0112-KDIL2-2.4012.318.2017.1.EW - Brak prawa do odliczenia VAT w związku z inwestycją budowy drogi gminnej.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 3 sierpnia 2017 r. (data wpływu 3 sierpnia 2017 r.) uzupełnionym pismem z dnia 9 sierpnia 2017 r. (data wpływu 9 sierpnia 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego w związku z wydatkami inwestycyjnymi na budowę drogi gminnej - jest prawidłowe.

W dniu 3 sierpnia 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego w związku z wydatkami inwestycyjnymi na budowę drogi gminnej. Wniosek został uzupełniony pismem z 9 sierpnia 2017 r. o doprecyzowanie opisu sprawy, przedstawienie własnego stanowiska, wskazanie Naczelnika Urzędu Skarbowego oraz o prawidłowy podpis Zainteresowanego.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Gmina (dalej również: Wnioskodawca) nie jest zarejestrowana dotychczas jako czynny podatnik VAT, korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. Gmina ponosić będzie wydatki związane z przebudową drogi gminnej, umożliwiającej dojazd do zabudowań rolniczych.

Inwestycja będzie realizowana na nieruchomości, stanowiącej własność Gminy. Przebudowa drogi odbywać się będzie w ramach zadań własnych gminy określonych w art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r. poz. 446, z późn. zm.), na podstawie ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1440, z późn. zm.) i przepisów normujących finansowanie drogi ze środków publicznych. Wykonanie drogi nastąpi w oparciu o umowę cywilnoprawną zawartą przez Gminę z podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą w tym zakresie. W związku z budową, Gmina ponosić będzie wszystkie wydatki z tą budową związane.

Gmina podpisała umowę w dniu 22 sierpnia 2016 r. o przyznaniu pomocy na realizację operacji budowa lub modernizacja dróg lokalnych w ramach poddziałania "Wsparcie inwestycji związanych z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury w tym inwestycji w energię odnawialną i w oszczędzanie energii" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Ponadto, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zwróciła się z komunikatem w sprawie uzyskania interpretacji indywidualnej od Izby Skarbowej opinii co do możliwości odzyskania podatku VAT przez Gminę. Naliczony podatek od towarów i usług jako jeden ze składników ceny zakupu towarów i usług nie może być, co do zasady, refundowany z funduszy pomocowych. Reguła ta jest znana jako zasada nr 7 załącznika do rozporządzenia Komisji Europejskiej 448/2004. Ma ona jednak wiele wyjątków. VAT może być zatem wydatkiem kwalifikowanym (jako wyjątek od zasady braku jego refundacji z funduszy pomocowych), w następujących sytuacjach:

* kiedy jest faktycznie i ostatecznie poniesiony przez końcowego beneficjenta lub indywidualnego odbiorcę. Dotyczy to sytuacji, w których beneficjent jako np. niepodatnik VAT (czyli podmiot niezarejestrowany dla celów VAT i nierozliczający VAT), realizując inwestycję współfinansowaną z funduszy pomocowych, ponosi pełne wydatki na towary i usługi. Zatem podatek VAT zostaje przez niego opłacony faktycznie i ostatecznie w cenie za te towary i usługi;

* kiedy podatek VAT na gruncie prawa podatkowego VAT nie jest możliwy do odzyskania za pomocą jakichkolwiek prawnych środków, nawet wówczas, gdy beneficjent z takiej możliwości faktycznie nie skorzysta.

Wydatki na nabywane towary i usługi poniesione w związku z powyższą inwestycją nie są i nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy poniesiony przez Gminę koszt naliczonego w fakturach podatku VAT, związanego z wydatkami inwestycyjnymi na budowę drogi gminnej, podlega z mocy prawa jakimkolwiek odliczeniom lub zwrotowi?

Zdaniem Wnioskodawcy, wydatki poniesione w związku z powyższą inwestycją w ocenie Gminy nie są związane z czynnościami opodatkowanymi, bowiem Gmina nie będzie wykonywać ich w ramach działalności gospodarczej lecz z racji, że jest organem władzy publicznej, a na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Ponieważ budowa drogi gminnej odbywa się w ramach władztwa publicznego, to Gmina wykonując zadanie własne działa jako administracja publiczna i może korzystać ze środków prawnych o charakterze władczym, to w tym zakresie Gmina nie występuje w roli podatnika. W świetle powyższego, poniesione przez Gminę w związku z tą budową wydatki nie są związane z wykonywaniem przez nią czynności opodatkowanych i nie przysługuje jej prawo do odliczenia podatku naliczonego od tych wydatków. Gminie nie przysługuje prawo do zwrotu podatku od towarów i usług.

Stanowisko to znajduje uzasadnienie w wyroku NSA z 11 października 2011 r., sygn. akt I FSK 965/11 - orzeczenie prawomocne, który uznał, że budując drogę publiczną, Gmina nie występuje w charakterze podatnika VAT, a poniesione w związku z tą budową wydatki nie są związane z wykonywaniem przez nią czynności opodatkowanych. Tym samym nie przysługuje jej prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z budową tej drogi.

Ponadto, podstawową grupą podatników, którzy nie mają prawa do odliczeń (obniżenia podatku należnego o podatek naliczony) i do zwrotu nadwyżki podatku naliczonego VAT nad podatkiem należnym VAT, zgodnie z art. 88 ust. 4, to podmioty niezarejestrowane dla celów tego podatku, jako czynni podatnicy VAT. Są to wszyscy ci, którzy nie złożyli w urzędzie skarbowym dokumentu rejestracyjnego VAT-R do których należy Wnioskodawca.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

Jak wynika z powołanych przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

Jak wskazano powyżej, najistotniejszym warunkiem umożliwiającym czynnemu podatnikowi VAT realizację prawa do odliczenia jest związek dokonanych zakupów z wykonywaniem czynności opodatkowanych. Jednocześnie oceny, czy związek ten istnieje lub będzie istniał w przyszłości, należy dokonać w momencie realizowania zakupów zgodnie z zasadą niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik - aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego - nie musi czekać aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo-prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

Na mocy art. 87 ust. 1 ustawy, w przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.

Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika zostały określone w art. 87 ust. 2-6 ustawy.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Na podstawie przepisu art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go - dla tej czynności - za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L z 11.12.2006, Nr 347, str. 1, z późn. zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r. poz. 446, z późn. zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy, do zakresu działania Gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań własnych Gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty (art. 7 ust. 1 cyt. ustawy). W szczególności zadania własne obejmują sprawy m.in. gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego (art. 7 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy).

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Bowiem tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że Gmina nie jest zarejestrowana dotychczas jako czynny podatnik VAT, korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy. Gmina ponosić będzie wydatki związane z przebudową drogi gminnej, umożliwiającej dojazd do zabudowań rolniczych. Inwestycja będzie realizowana na nieruchomości, stanowiącej własność gmin. Przebudowa drogi odbywać się będzie w ramach zadań własnych gminy określonych w art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym. Wydatki na nabywane towary i usługi poniesione w związku z powyższą inwestycją nie są i nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. W związku z powyższym, Gmina ponosić będzie wszystkie wydatki z tą budową związane. Gmina podpisała umowę w dniu 22 sierpnia 2016 r. o przyznaniu pomocy na realizację operacji budowa lub modernizacja dróg lokalnych w ramach poddziałania "Wsparcie inwestycji związanych z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury w tym inwestycji w energię odnawialną i w oszczędzanie energii" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii ustalenia, czy poniesiony przez niego koszt naliczonego w fakturach podatku VAT, związanego z wydatkami inwestycyjnymi na budowę drogi gminnej podlega jakimkolwiek odliczeniom lub zwrotowi.

Jak wynika z powołanych powyżej przepisów prawa, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W ramach realizowanej inwestycji, w związku z budową drogi wszystkie wydatki będzie ponosiła Gmina, która nie jest zarejestrowana jako czynny podatnik VAT oraz w stosunku do realizowanej inwestycji nie będzie działała jako podatnik podatku od towarów i usług, a tylko taki status umożliwia podatnikowi dokonanie odliczenia podatku naliczonego. Tym samym, wydatki związane z realizacją inwestycji nie będą służyły do wykonywania czynności opodatkowanych VAT. W rezultacie stwierdzić należy, że nie zostaną spełnione warunki wynikające z art. 86 ust. 1 ustawy. Zatem Zainteresowany nie będzie mieć prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją ww. inwestycji.

W związku z poniesionymi wydatkami, Wnioskodawca nie będzie miał również możliwości uzyskania zwrotu podatku na zasadach określonych w rozdziale 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2013 r. w sprawie miejsca świadczenia usług oraz zwrotu kwoty podatku naliczonego jednostce dokonującej nabycia (importu) towarów lub usług (Dz. U. z 2013 r. poz. 1656, z późn. zm.). Ewentualny zwrot na podstawie tych przepisów obwarowany jest pewnymi warunkami, które podatnik winien spełnić. Wśród warunków tych ustawodawca wymienia m.in. złożenie zgłoszenia rejestracyjnego i pochodzenie środków finansowych ze źródeł określonych w § 8 ust. 3 i 4 ww. rozporządzenia, a w zakresie środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej podpisanie umowy o dofinansowanie przed dniem 1 maja 2004 r. Ponieważ Zainteresowany nie jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług oraz w stosunku do przedmiotowej inwestycji nie będzie działał jako podatnik podatku VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy, nie znajdzie zastosowania regulacja powołanego wyżej rozporządzenia.

Mając na uwadze opis sprawy oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że poniesiony przez Wnioskodawcę koszt naliczonego w fakturach podatku VAT, związanego z wydatkami inwestycyjnymi na budowę drogi gminnej nie będzie podlegał jakimkolwiek odliczeniom. Powyższe wynika z faktu, że w analizowanym przypadku nie będą spełnione - wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy - przesłanki warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego, tj. Zainteresowany nie będzie działał jako podatnik podatku VAT, a tym samym wydatki związane z realizacją inwestycji nie będą służyły do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.

Ponadto Wnioskodawcy nie będzie przysługiwało prawo do zwrotu podatku VAT.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy zostało uznane za prawidłowe.

Zaznacza się, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź straci swą aktualność.

Tutejszy Organ informuje, że organy podatkowe nie są kompetentne do rozstrzygania wątpliwości podatników odnośnie możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowanych. Kwestię tę rozstrzygają bowiem przepisy regulujące zasady korzystania ze środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu niniejszej interpretacji mogą być jedynie pomocne Wnioskodawcy przy dokonywaniu oceny, czy podatek VAT w tej sytuacji powinien być kosztem kwalifikowanym.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2017 r. poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.