0112-KDIL2-1.4011.128.2024.2.MKA - Zaniechanie poboru PIT od zwolnienia z długu związanego z kredytem hipotecznym

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 27 marca 2024 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0112-KDIL2-1.4011.128.2024.2.MKA Zaniechanie poboru PIT od zwolnienia z długu związanego z kredytem hipotecznym

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe w części dotyczącej możliwości skorzystania z zaniechania poboru podatku do kwoty umorzonej wierzytelności odpowiadającej części kredytu hipotecznego zaciągniętego na zakup lokalu mieszkalnego oraz opłat okołokredytowych w części dotyczącej opłat notarialnych związanych z zakupem mieszkania oraz opłat za dokumenty, które były niezbędne do podpisania umowy sprzedaży i nieprawidłowe w pozostałej części.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

7 lutego 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 6 lutego 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych umorzenia części kredytu mieszkaniowego. Uzupełniła go Pani - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 13 marca 2024 r. (wpływ 17 marca 2024 r.) oraz pismami 22 i 25 marca 2024 r. (wpływ odpowiedni 22 i 25 marca 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W 2008 r. zaciągnęli Państwo (Pani oraz Pani mąż) kredyt hipoteczny w frankach szwajcarskich na zakup mieszkania na Państwa potrzeby mieszkaniowe. W tym roku otrzymali Państwo ugodę od banku, w której bank umarza Państwu część zadłużenia z tytułu kapitału kredytu (na kwotę umorzenia składa się: różnica między kwotą zadłużenia w CHF a kwotą zadłużenia w PLN oraz zwrot kosztów na ubezpieczenie niskiego wkładu, które było niezbędne do zawarcia umowy). W trakcie trwania umowy kredytu hipotecznego w CHF zaciągnęli Państwo drugi kredyt hipoteczny tym razem w PLN a mieszkanie, na którym ciąży kredyt w CHF, zostało oficjalnie wynajęte. W przypadku obu kredytów nigdy nie korzystali Państwo z umorzeń oraz zaniechań poboru podatków od osób fizycznych.

Ponadto w uzupełnieniu wniosku podała Pani następujące informacje:

Na kwotę zadłużenia, które proponuje umorzyć bank składa się kapitał kredytu. Bank w zaproponowanej ugodzie zwalnia Kredytobiorców (czyli Panią i Pani męża) z długu z tytułu kapitału kredytu:

- w kwocie (...) PLN, kwota ta została ustalona jako różnica między kwotą zadłużenia z tytułu kapitału Kredytu (jest to kwota z tytułu niespłaconego kapitału Kredytu w wysokości (...) CHF, a po przeliczeniu na PLN po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego wg Tabeli kursów średnich walut obcych z dnia 6 marca 2024 r. kwota ta wynosi (...) PLN), a kwotą zadłużenia, która pozostałaby do spłaty na podstawie wyliczeń (...). Bank za podstawę ustalenia wysokości salda zadłużenia przyjął, że Kredyt udzielony na podstawie Umowy zostanie rozliczony tak, jakby od daty zawarcia umowy, stanowił kredyt złotowy. Na podstawie przyjętych zasad kwota kapitału do spłaty wynosiłaby (...) PLN. Dodatkowo w wyniku negocjacji między Bankiem, a Kredytobiorcami wzrosła kwota umorzenia kapitału o kwotę (...) PLN;

- a dodatkowo w kwocie (...) PLN, która to kwota odpowiada kwocie zapłaconej przez Kredytobiorców Bankowi tytułem kosztów ubezpieczenia niskiego wkładu własnego. Kwota ubezpieczenia niskiego wkładu własnego była warunkiem niezbędnym do podpisania umowy o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych z 24 kwietnia 2008 r.

W proponowanej przez (...) ugodzie jest informacja, że bank umorzy Państwu zadłużenie z tytułu kapitału kredytu, na który składają się opisane wyżej kwoty.

Nie korzystała Pani z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu innego kredytu mieszkaniowego.

Bank, z którym podpisali Państwo umowę o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych to (...). Jest podmiotem, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionym do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów.

Kredyt hipoteczny z 2008 r. został zabezpieczony w postaci hipoteki kaucyjnej ustanowionej na nieruchomości, której dotyczy kredyt. Hipoteka została wpisana do KW nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy (...) Wydział Ksiąg Wieczystych.

Celem kredytu z 2008 r. było finansowanie zakupu, na rynku wtórnym, prawa własności do lokalu mieszkalnego (...) ((...) PLN), refinansowanie nakładów poniesionych w związku z zakupem przedmiotowego lokalu ((...) PLN) oraz finansowanie opłat okołokredytowych ((...) PLN).

