0112-KDIL1-2.4012.621.2018.1.JO - Kwestia zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia dla usługi nabywanej przez spółdzielnię mieszkaniową.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r. poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 5 września 2018 r. (data wpływu 11 września 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia dla nabywanej przez Wnioskodawcę usługi - jest prawidłowe.

W dniu 11 września 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia dla nabywanej przez Wnioskodawcę usługi.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz następujące zdarzenie przyszłe.

Spółdzielnia Mieszkaniowa (dalej: Spółdzielnia, Wnioskodawca) prowadzi działalność m.in. na podstawie:

* ustawy - Prawo Spółdzielcze z dnia 16 września 1982 r. (Dz. U. 2017.1560 tj. z dnia 22 sierpnia 2017 r.; dalej: Prawo Spółdzielcze);

* ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych z dnia 15 grudnia 2000 r. (Dz. U. 2013.1222 tj. z dnia 17 października 2013 r.; dalej: Ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych);

* ustawy o własności lokali z dnia 24 czerwca 1994 r. (Dz. U. 2015.1892 tj. z dnia 18 listopada 2015 r.; dalej: Ustawa o własności lokali);

* ustawy o ochronie praw lokatorów z dnia 21 czerwca 2001 r. (Dz. U. 2016.1610 tj. z dnia 4 października 2016 r.; dalej: Ustawa o ochronie praw lokatorów);

* ustawy o gospodarce nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997 r., (Dz. U. 2018.121 tj. z dnia 15 stycznia 2018 r.; dalej: Ustawa o gospodarce nieruchomościami);

* statutu Spółdzielni (dalej: Statut).

Spółdzielnia jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zgodnie ze Statutem:

Spółdzielnia realizuje ww. cele m.in. w oparciu o Regulamin tworzenia i gospodarowania gospodarki funduszem remontowym:

* celem tworzenia funduszu remontowego jest zapewnienie środków na pokrycie remontów, do których zobowiązana jest Spółdzielnia;

* środkami funduszu remontowego dysponuje Zarząd spółdzielni.

Spółdzielnia realizuje m.in.:

* montaż instalacji domofonów w częściach wspólnych nieruchomości i konserwację tej instalacji;

* montaż instalacji ciepłej wody w częściach wspólnych nieruchomości;

* docieplenie budynków w częściach wspólnych nieruchomości;

- (dalej łącznie, jako Prace).

Realizacja przedmiotowych prac finansowana jest z funduszu remontowego. Prace te, obok innych prac remontowych są częścią tworzonego planu funduszu remontowego na dany rok.

Na podstawie uchwały Rady Nadzorczej Spółdzielni członkowie spółdzielni/właściciele obciążani są odpisem na fundusz remontowy. Spółdzielnia dokonuje rozliczenia wpłat na fundusz remontowy jako czynności zwolnionych z opodatkowania na gruncie ustawy o VAT (wykazuje w deklaracji VAT jako czynności zwolnione), jeśli dotyczy to lokali mieszkalnych.

Przeprowadzenie powyższych prac wykonuje firma zewnętrzna (dalej: Wykonawca) na podstawie podpisanej ze Spółdzielnią umowy o świadczenie usług. Usługi wykonywane przez Wykonawcę są wymienione w załączniku nr 14 do ustawy o VAT. Wykonawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy transakcja związana z nabyciem usługi wykonywanej przez Wykonawcę podlega opodatkowaniu podatkiem VAT na zasadach ogólnych, czy powinna być rozliczana przez Spółdzielnię na zasadzie "odwrotnego obciążenia", tj. czy Spółdzielnia będzie podmiotem zobowiązanym do rozliczenia podatku VAT należnego na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy o VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, transakcja związana z nabyciem usługi wykonywanej przez Wykonawcę podlega opodatkowaniu podatkiem VAT na zasadach ogólnych i nie powinna być rozliczana przez Spółdzielnię na zasadzie "odwrotnego obciążenia", tj. Spółdzielnia nie będzie podmiotem zobowiązanym do rozliczenia podatku VAT należnego na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy o VAT.

