0112-KDIL2-2.4011.575.2023.2.AG - Obowiązek założenia ksiąg rachunkowych

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

Dnia 9 sierpnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 7 sierpnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 5 października 2023 r. (wpływ 6 października 2023 r.). Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem:

1) Zainteresowany będący stroną postępowania: (...)

2) Zainteresowana niebędąca stroną postępowania: (...)

Opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego

Pan wspólnie z żoną prowadzi gospodarstwo rolne, tj. chów i hodowla drobiu rzeźnego, klasyfikowane jako działy specjalne produkcji rolnej. Wspólne gospodarstwo rolne jest Państwa jedynym źródłem dochodów.

Roczne zeznanie podatkowe PIT-36 rozliczają Państwo wspólnie na zasadzie i według norm szacunkowych na podstawie decyzji wydanej przez właściwego Państwu naczelnika Urzędu Skarbowego. Nie prowadzą Państwo ksiąg rachunkowych.

Deklaracje do wymiaru zaliczek za podatek dochodowy PIT-6 na rok 2023 złożył Pan. Pana żona nie prowadzi odrębnego gospodarstwa i nie składała samodzielnie odrębnej deklaracji do wymiaru zaliczek na podatek dochodowy.

Chcą Państwo rozwijać Państwa działalność. Prowadza Państwo księgowość uproszczoną podatku VAT.

W związku ze wspólnotą ustawową pomiędzy małżonkami mają Państwo równe prawa i udziały w przychodach, zyskach i stratach gospodarstwa, czyli po połowie każde z Państwa.

Szacują Państwo, że na koniec roku obrotowego 2023 przychód netto z gospodarstwa przekroczy próg 2 000 000 euro w walucie polskiej.

Natomiast szacują Państwo, że suma przychodów netto z gospodarstwa przypadająca na każdego z Państwa odrębnie nie przekroczy tego progu.

W uzupełnieniu wniosku udzielili Państwo odpowiedzi na następujące pytania:

Czy oprócz przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej uzyskują Państwo przychody z działalności rolniczej?

Oprócz przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej nie uzyskują Państwo innych przychodów.

Jaki udział w dochodzie wskazał Pan w deklaracji PIT-6 na rok 2023?

W deklaracji PIT-6 na rok 2023 wskazał Pan udział w dochodzie 100%, przy czym w rzeczywistości jako małżonkowie bez zniesienia wspólności ustawowej mają Państwo po 50% udziału w dochodzie z działalności prowadzonej w formie działów specjalnych produkcji rolnej. Na rok 2024 złożą Państwo deklaracje odrębnie.

Czy szacowane przez Państwa na koniec roku 2023 przychody netto z gospodarstwa rolnego, które mają przekroczyć próg 2 000 000 euro, będą dotyczyć przychodów tylko z działów specjalnych produkcji rolnej czy również przychodów z działalności rolniczej; jeżeli będą również dotyczyć przychodów z działalności rolniczej - proszę wskazać, w jakiej wysokości są szacowane przez Państwa przychody netto z działalności rolniczej na koniec roku 2023?

Szacowane przez Państwa przychody netto z gospodarstwa rolnego na koniec 2023 r. będą dotyczyć przychodów tylko z działów specjalnych produkcji rolnej.

Pytania

1. Czy w związku z opisanym we wniosku zdarzeniem przyszłym w 2024 r. będą Państwo mieli obowiązek założenia ksiąg rachunkowych?

2. Czy próg przejścia na pełną księgowość odnosi się do każdego z małżonków odrębnie?

3. Czy prawidłowe jest stanowisko, że w 2024 r. będą Państwo mieli prawo do opodatkowania na podstawie norm szacunkowych, jeżeli 1/2 przychodów netto (udział przypadający na każdego) z gospodarstwa w 2023 r. nie przekroczy progu 2 000 000 euro w walucie polskiej, a jednocześnie przychody netto z całego rodzinnego gospodarstwa przekroczą równowartość 2 000 000 euro w walucie polskiej?

