytanie: "Czy Gmina będzie zawierać umowy z poszczególnymi uczestnikami projektu na wykonanie prac w ramach przedmiotowego zadania?" - Wnioskodawca wskazał, że: "Gmina nie będzie zawierać umów z poszczególnymi uczestnikami projektu na wykonanie prac w ramach przedmiotowego zadania".

7. W odpowiedzi na pytanie: "Czy uczestnicy projektu będą wnosić na rzecz Gminy jakiekolwiek wpłaty z tytułu realizacji zadania?" - Wnioskodawca wskazał, że: "Uczestnicy projektu nie będą wnosić na rzecz Gminy jakiejkolwiek wpłaty z tytułu realizacji zadania".

8. W odpowiedzi na pytanie: "Czy realizacja zadania z zakresu usuwania wyrobów zawierających azbest z ternu Gminy będzie uzależniona od otrzymania dofinansowania ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, tj. czy w sytuacji gdy, Gmina nie otrzyma dofinansowania to realizowałaby zadanie?" - Wnioskodawca wskazał, że: "Realizacja zadania z zakresu usuwania wyrobów zawierających z terenu Gminy będzie uzależniona od otrzymania dofinansowania ze środków WFOŚiGW. W sytuacji gdy Gmina nie otrzyma dofinansowania, to nie będzie realizowała przedmiotowego zadania".

9. W odpowiedzi na pytanie: "Czy wysokość otrzymanego dofinansowania będzie uzależniona od ilości uczestników biorących udział w zadaniu?" - Wnioskodawca wskazał, że: "Wysokość otrzymanego dofinansowania będzie uzależniona od ilości uczestników biorących udział w zadaniu".

10. W odpowiedzi na pytanie: "Czy w trakcie realizacji zadania Wnioskodawca będzie zobowiązany do rozliczenia się z otrzymanych środków finansowych, jeśli tak, to z kim i jaki sposób będzie je rozliczać?" - Wnioskodawca wskazał, że: "Po zakończeniu zadania Wnioskodawca (Gmina) będzie zobowiązany do rozliczenia się z otrzymanych środków finansowych z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Rozliczenie polegać będzie na refundacji poniesionych kosztów przez Gminę, tj.

* wykonawca po spisanym protokole odbioru robót przedstawia Gminie fakturę za wykonaną usługę usunięcia i unieszkodliwienia wyrobów zawierających azbest,

* Gmina dokonuje zapłaty na rzecz Wykonawcy 100% kwoty przedstawionej na fakturze,

* po dokonanej zapłacie Gmina występuje z wnioskiem do WFOŚiGW o refundację w formie dotacji 90% poniesionych kosztów,

* pracownicy WFOŚiGW przyjeżdżają na kontrolę do Gminy w celu sprawdzenia prawidłowości wykonanych robót oraz czy faktury były zapłacone,

* po pozytywnej weryfikacji prac WFOŚiGW dokonuje wypłaty dotacji (90% poniesionych wydatków)".

11. W odpowiedzi na pytanie: "Czy w przypadku niezrealizowania zadania Wnioskodawca będzie zobowiązany do zwrotu otrzymanych środków pieniężnych?" - Wnioskodawca wskazał, że: "W przypadku niezrealizowania zadania Gmina (Wnioskodawca) nie będzie mogła w ogóle wnioskować o przekazanie dotacji".

12. W odpowiedzi na pytanie: "Czy Gmina będzie mogła przeznaczyć ww. dofinansowanie na inny cel?" - Wnioskodawca wskazał, że: "Gmina nie będzie mogła przeznaczyć ww. dofinansowania na inny cel".

Z kolei w uzupełnieniu do wniosku z dnia 17 kwietnia 2019 r. Wnioskodawca wskazał, że:

1. Budynek zlokalizowany na posesji będącej własnością Gminy jest budynkiem będącym własnością Gminy. W ocenie Wnioskodawcy jest to budynek użyteczności publicznej, ponieważ jest to budynek gospodarczy (garaż, warsztat) przeznaczony do wykonywania prac warsztatowych oraz do przechowywania materiałów, narzędzi sprzętu, służącego stojącemu obok budynkowi administracji publicznej - Urzędowi Gminy.

2. Wyżej wymieniony budynek wykorzystywany jest do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, zwolnionych z tego podatku oraz do czynności pozostających poza zakresem tego podatku (niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem). (Podatek VAT naliczony od wydatków z nim związanych ustalany jest za pomocą "prewspółczynnika").

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Gmina w odniesieniu do planowanego zadania ma prawną możliwość do odliczenia podatku VAT naliczonego?

Zdaniem Wnioskodawcy, nie ma on prawnej możliwości odliczenia podatku naliczonego, gdyż powyższe zadanie nie jest związane z działalnością opodatkowaną (art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług). Gmina nie uzyska z powyższego tytułu żadnych dochodów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Podstawowe zasady dotyczące odliczenia podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r. poz. 2174, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

Z treści cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem wiąże się podatek naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, a więc takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Uprawnienie do dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie przysługuje zatem w przypadku nabycia towarów i usług, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo-prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

Z uwagi na brzmienie cytowanych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług należy zauważyć, że obowiązkiem podatnika jest przypisanie konkretnych wydatków do określonego rodzaju sprzedaży, z którymi wydatki te są związane. Podatnik ma zatem obowiązek odrębnego określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu, czyli dokonania tzw. alokacji podatku.

Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z kolei jak stanowi art. 86 ust. 2a ustawy, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej "sposobem określenia proporcji". Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Stosownie do treści art. 86 ust. 2b ustawy, sposób określenia proporcji najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć, jeżeli:

Zgodnie z art. 86 ust. 2c ustawy, przy wyborze sposobu określenia proporcji można wykorzystać w szczególności następujące dane:

W celu obliczenia kwoty podatku naliczonego w przypadku, o którym mowa w ust. 2a, przyjmuje się dane za poprzedni rok podatkowy (art. 86 ust. 2d ustawy).

Na mocy art. 86 ust. 2e ustawy, podatnik rozpoczynający w danym roku podatkowym wykonywanie działalności gospodarczej i działalności innej niż działalność gospodarcza, w celu obliczenia kwoty podatku naliczonego w przypadku, o którym mowa w ust. 2a, przyjmuje dane wyliczone szacunkowo, według prognozy uzgodnionej z naczelnikiem urzędu skarbowego w formie protokołu.

Zgodnie z art. 86 ust. 2f ustawy, przepis ust. 2e stosuje się również, gdy podatnik uzna, że w odniesieniu do wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych przez niego nabyć dane za poprzedni rok podatkowy byłyby niereprezentatywne.

Proporcję określa się procentowo w stosunku rocznym. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej. Przepisy art. 90 ust. 5, 6, 9a i 10 stosuje się odpowiednio (art. 86 ust. 2g ustawy).

W myśl art. 86 ust. 2h ustawy, w przypadku gdy podatnik, dla którego sposób określenia proporcji wskazują przepisy wydane na podstawie ust. 22, uzna, że wskazany zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie ust. 22 sposób określenia proporcji nie będzie najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych przez niego nabyć, może zastosować inny bardziej reprezentatywny sposób określenia proporcji.

Odnośnie sposobu określenia proporcji należy wskazać, że na podstawie ww. przepisu art. 86 ust. 22 ustawy zostało wydane rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podmiotów (Dz. U. z 2015 r. poz. 2193), zwane dalej: rozporządzeniem. Rozporządzenie to określa w przypadku niektórych podatników sposób określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć, zwany dalej "sposobem określenia proporcji" oraz wskazuje dane, na podstawie których jest obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem sposobu określenia proporcji (§ 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia).

Zauważyć należy, że powołany art. 86 ust. 2a ustawy wprost określa, co stanowi kwotę podatku naliczonego w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż ta działalność. Zgodnie z tą normą, w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza (z wyjątkiem wykorzystania na cele osobiste, do których może mieć zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy), w sytuacji gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej.

Zauważyć w tym miejscu należy, że w przypadku wykonywania w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług oraz zwolnionych z opodatkowania tym podatkiem, należy mieć na uwadze uregulowania zawarte w art. 90 ustawy. Powyższe przepisy stanowią uzupełnienie regulacji art. 86 ustawy.

W stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego (art. 90 ust. 1 ustawy).

Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10 (art. 90 ust. 2 ustawy).

W świetle art. 90 ust. 3 ustawy, proporcję, o której mowa w ust. 2, ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.

Na podstawie art. 90 ust. 5 ustawy - do obrotu, o którym mowa w ust. 3, nie wlicza się obrotu uzyskanego z dostawy towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, oraz gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli są zaliczane do środków trwałych podatnika - używanych przez podatnika na potrzeby jego działalności.

W myśl art. 90 ust. 6 ustawy - do obrotu, o którym mowa w ust. 3, nie wlicza się obrotu z tytułu transakcji dotyczących:

Przy ustalaniu proporcji zgodnie z ust. 2-6 do obrotu nie wlicza się kwoty podatku (art. 90 ust. 9a ustawy).

Zgodnie z art. 90 ust. 10 ustawy - w przypadku gdy proporcja określona zgodnie z ust. 2-8:

Ponadto, zgodnie z art. 90 ust. 10a ustawy, w przypadku jednostki samorządu terytorialnego proporcję, o której mowa w ust. 2, ustala się odrębnie dla każdej z jednostek organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego. Przepisy ust. 3-6 i 8-10 stosuje się odpowiednio.

W myśl art. 90 ust. 10b ustawy, przez jednostki organizacyjne jednostki samorządu terytorialnego, o których mowa w ust. 10a, rozumie się:

Z opisu sprawy wynika, że Gmina planuje realizować zadanie pn.: "Usunięcie i unieszkodliwienie wyrobów zawierających azbest (...)". Zadanie będzie polegało na demontażu, usunięciu i unieszkodliwieniu wyrobów zawierających azbest z nieruchomości położonych na terenie Gminy. Usuwanie azbestu odbywać się będzie z jednego budynku zlokalizowanego na posesji będącej własnością Gminy oraz z (...) posesji należących do mieszkańców Gminy. Wyżej wymieniony budynek wykorzystywany jest do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, zwolnionych z podatku oraz do czynności niepodlegających opodatkowaniu. Zadanie będące przedmiotem wniosku będzie dofinansowane ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz częściowo ze środków własnych. Gmina będzie pokrywała ze środków własnych 10% całości zadania natomiast 90% wydatków będzie sfinansowane z przedmiotowej dotacji. Wysokość otrzymanego dofinansowania będzie uzależniona od ilości uczestników biorących udział w zadaniu. W przypadku niezrealizowania zadania Gmina nie będzie mogła w ogóle wnioskować o przekazanie dotacji. Realizacja zadania z zakresu usuwania wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy będzie uzależniona od otrzymania dofinansowania, w sytuacji gdy Gmina nie otrzyma dofinansowania, nie będzie realizowała przedmiotowego zadania. Faktury dokumentujące poniesione wydatki będą wystawione na Gminę. Umowę z wykonawcą przedmiotowego zadania będzie zawierała tylko Gmina. W umowie tej stroną zlecającą będzie Gmina, w której zobowiąże Wykonawcę do usunięcia i unieszkodliwienia wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy. Gmina nie będzie zawierać umów z poszczególnymi uczestnikami projektu na wykonanie prac w ramach przedmiotowego zadania, uczestnicy projektu nie będą wnosić na rzecz Gminy jakiejkolwiek wpłaty z tytułu realizacji zadania.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z realizacją zadania pn.: "Usunięcie i unieszkodliwienie wyrobów zawierających azbest (...)".

W pierwszej kolejności, należy rozstrzygnąć kwestię, czy w związku z realizacją przedmiotowego zadania na posesjach należących do mieszkańców Gminy, Gmina będzie działała w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, a zatem czy będzie świadczyła jakiekolwiek usługi podlegające opodatkowaniu na rzecz mieszkańców.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

W przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi (art. 8 ust. 2a ustawy).

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi, należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - w myśl art. 15 ust. 2 ustawy - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Ponadto należy zauważyć, że na mocy art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itp. umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Ponieważ tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2019 r. poz. 506), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy m.in. wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz (art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym).

W myśl art. 29a ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Według art. 29a ust. 6 ustawy, podstawa opodatkowania obejmuje:

Z przepisu tego wynika, że podstawę opodatkowania w podatku od towarów i usług stanowi wynagrodzenie, które dostawca lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów albo świadczenia usług. Wynagrodzenie to oznacza wartość rzeczywiście otrzymaną (lub która ma być otrzymana) w konkretnym przypadku.

Dla określenia, czy dane dotacje (subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze) są, czy też nie są opodatkowane, istotne są szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania.

Kryterium uznania dotacji za stanowiącą podstawę opodatkowania, jest zatem stwierdzenie, że dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast dotacje niedające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu przepisu art. 29a ust. 1 ustawy.

Nie jest więc podstawą opodatkowania ogólna dotacja (subwencja, inna dopłata o podobnym charakterze) uzyskana przez podatnika, niezwiązana z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. W przypadku natomiast, gdy podatnik otrzymuje dofinansowanie, które jest związane z dostawą lub świadczeniem usług, jako pokrycie części ceny konkretnego świadczenia lub rekompensatę z tytułu wykonania określonego świadczenia po cenach obniżonych, płatność taką należy zaliczyć do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Istotnym zatem dla wykładni art. 29a ust. 1 ustawy, jest wyjaśnienie pojęcia "subwencja bezpośrednio związana z ceną".