Zgodnie z Objaśnieniami Podatkowymi z dnia 17 marca 2017 r. "Stosowanie Mechanizmu Odwróconego Obciążenia w transakcjach dotyczących świadczenia usług budowlanych":

* Transakcje, których przedmiotem jest świadczenie wymienionych w załączniku nr 14 do ustawy o VAT usług budowlanych, realizowane przez generalnego wykonawcę bezpośrednio na rzecz inwestora (np. dewelopera budowlanego), podlegają opodatkowaniu według zasad ogólnych - podatek VAT rozliczany jest przez generalnego wykonawcę a inwestor otrzymuje fakturę na kwotę należności za wykonane usługi, zawierającą podatek VAT. W takim przypadku mechanizm odwróconego obciążenia nie ma zastosowania. Natomiast każde dalsze zlecenie usług kolejnym podatnikom (podwykonawcom) będzie już rozliczone zgodnie z mechanizmem odwrotnego obciążenia. W takim przypadku do rozliczenia podatku jest zobowiązany nabywca usług, który otrzyma od podwykonawcy fakturę z kwotą netto, bez podatku VAT.

Natomiast zgodnie z Objaśnieniami Podatkowymi z dnia 3 lipca 2017 r. "Najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi w zakresie odwróconego obciążenia podatkiem VAT transakcji dotyczących świadczenia usług budowlanych":

* Aby zatem uznać, że w realizacji inwestycji budowlanej uczestniczy podwykonawca, muszą wystąpić dwa rodzaje zleceń: pierwotne udzielone wykonawcy oraz zlecenie udzielone przez tego wykonawcę na rzecz kolejnego podmiotu, który pełni właśnie funkcję podwykonawcy (a także kolejne zlecenie).

W opinii Wnioskodawcy, w przedmiotowej sprawie Spółdzielnia realizując Prace w ramach obowiązków wynikających ze Statutu i podjętych przez Radę Nadzorczą Spółdzielni uchwał:

* nie pełni roli Głównego Wykonawcy Prac, ale

* pełni rolę Inwestora w odniesieniu do Prac

dlatego, też rozliczenie przedmiotowych Prac powinno być dokonywane zgodnie z zasadami ogólnymi, a nie na zasadzie odwrotnego obciążenia.

W opinii Wnioskodawcy, przeanalizowanie stosunków prawnych zachodzących pomiędzy:

* podmiotami będącymi ostatecznymi beneficjentami prac (członkowie spółdzielni właściciele mieszkań, członkowie spółdzielni, którym przysługuje spółdzielcze prawo do lokali mieszkalnych, właściciele mieszkań nie będący członkami spółdzielni; (dalej łącznie: Mieszkańcy), a Spółdzielnią,

oraz

* Spółdzielnią a Wykonawcą,

prowadzi do jednoznacznych wniosków, że w przedmiotowym przypadku w zakresie zlecenia Prac:

* Mieszkańcy nie pełnią roli Inwestora, Spółdzielnia nie pełni roli Głównego Wykonawcy, a Wykonawcy nie pełnią roli podwykonawcy, ale

* Spółdzielnia pełni rolę Inwestora (udziela zlecenia pierwotnego), a Wykonawcy pełnią rolę wykonawców (brak jest podzlecenia wykonania robót).

1. Stosunek pomiędzy podmiotami w transakcji.

Specyfika stosunku zarządzania nieruchomościami wspólnymi sprowadza się do konkluzji, że poszczególni Mieszkańcy:

* są wprawdzie ostatecznymi beneficjentami Prac - usług wykonanych przez Wykonawcę (działalność Spółdzielni sprowadza się do zaspokajania potrzeb Mieszkańców), ale

* nie są podmiotami zgłaszającymi "zlecenie bezpośrednie" wykonania usług, bowiem

* zlecenie takie dokonywane jest przez Spółdzielnię, która pełni rolę Inwestora.

Wskazuje się, że na podstawie art. 1 ust. 3 i 5 Ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych:

* "Spółdzielnia ma obowiązek zarządzania nieruchomościami stanowiącymi jej mienie lub nabyte na podstawie ustawy mienie jej członków";

* "Spółdzielnia może zarządzać nieruchomością niestanowiącą jej mienia lub mienia jej członków na podstawie umowy zawartej z właścicielem (współwłaścicielami) tej nieruchomości".

Zgodnie natomiast z art. 27 ust. 2 Ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych:

* "Zarząd nieruchomościami wspólnymi stanowiącymi współwłasność spółdzielni jest wykonywany przez spółdzielnię jak zarząd powierzony, o którym mowa w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali, z zastrzeżeniem art. 241 i art. 26. Przepisów ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali o zarządzie nieruchomością wspólną nie stosuje się, z wyjątkiem art. 22 oraz art. 29 ust. 1 i 1a, które stosuje się odpowiednio".