W skład kosztów okołooperacyjnych weszły:

- opłaty notarialne związane z zakupem mieszkania oraz opłaty za dokumenty, które były niezbędne do podpisania umowy sprzedaży w formie aktu notarialnego w wysokości około (...) złotych,

- koszty związane z remontem zakupionego lokalu mieszkalnego, na który został zaciągnięty kredyt w wysokości (...) zł.

Lokal mieszkalny, na który zaciągnięto kredyt w 2008 r. jest położony w Polsce.

Mieszkanie, na zakup którego został zaciągnięty kredyt mieszkaniowy zaspokajało potrzeby mieszkaniowe jednego gospodarstwa domowego.

Dodatkowo doprecyzowała Pani opis o następującą informację:

W skład kosztów okołokredytowych weszły:

- opłaty notarialne związane z zakupem mieszkania oraz opłaty za dokumenty, które były niezbędne do podpisania umowy sprzedaży w formie aktu notarialnego w wysokości (...) PLN,

- koszty związane z remontem zakupionego lokalu mieszkalnego, na który został zaciągnięty kredyt w wysokości (...) PLN, koszty te nie były opłatami niezbędnymi do zawarcia umowy kredytowej.

Pytanie

Czy w przypadku podpisania ugody z bankiem może Pani skorzystać z zaniechania poboru podatku na podstawie Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r.?

Pani stanowisko w sprawie

W Pani ocenie, biorąc pod uwagę przepisy Rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r., może Pani skorzystać z zaniechania poboru podatku.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r. poz. 226 z późn. zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 9 ust. 1a ww. ustawy:

Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega - co do zasady - każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik - czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów - uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Wskazać również należy, że dla celów podatkowych przyjmuje się - co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie - że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 - inne źródła.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania "w szczególności", wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Przystępując do oceny skutków podatkowych umorzenia przez bank wierzytelności od kredytu hipotecznego, zaciągniętego przez Panią, wskazać należy, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 z późn. zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Z kolei umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.

Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 z późn. zm.):

Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

Tak więc, dla umorzenia wierzytelności konieczna jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Tym samym, umorzoną kwotę wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W tym miejscu należy wskazać na rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r. poz. 102).

Zgodnie z § 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów:

1. Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1)

umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a)

kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b)

osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;

2)

otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

2. Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:

1)

kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);

2)

odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;

3)

opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

3. W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

4. W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.

5. Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:

1)

jednego gospodarstwa domowego albo

2)

więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043).

6. Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.

7. W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit.b.

Natomiast z § 3 ww. rozporządzenia wynika, że:

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1)

udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2)

zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3)

zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z kolei § 4 ww. rozporządzenia stanowi, że:

Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2024 r.

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

a)

nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,

b)

nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

c)

nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,

d)

budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,

e)

rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.

Zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. rozporządzenia). Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z przedstawionym przez Panią opisem zdarzenia przyszłego, w 2008 r. zawarła Pani umowę o kredyt hipoteczny, którego celem było:

- finansowanie zakupu, na rynku wtórnym, prawa własności do lokalu mieszkalnego (...) ((...) PLN),

- refinansowanie nakładów poniesionych w związku z zakupem przedmiotowego lokalu ((...) PLN),

- finansowanie opłat okołokredytowych ((...) PLN).

W literze a) art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zostało wymienione m.in. nabycie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu. Zatem udzielony Pani kredyt, w części która odpowiada wydatkom poniesionym na nabycie na rynku wtórnym prawa do lokalu mieszkalnego wypełnia przesłanki do uznania go za kredyt mieszkaniowy, o którym mowa w rozporządzeniu.

Odnosząc się natomiast części kredytu zaciągniętej na refinansowania nakładów poniesionych w związku z zakupem lokalu mieszkalnego należy wyjaśnić, że zaciągnięcie kredytu na refinansowanie jest zdarzeniem rozumianym jako operacja pieniężna, polegająca na wykorzystaniu zewnętrznych funduszy pieniężnych w celu zastąpienia środków pierwotnie wydatkowanych na jakiś cel. Pojęcia kredyt refinansowy i kredyt na refinansowanie nie są tożsame.

Pojęcie kredyt refinansowy implikuje konieczność wcześniejszego zaciągnięcia kredytu, aby później możliwym było zaciągnięcie kredytu refinansowego na jego spłatę. Zatem, czynność refinansowania zakupu kredytem hipotecznym należy odróżnić od zaciągnięcia kredytu refinansowego. Otóż kredyt refinansowy przeznaczony jest na spłatę wcześniej zaciągniętego kredytu hipotecznego i jest on zabezpieczony na podstawie wartości aktualnie posiadanej nieruchomości.

Natomiast zwrot "refinansowanie" oznacza operację pieniężną polegającą na uzyskaniu zewnętrznych źródeł finansowania w celu zastąpienia środków własnych, które zostały wydatkowane na jakiś cel. W rezultacie, pierwotnie wydatkowane środki pieniężne mogą być niejako "ponownie" wykorzystane na dowolny cel. Środki z kredytu na refinansowanie poniekąd zastępują środki uprzednio wydatkowane z własnych zasobów.

Z powyższego wynika zatem jednoznacznie, że analizowane zaniechanie może mieć zastosowanie do kredytu mieszkaniowego i kredytu refinansowego w sytuacji gdy został on zaciągnięty na refinansowanie (zastąpienie) kredytu mieszkaniowego. Przepis ten nie odnosi się natomiast do kredytów hipotecznych zaciągniętych na refinansowanie środków własnych poniesionych na zakup nieruchomości. Tego rodzaju wydatek nie został wymieniony w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem w Pani sprawie do kwoty kredytu stanowiącej refinansowanie nakładów poniesionych w związku z zakupem lokalu nie będą miały zastosowania przepisy rozporządzenia.

Wskazane przez Panią opłaty okołokredytowe to opłaty notarialne związane z zakupem mieszkania oraz opłaty za dokumenty, które były niezbędne do podpisania umowy sprzedaży w formie aktu notarialnego oraz koszty związane z remontem zakupionego lokalu mieszkalnego, na który został zaciągnięty kredyt.

Odnosząc się do powyższego należy mieć na uwadze, że z literalnego brzmienia cytowanego wcześniej § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia wynika, że kwotami wierzytelności, które mogą korzystać z zaniechania są kwoty kapitału, odsetek, prowizji i opłat niezbędnych do zawarcia kredytu mieszkaniowego, zaś "koszty usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń" nie mogą z tego zaniechania skorzystać.

Zatem do kwoty umorzonej wierzytelności w części wskazanych przez Panią opłat notarialnych związane z zakupem mieszkania oraz opłat za dokumenty, które były niezbędne do podpisania umowy sprzedaży w formie aktu notarialnego znajdą zastosowanie przepisy ww. rozporządzenia.

Przepisy ww. rozporządzenia nie będą miały jednak zastosowania do części opłat okołokredytowych, które dotyczą kosztów związanych z remontem zakupionego lokalu mieszkalnego. Zgodnie z umową kredytową wartość tych kosztów to część opłat okołokredytowych, zatem umowa nie wymienia odrębnego celu jakim jest wskazany w art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. d remont własnego lokalu mieszkalnego. Tym samym, nie sposób uznać, że kredyt w tej części został zaciągnięty na cele mieszkaniowe w rozumieniu art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na podstawie wyłączenia wskazanego w § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia z zaniechania nie może również korzystać kwota umorzenia odpowiadająca kwocie zapłaconej przez kredytobiorców bankowi tytułem kosztów ubezpieczenia niskiego wkładu własnego.

W konsekwencji powyższego stwierdzić należy, że umorzenie przez bank części kwoty kredytu hipotecznego zaciągniętego przez Panią w 2008 r., stanowić będzie dla Pani przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże, do uzyskanego przez Panią przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego do kwoty umorzonej wierzytelności w części, w jakiej kwota kredytu zaciągnięta na zakup lokalu mieszkalnego oraz opłat okołokredytowych - w części dotyczącej opłat notarialnych związanych z zakupem mieszkania oraz opłat za dokumenty, które były niezbędne do podpisania umowy sprzedaży - pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu hipotecznego, zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Będzie Pani bowiem spełniać wszystkie przesłanki umożliwiające zastosowanie ww. zaniechania w odniesieniu do tej części umorzonego kredytu.

Zaniechanie to nie będzie dotyczyło kwoty umorzonej wierzytelności, która będzie odpowiadała części kredytu hipotecznego, w jakiej został on zaciągnięty na refinansowanie nakładów poniesionych w związku z zakupem lokalu mieszkalnego i opłat okołokredytowych dotyczących kosztów związanych z remontem zakupionego lokalu mieszkalnego. Zatem od tej części umorzonej kwoty, w jakiej zgodnie z powyższymi wyjaśnieniami stanowi ona dla Pani przychód, winna Pani zapłacić podatek dochodowy. Przychodem nie korzystającym z zaniechania, od którego winna Pani zapłacić podatek dochodowy, będzie również kwota umorzenia odpowiadająca zapłaconej przez Panią kwocie z tytułu kosztów ubezpieczenia niskiego wkładu własnego.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Z uwagi na to, że wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej stosowania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, został złożony przez Panią jako jednego ze współkredytobiorców, zaznaczam, że interpretacja nie wywiera skutku prawnego dla drugiego współkredytobiorcy, tj. Pani męża.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

* Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

* Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)

z zastosowaniem art. 119a;

2)

w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)

z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

* Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 z późn. zm.; dalej jako "p.p.s.a.").

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

* w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

* w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 z późn. zm.).

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl