0112-KDIL1-3.4012.238.2019.2.KB

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 10 maja 2019 r. (data wpływu 16 maja 2019 r.) uzupełnionym pismem z dnia 9 lipca 2019 r. (data wpływu 15 lipca 2019 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy dla świadczonych usług na podstawie umowy zawartej z zewnętrznie zarządzającym alternatywnym funduszem inwestycyjnym - jest prawidłowe.

W dniu 16 maja 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy dla świadczonych usług na podstawie umowy zawartej z zewnętrznie zarządzającym alternatywnym funduszem inwestycyjnym. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 9 lipca 2019 r. (data wpływu 15 lipca 2019 r.) o wskazanie sposobu doręczenia korespondencji.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną obecnie nieprowadzącą działalności gospodarczej. W przyszłości Wnioskodawca zamierza rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej i świadczyć w jej ramach usługi, które zgodnie z definicją zawartą w przepisach prawa Unii Europejskiej składają się na zarządzanie funduszami inwestycyjnymi.

Wnioskodawca w przyszłości zamierza w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawrzeć umowę o świadczenie usług (dalej: "Umowa"), na podstawie której świadczyłby usługi na rzecz spółki prawa handlowego (dalej: ZASI, Usługobiorca), która zarządzałaby alternatywną spółką inwestycyjną. Usługobiorca byłby zatem zarządzającym alternatywną spółką inwestycyjną (dalej: ASI) w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (dalej: "u.o.f.").

Wyłącznym przedmiotem działalności ASI na podstawie art. 8a ust. 3 ustawy o funduszach jest, z zastrzeżeniem wyjątków określonych w ustawie, zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną.

Zgodnie z art. 701 u.o.f., Usługobiorca, czyli ZASI, jest obowiązany prowadzić działalność w zakresie zarządzania alternatywną spółką inwestycyjną i unijnym alternatywnym funduszem inwestycyjnym (dalej: AFI) w sposób rzetelny i profesjonalny, z zachowaniem należytej staranności i zgodnie z zasadami uczciwego obrotu, a także w najlepiej pojętym interesie zarządzanych alternatywnych spółek inwestycyjnych i ich inwestorów, a także w celu zapewnienia stabilności i bezpieczeństwa rynku finansowego.

ZASI, jako zarządzający, może zostać zobowiązana do wykonywania czynności wskazanych w art. 701 ust. 2 u.o.f., tj. może na przykład:

W celu sprawnego wykonywania usług zarządzania ASI, ZASI może zlecić Wnioskodawcy wykonywanie różnego rodzaju usług (dalej: "Usługi"). Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, planuje zawarcie z ZASI umowy o świadczenie usług zarządzania alternatywnym funduszem inwestycyjnym (dalej: "Umowa"). Przedmiotem Umowy będzie świadczenie usług zarządzania portfelem inwestycyjnym ASI oraz zarządzania ryzykiem portfela inwestycyjnego ASI. Zgodnie z Umową, Wnioskodawca w ramach zarządzania portfelem inwestycyjnym ASI będzie wykonywał na zlecenie ZASI, ale na rzecz ASI, następujące czynności polegające na:

Za świadczone usługi Wnioskodawcy będzie przysługiwać określone w umowie wynagrodzenie. Faktury VAT za świadczone usługi będą wystawiane na ZASI.

Jak wynika z przedstawionego powyżej opisu czynności wykonywanych w ramach usług świadczonych przez Wnioskodawcę, usługi te mają charakter kompleksowy, tj. obejmują zestaw poszczególnych zadań o charakterze zarządczym. Usługi świadczone przez Wnioskodawcę mają istotne znaczenie z punktu widzenia funkcjonowania ASI oraz ZASI, przy czym biorąc pod uwagę specyfikę ww. czynności, uznać należy, iż mają one znaczenie wyłącznie z punktu widzenia podmiotów prowadzących działalność inwestycyjną. Czynności podejmowane przez Wnioskodawcę mają zarówno charakter zarządczy, tj. np. podejmowanie decyzji w przedmiocie wejść i wyjść inwestycyjnych, podejmowanie decyzji odnośnie polityk oraz procedur w zakresie procesów inwestycyjnych podejmowanych w ramach ZASI, a także podejmowanie decyzji zarządczych, mających na celu optymalizację ryzyk inwestycyjnych, które to czynności wyczerpują przyjętą przez nauki ekonomiczne definicję zarządzania (w tym zarządzania ryzykiem), jak również są to czynności administracyjno-organizacyjne, a także pomocniczo czynności o charakterze doradczym.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy świadczenie przez Wnioskodawcę usług opisanych w złożonym wniosku na podstawie Umowy zawartej z ZASI, będącą zewnętrznie zarządzającym ASI, które to czynności zgodnie z przepisami prawa wspólnotowego stanowią czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi, jest objęte zwolnieniem z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, usługi wymienione w opisie zdarzenia przyszłego są zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT.