Na podstawie art. 22 ust. 1 i 2 Ustawy o własności lokali:

* "Czynności zwykłego zarządu podejmuje zarząd samodzielnie";

* "Do podjęcia przez zarząd czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu potrzebna jest uchwała właścicieli lokali wyrażająca zgodę na dokonanie tej czynności oraz udzielająca zarządowi pełnomocnictwa do zawierania umów stanowiących czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu w formie prawem przewidzianej".

Zgodnie natomiast ze Statutem na podstawie:

* § 52 ust. 1 pkt 3 i 4 do Zarządu Spółdzielni należy podejmowanie wszelkich decyzji niezastrzeżonych w Statucie innym organom, a w szczególności:

* sporządzanie projektów i planów gospodarczych;

* prowadzenie działalności w ramach uchwalonych planów i wykonywanie związanych z tym czynności organizacyjnych i finansowych;

* § 41 ust. 1 pkt 1 i 11 do zakresu działania Rady Nadzorczej należy:

* uchwalanie planów gospodarczych i programów działalności statutowej;

* uchwalanie zasad gospodarki finansowej Spółdzielni;

* § 25 ust. 1 i 2:

* od uchwały Rady Nadzorczej podjętej w pierwszej instancji członkowi przysługuje prawo odwołania do Walnego Zgromadzenia w terminie 30 dni od dnia jej doręczenia na piśmie wraz z uzasadnieniem;

* uchwała Walnego Zgromadzenia jest ostateczna w postępowaniu wewnątrzspółdzielczym;

* § 36 ust. 1 Członek Spółdzielni może zaskarżyć do sądu uchwałę Walnego Zgromadzenia Członków, sprzeczną z postanowieniami Statutu bądź dobrymi obyczajami lub godzącą w interesy Spółdzielni albo mającą na celu pokrzywdzenie jej członka. Na tej samej podstawie uchwałę może zaskarżyć Zarząd Spółdzielni.

Zgodnie z powyższym, schemat podejmowania decyzji o wykonaniu Prac w konkretnym budynku przedstawiać się może następująco:

1. Konsultacje z Mieszkańcami umieszczenia w planie remontów Spółdzielni Prac (plan remontów jest zamieszczany w biuletynie Spółdzielni, który otrzymuje każdy członek Spółdzielni).

2. Wniosek Mieszkańców do Zarządu Spółdzielni o umieszczenie w projekcie planu remontów Spółdzielni na dany rok przedmiotowych Prac.

3. Zarząd Spółdzielni podejmuje decyzję o projekcie planu remontów na dany rok uwzględniający lub nieuwzględniający propozycję przeprowadzenia Prac.

4. Podjęcie przez Radę Nadzorczą Spółdzielni uchwały o uchwaleniu planu remontów na dany rok z uwzględnieniem przeprowadzenia Prac lub bez uwzględnienia Prac.

Zgodnie z powyższym:

* decyzję o wykonaniu Prac, które niewątpliwie mieszczą się w zakresie zwykłego zarządu nieruchomością wspólną podejmuje samodzielnie Spółdzielnia, a

* Mieszkańcom niezgadzającym się z podjętą przez Spółdzielnię decyzją o przeprowadzeniu lub nieprzeprowadzeniu Prac przysługuje:

* odwołanie się od uchwały Rady Nadzorczej w przedmiotowym zakresie w postępowaniu wewnątrzspółdzielczym, oraz

* zaskarżenie niekorzystnej uchwały Walnego Zgromadzenia Członków w tym zakresie do sądu.

Wnioskodawca uważa, że w kontekście schematu decyzyjnego oraz przysługujących Mieszkańcom oraz Spółdzielni uprawnień, co do postanowienia o realizacji Prac:

* nie można twierdzić, że Mieszkańcy zlecają Spółdzielni wykonanie poszczególnych Prac (brak zatem stosunku zlecenia wykonania prac pomiędzy mieszkańcem a Spółdzielnią), bowiem

* pozycja prawna Mieszkańców w strukturze decyzyjnej Spółdzielni ma jedynie charakter inicjowania/zgłoszenia zapotrzebowania na konkretne działania i nie jest wiążąca, natomiast

* to do organów Spółdzielni należy zdecydowanie o przeprowadzeniu konkretnych Prac.