W tym celu istotne znaczenie ma orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W szczególności, wyroki w sprawach C-184/00 (Office des products wallons ASBL v. Belgian State) oraz C-353/00 (Keeping Newcastle Warm Ltd.v. Commisioners od Customs and Excise, w skrócie KNW).

I tak, w wyroku w sprawie C-184/00 TSUE stwierdził, że sam fakt, że dofinansowanie wpływa na ostateczną cenę świadczenia, nie ma znaczenia dla uznania, czy powinno ono zwiększać podstawę opodatkowania VAT. W praktyce bowiem, prawie zawsze dofinansowanie działalności podatnika wpływa w jakiś w sposób na poziom stosowanych przez niego cen. Elementem istotnym, wpływającym na ewentualne włączenie dofinansowania do podstawy opodatkowania, jest natomiast stwierdzenie, czy dotacje są przekazywane w celu dostawy konkretnych towarów lub świadczenia konkretnych usług. Ponadto, Trybunał stwierdził, że sformułowanie - dotacje bezpośrednio związane z ceną - należy interpretować w taki sposób, aby dotyczyło ono jedynie dotacji odpowiadających całości lub części wynagrodzenia z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług, które wypłacane są sprzedawcy lub dostawcy przez stronę trzecią.

Z kolei w wyroku w sprawie C-353/00, Trybunał wyraził pogląd, że niezależnie od tego, czy dofinansowanie spełnia warunek bezpośredniego związku z ceną, czy też nie spełnia takiego warunku, zwiększać będzie podstawę opodatkowania, jeśli osoba trzecia (także organ władzy publicznej) wpłaca pewną kwotę pieniędzy na poczet usług świadczonych na rzecz osoby fizycznej. Orzeczenie to dotyczyło dopłat wypłacanych firmie zajmującej się usługami związanymi z doradztwem w dziedzinie energetyki.

Związek dotacji z ceną nie został szczegółowo przeanalizowany w tym wyroku. Szersze uwagi na ten temat znalazły się natomiast w opinii rzecznika generalnego oraz pisemnym stanowisku rządu Wielkiej Brytanii, które zaaprobował Trybunał. Jak wskazuje rzecznik, dotacje mogą mieć różną formę i charakter. Zwykle, przez dotacje (subwencje) rozumie się sumy wypłacane danemu podmiotowi z funduszy publicznych w interesie ogólnym. W praktyce, dotacje mogą mieć postać dopłat ogólnych do działalności przedsiębiorstwa (i wówczas nie podlegają opodatkowaniu), albo też stanowić subsydia do konkretnych dostaw lub usług, umożliwiając nabycie ich ostatecznemu odbiorcy po niższej cenie (lub w ogóle bez odpłatności z jego strony). W tym ostatnim przypadku podlegają podatkowi VAT. Tego rodzaju dotacje występowały w przypadku KNW. Istniał bezpośredni związek pomiędzy usługami podatnika a otrzymywanymi dotacjami (dotacje były korelatem usług i wypłacano je tylko w razie ich świadczenia; również kwotowo zależały od liczby usług). Wpływ na cenę również był oczywisty: ostateczny odbiorca nie musiał płacić za usługę właśnie z powodu pokrycia jej dotacją. Mimo, że dotacje oczywiście wpływały na działalność przedsiębiorstwa i w sensie ekonomicznym pokrywały część kosztów jego funkcjonowania, przede wszystkim były one związane z ceną. Dlatego też nie można było ich traktować jako pozostających poza podatkiem VAT.

Jeżeli otrzymana dotacja jest w sposób zindywidualizowany i policzalny związana z ceną danego świadczenia (tj. świadczenie dzięki dotacji ma cenę niższą o konkretną kwotę lub świadczeniobiorca otrzymuje je za darmo), taka dotacja podlega VAT. Jeżeli natomiast związek tego rodzaju nie występuje i równocześnie dotacja nie jest elementem wynagrodzenia związanego z danymi dostawami towarów lub usług, wówczas można - i należy - potraktować ją jako płatność niepodlegającą podatkowi VAT.

Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, że w analizowanym przypadku będziemy mieli do czynienia z czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT (tj. odsprzedażą usług zakupionych przez Gminę od wyspecjalizowanego podmiotu na rzecz osób fizycznych będących właścicielami nieruchomości biorących udział w projekcie), a nie z realizacją zadań własnych przez Gminę w charakterze organu władzy publicznej. Gmina bowiem będzie nabywała usługi usuwania wyrobów zawierających azbest z posesji mieszkańców od firmy we własnym imieniu, ale na rzecz osób trzecich, a więc stosownie do art. 8 ust. 2a ustawy, zawierając umowę z wykonawcą na świadczenie ww. usługi, będzie wchodzić w rolę podmiotu świadczącego usługę. Sam fakt, że Gmina nie będzie zawierała z mieszkańcami umów cywilnoprawnych na realizację ww. zadania nie powoduje, że Gmina w tym przypadku będzie działać jako organ publiczny realizujący zadania własne. Trzeba również zauważyć, że to Gmina (nie właściciele nieruchomości) wyłoni wykonawcę świadczącego przedmiotowe usługi i zawrze z nim umowę. v

Środki finansowe pozyskane przez Gminę z WFOŚiGW w tym przypadku przeznaczone będą na realizację konkretnego zadania (projektu) związanego z usunięciem wyrobów zawierających azbest, pochodzących z nieruchomości należących do konkretnych podmiotów, będących właścicielami, tych nieruchomości. W konsekwencji, środki te należy uznać za wynagrodzenie z tytułu świadczenia usługi przez Gminę na rzecz właścicieli nieruchomości, uiszczane przez podmiot trzeci (tj. podmiot dokonujący dofinansowania). Przedmiotowa dotacja nie może więc zostać uznana za dotację kosztową przeznaczoną na ogólną działalność Gminy, jej celem bowiem nie jest dotowanie całej działalności Gminy, ale konkretnych czynności wykonywanych w ramach ww. projektu. Jak wskazano we wniosku, po zakończeniu zadania Gmina będzie zobowiązana do rozliczenia się z otrzymanych środków finansowych z WFOŚiGW, dofinansowania nie można przekazać na inny cel.

Otrzymana dotacja będzie refundować zatem cenę usługi świadczonej przez Gminę. Właściciele nieruchomości nie będą wnosić na rzecz Gminy żadnej zapłaty za usunięcie wyrobów zawierających azbest. Skoro więc ostateczny odbiorca nie będzie musiał za tę usługę płacić z powodu przyznanego dofinansowana, to należy stwierdzić, że dofinansowanie to bezpośrednio będzie wpływać na cenę świadczonej usługi, gdyż będzie pozwalać usługobiorcy korzystać z niej za darmo.

Należy zatem stwierdzić, że w opisanym przypadku Wnioskodawca realizując odpłatne świadczenia na rzecz mieszkańców będzie działał w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W omawianej sprawie, w odniesieniu do realizowanej części projektu na posesjach należących do mieszkańców Gminy, warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego będzie spełniony, ponieważ - jak wynika z okoliczności sprawy - Wnioskodawca realizując ww. zadanie będzie wykonywał odpłatne świadczenia na rzecz mieszkańców i będzie działał w charakterze podatnika podatku VAT. Efekty przedmiotowego zadania - wbrew temu co twierdzi Gmina - będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Zatem, Wnioskodawcy będzie przysługiwało pełne prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego, w związku z nabyciem usługi usuwania wyrobów zawierających azbest z posesji mieszkańców Gminy, pod warunkiem niezaistnienia innych przesłanek negatywnych wymienionych w art. 88 ustawy.

Odnosząc się natomiast do kwestii prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków dotyczących usunięcia wyrobów zawierających azbest z budynku będącego własnością Gminy wskazać należy, że skoro (jak wskazał Wnioskodawca) będzie on wykorzystywany przez Gminę do czynności opodatkowanych, zwolnionych oraz niepodlegających opodatkowaniu, to poczynione zakupy związane z ww. zadaniem będą służyły działalności gospodarczej zwolnionej jak i opodatkowanej oraz działalności innej niż działalność gospodarcza Gminy.

Tym samym, w odniesieniu do wydatków dotyczących usunięcia wyrobów zawierających azbest z budynku będącego własnością Gminy, Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do częściowego odliczenia podatku VAT naliczonego zgodnie z zasadami określonymi w art. 86 ust. 2a-2 h ustawy, rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. oraz art. 90 ustawy.

Zatem, oceniając stanowisko Wnioskodawcy należało uznać je za nieprawidłowe.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany z opisem zdarzenia przyszłego. Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty opis sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. Należy zatem zaznaczyć, że wydając przedmiotową interpretację tut. Organ oparł się na wynikającym z treści wniosku opisie sprawy, w tym w szczególności na informacji, że budynek będący własnością Gminy wykorzystywany jest przez Gminę do trzech rodzajów działalności, tj. działalności gospodarczej zwolnionej jak i opodatkowanej oraz działalności innej niż działalność gospodarcza Gminy. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2018 r. poz. 1302, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.