UZASADNIENIE stanowiska Wnioskodawcy

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej jako: u.p.t.u. lub ustawa) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności został zdefiniowany w art. 7 i art. 8 ustawy. W myśl art. 7 ust. 1 ustawy - przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy - przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Zarówno w ustawie, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział zwolnienie niektórych czynności od podatku.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a u.p.t.u., zwalnia się od podatku usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. b u.p.t.u., zwolnieniem objęte są także usługi zarządzania portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią.

W zakresie stosowania zwolnień z podatku VAT, jako wyjątku od ogólnej zasady powszechności opodatkowania, przyjmuje się, że podstawy prawne do zastosowania zwolnień podatkowych powinny być interpretowane w sposób ścisły. W rezultacie, na podstawie literalnego brzmienia ww. przepisów w celu stosowania zwolnienia od VAT konieczne jest łączne spełnienie następujących warunków:

Na podstawie art. 43 ust. 15 u.p.t.u. - zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

Przedmiot świadczenia

Zgodnie z literalnym brzmieniem art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b u.p.t.u., przedmiotem świadczenia usług zarządzania mogą być wyłącznie fundusze inwestycyjne, które stanowią fundusze inwestycyjne w rozumieniu u.o.f., ich zbiorcze portfele papierów wartościowych oraz portfele inwestycyjne funduszy inwestycyjnych lub ich części.

Na podstawie art. 3 ust. 1 u.o.f., fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego lub niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe. Na mocy art. 14 ust. 3 pkt 3 u.o.f., fundusz inwestycyjny może być utworzony jako fundusz inwestycyjny zamknięty (FIZ), fundusz inwestycyjny otwarty (FIO) lub jako specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty (SFIO). Celami inwestycyjnymi funduszy o charakterze otwartych, mogą być wyłącznie:

Takie cele osiągane są przez zarządzanie funduszami. W świetle art. 45 u.o.f., podmiotem powołanym formalnie do zarządzania funduszami inwestycyjnymi, tj. w szczególności w pośrednictwie w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa, reprezentowaniu ich wobec osób trzecich oraz zarządzaniu zbiorczymi portfelami papierów wartościowych, jest towarzystwo funduszy inwestycyjnych (TFI) będącym spółką akcyjną. Towarzystwo może powierzyć innemu podmiotowi wykonywanie czynności związanych z działalnością prowadzoną przez to towarzystwo, czyli m.in. w zakresie zarządzania funduszami inwestycyjnymi oraz ich portfelami papierów wartościowych. Papierami wartościowymi są papiery wartościowe w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, z wyłączeniem instrumentów pochodnych. czyli np.: akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych - dalej k.s.h., prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne czy certyfikaty inwestycyjne.

Odpowiednikiem art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a-b u.p.t.u. jest art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej - dalej Dyrektywa VAT, zgodnie z którym państwa członkowskie zwalniają z podatku VAT zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie. Dyrektywa nie zawiera definicji "specjalnych funduszy inwestycyjnych".

Co do zasady, zwolnienia przewidziane w dyrektywie VAT stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego i w konsekwencji powinny być definiowane z punktu widzenia tego prawa. W niektórych przypadkach państwa członkowskie UE zostały jednak uprawnione do odrębnego zdefiniowania warunków stosowania określonych zwolnień. Takim przypadkiem jest właśnie art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy VAT, która uprawnia państwa członkowskie do określenia charakteru "specjalnych funduszy inwestycyjnych" będących przedmiotem świadczenia usług zwolnionych od VAT. Taka możliwość została wykorzystana przez polskiego ustawodawcę, który ograniczył zakres usług zarządzania wyłącznie do funduszy inwestycyjnych (oraz ich portfeli inwestycyjnych) określonych w u.o.f.