Wskazuje się, że zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego pod red. W. Doroszewskiego "zlecać" znaczy "wkładać na kogoś obowiązek zrobienia czegoś; polecać".

W związku z powyższym w przedmiotowym przypadku:

* nie mamy do czynienia ze stosunkiem, w którym Mieszkańcy udzielają zlecenia wykonania Prac Spółdzielni, a

* stosunek taki zachodzi jedynie w przypadku, gdy Spółdzielnia zleca (nakłada obowiązek wykonania prac w ramach zawartej umowy o świadczenie usług) wykonanie prac Wykonawcy.

W tym miejscu należy przypomnieć, że dla stosowania mechanizmu "odwrotnego obciążenia" konieczne jest wystąpienie, co najmniej dwóch stosunków zlecenia:

* "zlecenia pierwotnie udzielonego wykonawcy" oraz

* "zlecenia udzielonego przez tego wykonawcę na rzecz kolejnego podmiotu, który pełni właśnie funkcję podwykonawcy (a także kolejne zlecenie)".

Skoro w przedmiotowym przypadku:

* brak zlecenia wykonania Prac przez Mieszkańców kierowanego do Spółdzielni;

* występuje jedynie zlecenie pierwotne Spółdzielni kierowane do Wykonawców to brak jest podstaw do stosowania przez Spółdzielnię w przedmiotowej transakcji mechanizmu "odwrotnego obciążenia".

2. Decydowanie o nieruchomości wspólnej.

W zakresie możliwości decydowania o nieruchomości wspólnej przez Spółdzielnię (do czego sprowadza się de facto problem niniejszego wniosku) nie bez znaczenia pozostają liczne rozstrzygnięcia sądów administracyjnych, wprawdzie na gruncie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2017 r. poz. 1332; dalej: Prawo budowlane), ale w opinii Wnioskodawcy mające istotne znaczenie w przedmiotowej sprawie, w których spółdzielnia (reprezentując właścicieli) pełni rolę (co było bezsporne w przedmiotowych sprawach) inwestora.

W taki sposób wypowiedział się np.:

* Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w wyroku z dnia 15 stycznia 2013 r., o sygn. II SA/Rz 885/12: "W świetle więc art. 27 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych i art. 28 ust. 2 Prawa budowlanego, SM jest stroną postępowania w sprawie pozwolenia na budowę, występując niejako w podwójnej roli: jako inwestor i jako reprezentant współwłaścicieli/właścicieli poszczególnych lokali mieszkalnych i jednocześnie współwłaścicieli gruntu oraz swoich członków (...)".

Należy wskazać, że zgodnie z art. 17 pkt 1 oraz art. 28 ust. 1 i 2 Prawa budowlanego:

* Uczestnikiem procesu budowlanego jest inwestor;

* Roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę, z zastrzeżeniem art. 29-31;

* Stronami w postępowaniu w sprawie pozwolenia na budowę są: inwestor oraz właściciele, użytkownicy wieczyści lub zarządcy nieruchomości znajdujących się w obszarze oddziaływania obiektu.

Na gruncie powyższych przepisów powstał spór czy Spółdzielnia, jako inwestor (w przedmiotowym sporze nigdy nie było podnoszone, że to właściciele lokali mogą być inwestorami procesu budowlanego) ma uprawnienie do samodzielnego dysponowania nieruchomością wspólną na cele budowlane. Ostatecznie problematyczna kwestia została rozstrzygnięta przez Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z dnia 13 listopada 2012 r., o sygn. II OPS 2/12: "Wykonywany przez spółdzielnię mieszkaniową, na podstawie art. 27 ust. 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.), zarząd nieruchomością wspólną stanowiącą współwłasność spółdzielni uprawnia ją do samodzielnego dysponowania nieruchomością wspólną na cele budowlane w rozumieniu art. 3 pkt 11 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 z późn. zm.), bez potrzeby uzyskania zgody właścicieli lokali mieszkalnych stanowiących odrębny przedmiot własności, wyłącznie w zakresie eksploatacji i utrzymania zarządzanej nieruchomości wspólnej".

