0112-KDIL2-1.4012.406.2017.3.AS - VAT w zakresie opodatkowania sprzedaży nieruchomości zabudowanej.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 22 grudnia 2017 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0112-KDIL2-1.4012.406.2017.3.AS VAT w zakresie opodatkowania sprzedaży nieruchomości zabudowanej.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia - brak daty (data wpływu 4 września 2017 r.), uzupełnionym pismami z dnia 27 października 2017 r. (data wpływu 31 października 2017 r.) oraz z dnia 12 grudnia 2017 r. (data wpływu 15 grudnia 2017 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży nieruchomości zabudowanej - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 września 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży nieruchomości zabudowanej. Wniosek został uzupełniony pismem w dniu 31 października 2017 r. o doprecyzowanie opisu sprawy, przeformułowanie pytania i własne stanowisko do przeformułowanego pytania oraz o dodatkową opłatę oraz pismem w dniu 15 grudnia 2017 r. o doprecyzowanie opisu sprawy.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

"Żona w trakcie trwania małżeństwa, mając wspólnotę majątkową z małżonkiem i prowadząc jednoosobową działalność gospodarczą, będąc czynnym płatnikiem podatku vat, w kwietniu 2010 r. oddaję do użytkowania nieruchomość - budynek cukierni do użytkowania. Od nakładów w ramach prowadzonej działalności gospodarczej odliczono podatek vat naliczony wpisany. Nieruchomość, wpisana do ewidencji środków trwałych. W roku 2013 zostaje orzeczony rozwód małżonków, natomiast w roku 2014 złożono wniosek o podział majątku małżeństwa.

Żona prowadząca działalność gospodarczą udział w wysokości 25%, małżonek będący osobą współpracującą udział w majątku ogółem 75% wartości majątku.

Na chwilę obecną jest planowana sprzedaż zgromadzonego majątku, w tym budynku cukierni, była małżonka prowadzi w dalszym ciągu jednoosobową działalność gospodarczą - chwilowo zawieszoną oraz jest czynnym podatnikiem podatku VAT".

Z uzupełnienia z dnia 27 października 2017 r. do wniosku wynika, że na poniższe pytania, Wnioskodawca odpowiedział w następujący sposób:

1. W opisie sprawy Wnioskodawca wskazał, że:

a. "Żona w trakcie trwania małżeństwa mając wspólnotę majątkową z małżonkiem i prowadząc jednoosobową działalność gospodarczą będąc czynnym płatnikiem podatku VAT w kwietniu 2010 oddaję do użytkowania nieruchomość - budynek cukierni do użytkowania". W związku z powyższym należy wskazać:

o kto prowadził/prowadzi działalność gospodarczą - mąż, czy żona, czy oboje?

"Działalność gospodarcza prowadzona była przez małżonkę - żonę".

o kto był/jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług - mąż czy żona, czy oboje?

"Żona była czynnym podatnikiem podatku VAT".

o kto i kiedy oddał do użytkowania nieruchomość będącą przedmiotem wniosku - mąż czy żona, czy oboje?

"Nieruchomość będąca przedmiotem wniosku na dzień oddania do użytkowania była własnością małżonki - żony".

o czy nieruchomość objęta wnioskiem była udostępniana przez Zainteresowanego osobom trzecim na podstawie np.: umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy cywilnoprawnej o podobnym charakterze? Jeśli tak, to w jakim okresie i czy była to czynność odpłatna, czy nieodpłatna?

"Nieruchomość przedmiotowa nie była nigdy przedmiotem umowy, najmu, podnajmu, dzierżawy ani innej umowy cywilnoprawnej o podobnym charakterze".

b. "Od nakładów w ramach prowadzonej działalności gospodarczej odliczono podatek VAT naliczony wpisany". W związku z tym należy podać, od jakich nakładów (czego dotyczących) odliczono podatek VAT oraz co Wnioskodawca rozumie pod pojęciem "podatek VAT naliczony wpisany"?