Państwa stanowisko w sprawie

W Państwa ocenie - w odniesieniu do pytania nr 1 - nie będzie ciążył na Państwu obowiązek założenia ksiąg rachunkowych w 2024 r., ponieważ suma przychodów netto osiągniętych z gospodarstwa w 2023 r. przypadająca na każdego z Państwa odrębnie proporcjonalnie do udziału, tj. (1/2 przychodów) będzie niższa niż równowartość 2 000 000 euro w walucie polskiej.

W Państwa ocenie - w odniesieniu do pytania nr 2 - próg przejścia na pełna księgowość wynoszący co najmniej równowartość 2 000 000 euro wyrażonej w walucie polskiej odnosi się do każdego z małżonków odrębnie jako do dwóch osób fizycznych.

W Państwa ocenie - w odniesieniu do pytania nr 3 - gdy suma przychodów netto z gospodarstwa w 2023 r. przypadająca na każdego z Państwa odrębnie proporcjonalnie do udziału (1/2 przychodów) będzie niższa niż równowartość 2 000 000 euro w walucie polskiej, to będą Państwo mieli prawo do opodatkowania według norm szacunkowych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 z późn. zm.) - co do zasady - dotyczą opodatkowania wszelkich dochodów osób fizycznych.

Jednak zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z działalności rolniczej, z wyjątkiem przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej.

Na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Działalnością rolniczą, w rozumieniu ust. 1 pkt 1, jest działalność polegająca na wytwarzaniu produktów roślinnych lub zwierzęcych w stanie nieprzetworzonym (naturalnym) z własnych upraw albo hodowli lub chowu, w tym również produkcja materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcja warzywnicza gruntowa, szklarniowa i pod folią, produkcja roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadownicza, hodowla i produkcja materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcja zwierzęca typu przemysłowo-fermowego oraz hodowla ryb, a także działalność, w której minimalne okresy przetrzymywania zakupionych zwierząt i roślin, w trakcie których następuje ich biologiczny wzrost, wynoszą co najmniej:

- licząc od dnia nabycia.

Stosownie do art. 2 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Działami specjalnymi produkcji rolnej są: uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin "in vitro", fermowa hodowla i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowla i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, hodowla dżdżownic, hodowla entomofagów, hodowla jedwabników, prowadzenie pasiek oraz hodowla i chów innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym.

W myśl art. 2 ust. 3a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Nie stanowią działów specjalnych produkcji rolnej uprawy, hodowla i chów zwierząt w rozmiarach nieprzekraczających wielkości określonych w załączniku nr 2 do ustawy, zwanym "załącznikiem nr 2".

Przepis art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Źródłem przychodów są działy specjalne produkcji rolnej.

Stosownie do regulacji art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przychód z działów specjalnych produkcji rolnej ustala się według zasad określonych w art. 14, jeżeli podatnik prowadzi księgi wykazujące te przychody. O zamiarze założenia ksiąg podatnik jest obowiązany zawiadomić właściwego naczelnika urzędu skarbowego przed rozpoczęciem roku podatkowego albo przed rozpoczęciem prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej, jeżeli nastąpiło ono w ciągu roku, z zastrzeżeniem ust. 2.

Natomiast regulacja art. 15 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych określa, że:

W przypadku gdy obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych wynika z przepisów o rachunkowości, przychód z działów specjalnych produkcji rolnej ustala się na podstawie prowadzonych ksiąg rachunkowych według zasad określonych w art. 14. W takim przypadku nie ma obowiązku zawiadamiania właściwego naczelnika urzędu skarbowego o założeniu ksiąg rachunkowych.

Zasady ustalania dochodu z działów specjalnych produkcji rolnej określa przepis art. 24 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym:

Dochodem (stratą) z działów specjalnych produkcji rolnej jest różnica pomiędzy przychodem z tytułu prowadzenia tych działów a poniesionymi kosztami uzyskania, powiększona o wartość przyrostu stada zwierząt na koniec roku podatkowego w porównaniu ze stanem na początek roku i pomniejszona o wartość ubytków w tym stadzie w ciągu roku podatkowego. Dochód z działów specjalnych produkcji rolnej, jeżeli podatnik nie prowadzi ksiąg, o których mowa w art. 15, ustala się przy zastosowaniu norm szacunkowych dochodu z określonej powierzchni upraw lub jednostki produkcji zwierzęcej, określonych w załączniku nr 2.

W myśl tego przepisu - dochód z tego źródła może być ustalony w dwojaki sposób:

- przy zastosowaniu norm szacunkowych dochodu z określonej powierzchni upraw lub jednostki produkcji zwierzęcej, wyszczególnionych w załączniku nr 2 ustawy,

- na podstawie prowadzonych przez podatnika ksiąg rachunkowych.

Zgodnie z art. 24a ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych dotyczy osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody, w rozumieniu art. 14, za poprzedni rok podatkowy wyniosły w walucie polskiej co najmniej równowartość kwoty określonej w euro w przepisach o rachunkowości.

W myśl art. 24a ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Osoba fizyczna, spółka cywilna osób fizycznych, spółka jawna osób fizycznych lub spółka partnerska może prowadzić księgi rachunkowe również od początku następnego roku podatkowego, jeżeli przychody, w rozumieniu art. 14, za poprzedni rok podatkowy są niższe niż równowartość w walucie polskiej kwoty określonej w euro w przepisach o rachunkowości. W tym przypadku podatnik informuje o prowadzeniu ksiąg rachunkowych w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1 lub ust. 1a pkt 2, składanym za rok podatkowy, w którym były prowadzone. Jeżeli księgi prowadziła spółka cywilna osób fizycznych, spółka jawna osób fizycznych lub spółka partnerska, informację składają wszyscy wspólnicy.

W odniesieniu do źródła przychodów, jakim są działy specjalne produkcji rolnej, ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie rozstrzyga o obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych, a jedynie określa konsekwencje dla opodatkowania tego źródła przychodów w przypadku, gdy obowiązek ten wynika z odrębnych przepisów.

Limit kwotowy wskazany w art. 24a ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zobowiązujący podatnika do zaprowadzenia ksiąg rachunkowych precyzuje art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 120), w myśl którego:

Przepisy ustawy o rachunkowości, zwanej dalej "ustawą", stosuje się, z zastrzeżeniem ust. 3, do mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej: osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych i przedsiębiorstwa w spadku, spółek jawnych osób fizycznych, spółek partnerskich oraz przedsiębiorstw w spadku działających zgodnie z ustawą z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw (Dz. U. z 2021 r. poz. 170), jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 2 000 000 euro.

Stosownie do art. 3 ust. 3 ustawy o rachunkowości:

Wyrażone w euro wielkości, o których mowa w ust. 1a pkt 3 oraz w art. 2 ust. 1 pkt 2 i ust. 2, przelicza się na walutę polską po średnim kursie ogłoszonym przez Narodowy Bank Polski, na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok obrotowy.

Z powyższego wynika, że wyboru sposobu ustalania dochodu ze źródła, którym są prowadzone działy specjalne produkcji rolnej, tj. na podstawie ksiąg bądź norm szacunkowych dokonuje sam podatnik. Jednak możliwość wyboru sposobu ustalania dochodów z działów specjalnych produkcji rolnej jest ograniczona wielkością uzyskiwanych przychodów z tego źródła. Obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych zależy bowiem od formy prawnej jednostki lub wielkości osiąganych przychodów, nie natomiast od przedmiotu działalności i sposobu opodatkowania. Jeżeli więc przychody netto osób fizycznych prowadzących działy specjalne produkcji rolnej przekroczą kwotę określoną w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości - tj. kwotę 2 000 000 euro - osoby te są zobowiązane do stosowania przepisów o rachunkowości i założenia ksiąg rachunkowych od nowego roku podatkowego, następującego po roku, w którym ich przychody uzyskane z prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej przekroczyły ten limit.

Jeśli chodzi natomiast o możliwości stosowania limitu 2 000 000 euro dla każdego z małżonków odrębnie, przywołuję poniższe przepisy.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa w udziale w zysku oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku są równe.

Stosownie do art. 8 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zasady wyrażone w ust. 1 stosuje się odpowiednio do rozliczenia kosztów uzyskania przychodów, wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat.

W konsekwencji opodatkowanie uzyskanych przez małżonków dochodów z prowadzonych wspólnie działów specjalnych produkcji rolnej winno nastąpić zgodnie z ww. zasadami, a więc w szczególności z uwzględnieniem ustalonego przez nich prawa do udziału w zysku.

Z dalszej analizy powołanych regulacji prawnych wynika, że konsekwencją uzyskania przez osobę fizyczną, spółkę cywilną osób fizycznych, spółkę jawną osób fizycznych oraz spółkę partnerską określonych w przepisach ustawy o rachunkowości łącznych przychodów netto ze sprzedaży towarów w kwocie określonej w art. 2 ust. 1 pkt 2 tej ustawy - jest obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że prowadzą Państwo gospodarstwo rolne, tj. chów i hodowla drobiu rzeźnego, klasyfikowane jako działy specjalne produkcji rolnej. Wspólne gospodarstwo rolne jest Państwa jedynym źródłem dochodów. Oprócz przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej nie uzyskują Państwo innych przychodów. W deklaracji PIT-6 na rok 2023 wskazał Pan udział w dochodzie 100%. Pana żona nie składała samodzielnie odrębnej deklaracji do wymiaru zaliczek na podatek dochodowy na rok 2023. Na rok 2024 złożą Państwo deklaracje odrębnie.

Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą kwestii, czy w 2024 r. będą Państwo mieli obowiązek założenia ksiąg rachunkowych oraz czy próg przejścia na pełną księgowość odnosi się do każdego z małżonków odrębnie.

Generalnie limit przychodów netto uzyskanych w ramach gospodarstwa rolnego w kwocie 2 000 000 euro, o którym mowa w cytowanym art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości, zobowiązujących do założenia ksiąg rachunkowych - dotyczy każdego z małżonków odrębnie. Jednak z opisu Państwa sprawy wynika, że w deklaracji PIT-6 na rok 2023 wskazał Pan udział w dochodzie 100%. Zatem, mając na uwadze art. 8 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stwierdzam, że skoro Pana udział w zysku z działów specjalnych produkcji rolnej wynosi 100%, to jeżeli suma przychodów netto osiągniętych przez Pana w 2023 r. wyniesie w walucie polskiej co najmniej równowartość kwoty 2 000 000 euro, będzie Pan miał obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych w 2024 r.

Reasumując - ponieważ w deklaracji PIT-6 na rok 2023 wskazał Pan udział w dochodzie 100%, stwierdzam, że skoro suma przychodów netto osiągniętych przez Pana w 2023 r. wyniesie w walucie polskiej co najmniej równowartość kwoty 2 000 000 euro, będzie Pan miał w 2024 r. obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych. Zatem nie będą Państwo mieli prawa w 2024 r. do opodatkowania dochodów z działów specjalnych produkcji rolnej przy zastosowaniu norm szacunkowych. Skoro Pana żona nie składała deklaracji PIT-6 na rok 2023, limit 2 000 000 euro Pana żony nie dotyczy, mając na uwadze przepis art. 8 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili, i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili, i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

* Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

* Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

* Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pan (...) (Zainteresowany będący stroną postępowania - art. 14r. § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 z późn. zm.; dalej jako "p.p.s.a.").

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

* w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

* w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 z późn. zm.).