Zgodnie z powyższym w przypadku, w którym spółdzielnia, jako inwestor występuje o pozwolenie na budowę, a zakres planowanych w ramach pozwolenia na budowę prac:

* mieści się w zakresie eksploatacji i utrzymania zarządzanej nieruchomości (zwykły zarząd) - nie jest wymagane uzyskanie przez Spółdzielnię zgody właścicieli na dysponowanie nieruchomością wspólną na cele budowlane;

* nie mieści się w zakresie eksploatacji i utrzymania zarządzanej nieruchomości (przekroczenie zakresu zwykłego zarządu) - jest wymagane uzyskanie przez Spółdzielnię zgody właścicieli na dysponowanie nieruchomością wspólną na cele budowlane.

Abstrahując, że planowane Prace nie przekraczają zwykłego zarządu nieruchomością wspólną, na gruncie przytoczonego orzecznictwa nawet gdyby do przeprowadzenia Prac wymagane było uzyskanie zgody przez Spółdzielnię od współwłaścicieli nieruchomości (Mieszkańców) nie można twierdzić, że:

* zgoda dawana przez Mieszkańców Spółdzielni jest w istocie

* zleceniem Mieszkańców dawanym Spółdzielni na wykonanie Prac.

W związku z powyższym tym bardziej w przypadku, w którym Spółdzielnia na przeprowadzenie Prac nie musi uzyskać zgody mieszkańców nie można mówić, że wykonuje Prace na ich zlecenie.

3. Brak zastosowania przepisów o refakturowaniu.

Wyjaśnienia wymaga, że w przedmiotowym przypadku nie dochodzi do:

* zakupu usługi od Wykonawców przez Spółdzielnię, a następnie

* sprzedaży zakupionych przez Spółdzielnię usług na rzecz Mieszkańców,

a w konsekwencji nie ma zastosowania przepis art. 8 ust. 2a ustawy o VAT: "w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi".

W tym miejscu Wnioskodawca wskazuje, że w związku z przeprowadzeniem Prac:

* Mieszkańcy nie płacą za konkretną usługę (nabywaną przez Spółdzielnię od Wykonawców) a

* dokonywane przez nich wpłaty na fundusz remontowy zgodnie z odpowiednimi uchwałami Rady Nadzorczej określającymi ich wysokość:

* są realizacją ich ustawowego obowiązku wynikającego z art. 6 ust. 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych;

* co do zasady nie są powiązane z konkretnymi świadczeniami realizowanymi przez Spółdzielnię, bowiem Spółdzielnia ma swobodę dysponowania środkami z funduszu remontowego.

Ponieważ dokonywanych przez Mieszkańców wpłat na fundusz remontowy nie sposób powiązać z konkretnymi Pracami wykonanymi przez Wykonawców brak jest podstaw do twierdzenia, że Spółdzielnia nabywa i odsprzedaje usługę.

Podsumowując, w przedmiotowym przypadku nie będzie miał zastosowania mechanizm odwrotnego obciążenia, bowiem:

* stosunki prawne w obszarze Spółdzielnia-Mieszkańcy jednoznacznie wskazuje, że Mieszkańcy nie mają wiążącego mechanizmu prawnego do "zlecenia" Spółdzielni wykonania Prac;

* orzecznictwo na gruncie prawa budowlanego jednoznacznie wskazuje, że w ramach procesu budowlanego to Spółdzielnia, a nie Mieszkańcy pełni rolę inwestora (który ewentualnie musi uzyskać zgodę Mieszkańców na pewne rodzaje prac);

* wpłaty na fundusz remontowy są dokonywane niezależnie od konkretnego świadczenia z niego finansowanego (nie można powiązać wpłaty na fundusz remontowy z ich wydatkowaniem na konkretne prace).

W związku z powyższym oczywistym jest, że w przedmiotowej sprawie Spółdzielnia pełni rolę inwestora, co do Prac wykonywanych przez Wykonawców, a rozliczenie pomiędzy Spółdzielnią, a Wykonawcami powinno zostać dokonane z zastosowaniem zasad ogólnych (nie ma zastosowania mechanizm odwrotnego obciążenia).

Powyższe potwierdzają również organy podatkowe, przykładowo - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 17 kwietnia 2018 r., sygn. 0114-KDIP1-2.4012.189.2018.1.RD, zgodnie z którą: "Wnioskodawca świadcząc Usługi montażu o których mowa w poz. 24 załącznika nr 14 do ustawy nie będzie działał względem Spółdzielni jako podwykonawca, o którym mowa w art. 17 ust. 1h ustawy. Należy zauważyć, że w Wariancie 1 spółdzielnia na rzecz której świadczona jest Usługa montażu, koszty nabycia usługi pokrywa ze środków zgromadzonych na właściwym funduszu remontowym. Z wniosku nie wynika, aby spółdzielnia w opisanym Wariancie 1 przenosiła ponoszone koszty na rzecz kolejnego podmiotu (lokatorów - co ma miejsce w Wariancie 2). W związku z powyższym, w opisanym Wariancie 1, w którym Wnioskodawca świadczy usługi montażu na rzecz spółdzielni, która ponosi koszty ze środków zgromadzonych na funduszu remontowym pełniąc w tym schemacie rolę inwestora, art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy nie ma zastosowania, co oznacza że nie wystąpi mechanizm odwrotnego obciążenia. Tym samym, przedmiotowe usługi montażowe świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz spółdzielni powinny być opodatkowane na zasadach ogólnych a Wnioskodawca powinien wystawić fakturę ze stawką właściwą dla świadczonych usług".

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

W świetle art. 8 ust. 2a ustawy, w przypadku, gdy podatnik działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że podatnik ten sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych - art. 15 ust. 2 ustawy.

Na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi wymienione w załączniku nr 14 do ustawy, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

W przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 4, 5, 7 i 8, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego (art. 17 ust. 2 ustawy).

Stosownie do art. 17 ust. 1h ustawy, w przypadku usług wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy, przepis ust. 1 pkt 8 stosuje się, jeżeli usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca.

Załącznik nr 14 do ustawy, obowiązujący od dnia 1 stycznia 2017 r., zawiera (w poz. 2-48) zamkniętą listę usług budowlanych identyfikowanych przy pomocy Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU), podlegających mechanizmowi odwróconego obciążenia w przypadku świadczenia tych usług przez podwykonawców.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy prawa, należy wskazać, że art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy wprowadza mechanizm polegający na przesunięciu obowiązku rozliczenia podatku VAT na podatnika, na rzecz którego świadczona jest usługa wymieniona w załączniku nr 14 do ustawy, jeżeli usługodawcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 bądź 9, natomiast usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. Przy czym, w przypadku usług wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy, mechanizm odwrotnego obciążenia ma zastosowanie, jeżeli usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje pojęcia podwykonawcy, zatem dla prawidłowego rozumienia terminu "podwykonawca" - wystarczające będzie posłużenie się powszechnym jego znaczeniem wynikającym z wykładni językowej. Zgodnie z definicją zawartą w internetowym wydaniu Słownika Języka Polskiego, podwykonawca to "firma lub osoba wykonująca pracę na zlecenie głównego wykonawcy" (http://sjp.pwn.pl/sjp/podwykonawca;2503008).

Podwykonawca to zatem dalszy wykonawca prac (częściowych lub całościowych) w ramach zleconej przez inwestora na rzecz głównego wykonawcy inwestycji. A zatem, podwykonawca jest podatnikiem działającym na zlecenie głównego wykonawcy.

Po to, aby zaistniał mechanizm odwrotnego obciążenia dla transakcji w zakresie usług wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy, ich przedmiotem muszą być wyłącznie usługi, które są wykonywane w następującej relacji: podwykonawca - główny wykonawca.

Podsumowując, aby stwierdzić, że w realizacji danej inwestycji uczestniczy podwykonawca muszą wystąpić dwa rodzaje zleceń: pierwotne zlecenie udzielone głównemu wykonawcy oraz zlecenie udzielone przez głównego wykonawcę na rzecz kolejnego podmiotu, który pełni właśnie funkcję podwykonawcy.

Z treści wniosku wynika, że Spółdzielnia jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Zgodnie ze Statutem:

Spółdzielnia realizuje ww. cele m.in. w oparciu o Regulamin tworzenia i gospodarowania gospodarki funduszem remontowym. Celem tworzenia funduszu remontowego jest zapewnienie środków na pokrycie remontów, do których zobowiązana jest Spółdzielnia i środkami funduszu remontowego dysponuje Zarząd spółdzielni. Spółdzielnia realizuje m.in. montaż instalacji domofonów w częściach wspólnych nieruchomości i konserwację tej instalacji; montaż instalacji ciepłej wody w częściach wspólnych nieruchomości docieplenie budynków w częściach wspólnych nieruchomości (dalej łącznie, jako Prace).

Realizacja przedmiotowych Prac finansowana jest z funduszu remontowego. Prace te, obok innych prac remontowych są częścią tworzonego planu funduszu remontowego na dany rok. Na podstawie uchwały Rady Nadzorczej Spółdzielni członkowie spółdzielni/właściciele obciążani są odpisem na fundusz remontowy. Przeprowadzenie powyższych prac wykonuje firma zewnętrzna (dalej: Wykonawca) na podstawie podpisanej ze Spółdzielnią umowy o świadczenie usług. Usługi wykonywane przez Wykonawcę są wymienione w załączniku nr 14 do ustawy o VAT. Wykonawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

W tym miejscu Wnioskodawca wskazuje, że w związku z przeprowadzeniem Prac Mieszkańcy nie płacą za konkretną usługę (nabywaną przez Spółdzielnię od Wykonawców) a dokonywane przez nich wpłaty na fundusz remontowy zgodnie z odpowiednimi uchwałami Rady Nadzorczej określającymi ich wysokość są realizacją ich ustawowego obowiązku wynikającego z art. 6 ust. 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz co do zasady nie są powiązane z konkretnymi świadczeniami realizowanymi przez Spółdzielnię, bowiem Spółdzielnia ma swobodę dysponowania środkami z funduszu remontowego. Wnioskodawca wskazał, że ponieważ dokonywanych przez Mieszkańców wpłat na fundusz remontowy nie sposób powiązać z konkretnymi Pracami wykonanymi przez Wykonawców brak jest podstaw do twierdzenia, że Spółdzielnia nabywa i odsprzedaje usługę.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia do nabywanych przez Zainteresowanego od Wykonawcy usług, określanych we wniosku jako Prace.

W tym miejscu należy wskazać, że ustalenie, czy dana usługa podlega rozliczeniu zgodnie z mechanizmem odwrotnego obciążenia, czy też zastosowanie będzie miała ogólna zasada rozliczenia podatku, ma charakter indywidualny. Oznacza to, że w każdym konkretnym przypadku należy badać, czy dane świadczenie jest usługą wymienioną w załączniku nr 14 do ustawy oraz czy usługa ta jest świadczona przez podwykonawcę. Dla zastosowania odwrotnego obciążenia konieczne jest spełnienie obu ww. przesłanek łącznie.

W świetle powołanych przepisów prawa oraz przedstawionych okoliczności sprawy należy stwierdzić, że skoro - jak wskazał Wnioskodawca - mieszkańcy nie płacą za konkretną usługę (nabywaną przez Spółdzielnię od Wykonawcy) a dokonywane przez nich wpłaty na fundusz remontowy zgodnie z odpowiednimi uchwałami Rady Nadzorczej są realizacją ich ustawowego obowiązku wynikającego z art. 6 ust. 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, ponadto nie zlecają wykonania Prac ani Spółdzielni, ani Wykonawcy usług, tylko to Wnioskodawca (Spółdzielnia) zleca we własnym zakresie wykonanie danych usług budowlanych, wymienionych w załączniku nr 14 do ustawy, Wykonawcy tych usług - to rozliczenie pomiędzy Wykonawcą (usług wykonywanych w częściach wspólnych, tj. montaż instalacji domofonów, montaż instalacji ciepłej wody oraz docieplenia budynków) a Wnioskodawcą jest/powinno być dokonane na zasadach ogólnych. Wykonawca usług budowlanych nie działała/nie będzie działać bowiem względem Spółdzielni jako podwykonawca, o którym mowa w art. 17 ust. 1h ustawy. Oznacza to, że przepis art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy (tj. mechanizm odwrotnego obciążenia) nie ma/nie będzie miał w tym przypadku zastosowania i Wnioskodawca nie jest/nie będzie zobowiązany do rozliczenia podatku z tytułu nabycia usług od Wykonawcy.

Reasumując, transakcja związana z nabyciem usługi wykonywanej przez Wykonawcę podlega/będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT na zasadach ogólnych i nie jest/nie powinna być rozliczana przez Spółdzielnię na zasadzie "odwrotnego obciążenia", w konsekwencji Spółdzielnia nie jest/nie będzie podmiotem zobowiązanym do rozliczenia podatku VAT należnego na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym/zdarzeniem przyszłym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Interpretacja dotyczy:

* zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia oraz

* zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2018 r. poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.