Celem stosowania zwolnienia z podatku VAT jest między innymi ułatwienie inwestorom inwestowania w papiery wartościowe za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, bez ponoszenia kosztów podatku VAT. Ma to zapewnić neutralność podatkową w kwestii wyboru między bezpośrednim inwestowaniem w papiery wartościowe a inwestowaniem w nie za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Takie cele mogą spełniać również fundusze, którego aktywa stanowią nieruchomości oprócz/zamiast papierów wartościowych. Inwestycje w papiery wartościowe stanowią zatem jedynie szczególną formę uregulowanej inwestycji. Taki pogląd potwierdził wyrok TSUE z dnia 9 grudnia 2015 r., C-595/13, Fiscale Eenheid, wskazując, że warunkiem zwolnienia z VAT jest poddanie takiego funduszu szczególnemu nadzorowi państwowemu.

Działalność alternatywnych funduszy inwestycyjnych jest regulowana przepisami ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2018 r. poz. 1355, z późn. zm.) zwanej dalej ustawą o funduszach inwestycyjnych.

Zgodnie z art. 2 pkt 10a ustawy o funduszach inwestycyjnych - ilekroć w ustawie jest mowa o alternatywnym funduszu inwestycyjnym - rozumie się przez to instytucję wspólnego inwestowania, której przedmiotem działalności, w tym w ramach wydzielonego subfunduszu, jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną, niebędącą funduszem działającym zgodnie z prawem wspólnotowym regulującym zasady zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe.

Według art. 8a ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych - alternatywna spółka inwestycyjna jest alternatywnym funduszem inwestycyjnym, innym niż określony w art. 3 ust. 4 pkt 2.

Na mocy art. 8a ust. 3 ustawy o funduszach inwestycyjnych - wyłącznym przedmiotem działalności alternatywnej spółki inwestycyjnej, z zastrzeżeniem wyjątków określonych w ustawie, jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną.

Na podstawie art. 8b ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych - zarządzający ASI zarządza alternatywną spółką inwestycyjną, w tym co najmniej portfelem inwestycyjnym tej spółki oraz ryzykiem.

Zarządzającym ASI może być - w myśl art. 8b ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych - wyłącznie:

Jak stanowi art. 70a ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych - zarządzającym ASI może być wyłącznie spółka kapitałowa, o której mowa w art. 8b ust. 2, z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która uzyskała zezwolenie Komisji na wykonywanie działalności określonej w art. 70e ust. 1 (zezwolenie na wykonywanie działalności przez zarządzającego ASI). Stosownie do art. 70a ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych - na warunkach określonych w rozdziale 3, w przypadku zarządzania portfelami inwestycyjnymi o niskiej wartości, spółka kapitałowa, o której mowa w art. 8b ust. 2, z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej może wykonywać działalność określoną w art. 70e ust. 1 jako zarządzający ASI bez zezwolenia Komisji, po uzyskaniu wpisu do rejestru zarządzających ASI.

Ponadto, w myśl art. 70e ust. 1 i 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych - przedmiotem działalności zarządzającego ASI może być wyłącznie zarządzanie alternatywną spółką inwestycyjną, w tym wprowadzanie tej spółki do obrotu, oraz, z zastrzeżeniem ust. 2, zarządzanie unijnym AFI, w tym wprowadzanie tych AFI do obrotu. Zarządzanie unijnym AFI może być przedmiotem działalności wyłącznie zewnętrznie zarządzającego ASI, który uzyskał zezwolenie na wykonywanie działalności przez zarządzającego ASI.

Stosownie do art. 70g ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych - zarządzający ASI może, w drodze umowy zawartej w formie pisemnej, z uwzględnieniem art. 75-82 rozporządzenia 231/2013, powierzyć przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywanie czynności związanych z działalnością prowadzoną przez tego zarządzającego.

Wnioskodawca zgodnie z opisanym zdarzeniem przyszłym zamierza zawrzeć umowę dotyczącą świadczenia usług (dalej: "Umowa") na podstawie której świadczyłby usługi na rzecz spółki prawa handlowego, która zarządzałaby alternatywną spółką inwestycyjną (dalej: ZASI, Usługobiorca). Usługobiorca byłby zatem zarządzającym alternatywną spółką inwestycyjną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (dalej: "u.o.f.").

Alternatywna Spółka Inwestycyjna jest alternatywnym funduszem inwestycyjnym, innym niż określony w art. 3 ust. 4 pkt 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, tj. innym niż tworzone i funkcjonujące na podstawie ustawy specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte i fundusze inwestycyjne zamknięte. Ustawa definiuje alternatywny fundusz inwestycyjny jako instytucję wspólnego inwestowania, której przedmiotem działalności, w tym w ramach wydzielonego subfunduszu, jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną, niebędącą jednocześnie funduszem typu UCITS, tj. funduszem działającym zgodnie z prawem Unii Europejskiej regulującym zasady zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe, którym w polskim porządku prawnym jest fundusz inwestycyjny otwarty i fundusz zagraniczny w rozumieniu ustawy.

Wyłącznym przedmiotem działalności ASI na podstawie art. 8a ust. 3 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi jest, z zastrzeżeniem wyjątków określonych w ustawie, zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną.

Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, planuje zawarcie z ZASI umowy o świadczenie usług zarządzania alternatywnym funduszem inwestycyjnym (dalej: Umowa). Przedmiotem Umowy będzie świadczenie usług zarządzania portfelem inwestycyjnym ASI oraz zarządzania ryzykiem portfela inwestycyjnego ASI. Zgodnie z Umową, Wnioskodawca będzie wykonywał na zlecenie ZASI, ale na rzecz ASI, następujące czynności polegające na:

Za świadczone usługi Wnioskodawcy będzie przysługiwać określone w umowie wynagrodzenie.

Powyższe czynności są specyficzne i istotne dla obsługi inwestycji w obszarze działalności ASI oraz ZASI, co sprowadza się do uznania, że jedynie dla podmiotów prowadzących działalność inwestycyjną przedstawiają one wymierną i relewantną wartość rynkową. Wychodząc od specyficznego charakteru omawianych czynności, trzeba podkreślić, że mają one istotne znaczenie dla ZASI, a w związku z tym są właściwe dla jego działalności.

Opisane czynności, będące przedmiotem Umowy mają charakter kompleksowy, tworzą odrębną całość, a ich prawidłowe wykonywanie jest niezbędne pod kątem działania ZASI, a w konsekwencji także ASI. W szczególności, usługi świadczone przez Wnioskodawcę nie mają charakteru wyłącznie doradczego, ale Wnioskodawca odpowiedzialny jest za cały proces inwestycyjny podejmowany przez ASI i w tym zakresie jest on podmiotem decyzyjnym.

Definicja usług zarządzania

Analizując przedstawione powyżej regulacje dotyczące zwolnień zauważyć należy, że użyte w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy pojęcie "usługi zarządzania funduszami", odpowiada określeniom wskazanym w art. 135 ust. 1 lit. g dyrektywy 2006/112/WE - transakcje: zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.

Dyrektywa 2006/112/WE nie definiuje pojęcia "zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi". W rezultacie, w celu zdefiniowania pojęć "zarządzania", a w szczególności "zarzadzania funduszami inwestycyjnymi oraz ich zbiorczymi portfelami papierów wartościowych" zasadne jest odwołanie się do krajowych przepisów branżowych dotyczących zarządzania funduszami inwestycyjnymi. Zgodnie z art. 45 ust. 1 u.o.f., zakres usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi obejmuje m.in. pośrednictwo w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa. Jak widać również te przepisy nie zawierają szczegółowego zdefiniowania terminu "zarządzanie funduszami inwestycyjnymi" ani tym bardziej portfelami inwestycyjnymi tych funduszy.

Również dyrektywa VAT nie zawiera definicji usług objętych zwolnieniem na podstawie art. 135 ust. 1 lit.g. Pewne wskazówki interpretacyjne w zakresie rozumienia pojęcia zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi określił Trybunał w wyroku w sprawie C-169/04. Jakkolwiek sprawa rozpatrywana przez Trybunał dotyczyła usług depozytariusza niektóre tezy przedstawione przez Trybunał mają charakter na tyle uniwersalny, że są istotne również przy analizowaniu zwolnienia z VAT dla usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi. W omawianym wyroku Trybunał wyraźnie wskazał, że w celu określenia pojęcia "zarządzania" funduszami inwestycyjnymi, zasadna jest analiza przepisów branżowych opublikowanych na szczeblu unijnym. Odniesienie do przepisów unijnych ma bowiem na celu zapewnienie zunifikowanego rozumienia pojęcia "zarządzanie" we wszystkich państwach członkowskich.

Zgodnie z Załącznikiem I do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego Rady 2011/61/UE z dnia 8 czerwca 2011 r. w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (AFI) i zmiany dyrektyw 2003/41/WE i 2009/65/WE oraz rozporządzeń (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 1095/2010 (Dz. U.UE.L 174/1) (dalej: "AIFMD"), zarządzanie alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi polega na:

ii. obsłudze zapytań klientów;

iii. wycenie i wyznaczaniu ceny (w tym zeznania podatkowe);

iv. monitorowaniu przestrzegania uregulowań;

v. prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa i udziałów;

vi. podziale dochodu;

vii. emisji i umarzaniu jednostek uczestnictwa i udziałów;

viii. ustaleń umownych, w tym wysyłania świadectw;

ix. przechowywania ksiąg;

W dokonaniu interpretacji pojęcia zarządzania w sposób zgodny z celami Dyrektywy VAT pomocne są orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE).

W orzeczeniu z dnia 21 października 2004 r. w sprawie C-8/03 (Banque Bruxelles Lambert S.A. (BBL) v. Państwo Belgijskie), definiującym ww. pojęcie zarządzania, Rzecznik Generalny podkreślił: "Otóż cel ten wymaga takiego zakreślenia zwolnienia, aby nie naruszało ono zasady powszechności podatku, bez czynienia go jednak bezprzedmiotowym. Z tego punktu widzenia dopuszczalne jest objęcie zwolnieniem wszystkich transakcji bezpośrednio związanych z systemem zarządzania funduszami powierniczymi. Tym samym nie można rozciągać go na wszystkie usługi świadczone na rzecz przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, które znajdują się w takiej sytuacji, jak fundusze powiernicze. Zdaniem pełnomocnika, transakcje, które obejmują zwolnienie, winny ograniczać się do tych, które są ściśle związane z prowadzeniem funduszu, to znaczy do określania polityki inwestycyjnej, kupna i sprzedaży aktywów. O ile zwolnione transakcje nie ograniczają się do podejmowania decyzji, o tyle jednak muszą one bezpośrednio dotyczyć transakcji handlowych papierami wartościowymi. Aby móc zastosować zwolnienie, należy ustalić, że dane świadczenia są nierozerwalnie związane z transakcjami bezpośrednio zwolnionymi przez szóstą dyrektywę. Z kolei świadczenia, które można łatwo oddzielić od zarządzania funduszem w ścisłym tego słowa znaczeniu, należy uznać za podlegające podatkowi".

Doprecyzowania powyższej definicji dokonał TSUE w orzeczeniu z dnia 4 maja 2006 r. w sprawie C-169/04 (Abbey National plc Inscape Investment Fund v. Commissioners of Customs & Excise), w którym Trybunał podkreślił, że jest to autonomiczne pojęcie prawa wspólnotowego, które nie może być zmienione przez państwa członkowskie. Dalej wskazał, że pojęcie zarządzania funduszami powierniczymi, o których mowa w tym przepisie obejmuje usługi w zakresie administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy, świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jeżeli - gdy oceniać je globalnie - tworzą one odrębną całość oraz są specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami.

Natomiast przedmiotem rozstrzygnięcia TSUE w orzeczeniu z dnia 7 marca 2013 r. w sprawie C-275/11 (GfBk Gesellschaft fur Borsenkommunikation mbH), była kwestia możliwości zwolnienia opodatkowania podatkiem VAT usług doradczych świadczonych przez GfBk na rzecz funduszu inwestycyjnego. Trybunał podkreślił konieczność szerokiego interpretowania pojęcia czynność "zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym" i stwierdził: "okoliczność, że usługi doradcze i informacyjne nie zostały wymienione w załączniku II do dyrektywy 85/611 zmienionej dyrektywą 2001/107, nie stanowi przeszkody w zaliczeniu ich do kategorii specyficznych usług objętych zakresem czynności »zarządzania« specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy (...) Fakt, iż usługi doradcze i informacyjne świadczone przez osobę trzecią nie wiążą się z dokonaniem zmian w sytuacji prawnej lub finansowej funduszu, również nie stoi na przeszkodzie objęciu ich pojęciem »zarządzania« specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d pkt 6".

W wyroku tym Trybunał wyjaśnił, że na pojęcie zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi składa się wiele czynności, muszą one stanowić odrębną całość i być istotne dla procesu zarządzania takim funduszem. Również wykonywanie ich przez osobę trzecią nie stanowi przeszkody do zwolnienia z opodatkowania VAT, gdyż najważniejsze jest powiązanie świadczenia z zarządzaniem działalnością funduszu.

Ze względu na fakt, że pojęcie zarządzania funduszami inwestycyjnymi przewidziane w powołanym powyżej art. 135 Dyrektywy 2006/112/WE stanowi autonomiczne pojęcie prawa wspólnotowego, powinno więc być zdefiniowane z punktu widzenia prawa wspólnotowego, a jego treści nie można zmienić.

Z powołanego orzecznictwa TSUE wynika więc, że państwa członkowskie nie mogą samodzielnie tworzyć definicji zarządzania na potrzeby omawianego zwolnienia z VAT. Na pojęcie "zarządzania funduszami" składa się zatem szereg czynności wykonywanych również przez podmioty inne niż podmioty zarządzające funduszami. Jednakże kryterium decydującym o możliwości zaliczenia danej czynności do katalogu czynności "zarządzenia funduszem" jest jej odrębność oraz istotność dla zarządzania funduszami inwestycyjnymi.

Na gruncie przedstawionego zdarzenia przyszłego należy wskazać, że w przypadku gdy Wnioskodawca nie będzie wykonywał czynności przedstawionych w opisie zdarzenia przyszłego, ZASI nie będzie w stanie zrealizować przedmiotu zawartej z ASI umowy o zarządzanie. Z tego wynika wniosek, że czynności Wnioskodawcy są właściwe dla działalności polegającej na zarządzaniu funduszami inwestycyjnymi oraz tworzą odrębną całość, charakteryzującą się wartością dodaną wyłącznie dla ZASI oraz ASI.

Co do niektórych czynności, które będą wykonywane przez Wnioskodawcę można wskazać, że mają one charakter doradczy, natomiast niewątpliwie świadczona przez Wnioskodawcę jest usługą kompleksową. Odwołując się ponownie do orzecznictwa TSUE oraz do stanowiska przedstawianego w doktrynie, skoro czynności jako kompleksowy zespół specyficznych dla funduszu świadczeń wpisywać się będą w zakres działań podejmowanych przez podmiot bezpośrednio zarządzający funduszami, to usługa finansowa oraz świadczone pomocniczo doradztwo jako jej element będą korzystać ze zwolnienia. W takim przypadku doradztwo nie będzie stanowiło samodzielnej usługi dla potrzeb opodatkowania VAT (por. J. Martini, P. Skorupa, M. Wojda, VAT Komentarz, Legalis 2014, komentarz do artykułu 43; wyrok TSUE z dnia 21 czerwca 2007 r., sygn. C-435/05). W świetle bogatego orzecznictwa Trybunału (wyroki z dnia 25 lutego 1999 r., C-349/96, Card Protection Plan Ltd, z dnia 27 października 2005 r., C41/04, Levob Verzekeringen BV, z dnia 29 marca 2007 r., C-111/05, Aktiebolaget NN, z dnia 22 października 1998 r., C-308/96 i C-94/97, T.P. Magdett i R.M. Baldwin), należy wskazać, iż Trybunał przy ocenie, czy dane świadczenie ma charakter kompleksowy, kieruje się m.in. perspektywą odbiorcy świadczenia. Zdaniem Trybunału, stosując to kryterium należy przyjąć, że dane świadczenie ma charakter kompleksowy jeżeli nabywca jest zainteresowany nabyciem jednego kompleksowego świadczenia a nie zespołu poszczególnych czynności. W konsekwencji uznania grupy świadczeń za usługę kompleksową, zasady opodatkowania właściwe dla świadczenia głównego wyznaczają również sposób opodatkowania świadczeń pomocniczych. Jak wskazał Trybunał, za usługę pomocniczą należy uznać usługę, która nie stanowi dla klienta celu samego w sobie, lecz jest jedynie środkiem do lepszego wykorzystania usługi wiodącej. Powyższe prowadzi do wniosku, że w sytuacji gdy dane świadczenia o charakterze pobocznym będą stanowiły jedynie usługi pomocnicze do jak najefektywniejszego świadczenia usługi właściwej, tj. zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu inwestycyjnego, powinny podlegać zwolnieniu z VAT, tak jak usługa główna.

W ocenie Wnioskodawcy, wszystkie usługi przedstawione w opisie zdarzenia przyszłego mieszczą się w pojęciu zarządzania funduszem inwestycyjnym. Opisane wyżej czynności będą świadczone w związku z funkcjonowaniem ASI, w szczególności dotyczy to zarządzania projektami, zarządzania ryzykiem, pozyskiwania finansowania, doradztwa przy podejmowaniu przez ASI kluczowych decyzji dotyczących kwestii operacyjnych oraz strategicznych, dokonywania analiz przedinwestycyjnych.

Skoro tak, to uzasadnione jest przyjęcie, że zwolnione od podatku VAT są czynności mieszczące się w granicach wspólnotowej definicji zarządzania funduszami inwestycyjnymi, świadczone na podstawie umowy zawartej z ZASI. W kontekście powyższych argumentów należy stwierdzić, że czynności, które Wnioskodawca będzie świadczył w zakresie wskazanym powyżej, mieszczą się w granicach wyznaczonych przez definicję Załącznika I do AIFMD.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, zwolnienia przewidziane w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT znajduje zastosowanie do tych przypadków, gdy usługi zarządzania stanowią odrębną całość, która wypełnia specyficzne i istotne funkcje zarządzania, właściwe dla specyfiki alternatywnych funduszy inwestycyjnych (tak: WSA w Gdańsku w wyroku z dnia 21 października 2017 r., sygn. I SA/Gd 987/15).

Również w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości wskazuje się, iż: "Konkretne usługi spełniają kryteria pozwalające uznać je za usługi zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi w rozumieniu prawa wspólnotowego, i w konsekwencji za korzystające ze zwolnienia w podatku VAT, w sytuacji, gdy pełnią one istotną funkcję z punktu widzenia funduszu inwestycyjnego i są one nierozerwalnie związane z jego działalnością. Nie ma tutaj zamkniętego katalogu takich czynności czy też usług, jak również usługi takie nie są określone w przepisach prawa" (tak: Teza 4 wyroku Trybunału Sprawiedliwości z dnia 13 marca 2014 r., sygn. C-464/12; w: Wesołowska Agnieszka, Glosa do wyroku TS z dnia 13 marca 2014 r., C464/12; źródło: Lex.pl).

Zgodnie ze stanowiskiem TS, także Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 13 lutego 2018 r., sygn. I FSK 634/16 wskazał: "Usługi mogą zostać uznane za usługi zarządzania funduszem jeżeli tworzą odrębną całość i - jeśli je oceniać globalnie - są specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami. Przez zarządzanie funduszem inwestycyjnym należy rozumieć również zarządzanie jego majątkiem, które jednak ogranicza się do czynności zbiorowego inwestowania w ten majątek (...)".

Zdaniem Wnioskodawcy, wykonywane przez niego w przyszłości na rzecz ZASI czynności spełniają przesłanki, o których mowa w przytoczonych powyżej orzeczeniach. W szczególności, będą to czynności składające się na jedną całość, stanowiące kompleks usług o charakterze zarządczym. Są to także usługi specyficzne, które należy oceniać w kontekście specyfiki działalności ASI. W tym kontekście należy uznać, że czynności wykonywane przez Wnioskodawcę są istotne, a wręcz niezbędne dla prowadzenia przez ASI własnej działalności gospodarczej.

Stanowisko przedstawione przez Wnioskodawcę zostało potwierdzone w wielu interpretacjach indywidualnych prawa podatkowego, wydanych w stanach faktycznych zbliżonych do zdarzenia przyszłego przedstawionego w złożonym wniosku. Przykładowo, stanowisko zbieżne ze stanowiskiem Wnioskodawcy zostało wyrażone między innymi w następujących interpretacjach indywidualnych:

* interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 8 marca 2019 r., sygn. 0112-KDIL1-1.4012.833.2018.2.MJ;

* interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 25 lutego 2019 r., sygn. 0112-KDIL1-3.4012.790.2018.1.KS;

* interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 22 maja 2018 r., sygn. 0111-KDIB3.4012.82.2018.1.PK;

* interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 17 kwietnia 2018 r., sygn. 0112-KDIL1-1.4012.118.2018.1.RW;

* interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 7 marca 2018 r., sygn. 0112-KDIL1-3.4012.693.2017.2.PM;

* interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 7 marca 2018 r., sygn. 0112-KDIL1-3.4012.689.2017.2.KB;

* interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 31 października 2017 r., sygn. 0114-KDIP4.4012.579.2017.1.EK;

* interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 23 października 2017 r., sygn. 0112-KDIP4.4012.292.2017.2.SŚ;

* interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 12 kwietnia 2017 r., sygn. 0114-KDIP4.4012.12.2017.1.MP;

* interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 31 marca 2017 r., sygn. 1061-IPTPP2.4512.84.2017.1.SM;

* interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 30 czerwca 2015 r., sygn. IPPP1/4512-341/15-2/JL.

Dodatkowo wskazana powyżej wykładnia przepisów została potwierdzona w następujących orzeczeniach sądów administracyjnych:

1. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 23 kwietnia 2018 r., sygn. I FSK 1028/16, w którym to NSA wypowiedział się w sposób następujący:

"Usługa zawierająca elementy informacyjne, doradcze i analityczne, a także narzędzia (konieczne algorytmy) pozwalające wykorzystać te elementy do realizacji bieżącej polityki inwestycyjnej danego funduszu, jest usługą istotną i specyficzną dla usługi zarządzania".

W związku z przytoczonym powyżej orzeczeniem Wnioskodawca wskazuje, iż wykonywane przez niego na zlecenie ZASI, ale na rzecz ASI usługi, składają się z czynności ścisłego zarządzania, a także z czynności o charakterze analitycznym, doradczym, informacyjnym. Usługi świadczone przez Wnioskodawcę mają charakter kompleksowy i są usługami istotnymi, specyficznymi dla sprawowanej funkcji ZASI.

2. wyrok naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 13 lutego 2018 r., sygn. I FSK 634/16, w którym to NSA wypowiedział się w sposób następujący:

"Usługi mogą zostać uznane za usługi zarządzania funduszem jeżeli tworzą odrębną całość i - jeśli oceniać globalnie - są specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami. Przez zarządzanie funduszem inwestycyjnym należy rozumieć również zarządzanie jego majątkiem, które to jednak ogranicza się do czynności zbiorowego inwestowania w ten majątek. Zarządzanie takie nie obejmuje natomiast eksploatacji tego majątku".

W odniesieniu do powyżej przytoczonego orzeczenia NSA, Wnioskodawca wskazuje, iż na podstawie umowy o zarządzanie, zawartej pomiędzy ZASI a ASI, ZASI ma prawo korzystać z usług podwykonawców w zakresie realizacji przedmiotowej umowy. Wnioskodawca świadczy na zlecenie ZASI, wraz z innymi podwykonawcami, czynności na rzecz ASI, które to czynności tworzą odrębną całość i niewątpliwie są specyficznymi czynnościami, właściwymi dla prowadzonej przez ASI działalności inwestycyjnej. W przypadku braku realizacji czynności przez Wnioskodawcę, ZASI nie będzie w stanie realizować usług zarządzania ASI. Powyższe z kolei oznacza, iż brak realizacji przez Wnioskodawcę usług opisanych w zdarzeniu przyszłym złożonego wniosku, odbiłby się na całej działalności prowadzonej przez ASI.

3. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 listopada 2016 r., sygn. III SA/Wa 2344/15.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie także w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w tym między innymi w następujących orzeczeniach:

* wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z dnia 13 marca 2014 r., sygn. C-464/12;

* wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z dnia 7 marca 2013 r., sygn. C-275/11.

Zdaniem Wnioskodawcy, z uwagi na powyższe wyjaśnienia należy przyjąć, że zakres opisanych przez Wnioskodawcę usług, mieści się w całości definicji zarządzania inwestycjami w rozumieniu tego określenia zdefiniowanego przez TSUE. Definicja ta obejmuje swoim zakresem usługi zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu inwestycyjnego, usługi doradztwa w zakresie zarządzania portfelem inwestycyjnym oraz usługi administrowania funduszem inwestycyjnym. Świadczone usługi wypełniają zatem definicję zarządzania w świetle wniosków wynikających z orzecznictwa TSUE.

Jak wskazał Wnioskodawca, opisane w złożonym wniosku czynności będą świadczone zawsze w związku z funkcjonowaniem alternatywnego funduszu inwestycyjnego. Zatem wszystkie opisane czynności stanowią powiązany ze sobą zespół świadczeń, których zakres jest istotny i specyficzny dla procesu zarządzania ASI. W analizowanej sprawie wymienione czynności będą bezpośrednio dotyczyły czynności zarządzania alternatywnym funduszem inwestycyjnym. Zatem usługi opisane we wniosku mieszczą się w zakresie czynności wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT i jako takie korzystają z przedmiotowego zwolnienia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych tutejszy organ informuje, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Należy również wskazać, że powołane w treści wniosku orzeczenia sądów administracyjnych nie mogą wpłynąć na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii. Nie negując tych orzeczeń, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego należy stwierdzić, że są one rozstrzygnięciami wydanymi w konkretnych sprawach, osadzonych w określonym stanie faktycznym i tylko do niego się odnoszącym, w związku z tym nie mają waloru wykładni powszechnie obowiązującej.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2018 r. poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.