"Od nakładów na budowę nieruchomości został odliczony podatek VAT naliczony".

c. "Nieruchomość wpisana do ewidencji środków trwałych". Należy zatem podać, do czyjej ewidencji środków trwałych wpisana została przedmiotowa nieruchomość, do ewidencji prowadzonej przez męża, czy przez żonę?

"Nieruchomość przedmiotowa - budynek cukierni, została wprowadzona do ewidencji środków trwałych prowadzonej w ramach w ramach działalności gospodarczej małżonki - żony".

d. "W 2013 zostaje orzeczony rozwód małżonków, natomiast w 2014 złożono wniosek o podział majątku małżeństwa żona prowadząca działalność gospodarczą udział w wysokości 25% małżonek będący osobą współpracującą udział w majątku ogółem 75% wartości majątku". W związku z tym należy wskazać, czy ze zdania tego wynika, że w roku 2014 nastąpił podział majątku wspólnego i w wyniku tego podziału żona uzyskała 25% wartości majątku wspólnego, a Wnioskodawca 75% wartości majątku wspólnego?

"Na dzień dzisiejszy sprawa o podział majątku jest w trakcie, mimo złożonego wniosku w roku 2014 sprawa zostanie zakończona po sprzedaży majątku wspólnego małżonków, a środki ze sprzedaży zostaną podzielone zgodnie z wyrokiem sądu. Wnioskowany podział, to 75% wartości majątku - własność męża, 25% wartości majątku własność żony".

e. "Na chwilę obecną jest planowana sprzedaż zgromadzonego majątku w tym budynku cukierni (...)". Należy zatem wskazać, kto będzie sprzedawał nieruchomość będącą przedmiotem wniosku - budynek cukierni? Mąż swój udział, żona swój udział, czy oboje będą sprzedawać opisaną we wniosku nieruchomość?

"Każdy z byłych małżonków sprzeda swój udział w nieruchomości".

2. Czy nieruchomość - będąca przedmiotem wniosku - była wykorzystywana przez Wnioskodawcę w prowadzonej przez Niego działalności gospodarczej?

"Nieruchomość będąca przedmiotem wniosku nie była wykorzystywana przez Wnioskodawcę w celu prowadzenia działalności gospodarczej - z uwagi, iż takowej działalności gospodarczej nie prowadził".

3. Czy nieruchomość ta była wykorzystywana przez Zainteresowanego wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT?

"Nieruchomość będąca przedmiotem wniosku, przez Wnioskodawcę nie była również wykorzystywana na cele zwolnione z VAT".

4. Kiedy i w jaki sposób Wnioskodawca nabył przedmiotową nieruchomość?

"Wnioskodawca wraz z małżonką w czasie trwania małżeństwa wybudowali przedmiotową nieruchomość na gruncie będącym własnością małżonki, którą otrzymała w drodze darowizny od męża".

5. Czy Zainteresowany nabył budynek cukierni wraz z działką, czy go wybudował?

"Budynek przedmiotowy - cukiernia został wybudowany".

6. Czy z tytułu nabycia/wytworzenia nieruchomości będącej przedmiotem wniosku przysługiwało Wnioskodawcy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego?

"Z tytułu wytworzenia nieruchomości, Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z uwagi, iż nie był prowadzącym działalność, ani nie był czynnym płatnikiem podatku VAT".

7. Czy w stosunku do opisanego budynku cukierni były ponoszone nakłady na ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym? Jeżeli tak, to:

a. czy wydatki poniesione na ulepszenie stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej budynku?

"Do opisanego we wniosku budynku cukierni nie były ponoszone nakłady na ulepszenie. Nie były ponoszone wydatki na ulepszenie w żadnej wartości".

b. czy od momentu zakończenia ulepszenia budynku cukierni, został on oddany do użytkowania w ramach czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, np.: najem, dzierżawa? Jeżeli tak, to czy od chwili oddania do użytkowania w ramach czynności podlegających opodatkowaniu do momentu planowanej sprzedaży upłynie okres co najmniej 2 lat?

"Z uwagi, że nie były ponoszone koszty na ulepszenie - brak odpowiedzi".

c. czy Wnioskodawca z tytułu poniesionych nakładów miał prawo do odliczenia podatku naliczonego?

"Nie były ponoszone koszty na ulepszenie, więc nie było możliwości odliczenia".

d. czy w stanie ulepszonym opisany budynek cukierni był/będzie wykorzystywany przez Wnioskodawcę do wykonywania czynności opodatkowanych przez okres co najmniej 5 lat?

"Brak możliwości odpowiedzi z uwagi, iż nie były ponoszone koszty na ulepszenie".

Nadto Wnioskodawca rozszerzył pytanie na skutki podatkowe sprzedaży nieruchomości - budynku cukierni dla siebie, jak i byłej małżonki.

Z kolei z uzupełnienia z dnia 12 grudnia 2017 r. do wniosku wynika, że na poniższe pytania, Wnioskodawca odpowiedział w następujący sposób:

1. W odpowiedzi na pytanie tut. Organu: "Kto i kiedy oddał do użytkowania nieruchomość będącą przedmiotem wniosku - mąż, żona, czy oboje?", Wnioskodawca odpowiedział, że: "Nieruchomość będąca przedmiotem wniosku na dzień oddania do użytkowania była własnością małżonki - żony".

Z kolei na pytanie: "Czy nieruchomość objęta wnioskiem była udostępniana przez Zainteresowanego osobom trzecim na podstawie np.: umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy cywilnoprawnej o podobnym charakterze? Jeśli tak, to w jakim okresie i czy była to czynność odpłatna, czy nieodpłatna?", Zainteresowany odpowiedział, że: "Nieruchomość przedmiotowa nie była nigdy przedmiotem umowy, najmu, podnajmu, dzierżawy ani innej umowy cywilnoprawnej o podobnym charakterze". W opisie sprawy natomiast Zainteresowany wskazał, że: "(...) oddaję do użytkowania nieruchomość - budynek cukierni do użytkowania (...)". Zatem Wnioskodawca sam sobie zaprzeczył w kwestii udostępnienia opisanej nieruchomości.

W związku z tym należy jednoznacznie odpowiedzieć na poniższe pytania:

a. kiedy nieruchomość będąca przedmiotem wniosku została oddana do użytkowania i na podstawie jakiej umowy?

"Nieruchomość została oddana do użytkowania w roku 2010. Była użytkowana w ramach prowadzonej przez małżonkę działalności gospodarczej. Nie była jednak przedmiotem żadnej umowy. A z uwagi, iż w tym okresie łączyła mnie wspólnota majątkowa, nie wymagana była moja zgoda na jej użytkowanie w ramach prowadzonej przez małżonkę działalności".

b. czy to była małżonka oddała do użytkowania przedmiotową nieruchomość (kto jest stroną zawartej umowy)?

"Była małżonka ani w czasie trwania małżeństwa, ani po jego zakończeniu nie oddała do użytkowania osobom trzecim przedmiotowej nieruchomości na podstawie żadnej umowy".

c. czy oddanie do użytkowania opisanej we wniosku nieruchomości było odpłatne, czy nieodpłatne?

"Przedmiotowa nieruchomość nie była przedmiotem żadnej umowy, ani odpłatnej, ani nieodpłatnej".

2. Na pytanie: "Od jakich nakładów (czego dotyczących) odliczono podatek VAT oraz co Wnioskodawca rozumie pod pojęciem "podatek VAT naliczony wpisany"?, Zainteresowany odpowiedział: "Od nakładów na budowę nieruchomości został odliczony podatek VAT naliczony". W związku z tym należy podać, kto odliczył podatek VAT naliczony, mąż, czy żona?

"Od nakładów związanych z budową przedmiotowej nieruchomości został odliczony podatek VAT naliczony od zakupów inwestycyjnych w ramach prowadzonej przez małżonkę (byłą małżonkę) działalności gospodarczej".

3. Na pytanie: "Kiedy i w jaki sposób Wnioskodawca nabył przedmiotową nieruchomość?", Zainteresowany odpowiedział, że: "Wnioskodawca wraz z małżonką w czasie trwania małżeństwa wybudowali przedmiotową nieruchomość na gruncie będącym własnością małżonki, którą otrzymała w drodze darowizny od Męża". W związku z tym należy wyjaśnić, kto jest faktycznym właścicielem nieruchomości opisanej we wniosku (wpisanym do księgi wieczystej), a mającej być przedmiotem sprzedaży, Wnioskodawca, czy jego była małżonka, skoro Wnioskodawca podarował grunt żonie?

"Przedmiotowa nieruchomość stanowi zgodnie z podziałem majątku po rozwodzie własność wspólną byłych małżonków".

4. Który z byłych małżonków dokona dostawy opisanej we wniosku nieruchomości (który jest/będzie stroną czynności prawnej) oraz kto poniósł wydatki na budowę cukierni?

"Dostawy przedmiotowej nieruchomości muszą dokonać wspólnie. Będą wspólnie stroną czynności prawnej. Wydatki na budowę budynku cukierni ponoszone były ze wspólnego majątku małżonków w czasie trwania małżeństwa, ponieważ łączyła ich wspólnota majątkowa".

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu z dnia 27 października 2017 r. do wniosku).

Czy sprzedaż nieruchomości - budynku cukierni będzie zwolniona z opodatkowania podatkiem VAT w momencie sprzedaży na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy o podatku VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy (ostatecznie sformułowanym w uzupełnieniu z dnia 27 października 2017 r. do wniosku), sprzedaż ta będzie zwolniona z opodatkowania podatkiem VAT. Ponieważ Wnioskodawca spełnia wymogi ustawy o podatku VAT z art. 43, tj. Wnioskodawca nie jest czynnym płatnikiem podatku VAT, jak też nim nie był, nie obniżył podatku należnego o naliczony z tytułu wytworzenia lub zakupu.

Była małżonka również spełnia wymogi do zwolnienia z opodatkowania sprzedaży nieruchomości - cukierni podatkiem VAT, ponieważ sprzedaż nieruchomości nastąpi w okresie przyszłym, a z uwagi iż pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku upłynie okres dłuższy niż 2 lata. Zgodnie z art. 43 ust. 1 punkt 10 podpunkt b).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Stosownie do treści art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Przez towary - na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy - rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Według art. 2 pkt 22 ustawy, sprzedaż to odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Zgodnie zatem z ww. przepisami, nieruchomość zarówno gruntowa, jak i zabudowana, spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jej sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.

Ustawa o podatku od towarów i usług posługuje się w odniesieniu do dostawy towarów sformułowaniem "przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel" (art. 7 ust. 1 ustawy), a towarami w świetle tej ustawy - co do zasady - są rzeczy oraz ich części (art. 2 pkt 6 ustawy). Takie zdefiniowanie konstytutywnego aspektu dostawy towarów, odwołując się do ekonomicznego władztwa nad rzeczą sprawia, że przedmiotem opodatkowania może być nie tylko sprzedaż czy zamiana rzeczy jako fizycznie wyodrębnionych dóbr materialnych, ale również inne transakcje wywierające, z ekonomicznego punktu widzenia, podobne skutki.

Zaznaczenia wymaga, że na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, również zbycie udziału w towarze (np. współwłasności nieruchomości) stanowi odpłatną dostawę towarów. Powyższe potwierdził NSA w uchwale 7 sędziów z dnia 24 października 2011 r., sygn. akt I FPS 2/11.

Stosownie do art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r. poz. 682), zwanej dalej k.r.o., z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez obojga małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zatem istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W świetle art. 35 k.r.o., w czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 k.r.o., oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

Natomiast w myśl art. 36 § 3 k.r.o., przedmiotami majątkowymi służącymi małżonkowi do wykonywania zawodu lub prowadzenia działalności zarobkowej małżonek ten zarządza samodzielnie. W razie przemijającej przeszkody drugi małżonek może dokonywać niezbędnych bieżących czynności.

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 k.r.o., zgoda drugiego małżonka jest potrzebna m.in. do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.

Z uwagi na powyższe regulacje prawne, w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości, wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 k.r.o., oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

W myśl art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa taka może poprzedzać zawarcie małżeństwa.

Jednak w myśl § 2 ww. przepisu, umowa majątkowa małżeńska może być zmieniona albo rozwiązana. W razie jej rozwiązania w czasie trwania małżeństwa, powstaje między małżonkami wspólność ustawowa, chyba że strony postanowiły inaczej.

Zauważyć należy, że samo stwierdzenie, że podmiot dokonuje czynności podlegających opodatkowaniu (w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy) nie jest wystarczającą przesłanką, aby daną czynność opodatkować podatkiem od towarów i usług. Istotnym jest, aby w ramach określonych transakcji podmiot działał w charakterze podatnika, a więc osoby prowadzącej działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

W świetle art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Należy wskazać, że małżeństwo nie należy do żadnej kategorii podmiotów wymienionych w cytowanym wyżej art. 15 ust. 1 ustawy. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Żaden z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa. W konsekwencji, podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu. Autonomiczność prawa podatkowego wyklucza bowiem możliwość interpretacji przepisów, która zakładałaby, że stosunki majątkowe między małżonkami, regulowane przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, mogą kształtować zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług.

Jeżeli zatem przedmiotem dostawy jest majątek wspólny małżonków, to podatnikiem podatku od towarów i usług w okolicznościach wskazanych w art. 15 ustawy będzie ten małżonek, który dokonuje dostawy we własnym imieniu (który jest stroną czynności prawnej) - jako podatnik VAT.

W świetle przytoczonych wyżej przepisów należy zauważyć, że status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Dla ustalenia, czy podmiot dokonujący transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT, istotnym jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą.

Jak wynika natomiast z art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności działa jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej - zawarta w ustawie - ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem "podatnik" tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że dostawa towarów podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działający w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Na mocy art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L 347, str. 1, z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady, "podatnikiem" jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. "Działalność gospodarcza" obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając nieruchomość działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem zaś takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną, może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży nieruchomości, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze, itp. Przy czym, na tego rodzaju aktywność "handlową" wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

Zatem w kwestii opodatkowania planowanej sprzedaży nieruchomości istotne jest, czy w świetle zaprezentowanego opisu sprawy, Wnioskodawca, w celu dokonania sprzedaży nieruchomości podjął aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania Zainteresowanego za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpi w ramach zarządu majątkiem prywatnym.

Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady (a tym samym art. 15 ust. 2 ustawy), jako że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy.

Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą, sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca wspólnie z byłą małżonką są właścicielami działki gruntu, na której wybudowali budynek cukierni. Wydatki na budowę cukierni ponoszone były z majątku wspólnego małżonków. Od nakładów związanych z budową przedmiotowej nieruchomości został odliczony podatek VAT naliczony przez małżonkę Wnioskodawcy. Budynek cukierni został wprowadzony do ewidencji środków trwałych prowadzonej w ramach działalności gospodarczej małżonki Wnioskodawcy zarejestrowanej jako czynny podatnik podatku VAT. W stosunku do budynku cukierni nie były ponoszone nakłady na ulepszenie. Nieruchomość opisana wyżej nie była nigdy przedmiotem żadnej umowy odpłatnej, ani nieodpłatnej (umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, ani innej umowy cywilnoprawnej o podobnym charakterze). W roku 2013 orzeczono rozwód małżonków, natomiast w roku 2014 złożono wniosek o podział majątku małżeństwa. Nieruchomość opisana wyżej nie była wykorzystywana przez Zainteresowanego w celu prowadzenia działalności gospodarczej, gdyż takiej nie prowadził. Na dzień dzisiejszy sprawa o podział majątku jest w trakcie, mimo złożonego wniosku w roku 2014 sprawa zostanie zakończona po sprzedaży majątku wspólnego małżonków, a środki ze sprzedaży zostaną podzielone zgodnie z wyrokiem sądu. Wnioskowany podział, to 75% wartości majątku - własność męża, 25% wartości majątku własność żony.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy, wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii ustalenia, czy sprzedaż wyżej opisanej nieruchomości będzie zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy.

Jak wskazano wyżej, autonomiczność prawa podatkowego wyklucza możliwość interpretacji przepisów, która zakładałaby, że stosunki majątkowe między małżonkami, regulowane przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, mogą kształtować zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług. Zatem nie każda czynność, która wywołuje skutki na gruncie prawa cywilnego, będzie takie skutki wywoływała na gruncie prawa podatkowego.

W rozpatrywanej sprawie, pomimo że Wnioskodawca wraz z byłą małżonką wybudowali budynek cukierni w ramach istniejącej małżeńskiej wspólnoty majątkowej, to jednak składniki majątku były przeznaczone i wykorzystywane przez byłą małżonkę Wnioskodawcy do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Powyższe oznacza, że to była żona Zainteresowanego, prowadząc działalność gospodarczą w oparciu o część składników majątku wspólnego, miała nad tym majątkiem kontrolę ekonomiczną. Należy zauważyć, że w wyniku orzeczonego rozwodu małżonków, majątek wykorzystywany w działalności gospodarczej byłej małżonki Wnioskodawcy, w odniesieniu do którego działała ona jako podatnik VAT, nie uległ zmianie. Na gruncie podatku od towarów i usług nie doszło do przeniesienia prawa do rozporządzania ww. składnikami majątku. W wyniku orzeczonego rozwodu małżonków, majątek byłej żony Wnioskodawcy, jako podatnika VAT, nie uległ powiększeniu lub zmniejszeniu, bowiem prowadziła ona nadal działalność gospodarczą w oparciu o te same składniki majątku. Zmianie uległa tylko forma własności na gruncie przepisów prawa cywilnego.

Jak wskazano wyżej, status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Dla ustalenia, czy podmiot dokonujący transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT, istotnym jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą.

Skoro nieruchomość zabudowana budynkiem cukierni była przez cały okres jej posiadania wykorzystywana przez byłą żonę Wnioskodawcy w ramach prowadzonej przez Nią działalności, to należy stwierdzić, że to Ona w sensie ekonomicznym jest właścicielem tej nieruchomości i to Ona dokona w efekcie dostawy nieruchomości - przeniesienia prawa do rozporządzania nią jak właściciel.

Uwzględniając powyższe w kontekście analizowanej sprawy należy stwierdzić, że to była małżonka Wnioskodawcy jako prowadząca działalność gospodarczą, dokonując sprzedaży nieruchomości, wypełni przesłanki określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy. W konsekwencji dostawa tej nieruchomości podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatna dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy. Przedmiotowa transakcja dotyczy bowiem towaru w rozumieniu ustawy, tj. nieruchomości - budynku cukierni, stanowiącej składnik majątkowy przedsiębiorstwa byłej żony Wnioskodawcy oraz dokonana będzie przez podatnika podatku od towarów i usług w ramach prowadzonej przez Nią działalności gospodarczej.

Przy czym nadmienić należy, że dostawa nieruchomości, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może albo być opodatkowana właściwą stawką podatku VAT, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Należy zauważyć, że w literaturze również podkreśla się, iż zasadnicze znaczenie dla oceny skutków podatkowych ma istnienie tzw. majątku podatkowego przedsiębiorcy tj. składników, które tworzą przedsiębiorstwo w postaci środków trwałych, towarów handlowych, surowców i materiałów. W sytuacji, gdy daną nieruchomość nabyto do majątku wspólnego, ale jest ona wykorzystywana przez przedsiębiorcę, to jej sprzedaż podlega opodatkowaniu według zasad właściwych dla działalności gospodarczej. To przedsiębiorca w sensie ekonomicznym kontroluje nieruchomość, którą nabył z zamiarem dalszej odsprzedaży. Ważne na gruncie podatku od towarów i usług są zatem skutki ekonomiczne, czynności faktyczne, nie zaś relacje majątkowe funkcjonujące na gruncie prawa cywilnego. Nie bez znaczenia pozostaje również, że w przypadku zakupu przez przedsiębiorcę danego składnika majątkowego, wchodzi on do majątku wspólnego małżonków. Jego sprzedaż jednak nie podlega opodatkowaniu przez tego z małżonków, który działalności gospodarczej nie prowadzi. W takich przypadkach, w sensie podatkowym, nabycia oraz zbycia dokonuje wyłącznie przedsiębiorca. (S. Brzeszczyńska, Optymalizacja VAT sposobu nabycia nieruchomości ze względu na osobę zbywcy, ABC - komentarz praktyczny).

Tym samym, w przypadku sprzedaży nieruchomości w ramach profesjonalnej działalności prowadzonej przez byłą małżonkę Zainteresowanego (nieruchomości należącej do byłych małżonków będących jej współwłaścicielami w częściach ułamkowych z uwagi na orzeczony rozwód), za zbywcę (stronę transakcji - czynności opodatkowanej dostawy) należy uznać wyłącznie byłą małżonkę, będącą podatnikiem podatku od towarów i usług. Stan własnościowy sprzedawanej nieruchomości, czy też uprawnienia do rozporządzania nieruchomością, nie mają znaczenia dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

W przedmiotowej sprawie znaczenie mają bowiem przepisy prawa podatkowego, nie zaś okoliczność, że w sensie cywilnoprawnym do Wnioskodawcy należy jedynie udział w nieruchomości.

W takiej sytuacji należy uznać, że przedmiotem planowanej dostawy będzie budynek cukierni stanowiący składnik majątkowy służący prowadzeniu działalności gospodarczej przez byłą żonę Zainteresowanego.

Wobec powyższego, w przedmiotowej sprawie należy stwierdzić, że Zainteresowany nie będzie występował w charakterze podatnika podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy. Powyższe wynika z faktu, że to po stronie byłej małżonki Wnioskodawcy będzie występował obowiązek ewentualnego opodatkowania dostawy ww. obiektu. Innymi słowy, to była żona z tytułu całej transakcji sprzedaży będzie występowała w charakterze podatnika podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy.

Zatem biorąc pod uwagę powyższe, na tle przedstawionego opisu sprawy należy uznać, że z tytułu planowanej sprzedaży przedmiotowej nieruchomości, Zainteresowany nie będzie zobowiązany do naliczenia podatku od towarów i usług.

Podsumowując, mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że z uwagi na fakt, iż Wnioskodawca nie będzie występował w charakterze podatnika podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, to sprzedaż udziału nie będzie podlegała - po stronie Wnioskodawcy - opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W związku z powyższym, tut. Organ zauważa, że dalsze badanie opodatkowania lub zwolnienia od podatku od towarów i usług powyższej dostawy jest bezprzedmiotowe.

W konsekwencji, stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym " (...) sprzedaż ta będzie zwolniona z opodatkowania podatkiem VAT. Ponieważ Wnioskodawca spełnia wymogi ustawy o podatku VAT z art. 43, tj. Wnioskodawca nie jest czynnym płatnikiem podatku VAT, jak też nim nie był, nie obniżył podatku należnego o naliczony z tytułu wytworzenia lub zakupu.", należało uznać za nieprawidłowe.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

W kwestii skutków prawnych, jakie wywołuje interpretacja indywidualna wydana dla Wnioskodawcy, należy stwierdzić, że w myśl art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Mając na uwadze to, że wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego został złożony przez Pana Leonarda Krzyż, zaznacza się, że interpretacja nie wywiera skutku prawnego dla byłej małżonki Zainteresowanego. Była małżonka Wnioskodawcy, chcąc uzyskać interpretację indywidualną, powinna wystąpić z odrębnym wnioskiem o jej wydanie.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1.

z zastosowaniem art. 119a;

2.

w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2017 r. poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl